Page 134 - ARM_19-1948_02
P. 134
1-ՐԻմեՍն ՊԱՏՐԻԿ ՏապաԱքի տոլբքո ԳխակաԱ ասողիս
ԱաՀուաԱ քառասհամեակն է Հայոց աշխար - Գիմաւորեցին ծաղկաբարձ մեռելակառքբ մեծ ԵԹԵՐ Գիտութեան մորագոյն տուեալևե -
Հի մեծ ագոյն զաւակներէն մէկուն , ոշ֊ուն խօսքին ՀայուՀեւ Եւ գլ/"արկն՝երբ վար՝ ողջոյնի կեցան ւ րու Համաձայն , տիեզերքի մէչ անօգ տարածոլ -
եւ գրԼ1՚ն ազդեցութիւնբ կե\Լգա1 ի ու ներգո րծօն Տարաժամեր էր գիշեբբ։ խուլ մրմունջով թիլն գոյութիւն չունի, եթերն է որ կր լեցնէ եը.
է մի-՚շեւ այսօր . տ անբնգՀատ տեղացող անձրեւէ Լուր ի Հոսանքներ կրնքի անսաՀման ֊ լ ո լ տներ շ : Եթերի անկշռելի,
Խ ր իմ եան Հայրիկ , իբրեւ ուսուցի շ , ք ա ք ո ՜ էր կազմեր Հրապարակին վրֆոյ, ոյւր սպասեր էր առաձգական Հոսանուտ մրն է, որ կր թափանցէ
զի շ 1 գրագէտ եւ եկեզեցակաս , այնպիսի զեր մր բազմ ո ւթիւնր իրմով Հիացողնե րուն ։ Սպասեր էր բոլոր, կարծր, Հեղուկ եւ կաղային մարմինները ել
խազաց , որու–֊ աբմէքբ պատմական ՛հ շա ե ա կո ւ– ան երկար ել անխռով % փոխանցումի ա\1Հրամեշտ ազդակ մր կր կազմէ
թիւն կր ներկայացնէ ։ Ան կրցաւ իր վեղարին Ապասոզնեբբ ամ է լ ա ար իքէ այրեր ու կիներ լո յսի , շերմութեան , ելեկտրականութեան , ելեկ–
տակ մարմնացն Լ լ մամ անակի Հզօր ա ե բ շն չո ւմն ե– էինՀՀ է լ Հակ առակ օրուան խոն հէնքին -, փութա - տ րամ աղիս ս՛կահ Հոս ա՛ ո: ւո\ե եր ո լ , Հերցեան ա -
րՐ , Հայ մոզովուրգի քաղաքական իզձերբ ել քա^ ցեբ էին նոյնիսկ Հեռաւոր վայրերէ; Պարտաւոր լիքներ ուն, անթել Հեռագրի մեծ ու փոքր՝ ալիք.
տ ո ւէիւ գառն ալ ի ր տ առա պա Հա ր Հօտ ին Համ ար : էին յարգանքի վեբԼին աուբքր մատուցանէ ել մե \.ԽրուԽ եւ զանազան ու զարմանազան տեսանելի
Երիտասարդ տարիքէն , տակաւին պարզ վար~ ծանուն– քերթողին , որ կբ մեկնէր իր յաւիտենա ու անտեսանելի ճառագայթներ ուն : Եթերին շր–
գա պետ , ան բարձր առաքելութեան մբ առա Լ– կան նինԼին ։ նորՀիս է որ միլիառ մղոն Հեռաւորութեան մէչ
ւորգբ Հանդիսացաւ՝ առածին թերթն ու մ ամ Ոէ֊ԱԷ գտնուող աստղերուն լոյսր կյլ Հասնի մերերկրին :
Հ իմն ելով գաւառի մ ԷԼ ։ Հ^Արծի ւ Վ^ասպուբակա - Ւր ոգԼր չ\էի տեսած Հ Բայց աեւէ՚ւ ողներ էն ա - Ֆրանսացի մեծամոլն բնագէտ եւ փիլիսոփայ
լելի տեսնող Աւելի
նին$> Հնչեցուց մ ո զո ւէո լ ր գի Հ ար ազատ ձա յն բ եւ շատ սերտեր էի՛. Կարդացեր էի գինքրւ Տ է քարթ Ռը\նէ ( 1 596 - 1 650) տոտ չին անգամ ըլ
« Իմ գիրքբ կարգին
թ ա ւի ան ց Լ ց ան որ Հ ոգի ին. ։ 1Լա րագա յ վան քին մ ԷԼ էի % իր Հրաշունչ երկերու լալով քայտնատեսռւթիւնր ունեցաւ այն վարկա
իր հիմնած վա բժար անբ լո յսի եւ. կրթութեան »: ծին , որան Համաձայն բացի նիւթին երեք վի -
ճշմարիտ օճախ մր եղաւ գաւառի խաւար մթնո՝–՝ Ան տարեր է զիս իր ւրիւգր ։ ԱյգինՀ։ Իր Հօ– Տակն երէն՝ կարծր , Հեղուկ եւ կաղային , գոյու
լորտէ՛), ներս։ ք1 ր ^էէւլնձին տակ պատրաստուեցաւ րենական խոնաբՀ յար ՛կբ , ուր կրեր եմ իր ման՛ թիւն ունի նաեւ չորրորդ վիճակ մը, որուն եթեր
Հ ա յր են իքին ծ առա յելու սլատր ա ս ա ա էլա մ ո ւ թե ամ բ կական յոլզերն ու սարս ուռն ե րբ Հ Հոն ճանչցներ եմ անունը տուաւ՛. Ջերմութեան լ ո յ " ի ^՝լ ելեկտրա–
սւոզորուած նուիրեալ աշակերտներու խումբ մբ, ի ւր ա քան չի ւր ր իր րն տան եկ ան անդա՛մներ ուն : կանութեան երեւոյթները արդիւնք են այդ նիւ -
/ւ ր ււ ւն ա ր մահաւոր ն ե ր կա / ա ց ո ւց ի չ Լ երէն մ է կբ՝ քԼրոնց մէԼ առանձնապէս մալրր զորովաԱքի լու - իժ ի.ն իք ր թ ո ո ւն շարմո ւմնեբուն :
