Page 139 - ARM_19-1948_02
P. 139
ամբողջացուի , պատրաստուեցէք եւ ղասաւոբե - ուած։ Որպէսզի , փրկեն զաբաւոր\%ալգի մը վեր - , ԳԱղՈՒԹԷ գաւոԻԹ֊֊֊֊
Հէ՛նէ բեկորները^,
ցէք տրամադրելի փոէսադրսղ էսում բեր եւ ուղար յաւիտենականէ նա լ-աբեկում Է մը : — ֊ յ ^ ս , — •6 ա ~–Հ\ձ ՛է
կեցէք սովորական տեղբ »: Միթէ, մեղք ու ոճի®բ է , բիրտ ու բռնակալ , ՒԱՒՐԻԶԸ ԵՐլ՚Կ ԵԻ Ա8Ա0Ր
Էսում բբ մեկնեցաւ Հին թէ նոր օրերու բոլոր ներհոսներու դէմ ,արար֊–
էյո յն գի Հ երբ Իշխանի գիւ–
՝ ղէն: կովավյբ , Վարգ Պատրիկդ բարձունքին վը֊, էական ան՛զուսպ բողոքի բռունցք բարձրացնել ...
բայ կը վառէր սովորական խաըոյկը իշխան Հայ Ինչո՛՛ւ այսպէս մեռնիլ . .. ԽՄԲ–— Հայրենակից մը, որ տարիներով
դուկներու խում րի ներկայութեան Հ էիամ մը *Լեր՚Հ Ինչո՞ւ այսպէս պիտի մեռնին . Թաւրիզ ապրած ՛ել յետոյ ԹԷՀքան փոխադրուած՝
Աղթամարագուբսի տունէն (քիշտռ^նիք) .մակոյկի - է լ թւ՚չրՐֆ. իրենց արիւն - քրտինքով շա - է , վերջերս Աա ր պա տ ա կան ի մայրաքաղաքը Հ«ւ1~–
թիերու ճբղփիւնը , լսֆլէ (լ ձ գ ա ֊ ո – * ս * յ ՝ՈՒ սալահ.Լ\ •զախուած Հարազատ Հայրենիքէն, Հեռու., ա%րր դիաելով, ծ՜անր յուսախաբութեան մը մաանու-եր ,
սուրալով $ւբ մօտենայ ծքւվավւին երկու . Հբւժկու. կարօտով տոչորուն պիաի մեռնէին * • . ԱՀա այս է ։ Կը քաղենք իր թղթակցութեան Հիմնակա՛ն մ ա–
Լ րիտտսաբգեեբոէ մ ի Հո ցաւ : ,քւ)ո,ւմբբ պատրաստ դարաւոր անարդարութեան դէմ է որ , մեր Հա սը, Թե Հ բանի «Ալիք»էն .
Էր : Նաւակը կր ծփար կապուտակ ծովակի Հան–֊ յ ո ւ սիրտն ու Հոգին էլ^արիւնիու կ^արաասւէ, մա ՚Բաղաք ժամանումի Հետեւեալ մի քանի օ ֊
ղ ար ւո տ լիքներ ո ւն վր այ ։ Հ ո լժ կ ու. բա ղուկները նաւանդ այնպիս ի գարու մը մ ԷՀ , ուր տֆրաաե - րերը , մօտիկ ան՛ց՛եալի քաղցր յուշերով, շրջում
ճեղքելով սո,ւբացին ղէպի յառաՀ ու մութին մ ԷՀ* տող կարգէ րը ոչ արի ւ\ն ա բ բո Լ Ա ուլթաննե ր են , եմ Ղ ալա եւ Լի լաւ ա թաղամասերը։ Այցելում եմ
1Լ անՀ ե տ անտ յին գէպի գաբերու խորախո բՀ ուրդ ոչ ձարեր կամ կայսրեր՚՝ , այլ ժողովուրդի , կամ Արամեան Ան՚նաեան դպրոցի շէնքը , Արամեան
՛ու սր բամ ատո յց Աոթամ աբ Հ ժողովուրդներ ու շունչով Հեբմ ա ցած ու սնած թատերասբաՀը, լԹեմական տպարանը, չՐլ\ոլ–մ
ԱՀա ինչպէս եւ իհչ մեծ զոՀոզութիւններ ով տառապակոծ ժողովուրդներու Հար աղատ ղաւակ– Աստուածածին եկեղեցու շր Հա պատ ը ... ու աՀ ա
կը պ ատ բ աստ ո ւէ բ Հ ամ ւլւվ աս պո ւ,րա կ անը է,ր քա նւեր . . . Ոէ֊րեմւ֊՝ , ինչս՛"ւ այսպէս մեռն՛իլ– » . ին - Հ ին պա տկեբացումներիս Հակադիր զգում է Հո
ղաքներով թէ իր Հեռաւոր գաւառներով ու գի*֊ - չո ւ *.• գիս մի մռայ՝լ թախծութիլյն , սիրտ ճմլող մի
ղերով % ԱՀա թէ ինչու է կամա ակամա ք մեր արդար ցաւ։ Հարիւրամեայ դպրոցական չէնքը դադրաօ՛
Վա ս պո լ,ր ա կանց ին շատոնց
նախաաեսած էր բողոքի բռունցքներէն կը բարձրանան անոնց դէմ , է ուսման տաճար լինելուց ։ ք՝ոլոբ սենեակները եւ
արիւնկզակ ու վատ թչնամ իին ո եր ա յին դաւա–՝ որոնք կ^արՀամաբՀեն կամ 1լ՝անտեսեն , դարաւոր՝ միւս յարակից շէ֊՚քերը բռնուած են քաղաք թափ
ղբութիւնները ։ Ան շատ լաւ ըմբռնած էր խոր՝–, ՛ու լուսաւոր ժողովուրդի մը մարդկային մաքբա֊. լած ՛Լ ա ր ա ւլ ա զց ի ու Մ ուժ ամբաբցի գիւղական
՛՛գ ո ւ ր գները ու քաբոզնե-րբ քցըիմեաններու, Աւե - մաքռւբ վշտերն ու տենՀերը % Փառք, այդ վեհ ընւոանւ էւքն ե րով , որոնք ( Հա յրենադաբձի ձախս -
տիսԼտններու , Պէաօնե բու , Արամ Մ՝անուկեանփ Հոգիս մեզի ներշն՛չող, անյայտ կլամ յայտնի ղանքի Հետեւանքով , պատսպաբուել են այնտեղ ,
(Արամ ՀՀւիաչա՝» ) Վռամեան ի ^ էկաբեահի , Ի էի՛ ՚" ՜ Հ վիրան երուն , եւ րաբգան՚ք իրենց յայտնի ենթակա յ կ են ց ւս զա յ ին ու ն ի ւթ ական ամենանեղ
%ի, Պուլկար տցի Գրիգորի ես նմտն շատ մր, յ ե ֊ կա Անանուն շիրիմնձրոձ; պայմ աններ ի » • .
