Page 20 - ARM_19-1948_01
P. 20
է
ա ա ***
ՏԵՍԱԿԷՏՆԵՐ ԱՐՏԱՍԱՀՄԱՆԻ ԿադաԱդի պատմաթիւԱ Վերադարձաւ խրճիթ կրակի տուաւ գա,%
ա՚եյայաացալ\ *
նեաաՀար բրաւ այծեամբ,
ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ ՄԱՍԻՆ Կաբապնեբբ աղէկան օղքե\ոլթեան փո^թապեն
Հյլլղռւեքյսէե լիճին յաաակբ ալ զայն փբենց թելէ^
բբաւն վբայ առահ բարձրացուէին էւռւբեբսլն վբա \
՛Կ. Ս ա ս ո ն ճ ի ի խօսքր կարապներբ իրենց ձիւնի աէ/է ճերմակ թա &եա*յ լողալով Հա աւան լճին արեւելքի ափբ։ ԷԼ
ւիշէ 1^ռլ^ՐԲ ՀՀԸ տա՚րահ՜է\ի՝ն ա1 - ո ր վրայ, ան՛որ գէն աբեւ-բ ծագած էբ։ Հոն թողուցին զայն,
մերկ մ արմինր պաշտ պահելու Համ ար , ճմ եռնեբբ մինակբ ու Հեռացան :
Ղ՚բա կան այ ս Հ ան զ ի պո ւմ ին բաբե բախտ աբ ար սառն ամ ան իքէն ի" կ ամ առնեբք ար ելի ճառա– Լի՜ճին այս ափկն քա՛նի մը քայլ Հեռու, ^ա զ
կբ մասնակցին Հայ գաղթաշխաբՀի չարք մբ գբ՜ գայթներէն։ կր Հասկնար անտնց լեզուէն։ Լ/ա– աիկ բարձ՛ունքի մը վրայ ղգումի աունկ մը բոլ.
Բ"Գ եր եւ մտալո ր ականն եր եւ ան ո՝՛՛ ց կար՚ծհքի զան քն եր կ ՝բն էին ա>, ոնք իր ենց երկար պարանոց բ սա ձու աճաձ կր ՆաՆկելով արաավար մը գեաին .
փոխանակութիւնք արժէք մբ կբ ներկա յաց նէ մեբ քսելով աեոբ ուսեր՚ոլն ու սրունքներուն ել շուքէ անոր արմա ա՛ւերը Հասաձ կ ի» մինչեւ լիճին չու
գր՛ական՛ութեան զարգացման տեսակէտէն : (\բով » պար՝ կր բււնէին բոլորտիքս՝ կռկռոցներ ար րերը, փսկ աերեւներր ամպ Հովա՛նիներու պէս
դլաս է՛ր ո ւն կն գի բներ էն աւելի , խօ սքս կ ՝՚ուղղե մ ձակելով ։ րարձրասաճ կին երկինքն ի վեր եւ անոնց շոլքին
ղրաս էբն՚ե րուն , մ տ ա լոր ա կանն ե բ ո լ\ն՝ եւ այն ԳԸ՜՜ Երբ հօթբ տարեկան եղաւ , լէալուսնի աէս աակ կարելի կր տասնեակ մը գառնուկ կամ Հա.
•բաս էք ե բ ի տ ա ս ա բ գներ ո ւն , որո և ք գբի չ կբ չար Հ աս ո ւ նաց ահ էբ ա՛՜ս ։ կոնքերբ լայնցահ՜ ու կուրծ րիլրներ՚ով բագեր պատսպարել :
ժեն , կամ պիտ ի շա րժեն մ եր գրականութեան քեր բ գմբէ թն՜եբ էին ։ Հո լան ի մ արմի^՚ր կարապի Յունիս ամիս՛ն կր ու դդմենին ձաղկաձ կր .
ա 1.՝գ ա ս ա ան էն \նեբս է գ՚՚յն իսկ աչքեր ք իրենց գոյնբ լիճերու կա պո յա էն անոր կրակի գոյն թերթիկները խոշոր սկիՀներալ
Ամէ՛նէն առաէ կբ Հաստատեմ այն ի բ՛ո ղու– էին։ առահ՜ X պկս իրենց շրխերը բացաձ կիս՝ առաուան շաղթ
թիւնբ , թէ արտասաՀմանվ։– Հայոլթեան գրական Հա յր ր տեսաւ ան՛որ՛ մ արմթւփն ղար՛ գացո ւմ հ– եւ իրիկուան ցօղխ գկմ : Կարելի կր աղայ մր
սա՛։ զհագո ր է՜ութիւնն եր բ , ան ցահ՜ 25 տ ա ր ին եր ո ւ ո լ փոփոխութիւնբ։ Աւագներու մէէէն Հաւաքեց մկրտել անոնց վրայ X
Բնթացքին , արժէք մ՚րՀ կբ ներկայացնեն , նոյնիսկ ծմակւերԼ ՝՛ ) ու ոստրէի մաշած կճեպներ, հակեց Խոշտանգուած մարմին՛ով աղջիկը յո գնա բեկ
մեհ արժէք մ՛բ : Լրիւ ծ ա ն օ թ ՛ ո լ թ ե ա ն մբ վր՛ա ք ղանոնք եւ ուլի մաշա՛ծ թելերովիրարու կապելով ինկաւ տեր՛եւի մը շուքին տակ ու քնացաւ։ կկս
ոլա՚հ՝ կբ յայտաբաբեմ , թէ գաղթաշխարՀի շինեց զրաՀ մբ ու ա\Խով ծածկեց աղէկան մէէքն՛ ու օրուան մօտ, արթնցաւ երկունքի ցաւերով : Հա
2,^>ամ եա յ գբ ա կան ո ւթ ի ւն բ շս յա աւելի հ՜ա^ր կբ կոլբծքերբ եւ իր ձեռքով յահձնեց զայն լճի ալիք֊ նի մ՛ր ՛համ վեր1 ՆնաՆ կր ճերմակ, ճերմակ աղ.
