Page 131 - ARM_19-1948_02

Մեծ ՀաԼուԱ Ափ ԱԽաԱեաԱի ՏԻԿԻՆ ՕՏԷԹ ՄԻ֊ԲԱՅԷԼԵԱՆԻ ՃԱՌԸ սհեՏԻս ւ ա ր ո ն ա
ԱՌՋԵՒ
Ա– ԱՀԱՐՈՆԵԱՆԻ ԳԱԳԱՎԻՆ

ՎԱԼԱՆԱԻ ՄԷՋ ՄաաւաԱ առթիւ

Ոպ՚ֆայի Հայր. Ա՝էութեան դան բանական ու֊
ղերձշ .
« Յթռաչ մեծ ՕքաթփբթըաՕքթիլ 21,ին կը ՀԵՏիիԵԱԼ ՑԱՒԱԿՑԱԿԱՆ ՆԱՄԱԿՆԵՐԸ ԵՒ

Ով աառապակէզ անխոնԼ Ուխտաւոր ; յայտնէո կորուստը Հայ գրակա՛ւ։ ա1մ՝է%էա - մեծ ՆԶիիՐԱՏՈԻՈիԹԻՒՆՆԵՐԸ ՆՈՅՆՊԷՍ ՍՏԱՑ -

Հ ա յ ո 9 աչխարՀի տիտան նահապետ , գոլ միշտ հանճարներէն մէկուն՝ Մեծ Ահսւվւ ոնեանին յ Հա I ՈՒԱԾ ԵՆ —

քալեցիր Հոդիդ բռնկած ցեղին խռովքով \ Հա - սրտերը համօրէն սուգի մէչ են, որովհետեւ ա–

ւատքով առ լի վսեմ առաքեալ : Շեփորեցիր ան– նոնք կր կորսնցնեն ներկայացուցիչ մը , եւ իրենց Հ> 3– Գ-՚Պոմոնի ՀԶաւարեան» ենթակոմէ ֊

գուլ ա 1. գագար ազատութեան սրբազան պատ - զգացումներ ո ւն հաւատարիմ՛ թարգմանը : տէն , մօտէն ականատես մեր մեծ՛ ըն կեր ո չԱւե տ ի ս

գամը, հու^ր ու րոց շունչով։ Ո շ՛ բռնակալութեանց 14 տարիէ ի վեր անշարմոլթեան դատապար­ ԱՀարոնեանի 14 տար. իւ ե րու տառապալից կեան -

դաման բանտերը, աքսորները բիրտ, ոչ ալ բնու­ տուած էր ,սակայն կը ղդարբաբոյապէս անոնցբո– քին* կուգանք խոնարՀիչ իր թարմ Հողակոյտին

թեան ց>լցող արհաւիրքները ղանգաղեցուցին քու լոր ցանկութ իւնները որ իմացականութիւն մը , առչեւ, եւ մեր ցաւակցոլթիւն՚ևերը յայտնել բո­

փոթոր կա յո յղ ու մրրկաշունչ վէհ ՀոգԻիգ վճ՚Լ"1– ինչպէս բանաստեղծութեան այս մեծ վարպետը լս ր ՚հաշնակցական մարմինն ՚երուն եւ րնկերնե -

կան թափը , : պիտի զգար : կը մարի ան , իր ետին ձգելով լու­ րուն, ի մասնաւորի Տիկին Ն • ԱՀարո՛նեանի , եւ

սաւոր գիծ մը զոր մամանակը երբեք պիտի չՀն– իր զաւակներուն : Այս առթիւ պարտք կը ղդանք

Ցեղին կամքը պողպատեցիր ,ով վարպետ գար՛ չէ * Որովհետեւ իր գործերը ոլնխլ յստակութիւն , մեր երախտագիտութեան խօսքն՛ ըաե լ նաեւ. Տէր

րին։ Աերունդներոլ հոգիները փոթորկեցիր , մրր՛ կորովի նուրբ ու գունեղ ոճ. –.Երգիչն էր՛ աւն հայ­ | եւ Տիկին Չաթիկեաններուն , Տէր եւ Տիկին Թէլ -

