Page 163 - ARM_19-1948_02
P. 163
Զ Ա &Ա Զ
սաիւ– «Մոցել քեցել ի կաթի՛ւն սովորութենէ՛» , ՈԳԵԿՈՉՈՒՄ ՛ԱՊՐԻԼ \\Ի, Ա– ԱՀԱՐՈՆԵԱՆԻ, ՎԻԷՆհ Հ -Մ ։Ը Մ, .ԱԽՈՅԵԱՆ ԿԸ. ՀՌՉԱԿՈՒԻ
վկայութիւն մը, ոք Համազօր կ.ր ղարձնէ քեցել
նշանակութեամբ :
եւ մոցել բառերը, միշտ Ն • ԱՂ.ԲԱԼԵԱՆԻ ԵՒ 3 . ՕԾԱԿԱՆԻ
X ՝ԼիԿ՚Գ Հ Մ • Ը– Մ ի Ա– խումբը կաաարեց իր
ա խո յենա կան վերջին երկու մրցումներ ը մէկ
3. Զիթունի կը վ1լս*յէ թէ «դառները թուէ–՛ իտալիոյ Հայ Մշակութային՝ Ա՝ իութիւնւը այս
չարթ ո ւան մէջ լիկի ոբսշւււմով։ Առաջին֊ մ Լ ցում բ
նեբ րաւյատ բութիլ1 ր եբկու առու մ ունի։ Մէկք* տաբի եւս արժանսւվայել կերպով ոգեկոչեց Աով՛
՛՛՛՛՛ղի ու եցաւ Հտմբաբձմա՚հ տօնի առթիլ՝ Հակա»
տուած էի ես՝ քաղելով Աք մաշէ բարբառէն , րի Լ 1 1—24/ տարեդարձը ։ Հանդէսը բաց՛աւ Արա**
քւա կորդին դաշտին վրաձտ Ֆէվէնի ֆրանսական
«Գառնաթող կը կոչուէ՝ երբ կաթ կթողները,
մ ա յիս յյՀ ապեքսն՛ , նախ անդրադառնալով Ապրէէ խումրէ դէմ ;
մաս մը կաթ կթելէ եաք , մաս մը կաթ ալ կը թո
11/ իմաստիւ վրայ + ապա շուրջ կէս ժամ տեւող Ժամր 2.30/– երկու խումբերլք դաշտ՝ կ՚իջնեն
ղուն դառներուն Համար»։ Մ էէ֊" առումը կուտայ
ճառով մ ո հանրացար Ա* Ա֊Հարո՚֊եանէ , ՛կ • • Ա*Լա ք սէ– ֆրանսական խիլմրի-նախադաՀ֊
ՋէթիւնԷ, «Գառեֆրը թողենք - էրենց մօրը կա ՀV
րալեա՚նէ ի–լ § . Օշականի աձ&է՚ն ե*. դրաէլաքձու -
թէն կտրեցինք » : ֆերշ վի՛ճակ կը ձգե՜ն դսՒքոա-լյք՜ր . մը ընթռբե^րւ Հա ա
Ամ՛ ա տուն ի է բառարանէն մէչ\ կը գտնեմ երկու թեան չ*է֊բջ ։ (ֆուղուած եւ֊ ն՚երշԼչուա-ծ խօսքերով մւ՜-՜ր ել կրնտբուի ֆրանսական խումբէն : (Ձըմ -
բառեր — Հոր թաթող եւ նա խրաթող : դրուատեց անոն՛ց գործը , ուր գրական յուղի ք բա պետներ ը լիսւս. ս՚ները կը քննեն : Հ* Մ՛Ը* Մ՛ի
Հ ո ր թ ա թ ա լ , «Այլ պահը կամ ժ՜ամանակը, դե ղեց կութի լն ր կ ր Հասն ի արուեստ ի բա րձրաս •֊• //• * խումրր պիտի խաղար ֆրանսականէ Բ • խում–
երբ ցրտի պատճառով Հ ով–թերը չեն տանում արա տիճան՛ կատարելութեան մը։ Իր– ճառը աւարտեց լ՛ին գէմ։ Լիսանսներէն կր տեսնուի որ– փոխանակ
ծացնելու, այլ պաՀ ում կերակրում են գոմում» ։ Հետեւեալ խօսքերով* « քհ Հիմա, մեր ղբա– Բ* վսումրին էրե-ք բերած էէն՝ իրենց Ա* խումբը,
նա|սրԱ1յ*–ւսլ «Այն պահ լէ կամ ժամանակը, կան ան դաս տա՛– Էն Հեռացած են ա՛ռ յաւէտ Ա– Ա մեր խմբապետ ր իբ դի տ ո ղո ւթ ի ւննե բը արձան ա -
եր բ ցրաի պատճառով ա յլեւս նա ի* ի բ ը չեն՛ տա Հարոնեանը, Ն * Աղբալեանը եւ 3* Օշականը* ե՛՛ գրել կու տա յ պաշտօ ապէ ս ։
՛ն ում արօտ՝» ; րեքն ալ ՀոգեՀա՚տոր գրչեղբայրներ 1915 Աարիլ Հ՛ Մ՛ Ը՛ Մ՛ի յառաջապաՀներու գեղեցիկ
Ալէ շան 5 ախբաթողը կը կապէ ՚Բաղդէացւոց 1 1-24 / մեր ողբացեալ նա՜Հատակ մտաւորական - յարձակում ով կը սկսի խաղը ։ Հակառակորդ
«բռամ աղ» տօնէն։ իսկ ր ս ա Տ է դր՛ան՝ \, ա ւա ս ա ր դ– յ եբուն ։ Հիմա , անոնք բոլորն ալ միտցած են եր– խումբը լաւ դիմադրութիւն ցոյց կուտայ : ՜Մ Ա՛ր–
Աբարատեան
եանի ԼԲառդէրք բարբառին , «նախ֊ կնքէ մէջ* տուին՝ իրենց ազդին ինչ որ Աստուած ղի չ Անդրանիկին գեղե ց ի կ. մէկ վւասին , . վ ր ա ձ է
թողնելու
րաթողը նախիրը ժամանակն՛ է» ։ շնորՀած էր ի բե\ց ։թ՝ողԱպր ի լ \ \ ը ան՚^նջելէ խոր» Համ աղաս պ կր նշանակէ առաջիէ նշանակէտը •
Այս բացատրութ իւննե րը դոՀացուց ի չ չեն ։ Հրդան՚էշ մբ մնայ մեր Հոգիներուն մէջ, այն խոր–* ֆրանսական՛ խումբը կր սկսի յա րձակո զա կանի,