նե կ աբ ապն երոլ խումբին ;
կշռէ , քան Հայաստանի այգ ժամ ան ա կա շբէանի շիկ մը, փայլուն կաթնաթոյր անգո լոկ մորթով,
գ-ա դ•ր*աքլւ ՚՚ստեզծագոբծութիլնբ Այյս ՛Քանի մբ ամ իս վեբէ պարեգօտն՛ ու կուրծքի կարմիր շրթուն՛քներով ու կարապի կանա՛նչ աչ
՚ •֊ ՚ է ւ լ. — զրաՀբ սկսան տա\1էել ղինքբ։ ք*՚ողոքեց Հօրբ ՛՛Հայ– քերով :
իսնգր ի մանրամասնութեան չեմ մաներ ւ Աիա ի բբ քակեց կապեր՚բ ու մռայլ մտածում մբ պա շա Շոյեց զայն՛ ու կրկթ՛ քնացաւ։
^թէ յ է չատակենք ԱՀարոն՚եանփ , Լ* Տանթի եւ րեց գինքբ , Համոզոլեցաւ որ աղէիկբ պիտի ար , Առտուն, երբ արթնցաւ, զգաց ՛որ անօթի կր :
ոեղծագոբ–
կարգ մ ր ուրիշ Հին սերունդի այն կաթ տուաւ երախային, լոլաց զայն Նագիկի մր
ծութիւհնե ՚;բ որ (լ՝ի յե ան այս ՚ Հ ^ բ է ի 0 2,5ամ եա կին գասաւորէր ։ Ո*– տար՛աւ փակեց զայ՝ն Հիւղակին՛
մէէ% ինչպէս նաեւ միէին սերուձՆգի , ինչպէս կ. բաժակին՛ մկչ՝ Հաւաքուահ– չագով ու պառկեցոլց
Տէայ։եանի , Օշականի եւ Համաստեղի գլխաւոր՛ եր– ՝ք՝աԱ ի մբ օր վերէգ յղութեան՛՛ բոլոք նշաններ ր անոր գիրկը։ Յետոյ թափառեցաւ Հեռաւոր ան.
կերր ու անոնց միացնենք արտասաՀմանի աա– կա յին աղէկան վրա յ ։ *Լր դովո ւեցաւ , կատա տառին մկչ՝՝ ճարելու Համար քիչ մը ՛ուտելիք։
ղան գա ւոր բան աս տ եղծն երաւ եւ արձակադի րնտե՛— ղութեան՝ մատն՛ուեցաւ , կապեց անոր ձեռքեբբ Հո՛ն գտաւ Հո՛նի ձառեր Հարսի պկս քօղուա՚Ն
Բ՛ոլ մնայուն արժէք ունեցող եբկերբ , բոլորս աք քանակոծեց , ստիպեց որ խոստ՛ովան ի այս ա րտա– կարմ՛իր պտուղն՛՛երով, թթենիներ՝ իրենց ճիւզե–
պիտի Համողոլինք , թէ Հայեցի եւ ամբոզէա կան կարդ երեւոյթին՛ պատճառբ ։ ք*այց անմեղ ու ՚րկն կախ՚ուահ– Հասուն թութերով, մաքիներու
գրական ութիւն մր զարգացաւ ա րտասաՀմ անի մ անկունակ ագէիկր կարապներէն զատ մ արդ տե ձիհ-երու պտուկներուն պկս բեղմնւաւոր , մեգրա.
մէէ, ,րն գգյ ։ կհէՈէԼ ամ բո զէական ոգին՛ Հայ ցեզին : սած չէր * Հա յր բ գբաւ զայն նաւակի մբ մէէ, ոտ Համ աւիշով։ Հաւաքեց մացառներու գիրկկն քիք
Այս ա բժէ քաւոր գբ ա կան ո ւթ ե ան թելադրան քին կապեց ծա՛ն՛ր քարեր ու տար՛աւ գիչռԲով ա– մը ի1 ր իհ Հո ւ կ ՛ու կոտեմ : կերաւ, կշտացաւ ՛ու
քին եթէ ան սանք , մեբ նոր գրա՚կանտւթե ան ///- փերէն շատ Հ եռի լիճին ամէնէ\ն խով> ունկ տեզբ ու մաս մըն։ ալ առա՛հ՜ գրկին մկ^, ուղղուեցաւ գգոլ–
ղին, լրի1֊ ու ամբո զէական պէտ ի թե քո լի գէպի նետեց զայն էոլբեբուն մէէլ՛. մի աոլԼ՚կին՛ կողմը։
Հ ա յեց ի գրական՛ութիւն մբ։ (Լզգա յին թո ր ունկ ( * * ) Ծմակ Խխունջի կամ ոստրէի կճեպնե Երր Հասալ Հոն , կկս օր կր։ ՚հղմենին արեկի
արմ ատներուն Վրա յ շառաւիղ պիտի նետէ եւ րէն շին՚ո լա ծ զաբգեզէ\ն : ճառագայթն ե րո ւն աակ հ՜երացեր կր , եւ իր՛ նի՛–
Հն ազար ե ան; կոճղին անւ մ\իէա կան՛ շա բուն ա կո լ – գա կ\ն. ե ր ո լ պկս գկս(ի ռրԿԷ"Ք երկարող ձ՚ողո ւննե–
թիւ. բ պիտի բլլա յ ։ Մ եր՛ մ էէ սխալ Հասկացողու ցնելոլ մեբ ծաւալուն Հորիզոնին գԼրայ : րու՚ն՛ վրայ վրա՛ն՛ լարաձ տեր՛եւներ՛ը՝ թուլցեր ու
թիւն մբ եր բեմն՛ երբեմն գլուխ կբ ցցէ ա քն մ ա– Այո բմբռն ո ւմ ո վ՝ կբ դա ւա՛– իմ այն ս կղբուն– իսմորի պկս կակոլղցեր , ճմռթկոլկբ կին, հ՜ագիկ
ո ին իֆէ մ ենք ին չպիսի գրա-կան ո ւթիւնւ մբ պ իա ի ՔԱ 1 " V ղբադէտբ կր Հռչակէ ոբպէս աշխարՀի ա– ներուն թերթեր՛ը իրենց բաժակներ՛ո՛ւն ՚^Կ^ գա.
