Page 58 - ARM_19-1948_02

« ն ա աԿԱնս8ՈԻ Ս Օ Ի Ր Ի Ո Յ Կ. խ ս 2 Ի « Օ Ր ՛ Ը ԱՊՐԻԼ 11Ի ս ա օ ե օ

•Բչսնֆ մ ը ^ դ ո վ արոսոհ– էր «&առաիի մէջ

&քԶձ*Փ։՚ռէ.ր Արավեա. ի մաձոլք-ն Հար իր անէակի ֆֆ^յե՛ ՀԱ՚ոքսի՚ձի սրաՀին մէք տեղի ունեցաւ 0գ~ ըքղՏ– տեղեկութիւներ Ապրիլեան Ագատ ս՛նին
նուիբած Է ա– Սալ ժէօկրաֆի բե բահ­
առթիւ. Հետեւեալ Էս մբագ չ. ակաԼւը Հնութեան Խաչի քաղաքի եւ Նոր Գիւղի զոյգ մաս­ մասին, որ կիրակի գիշեր շատ աւելի բազ­
մեհ
%ո ր յիշտակին * ՛ն աճ իւղերու տ ժ՚-ա կա տ արո ւթ ի ւ ն ր: հ) ուռն բաղ - էր սրաՀին տարողութենէն

մութիւն մր լեց ո լցած էր րնդարձակ սբաՀր, որ մութիւն մբ։

$ԷԼԳ ^ ա Ր է լ Ր Բ էԱ 1 ա առաք, գրեթէ օրը օրին, նեղ կուգաբ Հանդիսականներուն X Շ ատեր ոտքի Ոտքի կեցողներ , ղուրսր մնացողէ; եր շատ է–

եք*Հր**Ոուբ Արովեան , Հայ վէպի ԼախաՀայբշ , մ֊ացին Հ իճ ։ Հ. Մ ՚ Ը՛ Մ ՛ի արիներ բ կը Հսկէին կարդա -

ա՜ւկ&թյՀ մը գուբս ելայւ ա֊ոմւէֆ ու այլեւս էվեբա - պաՀութես/1 եւ Հլ՝առաիորգէբն Հիւր եբը՛ Հրա -

գ,աբքէաւ : Աաանւուձռա՞լ. , է֊քիքոթսլաԴ եղաւ , Հանդէսր, կր Հովաձաւ&րէր Ալլաքնրրդ Զ."*քէՀ ւիբուաձ Միռւթիւններէն իբԱլց բացակայու -

թէ4 *$1աց « ԽարաւոխարՀգ ել մեռաւ լքուած ու եպիսկ • Հ Սուբիակահ եւ Արծ ուիկներու քայլերգ ->

ներէն վք*Րլ\տ բնկեր ծ* Տասնապետեան բացաւ թեամբ կբ փայլէին Ա. ՏովՀ. Ակբտիչ եկեղեցւոյ

մենաւոր։ Այ" տարակոյսներէն ոԼ մէկը կար ելի վարչութիւնը իր Հոգեւորական դասով : ՜Նմոյչի

ե ղա ծ է Հ աս տաաել սա ո ւ գա պէս % ք1 ր ան Հ եա աս ո լ – Հանդէս շ կուռ ճառով մր, որուն՛ Հիմնակալն՛ գի -

ծ երր կուտանք ստորեւ Հ Համար մէ կլո լսաւոր չակաւն եկեղեցակա՚ւչտեսանք

մովը ոստիկանական արձանագրութեանց մէք ան­ Հոն։ թէ Ախիթարեան Հայրերր եւ թէ Հայ կաթո­

ցաւ էբբել, Հան յայա բացակայութիւն» , նոյնպէս Ա ն դ ր ա դ ա ռ ն ա լէ վերք ներգաղթի առթիւ լիկ Լեւո՚՚ւեան վարդապետներ եկած էին է'1'^նց

անյայտ պատճառներ է գրգուած % կազմ ակ՝ե ր պո ւած « Հ բ ամ ար ական՝^^ ե ր ո ւ խաղքու­ յարգանքի տուրքը տալու մեր նաՀ ատա կնե ր ուն :՝

