Page 175 - ARM_19-1948_02
P. 175
ուած Էին Աստուծոյ բա ասա ր կո ւթ՝ե ա՛։Կ՝, կ՝օծուԷ– ՊՈՒՏ՚Մ ԾԻԾԱ% Ղ$ե է կայացումը Հելլէն լեզուով ԲԱաԼո1Լ՚> Հա"
մարդոց
րն ձիթէնիի իւղով՝ աստուածրնաիր յերբ անշուշտ , այղ լեզուն սեբտել ՚ սկսած պէտք
, պատ–
ձեռքով Ք ֊՜ ՝ .• . կեր՚ո վ , է ր լ լան թատրոն երթալէ աււաԼ : -
« Աստուած պատուիրեց Մովսէսին ՀւսռաբՓվութևաԱ ուղիով Թէ՝ յատուկ մաբմ՚ի՚յ մբ կազմուած պէ աք է
բաստ ել օծութեան իւղը, անուշահոտ խ ուն Ր(էայ\ 1 ղերասաններր Համերաշխեցնելու Համար ։
ոմոֆենի ի բ1տիբ ծաղիկներով՛ անուշ կինամո - Ւ^ծի մութ կբ մնայ թէ աոմսիրուն վբայ գի–
մոՎ, ՀիբԻԿ"վ, խնկեղէգրվ ել ձէթի իկղ"վւ % ^անֆիսագ^բծֆխքյՅւ. Հձդք • Մի/էք-թեաւն մը նք*Ր/1 Ք"^*^ ստակ նշանպքլուաի էի% եւ քանիի® կբ
վկայութեան
Հրամայեց օծումի այդ իպբվ գծել ա է ա ք ը գյլաւԻ է այ լիլս ւ ՆոյնիՎ անյեաաձգխլի ծաիրւէիֆ ; Գոյացած Հասոյթք ոռւմ՚ն էր պատկա
• եք. ԱՀա֊
խորալը , սիղաձւր քգ. բոլբբ ա՛֊օթսերբ«• (Ելք է անոք զազմոյ–թիւ,եբ Հ նում :
քոնը ու էյ. որդիները՝ որպէո քաՀանայ» Տօն երբ օրէ օր կ%ա$ին ոք.՝$լբ բաղմա ան : Աշա ԱնպայմոՀեայն ատ՛ենի յաֆՀնախհւմրն աչ ,
է՛ 22 33) : խաբ Հա՛կան՛ տօներ ու <*րաօռյ^–ի ^՛Ր՛ն ալ կաբիք ու ւհռւնեբու ել. իսանութներու գռներբ թակելով ,
Օծումով. իշխանութիւն կ՚առնէին իս բայէ լի սինք այսօր ; տոմս էր թխում ....
ր
թագաւորները, մաբդարէերը եւ քա Հ անա՛՛ւ եր եւ Հանգի սագո բծնեբո ւ Մ՜ի ութիւնբ ոչ միայն Այս բոլորրլ երկբորգական խնգիրներ ե՛՛ ՝• Կա*>
թաարոն
արդարութեամբ եւ օրէնքով կառավարելու ա Ի տ ի ղեկավարէ աօ՚ւ եր՛բ այլեւ ն\ոբ տօնական օա բեւոբբ քսա՛ւ գար առաԼ, մենք Հայերս կ§սմ
մողո֊
Հովո՛ւ՛ելու Համար ժողովուրդը : բեր պիտի Հայ թայ թէ Հա յո ց ազգին Հ ամար ; Հ ի մնա ծ՜ ենք՝ առանց սպասելու Ան ա կե անի առ -
թշնամի
« Եւ ասէ Տէր ցՍամուէլ. Արի օծ ւլԳալիթ , Այս տաբի նոր մքն ալ աւելցաւ Հայ տօնա– Ագամեանի աշխաբՀ գալուն : քՒատերասէբ
ղի ղա է բարի; իւ առ Ս ամոլէ լ զեղջիւրն իւղոյ, ց ան կին, վբայ, « Հայ թ՛ատրոնի ԵբկուՀաղարամ ֊ վուրգ ենք եղած : Ասոր վրայ կասկածողբ
ել օծ զնա ի մէչ* եղբարց իւրոց , եւ խաղաց Հողի եակ »ի տօնբ Հ նուաղն յեւոաղիմական է եւ Հայաստանի
Տեառն ի վերայ Գաւթի» (Ա ՚ Թաղ. ԺԶ՛ 1 2 — 1 3 ) ։ Զարմանալու բան՝ չկայ՛. ԷԼյո , Հայերս, երկու կրնայ նկատ ո լի լ :
Այսպէս, օծման ի^ՂՐ 1 Րսա Ե՛ ՚Իրոց» աստ , **ազար տարիներ աււաԼ, թատրոն ունինք եղեբ : Ա օա ա ԱՀ են էն , յնպէս կրնանք տօնել Ադամ
ռւածային չնորՀք տուող եւ նռւիրագոբծող նիւթ Այնպէս գրած են այգ ժամանակի մաաենագիբ - Նա խամա րգուն ծննգեան եւ Հայեբէ\1 լեզուի երկրի
մբ՚ն է մարդոց ե՛ւ իրերու՛, ՚ ֊, ներչէ • –..*" վյյա յ աուաԼիւ.) անգամ արձագանգելուն վեցՀա*
Բաղմաաեսակ նիւթերէ բաղադրուած Հաւ Նորին. ՎեՀաւիաոութիւն թագաւորն ՀայոՑ զա րամ եակ ք , քանի որ Ղ՚րախտբ Հայա՛ստանի մ ԷԼ
րո ա
Ս՛իւ ոոն՚ր ուրեմն՛ ուղղակի Հետեւողութիւն մըն է Արտաւազգ, Հիմբ գրած Է Հայ թատրոնին^ լեզուին էր եւ Ագամ Հոն ծն՛աւ ու Հայերէնով արտայայ–
Ս • Գրոց : աԷԱէէի Հայ մհղովուրգր կրթուի եւ Հերէն տ ուեցաւ % -Տ
բնտելանայ %
