Page 24 - ARM_19-1948_01
P. 24
աո»**– ՛ւ– ,• <- «ււ1ււ»ւււ;ւ>< »ք ւ >»«.•» ա—ււ*. «•••ա՛–՛ ՚ւէէա՚աէքաւ
ԻՆՋ/քԻ ԶԵՆ ԻՕՍԻՐ ՀադաԱդի պ՚ստԱոէթիւճ ԳուէգեԱ ❁. ԱփՎշաէ
քապափկաւոաւթիւԱը
Մէկ կողմ Է Հա յա սա ան, ո լ միւս կողմէ գա (<է– եւ վեոշ^Ա Վա*ւ)
ղութներ ու Հ ամ այն ավար ճակաաբ , Բոլշձւիկ– Իշխանդ էէալ> ձիէն \ մօտեցաւ ՀբաչսՀկեքա
նեբ, Հնչակեան եւ (իամկավար աղբարիկներ , դդումին, զմայլեցաւ ա՛տ.որ աեսքիփ՝ ու Հոտին, %մխդձ,այմ#յ֊յոէ ի^յթօղ ցօւվ՚քոով այ* աայ֊
կբ շարունակեն՝ իրենց քար լո֊ո լ թ ի լն բ՝ Հանդէպ Հպարտացաւ իր իշխանութեան՛ սաՀմ ան՝՚ն՝եբտլն\ ՛ծառ առաւօտ՛ուն՛, ս՜իրուած երդաՀաՀև խմբավար
ա յն՚. բնգվղեցալցիչ յայտաբ՚աբութեան՛. , ղոբ բրաւ մէէ այսքան բերրի ու ավ դասաւոր ՛երկիր մբ .ու Գ– ԱչեմչաՀի յուղարղաւորոլթեա1" ներ վայ րյյա–
քԱոբՀ . (ք իալթեան փոխ—Աբտաքին ն ա խաբ ա լ, 1Լի– նենալուն Համավէ , ու ա յգ Հ ո ղամ ա ս՚բ կ" չեց Ա՝ ա յր լոլ եկած էր բարեկամներու, ազդականներու եւ
1,է՝՚Լ"քԷ) Մ* Աղդերու կաղմակնբ սղութեան քա ՚իալաբգք (Ա՛ա Ջայբր) Հ *) դարձաւ աՀւովւ շո՚֊բէբ՝ գեղարուեստասէրներ՛ու ստուար բաղմ՚ոլթիս՚Խ մ՚շ :
ղաքական Տանձն՚աժոզովի 2,4։ Հոկտեմբերի նիս տասնեակ մ բ քա յլագո խե բով ՛ոլ Հ բամ ա յե ց Հե– իր մարմինը, որ կյլ Հանգչէր մեռելատան
տին մԷԷ։ տեւոբղեեբուհ առանց վ– աս Լ լու ու վիրաւորելու, մ էլ, Տիթբ՚՚յիթէն Նի՛– եոր՚ք փոխագրուելէն, ի
ք*ն չպէ՚ս արձանագրես Հ այ մ ա մ ո ւլբ , եւ ի&՚Հ– փո խագբել ղա յն իվ; պա լա ա բ - վեր , կորս՚ուած էր ծաղիկներու տխրաժ սլիա
պէս արձանագրեցին անգլիական , ֆրանսական՛ , Հաւաքեցին մօտակայ շբնականեբբլ, լծեցին սլարտէզի մր մէի իեք, վերԱն անգամ Հագած
թ– բ քա կան , ամ ե ր իկեան գո րծակա լութ իւննեբ \ոլ ղաւևոեք պարտագիր՛ աչչսատաՀ՚֊քի , ու երկու ամի– խմբավարի իր սեւ անթերի վերարկուձե , անգոր,
թերթեք , հյորՀրգ. Ա՛րիութեան փոխ –արտաքին սէն Հազիւ կարողացած փոխագրել զայն \րշիանին՝ րոլթեամբ կյլ ննչէր էր մետաղե այ ղագաղիհ
նախարարին եւ քՒուբքիո՜յ ԱԱԿի պատուիրակ Ա ե– սլա լա աբ X մ էի Այնքաւև խաղաղ էր իր ղէմքյլ եւ այնքան
լիմ Ա արփերի մ իէեւ քաղաքական մ ենամ արտի մբ "Իդումբ ցուցադրուեցաւ դղեակի մեծ սրա Հին բնական, ո՛ր կ՝յլսես , քուն է, խոր քուձ , կյլ սպա
բեթ աղքին է , որ Վիշինսքի արտասան՛ած է իք մէէ մէն չեւ տարլո յն վերէաւոբութիւնբ ։<կատա՝նի ՛սես , կարծես , որ ան յտիրգ րոպէին վեր կանգնի
խօսքեբբ ։ Արդարեւ , երբ թոլրք պա տ ո լի ր ա կբ կբ իշխան\նեբն ու իշխան ո լ՛* բո երբ Հաւաքուած ան՛ոք ել ճպոտրչ առած՝ իր խումբյլ ղեկավարէ :
մեղադրէ ԽորՀ. Արութիւնը 1940^ սովիէթել. շ ո ՚ ֊ բ է բ խրախճանք կ^բն^\չ֊\^ , կբ մագլցէին անոր ՚իագաղի՚ն վրան, էր սքանչելի , սպիտակ ու
գեվւմ ան սա կարկո լթիւններուն , ու այգ ս ա կա ր- կողերէն վեբ ՛ու կէս ճամ բաւ Հազիւ Հասած վար կարմիր վարդերէ կաղմուած խոշոր պսակ մը՝ իր
կո ւթե անց Հետեւանք՝ Ա ո ս կ ո լ ա Պ եր լին Հավուեբ– կբ գլորէին ։ մօր կողմէ։ Բազմաթիւ անՀատ՚հե բու , աղգակաև֊
ղոլթեան Համար , Վի շին սքի կբ Հ ա կաճառէ՝ Ամ ավեր էի օրն է ր ա յ գ աա բ՚ուայ ցամքե •հ՛եր՛ու եւ կազմակերպութեանց կողմէ ղրկուած
յայանելով որ սովփէթ իշխանութեանց ձեռք կբ փոց պա տ բ ա ս տ ե լո լ արար ողո ւթիւձեբ՝ մասնաւո բ ծաղիկներ ուն մէշ, աչքի կ՚իյնային Փարիզի «#|/ւ–
գտնուին վւաստեր , աբոնց Համաձայն քՒուրքիա կբ Հ աևգիսո ւթեան առա ր կա յ գավ֊ձա՚ծ , պիտի կբա– փա\Խ - կոմիտ աս» երգչա խում՛բին ձաղկէ քնարբ
բաղձար մէկ կողմէ կոտ որ ակումբ սովիէթ Հ՛ո բուէբ Հ րաշք գ գ ո է֊մբ , ո լ ա՛ն՛որ՛ Հ ար ո ւս տ մ ի սով «Մեր սիրելի խմբավարին» մակագրուած եւ Տիթ–
ղերուն ՚, ու միւս կողմէ՝ բնաէւէումբ ս՛ովիէթ մ ո– պիտ՚^ր մեծարուէին ի շվսաեակա\ն\ Հ իւրեքն՛ ալ քա րոյրթի ԱլէմշաՀ Միմորիրլ՚Բյլմիթիի ծաղկեպսա.