Մեր ժողովուրդին Համար , կ՚բսէ ընկեր Ար~ Հբդանէշներէն՝ որ Ազդէ մը ուղեցոյցը կը կազմեն, կ՛ուզէ Հաւաոսւ րեցնել , բայց Հ* Մ* Ը* Մ՛ի
մ ենակ Տակո բեան , գառ1 աթող ^ Հ ո ր թաթող եւ որով կը նա՛յէն էրենց պատմութեան , այն պատ պաշտպանողական՝ գիծը կատարեալ բերդ մըն էր^
ն ա խրաթող բառերը ո րաց ո յց ի գեր կը կատարեն , աոաջին կիսաիւազը վե բջացաւ Հ *Մ ՛Ը ՛Մ՛ի յաղ
այդ բառերով՝ տարին՛ կը բաժնեն՛ շբ2անն՝եվւ ու ։ մութեան ՝ ո ր ուն՝ էջերը կար մ է ր են էր զաւակնե ֊ թութեամբ 1—0։
Արդար ել մեր դիւղաց ինե րբ կ՚ըսեն* Հոր թաթ ո ղի բուն արէւնով, որուն֊ Հերոսները նման են գեղա–՝՝ Բ * կիստխադին Հակառակորդը կ՚ուղէր առա
պաՀք , որ յի սնա կաց պաՀ քն է , ո կր ե մ՝ն՝ Հ ո ր ֊ տէպ Ելլադայէ Հերոսներուն^ եւ որոնց անունն է ջին ա՛ռիթէն իսկ օդտուիլ , սա կա յն շնորՀիլ մեր
թաթողը կ՚իյնաք յիսնակին , ՛նոյեմբերի վեր^ե» Համ ւս զա ս պ ^ ՛Բեռէ, Գէորգ Զավուշ, Մ ուր ատ եւ աղոց ճարպի կութ եան գնդակը ետ կը մ ոուէր ։
Բ ր • Նախբաթողի պաՀք՝ Ա . Տ ա կո բա յ պաՀքը , որ Անգրանէկ »: Մ եր բե բ գա պաՀ ը Ա արգիս իսկապէս արժե ցուց իր
կ՚իյնայ Գ՝ե կտեմ բե ք ի ոկիզբր ։ Բայց , ինչպէս Ա– Ապա խօսք առաւ Մ • հյանպէկեան որ օրուան՝ պաշտօն՛ը , ազատելով Հա յ կա կ ան բերդը շատ մլՀ
ճաոեան .կ՛արձանագրէ դաւառէ ղաւառ կը տար՛ պատշաճ գրաւոր գեղեցիկ ճառով մը պատմակա վտանգներէն ; կ՛արժէ քիշել մեր ֊՛էրելի մարզիչը
բերին Հ Ա բ թա թ ողին՝ ել նախ բա թ ո ղին ՚ ժամանակ նը ըրաւ Ապրիլեան եղեռնը կանխող շրջանին։ իր Ա* էք լո յեան որ ամբոզջ խազի տեւողութեան–
ները , օ բ ին ա կ նախրաթողը Ա ուշի մ էջ՝ կ՛ ի յնայ վւաստարկոլթէլնր Համոզիչ էբ , թաթաւուն՝ ան՝–* փա յ լե ց աւ , Հա կառա կորդը շուարմ ան մ ատնելով
Ա՛ Տակոըթ, Երեւանի մէջ՝ աշնան յիսնակին , Հուն սիրով եւ խ ա ՝ գա զա տ ան քո վ ։ Օր * Ա* ՝ԲեՀ– եւ դնաՀ ատուեցաւ թէ Հ ա ս ար ա կո ւթ ե ան եւ թէ
Թիֆքիոի մէջ՝ Յունուար ամ սուն՛։ եաեան յուզում ով արտասանեց Ղ՝ * Վյս բ ո ւժ անի •մեր ֆութպոլի յանձնախումբին կողմէ ։ $*էեւ
Ֆէզէնի Ա* էսումբբ երկու դասակարգ աւելի բար
Արդ , Ր՚^կեր Ար մ ե– Լ ակ Տ ա կո բեան այսպէս կը «Կարօտի նամակ»ը, իսկ Պ* Հ՛ Ցակոբեան Ա* Ա– ձր էբ մեր խումբէն,
բայց խաղբ վեբջացաւ Հ*
սահմանէ ղառնաթււղը *• Հարոնեանւի «Ուխտագնացութիւներ , է*ԺէՈՎ Մ* Ը* Մ՛ի յաղթութեամբ 1—0։
*իառնե բ ը ունին իրենց մ ա սնաւ որ ՀոզԼէլը , որ բուռն ծափեր ։ Վերջէն խօսք առնողն էր Տ * ԱԼԷՔ՜՝ Վերջին՛ ախ ո յենա կան մբցում բ պիտ ի կա»
կը կո՛չուի • գառնարած I Այս գառնարածը կ՚առնէ սան եան , որ գրաւոր՝ ճառով մբ առաւելապէս ան տարուէ ր Ա էրէղէն. է ֆ ր անս ա կան խումբէ գէմ ,
գառնւեյւը եւ կ՛տրածէ գիւղին– մօտիկ , մինչ իրենց դրադարձաւ Ապրիլ –1/ բարոյական՛ իմաստին վըա էնչպէ ս ամ էն՝ ան՛գամ ա յս անգամ եւս Հ * Մ * Ը •
մայրերը արածելու կը տարուին Հեռուները ՀV*֊֊–"֊– բայ, էբ խօսքեբուն մէջ ներմուծելով խանդավառ Մ *ը ս է բուլներ ու խում բ մը կ՚ընկերանայ քաջալե–
ները իրենց մ օրը կաթը կը հ ծ են ժում մը առաւօ աւ իւնը իր գեղեցիկ եր իտ աս ար դո ւթեան՝ ։ Ապր ի է՜ բե լու Համ ար Հայ մ արզէկներ-ը : Ե*– կը յա յտարա՝–՝
տունէ՝ իյ եւ ց մօրմ Էն րաժնո ւե լէ առաջ , ել ժում ե ան՛ սգա Հանդէսը փակուե ցաւ քուզմ ան եւ ոգեւո րեն «ֆօբֆէ» , որով առանց խաղալու կը շտՀինք
