Page 117 - ARM_19-1948_01

չախումբերը Աաքօ Տակոբեանի եւ Հ . Էքիղեանի ԹՈՒՐՔԻԱ ըաններք, Բ՝ոպւքիա% իսկ նախանձի մատնելու,

ղեկավարութեամ բ : Արտա շարժ՜ Էր Համերգի բա­ աստ իճան քտռաջդիմած են՛. Պէտք չէ մոռնալ որ

ցումը, ՛Շ՛ուի Էն Է ախուր մաՀերգով, երբ երկու ՀԱՑՈՒ ՄԸ ՆԱՄԱԿԸ Ա. ՏԱՎԷՐԻ երկու միլիոն բնակչութեամբ այս փոքրի՛^ Հան -

ազբիկներ, յամբ՛ քայլերով բեմ բերին Հանդուց– I ոլսա Հայ թերթէ մը՛ էլլս րաաաաենք Հեաւե.լ– րապետութիմԽը Հակառակ որ 27 տարեկան է,

եալի մեծադիր նկարը , գծուած ԱլէմշտՀի բարե­ կրցած է կտտա րել այս Հր աշքն եր-լէ :

կամ նկարիչ Աճէմետնի կոգմէւ 1500 Հոգինոց "ԼԱ­ « Երկրին մէջ չկայ միակ անՀատ մը որ կար­
ճումհոլրիյէթ»ի
բագմոլթիւերլ լուռ, երկիւղածութեամբ, շատեր ր մէշ Ասչրտին Տավէր կը

լալով, ոտքի կանգնած ունկնգրեց Համերգի սր­ ԴՍ է դալ, գրել չգիտնա յ։ %ա խա կր թա բանն երո ւ մէջ
Անոեյոլնյեր ը սլոլչեւիկ
տակեղէք նուագը ^ կավ՚ծես , Հարազատի մը յու - գր՚աիյտին մասին գվ՛՛ա— 300 Հազար, Համալսարանին մէջ 3000 ուսանող

ղարկաւոր ութիւն ը տեղի կ՚ունենար : Եւ Համերգի թիւն մը Հրատարակած էիւ Նամակ մը սաասայ , կան։ Եւ ասոնց միջեւ կան նաեւ 12 Հազար մա–

ամբողջ տեւողութեան ընթացքին ալ, սրաՀիե Ով։ կը կրէ Պ • ^ • ստորագրութիւնը ։ կասկած՜ չու­ նուկէ երբ այն ն եր գաղթ ո ղն երո լն ո րոնց կր մ եզ­

"°էջ, Հոս ու Հոն կը լսուէր, Հեծկլտոցը ^ երաժշ­ նիմ թէ Հ այ Հայրենակիցի մը կողմ է գրուաօբ է ր՛/յար : Հձարտարարուեստի մէջ, կան արուեստա­

տութեան՛ ներդաշնակ Հնչունն եր ո լ Հետ : ա յս նամակը , որուն մ էջ եր կո ւ բան՝ 1լ ըսուի • կան քա ուշս լի գո ր ծա բանը Լոր իր 20 Հ ազար

Հանգոլցեալի Լ ղբօր՝ կարպիս ԱլէմշաՀի եւ I. Բանի որ կր մեղքնամ եղեր Հայերուն, բանուորներ՛ով Եվրոպայի մեծագոյնն է) շաքա­

մօըեղբօր՝ Մ կրտ1՚է Մ իքայէ լեանի ներկայութիւ­ ո ըոնք հիմա Խ . Հ այաստանի Հանրապե աութիւնր րի , ա ըի ւմ ին ի ո ւմ ի գով– ծտրաննե րը ( Հ իւսո ւածե–

նը աւելի եւս տպաւորիչ կը գար ձնէր Համերգի կը մեկն՛ին , ինչո^ւ չեմ մեղքցեր այն՛ Հա ւե րուն զէն ի եւ թ ր իքօթաժի աշխատանոցները , ժամ ա–