կայոյղ, շանթաձակ պատգամը շրթունքիդ, ին - կական ողբերգութեան : Անոր ստեղծած անձերր եանին եւ երկու Նշաններուն , ՚հարբինեա\ն՝ եւ կա–

կար ս/ատնէշիւ վրայ։ Այ" ապրիլեան նուիրական յափշտակուած են զոՀոզութեան եւ անձնուիրու­ : կոսեան , որո՛նք իրենց կարելին չխնայեցին մեղ»

օրերուն կ՝ երթաս միանալու քու պաշտած մոդո­ թեան ոգիով։ իր բոլոր բանաստեղծութեանց մէչ, մացս՚ե լու մեծ Հ իւ անգին եւ իր անձնազոհ Տէկնոչ

ւլքուրդէդ՝ ապըիլեա՚ն նահատակներուն ու տիտան ան երեւան կուգայ իբր՛եւ ազնուազարմ բանաս՛* չարչարալից օրերը՛։ Փոխան ծաղկեպսակի կբ

ընկերներուդ ընտրան իի1, որոնք ողջակիզուեցան տեղծ մը։ Աիայն Հայ վշտի թարգմանը չէ ան, նոլիրենք 10.000 ֆրանք, կէսը Պէյրութի ճեմա­

մէկ միլիոնին Հետ՝ եւ ցեղին ոգեկոշումի սրբա– այ՝վ Հ՜և՝աեւ պետական մեծ՜ մարդ մ.ըն է , եւ հ իա– րանին եւ մնացեալ 5000յռ Վեթ. Ֆոնտին տ

դոյն թուական մր ստեղծեցին : Այսօր հոգիդ երկ­ ցող մը մեծ Հիօոէսին., նմանապէս հրապուրիչ –^՚ Տրապիզոնի Հայր* Միութիւնը նամակով

նային պանթէոնին մէչ^, դամբանդ քեղի համար դէմք մը, որ կը խորհրդանշէր փիլիսոփայի մը , մր կ՚ողբայ մահը մեծաԱ՚ուն գրագէտին :

մասունք դարձած– հայրենիքէդ հեռու, այս օտար ընկերվ արականի մբ, ^սմբագբի մբ , սլաամ ա բա֊ –^– Փարիզի Բարձր Հայքի Հայր .Մ էութիւնը

Տ որիղոնւ երոււն աակ իբր որբավայր ուխտատեղի ե ի մբ , բանաստեղծի մրէ յաակութիւններբ % Ար– վախտն ծաղկեպսակէ 2000 ֆրանք կը՝ նուէրէ

էք ե ր լուէնած , Հայրենաբաղձ պանդուխտ հոգինե֊ ՀիլԿ։°ն է րսիս Ա՜ « Յառաի>է մէչոցով Այնճարի «Յառախ ղպրո -

րուն ուլեկոչում իւ ս/.՚֊աղաո աղբիւր թող Նորայ գար կոչումով մբ Հայ Վիքթո՝ր

ք ւա Լա մեր Արտերուն մէչ.։ ՀաբոՀԼ՝աենփն Համար %

Այն խոր վիչաբ որ կբ զգան բոլոր Հայերբ , * Այրի Տիկին Ռ–

(ք ան ուն աշխարհ ացր է լ բոլոը Ո՚֊րֆտցինե՛ աաբէց թէ երիաասա բ գ , կբ ճմլէ անոնց սի բաբ , Զա ր դա ր ե ան իր խոր ցա -

րոմն կլւ իւո'1. արՀիմ լաւերմացած ,ւէլաաաԿէգ ՚"ռ— ռր ովՀեաել կբ գիտակցին անգաբմ՛անելի կո բուս–*՝ ւակցոլթիլԱքւեըըլ յայտնելով, փոխած.՝ ծագկե՚պը -

