Page 89 - ARM_19-1947_04
P. 89
ՍձՕձՓ^՚1–1 - * * • ~ք , ո 4
1525
0ե6շէ6Աք–ք>™րւ;6է&ւ16 ։ տա. ա տ տ ձ ճ ա յ կրսև ԱսւխաՀլաձ Թաււէիե
17, &Ա6 0»ատտա6 - Բձ1ԱՏ (138)
Տայ, 1000, 6 ամս– 500, Եո.. 300 ֆր • Արտ– 10 Տոլ–
ՈՆ։ 008. 15.70 - Բտհտ 1678-63 ՆախագաՀ Տարում՛ րն յայտարարեց որ ամե -
Րեասսճ* Ո 0*է*հո 1947 Կիրակի 26 Հոկտեմբեր
րիկեան խորՀրղարանիւ .ւստաշր^անը պիտի սկսի
յառա^իկայ նայեմ՛բեթ \1 ին ՀորովՀեաեւ Էլրապա–
յի անտեսակաւ, կացո լթ Լ ււ ո ձա>.՛ր ակչիռ Է եւ.
*Թ–– ՏԱՐԻ - 19՛ ճա»& 5172-Նոր շրջան թ ի ւ 781 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻ ՍԱՌԵԱՆ ԳԻՆ՝ 4 Ֆր– չենք կրնար մ ի ՚ ւ չ ե լ յո ւն ռ ւա ր սպասել» ։ հ) ո ր Հ ր գա ~
աա-աաո– ւււււ ւ ՛ւ ւ. ՝\0)է ւ բանը իր օրակարգին վբայ պիտի ունեցայ աբտա–
սաՀմա> ի երկիրներուն– , մասնաւորաբար $)րանսա–
ԿԱՍ Իծ Ա Ս յի յ Իտալիա յ եւ Աւստրիոյ, նիւթական անմի՚2ա -
խնդիրը է ԱՀ ա լա ս ի կ
կան՝ օգնութիւն Հասցնելու
ն ախագտՀ ին՝ յա յ տ ա ր ա ր ո ւթ ե ան ց գլխաւոր մա -
Տարիներէ ի վեր 1լ որոճամ . իրապէս ԱԱք . Վասւոակաբհկ ժողովուրդի տրտունջը կււ քո սերը
Ո111լջ11վ|ւօ. Հայ ժողովուրդէն կր պա ա կանի հ րո լո ր երգում, « Չավւաղաւ ց ստիպողական Է որ խո րՀ բղա -
այն երգեր շ , զորս Կ՛ո մր տաս տուալ. իբրեւ <ձՀա ք կեաէնւքի , սիրոյ յաւհրժական. շըշսւՏչը կ ա յ քո բան ը անմ իշտպէս մ ի2ոցն ե ր ձե ռք առնէ կասեցնե
Ժ Ողւավբգսյ կան երգ» : երդում:
լս Լ Հ ամ ար գի նե բու բար ձրաց ո ւմը սր դժուարու
ԷՔրաժշաաւթեան մասին պիտի չխօսիմ , որով - թեան ց կը մ ատէ Է մ ի լի ո՛ն աւո բ րն տան իք եր մեր
Աւել ԷՇՀՀԱ աՇՕ§Ո1էՁ. ինծի համար։ Բայս ինչ որ պի Հոյավելճերը թաիյծալուր, գըյգոց-ն. ու փ ա յ 1 Ր երկրին մէշ եւ կր սպառնայ Ամերիկայի բարգա
գերաճդու,
տի վբսեմ «յա զա զ ս բա\֊իւ՝»% Հ1Ր՝՚*՝այ թելադրական ւաճ մ՛ան՛ եւ բարօրութեան՛ է
Մէբ յեււն՚ային արշսւլոյսի գով շունչը կայ քո եր
քլլլալ նաեւ երաժշտութեան մասին՝ էքւտերպէչ– ա– Օրէ։ Ք^եր պլտխ քուէարկենք թղթադրամ ի
չակերտներուն Համար։ գում : արժեզրկում ը եւ ապրուստի սգութիմԼտ արգիլելու
Ասմհզ ծիձազը, որ ազի արւոասունքով Է աւոգ.