ղովոլ^րգին հ Վեբոյիշեալ աղբիլրնեբբ , Հաղորդե ղաքի բեակչութիւնբ , ալ ասոր կուաբ իբր՛ սերմնէ– կը՝ վ. ուիր ո լած Հշատ սիրելի Գոլրգէնին» :
լէ վեբէ է"՛՜ԲԲ ։ " յ ս ձեւուէ, կբ ճշղէին բառ առ ցու պիաի ղրկուէ ր երկրին բոլոր ծագեբբ ։ կրօ (իամը \0ին մարմինը փոխագր՛ուեցաւ, մեռե.
բառ * նական Հանգաման՛ք տտոկխն՛ այս գործողութեան։ լատ՛ուն էն մէկ փ՛ողոց անգին գտնուող Սէյ՚Լթ
« (I ովիէթ պատա ւի բա կբ իր՛ ճառին, մէէ բ– Մեծ սրաՀիե՝ մէէ, կրօ\եական ալ վարչական Բ"լ՛՛Լ՛ Աթիվյլե՚ս եկեղեցին, ուր տեղի •ուն՛եցաւ Հոգե.
սալ նաեւ , իժէ անՀ րաժեշա է կաբսն ու ԱբտաՀա– պետեր՚բ, օբՀնե ց՝ր ե զայն, թմբուկ ու տաւիղ զար Հա՚՜Լգստեան յատուկ ձայն՛աւոր պատարագ Ա.
նբ 1Լր ա ս ա ան ի կցել, ել թէ՝ ի^՚ձ "Բ՝աԼ ԸԱ."՛*" կին , երիտասաբգ գուս ան՛երն ու պար ի կն եբ բ եր ՛Իր* Լուսաւորիչ ՄայրԵկեզեցվւիփ՝ երգեցիկ իւ ո ւմ՛–
Ա աբ փեք ի ՀամոգումնԼ րբ , ա յգ նաՀանգներբ ՎյԲ– գեցին ո լ չուլրէ պար դարձան աեաբ շոպւէբ : Տ-ե– բին մասնակցութեամբ , եւ ողբացեալին մտերիմ
քացական են (25-10-1947, «Րէօթէբ») ։ աո յ իշխան՚բ , ոսկիէ տապար բ ձեռքին՛, մօտեցաւ բարեկամ Պ " Պտպամեանի առա^ն որ գո ւթեամբ :
Պէտք է յիշել, թէ լուրբ, այս իմաստով, ու տա ւալ առա էին Հարուածք ան՛որ կո դերաւն ։ Խում բի՛ն՛ կչլ մասնակցէր նաեւ մեծ թիւ մը՝
արձագանգեց նախ Անգարայէն՝ , ֆրանսական ք*ացւուած ճեզքէա՝ սրատաշ տոսախէ շեղբեր ղետե– Հայ (Լզգ * Եբգչախումբի ան՛գամն ե ր է՛ն՛ :
գսբծակալո լթեան (ԱՖՓ) թղթակցին խո ղ/ւ վա ղեցի՚ե , ու Հաղ\լ. լ մ թն՛չել, արեւամուտի պաՀ բ կա Պատարագիչէս էր՛ Յարութիւն \թ . վրգ՛ Մտլ–
կ՛՛՛ի • Ո՛– մ ենք , ին չպէս բնգՀանրապէս Հայ մ ա– րողացան, զայն երկու մասի բաժնել ։ Կիսալոլմնի ճեան . կը սպասարկէր Տովսէփ վվ՚Գ՛ ՚իալայճեան :
մ ոլլբ , վեր ա պաՀ ո ւթեամբ գիմ աւորե ցինք լուր՛բ * աղօտ ճառագայթ մ՛բ .սրաՀին ստուերՀնեբբ վանեց Զգաց ո ւմո վ թրթռուն յոլգԻՀ գամբանա կան
այն բացարձակ Համ ոզումավ, որ՛, նախ՝ Անգա– գէպի ան՚կիւններբ յ մը խօսեցաւ Հ. Ա. կոգեան : Ան ՛ներկա յացուց ե–
բա յի աղբ ի լրով Հասած ամէն տեղեկատուութիւն Ով Հ բաշք գդումին՝ փա ր ո տ ի քն եր ո ւն "^էք ր իտասաբգ վարպետին ն՛ուիր՛ումը իր արուեստին ,
կրնար իւաբգախուած Բ/Հա/ 1 1 ^Ր&Ր"\ՐԳ՝ ^/"ք՛– ս լացՏէ կ Հասակով աղէիղ մ բ բն կողմ ան ած էբ : Ա—• իր՝ մողովոլրգին՝ եւ \իր մ-ողովոլրդի բոլոր ՚յրբոլ֊
Հր գա յին Ա ի ո ւթեան փո խ– արտ աքի ն մա խաբ ար \1ովէ ա չքե բբ ծոթրինի գո յն՛ ուձ^էին , նայուածքէ՛ն՝ թիւններոլե՛ : իր, խոսքը եղաւ Գ՛ոլբդէնը պանծ՛ա–
"*(ք. էէ՚Ս կրնար։ ա յսքան բացա յա յա ՛ուրացում մբ կբ ծորէին քաղցրութիւն, բար՛ութիւն– ու միա — ցՓ՚ող քերթուած մ՛ը, որ խռովեց ու ա՛նդամ մ յլ ւս՝.