չեւ եըկիւղաօ՜ , ով մ եհ հ այրեն ա պաշտ , ցեղա– տին մասին այն անձին՝ որուձն կեանքբ վեՀ օրի– ստկի 1000 ֆրանք կը նուիրէ Վեթ. Ֆոնտին « Տ « / –

կերա , հօկս/լ ՚Լարիսլ : /՚.տկ մբ եղաւ յանդգնութեան , նուիրո՛ւմի ել բա­ ռաիէ մ/վոցով :

Ուվւֆ՚Այի Հայր. Ս՝իռւթիւ1ւ րութե՜ան, լուսաւորուած բարձր իտէալով մ*բ - ՝^է՛ Մարսէյչէն ընկեր Բարունակ Ջիլճեան

որ է նու իր ո լիլ իբ Ժողո վո ւբգթն եւ իր Հ այբ են ի– նոյ\ւ՝սլէս 1000 ֆրանք կը նուիրէ փոխան ծաղկե­

քին , պսակի «Յառածի միրգով Այնճարի ՀհՅտռաչ »

ՄՏԿ՚-Ի ԶԲՕՍԱՆք– դպրոցին : Մուրաւո խումբը ՝:
– ^ ՚ Հ • 3 • Ղ՝ • Ավինեոնի
ԱՊՐԻԼԵԱՆ ԱԳԱՏ ՕՆԸ ՊՐԻՒ֊ԲԱԷԼԻ ՄԷՋ

որան ԲԱՆ ԳԻՏքԲ Ա՝ իա թ եան նոբ վարչութեան նախագաՀ , Ան թէ -

օ ՊՐԻՒԲՍԷԼ , 3 Մայիս Տեղիս Հայ Երիտա. լասի նորբնծայ վրգ՛ ԵաՀԷ ԱճէմեաԱ՝, ՛կուպար -

ս ար գա ց Աիութիլնբ ի յիշատակ մեր նաՀ ատակ՜" եան սան ( որ մեծ եռանդ ու գործ՛ ունէ ութ իւն

I՛Պատասխանները երեք –արթփ) ն ե բուն յարգանքի սգա Հան գէս մբ կազմ ակեր - ^ոյց կա ա այ մեր գաղութին գոբծեբուն մէ^։

սլած էր Ա՚գրիլ 24ին Հայ Ակումբի սրածին ***էէ\ - ք՛ր խօ սքր ո ւղղելո վ նոբ սեր ո լնդին , ո լ/ոլ)1՝

1. — Ամ ուսն ո ւթես/ւ1 25|/–գ ւ՛՛արեղարձբ կր ք^աղղատմամբ ոկրիշ տարիներուն , այս անգամ ինք ալ մաս կբ կազմէ , բացատրեց ԱդաՀանդէսին

կ"էՈէի Արծաթ Լայ. թնչ կր կոչուին ՅՕր գ , 40/– դ , մեր Հայրենակիցներուն թիւ՛ր բաւական գոՀացու– բարոյական իմաստբ։ Մեր բազմ աՀ ազար նաՀա -*

5 Օր գ ե ւ՛ եՕր գ ա ար եղարձն եվւ ր I ցիչ էր է քԱՁՅ "Լ\ ՝աաՀանցուած բազմու թիմնըչ աո­ տ ակներ ուն նաՀատակութիլնբ ո շ պարտութիւն*–՝

2. Կ ր նա® ք աա ս նորդ ա կ ան– կոաո բակով նեբ՝ա ւլ ա յիև նմ աԱ՚օ ր ինա կ Ա զատ օն ի մբ Համար յ սմ1" է Լ "Հ յազթանակ մբ, այլ փաստ մբ եւս

կայացնել Հեաեւ եաէԼերր մէկոլթերորդ , երեք֊ Հանդէս բ սկսաւ « ^ 6 . 1\121Ո&»"֊/, զսր նուա - *Լ*՚՚բ գտնան ց էն յետոյ, մեր ազգային ոգիի ան -