զարգացնենք , աղղա յի^ն թէ միէագգա յին <ա փա - մէնէն՛ աղատ մարգբ : իր՛ագէտի Հ՛ոգին ա՚հ՚կաշ– լաբուելով .պր՛կուեր , կհ՜կուեբ կ՛ի՛ն , ի՛սկ երախան
ն ի շե ր ո ։ի : Ադգա քի՛՛՝ ԲԱհլով , ոմ անք կբ կար ծ են կանգ է եւ թոքբ բացարձակ թագաւոբբ իր՛ Հոգե ահ յա յտացահ՜ կր :
թէ պ\՚ տի ամփոփուինք մեր խրճիթին մ1՜է եւ մեր կան կալուածին՝ մէէ։ Այս աւլատ ո ւթ են է ն ել ան՛— Վ^աղեց Յւողունկ ձողոլն՛ , ՚հ՜աղիկկ հ՜աղիկ տե–
կեանքն ու տիպեր բ պիտի բլլա՛՛ մասնակի, առօր՛ կախութենէն որեւէ շեղում գրագէտն ու մաաւո– ըելկ տերեւ ու եղալ մայր՛։ ճմլուեցաւ սիրտը,
եայ եւ, Հետեւաբար գրականութիւնք սաՀմանւա– բականբ վար կբ ձգէ իրենց պա տ՛ուա՛ն գան էն , որ կսկհ-աց ՛ու առածին տառապանքին՝ մայրական ար
փակ : Այս սխալ րմբռնում էն՛ ելնելով՝ շատերբ կր գաՀ մ բն է, աբժանապատո ւութեամբ սլաՀպան– ցունքը ցայտեց իր աչքեր կն : Ողբ ըր՛աւ ու լացաւ
՚ ետոլին գէպի ֆան թէզի գրական ութիւն մբ , եւ ուած ։ Աէէն ՛ու ձախ էն– եկած աղգեց՚ութիւննեվ՚բ ճոլաց իսելագարի մը պկս ու ժամերով խօլական
կամ նման ;լւ թեամբ եկք՛ ո պա կան այ լեւ ա յլ գրա երբ գրաղէտբ գնեն պայման՛ագրական վիճակի մր վաղոլըռտոլքկ , ո ւ փնտռտոլքկ մը վերչ^ մար՛ող
կան V ւթ ե անւ ց մգէաղգա յին՛ շապիկ մ ր 1լ ո լոեն մ էէ ու գրագէտբ Հանդուրժէ ատոր , ան գրագէտ Հրթիռի պկս ւինկալ թուփին մկ^՝ անշն Լա ցահ :
Հագցնել էրհ՜Ց ստեգծագո\սհ՝ո ւթեան։ Այս ֆան– րլլալկ կր ղս՚գրի • Հարաւի քամին կը մռնչկր , լիճը ալեկոհ֊ կր, |
թէգք՝ գրա կա՛ ՛ո լ թե ան փորձ երէն Հայ գրադէտնե– Ա տաՀ ոգի չ այլ երեւոյթ մբ կբ յանձնեմ մեբ "՚– անոր փրփուր՛ներու մկշ^կն կբ լսոլկր կարապ֊
րր, Հ անաւա՛՛՛՛գ նոթ գրոգներ բ ղղոյշ պիտի բլյասնտ ։ մ տա լոր ական ո ւթեան՝ ուշագր՚ո ւթե ան ։ Հայ գրա ներուն կրկռոցը։ Անոնք կը թելաձկին՛ կոՀակնե–
Օաս;. գրականութեան շլացումներէն պիտի աղա գէտն ու մ ա ա ւով ա կա ւ բ անէբպետով մբ կտրուած րուն վրայ, կը խո բա ս ուղուկ ին ալիքներ՛ուն մկք
տել ՚,,ա լ գրագէտբ : են Հայ բյ.թերց՚ոզ Հասարակութեն էն : Հայ Ժոզո– •ու յետոյ, մարմին մր իրենց ու սերուն վրայ , Հա
Ս*եբ կեանքբ անցեալոՎ եւ ներ՛կայողի շաա վո ւբղի մ ե ծա դո յն զան դո լա ծբ գրեթէ չի կարդա ր ստն՛ լճափը : Աիամիտ ոլ բար՛ի թռչունները նե.
Հարա ստ է , խոր ու Համամարդկային , եւ բնդգծ– ՝*ա մ ԳէՍՔԼՂ ^լ Հ±11 Հ ա զոր դո ւի ր Հա յ գրագէտ ի եւ տաՀ ար այհ-եամը բերտձ կին Հ ոն , կշտացնելու
• ուա*՛, աղգա ին՛ ; ՛Ա ե ր ղր ա կա>1՝ո ւթ ի ւն բ ազդա յւքւն մ տ ա ւոր. ա կան ի ապրումս երով , չի վա յելեր Հա ք Համար աղջնակը երբ ողբերգութիւնը/ Հասած կր
իր դ եմ ագիհո վ կար ող է մ ի շ ա ալ Համ ամ ար զկա լեղոկի ել գեղար՛ուեստի Հաճո յ ք բ ։ Հա յդբա կանո ւ- իր լրումին։ Հաւաքուեցան մեռելի՛ն՛ շուրթը, չ"–
յին ոառնալ՛. Պատկերով մր միտքս կրնամ արտա թե ՝՛1 արուեստի Համար մշակուած չէ Հւ յեցվ՚ն անոր մարմինը իրեն՛ց զլխով ու վիզերով է
գկմքը,կլՀր–
յայտել։ Աասիսր ոտքի յենարան դարձնելով , զանգուածներու Հոգին % Աշակութային տեսակէ իրենց թեւեր՛ով Հ՚ովաՀարեցին անոր
կա՛նգ–
գրագէտբ իր շարժումներ բ կարկինւի մբ ագատ՚ոլ– տով մեբ Հասարակոլթիս. ր վար մնացած է մեր կռացին, իրենց ոտքեըուձն՛ ձայրին վրայ թեւերը ,
մկչ՝ խրե
թեամբ կրնայ շատ Հեռուներբ տար՛ածել։ Հայկա գրականութենէն՝ ել արուեստէն : Այսպ\իսով՝ գբ՜՛ ՛ն՛ան–, սուգի դրօշակի պկս բացին իրենց մտրակուած
կան Հ՛ոդի ի պատկեր բ ել մե^ւ. սեզի ն՛եր աշխ արՀ ի ,ր՝ադէտբ ՀետզՀետէ կբ նմանի Հնագարեան այն ՛ու անոր ձայրը նետ՛ի պկս աւադներուն
ղուն տգեղութիւն ր պէտք է մնան մեր գրականու վանականին , որ քաշուած իր խցիկին մ էէ կբ լով շուրջ - պար՛ բունեցին : Գարձաէն,
թեան ե ւ ա բո ւե սա ի է ո ւթ ի ւն բ կազմող ն\ք֊ ւթերբ ։ դրէ ր ինքն իրեն Համ ա՛ր . իսկ ժողովոկրգբ միայն Հոլի պկս ,ոլ իրենց կոկորգկն լսուեցաւ կն սրտա
լեղոլի շքեզութեամբ , գրագէտի ինքնա եկեղեցփնւերոլն մէէ կբ լսէր իր չՀասկցած գրա ճմլիկ ողբը, կարապին երգը, ու իրիկոլա՚Խ գկմ
եղած
հատուկ ոճով եւ խորունկ ա պլՀո ւմնե ր ո վ բար բ : Այսօր Հայ գրագէտ բ կբ գբէ ինքն իրեն պաղա՛ծ մարմինը իրենց ոլսերոլն վրա ք առած
մ– ա յուն>
\ստե՝լծագո ^ ծ ՜՛ ւքժիւն ներն են ո բ կրնան որ եւ Հ ամ ար ել ա բձագաԼ դբ չի լսեք՝ մեբ ժ ո զո վո կր գին կրկին սոլղուեցաէն ալիքներուն մկչ֊. Ու այգ օրկն
գրականութիւն մբ տալ դաղթա շխաբՀին՝, րաց ո լ – մէէ ։ Առան;ց այդ արձադս/նգին , գրագէտբ Հ՛ոգե սկսեալ Հրաժարեցան իրենց սիրած լիճկ՚ն ՛ու գա