մ ըն ալ երեկո յ ին՝ մ տ յրերը գոմ վերա դարձ ուելէ րութեան Հաւատաւոր մթնոլորտի մը մէջ ։ ամէնէն վերջին– ախ ո լեն ական մրցումը։ Այս
ետքը, օրուան մէջ՝ կը ճարակին գի*~գիև մ օ–՜ Ա՛ խումբին Հետ առա՛ջին մ բցումը տեղէ ունեցաւ
տիկ ։ Երբ կու գա յ կաթէ կտրելու Հ-ամանակլէ, մեր դաշտին– վրայ, Հ՛ Մ* Ը* Մ • չարաչար պար
դառները կը թողուն՝ որ արածին՛ իրենց մայրերուն տութեան մտանեց յաղթելով .9։ 0 ։ Մեր աղոց ու–
Հ /• ա ( . 111 ք լե ւ ււ */ռ–ր^ կը V ՚*1^1 է գա ոՀւ-ւս բ ա՛ծ ին սլա-շ–– րախութէւնը ան ս աՀմ ան էր, օդբ կբ թնդացնէէն՝
տօնը ։ Հետեւաբար , գաոնաթող բառով պէտք չէ ներյշ թո զուլ» բացա ար ութեան տրուած է «կաթէ աղգայէն եւ յեղափոխական երդերով։ Թոյլ տրա
Հասկն/ալ կաթէ կտրել , այլ կաթէ կտրուելու ժա կաբել» ն՛շա՛ն ակս ւ թ իւնը ^ Համ ա՚ձայն Բ ա ր ա զ ա մ .-֊• ո լ էք ո բ այս ա՛ե ղ յէ շեմ քան է մր ան ո ւնն եր մեր
մանակ թողուլ դառները որ արածին՛ իրենց մայ և անի վկա՛յութ՛եան ։ Արդարեւ 0 . Բա բա զա մ եան է Հ*Մ–Ը*Մ*Է ղեկավարներէն՛, որոն՛ք ոչ մէկ զո–
րերուն Հետ, երբ այլեւս կաթ չեն ծծեր,ուրեմն բառարանին մ էջ ԼՎ^անայ գ աւ առա բ ա ր բա որ , ձե - Հարերութեան՛ առջեւ կանգ չեն առած , թէ նէւ»
կաթը կը մնայ ոչխարին աիրոջ ։ ռագիբ՝) , կը գտնեմ ձագթող բառը, ո՛ր կը նշան՛ա թապէս թէ բա ր ո յապէս եւ մ է շա քաջալերած ենւ՛–
ԵԼ որովՀետել կենդանիներու կե ան քէն այս կէ . « Զտգերբ ս՛նունդ տալէ , կաթ տալէ թո Վիէնի մեր Հ. Մ* Մփ աննման մարզիկների ։
սովորութէւնն՚երը կը կատարուէն որոշ ժամանա ղուլ ։ Տզան կաթէ կտրել» : Մասնաւորապէս յ ի շենք, պատւոյ նախադաՀ
կով, Հայ գիէ֊գացին այդ սովոր ութ իւնն եր ով կը Ուրախ կ՚ըլլամ , երբ մեր գաւառացի •ընթեր Ալ\իքս ան եան՛, գործօն նախադաՀ Տ * Փ ա փա զեան՛ ,
չափէ տարին՛ «ւլա ււն ա թ ո ղին նշանեց ի աղ^ի - ցողները ինծէ ղրկեն ա քս մասին կամ նման՛ աեղե– Մ– Ձ ոաոեասն , Ա . Գալուստեան , Ագսլըեբգեան ,
կըո , նախբաթողին ամուսնացուցի տղաս» ։ կոլթիլննե՚ր ։ Սպունճեան , Ա • Փափազեան , ել Զ՛" ր զ ար I. ան եզ
Բայց եւ այնպէս , իմաստ ի ընդլայնումով մը, Ծ– ՆԱՐԳՈՒՆԻ րս։ յ րնե ր , որոնք Հոգով սրտով նուիրուան՝ են Հ.
ել այս՝ Զ ի թո ւն ի ի թէզին ի նպաստ , «գառ֊
(2) Մ • Ը– Մ-ին ։ - Յ ա կ ո բ Մաթ-ոօւհաԹ
« ՅԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ Հ առա չան քի եւ խօսակցութեան\ շշուկներ ։ ՂյԱւ յե Աաբսափը գրաւեց զիրենք, մ աՀու ան սառն գողր
ցաւ այն կոզմը ոլ տեսաւ երկու ստուերներ , ո,–. անցաւ անոնց մարմնէն։ Այդ ժամանակ մօտեցաւ
րո՝նք ղգւշո ւթե ամբ առաջ կ՚երթայ ին՛ ; զին ոլորը ։
-—• ՈՀ յ կամաց գնա՛ ես չեմ կրն՛ար քալել , - Ի սէր Աստուծո յ , մ եղ մի սպաններ, Ր՚՚է^
Ատ ԿՒԿաէ ոտքերս .ուռած են եւ ար է ւնլո ւայ , կ՚ըսէր՝ մէկը անէ՚ոնք ։
մէւսէն ։
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) - Լուռ, ձայն մի Հանէք, թշուառներ , թէ չէ
կամաց քալելով բան՛ չըլլար,
լո յսը կը բա ց ո ւէ եւ մ ենք կբկէնւ Աւօ - ար շա» կորս ո ւած ենք ամ էն քո ալ ։
կը բռնո լէնք •
Գըեց՝ ԲԱԳՐԱՏ ԱՑՎԱԶԵԱՆՑ Փ ա խ ս տ ա կաններ ը լռեցին եւ ուրախացածն ՝
պէ*"Ք է շտապել, փախչէլ գէպէ լեղները, գէպէ լոելով Հայ լեզուն ;
Ա– ՄԱՍ մեր գ է ՚ ֊ - զ ը յ պատասխանեց մէւսը։ Ո^վ էք եւ ո^ւր կ՚երթաք, Հարցուց զէն -՚
Բ.