Առնեք ՝8ԷլԷր ցօլէրչ : Համար ւ էքլրոպայի տնտեսական աադւապալի կա
Հակառակ գեղջկական–, բառեր ուն ու ժ ո գովբ– ուած, ցութիւնն ալ երկրորդ կարեւոր պատճառն է որուն՛
դա կան մոթիֆձ-եբուն՝ երգին տ ա գա չա ւի ա կան՝ Մեր արնացող ծաղիկների ւլաո. փունջը կայ քո Համ ար խո՛ր Հր գա բա՝։ բ պէտք է բացառիկ նիսա
ար ո ւ ս ստ՝ր կը մ ատն է մ տ ա լոր ա կան մ ի^ամաու - երգում: գումարէ ; կարգ մը երկիրներ Հ արեւմտեան՝ քքւբո–
թիւն՛ մը, տողերուն մէ^էն ինծի կը թուի թէ կբ սլտյի մէշ, սպառած են իրենց ելմտական աղբիւր֊
տ ե սն-եմ Հ ամալսա ր անա կ ան չա րաճ ճի ե րի տաս ա ր^ ճըկայ գ)|շեր «/ոսԱՏց լուսկի, չկայ հնձուոր ա. նեըը եւ ի վիճակի չեն գնելոլ այն սնձ՝դեգէ\՛ներն
գի մր՝ փախուստ ը շի\նա կա\1 ի շորե,րով ու ժպիտով է «.անց եարի, ել Հրանիլթհբը որոմք կենսական՝ են՝ եթէ իրենց
Այս երգը սքանչելի օրինակ մըն Է բացատրելու եւ Սիրող սիրտի համար հանգիստ ու քուն չ ը կ ա յ քո ժո գո վո ւր ղձն եւ ր պիտի ապրի ն յ ա ռա 2ի կա յ ձմ եռ ։
ցուցադրելու Համ ար տ ա գա չա փա կան կաւ– ո Լ՝–., երու երգերում: ր ան ս ա իր սեփական մ ի2ո ցներ ով կրնա յ իր պէտ–
Հարստութիւն մ\ը : Պանդուխտների անդարձ ուզի)ն, հարսի մորմոքը Բ Ե Ր Բ գոՀաց Լ եԼ մինչեւ Գեկտեմբեր ։ Իտալիա ան
մենաւոր,, մէ2ակա\Ն օգտութեան պէտք ունի՝
կոմի տաս ՏսետէԱսէւՕՈ մր կատարած չէ^ աՐԳ~ ցած ։ Հե.տ ե ւաբար խո բ Հ բգա բ ան բ տաբի քէԲա -
Անհաս ս^սմար կարօտնեբր մրմու1յը կայ քո եր. չեւ յ ո ւե ո ւա ր սպասել» :
եօ ՜Հաասմ.ա ւ ս ա ւ. ւ կա՛նչին՛ տեգ Լ ինքը) դնելով գերում : չի կր նար մին–
մ
շինական մը, Համեստութեան՛ խորարմատ Դու տք)Տութեաւ(ւ սիրոյ երգ|իչ, դու խորթ Էիր հին
մ ով մը, որուն չկրցաւ յւ ՛զթել եբբեւիցէ , կամ (,տխագաՀ 0՝րումըն ուրբաթ օբ ձայնասփիլ. -
Հ ետեւելով մ ի շն ագար եան մեր տաղասաց վա ր գա– ռին վրա յ խօսելով , / ա ւ ե լ ո ւ տհ ա կ աՀ մ ան րամ աս -
պետն եր ուն , որոնք աւանդութիւն– գա րձոլցած էին աշխարհին , նոլթիլննեբ տուալ իր կառա վար ո ւ թ ե ան ձեռք առ
աշխար Հիկ իրենց եր գերուն Հեղինակ տալ անծա Ոսկի գահերը հաստատող մի տուն չըկայ քո նելիք միշոցւերուն մաս ին : Ուոչէնկթրնի րրիտա֊
երգերում:
նօթ– անունն Լ բ յ \1. ա կ ն գեսսլա՚Ե Լո՝ն, Հա սալ անցեալ Հ ինգ֊
Դու հարազատ ես իմ ագատ մե ծաք այնքար Ժողո չէ որ Անգլիււ
1929^, կբ Զոմի գասարատւին կր՛ ներ կա յա - վուրդին , չարթի յայտնեց թէ «Հաւանական
§նէի կոմի տասի կե ան քը , ուշադրութիւնս ^Լլ\ Մ արչրլի օրագիր կ ն օղ աու ի այս տարի՛ֆ ւ
գրաւէ բ իր մ էկ ո տ ան՛աւոր\ը , քաղուած՝ աղջկան
մը ալպ ո մ էն\ ։ Այդ ոտ անա ւո րին կշռո յ թ ի ՛եւ յան Դարերի գանձը մեգ րհրոդ կամուրջը կայ քո
գի խաղերը որոշ նմսձնոլթիմեներ ունէին փէլէթ երգերում:
^Օլէ՜յւ^ արուեստին. Հետ։ Այն՝ ժամանակ, այգ մէկ Ադբ|իւբի պէս կարկաչելով կ՚երթաս դու ծովս Վարչապետ Րամատիէի Հինգշաբթի օր Հան .
կ,ոմիտասի ապսւգայի
Հատիկ ոտանաւորէն թելադրուածդ եւ ան « դիպում մբ ունեն ալով մամուլի ներկայացուցիչ
մ էշ տեսայ բա՛նա ստեղծը ) արձանագրեցի ֊
ցայ (Երկայնք, 1929, ՕոսՆիս) : Անմահական գարուն ես դու, աշուն չկայ քո եր. ներուձնւ Հետ՝ կարեւոր յայտարարութիւնն եր ըրաւ
գում : օրուան՝ տագնապին մասին ։ *9 • Րամատիէ նախ
1939/&1, բանաստեղծ Թ՛ Աղատ Լ ան Պ" լ ՛ ո յ ՆԱԻՐԻ ԶԱՐԵԱՆ ՛ւմ բաստանե ց Տ ///// տ յն ա վ ւ ներ լրոնք կը քա^սլ.
մէ2 փոքրիկ Հատորով մը Հրատարակեց կոմիտ,**– լե րեն– աշխ տտաւո ր\է ե րւռ < բավ* րճէեչւոլ յւա.ռլմ սն
սի բո լոր քերթ ո ւածն երր , • 4^ւ1էԱռ1յ ր ^ՆթիՆ՚Ա՚սեր : •ճղէ մը մեծ երաժիշտին^քերթուածներէն պաՀա նքյ, եւ կ՛աշի, ատ ին քաղաքտ կան՛՝ շարժ՜ոււմմում սմ քր.