զափո խականնե բու որոնք գիշեր ցերեկ առանց Բ ՀԱՊԷՇԵԱՆ 1՝յ ո բանկ ցաւի մը զգացմունք Համակում՜ է
ՀաԼգիստի կռանեցին ու դարբնեցին գիմադրա - ի֊նձ երբ Հանդիպում եմ Լի լալայի Ա * Ա արգիս ե–*
կան ուժնւ ու կորովը ։ կեղեցու բակը անմաքուր ու քանդուած ։ Այսաեղ
Հա կա ռակ թ շնամ իին կան խա պէս պատ բաս–՝ էլ Հայկազեան Գ"1ՐոօԻ ՐոէոՐ ս ենւ ե ակները բնակ–
տած գա ւա գրութեանց , ո րոնց առա Հին– • ղոՀերր ԱՊՐԻԼԵԱՆ ԱԳԱՏՕՆԸ ԻՍԻԻ ՄԷՋ Լած. են նոյնպէս Մուժամբարցի ՛ել ՛Լար ա դա զց ի
եզան Վռամ եանւնւ ու Ի շխւսնբ , Վա ս պո ւըա կան ց ին ընտանէւքնեբով, խճողուն– իրար վրայ թափլած
էւբ վւոէս վրէժով կրցաւ մէկ ամսոէ ան դո - ղոՀեը նե՛րգաղթի յետաձգման խաղի
յամ արտով ապա Հովել իր պա՛նծալի Հ ե րոսամաբ– Մ եհ՝ զոՀերու յիշատակին նուիբուաՆ մեր
տԷյ վւառա յեղ յաղթանակը ; սգատոնր ու կազմակերպուած– էր տեղւոյս Հ .3 ՚ 7 " • Երկու վայրեբի այս գիւղական բաղմութիւՀնը
Այս պ Է ս ՛Իա ս սլ ո ւր ական՛ ի բ զա լա կներով Նոր ԱերոմԽգէն կիրակի կէսօրէ վեբշ\ քՕրիմեան անցեալ տարի Հայրենադարձի իրական Հաւաս -
Վին, 1Ր լ"1–0՝ եց վ ր Է ժ լւ դար եր ո ւ թշն* ա - սրաՀի մէչ՝, Հովանաւորութեամբ Զաւարետն կո - տիքնեբով պատասխանատու վարիչների կողմից
միէւ\ն 1 ՚իշրհէ՚՚վ շդիք՚՚^՚հրՐ ՛ք հրութեան , շշմեցնե միտէի : ա ե զա Հ ան ւել ու եկել են քՒաւբ իղ» . . բայց մնացե ք
լով մինւչեւ իսկ ո աւ աւրիրն\ե\բբ ; Ժամր Յթս– որ ա Հ ր լեցուած֊ էր եւ շատեր ար– են լքուած , երեսի *էըայ, տուայտելով ճշմարիա
Ո ՚ տ յսօր , Վա սոլո լրական ցէւներ ^/"^/՚ճ " ա ՜ գէն) ոտքի մնացահ՜ էին Հ Նոր Աերունդի երգչա - զրկանքի եւ թշուառութեան ճանկերի մ ԷՀ ;
ծւււթեւսմբ եւ Հաւատքովդ անգամ մբ եւս պատուի իյումբԱ երգեց «Անոնք զոհուեցան» & Վշտի եւ խոր կսկծի տրտմութիւն պա բուրեց
ու յարգանքի , անոնց որոնք է/նկան արիաբար Ընկեր Հ . Հանտալեան՝ Հանգէսր բացուահ՝ էութիւնս յ երբ մի քանի այցելութէւլններիս ժա -
կերտելով այս օրր 3 Աայիս \Դ\$ըէ յայտաբաբեց եւ երկու խօսքով սլա բզեց օրուան // ան ակ Ատ ր պատ ա կան ի Հայոց ԱռաՀնւ ո րգաբ ան ի
Փառք ել լլլաւոէտւ անոնց որ զոՀ ւււեզանւ իրենց սգատօնին նշանակութիւնը, ուրկէ յետոյ Օր– Թ– պարտէւլը ( նա էս կին ^Է^ԳՐ ոնական դպ բանոցի )
ն սլ ա ա ա կին ու - իւոկ ա լին Համ ար Հ Օղ ատեան արտասանեց Աիամանթոյի « Ափ մը տեսայ մ էէ քավ. ի տասնեակ , երի տա սարդ Հա -
Ան մ ո ո ան ւո լ ի է անս ւ I ՚ ն երբ ւո նւ ոն ց , զեռ մոի։իր1>ը եւ Օր– Շ– Պէ՜նկեանտ «Վարգը՛» : սուն տար իքի գիւզացինեբ , որոնք իրենց ծննդա
վառ ա թարմ Հէւշատ ա կնւեբ բ : ^վերապրողներս իբ՜ վայր ի ա արա զն ե ր ո վ , ա բ ե Էսն ե ր ով , խումբ խումբ
բեւ ՀւսՀակիբ սլիաէէ Հան անք վա Էսանզել յա ֊ Յե աո յ բեմ Հրաւիրուեցաւ Ա– * 7 ՚ • Հնչակեան նստած՜ սլատերէէ տակ - ժամ տնակ Է Է՛ն անց կա -
Հ ււ րւլ ո զ նոր սե բուն՛ ղվւն , մէւնչեւ որ ւզաամու ԷԺԷււնյՀ կուսակցութեան իսիի մասնաճիւղին ներկա յա - ցնում;
րսէ իր վեր էիւ /սօսքր ցուցի՛չ Պ ՚ 3 ՚ Պաղաասարհան : Յարգելի բանա -
ԱՐԱՄ ՀԻՒՍԵԱՆ • ի/օսր յիշեո • Մ • Նալսլանտեանի հ–սՀ1ւ՝օթ երգին ա֊ Պարտէզի ծառերը սկսել են արթն՛նալ, նրանց
ոա^ին խօսքերլ։ «Աղատն Աստուած այն օրից՝»ը եա. ոստեր ին ճթճթում են վ՚ոքբ թռչնիկները , գաբ -