^՛տրեզին եպիսկ* Արուանձտետն իբ մեծ ՈԼԱՈԼ– ււսւպսակով շրԼանակուած, ւ (յիւթին Հորրորդ վիճակը աոտձգակաԱ– Հոսա
"ԻՀԻ ԳՈՐ°^Ը շայ; ոլյ1 ակ,ելաի , ^եր ժողովրդական ԱնձնազոՀ Հա յ մա յրբ կոր ո վա ււ ի ր տ Հ ա - նուտ կրնտ^ ըլլտլ միայն , առանց ծանրութեան ,
բան ա՛Հ իւս ո ւ.թ ե ան կարեւոր մէկ մասր փրկեց կո - յուՀին, որ ԼաՀրակիԱ տակ մաշեցուցեր է ք՛սնի "ր անւ կը լեց՚էւէ անՀոլն ու աՀՆսաՀման տա
րռւսաէ եւ Հ իմ ր դրաւ Հձզււււառի գրա՛կան ո Լ– կեանքի թելլՀ ան Հնարին գրկան քներ ով սե լ ա շ - բած ութ իւններ՝ եւ որռւքհ չափազանց նօսրոլթիլնը
թե : ի/ատանքի դոյզն վարձքով։ Եւ տու՛եր է Ազգին՛ Ա– երր բաղդատենք օրինակի Համար օդին՝ Հետ, այգ
/// Ո իմ եան Հա յր ի կ ի կր թ ա կ ան եւ զ բ ական Հ ար ոնե ան տիտան զբաղէ տր , ո րուն սա եղծա անօսրութիւնը ա՝1.Հ ո ւնասչէ ս ղերազանց կր ՚լր՚ո–
զ որո ս ւ՚1ւ է ո ւթ\ի ւն ր ՝Լա ս պո ւ ր ա 1լտն ի. մ ԷԼ շս տՀ մ ա– գործ ութիւնս երբ իբրեւ խօսուն ու կենդանի բագդսւտմսւմ բ կարծր մարմ իններուն
նափակուեցաէ : « Ար ծ ի ։ ի ՀԼռւո պո ւր ւս կանի ^ն պա ւո կե րն ե բ , ցեղին տաււապանքինբնգելոլգուած՝ Ե իք երի գոյութիւն, ունի ամէն ւոեղ^ Հոն՝ ո ւր
« Արծ իւ Տաբօնո յ » եղաւ Ա ո ւ շի մԷԼ եւ նո յն սր տա յոյզ ւոեսիլներ պիաի մնան յաւէտ անվթար նիւ թ ր բացա կա լ է , ան կբ թ ավւսւնցէ նաեւ նիւ -
ւ։րս ւ ծ ա ո Հաւ ա ւո քով ու ան վ\ ա ա յու բ ատ ե ւ ու ա ու. վառ բոլոր, ներկայ ու գալոց սերունդներուն իժին մ տ սնւի կհե բ ո ւն մէԼէն , այնպէս ինչպէս Լուրք
թե ամբ ւի ահ ե զ ի ւէսւյ– զ ասլե ար ՛հ ու իր ու ե ցաւ Հա •Ոք։ կ ՛ա՛ււ. ցնի ո ւււ կանի մր Հ իւսուածքէն1 : Ա՛հ լաբատեւ–
մար. Հայ մ ալաիրւլ ի եբիտասաբգ սելաւնզվւ զաս - օրէն շար քեման մ ԷԼ է , կարելի չէ շօշսւվւե լ ւլա յն ել
տիարակհւթեան զորեին ,։ Իր կհսւեքի արեւմուտքին՝ կաթոլածր ա՛ն ո -
Խ ր իմ ե ա՝ ՚. ի սլնա ՚1ւր մ օա աա ե նէ ն ե ր 1լիւ զ ած ղորմսւրար զգԼսւնհց զ թ ՚ ք շ , ՚^ՐԲ մեծ Հոեաորր դժուարաւ բմբոն ելի է մեր զգայ արաններ ուն :
պաշտամունքո՛վ լեցոլզ Հ ւո լ սրա երք , ^այասաանի ր1,մկ մր րոցեղկն չեւլուոՎ իր Հոգիին կւււյձեղր կր Տակաւին մինչեւ այսօր կարերի չէ եղած կղ–
մ կ կ հ ա յրէ հ մ իւս ր : /* ր մ է Լ Հ ւււ յու թի ւ նբ կբ տես՜ թ՛ով՛էր : զիացնել եթեբբ ^ ււակայ\ն անգլիացի քիմիաբան —
նէ ր ո շ միայհ քրիստոսի վա րգ ապ ե սւո ւթե ան տա— ր՛ւ֊ •ւ՛լ է ա ք\ւիլեէմս ՝Բոռւքս յաԼուլած է իբականտ–
րածիչր ա լլ նաեւ Հայրենասիրութեան Հուրր վառ խորտակուեցաւ Հզօր երգիչր, ել ավւսւ/ո, ցՔ Հլ անօսրութեան ծ ա յրա յ ե ղ վիճակ մյՀ խոզո -
սլաՀ հզ եւ յե զ ա ւիոխա կ ահ ղ սւզ աւի արն եբ պանծա - է՛ւեւյ իր ոսկիկ աալիզր, որով ան տաղերգեց վակի մր մէԼ որ իր անունբ կբ կրէ :
ց ն ո ւլ մ ե ծ ք ա ր ո զ ի չ մբ : տ՚լաաոլթւիլնն. ու սէրրՀ քիաղմի ու Ան Լր պետ ի անՀ ոճն տաբած ււ ւ թ ե ան մէԼ կր
"/ա,1Քս՚րի եր ղեր Հնչեց ո ւց : կ լ վրէմ շեփորեց : կազմ ուին եթեր ի խտւսցումնե բ ՚, որոնք ծնունդ
քւրքան իր գրէ՛՛՛ի > եոյնքան եւ \իր խօսքով Ե ր կ՛ո ր աարինեվւ անյոյս Հիւանդի անկողնին կուաւռն միգամածներու յ ասոնք իրենց կարգին
մոլորակնե
Խ ր իմ եաէ Հու լրիկ թա նւչ Հանեց իմ մ՛ր ած Լիգե րվ՛ մկք աաււապեցալ անմլլունք : կր յար՛գին աստղե լաւ , արեւնեբւււ եւ
ե ւ բոցավառ ե ց զան զ ուած ներ ու իւ, քնագիւոակցու– Այն որ Հրեղէ՚լ Լեւլու ունէր եւ Ա ասիսՏր կր րու կ ա զմութ ե ա ն : Այ գ ա շխ ար Հ ներ ո ւն վ րա յ
թիւնր : ինքն էր որ յօգո ւ սւծ՚հ ե ր ո վ , գրքերով եւ ԳԳՐգէր ւ ՛դարձաւ Համր ու աՏ՚ւխօս Հ մ ա սնի կ՛ե եր ո ւն; ձգող ական ութ ի ւնբ 1լ ո ր ո շէ ծ ա՛հ–