֊ Աի, ^ղբայր * վ"*Ր սլէտէ իյնամ . աչքերս ուորը \
չէէն
կը մթննան , գլուխս կը դառն՛այ . բաւական՛ Մենք ղաբէշատցէ են՛ք* դերի էինք Ե ու -»
Այն՝ միջոցին՛, ե՛րբ Հա՛յկական դաւաճան գոլն՝–* շզթանեբէ՚ն ստացած վէրքերս , անօթութէւնն ալ սուֆի բանակին մ էջ , յա՚րմ ար առիթը ԳԱ՝*՛ ելՈՎ
որ
՚ԷԼՀ՜^ Ա Լ Է՛՛՛՛Ս Ք"*–^՝ ԷՍ մտած , զլին ոլորական վրանէ մ իւս կոզմ էն կր նեղէ զիս , ամբողջ օր մըն է լի ախ ան՛ք. ի սէր Աստուծ՜ոյ , արգելք մի ըլլար
մը մէկը զգուշութեամբ դուրս Հանեց ԳԼոլԻՅՐ » բան մը չեմ կերած * մեզի ։
աջ ու ձախ նա յեցաւ , գուբս սողաց վյր ան էն տա Լռէ* ալ էն չո՛ւ փախար , եթէ չէիր կրնար Լաւ, ես ինքս ալ փախուստ կուտամ այւր
կէն , աչքերը ուղղեց գէսվի Կապոյտ բերդը ել Հետե ւէ լ էնծի ։
զզուելի բանա՛կէն , ուր ՀայյՀ Հայ ուն– դէմ պիտի
՚ լ գ ո յ ւ քայլԿՈՎ րլոլսէլ Է1ԱԼ տ ՝աձ 1 Երկու ստուերներն ա՛ն ցան թուփէն տա կպա Հ– կռուի : ՝Բալեցէք երթանք, քան ի ժամանակ կա յ •
Յաղթանդամ, գեղեցկադէմ զինուոր մ ըհ՛ էր ուած զէնուոբէն մօտէն , ա՛յս վերջինը ուշադբու– լոյսը բացուելու՚Ն պէս շատ ուշ կ * ր լ լ ա յ » մաս մաս
ա՛ե • երեսը նոր էր ծածկուած աղուամազով եւ եր՛՛ թեամր նայեցաւ անոնց ու տեսաւ որ երկու Հա ք կը կտրա՛տեն մեզ արաբ զին՚ո ւո բները ։
կու փայլուն աչքերը կը վառէին գիշերային խա տղաներ՝ էին , որոնք կը փախչէին՛ բանակէն ։ Յետոյ երեքն ալ լուռ սկսան առաջ քալել ,
ւարէն մէջ, մէնչ սէրտը կը տրոփէր արագ արագ։ Զին ուորը խորունկ ախ մը քաշեց, վա՛յրկեան զինուորք ա՚ռջեւէն, իսկ միւս երկուքը անոր ե֊
•ՄաՀէն չէր վախնար , բայց ծրագէր մը^ ուն՛էր մը կեցաւ ( մտածեց ու սկսաւ կամաց կամաց Հ ե– տեւէն ։ Զգոյշ ք անխօս՝ ա-1 ցան՝ բաւական տարա»
մտքին մէջ, զոր կը ջանար շուտով ի կատար ա ֊ տեւէ լ փախ ստակ անն եր ո ւն , ո րոնք Հ ետզՀ ետ է \ծութիւն ել իջան փոքրիկ ձոր մը, ուր կը խո խո»
օ՜ել։ Զգուշությամբ առաջ գնա՛ց քիչ մը տեգ , կ՛ արա՛գացն՛է էն էրեն ց քա յլերը , թէեւ փուշերն ու ջէբ լեռնային պաղ եւ վճիտ աղբիւրը% Այդ ձո -
ապա
յան կա ր ծ կանգ առաւ ու պ ա տ ու՛ր տ ս ռա ւ քարերը կ՛ար էլն ոտ է էն անոնց բո աէկ ոտքերը ։ վին միւս կողմը, բարձրութեան վրայ կլՓ գբա
թուփի մը Հեռու շշունջ մը
մը տակ։ Իրմէ քիչ Լուռ կը Հետեւէը զէնուոբը, որուն. մէջքէն նուէր կապոյտ բՏբդր ։
լսեց , որ ա րիւն լէ սառե ցուց երակներուն մէջ յ սուր մը կ ախ ո ւ ած էր միայն։ ՊաՀ մը ետք՝ ան զ– Զին՚ուորը կեցաւ յանկարծ եւ նշան՛ ըրաւ տրե
է՜^ն՚չ էբ այդ» խօսակցութԷՈւ՛ն թէ Հառաչանք» գուշա բար ոտքը զարկաւ քա՛ր ին , որ գէպի ցած գան եր ո ւն , որպէսզի պաՀուբտ ին ։ Ջորին մ իւս
"1աՍԳ ԼԿ.Ր9ա՚~ Ս՛ել՛՛ Կ՚ո*~զէր գո՚-Հս գալ թուփէն գլոր ո լելով աղմուկ Հանեց՛ փախստականները կողմ էն ձայն մը լսեց ան ։
տակէն՝ եւ շարունակել ճամբան, երբ ձայներ բ սրտատրոփ կանգ առին՝ ուեսւ նայեցան : իրենց ե~
նորէն կր կն՚ուեցան . այժմ յստակ կե րպով էԱեց տեւ տեսան՛ մարգ մը, որ լուռ, իրենց կը նայէր։ (3)
Fonds A.R.A.M
սաիւ– «Մոցել քեցել ի կաթի՛ւն սովորութենէ՛» , ՈԳԵԿՈՉՈՒՄ ՛ԱՊՐԻԼ \\Ի, Ա– ԱՀԱՐՈՆԵԱՆԻ, ՎԻԷՆհ Հ -Մ ։Ը Մ, .ԱԽՈՅԵԱՆ ԿԸ. ՀՌՉԱԿՈՒԻ
վկայութիւն մը, ոք Համազօր կ.ր ղարձնէ քեցել
նշանակութեամբ :
եւ մոցել բառերը, միշտ Ն • ԱՂ.ԲԱԼԵԱՆԻ ԵՒ 3 . ՕԾԱԿԱՆԻ
