Page 171 - ARM_19-1948_02

Համար ամ որ ումբ . «Աստուած Հատուցիչ» (Ե– ՄԱՐԶԱԿԱՆԸ ՎԱԼԱՆԱԻ ԾեՋ քւսԼա-լերելու , ոչ միայն մօտիկ շր՚Լաննե՚քէ , այլեւ

րեմ. ՆԱ, 56)։ Մարսէյլէն, Պոլէնէն, Աւինեոնէւ , Մոնթէլխմա֊

ԱՀա այս (յԱ1լքս1լ բառն է, որ կյէ գործ՜ածուի Վիէսէ», Լիոնկն եւ Կրրնոպլէն։

Հ Հատուցանէ լ ի ստե՛նէ» բացատրութեան մէչ : 13 Ս այիսին •• , ՛Լա լան ււի գլխաւոր պողոտանե­ Մայիս (ձի Լիոնի մրցումի)։ մեք առաԼթւ

Ուրեմն ճի՞չդ է թարգմ՛անել « ծիձէ կտրեր , ինչ– րուն , սրճարան թէ առեւտրական տուներու ց՛ու"
գրուած էիս
պէս թարգմանեցի՝ «Հատուցաներ բային տալով ցա՚վւեղկեբուն վրայ մեծ տառերով խումբբ փոխարինուած էբ մեր աննմանկրտսեր նե֊
մաքա֊
Հ կ՛որել » նշանակութիւնը, Հետեւողութեամբ րով) Հակաոյսւկորգ խումեր 9 0 վ&/բ/լեա\Ն

Երից վարդապետաց տ Հալանքի Հայ Մազականին (Ս, Տ. հ>) Օռ&Խի մըք– ոֆլէ ետք խաղին վեքւ<Լքսնւսլո՛ւն եբկրւ վայչ»կեան\

^Փ1Գ էֆ" Հաաոլցբ&իսլ Հթբեքն,ալ ՀքԱաոլցա - ցօ,ւմք* ծանուցանող յայաաբարուի՚բ/յ֊ներ ք^6ք1»է/ մ Լացած Հազիւ կէտ մր Հ շբւնլս^սծ էր \*—0։ Այ"

նիլ (եւ ոչ եք բեք Հատանել) , Հ Հ աէոոէցասել ի խումբքն, գէմ՛: Այյւ մրցում ք չաՀողյլ պիաի ար. աո֊թիւ^ "Վղացիֆեքբ զք**&ոի֊ վբայ Հիա&"*Ւ ե.

ստենէ՛» բացատրութեան մէչ\ որոնելու Համար ա* մա՛հանա՛ր <ձ$ռոմ Արաէչ» ախոյենագան աիէողո "

սորաբանութիւն մբ կամ եբրայաբսէԼ՚ութիւն մբ։ սին եւ պիտի Հռչակուէր .որպէս քւօաՕէաՈ ՈՕՈ— տեղական թերթե-բ իըենց մարզական բաժթկ\շ պւ–

Եբբայարանութիլններբ պակաս չեն Աստուա­ Ո61Մ։ Վերչապէս կիրակի 16 Մայիսին , դաշտին կ**ր վ հ ր լուծ՝ո ւմներ ով լեցուցած ՚

ծաշունչի մեր ոսկեգարեան թարգմանութեան՛ ւ"ւ /՛է՝/7 Հաւաքուած , սրտատրոփ կբ սպասէխ՚ք Թղթակից

մէչ : կաճանչ բ ա ժ ա կ ո վ իմ մէկ գրքիս մէչ խօսած արդիւնքին : ԸնգՀ. իրաւարարք Պ֊ Տօ§Ո6 Ա՛"-

եմ այղ մասին։ «Որ միզից է զոր մավ» (Գ • Թագ– նէն , տուաւ խաղին ազգանշանբ :

՛Թ՛ 8 ) եբրայաբանութիւն մրն է, որ մեր Աստոլա" Հակառակորդ խումբք Հասակով թէ կշիռով

ծաշունչին մէչ գործածուած է վեց անգամ : Բայց գերազանց էին; Բայց Հայորդիներն ալ իրենց ա– ԻՇԽԱՆՈՒՀԻ Եղի"աբէթ լեզուագէտ է : Ֆբ֊