յետոյ Գամ առ ՚Բաթիպայի «Գոլ խելօք Հաշւով նան շուն՛չ ես զգում, բայց աՀա քաղաք թափ
վաճաոական ես» եւ րսալ «ԱՀա այս բանասաեղ– լած Հայրենադարձի սպասող աշխատաւոր գիւ -
ԻԱ չ ո ւ Ա)սպԽա.ա . ծութի։ն\ևերն էին որ ստեղծեց թե՝. Հայ յեղափոխու ւլացիութիւնը ձեռնածալ ՛ն ս ւո ո տ ե լ են գետնին ,
թիւնը եւ յիչեց Հնչակեան եւ գա շնա կցական Հայոց առաՀնորդարանի պա բա է զէ, պատերի տակ,
(Ա. ԱՀԱՐՈՆԵԱՆԻ ԱԱՀՈՒԱՆ ԱՌԻԹՈՎ) կարգ մը յեղափոխականներու անունները ՛որոնք բեկուած սրտով մտաբերում են իրենց \ե\րէկը^, ի–
ինկան ազատութեան Համար; Յեղափոխական - բենց արտը եւ ափը, դութան\ն֊ ո լ լծկանը, ո չխ ա -
Հրեղէն բառեբու տԼզուսպ Հեղեղ մը^ անւ սլ ա– "ևրը մողովոլրղթւ սորվեցուցին կռուիլ ել ոչ թէ բբն ու. տաւարը . . . երդի՛կի քաղցր ծուխր ։
տասէսան ու անսփոփանք Հարցումներու անողորմ ստրուկը գառնալ անարգ թշնամիին , ել վերջա - Բոլորը այսօր ձեռքից Հանած են, զուրկ, էլ -
րուպէս դարձած ընչազուրկ էակներ ...
լորձունք մը^ երկար ատենէ ի վեր ժառանգական* ւղէս սորվեցուցին ազատ ապրելու ել պետութիւն՛
ցաւի մը նմանւ ^ սկսած է մեր՝ նոր սերունդին ալ ունենալու, ղ աղ ա վռո՛յ • ր : Եթէ մենք չուն՛ենա յթ1ք Իսկ եէժէ այս տաբի է լ ներգաղթյՀ տե՛ղի չու
մատղաշ սրտերն ու Հոգիները աո չորել ու այրել յեղափոխականներ , այսօր պիտի չունենայինք ՛ն ե նայ , ապա պատկերացնելու է այս դժբախտ
տիւ ու գէ՚շհր է էւ աես օտարութեան Հեղձուցիչ նաիս աղատ Հայաստանի Հանրապետութիւն ր եւ բաւլմ ու թե անց ճշմ արէւտ թ շլա ռո ւթ ի ւԼնը , գի ւ գա՛–
յետոյ երկայ Հա յա սա ս/հը» : ց է, ա շէսատաւււյ՛ ո ւթ ե անէ եւ բնատնիքէւ ողբերգս լ -
էսո բ շա/լնե բ էն՝ ասւկւսլ աո տակաւ էսա մ բող , մեր
Հին ու նարադոյնւ օրերու , նւաՀատակ թէ անւՀետա– 0յ՛ ՛՛Ե՛ ՅովՀաննէսեան արտասան՛եց Մ ՚ Վա - թի ՛՛ն ը ։ ՝.ւ\ սան »V\ դձ ^ \ււ ձ –.\
ցող առաքեալն ե բու ՚ մ ա Հո լան առթիլ : յւանդեանի « Հայ Հերոսն՛երը» իսկ ընկեր Ե՛ Աե֊ Ա եզսւսկիցնեվր այս աղէտին ներկայ ե\ն ու ա–
Ին՝չո^Լ ք այսպէս մեռաւ ... րսբեա՚ե Ա. ԱՀարոնեանի «Օտար Հոըիղոհնե - ւ1 էն օր տեսն ո ւ մ տխուր սլա ա կե բ բ ո Լ տնզն ո ւմ ա ֊
ինչոՓլ , այսպէս պիտի մեռնէր ... բում»։ Բեմ Հրաւիրուեցաւ օրուան բանախօս ր ո անց խղճէւ էոայթի :
ծճ. ինչոԲ1– * • այգպէս պիտի մեռնէին ... րնկեր Հ. ՚Բէօսէեան որ ման՛րամաս՛ն պատմու Մեղսակիցներբ այս չարիքի եւ ղըսումն են , ո–
մայրի դրած կբ ծքներին լուռ են ո ւ
ԱՀա մէկյէ՝ որ կբ Հանգչի Արեւելքէ թիւնը ըրաւ Ապրիլեան՝. եղեռնին–. Խօսքը ուղղելով ր ոնք ծանր քարը ՕՐԻՕՆ
Հո -
ներու մենութեան շուքին • • * Նոր Աեըունգին ըսաւ «ուրախ եմ որ. ղուք էք նա անկարեկից :
ԱՀա , երկրորդ մը , Արեւմուտքի մ ռա յլ խաձեռնողը այս սգատօնին՝, եւ վերջաց՚ուց Հե -
բիզոնն՛եր ո ւն տակ • * * տեւեալ խօսքերով, պիտի գայ օր մը երբ մենք
ԱՀա, երբ որդ մը՝ Հարաւի Հեղձուցիչ խոր ֊. ամբողջական ազատ ու անկախ Հայաստանի մէջ
շա1լներուն յանձնուած •• • պիտի շինեն բոլոր նաՀ ատակներու յուշար - ԷՍ-օսք ար ո ւեցաւ նաեւ բն կեր քյ անաս որցիթե
Եւ աՀա , չորրորդ մը՝ Հիւսիսի ցրտաշունչ ձանր եւ պիտի գրենք տակ յէ « Հայրենիքը երախ որ պատմեց 1915/ իր յիշաաակներէն դրուագ -