մթնոլորտը։ Տիթրոյտի Հայութիւնը, կարծես որոեք Ա * Հ ամաշիս* Ա յ ի ս ա ա ա եր ազմին։ տ ար ա– $ ո յ ց ի գործարանը, Հեծանիւի եւ թրաքթէօրի շի–
գրուեցան ։
խղճաՀա րո ւ ած կը ղգար ի նքզինքր , որ իր մէք նարաններր եւայլն յ

փչեց վերջին շունչը գ այնքան կենսուրախ , խան– 2. Խ * Հայաստանի Հան ր ապետ ո լ թ ի ւնբ « Գեղար ո ւե սա ի մ էջ , թատ ր ոններ՚ո ւն թ իւ-ՀԼ

գավառ \ու բարձր շնարՀքնե՚րով օժտուած արուես­ գրախտ մրն է եղեր։ աւելի քան 30 է : Երեւանի օփեբայի Հոյակապ

տագէտը 1 իր մատաղ Հասակին մէջ : ^Առաջին խԼ՝գիրԲ) այսինքն տարագրութեան՛ շէնքին նմանը ^կալքանեան– երկիրներ՛ուն մէջ չ ր – ֊

փակուած Հարցր նորոգելու Հարկ չեմ տեսներ։ կայ դեռ՛. Այդտեղ ամենաբարձր արուեստագէտ -

՛Լ, սլա ա ա կս Հ ամ երգ ի գեղար ուեստակ ան գնա– ՈրովՀետեւ այս Հարցին վե ր արծարծ ո ւմ բ ուրիշ ն՛եր միշտ կը ն\եվ–՛կայացնեն թէ տեղական , թէ <>-

Հ ատ ութ իւն ը չէ ^ որու մասին՛ վստաՀ եմ թէ մաս– արգիւնք չի տար ^ եթէ ոչ թշնամութիւն ստեղծեք տար փիէսներ ։ /Թանգարաններու , մա ա են ադա–

նաւլէւո անձեր պիտի գրեն֊ ^ բայց չեմ կրնար , չը­ թուրք Հ այրենակիցնւեվ՛ ուն միջեւ ։ Կարգանք այգ րաններու մ էջ պատմ ական շատ Հարուստ գործեր

սել , որ իր ա մ բո ղ^ո ւթ ե ան մ էջ , ան– անթերի ըլ­ Հա յրենակիցին՝ նամ ակին Հա յաստանի Հանրապես. կան : Անոնք ,որ Երեւան՛ի կենդանաբանական պար–

լալու աստիճան յաջող էր : Ա՝անաւանգ ^Աւարայ– տութեան վերաբերեալ սա մասը • ՚ոէղը տեսած են , զա յն կը բա զդա տ են Հռոմի

ր ի ճակատ ամ* ար տ իր Հ ամ ան ո ւագ ի ե լ ե ր գչա - « ՚(յ սյ խ ձեզի սա ր ս ե լ 1լ ուզեմ որ Հա յաստան պարտէզին Հետ , որ ամէնէն աւելի դնաՀատուած
դաց ո զ գագթա կանն երր իրեն ց գա ցած երկրին մ էք
՚ումրի մասերով Ուոլթբր Փուլի Հմուտ ղեկավա– լիւքս կեանք մը փնտռելու ն պա տ ա կո վ ճամբա ք է Ե՚֊րոպայի մէջ՛. Տակաւին շատ օրին՛ակներ կա­
չեն ելած ։ Անո1ք ա յնպիսի մ արդի կ են որոնք
րութեամ բ , կատարեալ էր ե լ գեղար ո ւե ս տ ա կան րելի է տալ ձեզի , բա յց զանց կխառնեմ ^ :

մեծ վա յ ե լ ք պատճառէ ց ո լԼ ՛կն գի րն եր ո ւն՝ ։ Հայ Հայ ր ենա կիցը , աւելցնելով մ ան ր ամաս -

Տ պա ւոր ի չ էր եւ եր գչա խում րի Հ^Հաւասարես– առժամ արար աչք առած են ամէն նիւթական նե– նութ ի ւնն երբ խր ա խ ճան՛ ո ւթեան մը զոր Հայ բեն ՛ա­

