Page 87 - ARM_19-1948_02
P. 87
I Բ ք՚ Ս է 0 հ V
Այ"՛ է 1ոյ"1 Աւիւն մըն ալ տ սւ սլա լեւյա լ : Արդէն
փաղաց տապալահ Հայ կեանքր շքաւոր՚ոզ սյ՛յս
մաքի ճառագայթումը, վերան ուահ Էր աւլելս
անշա՛հ կա֊թեզային պատրոյկի մը, ոլ..ռլն աըլ -
" 1 Լ ա Յ ՚ " Լ Լ ո յ ս է Լ ) Հոգ Պոմոնի բարձունքը Հազիւ
Հազ կը ՀասնԷր մի. չեւ իբ խուզի սեմին , ոլ ասլ -
\Ս՝Ս Լ 20^5/ , ա յգ նշոյլն ալ նո լ աղե էլ ւյյ1 : Այմմ ա յլ–
եւս չկայ, պատմութեան ա եցա& Է ԱՀարոնեաՏ ա~
ֆունը՝. ՚Աերկայիո իըմէ ^"էՂձ^Դ. ք՛" փայտե այ գա*
գազը կայ ոբ աճապաըանօք կը սուրայ գէոլի Փա
վ՛ Ի Ղ՝ Փէռ Լաշէզ յ
ԱՀ. ք / ՛յ ոդրե ՝ ղ ո լ թ ի ւնբ , երբ
կբ մ ա ահ ես թէ ԳաՎ՝ Ռ ՝՛ սԼ՚> ս ՚ ք են Հայ ծ ոցէն ե բ կ–
բ ո ր գ ԱՀ սէ բո՛– եան մ բ գո ւրր գալու ՛Համար, եւ
Փէո֊ Լաշէզ սուրաց ո ղր Հա յ կեաս\1 քիւ , Հա / խօս «
քիս , Հ ա յ Ղ՝ւ~Հ1՚ս մեհ ագո–յն դարբինն է , մ՛եհ ագո յն
գեղեցկութիւնը ո՜ր այսպէս քիչ մբ արցունքով, ՓԱՐԻԶԻ ԱԶԳ • ՀԱՄԱԳՈՒՄԱՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՑԻՉՆԵՐԸ ՆԱԽԱԳԱՀՈՒԹԵԱՄԲ Ա. ԱՀԱՐՈՆԵԱՆԻ
քան ի մբ թ$*է յ*"Բ Դ ա ս ք է խօսքե բով պիտի յանձ ""
\նենք Հողին ։
•Ա փիւռքբ ամբալք ութեամ բ եւ նո յնիսկ Հա -
յաստասր մ էք ամ է ն սչւտցալ ան Հատ իբ մտա - Համ ախոՀ Հայ կեանքին բոլոր երեւո յթնեբոլն ՊձՏԳԱԱԱՒՈ ՆեՐԸ
Հանդէպ։
ծումը այս պա–֊* ո լս կե գ բ ո ե ա ց ո ւց ած է սուր ա ցող Ե.էկո*֊քե ալ առանձնութեան, մեեու -
գա գա ղ ի հ վրայ եւ֊ Ա,՝* այ ո հև ահ ա՚~ ո լ\ բ իբրեւ ա ՚" թեան սվգ ա*–»ար ՜՝ մեր ղաման կեանքր բրաօլ՚էն — Ըսէ՛, իր&փսւ ոսպէ,
ճհւլ±՚հ՚լււվ ա.սասԱԼ|ւ ւ^այ ծակներոՆն. , ամպերուն.
*Լ°թք դարձած բա ո. Հ,Րթ՝~ ե է կ՚արտասանեն զա յնե ւ դուրս էբ քաշած իբեւ ց ա ր ո ւ ե ս տ ա գ է տ ի ապրում™
ներէն,
կորսեն* ափսոս, իցիւ թէ քիԼ մր աւելի ել կար ղէրեաք օգտագործելու Համար իր Ա՛նել թէ
մնար մեզ մօտ , ք լ չ մ բ աւե լի ե բկար ո րպէս չլի՛զելու պայքարի^ ։ Աւ երկուքն ալ տուրն ակ՚եէ՛*՝ Ի՛՛նչ կաասւրի Վրայ կ ՚ ե ր թ ա ս ք ը թ վ ը տ ե յ սրտարդ
խորՀ րգա՚ե իշը խօս քի գե ղո ց կո ւթ ե ա՛հ– ։ Այ ս Համա– կալուած էե աւե լին , րլ լա յ արուեստի գործ թէ լուսեղէս ,
ճանբային բառին
տարած տխրութեան , ա յս րնգՀ անո ւր լաց ե բոլ)ե\ խառ֊եցիհ աշխատա՛նք, իւրաքանչիւր Ըսէ՛, րւբոխտ րազէ :
մէքէ՝** , Հեռաւոր ( ան՛տես Հո\լիւլոնի մր վյ*այ մի գոլ՚եեղ, վարակի շ շունչ ; — « 1է՝ուս ւարլւզոնէս գ ա զ ր ֊ ո զ մ ր ր ի կ ն ե ր ն ինձ
այն մէկ ա՚ե Հ աա կայ , թափանցիկ ստուեր մբ որ Անշո լշտ տե ղր չէ գաղաղի մբ առք եւ վիրլու֊ հոտը րերին ,
՝ծել պարույկ ալ իբ
իր Համակ սպիտակութեանր մ է^է թեւաբաց , գո - բազմաբեղուն ե ալիւն գչ. ակահ ութ ի ւնբ եւ ոչ ՝- Այգ Հաա դիակ(յերու, եունաերը կարմիր րյյղուն ժան–
Հո լելս կ մպիտլչ, ա յտե բուն , աԼ՚Համբե բ կբ սպասէ Հան բա յին գործ ուձ^Էութ իւնր աա|սաին:
ԱՀ ա բ ո՚և ե ա ս ի ն Հետ ողջագուրուելու, եւ էր եր՝ - րոլորր կր մնա՛ն Հ անգար ա օրերու աշխատանք; Հ ը զ օ ր թււիչներէս վար ւյազջ սւրիւ՚աներ ես անձ
բեմն, ինչլզէս որ թեք֊ա-ցուկ այս անրա մա ե ելի 1*Րաէ" Համագրեալ խօսք, կրւանք րսել թէ այս րեւելով՝
միայն շքաւորեց , գեղեցկա «
էակւԱել. ր պտո յտ կուտա յին Օւչ ոպա յի պողոտա ~ էոյսէ սիւներ ոչ թէ Կ՚հրթ֊ամ արածիլ մարդկային րիրեր^ ու սիրտերս
տնեբուն՝ վբայ, այմմ ալ այգպէս Հինին \նմաե թե - ցուց , Հաբստացուց Հայ կեանքր , ոչ թէ միայն հ ա մ ո վ »տ
լա՚եցուկ մ աեգալուՀ ամ ա բա յս ա ե գամ անն ի ւթ ա կա ն ղիւցագ երգսց այլգարբնեց Հայ բաղուկր։ իր — Ա՜խ, գընա՛, րազէ՛, կայծակը կսաւցիդ––.
պատգամ ր էլ ա էէր նոր
ճամ բաներ ուն ս՝ է քէն՛՝՝– ՝իե րո վբէնս* րո ւ գա շնա լոր <ձյարգանք քեղ»ր կր մ՛– այ ապագայ Կա.էելիոլ իայց մեոելսերդ ա յ գ ՛ զոհերն ես լ ո յ ս ի անանց
-
կան չի Հ ուս յլ գ մ Լ\չէ ՛ւ՛ : Ա՛ * *Հաբ անգեանն է ատի՛* սերունդներուն , ուղեգիծր
կա, մեր մբւս առաքելատ\էպ գեղեցկութիւնը, Ա— թիլԼնե բոլն– : Սիրտեր՝ որ վրէժէն չեն գիտեր պ ա ղ ի լ – — Անոնց
Հարոնեանիև ՀոգեընկԽլը։ ինչքա՛ն քաղցր էբ եւ ՀՐ– ՐԱԼՈՒԵԱՆ ս՚Ի՛ դըպչիր։
յ ո * ֊ զ ի չ գիտ^*Լ յա ս զոյգ տիտանւ ե բոլն՛ սրտի եւ Այլ այնտեղ պայքարն Աո֊աքեալ մ՚ւսւսի րաստին
մ է ջ կրա&իր––
մտքի սրտակցութիւ֊ր մէկզմէկու Հանդէպ ։ Ջեմ
Թ ե ւ ե ր ո վ դ հ ո ւ ժ կ ո ւ զա՛րկ վւըշրէ՛ րյաիւաԱ՚ն իր
գիտեր թէ արգեօք կաբելի է Հանդիպի լ վերստին լուսամուտին,
նման զրյգի մր որ րլլայ ա4Դ աստիճանի
զան, Աան - (իէմօ , Լոնտոն թէ Փարիղ։ Լորտ Եւ շանթը կտուցիդ՝ յոյսն հ ր գ է " թաււած իր
օււսին վըսվւտ :
է^ՐՐզրն , երբ Ժ՜ամ՚ անակաւորապէս կր թազէր &՝ր– Կբ սխալին բոլոր անոնք որ ԱՀ արտ՛ն եանի ալե
մէք կբ նշմար են մէկ Հիմ Ըսէ թ-է շուտով մենք պիտի կանզսեւսք արձան–
քա՝»այ ՚իատբ Աղղեբու ՛իաշհա կց ոլէիձ ահ պալա՜ ծուփ գրականութեան - - լա լկա հ ո ւթ իւն ; նըն իր փանքին :
տին մէք, Ա՝֊ար/ւեեա. , տալ իներոլ երկար գա/լա– նական շեշտ միայն Ա՚|ս, զընա՛, րսպէ՛, դավւնի մ ը կտուցիդ։
րէ մբ յետոյ վերստիս Հայ գրականութեան կու Իվ՚օք գմո ւա ր է խուսափի լ ա յգ անախոբմ ԳԱՆԻԷԼ ՎԱՐՈՒԺԱՆ
ԳաՐ | գբելով այհքաե սիրուն գրական էքյ* ոբոլն « թերութենէն» Հա յոց դաման ի ր ա կան ո ւթ ե ան
ս՝ էք իր եւ փո էս ա բե լ ա բա բ առնուած Հա յ կեանքր մէք, Հայ մողովոլրգի անօրի՛ ակ ճակատագրի նր կբ ճան չնայի իր գոբծերէն ։ իր Հոյակապ ար~
կր վեր լուծ էբ ԼՀԱե լով «Առք ոլ վաճառքից ա յ֊ քան Հանդէպ։ կլ մեր բոլոր գրագէտներ ր եղել են ձակին՛ կ չ ռ ֊ ո յ թ . ր իր պատկերը գծած էր մտքիս մէք
փոշման եմ ւ Աստուած* ինչպէս էէոլ–զէէ ետ գառ" լալկան , մեր բոլո\ր պատմագիրներն ու բանաս - ու իր ձա յ՛ն ին ոսկի շեԼտր ընտանի դարձ ո լցած ,