ու Հեռաւոր Հովերուն Հետ վշտաՀար . . . տապարտ իր զաւակներուն : ներ : ՝\յախագաՀը սգատմնը փակուած յայաարա -
ԵԼ այս բոլորը , ծանօթ կամ անծանօթ այս Ընկեր ՀապԷշեան արտասանեց «Որբերուն» ՚Ր^Ց Լ\Ա^ԼՈ1Լ ^՝սէիաի Գայ ՝°Ր մը եր բ մեր մեռելնե
Հայանունւ Հսկաները, այժմ կը ննՀենւ իրենց վեր– իսկ Պ. Ն– Պչտիկեա-Ն 3– Թումանեանի «Հին օրՀ– րու յիշատակը պիտի տօնենք ոչ թէ այսպէս սը–
Հին նինՀը, իրենց Հարազատ Հայրենիքէն Հեռու, նութիւնը», Օր– կմիրեան ՚/. . Թէքէեանի «Հայ լե րաՀնեբու մէՀ օտար Հորիզոններու տակ, այէ
որուն գոյութեանէ Համար , իրենց վեբՀին եւ ա - ղս լնէ » : մայր Հայրենիքի մ ԷՀ : ԼՐԱՏՈՒ
ււաՀին արեան կաթիլը չեն խնայած երբեք . . . Արենուշներր եկած Էին ամբողջ կազմով
ինչո^ւ, այսպէս մեռաւ ... յարգելու Համար մէկ միլիոն զոՀերու յիշատակը
ինչո՞ւ յ այսպէս պիտի մեռնին ... եւ այս առթիլ իրենց առապարդ Օր– Անահիս Գը–
Ե՛– ին՛չո՞ւ . . • այսպէս մեռնէին . . շիկեան շնորհակալութիւն յայտնեց կա ղմ ակեր - ԻՏԱԼԱԿԱՆ նով1 ԽոբՀբգարանին բացումը կա
Ի նչ է արդեօք, այգ ազատութեան՝, արռյւէ - պիչ յ,սնձ՝1՝ա/սումբին որ զիրենք հրաւիրած֊ է այս տարուեցաւ Աայիս 8ին Հռոմի մէՀ։ քրիստոնեայ
բութեան ու մարդկային՝ քազաքակբթութեահՏքա– յիշատակելի տօնին : Խումբը երգեց գեղջկական՝ ռամկավար Տիովաննի կուռքի եըեսփ • ժողովի
մւսր՝ գոՀուած , լուսադէմ ւսյգ տիաս/ններուն սիրուն երգ մը ՚. ւ ա էսագաՀ բ՚նա բո ւեցաւ . իսկ ան կա էս րնկեբվա ՜
քանցանւքը . . . Միթէ անւքաւելի մե՞ղք է , թէ ոք Հա ք արիները եւս հրաւիրուած էին /՛այց րական Պոնոմ ի ալ նա ԷսագաՀ ընտըուեցաւ ծե ֊
ոճիր մը աններելի 1 սիրել ու պաշտել ազատ ու - պաշտօնապէս չէին մասնակցած , միմիայն չորս րակոյաին :
թեան Աստուծոյ անաղաբաաբձանը ... արի՛ւեր եկած էի՝՛՛ առանց խմբապետի , առանց Եվ՚եսփ . ժողովին ա Հա կո զ մր , իբրեւ յատկա–
նշանւսկան երեւոյթ
Միթէ , մե՞ղք կ , թէ , , չ ոճիր , երկրպագե, խմբական գը°չ՚է - Թէ՚րոլցի երեսփոխան՛ , ուշադրութիւն գրաւեց էւն
՛եղբայրութեան սրբազան իսորանին առաշ* ••• Սղատօնին կր մասնակցէին Ֆ– Կապոյտ Ի/աչը մը, որ եկած էր իր գաւա–
Միթէ, մեղր ու. ոճի՞ր է, ՚իորբ ու անտես - եւ Թոքատի Հայր՛ միութիւնը ։
ոլաօ՜ տղղի մր ղարւսսոր աբգար տենչերուն ու ռսւկան տարաղովբ , եւ ձախակողմբ *քայ^*էլ\ա ՜
վշտերուն Համար , լուսարձակ վւարոսներ կանգնեք Բ՛եմը ղարգարուած էր Հնչակեան եւ դաշնակ– ւլզեստ Լորա Տիազ , Համ ա յնավար եբեսփոխա ֊
վառ սլաՀեք տի։ ու գիշեր՝ Հսկելով Հ ո\1ւ , ցական /եղափոխական՚ւ֊երոլ նկար՛ներով իսկ մէջ– \ն<ո լ հին, որ բազմաթիւ միլիոններու » ա ո ա ա ու -
թէ\ա մը ունգ :
ղե բմ սԻրգկային րէքզեբով ո։ յո քոերով Համակ - տեղր մեր տարագիր եռագոյնը :
Fonds A.R.A.M
Հէ՛նէ բեկորները^,
ցէք տրամադրելի փոէսադրսղ էսում բեր եւ ուղար յաւիտենականէ նա լ-աբեկում Է մը : — ֊ յ ^ ս , — •6 ա ~–Հ\ձ ՛է
կեցէք սովորական տեղբ »: Միթէ, մեղք ու ոճի®բ է , բիրտ ու բռնակալ , ՒԱՒՐԻԶԸ ԵՐլ՚Կ ԵԻ Ա8Ա0Ր
Էսում բբ մեկնեցաւ Հին թէ նոր օրերու բոլոր ներհոսներու դէմ ,արար֊–
էյո յն գի Հ երբ Իշխանի գիւ–
՝ ղէն: կովավյբ , Վարգ Պատրիկդ բարձունքին վը֊, էական ան՛զուսպ բողոքի բռունցք բարձրացնել ...
