Page 179 - ARM_19-1948_02
P. 179
սպառումի , հո ոչի՛նչ պիտի կարե՛նայի ըսել, եւ. է Հայ - Բոյժ» Բ՚եիշկ –գրագէտ ա քքԼնագատին վճիռք :
» ամէն
սակայն նկատելով, որ. «Երկեր՝»ը կը սպառին նա Այսաէս ուրեմն, « Հայ֊Բոյմ ամիս
եւ գաղոլթներու մկչ՝ իբր պեաակա) Հրատարա (ՏՈՒՆԻՆ ԲԺԻՇԿԸ) կռւտայ մեզի շատ աւելի իսնամ՛ուած , օգտակար
կութիւն , կ՝ոլզեմ արդարութիւն ընել տարա յօգուածնեբ , քան ինչ որ ուրիշ թերթեր իրենց
բախտ բանաստեղծին, Հրատարակելու/ այն Հան խօսիլը արծաթ , - ֊ ֊ ըսած մէկ մեթր ծաւալսվբ չեն կրնար տալ՛. Այս մար–
Լսելը.դոկի,, է մեր զին "°ԷԼ զձ աՀատելի
գանակը, ղոր խումբ մը ուրիչ արմ է քաւոր գրող է « Հայ . Բոյմ »^ կատարած
իմաստուն, ժողովուրդը; Բայց ոչ ամէն տ՛եղ ել ա֊ Գ^Ւճ 1 ^ ^ " ( յ ք ^"րՀէ*՜
ներու Հետ «ՄեՀեա\ »ի 1914 Յունուար \ի թիւով ԳոլՔ %Ը ծանօթանաք մեք
մէն Ժամանակ։ Կա– պաՀեը ոբ Հակառակն աւ
Հրատարակած Է յ Նկաաելրվ ոբ Վարուժանի գոր՛ "եՍ^՚Լհ Հ " * յ ա ս ա ա ն ի բմիշկխեբոմկ , գիտնականն ե ՝
$իչգ է•,Պէաք չէ խուլ կամ մունչ ձեւանալ եւ– րսւֆ , լիռնեբուն
ծեր ո լ մեծ մասը լթյս տեսած՜ Է Համ իա ի տապա Հ Լոպեիք1&% , Լեբմու^նեբոֆՏւ ,
չաբ տա.յայտուիլ մեր արմ էքներուն մասին , որոնց օ-գին, եւ արեւին։
լումէն վերԼ, «Հանգանակէի ընթերցումով կարե կ^արմէ ոբ առա՛նց խտրութեան,
վաստակաւոր Հեղինակներ ը ամէն չաՀ ել Հաճոյք ամէն Հալ օրին այլ մ՛ք ունենա յ իր ս եղա՛ւ ին իբրեւ
լի կ՚ըլլայ ծանօթանալ իրենց գործ ունէ ութեան՝՚՛:
մէկ կողմ դրած՝ միայն ու միայն կ՝աշխատիս ու ղարգ ;
ՎսաաՀ եմ , բր &Մեբ Հանգանակը» չէ վրի կ՝արաա՚դքե% մեր •ժռղբվուբդի իդտին Համար յ
պած Տաբո՛ւցիի ուչագրբւթե֊ԷՆ , քա՛նի ոբ պբպըա Տարիներէ ի • վեր . միր Հանրօգուտ Հրաաարա– Ան հայցելէ աւՒէճ՛ տուն * Անոր ոէպածբ ուրիշ
•–.ած է «ԱեՀեան»ի էֆերբ, արտագրելով «Բար կո^թիՀնււ՚եբէն՛ ամէնէն Հեաաքռքրականը, ամէնէն բան չէ՝ եթէ ոչ իր մոզով ոլբգին ՝ ա՚ռո զԼոլթ իլն ր %
տիները», ղժբա՚խտաբայ. սխալէ եր սպրդեցնելով կատարեալն/ ու օգտակար՛ը եղած է մեր տաղան - Երր առոզԼ ենք մարմնով, առողԼ կ՛բ լ լանք
ընդօրինակութեան մէչ՝։ Այսպէս՝ «Երկեը–»ու 343 գաւ որ գրագէտ - բժիչկ & . Նարդունիի , «Հայ - մտքով։ ԱռողԼ մարմին , առողԼ միտք, կբ կազ
էչին՛ մէչ վարէն երկրոբդ աոււնի առաչին՛ տողը Բոյժ »ը՚։ Անոր մէչ դուք կը գտնէք ՛ոչ միայն մեն ^ ա ր դ ը : ԱՀա այս մարգն է ո՛ր իր ուսերուն
՚՚չէ՚ոք է կարդալ բժչկակսձն յօդուածներ , այլեւ դրական, գիտա ա վրա յ պիտի կրէ Ցեղին պաշտպան ում ին;, վաք*
Այն զոր կը զգանք ա֊ չե&ք ըսեր, փոխան–՝ կա՛ն՝, բանասիրական, եւ ժողովրդական՛ գեղեցիկ գացման եւ յարատեւելու ծանր աշխատանքբ :
Այն որ կը զգանք ու չենք յիշեւ ի >
պատկերներ , որոնք գծուած են Հին եւ նոր վար - հարգանք եյլ– տարած ենք բմշկական այս միակ
պետ՚ներոլ նուրբ վրձիններովը ; ամ սաթեր թր , ո րպէսոի ի բ բազմ ավտստակ խ՚րս0 ա
Պէաք չէ մոռնալ , որ Ղ՚անիէլ Վարուժան տա Առէք որեւէ մէկ թիւը , բացէք էչ մը եւ սկը– ՜րս՚քզիթր՛ մամանակ ունենալ ՚^է֊րիշ ՜ §սր Գ^Բ^եր
ղանդաւոր «զին՛ուորեալ մա\. ուկքչն էր այն փա "°ց՝էք կարդալ։ ՎստաՀ եմ որ , դուք ալ ինծի պէս տալու մեզի ։