նալ յ թէ ոլբ եմ գնում՝, այս է որ չգիտեմ» ։ տեղծ՚ներլ։ , քՍորենացիէն ու Եղիչէէն մ ին չեւ իրեն Հանդիպում ս անակն կալի մ ը յ ո լ ղ մ ունքբ
ԼԱմբողքութիւնր աեսևԼլ «Օ առա չ» ի մեր ներկայ Րաֆփի , առատ օրէն տուրք տ՚ուել են լացի ու Հա– չպատճառեց , այլ շատոնց ի վեր կարօտով սպաս–
։ \»զ)֊՚ղլ ե լ են լալ֊
թիլին աւաչէ ւ. է քին վրայ) ; \^յՕխ Ս"րպո ֊ ռաչանքի միալար երամշտոլթեահ բու—• սա բուկ ուած մ է կու մր Հանդարտ գ ո Հ ո ւն ա կո ւ թ ի լ՛ ր ու
,
ն,ի մէք աեևալսբեր աց մե՛ծ շուքով կր տժԼուէր իր, կան եւ ա ր ե ւմ՛ տեան ու ա յլ աղգե այսպէս ե ղած՝ ը՛քքա լու է բո լո ր անոնց Համար ո^
գրական գոբծոլնէութեան քառաս՚եաԱ եակբ : սլա յ քարող մողո վուբղներոլ բան՛աստեղծներն՝ բոնք զինքր իր գործերէն կբ ճանչնային միայն :
Ատկէ վերք պատահած ներ բ ՐՈԼՈԲ" գիտենք , ո լ Հ բապարակագի րնե բր , ռուս \*եկրասօֆ , լիՀ ՝ք* ի չ անգամ կը սլատաՀ ի .որ Հեգին ակ մր իր
1 934 Փ ե տ ք . | | ին բեմին ՛վրա յ կա թ ո ւած աՀ ա բ եւ Մ իցկեվիչ , ՀՀեվչեւկօ , բուլկար Բետէվ տ ա ղան դին մ ա րմնացում ը րլլա յ յ ԱՀ ա ր ոն եան բ
1 4 տար ի էն աւե լի ան շար մ , ո րպէս կե֊ գան ի մ ե - եւ իտալական պառնա սեանն երր՝ Ա ան ց ոն ի , Լէօ~* տեսնելէ ետք չես զարմ ան ար իր անօրինակ տա -
ռել մր աեկողսին գաս՝ ո ւե լէ յետոյ, ՛ներկայ Ապրիլ պարտ ի , Հեօսկօլօ եւն * ։ Լալկան էր աստ՛ուածային զանգին վրայ , ինչպէս զինքը կարդալէ ետքը բր֊
2,0ին< ալ շիքեցաւ իբ ԼոյսՐ ; Պետբաբքր, որ Հայրենիքի թ շուառութիւննեբբ նա կան կը գտնես իր Արա մ ազգի թուխ ճակատ բ ,
կ * ո ղբար եւ աԱոր վար գա վա ռ յո յսերր կ՝ եբգէ ր ։ իր խոր եւ սեւ աչքերր որոնց մթին Հուբքէն կար
\ք ով է ԱՀարոնեանին գրական բ ե յ քր: Գրած է Լալկան էր ՚եանտէ ; ծես կուպերր այրած են յ իր շարմումնեբուն , իր
35 է աւելի լա յնա շու֊ չ երկեր : *իո եէ կարեւո լներ ր •Ծոյլ ու ամուլ լա լկանո ւթ ի ւն բ կեդրոնական՝ ձա՛յնիւ՝ մէք կը վ ե ր ա գ տ ն ե ս իր տառապանքով օծ–
յիշած բ՛լ լա/ու Համար պատկերներու եւ պատ - Լա՝ՐԼՀ է/*՛ ԱՀարոնեաւի քնարին։ կսկիծ ու Հառա ուած ար ո ւեստ էն ա զն ո լա կան ութ իւն ր , գալն եւ
մ ո ւ ածքե ել <ու տեսակ է\ւ Հ Ազատ ո ւթ ե ան Հյ ա. ա չանք չեն միայն « Արցունքի Հովիտ»բ, «Աշուղ»բ Հզօր եղանակը մրրիկներուն որո՛նցմով աւերուած
պարՀին» , ^Խնղճերր» , «Ա՛ոխիրնեչ ի տակից » , ել բոլոր մ իւս ազատաշունչ պա տ կերն երր , «Աւխ– ՀայՐ^ԼէքՒս գ րս Ո լ իր գլխաւոր ցաւն ու իր տի–
« ճ*սմբոլգր» , «կաթոլշկբ» , եւն*։ Վեպեբէն՝ տաւոբր» , «թ՝ լլթ իսմ ո բ ր» , «Բաշօն» ։ րական տաղանդք կազմ ած են ։
«.Լռութիւնբ» , « ( / բ բ ի կ ի Աուբրր» ։ ճամբոբգական Ո՛չ * լալկան չէ այգ գրականութիւնք՝, ՛որ ԶԱՊԱ ԵԱԱՅԵԱՆ
եւ \1 կալա դլա կան էքերէն՝ Հ Իտալիա յումր », նոյնիսկ լացի, Հառաչանքի մէք ցասումի ու րնգ–