ե կ ե /լ ե ւլ ի ի բեմերէ ն խօսած ճառերով վեբակեն– Այ1ի "Բ Լ աոլ Ա ցնցուղ փա բոս մրն էր• ե» վէութեան , յաբամերձութեան , յարակցութեան ե-
ռ սւ հ սոլս մե ր սլատմու թեան փառապանծ գէ-մքե— առկայծ կան թ ե զ մբ ; բեւոյթհերր , ումին փոխակեբպութիւն՚Նեբբ ձայ
վ. ու ն ւ ի շա ւո ա կր ե ւ լ՚ե զւսվւո իւ ական տզա տատ են Հ ՛ն ի , Լերմուիժեան , լոյսի , ելեկտրականութեան ,
"՛քի՛՛վ կռանեց Հայ մ ողուէւււբղի կտմքբ։ Սակայն Հայ ազգին զաւակներր մինակ չթո– ււ ր ո եք մ Է կ ՛ս շխ ար Հ Էն մ ի ւ սբ կ ՝տ\է ւո ա ց ոլան չՅ– ո բ–
Խրիմեան ի Պ ո աս ո լ պատրիարքութեան Լոլ\ա^1ԼՀ ՚Լ"լՍ1՛՛՛՛ 11"լ1՚Բ1լ ի՛ր 1սաէի ճամ րուն մէք : Հ իւ շրԼասվւիլււ եթ ե րի՛ն ծա լր այեղ առաձգակա -
Ս՚եծարեցին
ե զա ւ չափազանց յա զումն ալից ե ւ պատ մ ա՛կան Գա։ւ ղուրա~ քով խնամեցին ; : նութե աո . Հ
Պ՝՚ո՛շտ ամ ՛ո ւն քով
դէպքերով ւի ո թ ո ր կո լ% : Եր բով ւսնւրա կ Հեզինսւ — օծեցին : Եւ. աաՀտ ա ուս ալ րարձ Կե՛
տանէին անշունչ մշտնջենական
ամբ ան աշխատեց՛աւ Հարււթեան ցաւեա մեծութիւնբ իր ՊՏԳԱԿԵՐՈՒԹԻՒՆԸ քուհս(աո6) դրութիւն
բուն գսլրման Հասւյնել։ &եզեկաւրրով եւ անՀեր– Հանգիստին՛ : Ղ՚էպի Փէռ Լաչէղ 1^–ԸքԼ է "Ր միայն պւոոլզով սնանելուն մէԼ կր կա -
յան այ ։
յւելի ւիասւոեյււվ գաւառի մեր ժողովրդին– տխուր Շ բ Լա պատ ե ց ինք ծւ. պ կա գեղ դամբանր Հայ
էր՛ եւ • ՚ • ծրն–
կ ա ց ո ւ թ ի լ ն ր ոլ ա բ ւլ ե ց ա ի ր ո ղ ի շ խ ա ն ո ւթեան եւ րանասւոեզծին ււ ր թ ո յ ր ո ւ թՐյր Տ՚օքթ • Հ • ՝Բո լիէռի կար ծ իքով պտղակերու -
բաբե հոլ/ալ ու մ՛ե եր ու իւ՛հ զ ի րբ լսսւսւկ ձեւակեր– 7 սւզ իբ Հ սւմբււլր եցինք : թի ւնբ բարերար ու զօրացուցիչ ազղեցութիւն մվւ
սլում ով մր իբրեւ սլաՀա՚ւԼք Հ ր սալար ակ զբաւ է Ան որ կա ր ծ քին վրա լ ինկած թարմ վարդե - կբ ներգո բծէ մ՛ե բ գործ ար տ ն տ յին յօրինուած ու -
ր էն յիշ սւտակ ի բ\Լ՝ծան եր տուին մ եղի :
է/՚՚՚՚/ովուրգի ծուլէն ծնսւծ Հ ա ր ազատ զաւակ , թեան վրա յ : $ք ւո ււ ււլ\նե րբ մւււրղուն սննդառութեան
Խ ր իմե ան մ ո զո վ ււ ւ ի լրի շա Հ ե լա ւ ն եւ իրաւունքն ե– Բայց մ ե նք անէ ինք անթառամ բնձիւլլնե ր ա - մէԼ ամենսւկաբեւոր ՚ " ե ղ մր կբ գրաւեն , առաւե
բու ն խիզախ ներ\կա յաւյւււ ցիշր մնաց մինչեւ վ ե րԼ ; լութիւն մբճ Գ"Ր ԿԱ պարտին իրենց թ արմ ու -
Հալ եկեղեցիին բարձրագոյն աթոռին վրայ , նոբ յա՛ երմ սւկան ղալինի էն քազու սւծ • թեան , անուշ Համխ՛՝– , զովացուցիչ ւււ օգտակար
Ամենա յ՚հ Հա լռց կաթ ո զի կաւ , /// ր իմ եան Հայր իկ Հսկումի անմոռանալի այգ գի շե բուտն մէԼ յաւոկո ւթ իւննեբուն դիւր ամ տ ս ութ ե ան ( ել Հա -
չռադրեցաւ իր աււ տքե լութեան ծառայելէ % Ընզ — չկային յուզարակաւորներ։ Այէ Հպարտ ու Հա ճելի ւռե սքին I
Հակառակլլ , աւելի մեձ անձնուիրու թեամբ տոտ–՝՝ ւատալ որ ուղեկիցներ Հ *7* տ ռ ւ ւլ ն երբ ի ր ե ձ ց մ ԷԼ բ աւ ուր ար քան ակ ու -
քել սլա ի ւզ սւ րւ ւ՚Լ ա ՝> ւււււլե ւո ր ծ աո ապաւ ձա լաւ կա հ Զի լււլսբ +ի թաղուիք։ Եւ անմաՀ ո ւթիւնր զե– թեամբ կր սլալաւնակեն մեր սն\). գառ ւււիժե ան Հ ա—
բռնակալութեան • դէմ եւ թոԱ չտուաւ որ Հալոց րեղման չու նի մար ս/սՀրաժ ե շա եզող տաբրեվւյա շաքար , տլպիւ -
ե կ ե զ ե ց ա կաԿւ ւլ ոյքե ր ր զ րաւ ափն եւ ղպբոցնե րբ « Նա կայ ու կբ լինի » : մին , ճ ա լալ , Հիտրաթ տր քառպօն ,;
ւիակոլ ին : ինչպէս ւԲասիսր –.Հայոց աշխտրՀի
Հսկայ նա֊ Կ՝ւռԼսւռողԼ ^ ուժեղ ել երկար ապրելու. Համար
Փ ա ոքի եւ պա ա ի ւ ի ե ւո ե լ է ՛հ չ. վ աւլեց եր բեք , էլ ե տ ; պտուղով սնանեցէք , կ՚րսէ $°քթ ՚\ԷՀ , կերէք