ղանգին , որ պատրաստս ւած էր Հայրենիք կեր՛ մէկ շունչով պիտի Հասնիք մինչելվերչդն տողը, 4։ Հայ - Բոյմ շ> ՛կո պատկանի ամէքնռւս :
տելու : Ոգին այդ չարժումին՝՛ կը ՝1 եր կայանար ա– վերչին բաո-ը տ Չմոռնանք զայն :
ռաքելաաիպ մարդու մը եր՛եւոյթո՛վ, ՛ոբ գործ Այս գեղեցիկ ամսաթերթը, որ՛ իր Հեղինակին ՍԱՏՈՒՐ ՊԷՐՊԻՐԵԱՆ
կ՚ւղէր , փոխանակ խօսքի։ Րաֆֆիէն մինչեւ Սի սուր եւ վարպետ գրիչին տակ ձել ու մարմին
մո՛ն քէաւարեան՝ անձնազոՀ ութեան , ագր՛ո ւմի կ՚առնէ, կր Հրատարակուի ամէն ամիս։ Հազուա
՛ել նուիրման անմոռանալի տիպարներ կեանքի եւ գիւտ զարդ մը ամէն տան ել ամէն սեղա՛նի Հա
գո բծունէ՚ո ւթ՛ե ան՝ մղած էին՛ փա զանդր, որ մեծ մար։ Երբ ձանձրացած էք կամ բան. մբ ձեզ կբ
ցած , ումով ցած եւ վերչապէս բանաձեւած էր իբ՛ ՛նեղէ, առէք զայն ու թղթատեցէք \ Անպայման Հ ա Ա դ հ ս ա ա ՚ ք Ցարեփա Ա
« Հաւատամք »ր՚ • գուք պիտի գտնէք ձեր փնտռած յօդուածը :
ԱՀ աւասիկ գործ֊ մք որ միայն՛ ու միայն ՛կք
Հաւ Հրատարակուի ;
ա՛) Պաչտամունք ՛եւ ար՛տայայտութիւն՛ Հանրութեան շաՀուն Համար Մեծն Տա'ւ.1 Կիլիկիոյ կաթողիկոս Գաքեղին
Հոգւ՛ո յն • Բայց անգամ մր չՀարցնէթնք ՛Լ,արգու– Ա.ի ծննդեան 8 0 ամեակին գրակ ան՝ ո ւ գիտակ ան
ր) Ինքնուրոյնութիւն եւ անօգնականութիւն՝ •1։ԻԻ* թէ իս ձ պայմաններու տակ, այսպէս ամ իւ/է գո րծունէո ւթեան յ իսնամ եակին ՛եւ՛ քաՀանա յ ո ւ -
ձւ.,ի մէչ . ամիս, կանոնաւս ր տրաք . լո յս կք տեսնէ իր ա յս թեան վաթսուձնամեակին առթիւ , 5 ՚Ցունիս 1948,
բմշկա՛կան ամ սաթ երթք : Ջեմ իորՀ իր թէ շատ երեկո յեան մամք ՏՅՕին , Ա՚որպոնի մեծ ամփի •
գ ) Ս՝ շ ա կ ո ւ մ ՝ կե՝.՛. ս անոսր՛ող սլա ւո ուա V՛ ա ո ովՀեշտ րլչայ իր պատասխան ր : Ան իր այնքան ծանր թաարուին մԷԼ :
մլշ Հալ չեղոլին *
Հողերէն զատ Լգրական յ գիտական , քան աս իր ա «• Պ ատ լոյ նախագաՀ ութեամ բ նախկին նախա -
նախաղա–
գ) Ջռ*–1ո գրա՛կանութիւն ո Հեռու. սլաՀե լ քա կան, քհնագատական եւ, սւ֊րիշ շատ մր ասգօ * րար եւ երեսփոխան ԼՈՒՒ ՄԱՈԷՆԵ եւ
ԱՈ ՏԱ–
ղա քա կանո Լ թ Խնէ ,ու լրագբութենէ : գուտ աշխատանքների նաեւ մամ տնակ կր գանէ Հո ւթե ամբ՝ Հայրապետական պատուիրակ
Հարկ է կարգալ սակայն այդ. <ձՀանղաԼա1լ%բ, աշյխատելու « Հայ - ք՝ոյմ՝%>ին Համար ւ Տաճախ ՒԱԶԳ ԱՐ-Բի։
կարենա՛լ Հասկ ա լու Համար էութիւն ք այգ չար -
մ ումին՛ : Կ*րն գօր ինա կ՛եմ զայն՛ կր պատաՀի , որ մէկ ձեռքով Հացէն պատառք եւ Խօսք պիտի առնեն՝ ԱՐՏԱԻԱՋ՚հ Արք• Պ– Պ–
ՄԵՍՐՈՊ ԳՈԻՏՈԻՄ֊
միւսով գքիչՀէՀ բռնած՝ աշխատի ։ Աշխատի օրա՛՛ ԱՐՇԱԿ Ջ0ՊԱՆԵԱՆ եւ
կան; 12 մամ , առանց շաբմելու գիր քե բու ծան^ ՃԵԱՆ :
« հր յայտարարենք պաշտամունք եւ արտա - րոլթեան տակ Հեւացող սեղանին առԼեւէն ։ Ա–
յ ա յ տ ո ւ թ ի ւն– Հա յ Հոգւո յն . որովՀ ե տեւ Հա՛լ Հո - ռանց վա՛յե լե լո ւ. կի բա կի օր ե բուն քազս րո ւթ ի ւն յէ Կը մասնակցին՝ Օր՛ ՀԱՑԿԱՆՈՒՇ ԹՈՐԱՍ֊
գին գոյ է . բայց գուն ուրեք կր յայտն ուի ։Պէաք է կամ զեփիւռին գգո ւա՝1 քր՛. ԱՀ ա այսպիսի պայման– ԵԱՆ (երգ) , ՏԻԿԻՆ ՆԻՀԷՌ ՓԱՓԱԶԵԱՆ (դաչ–