ցէ մաՀս մ եր ընգ մ աՀ ու ա ը գաբ ո ցն՝^ երգեց ո ղու- զութիւն Լ ւ. օտար երկի րներէ ազատելս վ ազգա­ դա րձ Հա յերր կազմ ակեր պա ծ են , Հետե ւեալ ձե­

թիւնը : իրականին մէջ^ միայն Համերգ չէր ե– յին Հա լաքա կան ո ւթեան մը , մ շակո յթի մբ մէք ւով կ1աւարտէ իր դր՝ոէ-թիւնւը է

զ ա՝ձ ր ՚, ա յլ աւելի շատ սգաՀ ա՚1դէ ս մը ,խո րախոր– ապրելու ե լ տենդոտ աշխատութ՛եան մը շնոըՀիւ ՀԱՀա , յար գելի վարպետ , մինչ անոնք այդ­

Հոլրգ կրօնական ծ ի սակատ տր ո ւթ ի ւ\ն մը, ո ր՚ով– իրենց Հ ար ա զատ Հ այ րենի ք ին Վ^՚Ր ա շին՛՛ութեան պէս ան ո լշ ան ո ւշ կ բ զբօսն՚ո ւն , ձեր Հոս անոն ց

Հետել ներկա յ բազմութիւնը մ իա յն եբաժշտու– մ ա սն ա կց ե լո վ ապագա ^ սերունդներուն ծադկեա յ ավգաՀատիլլ^ բոլորովին ան տեգի եւ աւե լորդ է՝$> \

թ ի՛ւն ր չվայելեց , ա յ լեւ յուղում ով ու սրտատրովւ Հայրենիք մը յանձնէ լու իտէալով կը շարժին՝ ։ Այս Հայ Հարենակցին ք$ * Հայաստանի Հան­

ապրեցաւ ԱլէմշաՀ ի յիշտտակովը, որի ոգին եր­ <ձ(յ կա աւելով որ անոնք ա շիւ ար Հ ի ամ էն էն րապետութեան մասին գբածն\ե ր ր ես պո լշեւիկ

գի ու ն ք ւագ ի ե լե ւէ ջն է ր ո ւ Հետ կլէ սաւառնէ ր սր֊ լիւքս եւ Հանգստաւէտ շոգենաւերով 1լանցնին մեր Հ րա տ ա ր ա կո լթ ի ւննե րո լ մ էջ ալ շատ կարգաց ի :

րաՀին մէջ ե լ բոլոր ներկանեըոմե ՛Արտերէն ներս : ջուրերէն՝\ եւ իրենց ՀայրենիքլՀ կ՚երթան , փոխաբ­ Նոյնիսկ պոլշեւիկներր կը պնդեն անդադար– թէ

0 ո լզուեցան Ո ւ լացին ամէնքը ծանօթ թէ անծա­ նակ անոնց խղճա լու , պէտք է շն որ Հ աւո րել ՚//՛– նո յնպէս եր ջան ի կ ե լ բարօր 1լ ապր ի ժոզովուրդբ

նօթ՝ ընկճուած ան փ ոխ ա րին ե լի կորուստին առ - րենք իրենց այգ բա ր\ե բա խտութեան Համ ար ։ Խրիմի եւ Զէչէն Հանրապետութիլններունւ որոնք

« Որով , ի զուր սիրտ կբ Հատցնէք , միՀ իմնա՛յատակ բն ա ջն ջո ւե ցան ։ Ես աչքերովս ա\ե–

Տիթրոքիտի Հայութիւնը ^ մանաւանդ յանձ– յո լզուիք ; Հա յաստանի կա ռա վար ութ ի ւն ը , գուր­ ,սա& եմ նյ . (հուս ի ան եւ լաւ կբ ճանչնամ այդ
դրախտը է
նա խո ւմ բի գործօն* ան գամՂւե ը ը ^ ա յս պատուաբեր՝ գուրոտ մ օր՝ մ ը նմ ան՛ , անոնց իսկո յն բնակավայր<9