Համ ամ արկ. կա յին՛ կեանքի ու ոգիի պատկե կան մ եծադո րն– աԼ ո լնդէ մ բ զրկուած կբ մնա յ ։ ցին օտար երկիրներ ալ չվերադարձան յ
մբ պիտի րլլայ մեր գրականութեան բեմին, ։ Ջրադէտի Հ\ոդեկան թ բ թ ռա ց ո ւմ՚Լե բբ ոլղիղ ճա– Անգին, ալիք՛ները ողողեցին ձկն ՛ո՛րսին ր"ըն–
զհան թկ ղի գր ական ո ւ թեան մբ փո րձբ , գրա կան՝ նապարՀով պէտք է Հաս՛ին մեր ժողովոկրգին , կած խրճ՛իթը, այգիներն ու արտերը ու ճաՀիճի
փոթորկա յ՛ոյգ ելո յթհե՚րու րնդօբինակ ո ւմ յա մ եր տբոլ\և\ Հա յերրէն գարզացումբ այն ա՛ստիճան մշակ— վերածեցին աղջկան ոտք դրած բոլոր մասերը*
՝Ը^էէայ ։
մէէ անօգուտ ժամավաճառում մր պիտի Եղ՚Տէմիրճի– ՛ուած պէտք է բլլա յ , <ո ր Հարագատօրէն ր1՚ կա լո լ չ բ Ու մինչեւ այսօր ան՛ մնաց ցեխկ աւազա՛նի մ՛ Ր
՚ Այս ա/ւթհլ կյուղեմ րօինակբ յ ի շե լ մինչեւ դաոնա յ դրական ու մ ա ա ւ որ ա կան թռի չքն ե,րո ւն ։ պկս : Որուն ջուրը նեխած կ ՛ու մժեղները կեռան
անկէ աք
պաշեանի գրական Հմայքին , որ 1875^ Ջրադէտն ու բնթե,րցողբ իրար կր լրացնեն ; Հոն ու մահ կր սփռեն մօտակայ բնակչութեան ու.
1890 թոլականբ էլ երկարաձգուի եւ գեռ Հա յեց ի գ ր ա կան ո ւթ ե ա՛Լ՝ այս ուղին ա յժմ զեղերոմն վրայ :
յետոյ կբ շաՀւ \ո ւնա կո լի • Ամէնէն՛ կարկառ՛ունէ կ ար ելի է բս ել թ է բո լոյ էն վաւ երա ց ո ւա ծ եւ թե X
գէմքր կբ յիշեմ , րսելոլ թէ մ՛եր գրականութիւնք լադրուած ուղին է ։ Աեր գրական քննադատ՛ու Սեպտեմբերի վերջերն կր։ Օվ՚ուա՚ն իշխանին
2Տ)ամեակ մր տուժած է այս գրագէտին երեսէն։ թիւնն ալ , 25 տարի առաէ, իր ճաշակով գիկ^ղակ քսան տարեկա՛ն ադան իր Հետեւորդներով ճամ
իբ ժամանակւքն տիրապետող ղէմք մբ , որուն կ՝բնթան ար ։ Այդ թուականներէն։ յե եթէ բայ ելած կր ցամաքկն , լիճին՛ շրջանը ընելու Հա
ժառանգութենէն սգուի 0 շա կան ի մար : իրը տն Հասալ արեւելքի ափերը ան Հանդի–
այսօ^ կարելի է 100 200 էէ փ առնենք Գ– Մ ի՚ւ՚թ ըա ռ "՛՛՛՛է 1 Տ–
մի Հաւաքե լ եւ յանձնէ լ յետն ո՛րդն, երա լ ուշա դր՛ակա՛նութեան գաաութիլններրչ , պիտ՛ի տես– պեցալ առասպելակա՛ն՛ առատութեան , յորդառատ
դրութեան. : Ա՛ ենք ներկա յ ժաման ա կա շրէանին ՛հ՛ենք ,որ աաոի՜ձա՝ արար ղա րղ աո ահ են ղէսլի Հա. բերքի ո լ բարիքի; Ապշեցաւ երբ մեղի ծանօթ
ա յգաիսի շոա յլութեան պէտք չուն ինք ։Ա եր երի– յեսի գրականութիւնը եւ այմ՜մ կարելի կ րսեւ դդմենին տեսաւ, ա՚1 որ՛ տիրակալած ու ծածկած
տասարգ գրւսոէտներբ պէտք է գրիչ շարժեն մ\հ՝– թկ Հասաաաօրկն կանգնած են ա՛յգ ճանապարՀին գետնին վրայ կային Հարիլինեբով. դդումներ։
այն այ՛.՝ ատեն, երր իրենց ներքին էութիւնբ Հա վրայ՝ այս ու այն արմ-կքաւորումշ ընելու Հա Րայ9 մկկր անոնցմկ տաճարի գմբեթի պկս ծած–
մակուած է խո՛րունկ ապրումով մբ ։ Այսինքն մար : Հեր կր Հոդը։ Անոր կեղեւը քարակ սի նմա՛ն՛ գգ
մղումնէ ունին իրենց երգբ երգելու։ Այս պարա Եթկ Կարհլի շլլս՚յ Հոգեկան մշակումը ըարձ– ուած կր՛, ու ոստայնկն խկժի պկս կակուղ մեղրա
վսաաՀ– օձերը
գայի՛ ւոագւ՚էնգբ, լեղուն ել ոճբ անւՀրաժեշտ րաո՚՚-՚ել Հայ նորաՀաս ղան գո լառ՛ն, եր՚ուն , գրակա մոմ Հիւթ մր կր պտղկբ , որուն Հ ՛ռակն՛ լճին իրենց
լե
նախւ՚յգրեա^ եր կր դառնան : Առան– ց ա ա գա՛ն՛ գի , օրկն կարելի կ ըսել թկ գ-սղթա շիյարՀ ի գալիք գինմովցած , Հաշիշամոլ տկվրիշներոլ պկս
առան ց (ռղո կի կատարելութեան , մ եզք Է գր ի ք նութիւնը նոր օ^ագկում մը սլիաի ու՛ն՛են այ Դ1.Ո՚–Ւ11 անկած, իրե՛նց բերանը բաց, իրենց
շարժել՝ ան՛ուանական գրագէտի մբ ԼՈԼ՜ՔԱ պա բա– 25ամեակին ։ զուն կյլ վւարտկին ու կը սուլկին :
Գ՛ ԶԱ-ԲՐԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
ա ա ***
ՏԵՍԱԿԷՏՆԵՐ ԱՐՏԱՍԱՀՄԱՆԻ ԿադաԱդի պատմաթիւԱ Վերադարձաւ խրճիթ կրակի տուաւ գա,%
ա՚եյայաացալ\ *
նեաաՀար բրաւ այծեամբ,
ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ ՄԱՍԻՆ Կաբապնեբբ աղէկան օղքե\ոլթեան փո^թապեն
Հյլլղռւեքյսէե լիճին յաաակբ ալ զայն փբենց թելէ^
բբաւն վբայ առահ բարձրացուէին էւռւբեբսլն վբա \
՛Կ. Ս ա ս ո ն ճ ի ի խօսքր կարապներբ իրենց ձիւնի աէ/է ճերմակ թա &եա*յ լողալով Հա աւան լճին արեւելքի ափբ։ ԷԼ
ւիշէ 1^ռլ^ՐԲ ՀՀԸ տա՚րահ՜է\ի՝ն ա1 - ո ր վրայ, ան՛որ գէն աբեւ-բ ծագած էբ։ Հոն թողուցին զայն,
մերկ մ արմինր պաշտ պահելու Համ ար , ճմ եռնեբբ մինակբ ու Հեռացան :
Ղ՚բա կան այ ս Հ ան զ ի պո ւմ ին բաբե բախտ աբ ար սառն ամ ան իքէն ի" կ ամ առնեբք ար ելի ճառա– Լի՜ճին այս ափկն քա՛նի մը քայլ Հեռու, ^ա զ
կբ մասնակցին Հայ գաղթաշխաբՀի չարք մբ գբ՜ գայթներէն։ կր Հասկնար անտնց լեզուէն։ Լ/ա– աիկ բարձ՛ունքի մը վրայ ղգումի աունկ մը բոլ.