բեկանել դատակնիքք , որ զայն լռութեան դատա ւԼեբոլ տակ Է , ոբ գր ագէտ \յ ար գո ւն ին կ ՝ ա շխատի նակ՝ Ա* Ա՛ րցանակ Փա բիզի ե ր ա մ շտ ան\ո ց էն\^ ,
պարտած է : կ^բսեձ ք . Առան ռ Հայ Հոգւոյն , էկա I ՛՛ւ ւ կ^աբտագլ. է յօգուտ մեր ազգին եւ Հայրենիք Պ– ԿԻՐԱԿ ՍԱԳՋԼԵԱՆ (երգ), Պ • ՖԻԼԻՊ Ա՛ԼՍ. -
Հա յ գրականութիւն եւ Հա յ արուեստ ; Ամէն ճբշ– քին։ ԶԱՐԵԱՆ \ չութ ակ) , Պ– Ա– ԳՄԲԷԹԵԱՆ , Օր– Ա–
մ արիա արուեստագէտ՝ իր ռեզին ոգին միայն «. Հայ ա. (Հոյմ՜ձ իր բազմաթիւ յագուածնե ԱՒՃԵԱՆ ( ա ր ւո աս ան ո ւթի ) , ին^Լպ էս ն ա\ե ւ Ա />-
կ^աՀո տա յա յտէ ։ Հա յ Հ՛ո գին , գաբբնուած մթին ու րէն զատ ունի նաեւ Հարց պատասխանի շտՀեկան ՓԱՆ ԿՈՄԻՏԱՍ երզչախումբբ , ղեկավա բո լ -
մ եհ ա շուք պատկերներով լի անցեալէ մբ, լու սա» բաժին, մրւ Օրինակ , գուք Ր Ա ա ք Փարիզ կամ Ա֊ թեամբ Պ– ՆՇԱՆ ՍԵՐԳՈՅԵԱՆի =
լորուտ՛ն՜ տիւրօրէ.1. սել արեւէ մք ^ թրծուած կեան մեբիկա, Լոնտոն կամ Պրազիլիա, կբ բաւէ որ ձեր Հրաւիր ատոմսերբ նախօրոք ապտՀովել ,թեր–*–
քի մր մ ԷԼ, ՂՈՐ Գ՛ողգոթայի ճամբաներ 1լ ակօսեն, միաքբ ծրարէք թուղթի մր մԷԼ ու ղրկէք Էբեն-Հ թե բու խմբա՛գրատուներէն^ ^ ա յ գրատուներէն ,
մեր օրերուն կր թուի րլլալ Հրաշք մր, որուն–– խոր– Կբ պա տ աս խ ան է ձեր Հասկնա լի ^եզուովբ ; Այս Փարիզի եւ արուար ճաններու եկեզեց . վարչու -
Հուքգներր՝ պէտք է արտաքերել։ Հայ Հոգին իւք ա - բամինբ կրգտնուի « Հալ - Բոյմ »/ վերԼին ԷԼին թիւննեբէն ;
ցա՛կան տիեզերքին մ ԷԼ տարր մ րն՛ է, •որուն յա լա
ս՛ ո ւթիւնր պիտի զարմ ացնէ խոքՀ ո զ մ արգկա— Անթիլիասի վա1 քին , զպր ե վան քթւ՝ , Հրատա -
թիւն ր : Պարզել ա յգ Հոգին՝ Էական պա րտաւռ– Իսկ կողքին ն.\ե րս ի ԷԼին վրայ գուք պիտի րակչականին ՛րլլա՝ լէ՛ք նուիր ատ ոլութ իւննեբբ՛
րութ իւնն Է ամ Էն Հա լ արուեստագէտի ; գտնէք ուրի շ առաւելութիւն մբ Հ Հոգ՝ իրեն ղրր– պէտք է զրկել &" բե լեն ա կան– կեգր • (հանձնում ո -
կուած սփիւռքի բո լոր Հ րատարակութ իւննե բբ : զովի գանձապաՀ *կ . *հէորգ Պաքրճեանին , 35 1Ա6
Ամերիկա ԺԻՐԱՑՐ ԱԲԻԿԵԱՆ Ե*– ի^ՐաՔա՝^՝ձՒ՚–Բ11 ա յ Դ ԳէՐՔ^Բէ^ » հ-ԼՀ. "աանայ մեր յ ^ ւ տ շ , ք*3ոտ (9) :
ճՅԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (7) այգ կբ պաՀանԼԷ իմ ապաՀովոլթիւնս % պիսի ամուր օղակով Լ՚էթայեց բերգբ, ոբ մարգ
Ե՛– անսկատելի կեբպովմտաւ իր բանակբ, ուր գուբս չէր կրնար ղալ անկէ , ո՛ չ ալ գուրսէն ներս
վյյանի մ՛բ* առԼեւ նստած էին ղինոկորնեբբ եւ ցած մ տնեւ
ս ա ւ-քկԱք* ձայնով կբ խօսակցէին X Սմբատի պաշաբբ սպառա՛ծ էր* Յո ւսակատ
Ո^՚-ր է ՚հաւիթբ, միթէ սպաննուա^ծ է, կբ կր մտածէբ ան՛, իր գրութեան եւ Հայոց աշխար–
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) Հարցնէր մէկբ։ Հին վբայ ու կբ Հառաչէր գառնօրէ^։ Կբ տ՛եսնէր
Ջէ՛ , առաուբնէ ի վեր չկայ , ինչպէս կ՝ե - քր իստ ոնեան ե ր ու կբ տեսնէ բ
րեւի՝ փա խած է բանակէն : ն աեւ ի ր սովա Հ ար քտԼերուն արի ո ւթ իւնն\ ու վե–
Շ ատ լաւ՛ ալ ր\էեբ է* թ ՚ ն չ կբ վայելէ մեզ Հանձն՚՚ութիւնր եւ "իրաբ ցաւէն կք կսկծար ։ Ան–
*իագիկ խոր գլսւխ տուաւ , նոբ էն ծնկա չոք Հա յոց թ ա գա լո ր ին գէմ կռուի լ : Տ ե սա^ ր թէ ինչ կր զգար որ Ես՛" ո ՚֊ֆր՝ ի Ր աբ ի ւն բ միայն կ Հուղէք