Ո սա ի կան ո ւթե ան Համ աբ , որ ամէն ինչ կՀու– թեան , եւ պարզելէ, վերք յ ո ւ զ ի չ դ ր ո ւ ա գ մր ո– Հայ արիներ ր նոյնպէս պատասխանած չէի՝՛՝։

ղէ Հիմնել իրողութիլններու եւ փաստերու վբայ , բուն ՀեբոսուՀին՝ դարձած էր արծուիկ մր, րնկեր Անցնինք սակայն այս տ գ ե ղ երեւոյթներէն ,

« բացակայութեան » պատճառներ բ ո չ միայն ան­ Տասնապետեան շեշտեց գա զա փար ա կան մ եծու– անտեսելով, երբ մնացածբ այ՛ քան փայլուն էր ,

յայտ էին, այլեւ անբացատրելի * վասնզի օրիԼա– թիւնբ 14 տարեկան աղքն ակի մր, որ կր մեբմէր

Ներգաղթի կոմիտէին կողմէ պաՀաՏւքուած Հրա– այնքան ս րտառուչ ՝.

ԳՐքի վեբ ածուած ի րաւագիտոլթիլնը 1լ ուղէ ա– մարագի րր ստորագրել , Հակառակ անոր որ իր /•եմին ճակատը ն.կարիչ (ի* Փալամուտեանի

մ էն՛ արարք պատշաճեցնել գա տա ստանա գրքի տը– ընտսձւիքր կբ գտնուէր Հայաստան չկարենալ մէկ պաստառբ կր զարդարէր , իսոբՀբղանչոգ

բ ամա դրութիւնն երուն , ըստ այնմ որոշելու Հա՛­ մեկնելու եւ թշուառութեան գա տապ արա ո ւե լու « Հայուն աքս-ոբր՝^։ ՆերՀ չումբ թերեւս օտար ,

մար , թէ արարք մբ օբին՚աւո^ր է , ապօրէ^ն, բա­ սպառնալիքին տակ/. ւ բայց որքա՚ւ՝ աբտա յայտի չ մաՀ ո լան ճա՝Լ ա սլա լւՀ–

րոյականն թէ ապաբարո յ: ներուն վրայ քշուած մեր ծերունիները, կիները

Աբովեանի կեանքը վեր էր օրէնքէն * անոր ^ Այգ խեղկատակութեան բեմ ա գրիչները,

շարունակեց օրուան նախագաՀը , չէին գոՀանաբ ու մանուկն եբը վեբյիչե ցնող :

մ ա Հր եւս գուբս էր դատաստանագրքի տրամա– սակայն այսքանով : Անոնց նպատակն էբ , ինչպէս Օրուա՚Ն նախադաՀը Շ . ՚Լյարգոլհի բացաւ

դրութիլյԼներէն : \\յաէսաած էբ նեբդաշնակութիւ - պաբզուեցալ յետագային ,քա\՚ւդել ամէն Հայ կազ­ Սզաաօ՝ բ, պատմականը ընելով այս տօնակատա­

նբ իր աւգրած կեանքին եւ ապրիլ ուզած կեանքին մակերպութիւն , եւ իր Հայրեն իքէն գուբս գըտ - րութեան։ «Ուսանողներու Միութենէն ԶափաՀաս

միքեւ , այսինքն արտ աքին՛ ա շէսաբՀ ին ել ներքին նուոզ Հայութիւնը եւս ենթարկել ա յլասե բում ի : Որբերը, անկէ ալ Նոր Ա եր ունդի տղաքը կր կա­

աշխաբՀին միքեւ՛. Այս խախտած ներդաշնակու– ի0նչ ձեռք բեր՚լւն , սակայն , ի բեն ց ամ արդի պա յ –

թի-ւնր գոնէ քւնք իր մէք ել ինք իր Հաշուին վ ե ր ա– տարեն այսօր այս գերագոյն պարտքր ձեզ Հրա­

Հաստատէ լու մ ա աՀ ալո ւթե ամբ , Ապ ր ի լե ան առա­ քարով : էք ր կու տաբի առաք Արծուիքներու քա­ ւիրելու Համար որ յ՚ոտնկայս յարգէք յիչատակը

ւօտ մր, լո ւսաո-էմ ին, Հ ա գ ա ւ անիկա գիւոաօեե ղաքի մ ասնաճիրզը կր Հաշուէ ր 70 անդամ : Այ՜­ մեր մէկ միլիոն ՝:. աՀատակնեբուն խոր ու երկիւ­

իր տբեխնեբր եւ ուղղակի մ տալ Աստուծո յ թա­ սօր կբ Հաշուէ աՕ անգամ : Նոբ Ղ՚իւղէ՛ կազմա - ղած լռութեամբ : Հ. Տ– Գ– Նոր Աերունգի կեգր.