Կար նաեւ սրբավայրի օծումր՛ Տակոբ ՚Լւա - Այգ միԼոցինգ ներգաղթի կաբաւաննեբբ ծա՜ ԱՀաւասիկ Հանգիսագործ ԸնգՀ * Մ իութեան
կբ
Հապետի օծած քարը Բեթէլի մէչ՝, առաչ\ին ՛ել ւիաՀարելու պաշտօնով, Հայաստա՛նէն բացակա - Համար նոր տօն մբն՛՝ ալ՛. Գիյլաի՝՝՝մենաշեոբՀյէ
Հն ագո քն յիշատակութիւն֊ երէն է ՚ ՝Բրի սաոն էո ւ - յած ՐԼչալով՝ մանր ա՛մա սնութեանց ծան֊օթ չեմ : թ ողում սո յն Մ իութեան :
թիւնր օծ՜ում ր առաւ ուղղակի Հին Ուխաէն՝ : Եւ սակայն կԳնթաղբեմ ։ Այգ էպոՀօին, Հռո՚ա. Մ ենք մեզ իբրեւ Հայ , երԼանիկ նկատելու
Ս • Միւռոնր , րսա քրիստոն էակա՛ն եկեղեց - ՛՛՛էն, աիկյււ1յթ՝ տրուած պէտք է ք//այ , ոբ Հայաս– ենք. ( երկու Հ ազաբ տար ի առաԼ թա՛տրոն ե՛֊ թա֊
ւո յ վաղեմի սովորութեան , պէտք է օրՀնոլի Ա - տ ան ում սարքո ւե լու է թէատրոն՛՝ Հ ե լյ են\ա կան տե րտսէբ Հասարակութիւն ուն^եցող ազգի - մբ
\ւագ Հինգշաբթի օր՛. Հայ եկեզեցւոլ մԷԼ սակայն , կեա՚նքից * պա տ կան ած; ԲԼԼ^ՀԷ՚՚վ ։ *
Հա ս տա տ ո ԼԱ օր մր՛ չկա յ Մ իւռոն ի օրՀնութեան Աբգ^ ներկայիս Փարիզի Հայ ՀառաԼգիմա - Միեւնոյն, ատեն , մեզ Հպւսքւո զգալու պատ՛*
՝> ամար : ԸնղՀա\նրապէս քԼատկէն մի– չեւ Հողե ֊ կան գեմո կրատնեբբ կբ կազմակերպեն , այգ ճսւս ալ ունինք , քանի որ մեր պապեբբ գերազան
գալուստ էլօրՀնուի : էԼմիածնի Աաշտոցբ ,էԷսԷ Հ ե լլենա բար բառ թատրոնի եր կ Հ ադա րամ եակ ի ցս* ծ եհք , պարզ թ ա տ ե ր աս ի ր ո ւ թեն՚է բաբձրանա–
այս մասին, « Էք լ լալու ր Մեծի ՀինգշաբաթոԼ, Հանգի ԱՈ ւթիււնբ : > /// ս ուԼգիմական. , թատերական եւ ղերասւսն՝.
եւ կամ յաւու ր Պենտեկոստէ ի ( Հո գեգավո ւստ^ եւ ԼՈՎ՝
կամ /աւուրս թ՛է պատշաճաւորս՝^ : ինչպէս կ՚երե Երկու Հազար տարի աււաԼ 1լ ե րե լայ թէ, Աբ–$ > մոզովուբղ մբ գառնալու ճամբռւն մԷԼ մտած րլ~
ւի , որֆւէ Հ ա - գիսաւո ր ՝ո ւ պատշաճ օր , Կաբե էի տաւազգ թագաւորն՛ ալ ՀառաԼգիմական գեմոկ «| դով
է օրՀնել Ա* Միւռո՚նր Հայ Եկեղեցւոյ մԷԼ X բատ խմբակին էր պատկանում ••• * ՊԵՏՈՒՇ
ՎեՀավւառ Տ ՚ Տ* Գաբեդին Ա* կաթողիկոս
պիտի օրՀնէ Ա * //իւռոնր Հ՛ոգեգալուստի տօնին
( I 6 Մայիս I 948) , որ Ս ՚ Հոգւոյ՛ն գալստեան՛ ւոօ֊ Ա* Միւռօնբ, Մէկ Կաթսայի մԷԼ, Լուսաւորս
նբՆ է : Երկու Հազաք, տարիներ առա շ , Պենտեկ ււ ս֊ կոպ՛ւոյսո,մՊնաքրտալիմի իմշոխղեոսվցիինւՀ մՄԷեռԼօն1լոբոօշրէՀ.նել» <(^կԵւպսինոսն՛ 9չէն սկսա՛ծ , մառանգաբար , ււերունգէ սերուԱ\գ ,
աէի օրր , Ա* Հո զ ի՛ն ի Լաւ եւ Հանգչեցաւ առաք - ՀԵ *) ։ եկեաա՛ծծ ու Հասած Էէ մմեեզոիե ,. ոբոոմվՀՀեետետեււ իմ*իմաստուն
եալներ֊ուն վրա յ ել բո լո ր ր Ա . Հոգիով լեց ու ե - ու խելաց ի սովո րու թե ամբ մ ր դ ամ Էն անգամ ոբ
ցան : Առա Լի կա լ Մ իւուօնօ ր Հ՛ն ո ւթ եսւ մբ ալ , ՝ թող Աոյն վկայ ութ իւնն եր լ^ Յ ո յ գ կուաան թէ ի
քա
Ա * Հոգւո յն շն֊որՀք երր իԼ1 են եւ Հան գշին մե բ վաղու ց անտի Հայ եկեզեցւո յ մ ԷԼ ոչ միայն էձյ. ՆՈՈ միւոււն էլօրՀնուի, ՀԵՆ միւռոնէն կբ խառ–
սիր ե ք ի Հա ք մո զով՛բո֊եան վրա յ : Հանա յից , այլեւԵպիսկոպոսաց իսկ արգիլուած միայ՛ն Լուի նորին մԷԼ , եւ այսպէս , // . Լուսաւորչին
Ս ՚ Միւռո՚նի օրՀնութւ.ան իրաւունքբ վերա - Ս * Միւռօն օրՀնելբ , որ վերապաՀոլած էր օբՀնած մ իւ ռոնին ի ս կութ են էն մաս մ՝լ1 շա ր այ ա -