Այդ փնշիկին մէշ կան բազմաթիւ ոտանաւորն եր , ԿևաԱյ ստեղծել բ ո յ ն ի մ ի^ոց(ւերոլ ղիմելու Համար, այս
որոնք կը Հաստատեն իրենց արենա կցական կապը ձելով Համ ա յն, ա վ ա ր ն ե րր կր ս պ ա ռ ն ա ն երկրին
՝^էլէյւ շօ\էըին Հետ։ թ՝. Աղատ եան եւս, յաս սնա ՛տնտեսական։, կարգուսարքին ինչպէս նաեւ թւլթա..
բան ի\ Լ մէշ, կ*ընդունի թէ Հկոմիտաս շատ Հտւա– ՇաոաՀչ , շառա՜չ .. . դրամին, կայոմնաւթեան : Ի/օսելով ղօրավար տ\ր
Սարէն հեղե՜ղ փըրթաւ,
նաբար մտադրած էր գէթ մասամբ եղանակաւորել Վագո՜ւմ է առաջ եւ շեշտակի • ^"Ժ յաջողութեան, մասինդ վարչապետը գիտեք
Հողէն ծառեր ծամելով,
էբ այս ինքնաստեղծ քնարերգութիւնէն երը»Հ ծ*. Հողէն քարեր քամելով. տուաւ ոբ *ե ղհե լ կանկա
Դետը լըցաւ ա. գալարեց, խառնակութիւն գո ր–
եթէ չխաւարէր իր միտքը , թերեւս նոր 4^՚էլէր ^0. Սիրտը խցաւ ու պալարեց ՛յգ ՛Կ քաղաքառա
Ցհլա՚՚ւ , ցելա՜լ. . . յարձակում
\է^ներ գուբս գա յինք իր այգ ո տ ա\ ա ւ ո ր ն ե ր ո ւն Ամպէն արե՛՛ւն ելաւ, մը, կը նշանակէ
Նազում է կա(նէաչ ու հհշտակի ,
ա ետր ա կէն\ է Սարի խոցին ժըպտելով, &ել Հանրապետութեան՛ վրա յ ; կ ա ր ե լի չէ որեւէ
Ծառի ծոցին ծըպտելով,
Այս տեսակէտս , զոր 1լ ո բո Տամ տարիներէ ի %սդսւռ գետին ջե՜ր բերելու, քայլ առնել առանց մողովուրգին՝ Հաւանութեան։
Խալար սըրտին սէ՛՛ր մէբելու :
վեր եւ բոլոր պրպտումներս վերջացնելէ ետքը Բոլոր խմբա կց ո ւթե անց գո բ ծա կց ո լ թ ի լն ր անՀ րա–
ԿՈՄԻՏԱՍ
թերեւս կ ար ե\Լ ամ Հր ապար ւ ՛կ գնել մե շտ է բարեկարգումներ կատարելու Համարէ
.ելի Կ տ ռա վար ո ւթ ի ւն բ պիտի գիմ ագրալէ բաղմ աթիւ
պա շտ պա նո ւած , ամուր վկա յ ո ւթ ի ւնն ե բո վ եւ Հա դժուարութիւներ »:
մ՛ոզիչ օրինակներով Հ թող մնա յ սա այժմ իբրեւ կուսակցական եւ քաղաքական * Րլա -
\վարկած , եւ անցնինք բանաստեղծ կոմիտասի նակնե բուն մ էշ կր տ ի րէ ա լն Համ ողում բ թէ խա–
ար ո ւես տ ին , թ էքն իքին՝ ։ մատիէի կառավարութիւնը չի կրն՛ար երկար տե–
կոմիտասի բոլոր ււորն երր Լմեծ մաս\ր յ 1 ել եւ ն՝որ տագնապ մր տեղի պիտի ոլնենայ շու–
դժբախտաբար անաւարտ ( * ), , կը մնայ ^սեւագրու վ% քէօբավար տբ Կոլէ գէբՔԲ Հ ա տ ումեղ է, դի–
թիւն» ՝ իր իսկ բառով^ երաժշտութեանն, կ՚երթան ՎԱՐԴԱՊԵՏ ւել կր ՛՛յ։ ո ւի եւ ան՛ է պիտ ի
յանգի ճամբով ) տարօրինակ յանգ մլ/ն՛ է ա յգ , ԴՐ* Ներկայ կ ա ց ո ւթե ան մէշ յա տ կ ան շշ աա կկանա\\ն\ են
երբեմն ւղղտՀտյեաց՝ ոբ կը կրկն՛ուի Հ ա ա ա ՄԻԱՑԵԱԼ ԱԶԳԵՐՈՒ Համ աժո զովին Գնդ. Հ ետեւե երել յթ1՝եբր Ա՛ Տը Կոլի խմբակ
Հատած (ներքին յանգի նոր ձեւ մը) պաՀ ո շաբթ ի օր ո ւան \նի ս տ ին՝ մ էշ ՝ի անա տայի Գէք™ ա Բլո ցութիւնը որ կազմուեցաւ վեց ամիս աո աՓ
բար կշոՆՈ՚յթ տալու Համ ար միս եմս, զու պա տ ո լի ր ա կը ^,/,///; ամբաստանեց ք&որՀ . կառա երե ս փոխան՛, չուն ի. խո ր Հր գաբ անին մէ2 , բա յց իր
գա Հեռա կան՝ . յուղումը զաբգացկ. ՛Լ" Համ տ գա վարութիւնը , մամուլր եւ ձայնասփիւռը ոբ սուտ Հակակշիռին՝՛ ենթարկուած է^1\^^ ի երեսփոխաննե
րուն մեծ մասը, Բ*
դափա րն երու ՛եւ պատկերներու լծո րգոլթեաս ,մթբ յ լուրեր կր տարածեն փանատայի մասին ։ »Այսպէ– իր 170 երեսփոխան -