Համ թուրե ց անտ բ փէ շին ծա յրր եւ գուբս եկաւ պիսի քաԼութեամբ կր՝ կռուէին 1անոնք եւ ի՛նչպէս ու զուր տ եղ կբ թափուէր այնքան եր իա աս արզ-
վրանէն՛; Տ րտում տխուր կբ Հեռանա ր ան Ե ո ւս ո Լ– կ ո ա ո րե ց ին Եուսո լֆ ի զին ո ւ ո րներլՀէ ն-եբու արիւ՛եր։ Աբգէն վճռած էր անձնատուր բլ–
ֆի քովէն* միտքլւ կբ նմանէր ալեծուփ ծովի ; Արգաբաղատ Աստուած ի Լ\ա ճշմարիտին լալ Ե՝ո–ւ.սուֆին՝, , խնայելու Համար իր քաԼերուձե՝
երբ մեր ներկա -
կբ մտածէր , թէ ինչ պիտի ր/լայ ինքբ եւ ինչով կողմշ կ՚րլլայ։ Բայց նկատեցի՞ բ , Թէո՚ս– եւ քբիստս՚նեաներոլ կեանքին , երբ իրեն
գունգբ իրեձց
պիտի վարձատր՛է զինք Ե ո ւ սո ւֆր ՝ իբ զաւաճա - առաԼ գնաց , անոնք պակսեցուցին յա ցաւ Գաւիթը :
նո ւթե ան Համ աբ : նետեք տարրա՝ափբ . կարծես կբ խնա յէ ին մեզի Հ ՚՜3՜ Տէր Ա\ԼԴՔԱյյ » ես պատրաստ եմ ճեղքել թրշա՛
Ջէ «, Ամբատին՛ վերԼ չկա լ * Հ ասա լ անոր Հա, ես լ ՚ ՚ ե ց ի , թէ ինչպէս մէկբ կբ պո նամի բանակբ ել ուտեստ Հ ասցն ել բեբգին :
վախճան՛ք։ ի^\1 չ պիտի րնէ ան միայնա՛կ, առանց ռար պարիսպին վր՛այէն « ՀՀ փախէք, եթէ ոչ ձեզ Ամբատ բարձրացուց յուսաՀատութեամբ լե
օգնականի , աո անց գօրքի * մինչեւ ե® ր բ փակուած սլ կր կոտորենք ^ • աՀ ագին պարսաքաբր ձեռքին ցոլն աչքեր՚ր եւ հայեցաւ *)*ալիթին , տեսակ մր
պիտի մնայ կապոյտ բերղին մԷԼ։ վ կ*օղնէ ա– կբգմուարանար արձակել։ Ես նայեցայ անոր շատ մպիտ անցաւ իր թալկացած գէմ քին վրայէն, թէ
նոք , երբ ա՛ն սովէն նեղուելով որ ոշէ անձնատուր նման էր մեր զթԼակից Ղ՝աւիթին* կարծ՛ես նոյն ուրախութիւն կբ նշան ակէր ան եւ թէ տխրու -
յւլլալ բռնաւոր Ե"լ ս ո *–ֆ թ՛ յ \$ա խ ա բ տ րնե րր Հե ռա– ինքն Ըլլար : թիսն ւ
ցած են ի բմէ , ամբոզԼ Արաբատր՛ անտէր անտի - Այգ միԼոցին զինուորներբ տեսան ^"՚գիկ/Հ եւ Գնա , ոբգիս, գոմն մխիթարեցիր զիս ՚՛
բտկան է , Եու սուֆի Հրոսակաւ երբ մոխիր կբ գաբ– է՛ջելով իսկոյն ոտքի կանգն\եցան ւ^ագիկ , ոք մին՝– Գաւի թ խո ր գլուխ տա լով Հեռացաւ :
ձն՛են ամէն ինչ, իսկ ես , ստոր ղաւաճանս , վէո— չե ւ ա յգ ատեն լուռ մտիկ կ^րնէր զանոնք , աւելի Ջմեռնային մութ զիչեբ մ րն էր ։ *հ"ՐՀ ամպե–
խանա կ օրինաւոր թագաւորբ սլ ա շտ պ ա՛ նե լ ո լ՝ ա – յուսաՀատ՝ գէաի իբ վրանք քաշուեցաւ։ րյլ ծածկած էին երկինքբ եւ խ՛որ մթութիւն, կբ՝
նոր գէմ եմ զինուած : Փոխարէն բ ^"է պիտի Դ– տիբէբ ամէն տեղ՛ կապոյտ բերգի շրԼակայքբ
տայ Եուսուֆ* ս չին չ ։ Անցաւ ամառն։ ու աշունք, եկաւ ցուրտ ձմե–> թ աղուած էր ձիւն ին տակ . կարծես մեռած՜ էր ա–
Համոզուած եմ որ ուշ կամ կան ո ւ խ զիս աք ռբ • կապո յտ բերգբ պա շար՛ուած էբգեռ Եուսուֆ ի մէն ինչ եւ կենդանութեան ն շո յլ չէր եր ե ւա ր :
կք Լ\գթայէ ամուր շղթաներով եւ սոսկալի տան, Հրոսակներէն։ Ամէն անգամ որ յարձակում գոր– Միայն երբեմն կր փէէր ցուրտ քամին եւ սուլելով
Լանքներ՚ու մ ԷԼ կբ սպաննէ զիս՛ Ջէ, պէաք է շու ւ5 էին անոնք բեբգին վր ա յ , մ եծ կ ո բ՛ո ւոտով կբ կբ փա խ չէ ր Հեռու , Հեռու :
քո՛՛վ ազատ ո լիլ անկէ եւ գառն ա լ իմ ա շխ ար Հ ս , սա ի պո ւէ ին նաՀանԼե լ * ի վէերԼո յ Ե ո ւս ո լֆ ա յ ն – ԲԱԳՐԱՏ Ա6ՎԱԶԵԱՆ8