պաՀ ուած է մ իա լն կաթոզ իկոսին , ինչպէս նաեւ՝ կաթողիկոսին : բա բաբ գոյութիւնէ– ունի Հայ եկեզեցւո յ ներկա ք
եպիսկոպոսի ձեււ\ն<ագրութիւն ու օծ՛ում բ ; Ս ՝ Միւ֊ռոնով օծումր կբ խոբՀբգաւորէ Ս– միւռոնէն մէչ :
Հա–
Ա * ԱաՀակի անռւ1՝ով (Ե * Գար) Հասած կա - Հոգւո յն շնորՀքնեքուն իրագոբծումբ * ասոր Հա լ եկեք չ՚եցւււ յ բոլոր զա ւա 1լԼ՝՝ե ր բ կր *էբոձԱ° ուին
նոննեյ ;ու մԷԼ 1լբսուի . <$Հ$ ամ են ա յն ամի , գկս Ի մ աբ կ^օծուին մկբտուողբ, ՝ԲաՀանանձ, Եպիսկո մէկ , ա յս ինքն միեւնո լն միւռոնով աւազանի մկր֊
Ս բբոյ Զատկին , Ղ Է Լ Գ մկր՛տութեան Հ ա ր կա ւո բ ո լ– պոսբ, կաթողիկոսք^ ^ եւ էր երբեմն՝ կ^օծուէբ նա ւո ո ւթե ամբ , եւ մ իւոոնբ կ* Րէէա՛յ Հ ոգեւոք մ իու~
թեամբ բերցեն աո մեզ քա՝Հա՝՝այք եւ աստի ի եւ Հայոց թագաւոր բ : կ^օծուին նաեւ ս բբավայբբ , թեան ե եզր ա յբակցութ եան, ան քա կ ա ելի կ ա ա բ եւ
մ էն Լ բն կալցին զօրՀն ութիւն իւզո յն - եւ անձումբ Մկբտութեան Աւաղանք ել Սրբոց պատկեբնեբբ : ՛ն ՛՛ուի բա կան խ որ Հ ր գան շանր ի սփ իլռս աշխար Հ ի
մի օրՀնեսցեն ի տոլ֊Կւ իւրեանց**, վասնզի , ո հ Ըստ առաքելական բացատրութեան՛ , Միւռո~ ցրուած Հայութեան Համ ար :
է իշխանութիւն այգ քսւՀանայից , այլ՝ եւզիսկո՜ ն ի զանազան աձւ՚ռլ շաՀ ոտ ութ իւն նեբբ կյՀ խոբՀ բ ՝ա Մ այի" 1 6/ք մ ի ւււօնօր Հնութ իւնբ ազգային մի–
որ՛ սա պետաց» (Աուիերք Բ* ԷԼ 92)՛. անուշաՀ ոտութիւ–
ղաւո րեն\ Հա՛ւատքի ել կեանքի եւ սիրով ու խա- ո ւթեան , Համերաշխութեան, սիր՚սյ *եւ խաղա -
միութիւնն ու եղ»
Օձնեցի Հա՛յր՛ապետ , Ը * գա՛յք ուն , կբ կււ/նս - էձ՝Բ ի Յիսուս քրիստոս , ինչպէս յ բո լո բ ւլ ութեան առիթ մր թոզ Բէէայ Հա լ եկեղեցւոյ բո»
անգամ -
նագրէ * «Պ ա ր ա .եւ արման է զԱոլբբ Միւռո՝ ւն ղտղոլթեամբ Համեբաշխուած լոր զաւակներուն Համար անխտիր :
Հայրապետին օրՀնելֆ : բա յրակցլթիւնբ՝ Հա յ եկեզեցւո
իսկ Աիոն Կաթողիկոս , 788^5# , Օձնեցիէն յե– ներ ունէ՝ % ՀՈՐԷՆ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍ
8ԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ իր զին ոլորներուն , կբ քաԼալեբէր՝, կբ փորձէր ա\.^՛ նեց , թէ Գագիկ Արծ բունին կք փափաքէր արմա–
ո ա Լ մղել զանոնք , բայց անօգուտ . ՚անվեՀե՚ր նանալ իր տեսութեան *
կանգնած էր իրենց գիմաց կապո յտ բերգբ իբ րն– ^՝ՈԳ Գայ ս ՚ յ Գ ԼՈ՝*–**՝Ը.1 ^մ^՚^^՚՚^յ^Ձ Եա-սուֆ
ւ ա ւ.ք ԿԱԹ աիր քաԼեբով ։ եւ կրկին սկսաւ քաշել իր ՀամբիչէՀ *
Եվ՛ բ տեսաւ Եո ՚ ս ուֆ իր զօ բ քեբո՛ւն՛ կ ոտ ո րա» Ներս մ տալ Գ՛ագիկ Հա յ ո ց իչխանբ , խոր ԳԲ՛"
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) ծրէ , երբ նկատեց բեբգականներուն քաԼութիւնբ , լուիս տուաւ Եուսուֆին եւ ծունկի գալով Հ ամբու»
Գրեց՝ ԲԱԳՐԱՏ ԱՅՎԱԶԵԱՆՑ նաՀանԼի Հ բամ ան՝՛ տ՛ուաւ իր սեփական՛ զինուո բ ֊ րեց անոր փէ շին՝. ծա յր ք ) ապա ետ ետ գԼ\աց , ձեռ–
քևե րուն , ապա ա՛ռաԼ կանչեց *իագիկի Հայկական քերբ կո՛ւր՛ծքին գբաւ եւ կեցաւ վրանի գրան մօտ։
գունգբ եւ րսա ւ . Այս թնչ է, Գագիկ իշխան . քու գունգգ
Գ՛ Կբ տեսնէիք, ինչքանն քաԼ են Հայերբ *գուք ամենեւին քաԼութիւՀւ՜՝ զ ոյց չտուաւ , կապոյտ