X ՝ԼիԿ՚Գ Հ Մ • Ը– Մ ի Ա– խումբը կաաարեց իր
ա խո յենա կան վերջին երկու մրցումներ ը մէկ
3. Զիթունի կը վ1լս*յէ թէ «դառները թուէ–՛ իտալիոյ Հայ Մշակութային՝ Ա՝ իութիւնւը այս
չարթ ո ւան մէջ լիկի ոբսշւււմով։ Առաջին֊ մ Լ ցում բ
նեբ րաւյատ բութիլ1 ր եբկու առու մ ունի։ Մէկք* տաբի եւս արժանսւվայել կերպով ոգեկոչեց Աով՛
՛՛՛՛՛ղի ու եցաւ Հտմբաբձմա՚հ տօնի առթիլ՝ Հակա»
տուած էի ես՝ քաղելով Աք մաշէ բարբառէն , րի Լ 1 1—24/ տարեդարձը ։ Հանդէսը բաց՛աւ Արա**
քւա կորդին դաշտին վրաձտ Ֆէվէնի ֆրանսական
«Գառնաթող կը կոչուէ՝ երբ կաթ կթողները,
մ ա յիս յյՀ ապեքսն՛ , նախ անդրադառնալով Ապրէէ խումրէ դէմ ;
մաս մը կաթ կթելէ եաք , մաս մը կաթ ալ կը թո
11/ իմաստիւ վրայ + ապա շուրջ կէս ժամ տեւող Ժամր 2.30/– երկու խումբերլք դաշտ՝ կ՚իջնեն
ղուն դառներուն Համար»։ Մ էէ֊" առումը կուտայ
ճառով մ ո հանրացար Ա* Ա֊Հարո՚֊եանէ , ՛կ • • Ա*Լա ք սէ– ֆրանսական խիլմրի-նախադաՀ֊
ՋէթիւնԷ, «Գառեֆրը թողենք - էրենց մօրը կա ՀV
րալեա՚նէ ի–լ § . Օշականի աձ&է՚ն ե*. դրաէլաքձու -
թէն կտրեցինք » : ֆերշ վի՛ճակ կը ձգե՜ն դսՒքոա-լյք՜ր . մը ընթռբե^րւ Հա ա
Ամ՛ ա տուն ի է բառարանէն մէչ\ կը գտնեմ երկու թեան չ*է֊բջ ։ (ֆուղուած եւ֊ ն՚երշԼչուա-ծ խօսքերով մւ՜-՜ր ել կրնտբուի ֆրանսական խումբէն : (Ձըմ -
բառեր — Հոր թաթող եւ նա խրաթող : դրուատեց անոն՛ց գործը , ուր գրական յուղի ք բա պետներ ը լիսւս. ս՚ները կը քննեն : Հ* Մ՛Ը* Մ՛ի
Հ ո ր թ ա թ ա լ , «Այլ պահը կամ ժ՜ամանակը, դե ղեց կութի լն ր կ ր Հասն ի արուեստ ի բա րձրաս •֊• //• * խումրր պիտի խաղար ֆրանսականէ Բ • խում–
երբ ցրտի պատճառով Հ ով–թերը չեն տանում արա տիճան՛ կատարելութեան մը։ Իր– ճառը աւարտեց լ՛ին գէմ։ Լիսանսներէն կր տեսնուի որ– փոխանակ
ծացնելու, այլ պաՀ ում կերակրում են գոմում» ։ Հետեւեալ խօսքերով* « քհ Հիմա, մեր ղբա– Բ* վսումրին էրե-ք բերած էէն՝ իրենց Ա* խումբը,
նա|սրԱ1յ*–ւսլ «Այն պահ լէ կամ ժամանակը, կան ան դաս տա՛– Էն Հեռացած են ա՛ռ յաւէտ Ա– Ա մեր խմբապետ ր իբ դի տ ո ղո ւթ ի ւննե բը արձան ա -
եր բ ցրաի պատճառով ա յլեւս նա ի* ի բ ը չեն՛ տա Հարոնեանը, Ն * Աղբալեանը եւ 3* Օշականը* ե՛՛ գրել կու տա յ պաշտօ ապէ ս ։
՛ն ում արօտ՝» ; րեքն ալ ՀոգեՀա՚տոր գրչեղբայրներ 1915 Աարիլ Հ՛ Մ՛ Ը՛ Մ՛ի յառաջապաՀներու գեղեցիկ
Ալէ շան 5 ախբաթողը կը կապէ ՚Բաղդէացւոց 1 1-24 / մեր ողբացեալ նա՜Հատակ մտաւորական - յարձակում ով կը սկսի խաղը ։ Հակառակորդ
«բռամ աղ» տօնէն։ իսկ ր ս ա Տ է դր՛ան՝ \, ա ւա ս ա ր դ– յ եբուն ։ Հիմա , անոնք բոլորն ալ միտցած են եր– խումբը լաւ դիմադրութիւն ցոյց կուտայ : ՜Մ Ա՛ր–
Աբարատեան
եանի ԼԲառդէրք բարբառին , «նախ֊ կնքէ մէջ* տուին՝ իրենց ազդին ինչ որ Աստուած ղի չ Անդրանիկին գեղե ց ի կ. մէկ վւասին , . վ ր ա ձ է
թողնելու
րաթողը նախիրը ժամանակն՛ է» ։ շնորՀած էր ի բե\ց ։թ՝ողԱպր ի լ \ \ ը ան՚^նջելէ խոր» Համ աղաս պ կր նշանակէ առաջիէ նշանակէտը •
Այս բացատրութ իւննե րը դոՀացուց ի չ չեն ։ Հրդան՚էշ մբ մնայ մեր Հոգիներուն մէջ, այն խոր–* ֆրանսական՛ խումբը կր սկսի յա րձակո զա կանի,
Մեր ժողովուրդին Համար , կ՚բսէ ընկեր Ար~ Հբդանէշներէն՝ որ Ազդէ մը ուղեցոյցը կը կազմեն, կ՛ուզէ Հաւաոսւ րեցնել , բայց Հ* Մ* Ը* Մ՛ի