բայ կը վառէր սովորական խաըոյկը իշխան Հայ Ինչո՛՛ւ այսպէս մեռնիլ . .. ԽՄԲ–— Հայրենակից մը, որ տարիներով
դուկներու խում րի ներկայութեան Հ էիամ մը *Լեր՚Հ Ինչո՞ւ այսպէս պիտի մեռնին . Թաւրիզ ապրած ՛ել յետոյ ԹԷՀքան փոխադրուած՝
Աղթամարագուբսի տունէն (քիշտռ^նիք) .մակոյկի - է լ թւ՚չրՐֆ. իրենց արիւն - քրտինքով շա - է , վերջերս Աա ր պա տ ա կան ի մայրաքաղաքը Հ«ւ1~–
թիերու ճբղփիւնը , լսֆլէ (լ ձ գ ա ֊ ո – * ս * յ ՝ՈՒ սալահ.Լ\ •զախուած Հարազատ Հայրենիքէն, Հեռու., ա%րր դիաելով, ծ՜անր յուսախաբութեան մը մաանու-եր ,
սուրալով $ւբ մօտենայ ծքւվավւին երկու . Հբւժկու. կարօտով տոչորուն պիաի մեռնէին * • . ԱՀա այս է ։ Կը քաղենք իր թղթակցութեան Հիմնակա՛ն մ ա–
Լ րիտտսաբգեեբոէ մ ի Հո ցաւ : ,քւ)ո,ւմբբ պատրաստ դարաւոր անարդարութեան դէմ է որ , մեր Հա սը, Թե Հ բանի «Ալիք»էն .
Էր : Նաւակը կր ծփար կապուտակ ծովակի Հան–֊ յ ո ւ սիրտն ու Հոգին էլ^արիւնիու կ^արաասւէ, մա ՚Բաղաք ժամանումի Հետեւեալ մի քանի օ ֊
ղ ար ւո տ լիքներ ո ւն վր այ ։ Հ ո լժ կ ու. բա ղուկները նաւանդ այնպիս ի գարու մը մ ԷՀ , ուր տֆրաաե - րերը , մօտիկ ան՛ց՛եալի քաղցր յուշերով, շրջում
ճեղքելով սո,ւբացին ղէպի յառաՀ ու մութին մ ԷՀ* տող կարգէ րը ոչ արի ւ\ն ա բ բո Լ Ա ուլթաննե ր են , եմ Ղ ալա եւ Լի լաւ ա թաղամասերը։ Այցելում եմ
1Լ անՀ ե տ անտ յին գէպի գաբերու խորախո բՀ ուրդ ոչ ձարեր կամ կայսրեր՚՝ , այլ ժողովուրդի , կամ Արամեան Ան՚նաեան դպրոցի շէնքը , Արամեան
՛ու սր բամ ատո յց Աոթամ աբ Հ ժողովուրդներ ու շունչով Հեբմ ա ցած ու սնած թատերասբաՀը, լԹեմական տպարանը, չՐլ\ոլ–մ
ԱՀա ինչպէս եւ իհչ մեծ զոՀոզութիւններ ով տառապակոծ ժողովուրդներու Հար աղատ ղաւակ– Աստուածածին եկեղեցու շր Հա պատ ը ... ու աՀ ա
կը պ ատ բ աստ ո ւէ բ Հ ամ ւլւվ աս պո ւ,րա կ անը է,ր քա նւեր . . . Ոէ֊րեմւ֊՝ , ինչս՛"ւ այսպէս մեռն՛իլ– » . ին - Հ ին պա տկեբացումներիս Հակադիր զգում է Հո
ղաքներով թէ իր Հեռաւոր գաւառներով ու գի*֊ - չո ւ *.• գիս մի մռայ՝լ թախծութիլյն , սիրտ ճմլող մի
ղերով % ԱՀա թէ ինչու է կամա ակամա ք մեր արդար ցաւ։ Հարիւրամեայ դպրոցական չէնքը դադրաօ՛
Վա ս պո լ,ր ա կանց ին շատոնց
նախաաեսած էր բողոքի բռունցքներէն կը բարձրանան անոնց դէմ , է ուսման տաճար լինելուց ։ ք՝ոլոբ սենեակները եւ
արիւնկզակ ու վատ թչնամ իին ո եր ա յին դաւա–՝ որոնք կ^արՀամաբՀեն կամ 1լ՝անտեսեն , դարաւոր՝ միւս յարակից շէ֊՚քերը բռնուած են քաղաք թափ
ղբութիւնները ։ Ան շատ լաւ ըմբռնած էր խոր՝–, ՛ու լուսաւոր ժողովուրդի մը մարդկային մաքբա֊. լած ՛Լ ա ր ա ւլ ա զց ի ու Մ ուժ ամբաբցի գիւղական
՛՛գ ո ւ ր գները ու քաբոզնե-րբ քցըիմեաններու, Աւե - մաքռւբ վշտերն ու տենՀերը % Փառք, այդ վեհ ընւոանւ էւքն ե րով , որոնք ( Հա յրենադաբձի ձախս -
տիսԼտններու , Պէաօնե բու , Արամ Մ՝անուկեանփ Հոգիս մեզի ներշն՛չող, անյայտ կլամ յայտնի ղանքի Հետեւանքով , պատսպաբուել են այնտեղ ,
(Արամ ՀՀւիաչա՝» ) Վռամեան ի ^ էկաբեահի , Ի էի՛ ՚" ՜ Հ վիրան երուն , եւ րաբգան՚ք իրենց յայտնի ենթակա յ կ են ց ւս զա յ ին ու ն ի ւթ ական ամենանեղ
%ի, Պուլկար տցի Գրիգորի ես նմտն շատ մր, յ ե ֊ կա Անանուն շիրիմնձրոձ; պայմ աններ ի » • .