Սոսկալի գոռում գոչիւնով անթիւ^նեաեբ աբ» ալ ցոյց տուէք ձեր քաԼութիւնբ ; բերգբ գբաւ ելու մեր առաԼին աբշաւանքբ ան յա»՛
ձակեցին գ է ա Ւ աաբիսպւերբ* ճանճերու բազմու Ու Հայկա կան գու նգբ ա ուա Լ ս լացաւ գէ պ ի Լող անցաւ։ Ի^նչ խաղ կ՛՛ուզէ խա՛ղալ Ամ բատ թա
թեան մբ պէս էէ ո լզէին մագլցի լ անոնց վրայէ,Լ\ եւ պա՚րիսպներյւ* բայց բերգականնեբու նետեբբ գաւս բ բ , միթէ կբ կարծէ որ ողԼ առողԼ 1լ աղատթ
Հի մնա յատակ կորճ անել ամէն ինչ , սպաննել ով 1փ՚՝Լա յեց ի՝՛֊՝ նաեւ ազգակիցներուն* անոնցմէ շա - ձ\եռքէս :
•որ Համ արձակէր գէմ կե\1\ալ , ու ա յսպիսով յա– ՚"եբ,բ ինկան գաշտին մ ԷԼ, առանց ամենափոքր -—. Այսօրս ւ սւն անյաԼողո ւթիւնր թոզ շվշտա -
գոլբգ տալ իրենց արիւնածարաւ բնա՚ղղներուն • վնաս մր տալու բեբգին ու պարիսպներուս : ցնէ ձեր՛ սիրաբ՛ մեծ է Աէէ"՚Հի զօբութիւնբ եւ
բայց բեր ղա կանն ե րո լ նետ երբ մ է կր մ իւսին ե տե» ԻբիկուԱբ , արեւամուտին՛, փոդեբբ Հնչեցին) Ամբատբ ո ւշ կամ կանջուխ կր յանձն ո լի ձեր ձեռ»
ւէն վար կբ ձգէին զիրենք պարիսպներուն վյրա֊ եւ զինուորն երբ զարձան իրենց բանակատեղի քր՛* Այսօր անոր քաԼերբ չէ որ կր պատերազմէին ,
յէն։ նեբբ^ ա յ լ կապո յտ բերգի պա ր ի ս պն ե ր բ , ոք\ոնք փլա
Ամբատ թ ա գա ւո րի բուռ մբ քաԼերբ աբՀա– Բայց Ե ո ւս ո լֆք կատղած էր* իր Գ°Բքեբոնն տակ կբ գա ո նան ձեր ամ ենազօ ր ումինէ ա՛ռԼեւ ;
մարՀանքով կբ նայէին գէպի այգ բազմութիւնք, կոտորածբ յուսաՀատութեան՛ մատնած էբ ՚էի՚^Ք* Այո , ես կբ քանգեմ այգ պա բ ի ս պն եր ր ,
ել սառն ասր տո ւթե ամբ կբ շաբունակէին Հնձեք Ս մբա ար բռԼ ՝ելո Լ իր նպատ ա կբ յաԼողու թիւն չէր՛ որպէսզի "՚-րիշ անգամ պատսպարան չգառնան
թշնամի չար քերբ ; գտած : Նսաած թանկագին օթոցին վլ.\այ՝, կռնակք վախկոտ ու թ ո յ լ Հայերովն՛. ի0%չ կր կարծէ Աբմ–
Կբ գոռար կտա զած Ե ո ւս ո ւֆր , իր զինուոր •» բարձին տուած , երբեմն իր նօսր մօրուքբ Լփելով, բատբ * ես երկաթէ օղակով ՛կբ շղթայեմ րեբգբ
նե բյք կբ խ բ ա խ ո ւս էր՝ * կատաղութեան կա յծեր կբ խո րոմն կ խորունկ կր մ տ ա՛ծէր ՚. Իր գէ մքին վր <ա յ եւ ան՛ սովէն անձնատուր կ՝՛Ըլլայ ին՛ծի ու կբ Հայ
թռէին անոր վայրենի ա չքեր էն , երբ կք տ՛եսնէր կբ կարգացոլէբ վրէմխն՝ղբութեան բուռն տենչբx ցէ իմ գթութինւ ս . եւ այն ատեն՝ վայ իրեն ՚.փաԼգ
իբ գունգերուն– նուազիլբ եւ գիակներռլ կոյտեբբ, Ս ո սկա լ ի էբ ա՛ն այգ մամանակ, փոքրիկ բայց աս Իմ»լ կարգի գիր՝ զինուո բներգ , կազմ ու
պատրաստ
որոնք մինչեւ պարիսպնեբր, կբ Հասնէին։ Կ^ոլզէբ րիւն ալից աչքերբ կարծես կ* ո լզէին գուբս մայթ– ունեցիր զանոնք՝ յարձակումներով
բերգբ մտնել դիակներուն վրայէլ անցնձլով եւ քիէ ակնակապիճներէն : նեղելու Հա՛մար Ամբատբ, իսկ երբ ձեռքս իյնաք
կոտ որե լ բեր գական ն ե րբ , բայց իր կ եանքր շատ Այգ ՚^իԼոցին վյրանէն ն\երս մտաւ ծառաներէն ան, այն մամանա՛կ մեծամե՛ծ պարգեւներ կր ստա֊
թանգ էբ իրեն Համար X մ է կբ ե ւ խոն ար Հ գէու խ տալո վ իր աիբոԼ, կեցաւ նաս ինձմէ ու ես Հայաստանի տէրբ կր* գաբձնեմ
կատաղութեան վ՚րփո*~ԲԲ բերնթ\՝ կբ պոռար գրան առԼեւ % Եուս ուֆ գլուխ բ բար՛ձրացուց եւ քեզ X