Բ"Գ եր եւ մտալո ր ականն եր եւ ան ո՝՛՛ ց կար՚ծհքի զան քն եր կ ՝բն էին ա>, ոնք իր ենց երկար պարանոց բ սա ձու աճաձ կր ՆաՆկելով արաավար մը գեաին .
փոխանակութիւնք արժէք մբ կբ ներկա յաց նէ մեբ քսելով աեոբ ուսեր՚ոլն ու սրունքներուն ել շուքէ անոր արմա ա՛ւերը Հասաձ կ ի» մինչեւ լիճին չու
գր՛ական՛ութեան զարգացման տեսակէտէն : (\բով » պար՝ կր բււնէին բոլորտիքս՝ կռկռոցներ ար րերը, փսկ աերեւներր ամպ Հովա՛նիներու պէս
դլաս է՛ր ո ւն կն գի բներ էն աւելի , խօ սքս կ ՝՚ուղղե մ ձակելով ։ րարձրասաճ կին երկինքն ի վեր եւ անոնց շոլքին
ղրաս էբն՚ե րուն , մ տ ա լոր ա կանն ե բ ո լ\ն՝ եւ այն ԳԸ՜՜ Երբ հօթբ տարեկան եղաւ , լէալուսնի աէս աակ կարելի կր տասնեակ մը գառնուկ կամ Հա.
•բաս էք ե բ ի տ ա ս ա բ գներ ո ւն , որո և ք գբի չ կբ չար Հ աս ո ւ նաց ահ էբ ա՛՜ս ։ կոնքերբ լայնցահ՜ ու կուրծ րիլրներ՚ով բագեր պատսպարել :
ժեն , կամ պիտ ի շա րժեն մ եր գրականութեան քեր բ գմբէ թն՜եբ էին ։ Հո լան ի մ արմի^՚ր կարապի Յունիս ամիս՛ն կր ու դդմենին ձաղկաձ կր .
ա 1.՝գ ա ս ա ան էն \նեբս է գ՚՚յն իսկ աչքեր ք իրենց գոյնբ լիճերու կա պո յա էն անոր կրակի գոյն թերթիկները խոշոր սկիՀներալ
Ամէ՛նէն առաէ կբ Հաստատեմ այն ի բ՛ո ղու– էին։ առահ՜ X պկս իրենց շրխերը բացաձ կիս՝ առաուան շաղթ
թիւնբ , թէ արտասաՀմանվ։– Հայոլթեան գրական Հա յր ր տեսաւ ան՛որ՛ մ արմթւփն ղար՛ գացո ւմ հ– եւ իրիկուան ցօղխ գկմ : Կարելի կր աղայ մր
սա՛։ զհագո ր է՜ութիւնն եր բ , ան ցահ՜ 25 տ ա ր ին եր ո ւ ո լ փոփոխութիւնբ։ Աւագներու մէէէն Հաւաքեց մկրտել անոնց վրայ X
Բնթացքին , արժէք մ՚րՀ կբ ներկայացնեն , նոյնիսկ ծմակւերԼ ՝՛ ) ու ոստրէի մաշած կճեպներ, հակեց Խոշտանգուած մարմին՛ով աղջիկը յո գնա բեկ
մեհ արժէք մ՛բ : Լրիւ ծ ա ն օ թ ՛ ո լ թ ե ա ն մբ վր՛ա ք ղանոնք եւ ուլի մաշա՛ծ թելերովիրարու կապելով ինկաւ տեր՛եւի մը շուքին տակ ու քնացաւ։ կկս
ոլա՚հ՝ կբ յայտաբաբեմ , թէ գաղթաշխարՀի շինեց զրաՀ մբ ու ա\Խով ծածկեց աղէկան մէէքն՛ ու օրուան մօտ, արթնցաւ երկունքի ցաւերով : Հա
2,^>ամ եա յ գբ ա կան ո ւթ ի ւն բ շս յա աւելի հ՜ա^ր կբ կոլբծքերբ եւ իր ձեռքով յահձնեց զայն լճի ալիք֊ նի մ՛ր ՛համ վեր1 ՆնաՆ կր ճերմակ, ճերմակ աղ.