ութերորդ ՚ ՛ԼՔ՛ԷՔ եօթներորդ, Հէնդ տասներկու - ՛լեց Օր * Կիւմիւշեան իր եղբօբբ Հետ : \,եբկաներր մաՀութեան , պայմաՎ՚ալ ոբ ե1լող սեբունգբ գի՜
երորդ :
րւտնկայս ուձնկնղրեցին այդ յ ո ւ զ ի չ մեղեդին Հ տակցուիժիւնբ ունենա յ այգ նտՀ ատակութեան եւ

3. • ք՚^նչպէս կր կո Լուի Անդլիո լ արքայական Օր ՛Մ* *հօվանճեաԽ գրաւոր կերպով պատ– տռա^նորդուի նոյն երազներով եւ Հաւատքով :

գերգաստանբ եբբէռն ի վեր.* մակտնբ րրաւ Ասէրիք 24^ ղէւզքեբուն X Ան մ՛ասն ա– Հ. ՏԷՐՈԱԿԻ

4. Որոինք են Ա են եկա լի, Զելեպեան, Պա֊ ւ ո բա ՛զէս ծ ան բացաւ այն իր ա կ ան ո ւթե ան՝ վր ա ք ,

լկա ո եան , ՝Բա§ արի կղզեխումբեր ու եւ Կ^ոնկո յի որ Ա՛գի էէ –4Հ1 կանխաւ պատրաստուած գ ի լ ա յէ՛*՛՝

մա յրաքազաքներբ ; •ծրագրի մր իրագործումն էր ; Աիամանթո– ՄԱՐԶԱԿԱՆ ԿԵԱՆք–

5. ՊէթՀովէն քանի" իւթակի կոնչեբթօ / / ճ սա(՛ ՛ող Արամ Ագլեան կարդաց

գրած է ՝ յի «ԽեզգամաՀ^բ :

Պ* Ն* Վրոյր ի*որ յուղումով արտա՜յայտեց իր ՎԻԷՆ • Կ՛ուզեմ այս թղթակցութեամբ ան ֊

6. Լուծեցէք Հետեւեալ բառեր ր զ գ ա ա ա– զգացումնեբբ, այն Հաստատ Հաւատքով որ մեր վափ տեղեկութիւն տալ Վիէնի Հ * Մ՛ Ը* Մ՛ի

Ա<մ , նոքիիաա գ աբիւկյո , լւվաոկնս : պատմութեան Համար վերջակէտ մբ չէԱպրիլեան մասին ; ՛իժ բախտաբար շատ քիչ անգամներ կբ

7. Արբագրեցէք սնափառ, գերիվեր, բա­ ե զ եւ ւնբ , այ լ սկի ՛քր մբ յ ար ուցե ալ կ ե անք ի : գրուի, այնքան գործունեայ Վիէնի մասնաճիւզի

րեբաստիկ , Լան ԻԺ աՀ ա ր , յարդգող , ոլոռ թ կալ , Ամէնէն վերթ խօսք առաւ երիտասարդաց մասին։ Գբեիժէ ամբոզՀ Վիէ^ի Հ ա յ եբիտասաբ -

ցուցավւեգկ , քրտնաթոր : դո ւթ ի ւնբ կբ մասնակց ի այս միութեան , որուն

պէտք է մեծ դուր գո ւր ա նքո վ վեբաբերուինք :

Ավս օր ան ո ւձ ի \ 20 անգամն եր որ ուն 80

Հ տ բ ո ւածն ե ր կ^ի^եցնէ ին ասոնց Հա կա վարին , ու առ

՝ն ո ր էն կբ վե րաղա բ ձնէ ին բանտ բ , քան ի մբ օր՛^ ա1՚1է1~Բ11 երիտասարդ կա յա առ տղաքներ են եւ ո–

վեր^ր ենթարկելու միեւ& ո յն Հ րապաբակայինծե՝– բոնք Հաւաքուած են Հ. Մ • Ը ՚ Ա՝*ի ԳԲ°ՀԻ աակ ,