բա յց Հ ա յ ժ ո զո վ ա Հ՛ զ ր մեծ սւզ ո լն ւի առքով պ ստ ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ տանձ , խնձոր , ՀԼ արինԼ, սալոր , կեռաս արմաւ
կեց ան ո ր ճակատբ <Հ Հա յո ց Հա լ ր ի.կ2>Հ> Կ ո էե լ ո վ
՛յինք : պանան , դեղձ , թուզ , խաղող , ելակ 1 շագանակ ,
(ՎիԷձ)
բնկոյզ , անուշ , կաղին , եւն • :
ԱմբոզՀ գրականութիւն մր ձղած է մեր մշա Ա*արզիկներբ , բմբշամաբտիկնեբբ ելն . սլա -
կս յթ՛ի գա՛՛ ճաբանգն եւ այզ գրականութիւնն ալ զ ակե ր ո ւթ ե ա\Լ՝ շնոբՀ իւ կրնան ե ր կար աաեւ մ ար -
ուրիշ բան չէ եթէ ոչ Հայ ոգիի, բնտանիքի եւ դատին տուած նոր փմաստաւորումր , որ յեղափո ղանքն ե բ քնել առանց յո գՏն ութ իւնզգա լո լ ։Ա իւլլէռ
ժողով ո Լ րգի առա քին ո / թ՚ք ւնն ե,ր ուն պանծաց ո լ. - խական րմբոձումի պատկերացումր կը կաղմէ ն շան ա ւոր. ամ ե ր ի կաց ին մ իա յնիսազոզ ո ւա ե լո վեր -
մր, Հայ Հողին սէյն ու նուիրականութիւներ եւ ըստ էութեան՝ էՕրիմեան Հայրիկր կր դարձնեն ոք կոլ շա բաթ շար ո ւնսւ կ քաէելով ե ր կա ր աաեւ պր -
ււ ե ւի ա կ ա Լ ւ&ւմ ով ի ր ի րաւ ու հ րն ե րուն ւո ի բ ան ա լ ո ւ միայն մեր մտաւոր վերածնոճդի Հիմնաղփրնե - տ ո յաներ կատարած է* կսՀԼ՝ նաեւ ւււրիչնեբ որոնք
ճշմար տութի ւ նբ : րկն , այլ նաեւ իբր քաղաքական զարթօնքի մեծ միայն կեււսւս ուսւելււվ կրցած են սւռկտլ Հիիւլիքա–
Ա՚ռվսէս /// ո չլենացի ի քնար ր եւ կեւոԳգ Երէցի ոաՀվիրաներէն մէկր : կան ամէն աեսակ լոգնութիւնհեբու :
իւաչբ իբտյւ մ իա ց ո ւ ց Հայոց Հա յ ր ի կբ , եւ ինչպէս (Խմբագրական «ԱԶԴ՛ԱԿ»/՛) Տօքթ • ՝Բ ո լիէս. 100 տարա ան կեանք մր կ ՝ ա–
կր շեշաէ ժամանակակից Հանճարեղ բանաստեղ - պաՀ ով է ամէն անո՝մ.ց՝ որոնք իր օրինակին Հետե–
արոս բ՛ուրեան ւելով ւ) փայն ոլտ ուղով կր սնան ին , բնականաբար
Նա իրաւունք , առատութիւն զ՛՛քեց յար * ա յ դ ՚ազաՀ ովռւ իէիւնյՀ չի ատբ անոԱ ց՝ ոբ ժա–
(քա սիրտն ւէբաւ Հալբեւ աշռւնչ գւ/ռ ք1 ար • • • ՍՏԱՑԱՆ* ո ա։ ւլ ակա> Հիլ անգ ութիւնհ եր ու , տարափոխիկ եւ
Խրիմ եան Հայրիկի գործն ու ան ո ւնբ, իբ անրա ժելի ախաեբու ենթակայ են , կամ անակն -
մաՀէն քաո ռւսնամ եակ մբ յետս լ , լուսեղէն ներ֊ կալ մա Հերու կաս՛ արկածներ ւււ զս՝*
շն չա ր սւ՛՛ մր կր մնա յ բո լոէս սւ՚հոնց Համար , որոնք ՎԱՀՐԱՄ ԹԱԹՈՒԼԻ ԱԲՈՒ ԼԱԼԱ ՍԱՀԱՐԻ կ՚երթան •:
թատերախաղր պատկեր–
ի լ* Ի ե ւ կր°յաւււր , Հանրային զոբծ իչ , ուսուցիչ 3 արարուածով եւ երկու ՊՀ՚՚՚ր կ ւլղւււչանալ ւոՀաս սլտուղնեբ ուտելէ ,
եւ գրագէտ կբ ձւլաին ծառայել մեր ժոոուէուբզին նկ*վ, Հեղնակին կենղ .անա գրով : մ ա՛՛նաւ ո րասլէ ս իսակ սալոբէ , տՀաս սեխէ , ձմե
եւ մնալուն ակօս մր բանալ Հայ կեանքէն» ներս : Գին՝ 200 րուկէ ,ելն. որոԱ-ք յաճախ թան՛չք, մարսողու
ք1 ր պա աւր ամ՝ I երր, իր պա շտ պան ած ՚դաւլա– ֆրանք։ Գիմ լ լ Տիկի՛ն Վ. Թաթուլի , 179 Ո16 Ժ© թեան խանղարում, ՚իոր Հա բութիւն եւ որովայնի
փարներբ, « երկաթէ էեբեւիին » առակո՛վ Հայ \/Յստհ–<ա1 (15) ։ իսիթեր կր պատճ 11111 են :
եւ Հա. Հ. ՏԷՐՈԱԿԻ
դրավաճ առներուս
:
Fonds A.R.A.M
ԱաՀուաԱ քառասհամեակն է Հայոց աշխար - Գիմաւորեցին ծաղկաբարձ մեռելակառքբ մեծ ԵԹԵՐ Գիտութեան մորագոյն տուեալևե -
Հի մեծ ագոյն զաւակներէն մէկուն , ոշ֊ուն խօսքին ՀայուՀեւ Եւ գլ/"արկն՝երբ վար՝ ողջոյնի կեցան ւ րու Համաձայն , տիեզերքի մէչ անօգ տարածոլ -
եւ գրԼ1՚ն ազդեցութիւնբ կե\Լգա1 ի ու ներգո րծօն Տարաժամեր էր գիշեբբ։ խուլ մրմունջով թիլն գոյութիւն չունի, եթերն է որ կր լեցնէ եը.