Fonds A.R.A.M
» ամէն
սակայն նկատելով, որ. «Երկեր՝»ը կը սպառին նա Այսաէս ուրեմն, « Հայ֊Բոյմ ամիս
եւ գաղոլթներու մկչ՝ իբր պեաակա) Հրատարա (ՏՈՒՆԻՆ ԲԺԻՇԿԸ) կռւտայ մեզի շատ աւելի իսնամ՛ուած , օգտակար
կութիւն , կ՝ոլզեմ արդարութիւն ընել տարա յօգուածնեբ , քան ինչ որ ուրիշ թերթեր իրենց
բախտ բանաստեղծին, Հրատարակելու/ այն Հան խօսիլը արծաթ , - ֊ ֊ ըսած մէկ մեթր ծաւալսվբ չեն կրնար տալ՛. Այս մար–
Լսելը.դոկի,, է մեր զին "°ԷԼ զձ աՀատելի
գանակը, ղոր խումբ մը ուրիչ արմ է քաւոր գրող է « Հայ . Բոյմ »^ կատարած
իմաստուն, ժողովուրդը; Բայց ոչ ամէն տ՛եղ ել ա֊ Գ^Ւճ 1 ^ ^ " ( յ ք ^"րՀէ*՜
ներու Հետ «ՄեՀեա\ »ի 1914 Յունուար \ի թիւով ԳոլՔ %Ը ծանօթանաք մեք
մէն Ժամանակ։ Կա– պաՀեը ոբ Հակառակն աւ
Հրատարակած Է յ Նկաաելրվ ոբ Վարուժանի գոր՛ "եՍ^՚Լհ Հ " * յ ա ս ա ա ն ի բմիշկխեբոմկ , գիտնականն ե ՝
$իչգ է•,Պէաք չէ խուլ կամ մունչ ձեւանալ եւ– րսւֆ , լիռնեբուն
ծեր ո լ մեծ մասը լթյս տեսած՜ Է Համ իա ի տապա Հ Լոպեիք1&% , Լեբմու^նեբոֆՏւ ,
չաբ տա.յայտուիլ մեր արմ էքներուն մասին , որոնց օ-գին, եւ արեւին։
լումէն վերԼ, «Հանգանակէի ընթերցումով կարե կ^արմէ ոբ առա՛նց խտրութեան,
վաստակաւոր Հեղինակներ ը ամէն չաՀ ել Հաճոյք ամէն Հալ օրին այլ մ՛ք ունենա յ իր ս եղա՛ւ ին իբրեւ
լի կ՚ըլլայ ծանօթանալ իրենց գործ ունէ ութեան՝՚՛:
մէկ կողմ դրած՝ միայն ու միայն կ՝աշխատիս ու ղարգ ;
ՎսաաՀ եմ , բր &Մեբ Հանգանակը» չէ վրի կ՝արաա՚դքե% մեր •ժռղբվուբդի իդտին Համար յ
պած Տաբո՛ւցիի ուչագրբւթե֊ԷՆ , քա՛նի ոբ պբպըա Տարիներէ ի • վեր . միր Հանրօգուտ Հրաաարա– Ան հայցելէ աւՒէճ՛ տուն * Անոր ոէպածբ ուրիշ
•–.ած է «ԱեՀեան»ի էֆերբ, արտագրելով «Բար կո^թիՀնււ՚եբէն՛ ամէնէն Հեաաքռքրականը, ամէնէն բան չէ՝ եթէ ոչ իր մոզով ոլբգին ՝ ա՚ռո զԼոլթ իլն ր %
տիները», ղժբա՚խտաբայ. սխալէ եր սպրդեցնելով կատարեալն/ ու օգտակար՛ը եղած է մեր տաղան - Երր առոզԼ ենք մարմնով, առողԼ կ՛բ լ լանք
ընդօրինակութեան մէչ՝։ Այսպէս՝ «Երկեը–»ու 343 գաւ որ գրագէտ - բժիչկ & . Նարդունիի , «Հայ - մտքով։ ԱռողԼ մարմին , առողԼ միտք, կբ կազ
էչին՛ մէչ վարէն երկրոբդ աոււնի առաչին՛ տողը Բոյժ »ը՚։ Անոր մէչ դուք կը գտնէք ՛ոչ միայն մեն ^ ա ր դ ը : ԱՀա այս մարգն է ո՛ր իր ուսերուն
՚՚չէ՚ոք է կարդալ բժչկակսձն յօդուածներ , այլեւ դրական, գիտա ա վրա յ պիտի կրէ Ցեղին պաշտպան ում ին;, վաք*
Այն զոր կը զգանք ա֊ չե&ք ըսեր, փոխան–՝ կա՛ն՝, բանասիրական, եւ ժողովրդական՛ գեղեցիկ գացման եւ յարատեւելու ծանր աշխատանքբ :
Այն որ կը զգանք ու չենք յիշեւ ի >
պատկերներ , որոնք գծուած են Հին եւ նոր վար - հարգանք եյլ– տարած ենք բմշկական այս միակ
պետ՚ներոլ նուրբ վրձիններովը ; ամ սաթեր թր , ո րպէսոի ի բ բազմ ավտստակ խ՚րս0 ա
Պէաք չէ մոռնալ , որ Ղ՚անիէլ Վարուժան տա Առէք որեւէ մէկ թիւը , բացէք էչ մը եւ սկը– ՜րս՚քզիթր՛ մամանակ ունենալ ՚^է֊րիշ ՜ §սր Գ^Բ^եր
ղանդաւոր «զին՛ուորեալ մա\. ուկքչն էր այն փա "°ց՝էք կարդալ։ ՎստաՀ եմ որ , դուք ալ ինծի պէս տալու մեզի ։