ձեռնարկի Համար , կարելի է շնորՀաւորել ։ Ել գործ , եւն * 1լ ա սլա Հ ովէ ։ Փոխանակ բարեբախտ­ Նամակս ոլրիշ Հա յ Հայրենակի ցի մը կար–

ինքնամատոյզ նուիր՛ումով մը րրին կարելին՝ , "Ր՛­ ներուն ար գա Հ ա ա ել ո լ , եթէ մեր առանց Հչար ը– գացի ։ Հետեւեալը բսաւ թնծի է

պէս զի ձեռնավ կը դաոնա յ կատարեալ , ոչ մի­խ՝$>ի աղքատ գիլգացիներուն եւ տարեկան 40 —/ԱՏ « ծ թ է ա յս նամ ակին նա յիք , օդա փո խո լ թ ե ան

ւս քն բա ր ո յապկ ս , ա յյեւ նիւթական տեսակէտով ։ զար զոՀ տուող թոքախտաւորնե րուն՝ վիճակին՛ Հ ամ ար ամ էնքս ալ վաոն ի վազն Եր եւան երթա­

Ո ըովՀ ետել ինչ որ պիտի գոյանայ Համերգէն ՛ո լ գտրման՛ մր գտնէք , աւձելի յարմաբ գործ մը տե– լու ենք։ Պատասխան մը գրէ է Ա , ՚ Գ անձին եւ Հար­

Համակիրներ ու նոլէրներէն , ամբալ^ապէս պիտի ստծ զ ալաք : ցուր թէ ինք ինչո լ Համար չերթար այդ դրախ–

յաակացուի Գ . ԱլէմշտՀի երկերու Հրատարակու­ « Ա՛նա զ որ , Հայաստանի մէջ կեանքը ( ձեր տր եւ կր բնակի Թուրքիոյ մէջ որ առանց Հչա–
թեան ։
կարծածին Հակառակ շատ լալ է եւ օրէ Օր աւելի րրխ՚ծի գիւղացիներով եւ թոքախտավորներով լե­

Այսպէս՝ երբ Տիթրոյիտցիք ան Համ բեր կը լաւ– րլլա լո լ ճամբուն մէջ կը գտնուի ։ Գեղար­ ցուն է » :

ոսլասկին Գ* ԱլէմշտՀի ն ո ւագաՀ ան՚գէ ս ի փայլուն ուեստը , ա յլազան գր^ս գար անն ե ր ը , անՀամ աբ Ես ալ սա պիտի աւելցնեմ *

յաջոզութ իւնւը իր ղեկավարութեամբ տեսնելու , ջրանցքներ ը , Հողագործութիւնը , քազաքաշթեոլ ֊ ինչո0 ւ Համ ար քՒուրքիո յ Հա յեր ը , որոնք մի–,

անս պ ա ս՚ե լի ե լ անտ կ նկալ մ աՀ ը գո ւժէց ու խո րա­ թիւնվէ ^ կամ րջա շինութիւն ը , ելեկտրակայանները, ջոց մը անկախութեան պողոտային սովիէթ ական՝

պէս ցնցեց բոլորիս, վաղաժամ բաժնեց մեզմէ Հ ամալս ար՛անը , ակադեմիան, անՀամար վարժս։–, Հ իւպտտոսա րանր դիմելով Հայաստան երթալու

բնգ մ իշա ՝ գեռ շատ երիտասարգ , տ ա գան գա ւո ր Համար– կ՚արձանագրուէին՝^ է լ որոնց մեր՛ կառա­

երգաՀ ան ոե կա վար Գուրգէնր % ինչպէս նաեւ Փարիզի հԱիփան՝ կոմիտաս՝^ երգչա– վարս լ թե ան կոգմէ , ար տօն՝ ո՛լթ ի ւն տ րո ւած էր

Աիրելի Գոլրդէնք>, աչքերդ գ" ցեց իր առանց խումըիդ, սի ր ո ւա (V երգչուՀ Օր* Ասագիկ Առա– մեկնելու գ ինչոռլ անոնցմէ ոչ մէկյէ լ\ԳԱաՏ *ՂՈԼէՒ՜
յիշատակդ
մուրազիդ Հասնելու։ Բու անթառամ մէջ ։ քելեՂին որ սիրելի Գուրգէն ի Հ Լռո ւթեան կայ­ ւ֊իկ դրախտ ը ։