« Հքվէյցարական ղի*֊ղբ» * ՀՀՈ֊Օ կինր» , «Ի տա լա - Վզումի զանդր կր Հնչեցնէ ***; X
կա՛ն էսքիզեերր » ։ Թատեբգութիւն՝ «Արցունքի ՄԻ-ԲԱՅԷԼ ՎԱՐԱՆԳԵԱՆ
Հովիտր» , «Ասկի Հէքեաթր» % Զավւածոյ գլլր - ԱՀարոնեանին արձակը ամէնէն՝ նուրբ, շնորա
ուածք՝ «կարօտ Հայրենին» յ քաղաքական եւ յ ո ւ – Հալի, երգող արձակն՝ է ոչ միայն քիուսաՀայե ֊
շագրային գործերէև՝ «Հայրենիքիս Համար >, Արարատ ր չինք տեսած՜, սակայն անոր ալեւոր՛ բուն՝ այլ^ևաեւ թբքաՀայ արձակներուն մէք։ Ու
հ; ՚Բրիստափոր Միքայէլեսձ^» , «իմ րանտր ել. կա եւ վիՀաշուք բարձրութեան զգա ց ո ւմր ունինք , նի զարմանալի յատկութիւն ր լաւ ու նոր պատ ~
րաղնեբիս ԱշխարՀր» , «Պատմութեան դասերից» , անոր պատկե բ բ մեր Հոգւոյն մէք կր ՚ծւինք գրե - կելներուն, տեսակ մը երամ շտութեամ՛ր օծ ո լած
«Րաֆֆի») «Անդրանիկ», «Աեր օրերը» ^ «Արիա - թէ* մեր նախաՀայվ երր տեսած են զայն ու անոր Հրաշալի ոճ մը որուն օվ-ինակր կր պակսի մեր նոր
կան լոյսր Հ յա Ո ռ ԱշիարՀում» , «Աւարայբփ ոգե ազդած տպաւորութեան յ ո լ ղ մ ունքր փոխան «–՛ մ աաև նագրութեան բո լո ր վար պետ՚ներուն : ք* ա ռո–
կոչումբ» , «՝իէմալական քՒուբքիան» ,« Սարդա ցւած է մեղի , մեր անգիտակից եւ կազմութեան րու փոբձ վ ի ր թ ի ւ ո զ մը կ՝ը1 գունիմ ես ղիսքը ՚
րապատից մինչեւ Աելր եւ Լողան» եւայլն % ելն*՛, տամանքին մէք եղած օրերէն ; ԱՀարոնեան մեծագոյն փարոսներէն մէկն է
իր աւագ որդին , րնկեր Վաբգգէս ԱՀաչոնեան , Աբաբատբ չենք տեսած, բայց երբ օր մբ զայն ասլրոզ Հայութեան : Միակ գէմքն է ան, որուն
այս պաՀ ուս սկսած է Հրատարակել Ա* ԱՀ աբոն - մեր աչքերուն առաքք ունենանք, վստաՀ եմ, ան– ճառագայթումը գ ե ռ ոչ մէկուն անՀաճոյ ԸԱալու
եանի ամբողք գործերու լրիւ շաբքբ յ ՝ծա\1օթ լիրան մր տպաւորութիւնը պիտի չբնէ մեր պ ա ր ա գ ա ն ե ր ց ո յ զ տուաձ ըլլայ; ԱնմաՀ է ան գե
Ըվկեբ Ա* ԱՀայոնեան կբ իժաղուի Փէռ Լա - Վրայ, ա՝Լ>ոբ գաղափար բ դրոշմուած է մեր էու ղ ի բարքերուն պատկե լացումին մէ^Հ Ումոփ ու
շէզի մէք, այն յոյսով թէ եչքանիկ օր մր փոխա– թեան մէք եւ այդ գազավւաբին, րետանեցած ու ա՛ բարձրով էն գեղեցիկ է մ ե\ր գ ի լց աղն ամ ար տ էն առ
գչուելով մայր Հայրենիքին ծոցր՝ պիտի զետեղ նով ապվ ած ենք Հ նուած կարգ մը էվափէնճ-յւռսՏ, մէՀ : ԱնՀունօրէն
ուի Հայկական Պանթէոնիդ մէք, վերստին , ինչ - ԱՀաբոնեանր չէի տեսած ու երբ զինքը տեսայ շաՀեկան է իր Հոգեբանական վհ ր լուՆում՚ւ ե բուն
պէս ա յստեղ Հ ան եւս ան քն քելի ա րձանագր ու ա անծանօթ եւ նոր ներկայացուած մէկու մը տպա** մէէ. եթէ ասոնք կ՝իյնան զգացումներու, կալուա–
թիւն մր վրան յաւիտեանս կոչուելու Համար Հայ ւ՛ո բութ ի ւնբ չբերաւ իմ վրաս * այսպէս սբ բազան Նին մէչ :
վՀ*ֆ մե* կգէէձ՝ ԱԻԵՀՒՍ ԱՀԱՐՔՆԵԱՆ ։ լբէեղիր կան ոլ ա՛յսպէս մարզիկ կան՛։ ԱՀագրոնեա* 8. ՕԾԱԿԱՆ