մ ենակ Տակո բեան , գառ1 աթող ^ Հ ո ր թաթող եւ որով կը նա՛յէն էրենց պատմութեան , այն պատ պաշտպանողական՝ գիծը կատարեալ բերդ մըն էր^
ն ա խրաթող բառերը ո րաց ո յց ի գեր կը կատարեն , աոաջին կիսաիւազը վե բջացաւ Հ *Մ ՛Ը ՛Մ՛ի յաղ
այդ բառերով՝ տարին՛ կը բաժնեն՛ շբ2անն՝եվւ ու ։ մութեան ՝ ո ր ուն՝ էջերը կար մ է ր են էր զաւակնե ֊ թութեամբ 1—0։
Արդար ել մեր դիւղաց ինե րբ կ՚ըսեն* Հոր թաթ ո ղի բուն արէւնով, որուն֊ Հերոսները նման են գեղա–՝՝ Բ * կիստխադին Հակառակորդը կ՚ուղէր առա
պաՀք , որ յի սնա կաց պաՀ քն է , ո կր ե մ՝ն՝ Հ ո ր ֊ տէպ Ելլադայէ Հերոսներուն^ եւ որոնց անունն է ջին ա՛ռիթէն իսկ օդտուիլ , սա կա յն շնորՀիլ մեր
թաթողը կ՚իյնաք յիսնակին , ՛նոյեմբերի վեր^ե» Համ ւս զա ս պ ^ ՛Բեռէ, Գէորգ Զավուշ, Մ ուր ատ եւ աղոց ճարպի կութ եան գնդակը ետ կը մ ոուէր ։
Բ ր • Նախբաթողի պաՀք՝ Ա . Տ ա կո բա յ պաՀքը , որ Անգրանէկ »: Մ եր բե բ գա պաՀ ը Ա արգիս իսկապէս արժե ցուց իր
կ՚իյնայ Գ՝ե կտեմ բե ք ի ոկիզբր ։ Բայց , ինչպէս Ա– Ապա խօսք առաւ Մ • հյանպէկեան որ օրուան՝ պաշտօն՛ը , ազատելով Հա յ կա կ ան բերդը շատ մլՀ
ճաոեան .կ՛արձանագրէ դաւառէ ղաւառ կը տար՛ պատշաճ գրաւոր գեղեցիկ ճառով մը պատմակա վտանգներէն ; կ՛արժէ քիշել մեր ֊՛էրելի մարզիչը
բերին Հ Ա բ թա թ ողին՝ ել նախ բա թ ո ղին ՚ ժամանակ նը ըրաւ Ապրիլեան եղեռնը կանխող շրջանին։ իր Ա* էք լո յեան որ ամբոզջ խազի տեւողութեան–
ները , օ բ ին ա կ նախրաթողը Ա ուշի մ էջ՝ կ՛ ի յնայ վւաստարկոլթէլնր Համոզիչ էբ , թաթաւուն՝ ան՝–* փա յ լե ց աւ , Հա կառա կորդը շուարմ ան մ ատնելով
Ա՛ Տակոըթ, Երեւանի մէջ՝ աշնան յիսնակին , Հուն սիրով եւ խ ա ՝ գա զա տ ան քո վ ։ Օր * Ա* ՝ԲեՀ– եւ դնաՀ ատուեցաւ թէ Հ ա ս ար ա կո ւթ ե ան եւ թէ
Թիֆքիոի մէջ՝ Յունուար ամ սուն՛։ եաեան յուզում ով արտասանեց Ղ՝ * Վյս բ ո ւժ անի •մեր ֆութպոլի յանձնախումբին կողմէ ։ $*էեւ
Ֆէզէնի Ա* էսումբբ երկու դասակարգ աւելի բար
Արդ , Ր՚^կեր Ար մ ե– Լ ակ Տ ա կո բեան այսպէս կը «Կարօտի նամակ»ը, իսկ Պ* Հ՛ Ցակոբեան Ա* Ա– ձր էբ մեր խումբէն,
բայց խաղբ վեբջացաւ Հ*
սահմանէ ղառնաթււղը *• Հարոնեանւի «Ուխտագնացութիւներ , է*ԺէՈՎ Մ* Ը* Մ՛ի յաղթութեամբ 1—0։
*իառնե բ ը ունին իրենց մ ա սնաւ որ ՀոզԼէլը , որ բուռն ծափեր ։ Վերջէն խօսք առնողն էր Տ * ԱԼԷՔ՜՝ Վերջին՛ ախ ո յենա կան մբցում բ պիտ ի կա»
կը կո՛չուի • գառնարած I Այս գառնարածը կ՚առնէ սան եան , որ գրաւոր՝ ճառով մբ առաւելապէս ան տարուէ ր Ա էրէղէն. է ֆ ր անս ա կան խումբէ գէմ ,
գառնւեյւը եւ կ՛տրածէ գիւղին– մօտիկ , մինչ իրենց դրադարձաւ Ապրիլ –1/ բարոյական՛ իմաստին վըա էնչպէ ս ամ էն՝ ան՛գամ ա յս անգամ եւս Հ * Մ * Ը •
մայրերը արածելու կը տարուին Հեռուները ՀV*֊֊–"֊– բայ, էբ խօսքեբուն մէջ ներմուծելով խանդավառ Մ *ը ս է բուլներ ու խում բ մը կ՚ընկերանայ քաջալե–
ները իրենց մ օրը կաթը կը հ ծ են ժում մը առաւօ աւ իւնը իր գեղեցիկ եր իտ աս ար դո ւթեան՝ ։ Ապր ի է՜ բե լու Համ ար Հայ մ արզէկներ-ը : Ե*– կը յա յտարա՝–՝
տունէ՝ իյ եւ ց մօրմ Էն րաժնո ւե լէ առաջ , ել ժում ե ան՛ սգա Հանդէսը փակուե ցաւ քուզմ ան եւ ոգեւո րեն «ֆօբֆէ» , որով առանց խաղալու կը շտՀինք