եթէ <Տ որ միզիցէ զորմով » Հայերէն չէ իբրեւ Բ՛ադ վազքին եւ թեք^իկին շնարՀիւ , այս խիսա րանսեբէն եւ գերմաներէն չէ ոբ զիաէ միայն % իբ

բացաար "–ւթիմև կամ ոճ , սքանչելի Հայերէն։ է կա րեւոր մբցու՚մին ամբող^ տեւողութեան՛ Գա Լ՜ ծսողքբ անոր սորվեցնել տուած են նաեւ. ոլՎ՚1՚Հ

իբրեւ քերականական ճ արտ արա պետ ութիւն, քեդ֊ աին տիրապետեցին , խոր լռութեա՚ւ՛ ել Հիասթա­ լեզուներ ՝. Երբ վերԼին աաեններա թագաւորն՛ ու

Հակառակն ^Հատուցանել ի ստենէ ՝ֆ բացատրու­ փութեա՛ն մատնելո՛վ տեղացիները ; չժագու֊Հ իՂ. Հարաւային Ափ/րկԷ այցելեցին ի շ՝

թեան մ է Լ ՝ ք& բակ ա՚1 <ո ւթի ւհբ սխ ալ է ճՀաաուցա֊ Վերջապէս \3բղ վայրկեանին մեր յատւ—ւչա––֊
՛ուժ՛գին Հ ար ուա–
՛ներ, Հ==Հ է՚Հոճ՚էՇ իմաստով : ի;անո՝ւՀի՚հ սեւամոբթԱփբիկէցինեբու լեզոճ* սոր՝*

պաՀ ձախ ծա յրէն՝ եկած դնդակբ վեցաւ , ո րպէ սղի այս լեզուով կաբե՛լ աբ քանի մբ

Հա բոբ չլուծուեցաւ. , անշուշտ : նով մբ Աշանակեց ւսռաչլին կէտբ։ Երկրորդ նշա­ խօսք ուղղել ա յս մողովուրգնե բուն՝ % Հէ**՝ա ա Լ տ

Իմ պրպտումներս կատարուեցան միայն « 4 ա – նակէտին դնդակբ նախ Հիանալի «փասերով յա՛» իր Հօբբ եւ մօբբ Հ ետ 1լ աչխա՚տի մաօրիեբէնի , ոբ

տուցանել% բային Լ\ռլբԼ 1 Ը^՚՝Գ"Լ"ելով ոբ Հ Հա­ ո աղացաւ մինչեւ միչին գիձ՜բ շնորՀիւ խ՚ա թի կետ­ Նոր Զ,ելա՚նտա կղզիի բնիկներուն լեզուն՝ է , եւ ո–

տու օ ա նե լ % Համազօր Է « կտրել » Բա յԷ" ։ ՚ԱրբԷ 1 ՛նի , ապա Պէրպէրեան ել Գազա՚՚՛.՛ճ՛ետն , երկուքը •րուն՛ իշխան՚ուՀ ի\1.\ պէտք պիտի ունձենայ, ո րո վՀ ե -

« կտրել Բայը եւս ոսկեգարեան Է, բայց ո՛ չ մկկ մէկ ճեղքելով Հակառակորզին պա չտպան՚ո ղա կա -

վկայութիւն ունինք Հ կտրել » բայով եւ $$\էՇւ ՛՛նբ, բերդապաՀին վրայէն գն՛դակին Հետ միասին տե ւ մօտերս թագաւոր ին եւ թադուՀ իթե Հետ այս

ն չանա կո Լ թ ե ամր ւ Ա* ա սն՚աւո րաբաբ <ձ կտրել > մտա՛ւ.՛ ֆիլէներէն՛ ներս։ Հակառակ ֆրանսական ԿԳԳՒ" պիաի այցելէ ։