Վեր2ին այս եղանակեր կր՝ յիչեցնէ եբրայ • բանաս^ սով (ք ո ււ կա ան կ՚աշխատի թշնամութիւն՛ ստեղծեք Խերով մ ի ակ խո շո բ կո ւս ա կ ց ո ւթ ի ւնն1 է որ կբ
տեղծութեա\ն< գաղտնիքները, որոնց կոմիտաս կր մեղի գէմ »: սլ ա շտ սլան է ր Բամ ատիէի կա ռա վա ր ո ւթ իւն սրո \ննւա
թէքնիքի ն՛՝ ճամ -
մօտ ան տ յ անշուշտ Աագմոսներու խորդ նստաշր2անթւ. Գ* Հ եւո ելա բա, ներկա ք
ա ա զա չա վւ ո լի) իլ ֊
բով յ ՚ արդարեւ, եբրայական գոլթեամբ, երբեմն այնպիսի գիւտեր կ^բնէ, որ գաՀ լիճին ճակատագիրր կախում ունի յ յ գ կու -
նը, տողերու ա ռաշին վանկերուն ձայն՛ական կրկ կարծես ճափոնակաՀւ հա յ ա Հագներ կր յօրինէ, էակցութեան քուէներէն՛։
նութեամբ նպաստելով երգիչներու յիշողութեան , ճափոն, բանաստեղծներուն պէս միշտ բնութենէն
ամէն մէկ տողի բովան՛դակած գաղափարը կամ առնելով իր յ՝ո յ զ ե րն ու երան՛գն՛եր ր ։ Եւ յաճախ
պատկերր յետոյ կ ընդլայնէ երբեմն՛, թէ զով մը , ա յնքան գեղեցկօրէն կր կատարէ ա յգ գունախա - թ^ւժԱհրւ՚փեդ
ոլտտ^ գերը Հ որ 1լ ՝ըսէք
երբեմն տնթիթէզով մր։ Օրինակ՝ երկնքին Կոմիտաս տաղանդաւոր նկա -
էլերր 1լտմբող2ացնէ ծովին՝՛ պատկերով, կամ գի րի չ մըն, է :
շեր ո ւան պատկեբր կը զօրացնէ ց երեկո ւան պատ Կան \նաել ՏէեշօկբպՈՇ տարրեր , իր հիւա&գոլ. Անգլիո լ տնտեսական՝ նա խաբարը յա յտա բա -
կերով, (Երրայակաձ րսձաոտհոՆու.թեան մասին՝ թեա< նախանշան րեց խորՀրգարանւին մէշ թէ ժոգովուրդրնոր զ՛՛ր
տեսնել րԼդար .
իմ ուսոսմ՚1ասիրութիւ–նս, աւելի Այո արագ տեսութեա՛ն– իբրեւ ւիեր^աբան* կ՚ու–՛ կանքներու պիտի ենթարկուի ել կարգ մը սննգե–
Կ-ո՝ ֊
ձակ, Վէմ, Ա– ր ֊ ի լ ) > զեմ րսել թէ սիյայ կ պարղ ֆոքլորիստ կոչել ղէն\ւ երու բամՀւեչավւր պիտի կրճատուի։ իլրա -
կոմիտաս , պատկերներու եւ ձւ կներ, թոր միտասւյլ^ կռլտինացի ա , 1 ս մեՆ երամիշտր րս ֊. քա\1՝չիլր Անգլիացի պիտի ստանայ օրական 2700
աեդհ–աղորէ\ աՀարկու ում մրն Էր , որ Հայ մոգո^ գոլ փոխանակ 2870^ , գետնախնձորի վաճառում ը
( * ) Թ • Ացատեան լաւ որ հբատատրակած է 1նա^ ււիոլրգթնէ Հա\ն\ճարԷ\նւ կ ա ի ւ ա ր գ ո ւ ա ճ , Հույ ցեղային ՛որ ազատ էր մին\չեւ Հիմա, բաժնեչափի պիտի են^
եւ այդ սեւագբութեա|նց, կատարուած անվեբջալ
նալի սրրագրութիւյն1նեբով սարդֆ ոստայն դար. Հարստութեանց Հանգէսլ իս ո ր սլա չ տ ա մ ունքով մր թարկուի , շաքարր պիտի զեղչուի շաբաթական՝ 8
ձած ձեռագրին ք լիշէն , որ կրնայ ծառայել օ բ խ
ն,,,կ գրասանաչական եւ հոգեվեբլուծական փոր. լեցու ահ՝ գ ի Ղ՚շան՝ Համեստութեան՝ ուրացաւ ի նՀ ունկիի (ներկայիս 10) ^ "^իսր շաբաթական՛ մէկ
ոV I1՚Ր՝^–՝ էր՛՛ Գայ^՛ ՚Լ^Ր՝ա՛ԳՐռԷո,լ– Համար մողովոլր^ շէլիս ("՚ յ է իս Հ1 ս էլէս է է ա Բ ա ) ։ Կառավար ութ իւնր
գի&ւ որ ղխն\ր ձ.ն,ահ Է ր ։
ձի մը , ապսգայիւն : Ե– ՆԱՐԳՈՒՆԻ
Fonds A.R.A.M
1525
0ե6շէ6Աք–ք>™րւ;6է&ւ16 ։ տա. ա տ տ ձ ճ ա յ կրսև ԱսւխաՀլաձ Թաււէիե
17, &Ա6 0»ատտա6 - Բձ1ԱՏ (138)
Տայ, 1000, 6 ամս– 500, Եո.. 300 ֆր • Արտ– 10 Տոլ–
ՈՆ։ 008. 15.70 - Բտհտ 1678-63 ՆախագաՀ Տարում՛ րն յայտարարեց որ ամե -
Րեասսճ* Ո 0*է*հո 1947 Կիրակի 26 Հոկտեմբեր
րիկեան խորՀրղարանիւ .ւստաշր^անը պիտի սկսի
յառա^իկայ նայեմ՛բեթ \1 ին ՀորովՀեաեւ Էլրապա–
յի անտեսակաւ, կացո լթ Լ ււ ո ձա>.՛ր ակչիռ Է եւ.