գաւոր ո ւթեան մէք % կեբպութիւնր կր Հաշուէր 45 անդամ * այսօր կբ վարչութիւնը որ կազմակերպիչն էր այս Հանդէ -
սին գեզեցիկ
Հաշուէ 125 անգամ: Լէ^ափեբ^ ; ուգերձով մը արտայայտեցայ՚հ յո լ –

իր ողբերգական վախճան ր արդիւնք էր Հո - Ամչնալ պիտի գիտնայի^ն արդեօք , այս թիէ —

դեկան լքումի, « խաւար յուսաՀատութե աս ՝» , լեր.ուն առքեւ : *իուք ա յ ս պատկերը տարածեցէք զումր որ բոլոր, ե ր ի տ ա ս ա ր դ սիրյոերբ կը տանի

ինչպէս որ կր գրէր Ատեփաննոս \*ազարեանց X բոլոր այն • կազմակեբպութիւ\ն՝ն\երէն ներս , որոնք մթչեւ 914 — 915^ Հայաքինք սարսափները; ի-

ԱնՀետացման պարագաներ բ կբ Հաստատեն , թէ 1Լ իյնան Ա * 0 * հ)ա չի գաղափարական ծիբին մէքէ րենց ներկայացուցիչը րնկեր Ժիրայբ Գատա -

անմ աՀ ՝ի՝անաքեռցին Հ\ե ռ ա ց ա ծ է բ տունէն աբտա– Տ ա ր ա ծ ե ց է ք զայն Հ,* Ա * Ը* Ա* * ի վրայ, մշակու­ ւոբետն իղւ այս ուղերձով բերաւ խոստումը Հայ

կարգ որո չում մր գ ո ր ծադբելո լ վճռական ու­ թային կազմ ա կե ր պո ւթ ե ան ց վրա յ , եւ ա յգ բո լո– երիտասարդին , որ, 1լր Հետեւի իր մեծ մեռելնե -

թեամր % Ւ^նչ կբն<ար Րէլալ ա յ գ արտակարգ որո - բուն գծած ճամբուն , ոբպէսզի կարենայ օր մբ

Հումը, եթէ տչ կամաւոր մաՀը։ «Հեռանա լոլց ե– ՐՐ ներշնչող մայր կաղմակեբպութես/Լ՛ վրայ, եւ

պիտի գտն՛էք նիւթական եւ Հոգեկան նոյն աճու­ ստանձ՛– ե լ պաՀ ակի գերը X

բեք օր սք, կբ վկայէ ին Աբովեանի տնեցի– մ՛ ը X ք՝ոլոբբ կբ ներ շն չուին այէն՛ կազմակերպութե­ Ֆբ * Կապոյտ հք ա չի կոզմէ խօսք ա ռ ա ւ Տիկէն
(•
ներբ /նոր՛ մս ՛էէն ետք, Համաբեա ՛՛չին չ չէր նէն՝ ՛որ կբ կոչուի Հայ Յեղափոխական Ղ՛ա լծակ­

Ուտում , քիչ էր խօսում , չէր Հանում զգեստներ ր ցութիւն : Լք*ուռն ծափեր՝) յ

եւ բստ երեւո յ թ ի ն տառապում էր անքն ութ իւ -

՝1ից »: Ո** ւր է գաղտնիքը այս բ ա բ գաւաճո ւմթն՝ ու

վերելքին՛, թուական թէ բարոյական գ ե տ ն ի վր - կանոն* զարգացման ճամրէն , չ ա ր ա չար պիտի տու­