Fonds A.R.A.M
Այ"՛ է 1ոյ"1 Աւիւն մըն ալ տ սւ սլա լեւյա լ : Արդէն
փաղաց տապալահ Հայ կեանքր շքաւոր՚ոզ սյ՛յս
մաքի ճառագայթումը, վերան ուահ Էր աւլելս
անշա՛հ կա֊թեզային պատրոյկի մը, ոլ..ռլն աըլ -
" 1 Լ ա Յ ՚ " Լ Լ ո յ ս է Լ ) Հոգ Պոմոնի բարձունքը Հազիւ
Հազ կը ՀասնԷր մի. չեւ իբ խուզի սեմին , ոլ ասլ -
\Ս՝Ս Լ 20^5/ , ա յգ նշոյլն ալ նո լ աղե էլ ւյյ1 : Այմմ ա յլ–
եւս չկայ, պատմութեան ա եցա& Է ԱՀարոնեաՏ ա~
ֆունը՝. ՚Աերկայիո իըմէ ^"էՂձ^Դ. ք՛" փայտե այ գա*
գազը կայ ոբ աճապաըանօք կը սուրայ գէոլի Փա
վ՛ Ի Ղ՝ Փէռ Լաշէզ յ
ԱՀ. ք / ՛յ ոդրե ՝ ղ ո լ թ ի ւնբ , երբ
կբ մ ա ահ ես թէ ԳաՎ՝ Ռ ՝՛ սԼ՚> ս ՚ ք են Հայ ծ ոցէն ե բ կ–
բ ո ր գ ԱՀ սէ բո՛– եան մ բ գո ւրր գալու ՛Համար, եւ
Փէո֊ Լաշէզ սուրաց ո ղր Հա յ կեաս\1 քիւ , Հա / խօս «
քիս , Հ ա յ Ղ՝ւ~Հ1՚ս մեհ ագո–յն դարբինն է , մ՛եհ ագո յն
գեղեցկութիւնը ո՜ր այսպէս քիչ մբ արցունքով, ՓԱՐԻԶԻ ԱԶԳ • ՀԱՄԱԳՈՒՄԱՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՑԻՉՆԵՐԸ ՆԱԽԱԳԱՀՈՒԹԵԱՄԲ Ա. ԱՀԱՐՈՆԵԱՆԻ
քան ի մբ թ$*է յ*"Բ Դ ա ս ք է խօսքե բով պիտի յանձ ""
\նենք Հողին ։
•Ա փիւռքբ ամբալք ութեամ բ եւ նո յնիսկ Հա -
յաստասր մ էք ամ է ն սչւտցալ ան Հատ իբ մտա - Համ ախոՀ Հայ կեանքին բոլոր երեւո յթնեբոլն ՊձՏԳԱԱԱՒՈ ՆեՐԸ
Հանդէպ։
ծումը այս պա–֊* ո լս կե գ բ ո ե ա ց ո ւց ած է սուր ա ցող Ե.էկո*֊քե ալ առանձնութեան, մեեու -
գա գա ղ ի հ վրայ եւ֊ Ա,՝* այ ո հև ահ ա՚~ ո լ\ բ իբրեւ ա ՚" թեան սվգ ա*–»ար ՜՝ մեր ղաման կեանքր բրաօլ՚էն — Ըսէ՛, իր&փսւ ոսպէ,
ճհւլ±՚հ՚լււվ ա.սասԱԼ|ւ ւ^այ ծակներոՆն. , ամպերուն.
*Լ°թք դարձած բա ո. Հ,Րթ՝~ ե է կ՚արտասանեն զա յնե ւ դուրս էբ քաշած իբեւ ց ա ր ո ւ ե ս տ ա գ է տ ի ապրում™
ներէն,
կորսեն* ափսոս, իցիւ թէ քիԼ մր աւելի ել կար ղէրեաք օգտագործելու Համար իր Ա՛նել թէ
մնար մեզ մօտ , ք լ չ մ բ աւե լի ե բկար ո րպէս չլի՛զելու պայքարի^ ։ Աւ երկուքն ալ տուրն ակ՚եէ՛*՝ Ի՛՛նչ կաասւրի Վրայ կ ՚ ե ր թ ա ս ք ը թ վ ը տ ե յ սրտարդ
խորՀ րգա՚ե իշը խօս քի գե ղո ց կո ւթ ե ա՛հ– ։ Այ ս Համա– կալուած էե աւե լին , րլ լա յ արուեստի գործ թէ լուսեղէս ,
ճանբային բառին
տարած տխրութեան , ա յս րնգՀ անո ւր լաց ե բոլ)ե\ խառ֊եցիհ աշխատա՛նք, իւրաքանչիւր Ըսէ՛, րւբոխտ րազէ :
մէքէ՝** , Հեռաւոր ( ան՛տես Հո\լիւլոնի մր վյ*այ մի գոլ՚եեղ, վարակի շ շունչ ; — « 1է՝ուս ւարլւզոնէս գ ա զ ր ֊ ո զ մ ր ր ի կ ն ե ր ն ինձ
այն մէկ ա՚ե Հ աա կայ , թափանցիկ ստուեր մբ որ Անշո լշտ տե ղր չէ գաղաղի մբ առք եւ վիրլու֊ հոտը րերին ,
՝ծել պարույկ ալ իբ
իր Համակ սպիտակութեանր մ է^է թեւաբաց , գո - բազմաբեղուն ե ալիւն գչ. ակահ ութ ի ւնբ եւ ոչ ՝- Այգ Հաա դիակ(յերու, եունաերը կարմիր րյյղուն ժան–
Հո լելս կ մպիտլչ, ա յտե բուն , աԼ՚Համբե բ կբ սպասէ Հան բա յին գործ ուձ^Էութ իւնր աա|սաին:
ԱՀ ա բ ո՚և ե ա ս ի ն Հետ ողջագուրուելու, եւ էր եր՝ - րոլորր կր մնա՛ն Հ անգար ա օրերու աշխատանք; Հ ը զ օ ր թււիչներէս վար ւյազջ սւրիւ՚աներ ես անձ
բեմն, ինչլզէս որ թեք֊ա-ցուկ այս անրա մա ե ելի 1*Րաէ" Համագրեալ խօսք, կրւանք րսել թէ այս րեւելով՝
միայն շքաւորեց , գեղեցկա «
էակւԱել. ր պտո յտ կուտա յին Օւչ ոպա յի պողոտա ~ էոյսէ սիւներ ոչ թէ Կ՚հրթ֊ամ արածիլ մարդկային րիրեր^ ու սիրտերս
տնեբուն՝ վբայ, այմմ ալ այգպէս Հինին \նմաե թե - ցուց , Հաբստացուց Հայ կեանքր , ոչ թէ միայն հ ա մ ո վ »տ
լա՚եցուկ մ աեգալուՀ ամ ա բա յս ա ե գամ անն ի ւթ ա կա ն ղիւցագ երգսց այլգարբնեց Հայ բաղուկր։ իր — Ա՜խ, գընա՛, րազէ՛, կայծակը կսաւցիդ––.
պատգամ ր էլ ա էէր նոր
ճամ բաներ ուն ս՝ է քէն՛՝՝– ՝իե րո վբէնս* րո ւ գա շնա լոր <ձյարգանք քեղ»ր կր մ՛– այ ապագայ Կա.էելիոլ իայց մեոելսերդ ա յ գ ՛ զոհերն ես լ ո յ ս ի անանց
-
կան չի Հ ուս յլ գ մ Լ\չէ ՛ւ՛ : Ա՛ * *Հաբ անգեանն է ատի՛* սերունդներուն , ուղեգիծր
կա, մեր մբւս առաքելատ\էպ գեղեցկութիւնը, Ա— թիլԼնե բոլն– : Սիրտեր՝ որ վրէժէն չեն գիտեր պ ա ղ ի լ – — Անոնց
Հարոնեանիև ՀոգեընկԽլը։ ինչքա՛ն քաղցր էբ եւ ՀՐ– ՐԱԼՈՒԵԱՆ ս՚Ի՛ դըպչիր։
յ ո * ֊ զ ի չ գիտ^*Լ յա ս զոյգ տիտանւ ե բոլն՛ սրտի եւ Այլ այնտեղ պայքարն Աո֊աքեալ մ՚ւսւսի րաստին
մ է ջ կրա&իր––
մտքի սրտակցութիւ֊ր մէկզմէկու Հանդէպ ։ Ջեմ
Թ ե ւ ե ր ո վ դ հ ո ւ ժ կ ո ւ զա՛րկ վւըշրէ՛ րյաիւաԱ՚ն իր
գիտեր թէ արգեօք կաբելի է Հանդիպի լ վերստին լուսամուտին,
նման զրյգի մր որ րլլայ ա4Դ աստիճանի
զան, Աան - (իէմօ , Լոնտոն թէ Փարիղ։ Լորտ Եւ շանթը կտուցիդ՝ յոյսն հ ր գ է " թաււած իր
օււսին վըսվւտ :
է^ՐՐզրն , երբ Ժ՜ամ՚ անակաւորապէս կր թազէր &՝ր– Կբ սխալին բոլոր անոնք որ ԱՀ արտ՛ն եանի ալե
մէք կբ նշմար են մէկ Հիմ Ըսէ թ-է շուտով մենք պիտի կանզսեւսք արձան–
քա՝»այ ՚իատբ Աղղեբու ՛իաշհա կց ոլէիձ ահ պալա՜ ծուփ գրականութեան - - լա լկա հ ո ւթ իւն ; նըն իր փանքին :
տին մէք, Ա՝֊ար/ւեեա. , տալ իներոլ երկար գա/լա– նական շեշտ միայն Ա՚|ս, զընա՛, րսպէ՛, դավւնի մ ը կտուցիդ։
րէ մբ յետոյ վերստիս Հայ գրականութեան կու Իվ՚օք գմո ւա ր է խուսափի լ ա յգ անախոբմ ԳԱՆԻԷԼ ՎԱՐՈՒԺԱՆ
ԳաՐ | գբելով այհքաե սիրուն գրական էքյ* ոբոլն « թերութենէն» Հա յոց դաման ի ր ա կան ո ւթ ե ան
ս՝ էք իր եւ փո էս ա բե լ ա բա բ առնուած Հա յ կեանքր մէք, Հայ մողովոլրգի անօրի՛ ակ ճակատագրի նր կբ ճան չնայի իր գոբծերէն ։ իր Հոյակապ ար~
կր վեր լուծ էբ ԼՀԱե լով «Առք ոլ վաճառքից ա յ֊ քան Հանդէպ։ կլ մեր բոլոր գրագէտներ ր եղել են ձակին՛ կ չ ռ ֊ ո յ թ . ր իր պատկերը գծած էր մտքիս մէք
փոշման եմ ւ Աստուած* ինչպէս էէոլ–զէէ ետ գառ" լալկան , մեր բոլո\ր պատմագիրներն ու բանաս - ու իր ձա յ՛ն ին ոսկի շեԼտր ընտանի դարձ ո լցած ,