ղանգին , որ պատրաստս ւած էր Հայրենիք կեր՛ մէկ շունչով պիտի Հասնիք մինչելվերչդն տողը, 4։ Հայ - Բոյմ շ> ՛կո պատկանի ամէքնռւս :
տելու : Ոգին այդ չարժումին՝՛ կը ՝1 եր կայանար ա– վերչին բաո-ը տ Չմոռնանք զայն :
ռաքելաաիպ մարդու մը եր՛եւոյթո՛վ, ՛ոբ գործ Այս գեղեցիկ ամսաթերթը, որ՛ իր Հեղինակին ՍԱՏՈՒՐ ՊԷՐՊԻՐԵԱՆ
կ՚ւղէր , փոխանակ խօսքի։ Րաֆֆիէն մինչեւ Սի սուր եւ վարպետ գրիչին տակ ձել ու մարմին
մո՛ն քէաւարեան՝ անձնազոՀ ութեան , ագր՛ո ւմի կ՚առնէ, կր Հրատարակուի ամէն ամիս։ Հազուա
՛ել նուիրման անմոռանալի տիպարներ կեանքի եւ գիւտ զարդ մը ամէն տան ել ամէն սեղա՛նի Հա
գո բծունէ՚ո ւթ՛ե ան՝ մղած էին՛ փա զանդր, որ մեծ մար։ Երբ ձանձրացած էք կամ բան. մբ ձեզ կբ
ցած , ումով ցած եւ վերչապէս բանաձեւած էր իբ՛ ՛նեղէ, առէք զայն ու թղթատեցէք \ Անպայման Հ ա Ա դ հ ս ա ա ՚ ք Ցարեփա Ա
« Հաւատամք »ր՚ • գուք պիտի գտնէք ձեր փնտռած յօդուածը :
ԱՀ աւասիկ գործ֊ մք որ միայն՛ ու միայն ՛կք
Հաւ Հրատարակուի ;
ա՛) Պաչտամունք ՛եւ ար՛տայայտութիւն՛ Հանրութեան շաՀուն Համար Մեծն Տա'ւ.1 Կիլիկիոյ կաթողիկոս Գաքեղին
Հոգւ՛ո յն • Բայց անգամ մր չՀարցնէթնք ՛Լ,արգու– Ա.ի ծննդեան 8 0 ամեակին գրակ ան՝ ո ւ գիտակ ան
ր) Ինքնուրոյնութիւն եւ անօգնականութիւն՝ •1։ԻԻ* թէ իս ձ պայմաններու տակ, այսպէս ամ իւ/է գո րծունէո ւթեան յ իսնամ եակին ՛եւ՛ քաՀանա յ ո ւ -
ձւ.,ի մէչ . ամիս, կանոնաւս ր տրաք . լո յս կք տեսնէ իր ա յս թեան վաթսուձնամեակին առթիւ , 5 ՚Ցունիս 1948,
բմշկա՛կան ամ սաթ երթք : Ջեմ իորՀ իր թէ շատ երեկո յեան մամք ՏՅՕին , Ա՚որպոնի մեծ ամփի •
գ ) Ս՝ շ ա կ ո ւ մ ՝ կե՝.՛. ս անոսր՛ող սլա ւո ուա V՛ ա ո ովՀեշտ րլչայ իր պատասխան ր : Ան իր այնքան ծանր թաարուին մԷԼ :
մլշ Հալ չեղոլին *
Հողերէն զատ Լգրական յ գիտական , քան աս իր ա «• Պ ատ լոյ նախագաՀ ութեամ բ նախկին նախա -
նախաղա–
գ) Ջռ*–1ո գրա՛կանութիւն ո Հեռու. սլաՀե լ քա կան, քհնագատական եւ, սւ֊րիշ շատ մր ասգօ * րար եւ երեսփոխան ԼՈՒՒ ՄԱՈԷՆԵ եւ
ԱՈ ՏԱ–
ղա քա կանո Լ թ Խնէ ,ու լրագբութենէ : գուտ աշխատանքների նաեւ մամ տնակ կր գանէ Հո ւթե ամբ՝ Հայրապետական պատուիրակ
Հարկ է կարգալ սակայն այդ. <ձՀանղաԼա1լ%բ, աշյխատելու « Հայ - ք՝ոյմ՝%>ին Համար ւ Տաճախ ՒԱԶԳ ԱՐ-Բի։
կարենա՛լ Հասկ ա լու Համար էութիւն ք այգ չար -
մ ումին՛ : Կ*րն գօր ինա կ՛եմ զայն՛ կր պատաՀի , որ մէկ ձեռքով Հացէն պատառք եւ Խօսք պիտի առնեն՝ ԱՐՏԱԻԱՋ՚հ Արք• Պ– Պ–
ՄԵՍՐՈՊ ԳՈԻՏՈԻՄ֊
միւսով գքիչՀէՀ բռնած՝ աշխատի ։ Աշխատի օրա՛՛ ԱՐՇԱԿ Ջ0ՊԱՆԵԱՆ եւ
կան; 12 մամ , առանց շաբմելու գիր քե բու ծան^ ՃԵԱՆ :
« հր յայտարարենք պաշտամունք եւ արտա - րոլթեան տակ Հեւացող սեղանին առԼեւէն ։ Ա–
յ ա յ տ ո ւ թ ի ւն– Հա յ Հոգւո յն . որովՀ ե տեւ Հա՛լ Հո - ռանց վա՛յե լե լո ւ. կի բա կի օր ե բուն քազս րո ւթ ի ւն յէ Կը մասնակցին՝ Օր՛ ՀԱՑԿԱՆՈՒՇ ԹՈՐԱՍ֊
գին գոյ է . բայց գուն ուրեք կր յայտն ուի ։Պէաք է կամ զեփիւռին գգո ւա՝1 քր՛. ԱՀ ա այսպիսի պայման– ԵԱՆ (երգ) , ՏԻԿԻՆ ՆԻՀԷՌ ՓԱՓԱԶԵԱՆ (դաչ–
բեկանել դատակնիքք , որ զայն լռութեան դատա ւԼեբոլ տակ Է , ոբ գր ագէտ \յ ար գո ւն ին կ ՝ ա շխատի նակ՝ Ա* Ա՛ րցանակ Փա բիզի ե ր ա մ շտ ան\ո ց էն\^ ,