նե կ աբ ապն երոլ խումբին ;
կշռէ , քան Հայաստանի այգ ժամ ան ա կա շբէանի շիկ մը, փայլուն կաթնաթոյր անգո լոկ մորթով,
գ-ա դ•ր*աքլւ ՚՚ստեզծագոբծութիլնբ Այյս ՛Քանի մբ ամ իս վեբէ պարեգօտն՛ ու կուրծքի կարմիր շրթուն՛քներով ու կարապի կանա՛նչ աչ
՚ •֊ ՚ է ւ լ. — զրաՀբ սկսան տա\1էել ղինքբ։ ք*՚ողոքեց Հօրբ ՛՛Հայ– քերով :
իսնգր ի մանրամասնութեան չեմ մաներ ւ Աիա ի բբ քակեց կապեր՚բ ու մռայլ մտածում մբ պա շա Շոյեց զայն՛ ու կրկթ՛ քնացաւ։
^թէ յ է չատակենք ԱՀարոն՚եանփ , Լ* Տանթի եւ րեց գինքբ , Համոզոլեցաւ որ աղէիկբ պիտի ար , Առտուն, երբ արթնցաւ, զգաց ՛որ անօթի կր :
ոեղծագոբ–
կարգ մ ր ուրիշ Հին սերունդի այն կաթ տուաւ երախային, լոլաց զայն Նագիկի մր
ծութիւհնե ՚;բ որ (լ՝ի յե ան այս ՚ Հ ^ բ է ի 0 2,5ամ եա կին գասաւորէր ։ Ո*– տար՛աւ փակեց զայ՝ն Հիւղակին՛
մէէ% ինչպէս նաեւ միէին սերուձՆգի , ինչպէս կ. բաժակին՛ մկչ՝ Հաւաքուահ– չագով ու պառկեցոլց
Տէայ։եանի , Օշականի եւ Համաստեղի գլխաւոր՛ եր– ՝ք՝աԱ ի մբ օր վերէգ յղութեան՛՛ բոլոք նշաններ ր անոր գիրկը։ Յետոյ թափառեցաւ Հեռաւոր ան.
կերր ու անոնց միացնենք արտասաՀմանի աա– կա յին աղէկան վրա յ ։ *Լր դովո ւեցաւ , կատա տառին մկչ՝՝ ճարելու Համար քիչ մը ՛ուտելիք։
ղան գա ւոր բան աս տ եղծն երաւ եւ արձակադի րնտե՛— ղութեան՝ մատն՛ուեցաւ , կապեց անոր ձեռքեբբ Հո՛ն գտաւ Հո՛նի ձառեր Հարսի պկս քօղուա՚Ն
Բ՛ոլ մնայուն արժէք ունեցող եբկերբ , բոլորս աք քանակոծեց , ստիպեց որ խոստ՛ովան ի այս ա րտա– կարմ՛իր պտուղն՛՛երով, թթենիներ՝ իրենց ճիւզե–
պիտի Համողոլինք , թէ Հայեցի եւ ամբոզէա կան կարդ երեւոյթին՛ պատճառբ ։ ք*այց անմեղ ու ՚րկն կախ՚ուահ– Հասուն թութերով, մաքիներու
գրական ութիւն մր զարգացաւ ա րտասաՀմ անի մ անկունակ ագէիկր կարապներէն զատ մ արդ տե ձիհ-երու պտուկներուն պկս բեղմնւաւոր , մեգրա.
մէէ, ,րն գգյ ։ կհէՈէԼ ամ բո զէական ոգին՛ Հայ ցեզին : սած չէր * Հա յր բ գբաւ զայն նաւակի մբ մէէ, ոտ Համ աւիշով։ Հաւաքեց մացառներու գիրկկն քիք
Այս ա բժէ քաւոր գբ ա կան ո ւթ ե ան թելադրան քին կապեց ծա՛ն՛ր քարեր ու տար՛աւ գիչռԲով ա– մը ի1 ր իհ Հո ւ կ ՛ու կոտեմ : կերաւ, կշտացաւ ՛ու
քին եթէ ան սանք , մեբ նոր գրա՚կանտւթե ան ///- փերէն շատ Հ եռի լիճին ամէնէ\ն խով> ունկ տեզբ ու մաս մըն։ ալ առա՛հ՜ գրկին մկ^, ուղղուեցաւ գգոլ–
ղին, լրի1֊ ու ամբո զէական պէտ ի թե քո լի գէպի նետեց զայն էոլբեբուն մէէլ՛. մի աոլԼ՚կին՛ կողմը։
Հ ա յեց ի գրական՛ութիւն մբ։ (Լզգա յին թո ր ունկ ( * * ) Ծմակ Խխունջի կամ ոստրէի կճեպնե Երր Հասալ Հոն , կկս օր կր։ ՚հղմենին արեկի
արմ ատներուն Վրա յ շառաւիղ պիտի նետէ եւ րէն շին՚ո լա ծ զաբգեզէ\ն : ճառագայթն ե րո ւն աակ հ՜երացեր կր , եւ իր՛ նի՛–
Հն ազար ե ան; կոճղին անւ մ\իէա կան՛ շա բուն ա կո լ – գա կ\ն. ե ր ո լ պկս գկս(ի ռրԿԷ"Ք երկարող ձ՚ողո ւննե–
թիւ. բ պիտի բլլա յ ։ Մ եր՛ մ էէ սխալ Հասկացողու ցնելոլ մեբ ծաւալուն Հորիզոնին գԼրայ : րու՚ն՛ վրայ վրա՛ն՛ լարաձ տեր՛եւներ՛ը՝ թուլցեր ու
թիւն մբ եր բեմն՛ երբեմն գլուխ կբ ցցէ ա քն մ ա– Այո բմբռն ո ւմ ո վ՝ կբ դա ւա՛– իմ այն ս կղբուն– իսմորի պկս կակոլղցեր , ճմռթկոլկբ կին, հ՜ագիկ
ո ին իֆէ մ ենք ին չպիսի գրա-կան ո ւթիւնւ մբ պ իա ի ՔԱ 1 " V ղբադէտբ կր Հռչակէ ոբպէս աշխարՀի ա– ներուն թերթեր՛ը իրենց բաժակներ՛ո՛ւն ՚^Կ^ գա.