է մի-՚շեւ այսօր . տ անբնգՀատ տեղացող անձրեւէ Լուր ի Հոսանքներ կրնքի անսաՀման ֊ լ ո լ տներ շ : Եթերի անկշռելի,
Խ ր իմ եան Հայրիկ , իբրեւ ուսուցի շ , ք ա ք ո ՜ էր կազմեր Հրապարակին վրֆոյ, ոյւր սպասեր էր առաձգական Հոսանուտ մրն է, որ կր թափանցէ
զի շ 1 գրագէտ եւ եկեզեցակաս , այնպիսի զեր մր բազմ ո ւթիւնր իրմով Հիացողնե րուն ։ Սպասեր էր բոլոր, կարծր, Հեղուկ եւ կաղային մարմինները ել
խազաց , որու–֊ աբմէքբ պատմական ՛հ շա ե ա կո ւ– ան երկար ել անխռով % փոխանցումի ա\1Հրամեշտ ազդակ մր կր կազմէ
թիւն կր ներկայացնէ ։ Ան կրցաւ իր վեղարին Ապասոզնեբբ ամ է լ ա ար իքէ այրեր ու կիներ լո յսի , շերմութեան , ելեկտրականութեան , ելեկ–
տակ մարմնացն Լ լ մամ անակի Հզօր ա ե բ շն չո ւմն ե– էինՀՀ է լ Հակ առակ օրուան խոն հէնքին -, փութա - տ րամ աղիս ս՛կահ Հոս ա՛ ո: ւո\ե եր ո լ , Հերցեան ա -
րՐ , Հայ մոզովուրգի քաղաքական իզձերբ ել քա^ ցեբ էին նոյնիսկ Հեռաւոր վայրերէ; Պարտաւոր լիքներ ուն, անթել Հեռագրի մեծ ու փոքր՝ ալիք.
տ ո ւէիւ գառն ալ ի ր տ առա պա Հա ր Հօտ ին Համ ար : էին յարգանքի վեբԼին աուբքր մատուցանէ ել մե \.ԽրուԽ եւ զանազան ու զարմանազան տեսանելի
Երիտասարդ տարիքէն , տակաւին պարզ վար~ ծանուն– քերթողին , որ կբ մեկնէր իր յաւիտենա ու անտեսանելի ճառագայթներ ուն : Եթերին շր–
գա պետ , ան բարձր առաքելութեան մբ առա Լ– կան նինԼին ։ նորՀիս է որ միլիառ մղոն Հեռաւորութեան մէչ
ւորգբ Հանդիսացաւ՝ առածին թերթն ու մ ամ Ոէ֊ԱԷ գտնուող աստղերուն լոյսր կյլ Հասնի մերերկրին :
Հ իմն ելով գաւառի մ ԷԼ ։ Հ^Արծի ւ Վ^ասպուբակա - Ւր ոգԼր չ\էի տեսած Հ Բայց աեւէ՚ւ ողներ էն ա - Ֆրանսացի մեծամոլն բնագէտ եւ փիլիսոփայ
լելի տեսնող Աւելի
նին$> Հնչեցուց մ ո զո ւէո լ ր գի Հ ար ազատ ձա յն բ եւ շատ սերտեր էի՛. Կարդացեր էի գինքրւ Տ է քարթ Ռը\նէ ( 1 596 - 1 650) տոտ չին անգամ ըլ
« Իմ գիրքբ կարգին
թ ա ւի ան ց Լ ց ան որ Հ ոգի ին. ։ 1Լա րագա յ վան քին մ ԷԼ էի % իր Հրաշունչ երկերու լալով քայտնատեսռւթիւնր ունեցաւ այն վարկա
իր հիմնած վա բժար անբ լո յսի եւ. կրթութեան »: ծին , որան Համաձայն բացի նիւթին երեք վի -
ճշմարիտ օճախ մր եղաւ գաւառի խաւար մթնո՝–՝ Ան տարեր է զիս իր ւրիւգր ։ ԱյգինՀ։ Իր Հօ– Տակն երէն՝ կարծր , Հեղուկ եւ կաղային , գոյու
լորտէ՛), ներս։ ք1 ր ^էէւլնձին տակ պատրաստուեցաւ րենական խոնաբՀ յար ՛կբ , ուր կրեր եմ իր ման՛ թիւն ունի նաեւ չորրորդ վիճակ մը, որուն եթեր
Հ ա յր են իքին ծ առա յելու սլատր ա ս ա ա էլա մ ո ւ թե ամ բ կական յոլզերն ու սարս ուռն ե րբ Հ Հոն ճանչցներ եմ անունը տուաւ՛. Ջերմութեան լ ո յ " ի ^՝լ ելեկտրա–
սւոզորուած նուիրեալ աշակերտներու խումբ մբ, ի ւր ա քան չի ւր ր իր րն տան եկ ան անդա՛մներ ուն : կանութեան երեւոյթները արդիւնք են այդ նիւ -
/ւ ր ււ ւն ա ր մահաւոր ն ե ր կա / ա ց ո ւց ի չ Լ երէն մ է կբ՝ քԼրոնց մէԼ առանձնապէս մալրր զորովաԱքի լու - իժ ի.ն իք ր թ ո ո ւն շարմո ւմնեբուն :
^՛տրեզին եպիսկ* Արուանձտետն իբ մեծ ՈԼԱՈԼ– ււսւպսակով շրԼանակուած, ւ (յիւթին Հորրորդ վիճակը աոտձգակաԱ– Հոսա
"ԻՀԻ ԳՈՐ°^Ը շայ; ոլյ1 ակ,ելաի , ^եր ժողովրդական ԱնձնազոՀ Հա յ մա յրբ կոր ո վա ււ ի ր տ Հ ա - նուտ կրնտ^ ըլլտլ միայն , առանց ծանրութեան ,
