Page 230 - ARM_19-1948_02

I

Եէհկ, աթօէ, վսպը ԱՆՃՈՌՆԻ

ԼԱՍ ԹՈՒՆԱՍ (–Բ^լպա) , 30 Մայիս Ներկա­ 8նԴԱԲԱՆՈԻք9ԻհՆՆ^ք՝

յիս Հայ իրականութիւնը այն է ինչ որ էր երէկ։ (ի– եւ վերշին ս ^ ս )
բոլոր
իմ սիրելվւ երիտասարդ րար ե կա մն ե ր ս , Բայց ոչ, շատ աւելի զէշ քան երէկ, զգրեթէ

Ա՝ ասնաւոր Հաճոյք մլէն Է իւ ծի Համար գրել կոոմիբով; Եչ՚ձկ՝ վ(է Հաւատայինք թէ կտոր - ւէասպուրակաֆ՚ցին կաուեցալ, յազթեց եւ իր

ձհէվւ եւ, թղթակցութիւն մրլ Հաստատելու ձեղ կտոր եղած ՀայկակաՀե Հ՛ողամասերը պիտի զօղ - աղատ ութեամ լբԼա^ին ալ իր ղե կա վարն կ։ ուն ար­

Հետ •՝ ուէիխ իրարու եւ մեր ազգային եյ.աղյշ պիտի գառ. ժանի պատիւը տուաւ։ Ա՛էկ սխալ ըրաւ որ մեր

Ջեմ ճան՚չնար ձեզ անՀատապԷս ամէնքգ , բայց նար կատարեալ իրողութիւն, իր ծոցին մէ^ Հա­ յայտնի ինքնագով քաջնաղար (ի. Ցովնանեան\ը

չէ՞ որ կը Ճանչ֊ամ խմբովին , չէ՞ որ ղ ո լք Հա­ մախմբելով վտարանդի բաղմութիլԱևերը , մին՛չ– ձեռքի վրայ չպտացոլց եւ մեծ պա՛շտօնի չՀբաւի­

յորդիներ Էք, մեր ՀայրհվԷն վերէ՝՝ մեր շարու­ զեռ այսօյ, կը տեսնենք սին յոյսեր եւ ապաբդիմե՝ ղ՛ եց :
Զովնանեանի
նակութիւնն էք, եւ պիտի կազմէք ցեղին կեանքը, չանքեր միայ^Հ ցաւն աի է ՛որ \ն\ոյնիսկ իր կու­

Հայյյւն՛ տեւականութիւնը, յաւիտ եւականո ւթ իւ– Երէկ Հողէն՝ կտրեր էին մեր ոտքեբբ, շնորՀիւ սակցական ընկերները ՛երբեք իր մասին չգրեցին,

%բ : Հողատար՝ իշխանութեան բարեացակամութեա՚ն , զիհքբ չգովեցին : Իրաւունք ունթւ , որովՀետեւ

ՀայուԱ գմբախտ բայց րախաաւոր զաւա՝գե\եբր , որով կը քաջալերուէին ճա զգա Հա լաքը» ել Հայ - գովելու ա՛րժանիք մը չունի տ

գյ՞բախա՝ անով որ երէկ մ՛ը ունէէնք որուն՝ թե - կակա1ե պաՀ անձները։ ՛Այսօր սրտաբեկ եւ Հիա՚ս–. Փան ի մը խօսք ալ Վասպոլրականի աղատա–

վ-եւս ձեզմէ շատեր անծանօթ են : Բախտաւոր ա - թափ ենք ոբ առաչ՝ի\ն՝ Հարուածը ճիշդ այգ իշխա^ գրութենէն միե՚չեւ գաղթ դէպի /իուսաՀայաս -

նով որ դուք պիտի մոռնաք ձեր գմբախտաւթիւ– նոլթենէն կբ ստանաք մեր ճակտիե , դիւան՛ա գի ֊ տա՛ն :

նր , ցեղին տառապա^Հըր եւ պիտի աո-իթր ունենաք տւա՚կան՝ ճամբով : (քովմւանեախ նռրէն չի Հանդարտիր , իր ակ -

տեսնելու անոր երջանկութիւներ, Հայր երջանկու­ Եբէկ՝ ամէն տեղ մեբ գաղութները ճանչ­ ռաները նորէն խրած է Արամ էն մինչեւ կամ աւո-