զարգացնենք , աղղա յի^ն թէ միէագգա յին <ա փա - մէնէն՛ աղատ մարգբ : իր՛ագէտի Հ՛ոգին ա՚հ՚կաշ– լաբուելով .պր՛կուեր , կհ՜կուեբ կ՛ի՛ն , ի՛սկ երախան
ն ի շե ր ո ։ի : Ադգա քի՛՛՝ ԲԱհլով , ոմ անք կբ կար ծ են կանգ է եւ թոքբ բացարձակ թագաւոբբ իր՛ Հոգե ահ յա յտացահ՜ կր :
թէ պ\՚ տի ամփոփուինք մեր խրճիթին մ1՜է եւ մեր կան կալուածին՝ մէէ։ Այս աւլատ ո ւթ են է ն ել ան՛— Վ^աղեց Յւողունկ ձողոլն՛ , ՚հ՜աղիկկ հ՜աղիկ տե–
կեանքն ու տիպեր բ պիտի բլլա՛՛ մասնակի, առօր՛ կախութենէն որեւէ շեղում գրագէտն ու մաաւո– ըելկ տերեւ ու եղալ մայր՛։ ճմլուեցաւ սիրտը,
եայ եւ, Հետեւաբար գրականութիւնք սաՀմանւա– բականբ վար կբ ձգէ իրենց պա տ՛ուա՛ն գան էն , որ կսկհ-աց ՛ու առածին տառապանքին՝ մայրական ար
փակ : Այս սխալ րմբռնում էն՛ ելնելով՝ շատերբ կր գաՀ մ բն է, աբժանապատո ւութեամբ սլաՀպան– ցունքը ցայտեց իր աչքեր կն : Ողբ ըր՛աւ ու լացաւ
՚ ետոլին գէպի ֆան թէզի գրական ութիւն մբ , եւ ուած ։ Աէէն ՛ու ձախ էն– եկած աղգեց՚ութիւննեվ՚բ ճոլաց իսելագարի մը պկս ու ժամերով խօլական
կամ նման ;լւ թեամբ եկք՛ ո պա կան այ լեւ ա յլ գրա երբ գրաղէտբ գնեն պայման՛ագրական վիճակի մր վաղոլըռտոլքկ , ո ւ փնտռտոլքկ մը վերչ^ մար՛ող
կան V ւթ ե անւ ց մգէաղգա յին՛ շապիկ մ ր 1լ ո լոեն մ էէ ու գրագէտբ Հանդուրժէ ատոր , ան գրագէտ Հրթիռի պկս ւինկալ թուփին մկ^՝ անշն Լա ցահ :
Հագցնել էրհ՜Ց ստեգծագո\սհ՝ո ւթեան։ Այս ֆան– րլլալկ կր ղս՚գրի • Հարաւի քամին կը մռնչկր , լիճը ալեկոհ֊ կր, |
թէգք՝ գրա կա՛ ՛ո լ թե ան փորձ երէն Հայ գրադէտնե– Ա տաՀ ոգի չ այլ երեւոյթ մբ կբ յանձնեմ մեբ "՚– անոր փրփուր՛ներու մկշ^կն կբ լսոլկր կարապ֊
րր, Հ անաւա՛՛՛՛գ նոթ գրոգներ բ ղղոյշ պիտի բլյասնտ ։ մ տա լոր ական ո ւթեան՝ ուշագր՚ո ւթե ան ։ Հայ գրա ներուն կրկռոցը։ Անոնք կը թելաձկին՛ կոՀակնե–
Օաս;. գրականութեան շլացումներէն պիտի աղա գէտն ու մ ա ա ւով ա կա ւ բ անէբպետով մբ կտրուած րուն վրայ, կը խո բա ս ուղուկ ին ալիքներ՛ուն մկք
տել ՚,,ա լ գրագէտբ : են Հայ բյ.թերց՚ոզ Հասարակութեն էն : Հայ Ժոզո– •ու յետոյ, մարմին մր իրենց ու սերուն վրայ , Հա
Ս*եբ կեանքբ անցեալոՎ եւ ներ՛կայողի շաա վո ւբղի մ ե ծա դո յն զան դո լա ծբ գրեթէ չի կարդա ր ստն՛ լճափը : Աիամիտ ոլ բար՛ի թռչունները նե.
Հարա ստ է , խոր ու Համամարդկային , եւ բնդգծ– ՝*ա մ ԳէՍՔԼՂ ^լ Հ±11 Հ ա զոր դո ւի ր Հա յ գրագէտ ի եւ տաՀ ար այհ-եամը բերտձ կին Հ ոն , կշտացնելու
• ուա*՛, աղգա ին՛ ; ՛Ա ե ր ղր ա կա>1՝ո ւթ ի ւն բ ազդա յւքւն մ տ ա ւոր. ա կան ի ապրումս երով , չի վա յելեր Հա ք Համար աղջնակը երբ ողբերգութիւնը/ Հասած կր
իր դ եմ ագիհո վ կար ող է մ ի շ ա ալ Համ ամ ար զկա լեղոկի ել գեղար՛ուեստի Հաճո յ ք բ ։ Հա յդբա կանո ւ- իր լրումին։ Հաւաքուեցան մեռելի՛ն՛ շուրթը, չ"–
յին ոառնալ՛. Պատկերով մր միտքս կրնամ արտա թե ՝՛1 արուեստի Համար մշակուած չէ Հւ յեցվ՚ն անոր մարմինը իրեն՛ց զլխով ու վիզերով է
գկմքը,կլՀր–
յայտել։ Աասիսր ոտքի յենարան դարձնելով , զանգուածներու Հոգին % Աշակութային տեսակէ իրենց թեւեր՛ով Հ՚ովաՀարեցին անոր
կա՛նգ–
գրագէտբ իր շարժումներ բ կարկինւի մբ ագատ՚ոլ– տով մեբ Հասարակոլթիս. ր վար մնացած է մեր կռացին, իրենց ոտքեըուձն՛ ձայրին վրայ թեւերը ,
մկչ՝ խրե
թեամբ կրնայ շատ Հեռուներբ տար՛ածել։ Հայկա գրականութենէն՝ ել արուեստէն : Այսպ\իսով՝ գբ՜՛ ՛ն՛ան–, սուգի դրօշակի պկս բացին իրենց մտրակուած
կան Հ՛ոդի ի պատկեր բ ել մե^ւ. սեզի ն՛եր աշխ արՀ ի ,ր՝ադէտբ ՀետզՀետէ կբ նմանի Հնագարեան այն ՛ու անոր ձայրը նետ՛ի պկս աւադներուն
ղուն տգեղութիւն ր պէտք է մնան մեր գրականու վանականին , որ քաշուած իր խցիկին մ էէ կբ լով շուրջ - պար՛ բունեցին : Գարձաէն,
թեան ե ւ ա բո ւե սա ի է ո ւթ ի ւն բ կազմող ն\ք֊ ւթերբ ։ դրէ ր ինքն իրեն Համ ա՛ր . իսկ ժողովոկրգբ միայն Հոլի պկս ,ոլ իրենց կոկորգկն լսուեցաւ կն սրտա
լեղոլի շքեզութեամբ , գրագէտի ինքնա եկեղեցփնւերոլն մէէ կբ լսէր իր չՀասկցած գրա ճմլիկ ողբը, կարապին երգը, ու իրիկոլա՚Խ գկմ
եղած