բայք բացառական Հոլով իւ Լ դիր առած շ Է երբեք (ի ամ տնա՛կին Վիքթ"բիա թագռւՀին– ալ ^ՌԳ
«Հ-ա* խումբին՛ բողոքներուն, բնդՀ » դատաւորը եւ ե՛»
ոսկեգաիեան վկայութիմւներու մԷԼ , եթէ տաբած է ԲԲէա 6 գաղթավայրերու լեղաձւե •
է դերքի դատաւ՛ո՛րը, օրի՛նաւոր Համարեցին ՛ել ա–
տ ուցանե լթ բա յր փոքրիկ շեղումներ կատարած րբ սո՛րվելու : Նոքնիսկ , իբ կեանքի վեբԼէն օբե–

երբեմն : կտրել բայբ Հայցական՛ Հոլով սեռի իւն֊ ռաէդն կիսախազը վերչացաւ մեր յաղթութեամբ

գիր առած է միշտ, ատոր Համար չի կրնար ոս~ 2 — 0 : բա–ւ յ աշխատած է Հին տ ո ւս տ ան ի լեզուին , իբրեւ

կեղտ ոեա ԲԼլալ^ծիծէ հա բե լբԳ> տ"" այսպէս խորթ <ձՀնգկասւոա՚.ի կայսրուՀիֆ , պարտք սեպած բլ -

&րկբոԲԳ կի սա խաղին , այլեւս Հակառակորդ էա լով իրեն՝, ա յս լեզուն ալ գիտնա լու :

կբ թուի մեր լեզուին ։ Ա՝Էկ վկայութիւն միայն խումբբ մնաց պաշտպանողականի վրայ : Վերջա­ 8ՈՒՆԱՍՏԱՆԻ Հա՚ւբային ապաՀովութեան

գտայ « ծիծէ կտրել » ձեւով, « կարեաց ի պէս խադ,ր լքանալու մօտ Յրդ նշանակէտ մբ եւս, ՚1.ս։խ ար արք յա յ տ արաբա ծ է թէ ա բ գար ու թեան

կն՚ոԼէն՝ » , բայց գա ր բ ՝* անյայտ : ա յլեւս խ ա ղչչ շաՀուած էր մբցումբ վեք՚Լացաւ նախաբար Լ սւ ա ա ս Համ ա յն ա վա ր կո ւս ա կց ո ւթեան

ԱյսուՀանդե րձ , թէե՛ւ չյաԼոգո ցա ք ս տ ո ւ գա - լքեր յաղթութեամբ 3 0-է կողմ է է որ սպաննուած է : Գաւադրոլթիլ\նբ կազ–

պէս ճշգ ել « ծ ի ծ է կ ւո ր ե լ » րաց ատ րո ւթեան ծա՝ - էեէննախբնթաց ո ւր ա խ ո ւթե՜ ա մբ մողո՚վոլբդլձ մակե րպոզ ինբ Համ ա յևավաբներէն ութք ձեր բա–
սաՀմ անել Հե - ուսամբարձ
զում բ ք բա յց որոշապէս կրցա յ խումեց դաշտէ ք*ոլոր մարզիկնեբբ կալուած ե՛ւ աբգէն ;
շաՀուած
՛ո՛ ե լեւ ՛ւ բլ դաշտին մԷԼ աոզանցք կ ա տ ար ո ւե ցաւ ,

I . Երբ երախան , իր մամանակովր կամ րա­ բամակբ ձեռքեքնին Հ Ուրեմ՛ն 3 տարուան զոՀո - ԱՐԵՒԵԼ-ԲԻ եւ Արեւմուտքի միթւ մերձեցում

ւք ա ււ ի կ սլարագան^ե բու մ՛ԷԼ, չի ծծեր այլեւս մօբբ . զո ւթ ի ւ\ւնե բ Էն ետք վեբԼապԷս Հասանք բաքձբա — աււաԼ բերելու մասին՝ Ա թալին ի քր՚ած յ՛այ տ ա ր աա

ծիծ՚ր , կասենք ստնաթողութիւն ԼԶիթունի^ , րութիմւ ներոսն վրայ խօսելով, Հ.քՒայմգշ> կբ դրէ