թեան մԷԷ** Նոր Հայր, Յարութեան ՀայըՏ մարդ­ ցուած էին իբրեւ օրի\ն\ապաՀ եւ վստաՀելի Հա­ բտկան Հրամանատար՛ներու կոչերյշ : Իբր՛եւ թէ

կութեան մեծ դազավւարին ն)ուիր ուած ստեզծա– մայնքներ : Այսօր կասկածելի ենք դարձեր շնոր­ Թոկրքեր՚ու ձգած կալուածները կը ծախուէին

դործ , վերաշինիր, աշխատող, վերականգնիչ , Հիւ Հայ փ անբունին եր ու ելոյթն՚եբոմև : Հայկականն կառա՛վարութեան՛ կողմ է, Արամ ի կող–

պաւձացնռգ ու քաղաքակրթիչ Հայր եւ դուք ա– Եբէկ մեր ցեղակիցները գէշ " ՚ ղ է կ տեղ գտած մէ , եւ ղրամներբ կ՝իւրացուէին : Ուրեմն չի գի­

նոր առաքին տիպարները, ախոյեանները ։ էին իրենցգլխու՚ն ու ոտքերուն եւ Համեմատաբար տեր որ այդ դոյքերը կը Ջախուէին եւ արդիւնքը,

Վ^ստաՀ եմ ասոր , քոյրերս ել եղբայրներս Հ կ՚ապրէին Հանգիստ ու անվրդով։ Այսօր Հազա­ որ մեՆ բան մը չէր , կը յատկաց՛ուէր օրուան, կա­

ԱխՀ\ատական կեանքիս մ էք չեմ կրցած յուսաՀա֊՝ րաւորներ տւնանկ ու թշուառ են, շ^ռրՀիւ Հայրե­ ռավար ութեան ՛ել պաշտօնէութեան ծախքերուն ;

աիլ, ինչո՞ւ յուսաՀատիմ Հաւաքական կ՛եանքիս նադարձի չար ա շաՀ ութեան : Եղածն՛ իՐ"ն՚չ է՚.ր՝ որ Արամներն ալ տասնեակ Հազար

մէք, ազգային վերակեր ց ագին՝ մէք եւ ինչո ւ խօ­ Երէկ ա՚ե՚Հտլխ գոՀ՚ոլնակութեամբ կը Հետե– ոսկիներ միասին տանէի..։ կառավարութեան ե–
կա մ ո ւտներբ ի՛՞նչ էին ;
սիմ ձեզ յուսաՀ ատ չեշտով մր , քանի ,որ դուք լէ ինք Համերաշխութեան՛ շ\ս\հքե բուլն եւ անՀամ–

պիտի կազմուիք գեռ, քանի որ գիտեմ թէ պիտի բեր կբ սպա՚սէինք կուսակցութեանց , խմբակցու­ Ինչ կը վերաբերի այն արտառոց սաախօսօյ֊–

գլէք անցնիք մեզ, առանց մեզ մոռ\նխյլո,լ, ՐայՅ թեանց եւ զանգուածներու կատարեալ գործակ - թեան ււբոլւն ի բազե կբ արդէն պատասխանած ՝% ,

րլլալու Հ ամ ար աւե լի մ եծ քան ձեր Հ այրեր ր : ց.ութետն, ի խնդիր ազգային գերագովն շաՀեբու : կ՛րկին ըսինք , ըստ Յովնանեանի որպէս թէ Հը֊

պիտի խոյանաք , պիտի ճախրէք , պիտի սլանաք, Այսօր կբ տեսնենք բեւեռէ բեւեռ Հեռացած ՛երկու րամանատաւր՛ Անդրանիկ Պ՛ Արամ էն 15 օր առաչՀ

պիտի րն թան աք Հ աս տատա կ ամ անցնելս ւ ճա՛կատն՛եր : տեղեկութիւն տուած էր Վանի գաղթի մասին եւ

ձեր Հիներ էն առաք , իր ագո բծելու Համար մեծ Երէկ Ազգեր ու ժ֊ողովբ ^ ինչպէս ուրիշներու, Արամ չէր կարգադրած ժողովուրդի տեղափո–