զափո խականնե բու որոնք գիշեր ցերեկ առանց Բ ՀԱՊԷՇԵԱՆ 1՝յ ո բանկ ցաւի մը զգացմունք Համակում՜ է
ՀաԼգիստի կռանեցին ու դարբնեցին գիմադրա - ի֊նձ երբ Հանդիպում եմ Լի լալայի Ա * Ա արգիս ե–*
կան ուժնւ ու կորովը ։ կեղեցու բակը անմաքուր ու քանդուած ։ Այսաեղ
Հա կա ռակ թ շնամ իին կան խա պէս պատ բաս–՝ էլ Հայկազեան Գ"1ՐոօԻ ՐոէոՐ ս ենւ ե ակները բնակ–
տած գա ւա գրութեանց , ո րոնց առա Հին– • ղոՀերր ԱՊՐԻԼԵԱՆ ԱԳԱՏՕՆԸ ԻՍԻԻ ՄԷՋ Լած. են նոյնպէս Մուժամբարցի ՛ել ՛Լար ա դա զց ի
եզան Վռամ եանւնւ ու Ի շխւսնբ , Վա ս պո ւըա կան ց ին ընտանէւքնեբով, խճողուն– իրար վրայ թափլած
էւբ վւոէս վրէժով կրցաւ մէկ ամսոէ ան դո - ղոՀեը նե՛րգաղթի յետաձգման խաղի
յամ արտով ապա Հովել իր պա՛նծալի Հ ե րոսամաբ– Մ եհ՝ զոՀերու յիշատակին նուիբուաՆ մեր
տԷյ վւառա յեղ յաղթանակը ; սգատոնր ու կազմակերպուած– էր տեղւոյս Հ .3 ՚ 7 " • Երկու վայրեբի այս գիւղական բաղմութիւՀնը
Այս պ Է ս ՛Իա ս սլ ո ւր ական՛ ի բ զա լա կներով Նոր ԱերոմԽգէն կիրակի կէսօրէ վեբշ\ քՕրիմեան անցեալ տարի Հայրենադարձի իրական Հաւաս -
Վին, 1Ր լ"1–0՝ եց վ ր Է ժ լւ դար եր ո ւ թշն* ա - սրաՀի մէչ՝, Հովանաւորութեամբ Զաւարետն կո - տիքնեբով պատասխանատու վարիչների կողմից
միէւ\ն 1 ՚իշրհէ՚՚վ շդիք՚՚^՚հրՐ ՛ք հրութեան , շշմեցնե միտէի : ա ե զա Հ ան ւել ու եկել են քՒաւբ իղ» . . բայց մնացե ք
լով մինւչեւ իսկ ո աւ աւրիրն\ե\բբ ; Ժամր Յթս– որ ա Հ ր լեցուած֊ էր եւ շատեր ար– են լքուած , երեսի *էըայ, տուայտելով ճշմարիա
Ո ՚ տ յսօր , Վա սոլո լրական ցէւներ ^/"^/՚ճ " ա ՜ գէն) ոտքի մնացահ՜ էին Հ Նոր Աերունդի երգչա - զրկանքի եւ թշուառութեան ճանկերի մ ԷՀ ;
ծւււթեւսմբ եւ Հաւատքովդ անգամ մբ եւս պատուի իյումբԱ երգեց «Անոնք զոհուեցան» & Վշտի եւ խոր կսկծի տրտմութիւն պա բուրեց
ու յարգանքի , անոնց որոնք է/նկան արիաբար Ընկեր Հ . Հանտալեան՝ Հանգէսր բացուահ՝ էութիւնս յ երբ մի քանի այցելութէւլններիս ժա -
կերտելով այս օրր 3 Աայիս \Դ\$ըէ յայտաբաբեց եւ երկու խօսքով սլա բզեց օրուան // ան ակ Ատ ր պատ ա կան ի Հայոց ԱռաՀնւ ո րգաբ ան ի
Փառք ել լլլաւոէտւ անոնց որ զոՀ ւււեզանւ իրենց սգատօնին նշանակութիւնը, ուրկէ յետոյ Օր– Թ– պարտէւլը ( նա էս կին ^Է^ԳՐ ոնական դպ բանոցի )
ն սլ ա ա ա կին ու - իւոկ ա լին Համ ար Հ Օղ ատեան արտասանեց Աիամանթոյի « Ափ մը տեսայ մ էէ քավ. ի տասնեակ , երի տա սարդ Հա -
Ան մ ո ո ան ւո լ ի է անս ւ I ՚ ն երբ ւո նւ ոն ց , զեռ մոի։իր1>ը եւ Օր– Շ– Պէ՜նկեանտ «Վարգը՛» : սուն տար իքի գիւզացինեբ , որոնք իրենց ծննդա
վառ ա թարմ Հէւշատ ա կնւեբ բ : ^վերապրողներս իբ՜ վայր ի ա արա զն ե ր ո վ , ա բ ե Էսն ե ր ով , խումբ խումբ
բեւ ՀւսՀակիբ սլիաէէ Հան անք վա Էսանզել յա ֊ Յե աո յ բեմ Հրաւիրուեցաւ Ա– * 7 ՚ • Հնչակեան նստած՜ սլատերէէ տակ - ժամ տնակ Է Է՛ն անց կա -
Հ ււ րւլ ո զ նոր սե բուն՛ ղվւն , մէւնչեւ որ ւզաամու ԷԺԷււնյՀ կուսակցութեան իսիի մասնաճիւղին ներկա յա - ցնում;
րսէ իր վեր էիւ /սօսքր ցուցի՛չ Պ ՚ 3 ՚ Պաղաասարհան : Յարգելի բանա -