ււ ա ււքեացոլթիւն , ս տնամ ո ց ո ւթ ի ւն , քեցում : (ք՛ո­ ՛ի "յ՚1՚ տիտղոսին , թաաՕԱՕՈ : թէ ՝ ամ էն բանէ առաԼ , պէտք է որ ա\րեւմ տեւս Լ
ւլ ով (. ւլ ական
լեզուով՝ ծիծէ կտրել , (բացատրում Պ՝Ի էիր բ ի պա ա ի լ խում՛բին աեւլի ունեցաւ մեծ երկիրներ ր իրենց Լանքեքբ կրկ1 ապտակեն , ղօ -

իժեան ծագումբ ա՚յայտ , Համազօր՝ «Հ տուան ել ի խնԼոյք մբւ Հ. Տ ՛ Գ* Վալա նսի Ա, ԱՀաւրոնեան րացն՚ելու Համար Արեւմտեան Միութիւեբ եւ

սաենէ^) : Օքրան սերէն՝ ՏՇV^&Տ;6: ակումբի ս ր ա Հ բ լեցուած էբ Լ). Տ խնամակալ • էէէնիսկ, Ատլանտ եան \ք ի ու թի ւ ն մր կազմելու

Ս խալ է ււ ւոնաՀ ատ ո ւթ ի ւն՛բ Հոմ անիշ տալ վե֊. մարմնին կողմէ Պ* Ս՛ ճէբաՀեանւ խնԼոյքք բաց­ Հ ամ ար ;

ր ի բ առերուն/ , ս ւոն՛աՀ ատ ութ ի ւն կր նշանակէ ՛ուա՛ծ յայտարարելէ ետք, օրուան սեղանապետ ՀԱՄՍ.8ՆԱՎԱՐ պետ ժագ Տիւքլօ Այաչչիոյի
մ ԷԼ ճառ մր խօսե լով , բսած է թէ Համայնավւս՚բ–
հիծր կտրել ւ ,= ւ^^աւոշշէօւուշ: րնտբռւեցաւ հ$ , Ա՝ անոլէլ (համագո րծ եան ; եք ան՜"

2, Երր երախան , իր մամւսՀհակովյՀ կամ բա*– գավառ ծափեր ով քն դո լնուեցաւ յաղթական նեբբ պէտք ^ Բէէս,ս ոէ ^ ՚ ի " * ^ " փոքբ առեւտրական–՝

ցւսււիկ պարագաներու մէԼ^ չի ծծեր ալլեւս մօբբ խում բթւՀ մ ուտքբ , նո լա դախումթք կքՀ թսգացնէբ

կաթ յւ՛, ոչ. ալ ուրիշ որեւէ տեսակ կաթ , կորսենք Աղգ * Տեղ՛ երգեբբ։ \,կատի ունենալով նիւթա­ ներուն՝ եւ արՀեստակր ոնե՚ր ո ւն Հետ,, այլ նաեւ՝

կաթնւաթոզոլթիւն (&ե1&Շէծէ10ո) : ժողովրդական կանի խիսա պաՀանԼբ յետ այսու Րաաօէ10Ո խում - այն\ գործատ Էբեբռւն՝ որոնք ֆրանսական ճար —

բառով Կաթէ ^ԼաՐ՝ել : ա ար ա ր ո ւե ս ւ/ւ ր կր պաշտ պան են ամեբիկեան ոտն­

Լատխ-ներբ կաթէ կտրել կր կոչէին թէ ստնա– բի մբ Համ ա բ քառորդ մամ ուան մԷԼ կամ աւոք ձգութեան ց դէմ , գի ւղա ց ին ե ր ո ւն Հետ՝ .ո՛ր՛ոնք Հա՜

իմոզութիւնր եւ թէ կաթնաթոզոլթիւն\բ , ասկէ նո ւիբ ա տ ո լութ իւնն եր է գո յացալ 40.000 ֆրանք , վանա յի եւ (հր$՛ էվ ի **՝ԷԼ ՛՛տ ո բադբո լած Հ ամ սլ–

բ ա ռաբ աննե րուն շ փոթ ութ ի ւնբ : ցան\կլձ փակուած ձւՀԼԼաԼ"Վ* մամուլին պիտի ղըբ՛* ձայն ո լթիւնն եր ուն Հետեւանքով կո բծանմ ան գ ա ֊