Հարցական ակնարկ/* ուղղեց անոր X Ծառան յայտ–
(6)
Fonds A.R.A.M
մարդոց
րն ձիթէնիի իւղով՝ աստուածրնաիր յերբ անշուշտ , այղ լեզուն սեբտել ՚ սկսած պէտք
, պատ–
ձեռքով Ք ֊՜ ՝ .• . կեր՚ո վ , է ր լ լան թատրոն երթալէ աււաԼ : -
« Աստուած պատուիրեց Մովսէսին ՀւսռաբՓվութևաԱ ուղիով Թէ՝ յատուկ մաբմ՚ի՚յ մբ կազմուած պէ աք է
բաստ ել օծութեան իւղը, անուշահոտ խ ուն Ր(էայ\ 1 ղերասաններր Համերաշխեցնելու Համար ։
ոմոֆենի ի բ1տիբ ծաղիկներով՛ անուշ կինամո - Ւ^ծի մութ կբ մնայ թէ աոմսիրուն վբայ գի–
մոՎ, ՀիբԻԿ"վ, խնկեղէգրվ ել ձէթի իկղ"վւ % ^անֆիսագ^բծֆխքյՅւ. Հձդք • Մի/էք-թեաւն մը նք*Ր/1 Ք"^*^ ստակ նշանպքլուաի էի% եւ քանիի® կբ
վկայութեան
Հրամայեց օծումի այդ իպբվ գծել ա է ա ք ը գյլաւԻ է այ լիլս ւ ՆոյնիՎ անյեաաձգխլի ծաիրւէիֆ ; Գոյացած Հասոյթք ոռւմ՚ն էր պատկա
• եք. ԱՀա֊
խորալը , սիղաձւր քգ. բոլբբ ա՛֊օթսերբ«• (Ելք է անոք զազմոյ–թիւ,եբ Հ նում :
քոնը ու էյ. որդիները՝ որպէո քաՀանայ» Տօն երբ օրէ օր կ%ա$ին ոք.՝$լբ բաղմա ան : Աշա ԱնպայմոՀեայն ատ՛ենի յաֆՀնախհւմրն աչ ,
է՛ 22 33) : խաբ Հա՛կան՛ տօներ ու <*րաօռյ^–ի ^՛Ր՛ն ալ կաբիք ու ւհռւնեբու ել. իսանութներու գռներբ թակելով ,
Օծումով. իշխանութիւն կ՚առնէին իս բայէ լի սինք այսօր ; տոմս էր թխում ....
ր
թագաւորները, մաբդարէերը եւ քա Հ անա՛՛ւ եր եւ Հանգի սագո բծնեբո ւ Մ՜ի ութիւնբ ոչ միայն Այս բոլորրլ երկբորգական խնգիրներ ե՛՛ ՝• Կա*>
թաարոն
արդարութեամբ եւ օրէնքով կառավարելու ա Ի տ ի ղեկավարէ աօ՚ւ եր՛բ այլեւ ն\ոբ տօնական օա բեւոբբ քսա՛ւ գար առաԼ, մենք Հայերս կ§սմ
մողո֊
Հովո՛ւ՛ելու Համար ժողովուրդը : բեր պիտի Հայ թայ թէ Հա յո ց ազգին Հ ամար ; Հ ի մնա ծ՜ ենք՝ առանց սպասելու Ան ա կե անի առ -
թշնամի
« Եւ ասէ Տէր ցՍամուէլ. Արի օծ ւլԳալիթ , Այս տաբի նոր մքն ալ աւելցաւ Հայ տօնա– Ագամեանի աշխաբՀ գալուն : քՒատերասէբ
ղի ղա է բարի; իւ առ Ս ամոլէ լ զեղջիւրն իւղոյ, ց ան կին, վբայ, « Հայ թ՛ատրոնի ԵբկուՀաղարամ ֊ վուրգ ենք եղած : Ասոր վրայ կասկածողբ
ել օծ զնա ի մէչ* եղբարց իւրոց , եւ խաղաց Հողի եակ »ի տօնբ Հ նուաղն յեւոաղիմական է եւ Հայաստանի
Տեառն ի վերայ Գաւթի» (Ա ՚ Թաղ. ԺԶ՛ 1 2 — 1 3 ) ։ Զարմանալու բան՝ չկայ՛. ԷԼյո , Հայերս, երկու կրնայ նկատ ո լի լ :
Այսպէս, օծման ի^ՂՐ 1 Րսա Ե՛ ՚Իրոց» աստ , **ազար տարիներ աււաԼ, թատրոն ունինք եղեբ : Ա օա ա ԱՀ են էն , յնպէս կրնանք տօնել Ադամ
ռւածային չնորՀք տուող եւ նռւիրագոբծող նիւթ Այնպէս գրած են այգ ժամանակի մաաենագիբ - Նա խամա րգուն ծննգեան եւ Հայեբէ\1 լեզուի երկրի
մբ՚ն է մարդոց ե՛ւ իրերու՛, ՚ ֊, ներչէ • –..*" վյյա յ աուաԼիւ.) անգամ արձագանգելուն վեցՀա*
Բաղմաաեսակ նիւթերէ բաղադրուած Հաւ Նորին. ՎեՀաւիաոութիւն թագաւորն ՀայոՑ զա րամ եակ ք , քանի որ Ղ՚րախտբ Հայա՛ստանի մ ԷԼ
րո ա
Ս՛իւ ոոն՚ր ուրեմն՛ ուղղակի Հետեւողութիւն մըն է Արտաւազգ, Հիմբ գրած Է Հայ թատրոնին^ լեզուին էր եւ Ագամ Հոն ծն՛աւ ու Հայերէնով արտայայ–
Ս • Գրոց : աԷԱէէի Հայ մհղովուրգր կրթուի եւ Հերէն տ ուեցաւ % -Տ
բնտելանայ %
Կար նաեւ սրբավայրի օծումր՛ Տակոբ ՚Լւա - Այգ միԼոցինգ ներգաղթի կաբաւաննեբբ ծա՜ ԱՀաւասիկ Հանգիսագործ ԸնգՀ * Մ իութեան