պատգամը : մեղի Հա՛մար ալ ամէն ինչ էբ , իսկ այսօր ոչինչ է : խումբ եւ զբաղած էր կալուածներ հ-ախելով :

Յառաջադէմ քան զ՚Օքաիճիս Եբէկ ան՛Համ ար խոյսեր, այսօր բո՚լոբովի՚նւ ա՛ն­ Մ իեւնոյն ժամանակ ողորմ ե լին կը Հաստատէ որ՛
Հարկ է զի ռբդիք լինին •
Միշա յառա՛ջ , եղբարքդ լ ք ի ա վե՛ր : յ՛ոյս։ Մէկ խօսքով՝ տխոկր՛ եր՛եւոյթներ։ ՝1աՀսճն9էն 24 ժամ առաչՀ ժողովփն մ է է՛ Հրամանա­

ԱՀա Հարեւանցի պատկերը Հայ իր ա՛կան ո.լ - տար Վաւրգա\ն\ յայտտբաբաՆ է թէ ռուսական՛ բա­

ԱՀա այգ է , այդ տեսիլն է որ կՀերքանկացնէ թեան, եբէկոլան՛ եւ այ^օբուան՛ , կաց՛ութիւն մբ նակը պիտ ի քաշուի եւ ժոզովուրգբ պիտի ն՚աՀան– -
կր Հպար­
ղիս ալ, եւ աւելի 1լեբքաՏ՝կացն՛է ու ո՛ր՛ կբ խռովէ գիտակից մաբգոլ Հոգին։ Երբեմն 2Է 24 ժամէն; Ուրեմն տեսաք ինչ Հակասութեան

տացնէ ձեզ ; կբ փորձ՛ուինք մ եվ. վիճակը բաղդատել ուրիշ աղ– մէէ է ստախօս բ :

Տ՛եսէք սանդուղն երէն վեր , բարձրագոյն աս֊ գերու Հետ , 1 մա՛՛ն ո ւթ ի նն գտ\ն\ելո լ եւ այգպիսով ԱՀա իրականութիւնը՛ Վասպռւր ակա՛ն ի ՝նա^–

տիճս/Խը Հա՛սն ելէ վերք, սկսեր եմ ար գէն վար իք– Հով տալու մ՛եր այրող սրտին, բայց ի զուր։ Մե­ Հա՚ն՚էդ Հրամա\նկւ տրուած է ռուս զինուորական՝

նել : Գլուիսս կիսաճաղատ , թորշոմա,ծ ճակա՛տ , րինին նմանւբ չկայ : Անշուշտ ուր ի շներ ալ ո լնին Հ բամ անաաա\ր\ո լթենէն նա Հան չէ ն 24 մամ

կնճիռնե բ դէմ քիս վրա ք , աչերս յուգնած ել երբե֊ իր ե)յ\ց Հ ո գերն ու դ<հոլա բ ո ւթ ի ւն՝,1 երք , բա յց մե­ ա՛ռայ :

մ ր՛ սաբս\ափի տպաւոՀր ոէթեան տակ աՀ ա բեկ , երբ րթին նմանր, մերինին չափ գո\ւնադեղն ու ա յ լա– Այդ Հրամանին պարտաւոր էին Հ սլա տակի լ եւ

կր տեսնեմ մանա՛ւանդ անդունդ մր, սանդուղի զանր երբեք % կառավարութիւն՝ եւ ւՒողոմոլրդ , որ անմիչՆսպէս

ւԼա ր ի ա ս տ իճ աքե\ին միացած քաոս մր անծանօթ , Չխօսի՛նք էլ*. Հայա՛ստանի մասին որ ա§ւ\կասկած սկսածն Հեռա Լա լ քաղաքէն :

ուր ակամա յ կր մ գուիմ ու կր– զգամ թէ պիտի ո լ նի իր Հողե րր : Ա՝ եր խ օ սքր արտ աս աՀմ անձի մա­ իԱչպէս կ՚բլլայ որ Հգաման՚ատաբ Անդրանիկ 15

խրիմ : Բայց ի՛նչո՞ւ նայիլ Հո\\֊ , երբ լուրքս կր սին Էհ Ա՚եր ցաւերր աԼՀամեմատօբէն շատ են ու օ՛ր առա չ տեղեակ կ՛բ //ա՛յ նաՀանշ\ին , Պ՛ Արամին