•ծին : Ուրիշնեբ ալ կախաղան բարձրացուցի՛ն ւ Հի­ կբ մար զո ւի\1, ՝ ո ւ կբ դաս տի ար ակս ւին իսկակ ան

մա միէէաթ իսալթւների քիւրտերն էին ՚, Հայ ոգիով ւ Աեբ եր իտասարդնեբբ ունին Հ, Ա՛ *

^Ա ղազ ՀԱ զգի ( ան սլան ք ՉՈ ւն ք^ թրքացած՜ փ ի ւր տ ե րր զէն ո լ որ չէ ին եր թա\ր -, կր ձեր բա֊– Ը * Մ ՛ի կոչումին գիտակցութիւնբ։ Յաճախ կբ

ՀԱՅ մլլ Թ՛ուրքի մբ ապաւինած (ԻՍՉս/էս ու^րիշ ֊ կա լէ ին զանոնք բռնի ձեռքեր բիբար ուկապած քա— կարդանք Աոլբիոյ Հ . Մ՝ Ը* Մ ՛ին մասին, որով

ներ) մ ատն ութիլննե ր ԿԼՀ ^կատարէր ի նչպէս զաքի գուռնէն գուբս կբ Հանէին։ Յաջորդ °Բ\ԼՀ Հպարտ է Հայ ժողովուբդբ։ Մ ենք ալ, ի սկա կա՛հ

մտանեց եղբա Յ ր ս , քր որորդիս եւ ՈԼԲԻ^Ա ԵՐ , ԻԲՐ սակայն անոնք նո բէն կբ փա խէ ին ի ր են ց տունբ Հ » Մ ՝ 1Է * Ա * ականներ 1լ ուՀրաիսա(Լ՝անք լսելով ա–

զին* փախստական որոնք Քաէեէով ՂՐԿԵՑԻՆ կամ լեռնե րբ կ*ապաստան է ին ։ Արդէն։ իլրտբ նոր մեծ յա$ոզութիւննեբբ եւ իբ եռանդուն գոբ–

Ե ԱՐ բերդ , ԱՊԱ մինչեւ էրզբում : ծունէութիլնբ, մենք ալ մեր կարգին կրնանք Հբ–՝

\թենգ ու խորամանկ թուրք կառավաբութիւ — երբ ձերբակալուէր իր կնո^ էլրսէր Վյ^ՂԺԼ ^ ո ս պարտ րլ յալ Հ այ մնա լով Հակառակ մ եր դժուա­

նբ՝ ապագային կարենալ արդարանալու Համար ե մ րն ա ւ մի մտ աՀ ո գո ւի ր ի ս կ ապէս մ իւս ա ռա» րին սլա յմ անցներ ուն , որոնց մ է մ է կն է ճերմ ակ

իր ^արղաբարի ԱԼ արք ե րուն մէ^, Տ("լ րանակե ր ֊ ւօտ վերադարձած էր % ^աբգբ։ Հոն Աաւբիա կ՚ապրին Հայկական լայ&ւ

տի մօտ աքսորուած ու կարգուած Հայերուն 1917—18/11 Վանի, էրզբումի, Պիթլիոի եւ սաՀմաննեբուն մէ^ ։

գլուի" Ր Գ"յ–ՂԳո փաթթոցներ կապած՝Բիլրա ու Մ ուշի շրջաններէն ՝ կ՛ովերու կառքերով՝ Տիգ ~ Վիէնի պարծանքէն է Հ . Ա՛ . Ը . Ա՛ –ր ոբ կյ*

թ"ԼՐՔ կիսեր դիակներուն վրտյ Հակած իբրեւ թէ րանակերտ Հասան տասնեակ Հ ա զա ր ա ւո բ թուրք թռի յաղթանակէ յաղթանակ, չնռրՀիւ մեր ք ա ^

կուլան , այս վիճակով նկարել տուաւ , եւ Պոլիս զ ազթակա\Լներ , *Լա՝>նի կուսակալ էվտէտ փաշան տզոց, նա մանաւանդ մեր սիրելի մարզիչ Ա* 1&բ–