պարտած է : կ^բսեձ ք . Առան ռ Հայ Հոգւոյն , էկա I ՛՛ւ ւ կ^աբտագլ. է յօգուտ մեր ազգին եւ Հայրենիք Պ– ԿԻՐԱԿ ՍԱԳՋԼԵԱՆ (երգ), Պ • ՖԻԼԻՊ Ա՛ԼՍ. -
Հա յ գրականութիւն եւ Հա յ արուեստ ; Ամէն ճբշ– քին։ ԶԱՐԵԱՆ \ չութ ակ) , Պ– Ա– ԳՄԲԷԹԵԱՆ , Օր– Ա–
մ արիա արուեստագէտ՝ իր ռեզին ոգին միայն «. Հայ ա. (Հոյմ՜ձ իր բազմաթիւ յագուածնե ԱՒՃԵԱՆ ( ա ր ւո աս ան ո ւթի ) , ին^Լպ էս ն ա\ե ւ Ա />-
կ^աՀո տա յա յտէ ։ Հա յ Հ՛ո գին , գաբբնուած մթին ու րէն զատ ունի նաեւ Հարց պատասխանի շտՀեկան ՓԱՆ ԿՈՄԻՏԱՍ երզչախումբբ , ղեկավա բո լ -
մ եհ ա շուք պատկերներով լի անցեալէ մբ, լու սա» բաժին, մրւ Օրինակ , գուք Ր Ա ա ք Փարիզ կամ Ա֊ թեամբ Պ– ՆՇԱՆ ՍԵՐԳՈՅԵԱՆի =
լորուտ՛ն՜ տիւրօրէ.1. սել արեւէ մք ^ թրծուած կեան մեբիկա, Լոնտոն կամ Պրազիլիա, կբ բաւէ որ ձեր Հրաւիր ատոմսերբ նախօրոք ապտՀովել ,թեր–*–
քի մր մ ԷԼ, ՂՈՐ Գ՛ողգոթայի ճամբաներ 1լ ակօսեն, միաքբ ծրարէք թուղթի մր մԷԼ ու ղրկէք Էբեն-Հ թե բու խմբա՛գրատուներէն^ ^ ա յ գրատուներէն ,
մեր օրերուն կր թուի րլլալ Հրաշք մր, որուն–– խոր– Կբ պա տ աս խ ան է ձեր Հասկնա լի ^եզուովբ ; Այս Փարիզի եւ արուար ճաններու եկեզեց . վարչու -
Հուքգներր՝ պէտք է արտաքերել։ Հայ Հոգին իւք ա - բամինբ կրգտնուի « Հալ - Բոյմ »/ վերԼին ԷԼին թիւննեբէն ;
ցա՛կան տիեզերքին մ ԷԼ տարր մ րն՛ է, •որուն յա լա
ս՛ ո ւթիւնր պիտի զարմ ացնէ խոքՀ ո զ մ արգկա— Անթիլիասի վա1 քին , զպր ե վան քթւ՝ , Հրատա -
թիւն ր : Պարզել ա յգ Հոգին՝ Էական պա րտաւռ– Իսկ կողքին ն.\ե րս ի ԷԼին վրայ գուք պիտի րակչականին ՛րլլա՝ լէ՛ք նուիր ատ ոլութ իւննեբբ՛
րութ իւնն Է ամ Էն Հա լ արուեստագէտի ; գտնէք ուրի շ առաւելութիւն մբ Հ Հոգ՝ իրեն ղրր– պէտք է զրկել &" բե լեն ա կան– կեգր • (հանձնում ո -
կուած սփիւռքի բո լոր Հ րատարակութ իւննե բբ : զովի գանձապաՀ *կ . *հէորգ Պաքրճեանին , 35 1Ա6
Ամերիկա ԺԻՐԱՑՐ ԱԲԻԿԵԱՆ Ե*– ի^ՐաՔա՝^՝ձՒ՚–Բ11 ա յ Դ ԳէՐՔ^Բէ^ » հ-ԼՀ. "աանայ մեր յ ^ ւ տ շ , ք*3ոտ (9) :
ճՅԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (7) այգ կբ պաՀանԼԷ իմ ապաՀովոլթիւնս % պիսի ամուր օղակով Լ՚էթայեց բերգբ, ոբ մարգ
Ե՛– անսկատելի կեբպովմտաւ իր բանակբ, ուր գուբս չէր կրնար ղալ անկէ , ո՛ չ ալ գուրսէն ներս
վյյանի մ՛բ* առԼեւ նստած էին ղինոկորնեբբ եւ ցած մ տնեւ
ս ա ւ-քկԱք* ձայնով կբ խօսակցէին X Սմբատի պաշաբբ սպառա՛ծ էր* Յո ւսակատ
Ո^՚-ր է ՚հաւիթբ, միթէ սպաննուա^ծ է, կբ կր մտածէբ ան՛, իր գրութեան եւ Հայոց աշխար–
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) Հարցնէր մէկբ։ Հին վբայ ու կբ Հառաչէր գառնօրէ^։ Կբ տ՛եսնէր
Ջէ՛ , առաուբնէ ի վեր չկայ , ինչպէս կ՝ե - քր իստ ոնեան ե ր ու կբ տեսնէ բ
րեւի՝ փա խած է բանակէն : ն աեւ ի ր սովա Հ ար քտԼերուն արի ո ւթ իւնն\ ու վե–
Շ ատ լաւ՛ ալ ր\էեբ է* թ ՚ ն չ կբ վայելէ մեզ Հանձն՚՚ութիւնր եւ "իրաբ ցաւէն կք կսկծար ։ Ան–
*իագիկ խոր գլսւխ տուաւ , նոբ էն ծնկա չոք Հա յոց թ ա գա լո ր ին գէմ կռուի լ : Տ ե սա^ ր թէ ինչ կր զգար որ Ես՛" ո ՚֊ֆր՝ ի Ր աբ ի ւն բ միայն կ Հուղէք