*Թ–– ՏԱՐԻ - 19՛ ճա»& 5172-Նոր շրջան թ ի ւ 781 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻ ՍԱՌԵԱՆ ԳԻՆ՝ 4 Ֆր– չենք կրնար մ ի ՚ ւ չ ե լ յո ւն ռ ւա ր սպասել» ։ հ) ո ր Հ ր գա ~
աա-աաո– ւււււ ւ ՛ւ ւ. ՝\0)է ւ բանը իր օրակարգին վբայ պիտի ունեցայ աբտա–
սաՀմա> ի երկիրներուն– , մասնաւորաբար $)րանսա–
ԿԱՍ Իծ Ա Ս յի յ Իտալիա յ եւ Աւստրիոյ, նիւթական անմի՚2ա -
խնդիրը է ԱՀ ա լա ս ի կ
կան՝ օգնութիւն Հասցնելու
ն ախագտՀ ին՝ յա յ տ ա ր ա ր ո ւթ ե ան ց գլխաւոր մա -
Տարիներէ ի վեր 1լ որոճամ . իրապէս ԱԱք . Վասւոակաբհկ ժողովուրդի տրտունջը կււ քո սերը
Ո111լջ11վ|ւօ. Հայ ժողովուրդէն կր պա ա կանի հ րո լո ր երգում, « Չավւաղաւ ց ստիպողական Է որ խո րՀ բղա -
այն երգեր շ , զորս Կ՛ո մր տաս տուալ. իբրեւ <ձՀա ք կեաէնւքի , սիրոյ յաւհրժական. շըշսւՏչը կ ա յ քո բան ը անմ իշտպէս մ ի2ոցն ե ր ձե ռք առնէ կասեցնե
Ժ Ողւավբգսյ կան երգ» : երդում:
լս Լ Հ ամ ար գի նե բու բար ձրաց ո ւմը սր դժուարու
ԷՔրաժշաաւթեան մասին պիտի չխօսիմ , որով - թեան ց կը մ ատէ Է մ ի լի ո՛ն աւո բ րն տան իք եր մեր
Աւել ԷՇՀՀԱ աՇՕ§Ո1էՁ. ինծի համար։ Բայս ինչ որ պի Հոյավելճերը թաիյծալուր, գըյգոց-ն. ու փ ա յ 1 Ր երկրին մէշ եւ կր սպառնայ Ամերիկայի բարգա
գերաճդու,
տի վբսեմ «յա զա զ ս բա\֊իւ՝»% Հ1Ր՝՚*՝այ թելադրական ւաճ մ՛ան՛ եւ բարօրութեան՛ է
Մէբ յեււն՚ային արշսւլոյսի գով շունչը կայ քո եր
քլլլալ նաեւ երաժշտութեան մասին՝ էքւտերպէչ– ա– Օրէ։ Ք^եր պլտխ քուէարկենք թղթադրամ ի
չակերտներուն Համար։ գում : արժեզրկում ը եւ ապրուստի սգութիմԼտ արգիլելու
Ասմհզ ծիձազը, որ ազի արւոասունքով Է աւոգ.