Ե զիաձ1* Նիրվանան Հ իւանգագին դմգոՀանք րայ։ ինչո՚°ւ Համար է որ գաղութի ամ՛ բո ոք կեան­ մէն ;. ՝Վիաի կքրն , պիտի Հալին, պիտի չքանան,

մրն էր , առանց պայքաբի անձնատուր Աէէալ մր , քին մէք լուսեղէն ցաւ ց էյ մը պէս կը տաբածուին֊ որովհետեւ Հ* Ա՝ * Ը* Ա ՛ներն ու Օգն* 1Աաշեչ։ր կը

Հրա/մար ւււմ մր : Աբովեանի « ան յա յտ բացակա - սձԼ՚ոնք X ինչո՞ւ Համար է որ Հ * Մ * Ը • Մ • մբ եւ Հսկեն, այգ զաւլափա բ ա բ ա ն ո ւթե աե վրա յ :

յ ո ւթ ի ւ ֊ »ը ա ր գիւնք չէ ր ա յ ս Հ իւան գ գմգոՀան - Օգն* հյաչ մբ շաբմման մէք կը դ)1 են ամ բողք գա– Մ ենք պիտի պաՀե՝\– ք զա յն մ ինչեւ ա յն °ՐԱ *
րզէք՜
քին, այս աէստաւո ր ինքն ո լրացման է Պարտութիւն զ ո * ֊ թ մը, եւ շատեր կը վիլաւորուին՝ որ տոմսակ եր բ Հ ար կ ծ ա գ ի մ ե ր Հայ րե և իքի Հ ո գե պէ ս ա յն\

մ բն Էր դաման՝ ՛ոլ կատաղի պայքարէն վերք , Ո Ո Ր չէ ղրկուած է՛րենց՝ մասնակցելու օրուան տօնա - տուած մոզովուր. դը պատուաստե լ X Սի ն չեւ

մղեց անիկա ինք իրեն ու աշէսարՀի դէմ ։ իրեն կատարութեան :

Համ ար կեանքր մ ա կրնթացո ւթիւն էր եւ տեղա­ °ՐԸ) հ.Լ\ հ-Րհ)*^** անգամ մը ՛եւս երբ կր

տուութիւն , տեսակ մ բ ինքնակիզում , ԳՐռ ի^է քյւ ի^նչ է այս ճակատին՝ դէմ գտնուող սի՝ն\ -
ԿքոԳ »
խաչելութիւն՝ ։ իբ «9՝ որ պատ եան օրագիր» ին՛ մէք լքորնեբոլ ցո յ ց տուած պատկեր ը : Ա իշտ– Հակադիր րաց ո լ ի ւ իրաւ Հայրենիքին գուռները ^I

կբ գրէր* Հ Շատ անգամ մ աՀ էի կամեն՛ում ինձ* Հալող, տեղի տուող; ի նչ է այս երկու Միքա^֊կեալ տեղի ունեցան արտասանութիւն–

մտագրուել էի՝ եթէՀնար լինի՝ դեղամաՀ լինելդ՝. երեւոյթներուն պատճառը X ներ եւ երգեր : (յո ւաւլ ի բամիան ալ ճոէս էր՛. Ա աս–

ք*այց Հւր ամարո ւմ մբ, ձեռնթափ բք/ալ մբ Գաղտնիքն ա յն է , որ այդ էսա մ ամ ում բ իր ՝ Ա ալո բ խանդավառոլթիլն պատճառեց ին մ ատա -

չէր ասիկա , այլ ներքին տագնապանք մր, Հոգե– ՀրաՀանղքւ եր ը կ՚առնէ ՚օտաբէն՝, ու լծուած էա - ղատի արծուիկնեբու մարզական խաղերը եւ

կան՛ բեկում մր , որուն ճ ակա տագր օր էն կր բախի պտզգա յ ի ն գործի մը՝ որ կրնա ք վ տ ա ն գ ե լ Հա յ գեղքկական ՛գարե ր բ : կենդա\Լ ի պատկե բ մր կբ

ամէն մ ա Հ կան ա ց ո ւ , երբ չի կրնար Հրեղէն խօս– բազմ՚ութ ի լն\1\ե բու Հոգեկան ել մշակութային նե բկա յա ցնէ ր Օգնութեան (Ա ա չիև գոբ ծ ո ւնէու֊ ք–