Համ թուրե ց անտ բ փէ շին ծա յրր եւ գուբս եկաւ պիսի քաԼութեամբ կր՝ կռուէին 1անոնք եւ ի՛նչպէս ու զուր տ եղ կբ թափուէր այնքան եր իա աս արզ-
վրանէն՛; Տ րտում տխուր կբ Հեռանա ր ան Ե ո ւս ո Լ– կ ո ա ո րե ց ին Եուսո լֆ ի զին ո ւ ո րներլՀէ ն-եբու արիւ՛եր։ Աբգէն վճռած էր անձնատուր բլ–
ֆի քովէն* միտքլւ կբ նմանէր ալեծուփ ծովի ; Արգաբաղատ Աստուած ի Լ\ա ճշմարիտին լալ Ե՝ո–ւ.սուֆին՝, , խնայելու Համար իր քաԼերուձե՝
երբ մեր ներկա -
կբ մտածէր , թէ ինչ պիտի ր/լայ ինքբ եւ ինչով կողմշ կ՚րլլայ։ Բայց նկատեցի՞ բ , Թէո՚ս– եւ քբիստս՚նեաներոլ կեանքին , երբ իրեն
գունգբ իրեձց
պիտի վարձատր՛է զինք Ե ո ւ սո ւֆր ՝ իբ զաւաճա - առաԼ գնաց , անոնք պակսեցուցին յա ցաւ Գաւիթը :
նո ւթե ան Համ աբ : նետեք տարրա՝ափբ . կարծես կբ խնա յէ ին մեզի Հ ՚՜3՜ Տէր Ա\ԼԴՔԱյյ » ես պատրաստ եմ ճեղքել թրշա՛
Ջէ «, Ամբատին՛ վերԼ չկա լ * Հ ասա լ անոր Հա, ես լ ՚ ՚ ե ց ի , թէ ինչպէս մէկբ կբ պո նամի բանակբ ել ուտեստ Հ ասցն ել բեբգին :
վախճան՛ք։ ի^\1 չ պիտի րնէ ան միայնա՛կ, առանց ռար պարիսպին վր՛այէն « ՀՀ փախէք, եթէ ոչ ձեզ Ամբատ բարձրացուց յուսաՀատութեամբ լե
օգնականի , աո անց գօրքի * մինչեւ ե® ր բ փակուած սլ կր կոտորենք ^ • աՀ ագին պարսաքաբր ձեռքին ցոլն աչքեր՚ր եւ հայեցաւ *)*ալիթին , տեսակ մր
պիտի մնայ կապոյտ բերղին մԷԼ։ վ կ*օղնէ ա– կբգմուարանար արձակել։ Ես նայեցայ անոր շատ մպիտ անցաւ իր թալկացած գէմ քին վրայէն, թէ
նոք , երբ ա՛ն սովէն նեղուելով որ ոշէ անձնատուր նման էր մեր զթԼակից Ղ՝աւիթին* կարծ՛ես նոյն ուրախութիւն կբ նշան ակէր ան եւ թէ տխրու -
յւլլալ բռնաւոր Ե"լ ս ո *–ֆ թ՛ յ \$ա խ ա բ տ րնե րր Հե ռա– ինքն Ըլլար : թիսն ւ
ցած են ի բմէ , ամբոզԼ Արաբատր՛ անտէր անտի - Այգ միԼոցին զինուորներբ տեսան ^"՚գիկ/Հ եւ Գնա , ոբգիս, գոմն մխիթարեցիր զիս ՚՛
բտկան է , Եու սուֆի Հրոսակաւ երբ մոխիր կբ գաբ– է՛ջելով իսկոյն ոտքի կանգն\եցան ւ^ագիկ , ոք մին՝– Գաւի թ խո ր գլուխ տա լով Հեռացաւ :
ձն՛են ամէն ինչ, իսկ ես , ստոր ղաւաճանս , վէո— չե ւ ա յգ ատեն լուռ մտիկ կ^րնէր զանոնք , աւելի Ջմեռնային մութ զիչեբ մ րն էր ։ *հ"ՐՀ ամպե–
խանա կ օրինաւոր թագաւորբ սլ ա շտ պ ա՛ նե լ ո լ՝ ա – յուսաՀատ՝ գէաի իբ վրանք քաշուեցաւ։ րյլ ծածկած էին երկինքբ եւ խ՛որ մթութիւն, կբ՝
նոր գէմ եմ զինուած : Փոխարէն բ ^"է պիտի Դ– տիբէբ ամէն տեղ՛ կապոյտ բերգի շրԼակայքբ
տայ Եուսուֆ* ս չին չ ։ Անցաւ ամառն։ ու աշունք, եկաւ ցուրտ ձմե–> թ աղուած էր ձիւն ին տակ . կարծես մեռած՜ էր ա–
Համոզուած եմ որ ուշ կամ կան ո ւ խ զիս աք ռբ • կապո յտ բերգբ պա շար՛ուած էբգեռ Եուսուֆ ի մէն ինչ եւ կենդանութեան ն շո յլ չէր եր ե ւա ր :
կք Լ\գթայէ ամուր շղթաներով եւ սոսկալի տան, Հրոսակներէն։ Ամէն անգամ որ յարձակում գոր– Միայն երբեմն կր փէէր ցուրտ քամին եւ սուլելով
Լանքներ՚ու մ ԷԼ կբ սպաննէ զիս՛ Ջէ, պէաք է շու ւ5 էին անոնք բեբգին վր ա յ , մ եծ կ ո բ՛ո ւոտով կբ կբ փա խ չէ ր Հեռու , Հեռու :
քո՛՛վ ազատ ո լիլ անկէ եւ գառն ա լ իմ ա շխ ար Հ ս , սա ի պո ւէ ին նաՀանԼե լ * ի վէերԼո յ Ե ո ւս ո լֆ ա յ ն – ԲԱԳՐԱՏ Ա6ՎԱԶԵԱՆ8
Fonds A.R.A.M