Առնեք ՝8ԷլԷր ցօլէրչ : Համար ւ էքլրոպայի տնտեսական աադւապալի կա
Հակառակ գեղջկական–, բառեր ուն ու ժ ո գովբ– ուած, ցութիւնն ալ երկրորդ կարեւոր պատճառն է որուն՛
դա կան մոթիֆձ-եբուն՝ երգին տ ա գա չա ւի ա կան՝ Մեր արնացող ծաղիկների ւլաո. փունջը կայ քո Համ ար խո՛ր Հր գա բա՝։ բ պէտք է բացառիկ նիսա
ար ո ւ ս ստ՝ր կը մ ատն է մ տ ա լոր ա կան մ ի^ամաու - երգում: գումարէ ; կարգ մը երկիրներ Հ արեւմտեան՝ քքւբո–
թիւն՛ մը, տողերուն մէ^էն ինծի կը թուի թէ կբ սլտյի մէշ, սպառած են իրենց ելմտական աղբիւր֊
տ ե սն-եմ Հ ամալսա ր անա կ ան չա րաճ ճի ե րի տաս ա ր^ ճըկայ գ)|շեր «/ոսԱՏց լուսկի, չկայ հնձուոր ա. նեըը եւ ի վիճակի չեն գնելոլ այն սնձ՝դեգէ\՛ներն
գի մր՝ փախուստ ը շի\նա կա\1 ի շորե,րով ու ժպիտով է «.անց եարի, ել Հրանիլթհբը որոմք կենսական՝ են՝ եթէ իրենց
Այս երգը սքանչելի օրինակ մըն Է բացատրելու եւ Սիրող սիրտի համար հանգիստ ու քուն չ ը կ ա յ քո ժո գո վո ւր ղձն եւ ր պիտի ապրի ն յ ա ռա 2ի կա յ ձմ եռ ։
ցուցադրելու Համ ար տ ա գա չա փա կան կաւ– ո Լ՝–., երու երգերում: ր ան ս ա իր սեփական մ ի2ո ցներ ով կրնա յ իր պէտ–
Հարստութիւն մ\ը : Պանդուխտների անդարձ ուզի)ն, հարսի մորմոքը Բ Ե Ր Բ գոՀաց Լ եԼ մինչեւ Գեկտեմբեր ։ Իտալիա ան
մենաւոր,, մէ2ակա\Ն օգտութեան պէտք ունի՝
կոմի տաս ՏսետէԱսէւՕՈ մր կատարած չէ^ աՐԳ~ ցած ։ Հե.տ ե ւաբար խո բ Հ բգա բ ան բ տաբի քէԲա -
Անհաս ս^սմար կարօտնեբր մրմու1յը կայ քո եր. չեւ յ ո ւե ո ւա ր սպասել» :
եօ ՜Հաասմ.ա ւ ս ա ւ. ւ կա՛նչին՛ տեգ Լ ինքը) դնելով գերում : չի կր նար մին–
մ
շինական մը, Համեստութեան՛ խորարմատ Դու տք)Տութեաւ(ւ սիրոյ երգ|իչ, դու խորթ Էիր հին
մ ով մը, որուն չկրցաւ յւ ՛զթել եբբեւիցէ , կամ (,տխագաՀ 0՝րումըն ուրբաթ օբ ձայնասփիլ. -
Հ ետեւելով մ ի շն ագար եան մեր տաղասաց վա ր գա– ռին վրա յ խօսելով , / ա ւ ե լ ո ւ տհ ա կ աՀ մ ան րամ աս -
պետն եր ուն , որոնք աւանդութիւն– գա րձոլցած էին աշխարհին , նոլթիլննեբ տուալ իր կառա վար ո ւ թ ե ան ձեռք առ
աշխար Հիկ իրենց եր գերուն Հեղինակ տալ անծա Ոսկի գահերը հաստատող մի տուն չըկայ քո նելիք միշոցւերուն մաս ին : Ուոչէնկթրնի րրիտա֊
երգերում:
նօթ– անունն Լ բ յ \1. ա կ ն գեսսլա՚Ե Լո՝ն, Հա սալ անցեալ Հ ինգ֊
Դու հարազատ ես իմ ագատ մե ծաք այնքար Ժողո չէ որ Անգլիււ
1929^, կբ Զոմի գասարատւին կր՛ ներ կա յա - վուրդին , չարթի յայտնեց թէ «Հաւանական
§նէի կոմի տասի կե ան քը , ուշադրութիւնս ^Լլ\ Մ արչրլի օրագիր կ ն օղ աու ի այս տարի՛ֆ ւ
գրաւէ բ իր մ էկ ո տ ան՛աւոր\ը , քաղուած՝ աղջկան
մը ալպ ո մ էն\ ։ Այդ ոտ անա ւո րին կշռո յ թ ի ՛եւ յան Դարերի գանձը մեգ րհրոդ կամուրջը կայ քո
գի խաղերը որոշ նմսձնոլթիմեներ ունէին փէլէթ երգերում:
^Օլէ՜յւ^ արուեստին. Հետ։ Այն՝ ժամանակ, այգ մէկ Ադբ|իւբի պէս կարկաչելով կ՚երթաս դու ծովս Վարչապետ Րամատիէի Հինգշաբթի օր Հան .
կ,ոմիտասի ապսւգայի
Հատիկ ոտանաւորէն թելադրուածդ եւ ան « դիպում մբ ունեն ալով մամուլի ներկայացուցիչ
մ էշ տեսայ բա՛նա ստեղծը ) արձանագրեցի ֊
ցայ (Երկայնք, 1929, ՕոսՆիս) : Անմահական գարուն ես դու, աշուն չկայ քո եր. ներուձնւ Հետ՝ կարեւոր յայտարարութիւնն եր ըրաւ
գում : օրուան՝ տագնապին մասին ։ *9 • Րամատիէ նախ
1939/&1, բանաստեղծ Թ՛ Աղատ Լ ան Պ" լ ՛ ո յ ՆԱԻՐԻ ԶԱՐԵԱՆ ՛ւմ բաստանե ց Տ ///// տ յն ա վ ւ ներ լրոնք կը քա^սլ.
մէ2 փոքրիկ Հատորով մը Հրատարակեց կոմիտ,**– լե րեն– աշխ տտաւո ր\է ե րւռ < բավ* րճէեչւոլ յւա.ռլմ սն
սի բո լոր քերթ ո ւածն երր , • 4^ւ1էԱռ1յ ր ^ՆթիՆ՚Ա՚սեր : •ճղէ մը մեծ երաժիշտին^քերթուածներէն պաՀա նքյ, եւ կ՛աշի, ատ ին քաղաքտ կան՛՝ շարժ՜ոււմմում սմ քր.