Գա՛լով կտասլ բառին՝ Հաճքն ցիներբ «կուտապի կուի յ առա Լի կային . «աււաԼ» ի մ ԷԼ Հ րւսաա֊– տապարտուած են \ Այս կաՅոլթի^Բ նկատի առ -

կ1՝ ան՛ս ւանեն Հ^ւիա խ լավ անւ» ; ր ա կո լած կ" չին պա տ աս խ ան ե լով մեծ թիւով նելով է որ Համայավ արնեվ. բ պէտք է պայքաք ին

Ծ– ՆԱՐԳՈՒՆԻ Հայրենակիցներ եկած էին այս գեղեցիկ մբցում բ կա ռավ արութեան դէմ :

« ՅԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ Կբ քալէին միշտ, մագլցելո՛վ քաքերն ի վեր , ճղե­ նէին մացառներռւն\ մԷԼԷն, եւ իրենց ետեւէն կբ

լով թուփե բ\Ն ու մացառնեբ բ , որոնք կբ սլատռ^ ծածկէին , կ^ոչնչացէին ամէն Հետք։ ՎերԼապէս

աէին իբենց Հադուստներբ ոլ ^արիւնոտէին ե~՚ կանգ առին պար իսպթև տակ , Հոն՝ ոլբ աՀա գին

ր եսնեբբ . բայց Հ սգերթին չէր բնաւ , քանի կբ մօ­ մայռի կտոր մ ք դուվ– ս էբ ցց ած իբ աՀ աւււ բ մա*

ա տ ւ,քկա* տենալին պարիսպներուն՝, այնքան Գաւիթի "իր­ նիքբ։ Ակնթարթի մր մ ԷԼ Գա՛ւիթ վեր մադլցեցաւ

ար աւելի արագ կբ տրոփէր , այնքան աւելի կր մայռէն . իրեն։ Հետեւե ցան իբ րնկերնեբբ* Լս ա ^

(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) սկսէՀր ան յուզուիլ եւ Հփոթիլ՛ մբ սկսաւ.) քալել մայռին լիրայէն, մինչեւ ոբ կբր՜՛

Գրեց՝ ԲԱԳՐԱՏ ԱՅՎԱԶԵԱՆՑ ի^նչ կր մտտծէր ան , ոբԳադիկ իշխանի խոս–* կին մտան մա ց ա ռն եր ուն մԷԼ : Անոնց ո տքեվ ո լն
մէկ կողմ ձը–
տումնեբբ թողած , ազատ կեանքբ աակ կբ տար ածուէր աՀռ ե լի ան դո ւնդբ • փ ոքր ի կ

գա ծ , կոլգաբ պա շա ր ո ւե լո ւ ել իբ կեանքբ զոՀ ե ֊ անղգուշո ւթ իւնմբ եւ կբ գլո՝Բ է ի^ ՎաԲ » գէաէ

լու նախկին տի բո Լք Համար։ ԶէՈ ոբ ա\նւ կրնար անգունգ յ

Գագիկի ղինոլովւնեբուն Հ.եա միասին կռուիլ, քա–* Վ-երԼապԷս , քսաւ Գաւիթ եւ փորի ՎյԲաՀ
եւ ապա , սողալով մ տալ անցքի մք մ ԷԼ * միւսնեվւբ եւս Հ ե–
Գաւիթ Հ այ ոց ա ր քա յ ո քդի ին1 Աշոտ Ա րկա թ ի Լութիւններ րնել^ բարիքներ վայելել աե ւեց սէ՝, իրեն Հ
ծառաներէն մէկ կողմ եւ
անոր, բարձր էբ* (յ ո ւս ո ւֆ գերի տարաւ ղայնւ եւ պտտեքազմբ վերԼանալուն , քաշուիլ արդարութեա՛ն՝

Հա՛սակն ու լայնապինգ թիկունքբ\ ապրիլ Հանգիստ եւ խա՛ղաղ։ ք*այց ՝ք*աււոբդ մամ այսպէս յառւսԼանալէ ետք մ ութ
տեսան
տեսնելով^ յանձնեց Գադիկ իշխա\տ.ին ; Գագիկ իբ ե ւ ազն ու ո ւթե ան դրօշակբ աւելի վառ կ երպով կբ անցքին՝ մԷԼ , կեցան՝ ու չորս կողմ նայելով թ շնա*