գործել միէաղղային ատեան՛ի մբ առէեւ ։ մ ա ութիլհ. հ Ս արմ ին ր կաթ եաթո յբ \սնգուսավ շին ՞Տ&ո՚՚&Հ&՚&Հր&ձ&՚էէՀ^
^ժբաիւտութիւն , սակայն , ՛որ ոչ միայն մի– ուած , ոլ բրինձի փո շփով էր՛ օծ ո լած ւ Աեռքեբաձե՝ , թեան, պատրաստեցին խոբոտ\ի կներ , Համադամ
ատքհւբուն մատներբ Հասուն ծիրանի գոյն՛ ուձնէին : Արդիւնքը
էաղղային Հեռագրական^ դո բծակալոլթփ լեն եր եւ Կռնակէն՝ ուսեր ուճե՛ եաեւբ , շո լշա\ն ի թե բթի էին երաւ կեր^աէոլլէևեր , չարեցին, անոր չուրվը։
նման՛ող շղաբշի ծալքերու խ՛ուրձ մ՛բ կբ կր Էբ - \
խ^հբթեր , ա յլեւ նա յն ինքն՛ ս ո ՎԻԷ թ պա շտօնա թե բ - եղաւ դարձեալ բացասական է
թեր , ՀձՓրավտա^ ել «իղվեստիա» , 28 Հ/> կա եմ Արչալոյսր մօտ Էր , ցամքեփոցյլ գեռ պատ -
ք՛ Լ րի իրենց թիլերով՝ ե կան Հաստատելու ան. Հա ԱՀաբեկած , \ներկա՚՚՚եվ.բ զարմանքի ու վախի բաստ չէր ու աղչիկը չէր շարժած իր տեղէն :
ւտա ալին՛. Արդարեւ, Ա ովիէթ այս եր կալ օբդան֊ աղաղակ ձգեցին : ^ոնաբՀեցան , ծունկի եկան ու ^ոլոր միից՛ եեբը փորձելէ վերի ճարահատ
Հեռացան
նեբբ եւս ան գր ա դառՀԼ ալէ վեվ է Վի շիւ սքի Ա ար իրե՛նց ճակաաբ դետնիև քսոցիև\; Ք,այհ մբ լսուե– անոր, առիւ գրին՛ կաիժսայով շոլ^ր ։Եըբ
ելած էր
փեր մենամարտին , կբ Հրատարակեն ամբողէու– ցա՚լ կդո՛՜լ կոա՜՛ կբզո^ւ * • • քովէն, լսեցի՚և, ի լրին չղչփտցը : Աղչիկը
թիլք, բ սովիէթ փոխ—արտաքին նա խա բաբի յա յ– Ան՚Հ ամ արձակ \ու վա խո վ ^ շտկեցին իրեն. ց գգոլմ՚էն ու կը լողար իւբին մէշ՝ :
աա,ր սրալթիւններոլհ՛ , ուր՝ կբ կարդանք Հետա– մԷԷքբ , ղիրար քաէալեբելով կորաքամակ ոտքի Լուրը տարածուեցալ ապարանքին՛ մէԼ, իչ–
գայ :ո ո ղեր ր բառ առ բառ ՚ ե լան , կր օն ա պե տ\բ խուն կո վ ու կն գ բո լ կով մ օտե– խանոլՀիները փութացին սրաՀը , տարին ա1.ոլ–
-— « - * * Այգ Հ"դեբբ պէտք է վերադար՛ձ ո լին ցաւ դգ"՚ մի երկու կիսադոււդեբուն,, խնկարկեց չաՀոտ ձէթ ՛ու Հթ,այ անոր մարմինը օծելու Հա
վրացականն՛ Հանրապետութեան , Վրացի ժողո ՛ու ազօթեց այդ տեսիլքին առէեւ։ Անշարժ էբ աղ մ՛ար : Երբ մ տան , տեսան կարապ մը կաթսա յին
վուրդին՛, պատմական - ազգագրական - քաղա էի կ ր ու կրկին ձայ\ն կո ւա ա բ . մէշ ու ղղումը պարպուած՝ ՛իր չքեզոլթենէն։
քական ու այլ Հիմունքներով՝ Ասիկա արդար է էԻլոՀլ , կղա՜՛ , կբղո՜՛ւ • • • Փնտռեցին աղչիկը սրահին չորս կողմը, բա՛
ի.
յա ե պատճառով, որ՛ այդ Հ ո ղե ր բ վրացական ե%% % չէ* ա՝ն\բ Հ րամ ա յեց բեզրել պալատին գանձե– ցին պատ չգամ ին դուռը շարունակելու Համար խորէն՛
՛սրա.
–•ւկ0տք էբ, որ Աթալին խօսեր Աոսկուայի էրէն , արեւելքի բեՀեղներ էն պատրաստուած թանէ– րենց փնտռտուքը՛։ Յանկարծ կաթսային գանէն
•ձայնասփիւռէն։ այս իմաստով, ո ր սլկալ ի իր՛ աբ– կարժ Էք շրէազգեստներ ։ ք*եբի\ե դրին անոր առ— ԿԿ.ա՚Ր ԿղԿղո9 "՚ւչ կեց կարապը, թե ւածեց
տասաՀմ՛ան ե ան Հայ Հա ւատ ացե ալն ՛երբ Հաւատա էն՛ ւ , մեր կո ւթ ի ւն ր ծ ածկելո ւ Հ ամար ու Հ եռա ց ան՝ Հին պարապոլթեանը մէշ ել խոյացաւ
յին Իւ՝ռսց աչքին ու ակա\ևէնտեբուն•։ կբ տարակոլ.^ (սրաՀ էն : գուբս ու Հեռացաւ;
\ինք, ռ,ր ան՛ոնք պարկեշտութիւնն ունենային այգ Ա պասեցին՛ քովբնաի սենեակին մ էէ ու խ՛ո ր– Կաթսային յձի^րեղ իլրը պղտորած էր՛։ Ա–
պարադային իսկ վրդովելու , բեղ վղելու Հրապա Տ //ւր գ բրին լռելեայէն հ Ամփոփուած էին ամէնքնտ նոր յատակը ցեխի մրուր էջ, պատած ու աըիմսի
րակաւ Հայ ժո ղովո լրգի երես ին շպր տուած այ ս ալ ի ր են ց խորՀ րգածո լթ իլ^ն եբա ւն մ էէ ու չէին բիծեր կայ ի ւ՛։ Աղչիկը մկրտուած, մաքրուած էր
նախատինքին դէմ : Տ առաէգիմա կաննեբբ իրեն՛ց ար տա յա յա ո ւե ր * մարդու Հեշտանքի, նախանձի, կեղծաւորութեան
բոլոր գո յն ի ար բամ ե ակն եր ով ալ ծ ա ղրան կարն ե– Կրօէնապետև՛ ու \ի շխան բ Հր աման բրին եր՛թաք գարշելի կեղտէն ոլ դարձած էր կարապ , ու փա
սվէ աՀ բ եւ աեդե կո ւթի ւն՝ բե բե լ ։
Բով. ոչ մվայն մերժեցին՛ ու Հերքեցին ստոլգոլ– խած , փախած ոճրագործ բռնակալ մարդկութեան
թիւ; բ Վիշվ՚նսքիի յա յտար ա ր ո ւթիլններո ւնւ , Հագա լսանե րբ կր մնա յին իրենց տեգբ , 1՚ս^Լ ձեռքէն\ %
երբ Հայ մ ամ ո ւլբ յաէո րդ օրն իսկ ա պշան քո վ ել աղէիկբ անշարժ բնգՀատ , բնդՀատ կբ կբղկոաբ : Ան թռաւ, Հեռացաւ ել հա սալ Հեռու աշ
Երբ
ցաս ւմ ով կբ գիմ աւո ր է ր Հ րապարակային ա յգ Վերադարձին՝ արտւաայռաւյյատուեյցտաոնւէ– բոլորբ , խարհներ : Փնտռեց կարապն՛երու խումբյլ։ սու–
ո^րացումբ , ա՛յլ շա բո լն ա կե ցին ու կբ շար ո ւնա– ան\ո ր աՀն շւսբժո լթիլքնր վեվ. աղբեցին ան ս ո ւա ղո ւ— ղանռնք գտաւ, անոնց մէկ քանիին կտուցը
կեն իրեն ց մ՛ունէ խամ աճի կ ի գերբ , ա՝. շչոլշտ ա յ— ( * ) Ան՚այ Զա յբր անո ւն ո՝ մ ին չեւ մ եբ՝ օր երր գէձ սեւցած էր։ Եւ իրենց վիզի՛ս պարա՛նոցին վբ–
լա յ լա՜ծ ու շշմած անՀաւատալիին իրացումէն : Կբ պաՀած էր այգ Հողամասբ, ոբ կ՚իյնար՛ բՀնգՀան– րայ սեւ շղարշ մը օղակուած էր : Անոնք Հրճուե.