Այդ փնշիկին մէշ կան բազմաթիւ ոտանաւորն եր , ԿևաԱյ ստեղծել բ ո յ ն ի մ ի^ոց(ւերոլ ղիմելու Համար, այս
որոնք կը Հաստատեն իրենց արենա կցական կապը ձելով Համ ա յն, ա վ ա ր ն ե րր կր ս պ ա ռ ն ա ն երկրին
՝^էլէյւ շօ\էըին Հետ։ թ՝. Աղատ եան եւս, յաս սնա ՛տնտեսական։, կարգուսարքին ինչպէս նաեւ թւլթա..
բան ի\ Լ մէշ, կ*ընդունի թէ Հկոմիտաս շատ Հտւա– ՇաոաՀչ , շառա՜չ .. . դրամին, կայոմնաւթեան : Ի/օսելով ղօրավար տ\ր
Սարէն հեղե՜ղ փըրթաւ,
նաբար մտադրած էր գէթ մասամբ եղանակաւորել Վագո՜ւմ է առաջ եւ շեշտակի • ^"Ժ յաջողութեան, մասինդ վարչապետը գիտեք
Հողէն ծառեր ծամելով,
էբ այս ինքնաստեղծ քնարերգութիւնէն երը»Հ ծ*. Հողէն քարեր քամելով. տուաւ ոբ *ե ղհե լ կանկա
Դետը լըցաւ ա. գալարեց, խառնակութիւն գո ր–
եթէ չխաւարէր իր միտքը , թերեւս նոր 4^՚էլէր ^0. Սիրտը խցաւ ու պալարեց ՛յգ ՛Կ քաղաքառա
Ցհլա՚՚ւ , ցելա՜լ. . . յարձակում
\է^ներ գուբս գա յինք իր այգ ո տ ա\ ա ւ ո ր ն ե ր ո ւն Ամպէն արե՛՛ւն ելաւ, մը, կը նշանակէ
Նազում է կա(նէաչ ու հհշտակի ,
ա ետր ա կէն\ է Սարի խոցին ժըպտելով, &ել Հանրապետութեան՛ վրա յ ; կ ա ր ե լի չէ որեւէ
Ծառի ծոցին ծըպտելով,
Այս տեսակէտս , զոր 1լ ո բո Տամ տարիներէ ի %սդսւռ գետին ջե՜ր բերելու, քայլ առնել առանց մողովուրգին՝ Հաւանութեան։
Խալար սըրտին սէ՛՛ր մէբելու :
վեր եւ բոլոր պրպտումներս վերջացնելէ ետքը Բոլոր խմբա կց ո ւթե անց գո բ ծա կց ո լ թ ի լն ր անՀ րա–
ԿՈՄԻՏԱՍ
թերեւս կ ար ե\Լ ամ Հր ապար ւ ՛կ գնել մե շտ է բարեկարգումներ կատարելու Համարէ
.ելի Կ տ ռա վար ո ւթ ի ւն բ պիտի գիմ ագրալէ բաղմ աթիւ
պա շտ պա նո ւած , ամուր վկա յ ո ւթ ի ւնն ե բո վ եւ Հա դժուարութիւներ »:
մ՛ոզիչ օրինակներով Հ թող մնա յ սա այժմ իբրեւ կուսակցական եւ քաղաքական * Րլա -
\վարկած , եւ անցնինք բանաստեղծ կոմիտասի նակնե բուն մ էշ կր տ ի րէ ա լն Համ ողում բ թէ խա–
ար ո ւես տ ին , թ էքն իքին՝ ։ մատիէի կառավարութիւնը չի կրն՛ար երկար տե–
կոմիտասի բոլոր ււորն երր Լմեծ մաս\ր յ 1 ել եւ ն՝որ տագնապ մր տեղի պիտի ոլնենայ շու–
դժբախտաբար անաւարտ ( * ), , կը մնայ ^սեւագրու վ% քէօբավար տբ Կոլէ գէբՔԲ Հ ա տ ումեղ է, դի–
թիւն» ՝ իր իսկ բառով^ երաժշտութեանն, կ՚երթան ՎԱՐԴԱՊԵՏ ւել կր ՛՛յ։ ո ւի եւ ան՛ է պիտ ի
յանգի ճամբով ) տարօրինակ յանգ մլ/ն՛ է ա յգ , ԴՐ* Ներկայ կ ա ց ո ւթե ան մէշ յա տ կ ան շշ աա կկանա\\ն\ են
երբեմն ւղղտՀտյեաց՝ ոբ կը կրկն՛ուի Հ ա ա ա ՄԻԱՑԵԱԼ ԱԶԳԵՐՈՒ Համ աժո զովին Գնդ. Հ ետեւե երել յթ1՝եբր Ա՛ Տը Կոլի խմբակ
Հատած (ներքին յանգի նոր ձեւ մը) պաՀ ո շաբթ ի օր ո ւան \նի ս տ ին՝ մ էշ ՝ի անա տայի Գէք™ ա Բլո ցութիւնը որ կազմուեցաւ վեց ամիս աո աՓ
բար կշոՆՈ՚յթ տալու Համ ար միս եմս, զու պա տ ո լի ր ա կը ^,/,///; ամբաստանեց ք&որՀ . կառա երե ս փոխան՛, չուն ի. խո ր Հր գաբ անին մէ2 , բա յց իր
գա Հեռա կան՝ . յուղումը զաբգացկ. ՛Լ" Համ տ գա վարութիւնը , մամուլր եւ ձայնասփիւռը ոբ սուտ Հակակշիռին՝՛ ենթարկուած է^1\^^ ի երեսփոխաննե