կենդանի պիտի մն՛այ բոլորիս Արտերուն ծերէն՝^ երգեր ու էն֊ յաղթականը տեր՚գէ , յիշատակը ՈրովՀետեւ Թուրքէս յ Հայ^\ԲլՀ* $՝ո*֊րքէոյ

Ցաւակցոլթիւննեբ եւ Հոգեկան մխիթարու - յաւերժացնելս լ; քով այդ դրախտին ինչպիսի դժոխք մը ՌԱ.աԼՐ

թիւն սիրելի մօրդ , եղբայրներուդ , մօրեզբօրգ , ՄԱՐՕ ԱՄԱԶՈՆ գիտեն՝ Հ

հՑԱՌԱՋ»Ւ թերթօնը բովանդակ տիեզերքը ստեղծողը, բովանդակողը, ները լռին ու լքուն, կարծէք, ոդբերգական վա–

եւ կենգանացո լցիչը րոէոր արարածներ ուն ։ Ան է , րագո յր ի մը ետին քաշուած , կը գիտեն թեւածա ՚

որ մաՀէւ՝ կեանք ու կեանքէն մաՀ կը ստեղՆԷ : աՀա լոր տռամը , որ կատարուեր է , կբ սպասեն

ա ե ւ աատ Այս աստուածա յին՝ յա յտն<ո ւթեան ծանր ու— աւելի աՀաւորագոյնը, որ՝ եգեււնձրէն պիտի կա­
ԽՈՐՀՐԳԱՎԷՊ)
( թեան տակ, որպէս թէ էստին Հեծած ուղտը որ տար ուի ան պայմ ան %

արդէն թելերը ծալլեր էր, մարմնաթափ ու խռո­ Զրրնկ... գրրԿ*– զրընԿ–– աւսհ •«։
ծալյապատիկ Մոլեգնած ամբոխը
վայոյզ, յանկարծ չոքեցալ գետին, կը վազէ դիմաւորէ լ կա–

Գ. ԳԼՈՒԽ ո լ մեծաբաց աչքեր ն ու գո ւն չը Հորիզոնին եր֊ ըաւանը ։ Անոնց ա չքերէն կը յորդին՝ ար իւն եւ ո–

կտրած է սկսաւ բառաչել մեծագոչ ։ ճիր եւ անոնց ձեռքե րը վայրագօրէն կլՀ զարնուին

ՄԱՀԻԿ Համ ատ ^ իսկո յն ա ս տ ո ւած ա յայտ առաքէ ա - ոճրագործի մբ ստուերին, որ ձկայ մ է ջտէդ X
Գրեց՝ ՏԻԳՐԱՆ ՓԻՐԱՆԵԱՆ
լը յ սուրբի մը պէս դվ։կ–^Լով գ ԳՐալ– դետին՛ ու ա– —- ԱՀաւասիկ կուգայ Ալամին ը որուն վճիռր

նո ր ձեռքերը ջերմ եռան դ Հ աւատաց եալի մբ Հ ամ- ս/նսխալ է ե լ արդար , բացագանչեցին գէմաւո–

Ա արդուն չէ շճւոբՀ ուած տեսնել պատկերը բո յ բներով ողողելէ ետք , բացագանչեց ծնրադիր ։ րոգեեր ը մ իաՀամ ուռ , եկուոր ները առաջնորդէ լով

Աստուծոյ , ոչ ալ իշխանութիւն՝ պաշտամունքի Այո, Հիմա կը Հաւատամ որ ԱլլաՀն է ազետավայրը , ուր պառկած է արիւնաթաթախ

չաս տ ո ւածւ եր կերտելու ։ Ա՛ արդր ոչինչ ՛է յաւի­ միակ Աստուածը : Կ՚երդնում անոր յաւիտենական դիակ մը, չորս կալանաւորներով շրջապատուած է