կբ
Հապետի օծած քարը Բեթէլի մէչ՝, առաչ\ին ՛ել ւիաՀարելու պաշտօնով, Հայաստա՛նէն բացակա - Համար նոր տօն մբն՛՝ ալ՛. Գիյլաի՝՝՝մենաշեոբՀյէ
Հն ագո քն յիշատակութիւն֊ երէն է ՚ ՝Բրի սաոն էո ւ - յած ՐԼչալով՝ մանր ա՛մա սնութեանց ծան֊օթ չեմ : թ ողում սո յն Մ իութեան :
թիւնր օծ՜ում ր առաւ ուղղակի Հին Ուխաէն՝ : Եւ սակայն կԳնթաղբեմ ։ Այգ էպոՀօին, Հռո՚ա. Մ ենք մեզ իբրեւ Հայ , երԼանիկ նկատելու
Ս • Միւռոնր , րսա քրիստոն էակա՛ն եկեղեց - ՛՛՛էն, աիկյււ1յթ՝ տրուած պէտք է ք//այ , ոբ Հայաս– ենք. ( երկու Հ ազաբ տար ի առաԼ թա՛տրոն ե՛֊ թա֊
ւո յ վաղեմի սովորութեան , պէտք է օրՀնոլի Ա - տ ան ում սարքո ւե լու է թէատրոն՛՝ Հ ե լյ են\ա կան տե րտսէբ Հասարակութիւն ուն^եցող ազգի - մբ
\ւագ Հինգշաբթի օր՛. Հայ եկեզեցւոլ մԷԼ սակայն , կեա՚նքից * պա տ կան ած; ԲԼԼ^ՀԷ՚՚վ ։ *
Հա ս տա տ ո ԼԱ օր մր՛ չկա յ Մ իւռոն ի օրՀնութեան Աբգ^ ներկայիս Փարիզի Հայ ՀառաԼգիմա - Միեւնոյն, ատեն , մեզ Հպւսքւո զգալու պատ՛*
՝> ամար : ԸնղՀա\նրապէս քԼատկէն մի– չեւ Հողե ֊ կան գեմո կրատնեբբ կբ կազմակերպեն , այգ ճսւս ալ ունինք , քանի որ մեր պապեբբ գերազան
գալուստ էլօրՀնուի : էԼմիածնի Աաշտոցբ ,էԷսԷ Հ ե լլենա բար բառ թատրոնի եր կ Հ ադա րամ եակ ի ցս* ծ եհք , պարզ թ ա տ ե ր աս ի ր ո ւ թեն՚է բաբձրանա–
այս մասին, « Էք լ լալու ր Մեծի ՀինգշաբաթոԼ, Հանգի ԱՈ ւթիււնբ : > /// ս ուԼգիմական. , թատերական եւ ղերասւսն՝.
եւ կամ յաւու ր Պենտեկոստէ ի ( Հո գեգավո ւստ^ եւ ԼՈՎ՝
կամ /աւուրս թ՛է պատշաճաւորս՝^ : ինչպէս կ՚երե Երկու Հազար տարի աււաԼ 1լ ե րե լայ թէ, Աբ–$ > մոզովուբղ մբ գառնալու ճամբռւն մԷԼ մտած րլ~
ւի , որֆւէ Հ ա - գիսաւո ր ՝ո ւ պատշաճ օր , Կաբե էի տաւազգ թագաւորն՛ ալ ՀառաԼգիմական գեմոկ «| դով
է օրՀնել Ա* Միւռո՚նր Հայ Եկեղեցւոյ մԷԼ X բատ խմբակին էր պատկանում ••• * ՊԵՏՈՒՇ
ՎեՀավւառ Տ ՚ Տ* Գաբեդին Ա* կաթողիկոս
պիտի օրՀնէ Ա * //իւռոնր Հ՛ոգեգալուստի տօնին
( I 6 Մայիս I 948) , որ Ս ՚ Հոգւոյ՛ն գալստեան՛ ւոօ֊ Ա* Միւռօնբ, Մէկ Կաթսայի մԷԼ, Լուսաւորս
նբՆ է : Երկու Հազաք, տարիներ առա շ , Պենտեկ ււ ս֊ կոպ՛ւոյսո,մՊնաքրտալիմի իմշոխղեոսվցիինւՀ մՄԷեռԼօն1լոբոօշրէՀ.նել» <(^կԵւպսինոսն՛ 9չէն սկսա՛ծ , մառանգաբար , ււերունգէ սերուԱ\գ ,
աէի օրր , Ա* Հո զ ի՛ն ի Լաւ եւ Հանգչեցաւ առաք - ՀԵ *) ։ եկեաա՛ծծ ու Հասած Էէ մմեեզոիե ,. ոբոոմվՀՀեետետեււ իմ*իմաստուն
եալներ֊ուն վրա յ ել բո լո ր ր Ա . Հոգիով լեց ու ե - ու խելաց ի սովո րու թե ամբ մ ր դ ամ Էն անգամ ոբ
ցան : Առա Լի կա լ Մ իւուօնօ ր Հ՛ն ո ւթ եսւ մբ ալ , ՝ թող Աոյն վկայ ութ իւնն եր լ^ Յ ո յ գ կուաան թէ ի
քա
Ա * Հոգւո յն շն֊որՀք երր իԼ1 են եւ Հան գշին մե բ վաղու ց անտի Հայ եկեզեցւո յ մ ԷԼ ոչ միայն էձյ. ՆՈՈ միւոււն էլօրՀնուի, ՀԵՆ միւռոնէն կբ խառ–
սիր ե ք ի Հա ք մո զով՛բո֊եան վրա յ : Հանա յից , այլեւԵպիսկոպոսաց իսկ արգիլուած միայ՛ն Լուի նորին մԷԼ , եւ այսպէս , // . Լուսաւորչին
Ս ՚ Միւռո՚նի օրՀնութւ.ան իրաւունքբ վերա - Ս * Միւռօն օրՀնելբ , որ վերապաՀոլած էր օբՀնած մ իւ ռոնին ի ս կութ են էն մաս մ՝լ1 շա ր այ ա -