մ ըն ալ երեկո յ ին՝ մ տ յրերը գոմ վերա դարձ ուելէ րութեան Հաւատաւոր մթնոլորտի մը մէջ ։ ամէնէն վերջին– ախ ո լեն ական մրցումը։ Այս
ետքը, օրուան մէջ՝ կը ճարակին գի*~գիև մ օ–՜ Ա՛ խումբին Հետ առա՛ջին մ բցումը տեղէ ունեցաւ
տիկ ։ Երբ կու գա յ կաթէ կտրելու Հ-ամանակլէ, մեր դաշտին– վրայ, Հ՛ Մ* Ը* Մ • չարաչար պար
դառները կը թողուն՝ որ արածին՛ իրենց մայրերուն տութեան մտանեց յաղթելով .9։ 0 ։ Մեր աղոց ու–
Հ /• ա ( . 111 ք լե ւ ււ */ռ–ր^ կը V ՚*1^1 է գա ոՀւ-ւս բ ա՛ծ ին սլա-շ–– րախութէւնը ան ս աՀմ ան էր, օդբ կբ թնդացնէէն՝
տօնը ։ Հետեւաբար , գաոնաթող բառով պէտք չէ ներյշ թո զուլ» բացա ար ութեան տրուած է «կաթէ աղգայէն եւ յեղափոխական երդերով։ Թոյլ տրա
Հասկն/ալ կաթէ կտրել , այլ կաթէ կտրուելու ժա կաբել» ն՛շա՛ն ակս ւ թ իւնը ^ Համ ա՚ձայն Բ ա ր ա զ ա մ .-֊• ո լ էք ո բ այս ա՛ե ղ յէ շեմ քան է մր ան ո ւնն եր մեր
մանակ թողուլ դառները որ արածին՛ իրենց մայ և անի վկա՛յութ՛եան ։ Արդարեւ 0 . Բա բա զա մ եան է Հ*Մ–Ը*Մ*Է ղեկավարներէն՛, որոն՛ք ոչ մէկ զո–
րերուն Հետ, երբ այլեւս կաթ չեն ծծեր,ուրեմն բառարանին մ էջ ԼՎ^անայ գ աւ առա բ ա ր բա որ , ձե - Հարերութեան՛ առջեւ կանգ չեն առած , թէ նէւ»
կաթը կը մնայ ոչխարին աիրոջ ։ ռագիբ՝) , կը գտնեմ ձագթող բառը, ո՛ր կը նշան՛ա թապէս թէ բա ր ո յապէս եւ մ է շա քաջալերած ենւ՛–
ԵԼ որովՀետել կենդանիներու կե ան քէն այս կէ . « Զտգերբ ս՛նունդ տալէ , կաթ տալէ թո Վիէնի մեր Հ. Մ* Մփ աննման մարզիկների ։
սովորութէւնն՚երը կը կատարուէն որոշ ժամանա ղուլ ։ Տզան կաթէ կտրել» : Մասնաւորապէս յ ի շենք, պատւոյ նախադաՀ
կով, Հայ գիէ֊գացին այդ սովոր ութ իւնն եր ով կը Ուրախ կ՚ըլլամ , երբ մեր գաւառացի •ընթեր Ալ\իքս ան եան՛, գործօն նախադաՀ Տ * Փ ա փա զեան՛ ,
չափէ տարին՛ «ւլա ււն ա թ ո ղին նշանեց ի աղ^ի - ցողները ինծէ ղրկեն ա քս մասին կամ նման՛ աեղե– Մ– Ձ ոաոեասն , Ա . Գալուստեան , Ագսլըեբգեան ,
կըո , նախբաթողին ամուսնացուցի տղաս» ։ կոլթիլննե՚ր ։ Սպունճեան , Ա • Փափազեան , ել Զ՛" ր զ ար I. ան եզ
Բայց եւ այնպէս , իմաստ ի ընդլայնումով մը, Ծ– ՆԱՐԳՈՒՆԻ րս։ յ րնե ր , որոնք Հոգով սրտով նուիրուան՝ են Հ.
ել այս՝ Զ ի թո ւն ի ի թէզին ի նպաստ , «գառ֊
(2) Մ • Ը– Մ-ին ։ - Յ ա կ ո բ Մաթ-ոօւհաԹ
« ՅԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ Հ առա չան քի եւ խօսակցութեան\ շշուկներ ։ ՂյԱւ յե Աաբսափը գրաւեց զիրենք, մ աՀու ան սառն գողր
ցաւ այն կոզմը ոլ տեսաւ երկու ստուերներ , ո,–. անցաւ անոնց մարմնէն։ Այդ ժամանակ մօտեցաւ
րո՝նք ղգւշո ւթե ամբ առաջ կ՚երթայ ին՛ ; զին ոլորը ։
-—• ՈՀ յ կամաց գնա՛ ես չեմ կրն՛ար քալել , - Ի սէր Աստուծո յ , մ եղ մի սպաններ, Ր՚՚է^
Ատ ԿՒԿաէ ոտքերս .ուռած են եւ ար է ւնլո ւայ , կ՚ըսէր՝ մէկը անէ՚ոնք ։
մէւսէն ։
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) - Լուռ, ձայն մի Հանէք, թշուառներ , թէ չէ
կամաց քալելով բան՛ չըլլար,
լո յսը կը բա ց ո ւէ եւ մ ենք կբկէնւ Աւօ - ար շա» կորս ո ւած ենք ամ էն քո ալ ։
կը բռնո լէնք •
Գըեց՝ ԲԱԳՐԱՏ ԱՑՎԱԶԵԱՆՑ Փ ա խ ս տ ա կաններ ը լռեցին եւ ուրախացածն ՝
պէ*"Ք է շտապել, փախչէլ գէպէ լեղները, գէպէ լոելով Հայ լեզուն ;
Ա– ՄԱՍ մեր գ է ՚ ֊ - զ ը յ պատասխանեց մէւսը։ Ո^վ էք եւ ո^ւր կ՚երթաք, Հարցուց զէն -՚
Բ.