տենական օրէնսգիրին առջեւ գ ինչպէս քարը՛ գերազօրութեան վրայ ։ Եթէ մինչեւ իսկ արեւն Ո^րն՝ Էր ՛ոճրագործի .• •

մ ա րգո ւ(ե առջեւ ։ •ու լուսինը զին՛են ինծի գէմ , պիտի մնամ իմ նոր -—• Էսա \եւ Համ ատ ) փսփսալուր կարճ խոր -
ԳէՒ՚Է՛"*
Ան մէկ է ու չկայ ուրիշ Աստուած մբ, իրեն Հ աւատքիս մ էջ ^ ապառաժի մ,ը պէս անսասան : Հր դա կց ութ են Է մը ետք, անցաւ դիակի
մոգե­
Հաւասարակից ու բաժնեկից : Աս չեմ խօսիր նոր • ծանրաքայւ խորՀրդագէմ , գաղտնի քակող

Աստուծ՛ոյ մ,ը մասին, այլ անոր մասին որ արդէն Հեռալն, լերկ րեՐա^1Րտ ճակատ ր աբեւին՝ րու նմ ան ։

կա յ ու պիտ ի մնա յ անս կիզբ ու անվախճան՝ ։ ոտքերը կախեր է Հոդա շէն թոնիրներու մէջ ՚ Ազատ աբձակեցէք այս մարգի կբ, խօս՛ե­

-— Ո կրեմն՛ ոՓրն է ճշմարիտ Աստուածը , Հր էտ– մէկ, երկու, երեք, չորս։ Չորսն ալ չունին ծուխ ցաւ Համատ : Այս քստմնելի ոճիրը գործուեր է
ու ծխտն^ կարծէք ՛ոգեբնակ
ներուն ԵՀ ո վան , քրիստոնէութեան եր րտրգոլ^ սուր մս/ւ՛գազովը թռցուցեր ՐԼ՚՚՚-ՐՀՀ՛ մաՀ ի կին խաւարի մէջ,բայց անոր ականատես վկան կոյս է
ԲՌ) յ յռ տ ո վարպետ բրուտի
թի0ւնը ։ Զրադաշտն՝երո՛ւն ՄիՀրբ թէ մեր իլաՀ– ու աւազ շաղուած , բոլորակ է անոնց ծխնելոյզնե– Համակի որ սա պաՀ ուս կը թրթռաք անեբեւոյ–

նեըը յ Հար ցուց Համ ատ , կանգնեցնելով կարաւա– մը պէս, կողերէն քար թապէս , մեր մէջ՛. Ան՝ անտեսանելի Է, բայց՝ ա–

նր , աչքերը վերցուցած , գողաՀար մատներ ը է՛­ գմբէթներ դրեր է ա– մ են ատես։

սային Հեծած աւղտին գլխուն վրայ, որ կբ սկսէր նոնց բոՀրած շրթնեբուն վրայ պատուՀանն՚եր , Անոր ամենազօր յայտնութեան առջեւ, լու-

պախուրցին՝ շղթաներէն անՀանգստանտլ , շբթնե– գուռ, առանց փեղկի եւ ծխնիի։ Արաբին Հիլղակբ սինը կը խաւարի , ուզտր կբ չոքի եւ աճ իր յէ կր
խօսի արձակ , Համարձակ ; Վայ անոր ո րկբ ստէ
բր շարժել, ոտքեր գնել^ վերցնել, ծունկի գաք թոն իր ո լ թոն իրն երր՝ ա ւա զատ ո ւձն– : իր անունով 1 վասնզի ան ամ ե՛ւ ագէտ է եւ գատա–
ւ որ ար դար ;
՜ոլ ւոքիւ ** • ։ Թոնրատան չորրորդը կ՚ալեկոծի կը ՀրաՀրի

- Ոչ մին, ոչ միւսները... ԱԱաՀն է միակ մ արդկա յին կտտա զի մ ոլուցքէ մը շրջապատ—
։ Ան՝ է
Աստ ո ւած ր յ կենդան ի եւ յաւիտենական ուած : ժխոր ^ եռոլղեռ, գոռում, գոչում: Մ\իւ֊ս– (20)

Fonds A.R.A.M