բան ա՛Հ իւս ո ւ.թ ե ան կարեւոր մէկ մասր փրկեց կո - յուՀին, որ ԼաՀրակիԱ տակ մաշեցուցեր է ք՛սնի "ր անւ կը լեց՚էւէ անՀոլն ու աՀՆսաՀման տա
րռւսաէ եւ Հ իմ ր դրաւ Հձզււււառի գրա՛կան ո Լ– կեանքի թելլՀ ան Հնարին գրկան քներ ով սե լ ա շ - բած ութ իւններ՝ եւ որռւքհ չափազանց նօսրոլթիլնը
թե : ի/ատանքի դոյզն վարձքով։ Եւ տու՛եր է Ազգին՛ Ա– երր բաղդատենք օրինակի Համար օդին՝ Հետ, այգ
/// Ո իմ եան Հա յր ի կ ի կր թ ա կ ան եւ զ բ ական Հ ար ոնե ան տիտան զբաղէ տր , ո րուն սա եղծա անօսրութիւնը ա՝1.Հ ո ւնասչէ ս ղերազանց կր ՚լր՚ո–
զ որո ս ւ՚1ւ է ո ւթ\ի ւն ր ՝Լա ս պո ւ ր ա 1լտն ի. մ ԷԼ շս տՀ մ ա– գործ ութիւնս երբ իբրեւ խօսուն ու կենդանի բագդսւտմսւմ բ կարծր մարմ իններուն
նափակուեցաէ : « Ար ծ ի ։ ի ՀԼռւո պո ւր ւս կանի ^ն պա ւո կե րն ե բ , ցեղին տաււապանքինբնգելոլգուած՝ Ե իք երի գոյութիւն, ունի ամէն ւոեղ^ Հոն՝ ո ւր
« Արծ իւ Տաբօնո յ » եղաւ Ա ո ւ շի մԷԼ եւ նո յն սր տա յոյզ ւոեսիլներ պիաի մնան յաւէտ անվթար նիւ թ ր բացա կա լ է , ան կբ թ ավւսւնցէ նաեւ նիւ -
ւ։րս ւ ծ ա ո Հաւ ա ւո քով ու ան վ\ ա ա յու բ ատ ե ւ ու ա ու. վառ բոլոր, ներկայ ու գալոց սերունդներուն իժին մ տ սնւի կհե բ ո ւն մէԼէն , այնպէս ինչպէս Լուրք
թե ամբ ւի ահ ե զ ի ւէսւյ– զ ասլե ար ՛հ ու իր ու ե ցաւ Հա •Ոք։ կ ՛ա՛ււ. ցնի ո ւււ կանի մր Հ իւսուածքէն1 : Ա՛հ լաբատեւ–
մար. Հայ մ ալաիրւլ ի եբիտասաբգ սելաւնզվւ զաս - օրէն շար քեման մ ԷԼ է , կարելի չէ շօշսւվւե լ ւլա յն ել
տիարակհւթեան զորեին ,։ Իր կհսւեքի արեւմուտքին՝ կաթոլածր ա՛ն ո -
Խ ր իմ ե ա՝ ՚. ի սլնա ՚1ւր մ օա աա ե նէ ն ե ր 1լիւ զ ած ղորմսւրար զգԼսւնհց զ թ ՚ ք շ , ՚^ՐԲ մեծ Հոեաորր դժուարաւ բմբոն ելի է մեր զգայ արաններ ուն :
պաշտամունքո՛վ լեցոլզ Հ ւո լ սրա երք , ^այասաանի ր1,մկ մր րոցեղկն չեւլուոՎ իր Հոգիին կւււյձեղր կր Տակաւին մինչեւ այսօր կարերի չէ եղած կղ–
մ կ կ հ ա յրէ հ մ իւս ր : /* ր մ է Լ Հ ւււ յու թի ւ նբ կբ տես՜ թ՛ով՛էր : զիացնել եթեբբ ^ ււակայ\ն անգլիացի քիմիաբան —
նէ ր ո շ միայհ քրիստոսի վա րգ ապ ե սւո ւթե ան տա— ր՛ւ֊ •ւ՛լ է ա ք\ւիլեէմս ՝Բոռւքս յաԼուլած է իբականտ–
րածիչր ա լլ նաեւ Հայրենասիրութեան Հուրր վառ խորտակուեցաւ Հզօր երգիչր, ել ավւսւ/ո, ցՔ Հլ անօսրութեան ծ ա յրա յ ե ղ վիճակ մյՀ խոզո -
սլաՀ հզ եւ յե զ ա ւիոխա կ ահ ղ սւզ աւի արն եբ պանծա - է՛ւեւյ իր ոսկիկ աալիզր, որով ան տաղերգեց վակի մր մէԼ որ իր անունբ կբ կրէ :
ց ն ո ւլ մ ե ծ ք ա ր ո զ ի չ մբ : տ՚լաաոլթւիլնն. ու սէրրՀ քիաղմի ու Ան Լր պետ ի անՀ ոճն տաբած ււ ւ թ ե ան մէԼ կր
"/ա,1Քս՚րի եր ղեր Հնչեց ո ւց : կ լ վրէմ շեփորեց : կազմ ուին եթեր ի խտւսցումնե բ ՚, որոնք ծնունդ
քւրքան իր գրէ՛՛՛ի > եոյնքան եւ \իր խօսքով Ե ր կ՛ո ր աարինեվւ անյոյս Հիւանդի անկողնին կուաւռն միգամածներու յ ասոնք իրենց կարգին
մոլորակնե
Խ ր իմ եաէ Հու լրիկ թա նւչ Հանեց իմ մ՛ր ած Լիգե րվ՛ մկք աաււապեցալ անմլլունք : կր յար՛գին աստղե լաւ , արեւնեբւււ եւ
ե ւ բոցավառ ե ց զան զ ուած ներ ու իւ, քնագիւոակցու– Այն որ Հրեղէ՚լ Լեւլու ունէր եւ Ա ասիսՏր կր րու կ ա զմութ ե ա ն : Այ գ ա շխ ար Հ ներ ո ւն վ րա յ
թիւնր : ինքն էր որ յօգո ւ սւծ՚հ ե ր ո վ , գրքերով եւ ԳԳՐգէր ւ ՛դարձաւ Համր ու աՏ՚ւխօս Հ մ ա սնի կ՛ե եր ո ւն; ձգող ական ութ ի ւնբ 1լ ո ր ո շէ ծ ա՛հ–