Հարցնեիք։ ին՚չո®լ չեն խօսիր։ Կբ Հարցնենք ; րապէ-ս Ա ե՛ծ Նոր Ղ՚իւ֊զի սաՀ մ աններ՛ս լն՛ մէէ , Նի– ցան , ուրախութիւն ըրին ու խօսք . մէկ ըրին Հե
/՚ –՚. չո^լ ա յս ուրաց՛ումս՝ ա յւնքան երկար ո լ յա հ.11ոյ մօտեր բ ։ ռու մնալ մաբդոցմէ : Ու այդ օրէ՛ն՛ ասդին՛ զգու
մառ յուսադրութիւններկ , Ղ*էորգ Զ" Կաթողիկո..–. շացան թառելէ Հ,ոն ուր,՛ մարդիկ կը վմ֊ա՚Ա ճճինե
ամպե
սին ար ո ւա՚ծ Հաւաստիքներէ , Հայ էթկեղեց . Հա– րու պէս, զիրար բզքտելով, սաւառնեցան
մ աղ .՚-ւ-մ արի բնթացքին արտ ա ս անտ լած շողշողուն՝ « Տառաէդիմական » ճակատի կբաւորակա– ր՛ս լն մէչ ու կարաւան կազմած թափառեցան եր՛
իսՕԱքե րէ ե լ մ օտ երկու տա ր՛ո լան շռնդա լից քա— ն՚ութիլնն ոլ քար լռութիւն ր Համ աղբ բ են վատաւ– կիրէ երկիր ;
րողււ ւթիսնն եր է վեբէ։ Իրաւունք չունթ՚նք կաս թեան։ Մենք արձանագրեցինք ու կ՝արձանագրենք Իշխանը բարկացաւ կշտամբեց կանանոցի բո
կածելու ՝$՝ բեմ լինի կողմէ բ1՚.ծայուած ամէն՛ խոս մ եր՝ խոր վրգովո ւմ բ ա յս Հանգ չ– սա ւ ո ր ո լրաց մ ան լոր բնա կչութի օնը, խելագարի պէս թափեց կաթ
տում հ անկեղծութեան , Աոսկուայի կողմէ պար դէմ , ո լ կբ կրկնեն ք մ եր անսասան Համ ալ՛՛ ւ մբ՝ սային ի ւրը պատ չգամ էն վար ՛ու փոչի դարձած
զուած ամէն ձեռքք. մաքրութեան եւ ան շա Հ ա— թէ կարսի եւ ԱրտաՀանի վերադարձք, Հրաշքի մբ ՅեՒլ՛ յտնձնեց քամիներու բուռն Հ՛ոսա՛նքին ո,ր՝
խնղբոլթեան մաս ին՝ ։ ք*ն չո0 ւ ոտքի Հան՛ել Հա յաս– պարագային\, աչ միայւԱ պիաի չլուծէ Հայկական՛ տարածուեցալ աշխարՀի չոր՛ս ծագերը :
տա*, ի թէ ա րտասաՀմ անի մ օտ երեքուկէս մ իլիոն դատք , այլ պիտի թաղէ ղա յն , այգ Հողերբ կցե Ան ցան՛ գարեր՛, բռնակալ մարդկութեան Հան
Հայոլթիլնր , ու յանկարծ այս թուքբ նե տել անոր լով «սովիէթական Հայրենիք»ին, քիուսիայ։ ի ճարեղ Հնարամտոլթիսնւը միիցր գտաւ գար՚ձեա/
երեսին՛։ Եթէ չեն՛ կրն՛ար պոռթկալ Հայրենիքի զո լ.ր կբ յուսանք ձարերուն ու անանց ներ կայի ձեռք ձգելու միամիտ կարապներ ու կաշկանդեց
Հա ք օաղմա Խիւններբ , ինչ\ոԲւ բռնուած է լեպուձե սեր ո ւնգԼ եբռլն, միէեւ տեսն ել ոեւէ բաբ՚եշբէու– զանոնք պուրակներ՛ու խորը, արհեստական աւա
արտ տ՚սաՀմ ան ի բո լշեւիկ—Հն չակ-ռամ կա վար թու՝֊ թիւն : զաններու մէչ, ու ծւ ՚ւեՄոլց ւն՝ոն.ց բար, ւթիւ–
՚ն՚ը ՛լ րե՚ց
թակ եւաւն , որ՛ոն՛ք տակաւին մինչեւ այսօր կբ Մեր Հողերտւն վրա յ պիտի նստին առանց խղ բիրտ Հեշտանքին ու չտես պերճանքին ,
յամ ա ր– են խ ՚րՀրդ * Աքոլթեւ էն եւ * . • ^^Ողո– ճի խայթի ; Առանց Հաղղ^երու վայել արդարու ••• Իսկ մենք, երախաներս , սպասեցի՛նք դը–
վոլր՚^երոլ էայր՝^ Աթալինէն յուսալ պսակոլմբ թեան եւ ուղղամտութեան Հ դումէն, ելլող աղԱան յայտնութեան
իր են ց ա բղար ի բալո ւն՝քն եր՚ո լն ՚ ; «ԱԶ՚հԱՐԱՐ»
9–. ՋԱՀՐԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
ԻՆՋ/քԻ ԶԵՆ ԻՕՍԻՐ ՀադաԱդի պ՚ստԱոէթիւճ ԳուէգեԱ ❁. ԱփՎշաէ
քապափկաւոաւթիւԱը
Մէկ կողմ Է Հա յա սա ան, ո լ միւս կողմէ գա (<է– եւ վեոշ^Ա Վա*ւ)
ղութներ ու Հ ամ այն ավար ճակաաբ , Բոլշձւիկ– Իշխանդ էէալ> ձիէն \ մօտեցաւ ՀբաչսՀկեքա
նեբ, Հնչակեան եւ (իամկավար աղբարիկներ , դդումին, զմայլեցաւ ա՛տ.որ աեսքիփ՝ ու Հոտին, %մխդձ,այմ#յ֊յոէ ի^յթօղ ցօւվ՚քոով այ* աայ֊