նալ յ թէ ոլբ եմ գնում՝, այս է որ չգիտեմ» ։ տեղծ՚ներլ։ , քՍորենացիէն ու Եղիչէէն մ ին չեւ իրեն Հանդիպում ս անակն կալի մ ը յ ո լ ղ մ ունքբ
ԼԱմբողքութիւնր աեսևԼլ «Օ առա չ» ի մեր ներկայ Րաֆփի , առատ օրէն տուրք տ՚ուել են լացի ու Հա– չպատճառեց , այլ շատոնց ի վեր կարօտով սպաս–
։ \»զ)֊՚ղլ ե լ են լալ֊
թիլին աւաչէ ւ. է քին վրայ) ; \^յՕխ Ս"րպո ֊ ռաչանքի միալար երամշտոլթեահ բու—• սա բուկ ուած մ է կու մր Հանդարտ գ ո Հ ո ւն ա կո ւ թ ի լ՛ ր ու
,
ն,ի մէք աեևալսբեր աց մե՛ծ շուքով կր տժԼուէր իր, կան եւ ա ր ե ւմ՛ տեան ու ա յլ աղգե այսպէս ե ղած՝ ը՛քքա լու է բո լո ր անոնց Համար ո^
գրական գոբծոլնէութեան քառաս՚եաԱ եակբ : սլա յ քարող մողո վուբղներոլ բան՛աստեղծներն՝ բոնք զինքր իր գործերէն կբ ճանչնային միայն :
Ատկէ վերք պատահած ներ բ ՐՈԼՈԲ" գիտենք , ո լ Հ բապարակագի րնե բր , ռուս \*եկրասօֆ , լիՀ ՝ք* ի չ անգամ կը սլատաՀ ի .որ Հեգին ակ մր իր
1 934 Փ ե տ ք . | | ին բեմին ՛վրա յ կա թ ո ւած աՀ ա բ եւ Մ իցկեվիչ , ՀՀեվչեւկօ , բուլկար Բետէվ տ ա ղան դին մ ա րմնացում ը րլլա յ յ ԱՀ ա ր ոն եան բ
1 4 տար ի էն աւե լի ան շար մ , ո րպէս կե֊ գան ի մ ե - եւ իտալական պառնա սեանն երր՝ Ա ան ց ոն ի , Լէօ~* տեսնելէ ետք չես զարմ ան ար իր անօրինակ տա -
ռել մր աեկողսին գաս՝ ո ւե լէ յետոյ, ՛ներկայ Ապրիլ պարտ ի , Հեօսկօլօ եւն * ։ Լալկան էր աստ՛ուածային զանգին վրայ , ինչպէս զինքը կարդալէ ետքը բր֊
2,0ին< ալ շիքեցաւ իբ ԼոյսՐ ; Պետբաբքր, որ Հայրենիքի թ շուառութիւննեբբ նա կան կը գտնես իր Արա մ ազգի թուխ ճակատ բ ,
կ * ո ղբար եւ աԱոր վար գա վա ռ յո յսերր կ՝ եբգէ ր ։ իր խոր եւ սեւ աչքերր որոնց մթին Հուբքէն կար
\ք ով է ԱՀարոնեանին գրական բ ե յ քր: Գրած է Լալկան էր ՚եանտէ ; ծես կուպերր այրած են յ իր շարմումնեբուն , իր
35 է աւելի լա յնա շու֊ չ երկեր : *իո եէ կարեւո լներ ր •Ծոյլ ու ամուլ լա լկանո ւթ ի ւն բ կեդրոնական՝ ձա՛յնիւ՝ մէք կը վ ե ր ա գ տ ն ե ս իր տառապանքով օծ–
յիշած բ՛լ լա/ու Համար պատկերներու եւ պատ - Լա՝ՐԼՀ է/*՛ ԱՀարոնեաւի քնարին։ կսկիծ ու Հառա ուած ար ո ւեստ էն ա զն ո լա կան ութ իւն ր , գալն եւ
մ ո ւ ածքե ել <ու տեսակ է\ւ Հ Ազատ ո ւթ ե ան Հյ ա. ա չանք չեն միայն « Արցունքի Հովիտ»բ, «Աշուղ»բ Հզօր եղանակը մրրիկներուն որո՛նցմով աւերուած
պարՀին» , ^Խնղճերր» , «Ա՛ոխիրնեչ ի տակից » , ել բոլոր մ իւս ազատաշունչ պա տ կերն երր , «Աւխ– ՀայՐ^ԼէքՒս գ րս Ո լ իր գլխաւոր ցաւն ու իր տի–
« ճ*սմբոլգր» , «կաթոլշկբ» , եւն*։ Վեպեբէն՝ տաւոբր» , «թ՝ լլթ իսմ ո բ ր» , «Բաշօն» ։ րական տաղանդք կազմ ած են ։
«.Լռութիւնբ» , « ( / բ բ ի կ ի Աուբրր» ։ ճամբոբգական Ո՛չ * լալկան չէ այգ գրականութիւնք՝, ՛որ ԶԱՊԱ ԵԱԱՅԵԱՆ
եւ \1 կալա դլա կան էքերէն՝ Հ Իտալիա յումր », նոյնիսկ լացի, Հառաչանքի մէք ցասումի ու րնգ–