ԱՐԱՄ ՀԻՒՍԵԱՆ • ի/օսր յիշեո • Մ • Նալսլանտեանի հ–սՀ1ւ՝օթ երգին ա֊ Պարտէզի ծառերը սկսել են արթն՛նալ, նրանց
ոա^ին խօսքերլ։ «Աղատն Աստուած այն օրից՝»ը եա. ոստեր ին ճթճթում են վ՚ոքբ թռչնիկները , գաբ -
յետոյ Գամ առ ՚Բաթիպայի «Գոլ խելօք Հաշւով նան շուն՛չ ես զգում, բայց աՀա քաղաք թափ
վաճաոական ես» եւ րսալ «ԱՀա այս բանասաեղ– լած Հայրենադարձի սպասող աշխատաւոր գիւ -
ԻԱ չ ո ւ Ա)սպԽա.ա . ծութի։ն\ևերն էին որ ստեղծեց թե՝. Հայ յեղափոխու ւլացիութիւնը ձեռնածալ ՛ն ս ւո ո տ ե լ են գետնին ,
թիւնը եւ յիչեց Հնչակեան եւ գա շնա կցական Հայոց առաՀնորդարանի պա բա է զէ, պատերի տակ,
(Ա. ԱՀԱՐՈՆԵԱՆԻ ԱԱՀՈՒԱՆ ԱՌԻԹՈՎ) կարգ մը յեղափոխականներու անունները ՛որոնք բեկուած սրտով մտաբերում են իրենց \ե\րէկը^, ի–
ինկան ազատութեան Համար; Յեղափոխական - բենց արտը եւ ափը, դութան\ն֊ ո լ լծկանը, ո չխ ա -
Հրեղէն բառեբու տԼզուսպ Հեղեղ մը^ անւ սլ ա– "ևրը մողովոլրղթւ սորվեցուցին կռուիլ ել ոչ թէ բբն ու. տաւարը . . . երդի՛կի քաղցր ծուխր ։
տասէսան ու անսփոփանք Հարցումներու անողորմ ստրուկը գառնալ անարգ թշնամիին , ել վերջա - Բոլորը այսօր ձեռքից Հանած են, զուրկ, էլ -
րուպէս դարձած ընչազուրկ էակներ ...
լորձունք մը^ երկար ատենէ ի վեր ժառանգական* ւղէս սորվեցուցին ազատ ապրելու ել պետութիւն՛
ցաւի մը նմանւ ^ սկսած է մեր՝ նոր սերունդին ալ ունենալու, ղ աղ ա վռո՛յ • ր : Եթէ մենք չուն՛ենա յթ1ք Իսկ եէժէ այս տաբի է լ ներգաղթյՀ տե՛ղի չու
մատղաշ սրտերն ու Հոգիները աո չորել ու այրել յեղափոխականներ , այսօր պիտի չունենայինք ՛ն ե նայ , ապա պատկերացնելու է այս դժբախտ
տիւ ու գէ՚շհր է էւ աես օտարութեան Հեղձուցիչ նաիս աղատ Հայաստանի Հանրապետութիւն ր եւ բաւլմ ու թե անց ճշմ արէւտ թ շլա ռո ւթ ի ւԼնը , գի ւ գա՛–
յետոյ երկայ Հա յա սա ս/հը» : ց է, ա շէսատաւււյ՛ ո ւթ ե անէ եւ բնատնիքէւ ողբերգս լ -
էսո բ շա/լնե բ էն՝ ասւկւսլ աո տակաւ էսա մ բող , մեր
Հին ու նարադոյնւ օրերու , նւաՀատակ թէ անւՀետա– 0յ՛ ՛՛Ե՛ ՅովՀաննէսեան արտասան՛եց Մ ՚ Վա - թի ՛՛ն ը ։ ՝.ւ\ սան »V\ դձ ^ \ււ ձ –.\
ցող առաքեալն ե բու ՚ մ ա Հո լան առթիլ : յւանդեանի « Հայ Հերոսն՛երը» իսկ ընկեր Ե՛ Աե֊ Ա եզսւսկիցնեվր այս աղէտին ներկայ ե\ն ու ա–
Ին՝չո^Լ ք այսպէս մեռաւ ... րսբեա՚ե Ա. ԱՀարոնեանի «Օտար Հոըիղոհնե - ւ1 էն օր տեսն ո ւ մ տխուր սլա ա կե բ բ ո Լ տնզն ո ւմ ա ֊
ինչոՓլ , այսպէս պիտի մեռնէր ... բում»։ Բեմ Հրաւիրուեցաւ օրուան բանախօս ր ո անց խղճէւ էոայթի :
ծճ. ինչոԲ1– * • այգպէս պիտի մեռնէին ... րնկեր Հ. ՚Բէօսէեան որ ման՛րամաս՛ն պատմու Մեղսակիցներբ այս չարիքի եւ ղըսումն են , ո–
մայրի դրած կբ ծքներին լուռ են ո ւ
ԱՀա մէկյէ՝ որ կբ Հանգչի Արեւելքէ թիւնը ըրաւ Ապրիլեան՝. եղեռնին–. Խօսքը ուղղելով ր ոնք ծանր քարը ՕՐԻՕՆ
Հո -
ներու մենութեան շուքին • • * Նոր Աեըունգին ըսաւ «ուրախ եմ որ. ղուք էք նա անկարեկից :
ԱՀա , երկրորդ մը , Արեւմուտքի մ ռա յլ խաձեռնողը այս սգատօնին՝, եւ վերջաց՚ուց Հե -
բիզոնն՛եր ո ւն տակ • * * տեւեալ խօսքերով, պիտի գայ օր մը երբ մենք