\,երքին Ղ՝սրծոց նախարարութիւն զրկեց , ասրս - ալ միասին : ք/*ուս ու. Հայկական կամաւոբակա\հ լո եան ի ոբ ^անք չի խն այ եբ իբ կ ատ արե ալ թ էք՜

զուցանե լու Համ ԱՐ թէ ՀԱ յե րն են որ Թուրքեր բ զ. ո ւնդե բ ո ւն– լ ա ռա ^իս ա ղաց մ ան պատ՛ճառաւ ս , յ ս նիքով , տ զա քբ վաբժեցանելու , որ ուն շն ո ր Հ իւ

կբ Չյորդեն : ՊատկերաՀանբ Հայ մ րն էր (թուրք գաղիժակտւններբ զզուանքով կբ իյօսէին Հայերու , այսօր Վիէնի Հ* Մ* Ը * Մ *,լՀ ունի լաւագոյն խա­

պատ կե րաՀ ան չկար՝), Ղ՚էորգ Գլբճեան , այս Հ ա– մ անաւանգ՝ ՝$էօր Արամ ի ( Թուրքեր բ ա յսպէս ղացողներ ։

մեստ մարդն ալ աաբին սպաննեցին , Հազիւ թէ // աո ւան է ի\ն ) Հա ւա ստա՛ւնի Հ ան ր ապե տոլթեան Ֆսւթպոլիւ եղանակի բացումէն ի վեր Վիէնի
մասին։ Թրքացած մբ֊
աեղաՀ անս ւթ ի լ\1 րէ լրացած էր , ոբպէսզի գազանի֊ Հիմնադիր Արամ Աանուկեանի Հ • Մ • Ը * Մ ՛ԷՀ , կատարած է իր ախոյենական

քբ գուբս չՀանէր : Հայերբ տեսնելով կր կատղէ ին , բա յց շատ աղ– ցսլմներ բ , բո լորն ալ յաղթական ոչ մէկ պարտ ււ ւ–
սկսան
ՏեղաՀանութիւններր Հազիւ լրացած՝ սկսան տոտ ԸԱ՚"ԼՈԷԼ տեղաց ի Թուբքերբ՝ իժիւն ունեցած է, ոչ իսկ Հաւասար մնացած ։
աղտոտներ,
վէիւքտերու շիլ նայիլ : Շրջանի զիւղերէն՝ զանա­ գէշ աէՔՈէ1. ^*ատէւ աս"նց , էլբսէթհ չգայիք։ Վէէնէ Հ. Մ Ը– Մ ը ունի երեք խումբեր Ա.
որ՝ մեր քազաքբ
զան պատրուակնե րու տակ ձե Ր ԲԱ ԿԱ լո ւթ ի Ւ\\ներ վախկոտներ, սատկէիք Բ– եւ պատանէներոլ խումբը, որ էր ւիբայ զրահ՜

սկսան կատարել։ Աեռքերբ ետեւ կապած ՀԱ — Հեր յոյսերը արդարացուցած է էէ ու լէ, ասոնք

քեր ուե պէս - Կ Ր րեբէին քաղաք սէր ա յին բա­ ԹՈՐԳՈՄ ՆԱԼՊԱՆՏԵԱՆ են մեր ապագայ յ՛ոյսերը; Ահա Վէէնէ Հ. Մ– Ը՛
բերա՛նը
կ՛ի՝ երեսնիվար ԿՐ պառկեցնէին, տասնեակն ե ա Մ ՛շ "ր բոլոր կեղծ հայրենասէրներուն

րով , կԱ^Ղ"4 <ԲՈէ1 4*ո՚1 Ւ 5 0 ^ յ 1 00 խարազան ի (11) փակեց • կեղծ հայրենասէրներ որոնք ամէձ բանը–
րին կործան ելա այս գեղեցիկ՝ կաղմա կե ր պո լթիլ–

Fonds A.R.A.M