« Հքվէյցարական ղի*֊ղբ» * ՀՀՈ֊Օ կինր» , «Ի տա լա - Վզումի զանդր կր Հնչեցնէ ***; X
կա՛ն էսքիզեերր » ։ Թատեբգութիւն՝ «Արցունքի ՄԻ-ԲԱՅԷԼ ՎԱՐԱՆԳԵԱՆ
Հովիտր» , «Ասկի Հէքեաթր» % Զավւածոյ գլլր - ԱՀարոնեանին արձակը ամէնէն՝ նուրբ, շնորա
ուածք՝ «կարօտ Հայրենին» յ քաղաքական եւ յ ո ւ – Հալի, երգող արձակն՝ է ոչ միայն քիուսաՀայե ֊
շագրային գործերէև՝ «Հայրենիքիս Համար >, Արարատ ր չինք տեսած՜, սակայն անոր ալեւոր՛ բուն՝ այլ^ևաեւ թբքաՀայ արձակներուն մէք։ Ու
հ; ՚Բրիստափոր Միքայէլեսձ^» , «իմ րանտր ել. կա եւ վիՀաշուք բարձրութեան զգա ց ո ւմր ունինք , նի զարմանալի յատկութիւն ր լաւ ու նոր պատ ~
րաղնեբիս ԱշխարՀր» , «Պատմութեան դասերից» , անոր պատկե բ բ մեր Հոգւոյն մէք կր ՚ծւինք գրե - կելներուն, տեսակ մը երամ շտութեամ՛ր օծ ո լած
«Րաֆֆի») «Անդրանիկ», «Աեր օրերը» ^ «Արիա - թէ* մեր նախաՀայվ երր տեսած են զայն ու անոր Հրաշալի ոճ մը որուն օվ-ինակր կր պակսի մեր նոր
կան լոյսր Հ յա Ո ռ ԱշիարՀում» , «Աւարայբփ ոգե ազդած տպաւորութեան յ ո լ ղ մ ունքր փոխան «–՛ մ աաև նագրութեան բո լո ր վար պետ՚ներուն : ք* ա ռո–
կոչումբ» , «՝իէմալական քՒուբքիան» ,« Սարդա ցւած է մեղի , մեր անգիտակից եւ կազմութեան րու փոբձ վ ի ր թ ի ւ ո զ մը կ՝ը1 գունիմ ես ղիսքը ՚
րապատից մինչեւ Աելր եւ Լողան» եւայլն % ելն*՛, տամանքին մէք եղած օրերէն ; ԱՀարոնեան մեծագոյն փարոսներէն մէկն է
իր աւագ որդին , րնկեր Վաբգգէս ԱՀաչոնեան , Աբաբատբ չենք տեսած, բայց երբ օր մբ զայն ասլրոզ Հայութեան : Միակ գէմքն է ան, որուն
այս պաՀ ուս սկսած է Հրատարակել Ա* ԱՀ աբոն - մեր աչքերուն առաքք ունենանք, վստաՀ եմ, ան– ճառագայթումը գ ե ռ ոչ մէկուն անՀաճոյ ԸԱալու
եանի ամբողք գործերու լրիւ շաբքբ յ ՝ծա\1օթ լիրան մր տպաւորութիւնը պիտի չբնէ մեր պ ա ր ա գ ա ն ե ր ց ո յ զ տուաձ ըլլայ; ԱնմաՀ է ան գե
Ըվկեբ Ա* ԱՀայոնեան կբ իժաղուի Փէռ Լա - Վրայ, ա՝Լ>ոբ գաղափար բ դրոշմուած է մեր էու ղ ի բարքերուն պատկե լացումին մէ^Հ Ումոփ ու
շէզի մէք, այն յոյսով թէ եչքանիկ օր մր փոխա– թեան մէք եւ այդ գազավւաբին, րետանեցած ու ա՛ բարձրով էն գեղեցիկ է մ ե\ր գ ի լց աղն ամ ար տ էն առ
գչուելով մայր Հայրենիքին ծոցր՝ պիտի զետեղ նով ապվ ած ենք Հ նուած կարգ մը էվափէնճ-յւռսՏ, մէՀ : ԱնՀունօրէն
ուի Հայկական Պանթէոնիդ մէք, վերստին , ինչ - ԱՀաբոնեանր չէի տեսած ու երբ զինքը տեսայ շաՀեկան է իր Հոգեբանական վհ ր լուՆում՚ւ ե բուն
պէս ա յստեղ Հ ան եւս ան քն քելի ա րձանագր ու ա անծանօթ եւ նոր ներկայացուած մէկու մը տպա** մէէ. եթէ ասոնք կ՝իյնան զգացումներու, կալուա–
թիւն մր վրան յաւիտեանս կոչուելու Համար Հայ ւ՛ո բութ ի ւնբ չբերաւ իմ վրաս * այսպէս սբ բազան Նին մէչ :
վՀ*ֆ մե* կգէէձ՝ ԱԻԵՀՒՍ ԱՀԱՐՔՆԵԱՆ ։ լբէեղիր կան ոլ ա՛յսպէս մարզիկ կան՛։ ԱՀագրոնեա* 8. ՕԾԱԿԱՆ
Fonds A.R.A.M