ե կ ե /լ ե ւլ ի ի բեմերէ ն խօսած ճառերով վեբակեն– Այ1ի "Բ Լ աոլ Ա ցնցուղ փա բոս մրն էր• ե» վէութեան , յաբամերձութեան , յարակցութեան ե-
ռ սւ հ սոլս մե ր սլատմու թեան փառապանծ գէ-մքե— առկայծ կան թ ե զ մբ ; բեւոյթհերր , ումին փոխակեբպութիւն՚Նեբբ ձայ
վ. ու ն ւ ի շա ւո ա կր ե ւ լ՚ե զւսվւո իւ ական տզա տատ են Հ ՛ն ի , Լերմուիժեան , լոյսի , ելեկտրականութեան ,
"՛քի՛՛վ կռանեց Հայ մ ողուէւււբղի կտմքբ։ Սակայն Հայ ազգին զաւակներր մինակ չթո– ււ ր ո եք մ Է կ ՛ս շխ ար Հ Էն մ ի ւ սբ կ ՝տ\է ւո ա ց ոլան չՅ– ո բ–
Խրիմեան ի Պ ո աս ո լ պատրիարքութեան Լոլ\ա^1ԼՀ ՚Լ"լՍ1՛՛՛՛ 11"լ1՚Բ1լ ի՛ր 1սաէի ճամ րուն մէք : Հ իւ շրԼասվւիլււ եթ ե րի՛ն ծա լր այեղ առաձգակա -
Ս՚եծարեցին
ե զա ւ չափազանց յա զումն ալից ե ւ պատ մ ա՛կան Գա։ւ ղուրա~ քով խնամեցին ; : նութե աո . Հ
Պ՝՚ո՛շտ ամ ՛ո ւն քով
դէպքերով ւի ո թ ո ր կո լ% : Եր բով ւսնւրա կ Հեզինսւ — օծեցին : Եւ. աաՀտ ա ուս ալ րարձ Կե՛
տանէին անշունչ մշտնջենական
ամբ ան աշխատեց՛աւ Հարււթեան ցաւեա մեծութիւնբ իր ՊՏԳԱԿԵՐՈՒԹԻՒՆԸ քուհս(աո6) դրութիւն
բուն գսլրման Հասւյնել։ &եզեկաւրրով եւ անՀեր– Հանգիստին՛ : Ղ՚էպի Փէռ Լաչէղ 1^–ԸքԼ է "Ր միայն պւոոլզով սնանելուն մէԼ կր կա -
յան այ ։
յւելի ւիասւոեյււվ գաւառի մեր ժողովրդին– տխուր Շ բ Լա պատ ե ց ինք ծւ. պ կա գեղ դամբանր Հայ
էր՛ եւ • ՚ • ծրն–
կ ա ց ո ւ թ ի լ ն ր ոլ ա բ ւլ ե ց ա ի ր ո ղ ի շ խ ա ն ո ւթեան եւ րանասւոեզծին ււ ր թ ո յ ր ո ւ թՐյր Տ՚օքթ • Հ • ՝Բո լիէռի կար ծ իքով պտղակերու -
բաբե հոլ/ալ ու մ՛ե եր ու իւ՛հ զ ի րբ լսսւսւկ ձեւակեր– 7 սւզ իբ Հ սւմբււլր եցինք : թի ւնբ բարերար ու զօրացուցիչ ազղեցութիւն մվւ
սլում ով մր իբրեւ սլաՀա՚ւԼք Հ ր սալար ակ զբաւ է Ան որ կա ր ծ քին վրա լ ինկած թարմ վարդե - կբ ներգո բծէ մ՛ե բ գործ ար տ ն տ յին յօրինուած ու -
ր էն յիշ սւտակ ի բ\Լ՝ծան եր տուին մ եղի :
է/՚՚՚՚/ովուրգի ծուլէն ծնսւծ Հ ա ր ազատ զաւակ , թեան վրա յ : $ք ւո ււ ււլ\նե րբ մւււրղուն սննդառութեան
Խ ր իմե ան մ ո զո վ ււ ւ ի լրի շա Հ ե լա ւ ն եւ իրաւունքն ե– Բայց մ ե նք անէ ինք անթառամ բնձիւլլնե ր ա - մէԼ ամենսւկաբեւոր ՚ " ե ղ մր կբ գրաւեն , առաւե
բու ն խիզախ ներ\կա յաւյւււ ցիշր մնաց մինչեւ վ ե րԼ ; լութիւն մբճ Գ"Ր ԿԱ պարտին իրենց թ արմ ու -
Հալ եկեղեցիին բարձրագոյն աթոռին վրայ , նոբ յա՛ երմ սւկան ղալինի էն քազու սւծ • թեան , անուշ Համխ՛՝– , զովացուցիչ ւււ օգտակար
Ամենա յ՚հ Հա լռց կաթ ո զի կաւ , /// ր իմ եան Հայր իկ Հսկումի անմոռանալի այգ գի շե բուտն մէԼ յաւոկո ւթ իւննեբուն դիւր ամ տ ս ութ ե ան ( ել Հա -
չռադրեցաւ իր աււ տքե լութեան ծառայելէ % Ընզ — չկային յուզարակաւորներ։ Այէ Հպարտ ու Հա ճելի ւռե սքին I
Հակառակլլ , աւելի մեձ անձնուիրու թեամբ տոտ–՝՝ ւատալ որ ուղեկիցներ Հ *7* տ ռ ւ ւլ ն երբ ի ր ե ձ ց մ ԷԼ բ աւ ուր ար քան ակ ու -
քել սլա ի ւզ սւ րւ ւ՚Լ ա ՝> ւււււլե ւո ր ծ աո ապաւ ձա լաւ կա հ Զի լււլսբ +ի թաղուիք։ Եւ անմաՀ ո ւթիւնր զե– թեամբ կր սլալաւնակեն մեր սն\). գառ ւււիժե ան Հ ա—
բռնակալութեան • դէմ եւ թոԱ չտուաւ որ Հալոց րեղման չու նի մար ս/սՀրաժ ե շա եզող տաբրեվւյա շաքար , տլպիւ -
ե կ ե զ ե ց ա կաԿւ ւլ ոյքե ր ր զ րաւ ափն եւ ղպբոցնե րբ « Նա կայ ու կբ լինի » : մին , ճ ա լալ , Հիտրաթ տր քառպօն ,;