քերէ ետք նաեւ Հրեղէն գոբծեր կատարել ։ Այս դաստիարակութիւնը*. ^ Մին՛չդեռ Օգնութեան։ հա­ թիւ\–՚բ Լդպրոց , ՛որբերու պատսպարան եւն*) Հ
սուր ի ական
ա՝>ւմ աՀ մ աՀ կանաց ուն տարին ե րով քալեց մաՀ– չերն ու Հ* Մ* Ը* Մ ՛ներբ կը ներշնչուին մեր կազմ ակեբպտւ ւթ իւ\ս՝ը տար եկան 7000

ուտն անդունդին մօտէն, գրեթէ եզերքէն* սա - պատմութեան յոյսերէն , մեր ազգային գաղափա­ ո ս կի կը տրամագ ր է կ(՚թա կան գ ո րծ ին յ

կայն անյայտ <Տ ձեռք ՝» մբ յենարան եղաւ, իրեն ու րէս բա՛լ ո ւթեն Է\Ն : Մեր կեանքէն բխած է Ր է ֊որ ոլ ~ Օրուան բանախօսն էր Տիկին Հուրի Իփէկ ~"

Հ եռոլ պաՀեց զի՛՛՛ք վե ր քնական ընկլուզո ւմ է : թիւննեբ են եան - ԱզասեաԼւ, որ գեղեցկօրէն պարոեցկ * /Աա–

Ինքն՝ է , որ կբ յիշատակէ այս «ձեռք»ին միքա– չե րու դո րծո ւն է ո ւթ ի ւն ը ել Հայ կւնոք դերբ Հան­

մտոլթիլնր* «ինձ պաՀողբ Հենց էս էր* որ ասում Անոնք որ զր ձզաին Հայ մո ո ո վււ ւրդի գադա– րային կետ Լքի մէք։ Իր գրաւոր ճառը պիտի Հրա­
փարազան ձգաույքԼ՚նրր րնա -
էի է թէ մտքումդ դրել ես ազգին պէտք գաս, մէկ գոլքս Հան՛ել իքե՚ես տարակուի առանձին X Ա*

անուն թողաս » կբ մեռնիս, մէկ վ բ է գ կանգնող,

•ողորմի տուող է յ չի . ր լ ի լ ։ Ապրիր, \ոբ ասածդ ա–

նես , մ ուր ա զ գ առ՝ս՝ես : էս , էս էր ինձ ամէն գ ր - մար», ինչպէս կը վկայագբէր Ն ալբան դ ե ան X Ա -

մոէսքից , պատ ո ւՀ ա ս ի ց ազատ ո ւմ , Հոգիս ետ բե­ էր Աբռվեան՛։ ՀՓայլոլն երեւոյթ » կբ Համարէին

՛Ա՛նք օաաբներշ , ՀաքստՀաոլղէն , Վակնէր , 7"" - ւելի ուրիձ֊եբ Աբոզեաւի մէք պիտի ուզեն գնա–

րում , թէ չէ ՝/՝ ա յւր Վաղուց կՀ՝բլլէբ իմ գերեզմա– Հ ատել յանգոլգւ, առա քն որդը , որ կրցաւ առաքին

աեւշտէգ։ իսկ մենք պատառ մր Հացբ զլացանք

նր > : իրեն Ա Հոգ չէ թէ ետքէն քաւեցինք այս մեզքբ, անգամ ժողովուրդին էսօսիլ մողովոլբղին ԼՇՕ ՜

ԱՀա թէ ինչն էբ , որ բռ^՚ւեց զէ՛նք անդունդին իր արձան բ կանգնելով Եէեւանփ բանուկ մէկ պո­ ուով*. ԱշխարՀիկ բարբառը իբմով մտաւ մեր դե–
այսինքն
^Դ^ՐՔՐ մինչեւ ամենավեր քին֊ պաՀբ^ ինք­ ղոտային վրայ։ (իամանակակէդւ երու ա^տարբե - ՚լեցիկ դպրութեան մէք՛* հետևորդները քալեցին