տեսնեմ բուրաստաններ բիւր բիւ^ր , ածուներ լե­ բազմազան X տեղեկութիւն՝ կուտայ եւ կը ՀայՀ՚ոյէ ոբ չեն լսեր

ցուն ու տարածուն , ծաղիկներ բազմազան՛ ե– իրեւ եւ չեն՝ (նաՀանշեր՚Հ Անդրանիկ, ինչպէս կա–

բանդն ե րով ղան ա զան , բո լրմո ւնքով Հ ազաբ Հա - ՚Հյ ախ ո ւնինք կ ար՛ մ րախա է բռն ուած կ ար գ մր մաւռրակսւն բոլոր Հ բամ՚անատա բներ բ ենթ ար -

զա,ր , գինարբուքով Հողմավար : մարդիկ որ իրենց գլուխն առա\ծ կ՚երթան Հայու–~ կոլաձ^ էին ռուս Հ բամանատարո ւթեանեւ ինքնա­

Գուք էք Հոն։ այգ բուրաստաններուն, այդ ա\~– թեան՝ անՀաբազատ ուղիներով : Անոնք չեն մ տա­ գլուխ ոչինչ կլեն՛՛ային՛ բնել, ինչպէս որ նաՀանչՀի

•ծխուններուն մէք, դուք , ՐԷԼաՔ Բ՚ՈԳՒ" ք^^Ր՛ Ղ ^ ՚1 տան քուիր Հետեւանքներով ար կր գրուին ամբոգք (պարադային չկար՛ողացան 4 3 օր աւելի մնալ,

դո զ դո ք թէ Հ աս ո ւն ծաղիկդ ե ր ։ Հայութեան Հաշւոյն՛. ; ճանապարՀին՝ Բերկրիի կամոլբշկւ պաՀելու, ժո -

0 ՜ յ Հպարտ եմ ձեզ տեսնելս եւ անսայթաք կր Ո՚֊-նինք ՆռրաՀաս սերունդ մր որ կ^աճի օտար ղովուբդի նաՀանշկէ ապաՀովելոլ Համար : Մենք

քալեմ : ք*ն չ լի ո յթ անդունդը ո)տքերո ւս տակ , ո՞՛վ ափեր ո.լ վրա յ , որմ է կաբ\ե ւ\ո ր մ աս մր չի Հ եսւսւ֊ Հ$>ո մնա՛լ եանի պէս չեն՛ք որ՛ բոլո ր կամաւորական

անոր կր նայի* ես ձեղ կրնա յ իմ, ձեզ, կեանքին : ՔՐՔՐուիր ծագո\ւմով ու անցեալոՎւ 4ւ0ի մօտ մեծ Հրամանատարները նախատենք , բացի Անդրանի -

1Ւմ ս1՚րելի քոյրերս եւ եղբայրներ ս ՚. ու փոքր գաղութներ երկրի մակերեսին ՎյՐայ կէն : Եթէ Բեկրիի կամոլրշդն մօտ տեսնուած էի&ձ

Եւ ըսել թէ ձեզմէ շատեր երէկ եկան– անծա­ ցրցքնոՆած , բազմ ազան Հո գերով X Հայրենիքը Անղրաւիկի Հետ , ինչո՞ւ Անդրանիկ ր գունդով ե֊

նօթ վայրէ մր , առ>ա\ն\ց տաքուկ գրկի մր *ԼւՐաձ ուզելս՞վ թէ աչ աէր չի կանգնիր անոնց . բ՛եք օր ալ չէ՛ր՝ մնացած , ժողովուրդը պաշապանե–

նւ ստելու , առանց օրօր մ ր լսելու : ՕՀ ինչ երազ , դեսպաններ չունի ,որովՀետեւ վարչաձեւը չէ այն՛ լու Համար ՛եւ Հեռացած էր ։ինչպէս ըսինք,մեղա­

ինչ անծանօթ բառեր ձեզի Համար • * • Գնդակի ինչ որ պէտք էր ըլլա ր X Մէկ խօսքով անտէր ու ւորը իրենք չէին , այլ իրենց Հրամայուած էբ