ւիակոլ ին : ինչպէս ւԲասիսր –.Հայոց աշխտրՀի
Հսկայ նա֊ Կ՝ւռԼսւռողԼ ^ ուժեղ ել երկար ապրելու. Համար
Փ ա ոքի եւ պա ա ի ւ ի ե ւո ե լ է ՛հ չ. վ աւլեց եր բեք , էլ ե տ ; պտուղով սնանեցէք , կ՚րսէ $°քթ ՚\ԷՀ , կերէք
բա յց Հ ա յ ժ ո զո վ ա Հ՛ զ ր մեծ սւզ ո լն ւի առքով պ ստ ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ տանձ , խնձոր , ՀԼ արինԼ, սալոր , կեռաս արմաւ
կեց ան ո ր ճակատբ <Հ Հա յո ց Հա լ ր ի.կ2>Հ> Կ ո էե լ ո վ
՛յինք : պանան , դեղձ , թուզ , խաղող , ելակ 1 շագանակ ,
(ՎիԷձ)
բնկոյզ , անուշ , կաղին , եւն • :
ԱմբոզՀ գրականութիւն մր ձղած է մեր մշա Ա*արզիկներբ , բմբշամաբտիկնեբբ ելն . սլա -
կս յթ՛ի գա՛՛ ճաբանգն եւ այզ գրականութիւնն ալ զ ակե ր ո ւթ ե ա\Լ՝ շնոբՀ իւ կրնան ե ր կար աաեւ մ ար -
ուրիշ բան չէ եթէ ոչ Հայ ոգիի, բնտանիքի եւ դատին տուած նոր փմաստաւորումր , որ յեղափո ղանքն ե բ քնել առանց յո գՏն ութ իւնզգա լո լ ։Ա իւլլէռ
ժողով ո Լ րգի առա քին ո / թ՚ք ւնն ե,ր ուն պանծաց ո լ. - խական րմբոձումի պատկերացումր կը կաղմէ ն շան ա ւոր. ամ ե ր ի կաց ին մ իա յնիսազոզ ո ւա ե լո վեր -
մր, Հայ Հողին սէյն ու նուիրականութիւներ եւ ըստ էութեան՝ էՕրիմեան Հայրիկր կր դարձնեն ոք կոլ շա բաթ շար ո ւնսւ կ քաէելով ե ր կա ր աաեւ պր -
ււ ե ւի ա կ ա Լ ւ&ւմ ով ի ր ի րաւ ու հ րն ե րուն ւո ի բ ան ա լ ո ւ միայն մեր մտաւոր վերածնոճդի Հիմնաղփրնե - տ ո յաներ կատարած է* կսՀԼ՝ նաեւ ւււրիչնեբ որոնք
ճշմար տութի ւ նբ : րկն , այլ նաեւ իբր քաղաքական զարթօնքի մեծ միայն կեււսւս ուսւելււվ կրցած են սւռկտլ Հիիւլիքա–
Ա՚ռվսէս /// ո չլենացի ի քնար ր եւ կեւոԳգ Երէցի ոաՀվիրաներէն մէկր : կան ամէն աեսակ լոգնութիւնհեբու :
իւաչբ իբտյւ մ իա ց ո ւ ց Հայոց Հա յ ր ի կբ , եւ ինչպէս (Խմբագրական «ԱԶԴ՛ԱԿ»/՛) Տօքթ • ՝Բ ո լիէս. 100 տարա ան կեանք մր կ ՝ ա–
կր շեշաէ ժամանակակից Հանճարեղ բանաստեղ - պաՀ ով է ամէն անո՝մ.ց՝ որոնք իր օրինակին Հետե–
արոս բ՛ուրեան ւելով ւ) փայն ոլտ ուղով կր սնան ին , բնականաբար
Նա իրաւունք , առատութիւն զ՛՛քեց յար * ա յ դ ՚ազաՀ ովռւ իէիւնյՀ չի ատբ անոԱ ց՝ ոբ ժա–
(քա սիրտն ւէբաւ Հալբեւ աշռւնչ գւ/ռ ք1 ար • • • ՍՏԱՑԱՆ* ո ա։ ւլ ակա> Հիլ անգ ութիւնհ եր ու , տարափոխիկ եւ
Խրիմ եան Հայրիկի գործն ու ան ո ւնբ, իբ անրա ժելի ախաեբու ենթակայ են , կամ անակն -
մաՀէն քաո ռւսնամ եակ մբ յետս լ , լուսեղէն ներ֊ կալ մա Հերու կաս՛ արկածներ ւււ զս՝*
շն չա ր սւ՛՛ մր կր մնա յ բո լոէս սւ՚հոնց Համար , որոնք ՎԱՀՐԱՄ ԹԱԹՈՒԼԻ ԱԲՈՒ ԼԱԼԱ ՍԱՀԱՐԻ կ՚երթան •:
թատերախաղր պատկեր–
ի լ* Ի ե ւ կր°յաւււր , Հանրային զոբծ իչ , ուսուցիչ 3 արարուածով եւ երկու ՊՀ՚՚՚ր կ ւլղւււչանալ ւոՀաս սլտուղնեբ ուտելէ ,
եւ գրագէտ կբ ձւլաին ծառայել մեր ժոոուէուբզին նկ*վ, Հեղնակին կենղ .անա գրով : մ ա՛՛նաւ ո րասլէ ս իսակ սալոբէ , տՀաս սեխէ , ձմե
եւ մնալուն ակօս մր բանալ Հայ կեանքէն» ներս : Գին՝ 200 րուկէ ,ելն. որոԱ-ք յաճախ թան՛չք, մարսողու
ք1 ր պա աւր ամ՝ I երր, իր պա շտ պան ած ՚դաւլա– ֆրանք։ Գիմ լ լ Տիկի՛ն Վ. Թաթուլի , 179 Ո16 Ժ© թեան խանղարում, ՚իոր Հա բութիւն եւ որովայնի
փարներբ, « երկաթէ էեբեւիին » առակո՛վ Հայ \/Յստհ–<ա1 (15) ։ իսիթեր կր պատճ 11111 են :
եւ Հա. Հ. ՏԷՐՈԱԿԻ
դրավաճ առներուս
:
Fonds A.R.A.M