կբ շարունակեն՝ իրենց քար լո֊ո լ թ ի լն բ՝ Հանդէպ Հպարտացաւ իր իշխանութեան՛ սաՀմ ան՝՚ն՝եբտլն\ ՛ծառ առաւօտ՛ուն՛, ս՜իրուած երդաՀաՀև խմբավար
ա յն՚. բնգվղեցալցիչ յայտաբ՚աբութեան՛. , ղոբ բրաւ մէէ այսքան բերրի ու ավ դասաւոր ՛երկիր մբ .ու Գ– ԱչեմչաՀի յուղարղաւորոլթեա1" ներ վայ րյյա–
քԱոբՀ . (ք իալթեան փոխ—Աբտաքին ն ա խաբ ա լ, 1Լի– նենալուն Համավէ , ու ա յգ Հ ո ղամ ա ս՚բ կ" չեց Ա՝ ա յր լոլ եկած էր բարեկամներու, ազդականներու եւ
1,է՝՚Լ"քԷ) Մ* Աղդերու կաղմակնբ սղութեան քա ՚իալաբգք (Ա՛ա Ջայբր) Հ *) դարձաւ աՀւովւ շո՚֊բէբ՝ գեղարուեստասէրներ՛ու ստուար բաղմ՚ոլթիս՚Խ մ՚շ :
ղաքական Տանձն՚աժոզովի 2,4։ Հոկտեմբերի նիս տասնեակ մ բ քա յլագո խե բով ՛ոլ Հ բամ ա յե ց Հե– իր մարմինը, որ կյլ Հանգչէր մեռելատան
տին մԷԷ։ տեւոբղեեբուհ առանց վ– աս Լ լու ու վիրաւորելու, մ էլ, Տիթբ՚՚յիթէն Նի՛– եոր՚ք փոխագրուելէն, ի
ք*ն չպէ՚ս արձանագրես Հ այ մ ա մ ո ւլբ , եւ ի&՚Հ– փո խագբել ղա յն իվ; պա լա ա բ - վեր , կորս՚ուած էր ծաղիկներու տխրաժ սլիա
պէս արձանագրեցին անգլիական , ֆրանսական՛ , Հաւաքեցին մօտակայ շբնականեբբլ, լծեցին սլարտէզի մր մէի իեք, վերԱն անգամ Հագած
թ– բ քա կան , ամ ե ր իկեան գո րծակա լութ իւննեբ \ոլ ղաւևոեք պարտագիր՛ աչչսատաՀ՚֊քի , ու երկու ամի– խմբավարի իր սեւ անթերի վերարկուձե , անգոր,
թերթեք , հյորՀրգ. Ա՛րիութեան փոխ –արտաքին սէն Հազիւ կարողացած փոխագրել զայն \րշիանին՝ րոլթեամբ կյլ ննչէր էր մետաղե այ ղագաղիհ
նախարարին եւ քՒուբքիո՜յ ԱԱԿի պատուիրակ Ա ե– սլա լա աբ X մ էի Այնքաւև խաղաղ էր իր ղէմքյլ եւ այնքան
լիմ Ա արփերի մ իէեւ քաղաքական մ ենամ արտի մբ "Իդումբ ցուցադրուեցաւ դղեակի մեծ սրա Հին բնական, ո՛ր կ՝յլսես , քուն է, խոր քուձ , կյլ սպա
բեթ աղքին է , որ Վիշինսքի արտասան՛ած է իք մէէ մէն չեւ տարլո յն վերէաւոբութիւնբ ։<կատա՝նի ՛սես , կարծես , որ ան յտիրգ րոպէին վեր կանգնի
խօսքեբբ ։ Արդարեւ , երբ թոլրք պա տ ո լի ր ա կբ կբ իշխան\նեբն ու իշխան ո լ՛* բո երբ Հաւաքուած ան՛ոք ել ճպոտրչ առած՝ իր խումբյլ ղեկավարէ :
մեղադրէ ԽորՀ. Արութիւնը 1940^ սովիէթել. շ ո ՚ ֊ բ է բ խրախճանք կ^բն^\չ֊\^ , կբ մագլցէին անոր ՚իագաղի՚ն վրան, էր սքանչելի , սպիտակ ու
գեվւմ ան սա կարկո լթիւններուն , ու այգ ս ա կա ր- կողերէն վեբ ՛ու կէս ճամ բաւ Հազիւ Հասած վար կարմիր վարդերէ կաղմուած խոշոր պսակ մը՝ իր
կո ւթե անց Հետեւանք՝ Ա ո ս կ ո լ ա Պ եր լին Հավուեբ– կբ գլորէին ։ մօր կողմէ։ Բազմաթիւ անՀատ՚հե բու , աղգակաև֊
ղոլթեան Համար , Վի շին սքի կբ Հ ա կաճառէ՝ Ամ ավեր էի օրն է ր ա յ գ աա բ՚ուայ ցամքե •հ՛եր՛ու եւ կազմակերպութեանց կողմէ ղրկուած
յայանելով որ սովփէթ իշխանութեանց ձեռք կբ փոց պա տ բ ա ս տ ե լո լ արար ողո ւթիւձեբ՝ մասնաւո բ ծաղիկներ ուն մէշ, աչքի կ՚իյնային Փարիզի «#|/ւ–
գտնուին վւաստեր , աբոնց Համաձայն քՒուրքիա կբ Հ աևգիսո ւթեան առա ր կա յ գավ֊ձա՚ծ , պիտի կբա– փա\Խ - կոմիտ աս» երգչա խում՛բին ձաղկէ քնարբ
բաղձար մէկ կողմէ կոտ որ ակումբ սովիէթ Հ՛ո բուէբ Հ րաշք գ գ ո է֊մբ , ո լ ա՛ն՛որ՛ Հ ար ո ւս տ մ ի սով «Մեր սիրելի խմբավարին» մակագրուած եւ Տիթ–
ղերուն ՚, ու միւս կողմէ՝ բնաէւէումբ ս՛ովիէթ մ ո– պիտ՚^ր մեծարուէին ի շվսաեակա\ն\ Հ իւրեքն՛ ալ քա րոյրթի ԱլէմշաՀ Միմորիրլ՚Բյլմիթիի ծաղկեպսա.