պաՀ ուած է մ իա լն կաթոզ իկոսին , ինչպէս նաեւ՝ կաթողիկոսին : բա բաբ գոյութիւնէ– ունի Հայ եկեզեցւո յ ներկա ք
եպիսկոպոսի ձեււ\ն<ագրութիւն ու օծ՛ում բ ; Ս ՝ Միւ֊ռոնով օծումր կբ խոբՀբգաւորէ Ս– միւռոնէն մէչ :
Հա–
Ա * ԱաՀակի անռւ1՝ով (Ե * Գար) Հասած կա - Հոգւո յն շնորՀքնեքուն իրագոբծումբ * ասոր Հա լ եկեք չ՚եցւււ յ բոլոր զա ւա 1լԼ՝՝ե ր բ կր *էբոձԱ° ուին
նոննեյ ;ու մԷԼ 1լբսուի . <$Հ$ ամ են ա յն ամի , գկս Ի մ աբ կ^օծուին մկբտուողբ, ՝ԲաՀանանձ, Եպիսկո մէկ , ա յս ինքն միեւնո լն միւռոնով աւազանի մկր֊
Ս բբոյ Զատկին , Ղ Է Լ Գ մկր՛տութեան Հ ա ր կա ւո բ ո լ– պոսբ, կաթողիկոսք^ ^ եւ էր երբեմն՝ կ^օծուէբ նա ւո ո ւթե ամբ , եւ մ իւոոնբ կ* Րէէա՛յ Հ ոգեւոք մ իու~
թեամբ բերցեն աո մեզ քա՝Հա՝՝այք եւ աստի ի եւ Հայոց թագաւոր բ : կ^օծուին նաեւ ս բբավայբբ , թեան ե եզր ա յբակցութ եան, ան քա կ ա ելի կ ա ա բ եւ
մ էն Լ բն կալցին զօրՀն ութիւն իւզո յն - եւ անձումբ Մկբտութեան Աւաղանք ել Սրբոց պատկեբնեբբ : ՛ն ՛՛ուի բա կան խ որ Հ ր գան շանր ի սփ իլռս աշխար Հ ի
մի օրՀնեսցեն ի տոլ֊Կւ իւրեանց**, վասնզի , ո հ Ըստ առաքելական բացատրութեան՛ , Միւռո~ ցրուած Հայութեան Համ ար :
է իշխանութիւն այգ քսւՀանայից , այլ՝ եւզիսկո՜ ն ի զանազան աձւ՚ռլ շաՀ ոտ ութ իւն նեբբ կյՀ խոբՀ բ ՝ա Մ այի" 1 6/ք մ ի ւււօնօր Հնութ իւնբ ազգային մի–
որ՛ սա պետաց» (Աուիերք Բ* ԷԼ 92)՛. անուշաՀ ոտութիւ–
ղաւո րեն\ Հա՛ւատքի ել կեանքի եւ սիրով ու խա- ո ւթեան , Համերաշխութեան, սիր՚սյ *եւ խաղա -
միութիւնն ու եղ»
Օձնեցի Հա՛յր՛ապետ , Ը * գա՛յք ուն , կբ կււ/նս - էձ՝Բ ի Յիսուս քրիստոս , ինչպէս յ բո լո բ ւլ ութեան առիթ մր թոզ Բէէայ Հա լ եկեղեցւոյ բո»
անգամ -
նագրէ * «Պ ա ր ա .եւ արման է զԱոլբբ Միւռո՝ ւն ղտղոլթեամբ Համեբաշխուած լոր զաւակներուն Համար անխտիր :
Հայրապետին օրՀնելֆ : բա յրակցլթիւնբ՝ Հա յ եկեզեցւո
իսկ Աիոն Կաթողիկոս , 788^5# , Օձնեցիէն յե– ներ ունէ՝ % ՀՈՐԷՆ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍ
8ԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ իր զին ոլորներուն , կբ քաԼալեբէր՝, կբ փորձէր ա\.^՛ նեց , թէ Գագիկ Արծ բունին կք փափաքէր արմա–
ո ա Լ մղել զանոնք , բայց անօգուտ . ՚անվեՀե՚ր նանալ իր տեսութեան *
կանգնած էր իրենց գիմաց կապո յտ բերգբ իբ րն– ^՝ՈԳ Գայ ս ՚ յ Գ ԼՈ՝*–**՝Ը.1 ^մ^՚^^՚՚^յ^Ձ Եա-սուֆ
ւ ա ւ.ք ԿԱԹ աիր քաԼեբով ։ եւ կրկին սկսաւ քաշել իր ՀամբիչէՀ *
Եվ՛ բ տեսաւ Եո ՚ ս ուֆ իր զօ բ քեբո՛ւն՛ կ ոտ ո րա» Ներս մ տալ Գ՛ագիկ Հա յ ո ց իչխանբ , խոր ԳԲ՛"
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) ծրէ , երբ նկատեց բեբգականներուն քաԼութիւնբ , լուիս տուաւ Եուսուֆին եւ ծունկի գալով Հ ամբու»
Գրեց՝ ԲԱԳՐԱՏ ԱՅՎԱԶԵԱՆՑ նաՀանԼի Հ բամ ան՝՛ տ՛ուաւ իր սեփական՛ զինուո բ ֊ րեց անոր փէ շին՝. ծա յր ք ) ապա ետ ետ գԼ\աց , ձեռ–
քևե րուն , ապա ա՛ռաԼ կանչեց *իագիկի Հայկական քերբ կո՛ւր՛ծքին գբաւ եւ կեցաւ վրանի գրան մօտ։
գունգբ եւ րսա ւ . Այս թնչ է, Գագիկ իշխան . քու գունգգ
Գ՛ Կբ տեսնէիք, ինչքանն քաԼ են Հայերբ *գուք ամենեւին քաԼութիւՀւ՜՝ զ ոյց չտուաւ , կապոյտ