հատուկ ոճով եւ խորունկ ա պլՀո ւմնե ր ո վ բար բ : Այսօր Հայ գրագէտ բ կբ գբէ ինքն իրեն պաղա՛ծ մարմինը իրենց ոլսերոլն վրա ք առած
մ– ա յուն>
\ստե՝լծագո ^ ծ ՜՛ ւքժիւն ներն են ո բ կրնան որ եւ Հ ամ ար ել ա բձագաԼ դբ չի լսեք՝ մեբ ժ ո զո վո կր գին կրկին սոլղուեցաէն ալիքներուն մկչ֊. Ու այգ օրկն
գրականութիւն մբ տալ դաղթա շխաբՀին՝, րաց ո լ – մէէ ։ Առան;ց այդ արձադս/նգին , գրագէտբ Հ՛ոգե սկսեալ Հրաժարեցան իրենց սիրած լիճկ՚ն ՛ու գա
Համ ամ արկ. կա յին՛ կեանքի ու ոգիի պատկե կան մ եծադո րն– աԼ ո լնդէ մ բ զրկուած կբ մնա յ ։ ցին օտար երկիրներ ալ չվերադարձան յ
մբ պիտի րլլայ մեր գրականութեան բեմին, ։ Ջրադէտի Հ\ոդեկան թ բ թ ռա ց ո ւմ՚Լե բբ ոլղիղ ճա– Անգին, ալիք՛ները ողողեցին ձկն ՛ո՛րսին ր"ըն–
զհան թկ ղի գր ական ո ւ թեան մբ փո րձբ , գրա կան՝ նապարՀով պէտք է Հաս՛ին մեր ժողովոկրգին , կած խրճ՛իթը, այգիներն ու արտերը ու ճաՀիճի
փոթորկա յ՛ոյգ ելո յթհե՚րու րնդօբինակ ո ւմ յա մ եր տբոլ\և\ Հա յերրէն գարզացումբ այն ա՛ստիճան մշակ— վերածեցին աղջկան ոտք դրած բոլոր մասերը*
՝Ը^էէայ ։
մէէ անօգուտ ժամավաճառում մր պիտի Եղ՚Տէմիրճի– ՛ուած պէտք է բլլա յ , <ո ր Հարագատօրէն ր1՚ կա լո լ չ բ Ու մինչեւ այսօր ան՛ մնաց ցեխկ աւազա՛նի մ՛ Ր
՚ Այս ա/ւթհլ կյուղեմ րօինակբ յ ի շե լ մինչեւ դաոնա յ դրական ու մ ա ա ւ որ ա կան թռի չքն ե,րո ւն ։ պկս : Որուն ջուրը նեխած կ ՛ու մժեղները կեռան
անկէ աք
պաշեանի գրական Հմայքին , որ 1875^ Ջրադէտն ու բնթե,րցողբ իրար կր լրացնեն ; Հոն ու մահ կր սփռեն մօտակայ բնակչութեան ու.
1890 թոլականբ էլ երկարաձգուի եւ գեռ Հա յեց ի գ ր ա կան ո ւթ ե ա՛Լ՝ այս ուղին ա յժմ զեղերոմն վրայ :
յետոյ կբ շաՀւ \ո ւնա կո լի • Ամէնէն՛ կարկառ՛ունէ կ ար ելի է բս ել թ է բո լոյ էն վաւ երա ց ո ւա ծ եւ թե X
գէմքր կբ յիշեմ , րսելոլ թէ մ՛եր գրականութիւնք լադրուած ուղին է ։ Աեր գրական քննադատ՛ու Սեպտեմբերի վերջերն կր։ Օվ՚ուա՚ն իշխանին
2Տ)ամեակ մր տուժած է այս գրագէտին երեսէն։ թիւնն ալ , 25 տարի առաէ, իր ճաշակով գիկ^ղակ քսան տարեկա՛ն ադան իր Հետեւորդներով ճամ
իբ ժամանակւքն տիրապետող ղէմք մբ , որուն կ՝բնթան ար ։ Այդ թուականներէն։ յե եթէ բայ ելած կր ցամաքկն , լիճին՛ շրջանը ընելու Հա
ժառանգութենէն սգուի 0 շա կան ի մար : իրը տն Հասալ արեւելքի ափերը ան Հանդի–
այսօ^ կարելի է 100 200 էէ փ առնենք Գ– Մ ի՚ւ՚թ ըա ռ "՛՛՛՛է 1 Տ–
մի Հաւաքե լ եւ յանձնէ լ յետն ո՛րդն, երա լ ուշա դր՛ակա՛նութեան գաաութիլններրչ , պիտ՛ի տես– պեցալ առասպելակա՛ն՛ առատութեան , յորդառատ
դրութեան. : Ա՛ ենք ներկա յ ժաման ա կա շրէանին ՛հ՛ենք ,որ աաոի՜ձա՝ արար ղա րղ աո ահ են ղէսլի Հա. բերքի ո լ բարիքի; Ապշեցաւ երբ մեղի ծանօթ
ա յգաիսի շոա յլութեան պէտք չուն ինք ։Ա եր երի– յեսի գրականութիւնը եւ այմ՜մ կարելի կ րսեւ դդմենին տեսաւ, ա՚1 որ՛ տիրակալած ու ծածկած
տասարգ գրւսոէտներբ պէտք է գրիչ շարժեն մ\հ՝– թկ Հասաաաօրկն կանգնած են ա՛յգ ճանապարՀին գետնին վրայ կային Հարիլինեբով. դդումներ։
այն այ՛.՝ ատեն, երր իրենց ներքին էութիւնբ Հա վրայ՝ այս ու այն արմ-կքաւորումշ ընելու Հա Րայ9 մկկր անոնցմկ տաճարի գմբեթի պկս ծած–
մակուած է խո՛րունկ ապրումով մբ ։ Այսինքն մար : Հեր կր Հոդը։ Անոր կեղեւը քարակ սի նմա՛ն՛ գգ
մղումնէ ունին իրենց երգբ երգելու։ Այս պարա Եթկ Կարհլի շլլս՚յ Հոգեկան մշակումը ըարձ– ուած կր՛, ու ոստայնկն խկժի պկս կակուղ մեղրա
վսաաՀ– օձերը
գայի՛ ւոագւ՚էնգբ, լեղուն ել ոճբ անւՀրաժեշտ րաո՚՚-՚ել Հայ նորաՀաս ղան գո լառ՛ն, եր՚ուն , գրակա մոմ Հիւթ մր կր պտղկբ , որուն Հ ՛ռակն՛ լճին իրենց
լե
նախւ՚յգրեա^ եր կր դառնան : Առան– ց ա ա գա՛ն՛ գի , օրկն կարելի կ ըսել թկ գ-սղթա շիյարՀ ի գալիք գինմովցած , Հաշիշամոլ տկվրիշներոլ պկս
առան ց (ռղո կի կատարելութեան , մ եզք Է գր ի ք նութիւնը նոր օ^ագկում մը սլիաի ու՛ն՛են այ Դ1.Ո՚–Ւ11 անկած, իրե՛նց բերանը բաց, իրենց
շարժել՝ ան՛ուանական գրագէտի մբ ԼՈԼ՜ՔԱ պա բա– 25ամեակին ։ զուն կյլ վւարտկին ու կը սուլկին :
Գ՛ ԶԱ-ԲՐԵԱՆ
Fonds A.R.A.M