ղինուոբնեբոլ շաղ. քին անցուց զայն , եւ խ ո ս ա ա– փայլէր անոր մտքին առԼեւ, քան թէ այն Հան­ Հ ա յ կական զօրքել՛ բ կաւլմ ու պատրաստ ՝

ցաւ մ եծ շն ո րՀնեբու արմաւ ացն ել , եթէ մոռնա՛ր գիստ կեանքբ, զոր ձեռք պիաի բերէր ղա՚ւաճա - միին գիմադբելո ւ:

Սմբատ թագաւորք ու Հաւատարմութեամբ ծա~ ՝•՝• ո ւթ ե ա մբ ու մատնութեամբ ; Կեցցէ Հայոց բանակբ , գոչեց Գաւիթ եւ

ռայեր իրեն։ կապոյտ բերդք պա՚շարելով ան՝ Գա~ Յոգնած կանդ առաւ Գաւիթ սեպացած մայ - սուրբ Հանե լով պատեանէն ճօճեց օգին մԷԼ :

լե ք^ԼՀ ՛էէ ՝^ռռ էբ °Հ՚ Ա՝^ ա ւ ֊ ո բ թագա ւո բ ին դէմ : ռի մբ տակ եւ նայեցաւ դէպի ցած, Հոն ուր կբ կապո յտ բե՚ոգն էին աբգէն :

Գաւիթ ամ էն կերպով կ՛՝ աշխատէր փախուստ տ ար ած ո ւէր \) ուսս լֆ ի բանա կ բ . ապա ու շագրո ւ– ԱյԳ ^ ՚ 1 ՚ ւ " 9 / Ւ Ա ՝ ար ելի ա՛ռաԼին ճառագայթներ բ

՛ո ալ Գագիկի քովէն , բայց յարմար առիթ մբ չէր թիւնբ դաբձոլց Հեռուն , այնտեղ .ո՚լբ լեռներբ սկսած էին ոսկեզօծել բարձր լեռներու կատաբ ֊

գաներ . իսկ երբ սկսաւ կապո յտ բերդի պա շա– շարք շա\րք կբ բարձրանային\ իրարու ետեւ։ Հե֊ նեբբ։ Հեռուն կր լսուէին թմբուկներու ձայնե,՛։ :

բումբ, Գաւիթի Համար աւելի Հեշտ դարձաւ փա­ ռ ո ւն ար եւել եան Հո բիզոն ին վյր այ 1լ՝ եր ելար տ ե–* յէյուսուֆի ւլօրքերր կամաց կամաց կբ մօտենալին։

խուստք։ ԱԼ՛ ծանօթ էր բերդին ամէն ծակ ու ծուն­ սակ մբ աղօտ լուսաւորութիւն • կամաց կամաց կբ

կին եւ անկէ ներս մտնելբ ամէնէն գի՚֊րին բանւն բացուէ ր արշալո յս բ Հ Գ՛

էբ իրեն Համար : Հմ՚աշալի էր տեսարանք։ Սակայն մամ ան ակր Սարսափելի մրրիկի մբ պէս , որուն առԼեւ ՛Ա­

Երեք փախստական նեբբ կր յառաԼանային , կարճ էբ , պէտք էբ աճապարել . քքուսուֆի Հրո­ մէն ինչ կր դողայ ու կբ տապալի , էուսուֆի զին-

"°իչա բարձրանալով ղէպի վեր , րոլ 39Ո*՜Ա°^ էբ սակներ բ վայրի գազաններ ո ւ պէս կբ թափուէին ուորներք յարձակեցան կապո /տ բերդի պարիսպ՜

անմատչելի կապոյտ բերդք։ Հոն էբ իբ նախկին , աբգէն բեէրգի պարիսպներուն տակ : ներուն վրայ :

իր բոլն աէրբ, զոր այնքան կաբօտցած էր Հիմա։ Ա եբ փախստականներ ր զգուշութեամբ կ՚անց­ (5)

Fonds A.R.A.M