ղովոլ^րգին հ Վեբոյիշեալ աղբիլրնեբբ , Հաղորդե ղաքի բեակչութիւնբ , ալ ասոր կուաբ իբր՛ սերմնէ– կը՝ վ. ուիր ո լած Հշատ սիրելի Գոլրգէնին» :
լէ վեբէ է"՛՜ԲԲ ։ " յ ս ձեւուէ, կբ ճշղէին բառ առ ցու պիաի ղրկուէ ր երկրին բոլոր ծագեբբ ։ կրօ (իամը \0ին մարմինը փոխագր՛ուեցաւ, մեռե.
բառ * նական Հանգաման՛ք տտոկխն՛ այս գործողութեան։ լատ՛ուն էն մէկ փ՛ողոց անգին գտնուող Սէյ՚Լթ
« (I ովիէթ պատա ւի բա կբ իր՛ ճառին, մէէ բ– Մեծ սրաՀիե՝ մէէ, կրօ\եական ալ վարչական Բ"լ՛՛Լ՛ Աթիվյլե՚ս եկեղեցին, ուր տեղի •ուն՛եցաւ Հոգե.
սալ նաեւ , իժէ անՀ րաժեշա է կաբսն ու ԱբտաՀա– պետեր՚բ, օբՀնե ց՝ր ե զայն, թմբուկ ու տաւիղ զար Հա՚՜Լգստեան յատուկ ձայն՛աւոր պատարագ Ա.
նբ 1Լր ա ս ա ան ի կցել, ել թէ՝ ի^՚ձ "Բ՝աԼ ԸԱ."՛*" կին , երիտասաբգ գուս ան՛երն ու պար ի կն եբ բ եր ՛Իր* Լուսաւորիչ ՄայրԵկեզեցվւիփ՝ երգեցիկ իւ ո ւմ՛–
Ա աբ փեք ի ՀամոգումնԼ րբ , ա յգ նաՀանգներբ ՎյԲ– գեցին ո լ չուլրէ պար դարձան աեաբ շոպւէբ : Տ-ե– բին մասնակցութեամբ , եւ ողբացեալին մտերիմ
քացական են (25-10-1947, «Րէօթէբ») ։ աո յ իշխան՚բ , ոսկիէ տապար բ ձեռքին՛, մօտեցաւ բարեկամ Պ " Պտպամեանի առա^ն որ գո ւթեամբ :
Պէտք է յիշել, թէ լուրբ, այս իմաստով, ու տա ւալ առա էին Հարուածք ան՛որ կո դերաւն ։ Խում բի՛ն՛ կչլ մասնակցէր նաեւ մեծ թիւ մը՝
արձագանգեց նախ Անգարայէն՝ , ֆրանսական ք*ացւուած ճեզքէա՝ սրատաշ տոսախէ շեղբեր ղետե– Հայ (Լզգ * Եբգչախումբի ան՛գամն ե ր է՛ն՛ :
գսբծակալո լթեան (ԱՖՓ) թղթակցին խո ղ/ւ վա ղեցի՚ե , ու Հաղ\լ. լ մ թն՛չել, արեւամուտի պաՀ բ կա Պատարագիչէս էր՛ Յարութիւն \թ . վրգ՛ Մտլ–
կ՛՛՛ի • Ո՛– մ ենք , ին չպէս բնգՀանրապէս Հայ մ ա– րողացան, զայն երկու մասի բաժնել ։ Կիսալոլմնի ճեան . կը սպասարկէր Տովսէփ վվ՚Գ՛ ՚իալայճեան :
մ ոլլբ , վեր ա պաՀ ո ւթեամբ գիմ աւորե ցինք լուր՛բ * աղօտ ճառագայթ մ՛բ .սրաՀին ստուերՀնեբբ վանեց Զգաց ո ւմո վ թրթռուն յոլգԻՀ գամբանա կան
այն բացարձակ Համ ոզումավ, որ՛, նախ՝ Անգա– գէպի ան՚կիւններբ յ մը խօսեցաւ Հ. Ա. կոգեան : Ան ՛ներկա յացուց ե–
բա յի աղբ ի լրով Հասած ամէն տեղեկատուութիւն Ով Հ բաշք գդումին՝ փա ր ո տ ի քն եր ո ւն "^էք ր իտասաբգ վարպետին ն՛ուիր՛ումը իր արուեստին ,
կրնար իւաբգախուած Բ/Հա/ 1 1 ^Ր&Ր"\ՐԳ՝ ^/"ք՛– ս լացՏէ կ Հասակով աղէիղ մ բ բն կողմ ան ած էբ : Ա—• իր՝ մողովոլրգին՝ եւ \իր մ-ողովոլրդի բոլոր ՚յրբոլ֊
Հր գա յին Ա ի ո ւթեան փո խ– արտ աքի ն մա խաբ ար \1ովէ ա չքե բբ ծոթրինի գո յն՛ ուձ^էին , նայուածքէ՛ն՝ թիւններոլե՛ : իր, խոսքը եղաւ Գ՛ոլբդէնը պանծ՛ա–
"*(ք. էէ՚Ս կրնար։ ա յսքան բացա յա յա ՛ուրացում մբ կբ ծորէին քաղցրութիւն, բար՛ութիւն– ու միա — ցՓ՚ող քերթուած մ՛ը, որ խռովեց ու ա՛նդամ մ յլ ւս՝.