պէս Հեզ մէկր միւսին կր նեաէին ,կ՝ուգէթւ՝ յաՎ՚Հ~~ անպաշտպան զանգուա՛ծն եր : անմիքապէս ետ քաշուիլ։ Խաղը ռուսական էր եւ

տակել ձեզ ձմերուկի մր պէս, կ^ոււզէիխ պաՀել Ե՛րբ այս ամէնը կրծող Հոգեր են ներկայիս , Հրամանատար Անդ բան իկ 15 օր առա շ՝ նա՚ՀանէԳ
տուած կր­
ձեզ , նո յն իսկ ձեզմ ով , ձեր այդ վլփճակո վ իրենց ի՞նչ պիտի ը լ լ ա յ մեր վաղը։ Ոչ ոքի Համար մասին ոք գիտէր, ոչ ալ տեղեկութիւն

վոՀ մակը բազմ ացնե լո ւ եւ ձեոմ ով պատ ուա ստե­ գաղտնիք է թէ մամանակը լզի է թերեւս աղիտա՛­ նար բլլալ ,

լու \ոլ պատ ր աս տ ե լո ւ իրենց բարեփոխում յլ , բար­ ւոր անակնկալներով* երբ գաղոլթներու մէք մեր Յովնանեանը ասոնք շատ լաւ գիտէր , ա յ Գ

ձր աց ում ր ; վիճակր պիտի դառնայ լուրք խնդիր X Երկրէ(ն\ մասին առանձնապէս խօսած ենք իրեն Հետ, բայց

Գուք եթէ անոնց պիտի ,ծառա յէ իք $ անոԱց զատ գրեթէ բոլոր մեր դագութներր կը գտնուին իբ՛ գրածներէն ո՞րն է ճիշգ որ ասիկա ճիշդ գրէր :

զաբմր թարմացնելու Համար, ան ալ •անապատնե­ գեմոկ րատ ե ը կ ի ըներ ո լ մէք , վայլելոՎ անոնց Գեռ կան զանազան՛ խնղիբներ ոբմևց մասին՝

րէն՝ թափ ո ւած պտո ւղԼ ե բու պէս , ի^նէ չ պիտ ի Հիւբասիբութիւնը X Եթէ փոթորիկ մը պայթի*,, չարժեր խօսիլ :

Հինէք մեզի Համար հ մեր զարմին Համար ար ար­ Ոզքմտոլթիւն՚ը չի0 պաՀանքեբ խո րՀ ելու այս մա­ Գառնանք բուն Հարցին\. ի՞՛նչ է պատճառը՛ .որ՝
սին • . • եր կը խեղա -
դէն բարձր է Հին Հին դարերէն^։ Գոլք Հեռացաք , 40 տարի առաքոլան պատմութիւնն

փախաք ա%ւոնցմ է , Բոսքիկ Վ ա Ղ ^ ռ Իք առանց մ այ՛­ Ս– Գ– ՆԻԿՕԼԵԱՆ թիւրեն, ինչպէ՞ս Կ՝Լ\1±այ որ երկար տարիներով

րիկի յ մոռցաք նոյնիս կ ձեր արդարագոյն՛ լացք եւ ռամկավար կուսակցութեան պատկանող այդպի -

արդէն կազմ ուած զէո"ՔՈէլ\ > անցաք միւս .կողմր , ձեր, ձեզմէ վե^րքիններոլ բնակավայրը, մայրենի սի «մեծ անձխալոբոլթիւն մը եւ ղեկավար մրթ իր
տունը X ր թ ին չի
՚՚՚^րիչ կեանքի մբ Համար ։ յուչերը իր կուսակցութեան՝ պաշտօ՛նա՚թե
օրկա–
ԶեզմԷ շատեր ծնան վայր մր ոբ իրենց * է ր ա յ Աիբելի քոյրեր եւ եղբայրներ , տար եւ կը յանձնէ Ազգ. ԸնդՀ . Միութեան կրճատե­

լար իւՀՈին թոս ի մ ր ապ աւ ո բ ու թ ի ւն ր կր թողու ր , ինչպէ՞ս չսիրեմ ձեղ , ինչպէ՞ս չՀպաբտանամ նին , ո.ր դժբախտաբար՝ առանց բա՛ռ մբ