մ ի չեւ պարտութիւնք , երբ լուծումբ կոլգայ րոլթիւնր փոխարինուեցաւ /ետնորգներու մեհ ա– իր բ ա ց ա ծ ճամբէն՝ X

նին , ո-էպքերու Հարկադրանքին տակ : րանքով։ Այսպէս է՛ս մարգարէները, իբենզ ղա­ Գրականութեան մ էք Աբովեան իբ ոճբ ստեղ­

Բոցավառ սիրտ մ բն էբ Աբռվեան , որ իր լա,լի՛, եւ իրենց մամանակին մէՀ անոնք ,ոէ յարգ ծեց, ա. ձ սա կան ու Հայագրոշմ Հայ ոճի առաքին
րա­
սնունգբ կ՚առնէր իլք իրմէ եւ գրեթէ Հարկատու Կ-է Վ ա յ ե Փ ՛ " , ոչ պատիւ։ Ա՚աՀն է , որ կբ ն ուի ՚՚մոյշն է «Վէրք Հայաստա, ի»ն , որ սովորական*

չէր ոչ իր դաստիարակութեան, ոչ իր մամանա— ՛ լ " րհ է ա ոնց անունը, ինչպէս փառքը I ըմբռնումով վէպ մը չէ անշուշտ , այլ ՚՚ղբ մը, ո–

կին, ոչ իր շւ քա՝ ին ւ « Լ&ղուս չէ, որ էսօսում ա, Կբ տօնենք այսօր Հ ու պիտի տօւ-ե ՝• ք ամէն օր, րուն մէք կան Հայդուկային զաղա փար ա խօս ո լ -

Հոգիս ա, որ զգում ա» , կր գրէր ինքն իսկ յ ի չաս, ակր մար գոլ մյլ , որուն մէՀ ամէն սերունդ թեան տարրեր , բայց որ կ՝ ապրէ՛ ի՝՝– Ք ի լ ՚ մ ՚ ո վ X

« Վ է ր ք »ի յառաքաբանին մէք։ « Ազդի Հոգին է իր Հոգիէն մասնիկ մ ը ել իլ. սրտէն բեկոր մր Ալի­ Վամզէէ անոր մէք մարդ մը կրցած է թափել իր

խօսում աԱւ գրքի /""/ք/՛^»» կ՝աւելց\էրՐաֆֆին՝ տի գա՛ւ՛է : Աբովեան այլեւս կր պա ակս, ի բոլոր սՐտի–՝ Կրակլ" Հ՚Ւմոխք սիրտ՝», ինչպէս ինք կ՝ը -

տկնաւ կելով ա յ գ Հբաշուձւ չ գրքին , որուն մէք մամանակներոլն ել բոլոր սերունդներուն։ ՈմաԱք սէր , որուն նմանբ Աստուած քիչ անգամ կը բ"՜

կ՚իշխեն ս1՚րաբ, զգացումր, երեւակայութիւնը ւ անոր մէչ պիտի տեղծէ ել անգամ մը ստեղծե լէ ետք կը կոտրէ

ք)մանք նոյնիսկ աշխարՀական Նարեկացի մբ ու - Հաստատեն տազա՚Լգբ, այսինքն՛ կաղապարը *•• :

զեցին տեսնել իր մէք, որ փոխանակ Աստուծոյ խառնուածք մբ, որ իր կանոնը իրմէ կ՝առնէ։ Ու֊ Մ ի՛– չ սովորական մաՀ կանաց ուն եր ենք մենք,

Հետ խօսելու՝ կբ խօսէր ազգի զաւակւերուն Հետ : րիչներ զայն պիտի մեծարեն իբրեւ մեր վէպթ ՚է՚աւաքեււց ի ^եղքուկը անմ աՀ մաՀ կանացս լ մըն

Մեր մութ կեանքին մ էէ վ ա ռ ո ւ ա ծ ճրագ մ դն նախաՀայրբ, ա ռ ա չ թ վիպագիրը, որ «ազգի էր X \քնաւ , բայց չմեռաւ Հ

կեանքը պատկերացոյց նոյնիսկ ազգի Հա -

\

Fonds A.R.A.M