գործել միէաղղային ատեան՛ի մբ առէեւ ։ մ ա ութիլհ. հ Ս արմ ին ր կաթ եաթո յբ \սնգուսավ շին ՞Տ&ո՚՚&Հ&՚&Հր&ձ&՚էէՀ^
^ժբաիւտութիւն , սակայն , ՛որ ոչ միայն մի– ուած , ոլ բրինձի փո շփով էր՛ օծ ո լած ւ Աեռքեբաձե՝ , թեան, պատրաստեցին խոբոտ\ի կներ , Համադամ
ատքհւբուն մատներբ Հասուն ծիրանի գոյն՛ ուձնէին : Արդիւնքը
էաղղային Հեռագրական^ դո բծակալոլթփ լեն եր եւ Կռնակէն՝ ուսեր ուճե՛ եաեւբ , շո լշա\ն ի թե բթի էին երաւ կեր^աէոլլէևեր , չարեցին, անոր չուրվը։
նման՛ող շղաբշի ծալքերու խ՛ուրձ մ՛բ կբ կր Էբ - \
խ^հբթեր , ա յլեւ նա յն ինքն՛ ս ո ՎԻԷ թ պա շտօնա թե բ - եղաւ դարձեալ բացասական է
թեր , ՀձՓրավտա^ ել «իղվեստիա» , 28 Հ/> կա եմ Արչալոյսր մօտ Էր , ցամքեփոցյլ գեռ պատ -
ք՛ Լ րի իրենց թիլերով՝ ե կան Հաստատելու ան. Հա ԱՀաբեկած , \ներկա՚՚՚եվ.բ զարմանքի ու վախի բաստ չէր ու աղչիկը չէր շարժած իր տեղէն :
ւտա ալին՛. Արդարեւ, Ա ովիէթ այս եր կալ օբդան֊ աղաղակ ձգեցին : ^ոնաբՀեցան , ծունկի եկան ու ^ոլոր միից՛ եեբը փորձելէ վերի ճարահատ
Հեռացան
նեբբ եւս ան գր ա դառՀԼ ալէ վեվ է Վի շիւ սքի Ա ար իրե՛նց ճակաաբ դետնիև քսոցիև\; Ք,այհ մբ լսուե– անոր, առիւ գրին՛ կաիժսայով շոլ^ր ։Եըբ
ելած էր
փեր մենամարտին , կբ Հրատարակեն ամբողէու– ցա՚լ կդո՛՜լ կոա՜՛ կբզո^ւ * • • քովէն, լսեցի՚և, ի լրին չղչփտցը : Աղչիկը
թիլք, բ սովիէթ փոխ—արտաքին նա խա բաբի յա յ– Ան՚Հ ամ արձակ \ու վա խո վ ^ շտկեցին իրեն. ց գգոլմ՚էն ու կը լողար իւբին մէշ՝ :
աա,ր սրալթիւններոլհ՛ , ուր՝ կբ կարդանք Հետա– մԷԷքբ , ղիրար քաէալեբելով կորաքամակ ոտքի Լուրը տարածուեցալ ապարանքին՛ մէԼ, իչ–
գայ :ո ո ղեր ր բառ առ բառ ՚ ե լան , կր օն ա պե տ\բ խուն կո վ ու կն գ բո լ կով մ օտե– խանոլՀիները փութացին սրաՀը , տարին ա1.ոլ–
-— « - * * Այգ Հ"դեբբ պէտք է վերադար՛ձ ո լին ցաւ դգ"՚ մի երկու կիսադոււդեբուն,, խնկարկեց չաՀոտ ձէթ ՛ու Հթ,այ անոր մարմինը օծելու Հա
վրացականն՛ Հանրապետութեան , Վրացի ժողո ՛ու ազօթեց այդ տեսիլքին առէեւ։ Անշարժ էբ աղ մ՛ար : Երբ մ տան , տեսան կարապ մը կաթսա յին
վուրդին՛, պատմական - ազգագրական - քաղա էի կ ր ու կրկին ձայ\ն կո ւա ա բ . մէշ ու ղղումը պարպուած՝ ՛իր չքեզոլթենէն։
քական ու այլ Հիմունքներով՝ Ասիկա արդար է էԻլոՀլ , կղա՜՛ , կբղո՜՛ւ • • • Փնտռեցին աղչիկը սրահին չորս կողմը, բա՛
ի.
յա ե պատճառով, որ՛ այդ Հ ո ղե ր բ վրացական ե%% % չէ* ա՝ն\բ Հ րամ ա յեց բեզրել պալատին գանձե– ցին պատ չգամ ին դուռը շարունակելու Համար խորէն՛
՛սրա.
–•ւկ0տք էբ, որ Աթալին խօսեր Աոսկուայի էրէն , արեւելքի բեՀեղներ էն պատրաստուած թանէ– րենց փնտռտուքը՛։ Յանկարծ կաթսային գանէն
•ձայնասփիւռէն։ այս իմաստով, ո ր սլկալ ի իր՛ աբ– կարժ Էք շրէազգեստներ ։ ք*եբի\ե դրին անոր առ— ԿԿ.ա՚Ր ԿղԿղո9 "՚ւչ կեց կարապը, թե ւածեց
տասաՀմ՛ան ե ան Հայ Հա ւատ ացե ալն ՛երբ Հաւատա էն՛ ւ , մեր կո ւթ ի ւն ր ծ ածկելո ւ Հ ամար ու Հ եռա ց ան՝ Հին պարապոլթեանը մէշ ել խոյացաւ
յին Իւ՝ռսց աչքին ու ակա\ևէնտեբուն•։ կբ տարակոլ.^ (սրաՀ էն : գուբս ու Հեռացաւ;
\ինք, ռ,ր ան՛ոնք պարկեշտութիւնն ունենային այգ Ա պասեցին՛ քովբնաի սենեակին մ էէ ու խ՛ո ր– Կաթսային յձի^րեղ իլրը պղտորած էր՛։ Ա–
պարադային իսկ վրդովելու , բեղ վղելու Հրապա Տ //ւր գ բրին լռելեայէն հ Ամփոփուած էին ամէնքնտ նոր յատակը ցեխի մրուր էջ, պատած ու աըիմսի
րակաւ Հայ ժո ղովո լրգի երես ին շպր տուած այ ս ալ ի ր են ց խորՀ րգածո լթ իլ^ն եբա ւն մ էէ ու չէին բիծեր կայ ի ւ՛։ Աղչիկը մկրտուած, մաքրուած էր
նախատինքին դէմ : Տ առաէգիմա կաննեբբ իրեն՛ց ար տա յա յա ո ւե ր * մարդու Հեշտանքի, նախանձի, կեղծաւորութեան
բոլոր գո յն ի ար բամ ե ակն եր ով ալ ծ ա ղրան կարն ե– Կրօէնապետև՛ ու \ի շխան բ Հր աման բրին եր՛թաք գարշելի կեղտէն ոլ դարձած էր կարապ , ու փա
սվէ աՀ բ եւ աեդե կո ւթի ւն՝ բե բե լ ։
Բով. ոչ մվայն մերժեցին՛ ու Հերքեցին ստոլգոլ– խած , փախած ոճրագործ բռնակալ մարդկութեան
թիւ; բ Վիշվ՚նսքիի յա յտար ա ր ո ւթիլններո ւնւ , Հագա լսանե րբ կր մնա յին իրենց տեգբ , 1՚ս^Լ ձեռքէն\ %
երբ Հայ մ ամ ո ւլբ յաէո րդ օրն իսկ ա պշան քո վ ել աղէիկբ անշարժ բնգՀատ , բնդՀատ կբ կբղկոաբ : Ան թռաւ, Հեռացաւ ել հա սալ Հեռու աշ
Երբ
ցաս ւմ ով կբ գիմ աւո ր է ր Հ րապարակային ա յգ Վերադարձին՝ արտւաայռաւյյատուեյցտաոնւէ– բոլորբ , խարհներ : Փնտռեց կարապն՛երու խումբյլ։ սու–
ո^րացումբ , ա՛յլ շա բո լն ա կե ցին ու կբ շար ո ւնա– ան\ո ր աՀն շւսբժո լթիլքնր վեվ. աղբեցին ան ս ո ւա ղո ւ— ղանռնք գտաւ, անոնց մէկ քանիին կտուցը
կեն իրեն ց մ՛ունէ խամ աճի կ ի գերբ , ա՝. շչոլշտ ա յ— ( * ) Ան՚այ Զա յբր անո ւն ո՝ մ ին չեւ մ եբ՝ օր երր գէձ սեւցած էր։ Եւ իրենց վիզի՛ս պարա՛նոցին վբ–
լա յ լա՜ծ ու շշմած անՀաւատալիին իրացումէն : Կբ պաՀած էր այգ Հողամասբ, ոբ կ՚իյնար՛ բՀնգՀան– րայ սեւ շղարշ մը օղակուած էր : Անոնք Հրճուե.