լեզուն տարբեր , մտրգիկր տարբեր, Հոզր տար - ձեզմ ով X Ե ՛֊ աՀ ա ատոր Համ ար կուգամ խօսի լ լու կբ Հրատարակէ :

բեր , Հոտր տարբեր , Հ\ո\վյլ տարբեր : Ըսիք պաՀ ձեզի X &ատ բաներ պիտի րսեմ ձեզի : Ով էք դուք, ԱՀա ձեղի փոքր մանրամասնոլթիլննեբ Հ

մր՝, ո՞ւր ենք, . .ոՓլբ եկանք % Բայց Հոն ալ զգացիք ձեզմէ ամէն՛ մէկին՛՝ ո՞վ ես դուն , ի՞նչ է ընտանի­ Ռ • Յ՚ովեա՚եեան աւելի քան տասբ տարիէ ի

ձեր մէք յաքողութիւն մր, զգացիք ձեր մէք կո չ քը, ի՞նչ է Հայրենիքը է ի՞նչ է մարդը, ի՞նչ է ըն– Վ^Ր ԳՈՐ&Է դա գրած ԸԱալով, նիւթապէս բեռ ՛ե­

մր , ակնապ ի շ ՝ եղբայրն ՛եր մ տած՛եցին ձեր վվ.այ , կերոլթիւՅւր , ի՞նչ է սէրը դէաի մարդկութիւնը ղած է., թէ իր Հայրենակիցներուն եւ թէ Հայր–

% Միութեան : ի՜; ք Հայրենակիցէնհբէն եւ միութենէն

տուին վՀոլկի գաղտնի .ծաղիկ մր) կամ \ո<ւբիչ որուն մէք միայն պիտի կրնաք բա^րձբացֆ)ել Հա– ղժդոՀ ութիւն մր չէր լսած ել մինչեւ վերքն ալ

բա խտա խնդի ր առար կա յ մ ր , եւ դուք արթնցաք ր աղա ա Հայրեն՛ի քր , եւ ցոյց տ ալ թէ ան կ րն ա ք միշտ կ՝օգնԱ,նք : Վերջին պաՀ՚աւն ալ 47 Հազար

ու դարձա՛ւ ձեր ա՚չքե^բ այն կողմ , սորվեցաք ա– ոչ մ իա յ՝ն գեռ շատ ու շատ քաղաքակրթուիլ , ա յլ ֆրա։ք Հաւաքս լելով իբրեւ ՃանապարՀ ահ ախս

նոր լեզուն,՛ , Հոդ չէ թէ աղճատուած $Հախապէս , շատ ո,լ շատ քաղաքակրթել : տփ՛ուեցաւ , ել աՀաւասիկ իր շձէ\որ Հակա լիքը

բ ա յ ո սԻբե$Ւք ղաէն) կգեօԻք ա յ գ Ժդոլո4 ՜ Գուք ալ գրեցէք ինձ, դուք ալ ուղղեցէք ձեր Ներ/չ աղթի տրձան՚ա՚դբ ո ւթ ի մւն ե ր սկսած ա-

գեր յ ս որ վ Լ ցտաք աֆոնց բանաստեղծութիւնր , պա֊ Հարցումնեբբ , ցո յց տուէք ձեր Հ ե տ ա քր քր ո ւթ ի լ~ տեն ,3ովնանեան ղդալով որ բոլ՛ո՛րն՝ ալ ձանձրա­

բր , բաէրքր, եբամ-շտու-թիւնր. , եւ այս լա բիւր ին - նր գէպի ս ան դ ուղն ե բ էն իքն ո զ սա մ ենաւ-որր ; ցած են իբմէ .որոշեց Հայաստան երթալ եւ արձա­

թոսին մէք իսկ ձեզ Հ ամ ար նոր աստղե ր սփռե– Ուրեմն ցտեսութիւն : նագրուեցաւ ՛ն՛երգաղթի ցանկին մէչ՝։ Կը յուսար

ՅԻ՛Ք) անոխց մէԼԷՂ տեսայց ձեր երգերբ, մեր , Ւ– ԳԱՌՆԻԿ Ա– Կարաւանով մեկնի լ ; Հայր. Ա՝ իութիւ1ւՀ ամէն

Fonds A.R.A.M