րուն մեծ մասը, Բ*
դափա րն երու ՛եւ պատկերներու լծո րգոլթեաս ,մթբ յ լուրեր կր տարածեն փանատայի մասին ։ »Այսպէ– իր 170 երեսփոխան -
Վեր2ին այս եղանակեր կր՝ յիչեցնէ եբրայ • բանաս^ սով (ք ո ււ կա ան կ՚աշխատի թշնամութիւն՛ ստեղծեք Խերով մ ի ակ խո շո բ կո ւս ա կ ց ո ւթ ի ւնն1 է որ կբ
տեղծութեա\ն< գաղտնիքները, որոնց կոմիտաս կր մեղի գէմ »: սլ ա շտ սլան է ր Բամ ատիէի կա ռա վա ր ո ւթ իւն սրո \ննւա
թէքնիքի ն՛՝ ճամ -
մօտ ան տ յ անշուշտ Աագմոսներու խորդ նստաշր2անթւ. Գ* Հ եւո ելա բա, ներկա ք
ա ա զա չա վւ ո լի) իլ ֊
բով յ ՚ արդարեւ, եբրայական գոլթեամբ, երբեմն այնպիսի գիւտեր կ^բնէ, որ գաՀ լիճին ճակատագիրր կախում ունի յ յ գ կու -
նը, տողերու ա ռաշին վանկերուն ձայն՛ական կրկ կարծես ճափոնակաՀւ հա յ ա Հագներ կր յօրինէ, էակցութեան քուէներէն՛։
նութեամբ նպաստելով երգիչներու յիշողութեան , ճափոն, բանաստեղծներուն պէս միշտ բնութենէն
ամէն մէկ տողի բովան՛դակած գաղափարը կամ առնելով իր յ՝ո յ զ ե րն ու երան՛գն՛եր ր ։ Եւ յաճախ
պատկերր յետոյ կ ընդլայնէ երբեմն՛, թէ զով մը , ա յնքան գեղեցկօրէն կր կատարէ ա յգ գունախա - թ^ւժԱհրւ՚փեդ
ոլտտ^ գերը Հ որ 1լ ՝ըսէք
երբեմն տնթիթէզով մր։ Օրինակ՝ երկնքին Կոմիտաս տաղանդաւոր նկա -
էլերր 1լտմբող2ացնէ ծովին՝՛ պատկերով, կամ գի րի չ մըն, է :
շեր ո ւան պատկեբր կը զօրացնէ ց երեկո ւան պատ Կան \նաել ՏէեշօկբպՈՇ տարրեր , իր հիւա&գոլ. Անգլիո լ տնտեսական՝ նա խաբարը յա յտա բա -
կերով, (Երրայակաձ րսձաոտհոՆու.թեան մասին՝ թեա< նախանշան րեց խորՀրգարանւին մէշ թէ ժոգովուրդրնոր զ՛՛ր
տեսնել րԼդար .
իմ ուսոսմ՚1ասիրութիւ–նս, աւելի Այո արագ տեսութեա՛ն– իբրեւ ւիեր^աբան* կ՚ու–՛ կանքներու պիտի ենթարկուի ել կարգ մը սննգե–
Կ-ո՝ ֊
ձակ, Վէմ, Ա– ր ֊ ի լ ) > զեմ րսել թէ սիյայ կ պարղ ֆոքլորիստ կոչել ղէն\ւ երու բամՀւեչավւր պիտի կրճատուի։ իլրա -
կոմիտաս , պատկերներու եւ ձւ կներ, թոր միտասւյլ^ կռլտինացի ա , 1 ս մեՆ երամիշտր րս ֊. քա\1՝չիլր Անգլիացի պիտի ստանայ օրական 2700
աեդհ–աղորէ\ աՀարկու ում մրն Էր , որ Հայ մոգո^ գոլ փոխանակ 2870^ , գետնախնձորի վաճառում ը
( * ) Թ • Ացատեան լաւ որ հբատատրակած է 1նա^ ււիոլրգթնէ Հա\ն\ճարԷ\նւ կ ա ի ւ ա ր գ ո ւ ա ճ , Հույ ցեղային ՛որ ազատ էր մին\չեւ Հիմա, բաժնեչափի պիտի են^
եւ այդ սեւագբութեա|նց, կատարուած անվեբջալ
նալի սրրագրութիւյն1նեբով սարդֆ ոստայն դար. Հարստութեանց Հանգէսլ իս ո ր սլա չ տ ա մ ունքով մր թարկուի , շաքարր պիտի զեղչուի շաբաթական՝ 8
ձած ձեռագրին ք լիշէն , որ կրնայ ծառայել օ բ խ
ն,,,կ գրասանաչական եւ հոգեվեբլուծական փոր. լեցու ահ՝ գ ի Ղ՚շան՝ Համեստութեան՝ ուրացաւ ի նՀ ունկիի (ներկայիս 10) ^ "^իսր շաբաթական՛ մէկ
ոV I1՚Ր՝^–՝ էր՛՛ Գայ^՛ ՚Լ^Ր՝ա՛ԳՐռԷո,լ– Համար մողովոլր^ շէլիս ("՚ յ է իս Հ1 ս էլէս է է ա Բ ա ) ։ Կառավար ութ իւնր
գի&ւ որ ղխն\ր ձ.ն,ահ Է ր ։
ձի մը , ապսգայիւն : Ե– ՆԱՐԳՈՒՆԻ
Fonds A.R.A.M