Հարցնեիք։ ին՚չո®լ չեն խօսիր։ Կբ Հարցնենք ; րապէ-ս Ա ե՛ծ Նոր Ղ՚իւ֊զի սաՀ մ աններ՛ս լն՛ մէէ , Նի– ցան , ուրախութիւն ըրին ու խօսք . մէկ ըրին Հե
/՚ –՚. չո^լ ա յս ուրաց՛ումս՝ ա յւնքան երկար ո լ յա հ.11ոյ մօտեր բ ։ ռու մնալ մաբդոցմէ : Ու այդ օրէ՛ն՛ ասդին՛ զգու
մառ յուսադրութիւններկ , Ղ*էորգ Զ" Կաթողիկո..–. շացան թառելէ Հ,ոն ուր,՛ մարդիկ կը վմ֊ա՚Ա ճճինե
ամպե
սին ար ո ւա՚ծ Հաւաստիքներէ , Հայ էթկեղեց . Հա– րու պէս, զիրար բզքտելով, սաւառնեցան
մ աղ .՚-ւ-մ արի բնթացքին արտ ա ս անտ լած շողշողուն՝ « Տառաէդիմական » ճակատի կբաւորակա– ր՛ս լն մէչ ու կարաւան կազմած թափառեցան եր՛
իսՕԱքե րէ ե լ մ օտ երկու տա ր՛ո լան շռնդա լից քա— ն՚ութիլնն ոլ քար լռութիւն ր Համ աղբ բ են վատաւ– կիրէ երկիր ;
րողււ ւթիսնն եր է վեբէ։ Իրաւունք չունթ՚նք կաս թեան։ Մենք արձանագրեցինք ու կ՝արձանագրենք Իշխանը բարկացաւ կշտամբեց կանանոցի բո
կածելու ՝$՝ բեմ լինի կողմէ բ1՚.ծայուած ամէն՛ խոս մ եր՝ խոր վրգովո ւմ բ ա յս Հանգ չ– սա ւ ո ր ո լրաց մ ան լոր բնա կչութի օնը, խելագարի պէս թափեց կաթ
տում հ անկեղծութեան , Աոսկուայի կողմէ պար դէմ , ո լ կբ կրկնեն ք մ եր անսասան Համ ալ՛՛ ւ մբ՝ սային ի ւրը պատ չգամ էն վար ՛ու փոչի դարձած
զուած ամէն ձեռքք. մաքրութեան եւ ան շա Հ ա— թէ կարսի եւ ԱրտաՀանի վերադարձք, Հրաշքի մբ ՅեՒլ՛ յտնձնեց քամիներու բուռն Հ՛ոսա՛նքին ո,ր՝
խնղբոլթեան մաս ին՝ ։ ք*ն չո0 ւ ոտքի Հան՛ել Հա յաս– պարագային\, աչ միայւԱ պիաի չլուծէ Հայկական՛ տարածուեցալ աշխարՀի չոր՛ս ծագերը :
տա*, ի թէ ա րտասաՀմ անի մ օտ երեքուկէս մ իլիոն դատք , այլ պիտի թաղէ ղա յն , այգ Հողերբ կցե Ան ցան՛ գարեր՛, բռնակալ մարդկութեան Հան
Հայոլթիլնր , ու յանկարծ այս թուքբ նե տել անոր լով «սովիէթական Հայրենիք»ին, քիուսիայ։ ի ճարեղ Հնարամտոլթիսնւը միիցր գտաւ գար՚ձեա/
երեսին՛։ Եթէ չեն՛ կրն՛ար պոռթկալ Հայրենիքի զո լ.ր կբ յուսանք ձարերուն ու անանց ներ կայի ձեռք ձգելու միամիտ կարապներ ու կաշկանդեց
Հա ք օաղմա Խիւններբ , ինչ\ոԲւ բռնուած է լեպուձե սեր ո ւնգԼ եբռլն, միէեւ տեսն ել ոեւէ բաբ՚եշբէու– զանոնք պուրակներ՛ու խորը, արհեստական աւա
արտ տ՚սաՀմ ան ի բո լշեւիկ—Հն չակ-ռամ կա վար թու՝֊ թիւն : զաններու մէչ, ու ծւ ՚ւեՄոլց ւն՝ոն.ց բար, ւթիւ–
՚ն՚ը ՛լ րե՚ց
թակ եւաւն , որ՛ոն՛ք տակաւին մինչեւ այսօր կբ Մեր Հողերտւն վրա յ պիտի նստին առանց խղ բիրտ Հեշտանքին ու չտես պերճանքին ,
յամ ա ր– են խ ՚րՀրդ * Աքոլթեւ էն եւ * . • ^^Ողո– ճի խայթի ; Առանց Հաղղ^երու վայել արդարու ••• Իսկ մենք, երախաներս , սպասեցի՛նք դը–
վոլր՚^երոլ էայր՝^ Աթալինէն յուսալ պսակոլմբ թեան եւ ուղղամտութեան Հ դումէն, ելլող աղԱան յայտնութեան
իր են ց ա բղար ի բալո ւն՝քն եր՚ո լն ՚ ; «ԱԶ՚հԱՐԱՐ»
9–. ՋԱՀՐԵԱՆ
Fonds A.R.A.M