Սոսկալի գոռում գոչիւնով անթիւ^նեաեբ աբ» ալ ցոյց տուէք ձեր քաԼութիւնբ ; բերգբ գբաւ ելու մեր առաԼին աբշաւանքբ ան յա»՛
ձակեցին գ է ա Ւ աաբիսպւերբ* ճանճերու բազմու Ու Հայկա կան գու նգբ ա ուա Լ ս լացաւ գէ պ ի Լող անցաւ։ Ի^նչ խաղ կ՛՛ուզէ խա՛ղալ Ամ բատ թա
թեան մբ պէս էէ ո լզէին մագլցի լ անոնց վրայէ,Լ\ եւ պա՚րիսպներյւ* բայց բերգականնեբու նետեբբ գաւս բ բ , միթէ կբ կարծէ որ ողԼ առողԼ 1լ աղատթ
Հի մնա յատակ կորճ անել ամէն ինչ , սպաննել ով 1փ՚՝Լա յեց ի՝՛֊՝ նաեւ ազգակիցներուն* անոնցմէ շա - ձ\եռքէս :
•որ Համ արձակէր գէմ կե\1\ալ , ու ա յսպիսով յա– ՚"եբ,բ ինկան գաշտին մ ԷԼ, առանց ամենափոքր -—. Այսօրս ւ սւն անյաԼողո ւթիւնր թոզ շվշտա -
գոլբգ տալ իրենց արիւնածարաւ բնա՚ղղներուն • վնաս մր տալու բեբգին ու պարիսպներուս : ցնէ ձեր՛ սիրաբ՛ մեծ է Աէէ"՚Հի զօբութիւնբ եւ
բայց բեր ղա կանն ե րո լ նետ երբ մ է կր մ իւսին ե տե» ԻբիկուԱբ , արեւամուտին՛, փոդեբբ Հնչեցին) Ամբատբ ո ւշ կամ կանջուխ կր յանձն ո լի ձեր ձեռ»
ւէն վար կբ ձգէին զիրենք պարիսպներուն վյրա֊ եւ զինուորն երբ զարձան իրենց բանակատեղի քր՛* Այսօր անոր քաԼերբ չէ որ կր պատերազմէին ,
յէն։ նեբբ^ ա յ լ կապո յտ բերգի պա ր ի ս պն ե ր բ , ոք\ոնք փլա
Ամբատ թ ա գա ւո րի բուռ մբ քաԼերբ աբՀա– Բայց Ե ո ւս ո լֆք կատղած էր* իր Գ°Բքեբոնն տակ կբ գա ո նան ձեր ամ ենազօ ր ումինէ ա՛ռԼեւ ;
մարՀանքով կբ նայէին գէպի այգ բազմութիւնք, կոտորածբ յուսաՀատութեան՛ մատնած էբ ՚էի՚^Ք* Այո , ես կբ քանգեմ այգ պա բ ի ս պն եր ր ,
ել սառն ասր տո ւթե ամբ կբ շաբունակէին Հնձեք Ս մբա ար բռԼ ՝ելո Լ իր նպատ ա կբ յաԼողու թիւն չէր՛ որպէսզի "՚-րիշ անգամ պատսպարան չգառնան
թշնամի չար քերբ ; գտած : Նսաած թանկագին օթոցին վլ.\այ՝, կռնակք վախկոտ ու թ ո յ լ Հայերովն՛. ի0%չ կր կարծէ Աբմ–
Կբ գոռար կտա զած Ե ո ւս ո ւֆր , իր զինուոր •» բարձին տուած , երբեմն իր նօսր մօրուքբ Լփելով, բատբ * ես երկաթէ օղակով ՛կբ շղթայեմ րեբգբ
նե բյք կբ խ բ ա խ ո ւս էր՝ * կատաղութեան կա յծեր կբ խո րոմն կ խորունկ կր մ տ ա՛ծէր ՚. Իր գէ մքին վր <ա յ եւ ան՛ սովէն անձնատուր կ՝՛Ըլլայ ին՛ծի ու կբ Հայ
թռէին անոր վայրենի ա չքեր էն , երբ կք տ՛եսնէր կբ կարգացոլէբ վրէմխն՝ղբութեան բուռն տենչբx ցէ իմ գթութինւ ս . եւ այն ատեն՝ վայ իրեն ՚.փաԼգ
իբ գունգերուն– նուազիլբ եւ գիակներռլ կոյտեբբ, Ս ո սկա լ ի էբ ա՛ն այգ մամանակ, փոքրիկ բայց աս Իմ»լ կարգի գիր՝ զինուո բներգ , կազմ ու
պատրաստ
որոնք մինչեւ պարիսպնեբր, կբ Հասնէին։ Կ^ոլզէբ րիւն ալից աչքերբ կարծես կ* ո լզէին գուբս մայթ– ունեցիր զանոնք՝ յարձակումներով
բերգբ մտնել դիակներուն վրայէլ անցնձլով եւ քիէ ակնակապիճներէն : նեղելու Հա՛մար Ամբատբ, իսկ երբ ձեռքս իյնաք
կոտ որե լ բեր գական ն ե րբ , բայց իր կ եանքր շատ Այգ ՚^իԼոցին վյրանէն ն\երս մտաւ ծառաներէն ան, այն մամանա՛կ մեծամե՛ծ պարգեւներ կր ստա֊
թանգ էբ իրեն Համար X մ է կբ ե ւ խոն ար Հ գէու խ տալո վ իր աիբոԼ, կեցաւ նաս ինձմէ ու ես Հայաստանի տէրբ կր* գաբձնեմ
կատաղութեան վ՚րփո*~ԲԲ բերնթ\՝ կբ պոռար գրան առԼեւ % Եուս ուֆ գլուխ բ բար՛ձրացուց եւ քեզ X
Հարցական ակնարկ/* ուղղեց անոր X Ծառան յայտ–
(6)
Fonds A.R.A.M