֊ Աի, ^ղբայր * վ"*Ր սլէտէ իյնամ . աչքերս ուորը \
չէէն
կը մթննան , գլուխս կը դառն՛այ . բաւական՛ Մենք ղաբէշատցէ են՛ք* դերի էինք Ե ու -»
Այն՝ միջոցին՛, ե՛րբ Հա՛յկական դաւաճան գոլն՝–* շզթանեբէ՚ն ստացած վէրքերս , անօթութէւնն ալ սուֆի բանակին մ էջ , յա՚րմ ար առիթը ԳԱ՝*՛ ելՈՎ
որ
՚ԷԼՀ՜^ Ա Լ Է՛՛՛՛Ս Ք"*–^՝ ԷՍ մտած , զլին ոլորական վրանէ մ իւս կոզմ էն կր նեղէ զիս , ամբողջ օր մըն է լի ախ ան՛ք. ի սէր Աստուծ՜ոյ , արգելք մի ըլլար
մը մէկը զգուշութեամբ դուրս Հանեց ԳԼոլԻՅՐ » բան մը չեմ կերած * մեզի ։
աջ ու ձախ նա յեցաւ , գուբս սողաց վյր ան էն տա Լռէ* ալ էն չո՛ւ փախար , եթէ չէիր կրնար Լաւ, ես ինքս ալ փախուստ կուտամ այւր
կէն , աչքերը ուղղեց գէսվի Կապոյտ բերդը ել Հետե ւէ լ էնծի ։
զզուելի բանա՛կէն , ուր ՀայյՀ Հայ ուն– դէմ պիտի
՚ լ գ ո յ ւ քայլԿՈՎ րլոլսէլ Է1ԱԼ տ ՝աձ 1 Երկու ստուերներն ա՛ն ցան թուփէն տա կպա Հ– կռուի : ՝Բալեցէք երթանք, քան ի ժամանակ կա յ •
Յաղթանդամ, գեղեցկադէմ զինուոր մ ըհ՛ էր ուած զէնուոբէն մօտէն , ա՛յս վերջինը ուշադբու– լոյսը բացուելու՚Ն պէս շատ ուշ կ * ր լ լ ա յ » մաս մաս
ա՛ե • երեսը նոր էր ծածկուած աղուամազով եւ եր՛՛ թեամր նայեցաւ անոնց ու տեսաւ որ երկու Հա ք կը կտրա՛տեն մեզ արաբ զին՚ո ւո բները ։
կու փայլուն աչքերը կը վառէին գիշերային խա տղաներ՝ էին , որոնք կը փախչէին՛ բանակէն ։ Յետոյ երեքն ալ լուռ սկսան առաջ քալել ,
ւարէն մէջ, մէնչ սէրտը կը տրոփէր արագ արագ։ Զին ուորը խորունկ ախ մը քաշեց, վա՛յրկեան զինուորք ա՚ռջեւէն, իսկ միւս երկուքը անոր ե֊
•ՄաՀէն չէր վախնար , բայց ծրագէր մը^ ուն՛էր մը կեցաւ ( մտածեց ու սկսաւ կամաց կամաց Հ ե– տեւէն ։ Զգոյշ ք անխօս՝ ա-1 ցան՝ բաւական տարա»
մտքին մէջ, զոր կը ջանար շուտով ի կատար ա ֊ տեւէ լ փախ ստակ անն եր ո ւն , ո րոնք Հ ետզՀ ետ է \ծութիւն ել իջան փոքրիկ ձոր մը, ուր կը խո խո»
օ՜ել։ Զգուշությամբ առաջ գնա՛ց քիչ մը տեգ , կ՛ արա՛գացն՛է էն էրեն ց քա յլերը , թէեւ փուշերն ու ջէբ լեռնային պաղ եւ վճիտ աղբիւրը% Այդ ձո -
ապա
յան կա ր ծ կանգ առաւ ու պ ա տ ու՛ր տ ս ռա ւ քարերը կ՛ար էլն ոտ է էն անոնց բո աէկ ոտքերը ։ վին միւս կողմը, բարձրութեան վրայ կլՓ գբա
թուփի մը Հեռու շշունջ մը
մը տակ։ Իրմէ քիչ Լուռ կը Հետեւէը զէնուոբը, որուն. մէջքէն նուէր կապոյտ բՏբդր ։
լսեց , որ ա րիւն լէ սառե ցուց երակներուն մէջ յ սուր մը կ ախ ո ւ ած էր միայն։ ՊաՀ մը ետք՝ ան զ– Զին՚ուորը կեցաւ յանկարծ եւ նշան՛ ըրաւ տրե
է՜^ն՚չ էբ այդ» խօսակցութԷՈւ՛ն թէ Հառաչանք» գուշա բար ոտքը զարկաւ քա՛ր ին , որ գէպի ցած գան եր ո ւն , որպէսզի պաՀուբտ ին ։ Ջորին մ իւս
"1աՍԳ ԼԿ.Ր9ա՚~ Ս՛ել՛՛ Կ՚ո*~զէր գո՚-Հս գալ թուփէն գլոր ո լելով աղմուկ Հանեց՛ փախստականները կողմ էն ձայն մը լսեց ան ։
տակէն՝ եւ շարունակել ճամբան, երբ ձայներ բ սրտատրոփ կանգ առին՝ ուեսւ նայեցան : իրենց ե~
նորէն կր կն՚ուեցան . այժմ յստակ կե րպով էԱեց տեւ տեսան՛ մարգ մը, որ լուռ, իրենց կը նայէր։ (3)
Fonds A.R.A.M