ԱՀա, երբ որդ մը՝ Հարաւի Հեղձուցիչ խոր ֊. ամբողջական ազատ ու անկախ Հայաստանի մէջ
շա1լներուն յանձնուած •• • պիտի շինեն բոլոր նաՀ ատակներու յուշար - ԷՍ-օսք ար ո ւեցաւ նաեւ բն կեր քյ անաս որցիթե
Եւ աՀա , չորրորդ մը՝ Հիւսիսի ցրտաշունչ ձանր եւ պիտի գրենք տակ յէ « Հայրենիքը երախ որ պատմեց 1915/ իր յիշաաակներէն դրուագ -
ու Հեռաւոր Հովերուն Հետ վշտաՀար . . . տապարտ իր զաւակներուն : ներ : ՝\յախագաՀը սգատմնը փակուած յայաարա -
ԵԼ այս բոլորը , ծանօթ կամ անծանօթ այս Ընկեր ՀապԷշեան արտասանեց «Որբերուն» ՚Ր^Ց Լ\Ա^ԼՈ1Լ ^՝սէիաի Գայ ՝°Ր մը եր բ մեր մեռելնե
Հայանունւ Հսկաները, այժմ կը ննՀենւ իրենց վեր– իսկ Պ. Ն– Պչտիկեա-Ն 3– Թումանեանի «Հին օրՀ– րու յիշատակը պիտի տօնենք ոչ թէ այսպէս սը–
Հին նինՀը, իրենց Հարազատ Հայրենիքէն Հեռու, նութիւնը», Օր– կմիրեան ՚/. . Թէքէեանի «Հայ լե րաՀնեբու մէՀ օտար Հորիզոններու տակ, այէ
որուն գոյութեանէ Համար , իրենց վեբՀին եւ ա - ղս լնէ » : մայր Հայրենիքի մ ԷՀ : ԼՐԱՏՈՒ
ււաՀին արեան կաթիլը չեն խնայած երբեք . . . Արենուշներր եկած Էին ամբողջ կազմով
ինչո^ւ, այսպէս մեռաւ ... յարգելու Համար մէկ միլիոն զոՀերու յիշատակը
ինչո՞ւ յ այսպէս պիտի մեռնին ... եւ այս առթիլ իրենց առապարդ Օր– Անահիս Գը–
Ե՛– ին՛չո՞ւ . . • այսպէս մեռնէին . . շիկեան շնորհակալութիւն յայտնեց կա ղմ ակեր - ԻՏԱԼԱԿԱՆ նով1 ԽոբՀբգարանին բացումը կա
Ի նչ է արդեօք, այգ ազատութեան՝, արռյւէ - պիչ յ,սնձ՝1՝ա/սումբին որ զիրենք հրաւիրած֊ է այս տարուեցաւ Աայիս 8ին Հռոմի մէՀ։ քրիստոնեայ
բութեան ու մարդկային՝ քազաքակբթութեահՏքա– յիշատակելի տօնին : Խումբը երգեց գեղջկական՝ ռամկավար Տիովաննի կուռքի եըեսփ • ժողովի
մւսր՝ գոՀուած , լուսադէմ ւսյգ տիաս/ններուն սիրուն երգ մը ՚. ւ ա էսագաՀ բ՚նա բո ւեցաւ . իսկ ան կա էս րնկեբվա ՜
քանցանւքը . . . Միթէ անւքաւելի մե՞ղք է , թէ ոք Հա ք արիները եւս հրաւիրուած էին /՛այց րական Պոնոմ ի ալ նա ԷսագաՀ ընտըուեցաւ ծե ֊
ոճիր մը աններելի 1 սիրել ու պաշտել ազատ ու - պաշտօնապէս չէին մասնակցած , միմիայն չորս րակոյաին :
թեան Աստուծոյ անաղաբաաբձանը ... արի՛ւեր եկած էի՝՛՛ առանց խմբապետի , առանց Եվ՚եսփ . ժողովին ա Հա կո զ մր , իբրեւ յատկա–
նշանւսկան երեւոյթ
Միթէ , մե՞ղք կ , թէ , , չ ոճիր , երկրպագե, խմբական գը°չ՚է - Թէ՚րոլցի երեսփոխան՛ , ուշադրութիւն գրաւեց էւն
՛եղբայրութեան սրբազան իսորանին առաշ* ••• Սղատօնին կր մասնակցէին Ֆ– Կապոյտ Ի/աչը մը, որ եկած էր իր գաւա–
Միթէ, մեղր ու. ոճի՞ր է, ՚իորբ ու անտես - եւ Թոքատի Հայր՛ միութիւնը ։
ոլաօ՜ տղղի մր ղարւսսոր աբգար տենչերուն ու ռսւկան տարաղովբ , եւ ձախակողմբ *քայ^*էլ\ա ՜
վշտերուն Համար , լուսարձակ վւարոսներ կանգնեք Բ՛եմը ղարգարուած էր Հնչակեան եւ դաշնակ– ւլզեստ Լորա Տիազ , Համ ա յնավար եբեսփոխա ֊
վառ սլաՀեք տի։ ու գիշեր՝ Հսկելով Հ ո\1ւ , ցական /եղափոխական՚ւ֊երոլ նկար՛ներով իսկ մէջ– \ն<ո լ հին, որ բազմաթիւ միլիոններու » ա ո ա ա ու -
թէ\ա մը ունգ :
ղե բմ սԻրգկային րէքզեբով ո։ յո քոերով Համակ - տեղր մեր տարագիր եռագոյնը :
Fonds A.R.A.M