Page 54 - ARM_19-1947_04
P. 54
ԳՐԱԿԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒՄՆԵՐ նոբ սերունդին կեղծ ու ախտաւոր ջանքերէն զերծ Աախ
պաՀ ելո լ ն պա աա. կո վ ; Այս ալ ամա դր ո լ թ ի լն բ Թ ո ս ք ք Լ ա ) ե Ա Հեռացած կի Ա
ա %\աած քԱԱադատութեաԽլ պաշտպանող տրամաբանութեան ա ա կ թաքուն՝ է
սա սովորական դարձած մ տած՛ումը թէ , վե լ,ջա - ձպաաակԱԽու վԱքադաքձը
8ողաԱցք մը պէս չ ա փ ո լ– սաՀմ ան կայ արուեստներու մէջ նո -
բութ իւններ ներմոկօ-ելոլ վաբձեբսԼն , թէ Հոն գո «ԿԸ ԿԱՐ՜ԾԵՆ* է ֊ ք ի Ձ ՄՀ ԱՒԵԼԻ ԼԱ8ՆԱԽՈՀՈՒ–
դրոշմվ*
յութիւնն րլյեեց՚ող ս լ անցեալի նուիրականն ՒԵԱՄԲ ՇԱՐԺԻԼԸ ՏԱՐԲԵՐՈՒԹԻՒՆ ՉԸՆԵՐ >>
թոյլատրելէ
Ի^նչ բաներս լ արդիւնք են այս վյ։իսլում՛նե րը , պաՀոզ կարգ մը ՝կան.ո\ն\նեբ բեկանել արդկայիե ՀքոլսաՀայ թերթէ մը կ՛արտատպենք Հետել -
ուր չՐ^ա՚նԷ շրջան , քէնն ադա տա կան միտքը աա - չէ • //րովՀ ետ եւ ա՛ս՛ոնք Հ իմն ո ւած են մ ետ լ շա Հ ե կան յօդուածը *
աամսաձ Է, նայուահ՜քր սեւեռած , անցեալէն Հին*" բ՛նութեան վրայ ոլ անկէ բխած • Այլեւս կբնա՚Լք օրակարգի վրայ դրուած նկա–
ցած՜ տափակութիւնն Լրու վրայ //«֊ ա յս մտա յե ո ւթ ե ա ն կարդ ու սարքր պաՀ– տ ել վեր ս տ ին թ՛ո ւ րք իա մ ո ւտքի ար տ օն ո ւթ ե ան՝
իհերեւս, անոնց վրայ վայրկեան մր անգրա ֊ պանող աեՀեթեթ Հաստատումներ , չեն ուշացած Հարցը այն ո չ իսլամ՛ նախկին ()սմ • Հպատակնե ւ»
գաււ\և աչով, յա^ողինք լուսաբանութիսն՝ մր գտնել յ ա ր ո լե ս տնե րո ւ պատմ ութ եան էշերը լեց ուն ե լ բուն յ որոնք զանազան պատճաանեբով այս երկբէն
Հ ոն\ ա իր ոգ շվէո իմի ն սլատ ճաււնե բուն՝ վր այ , պար զո լն ա կ բո լո ր ճշմ ար ա ո ւթ ե՝ձ կ ւլուրկ կանո՚ն՚նե– հեռացած եւ ա ր ՛սաս ա *> ւ) ան՛ Հաստատուած են. :
Առածին ա՚կնիէարթին , մեր առջեւ կր ցցուի , րով ու տափակ ճշգո ւմնե րով % Ւ՚եչպէս յայտ՚եի է, այս Հարցին առածէն անգամ
իբրեւ գլթա լ՛որ պատճառ ^ չկամ ութիւն ր : Այո ԱՀ ա ւա ս ի կ քանի մը մէ շյւե բո ւմ՚նեբ այդ ձէձՔ՜ զիսասլաչտօն կերւգով մօտեցած էր ՀեԱէձ, երեսփ–
զգա ցում ր վե ր ած ե լո վ իր սլար գա գո յն վվւճակին\ , նաղ դոՀւպւնհրԷն ւ «Ամէն բան ըսուած է» > «Գե ՊաքքալաաԼի , փոիւանազեալ ^ոյնե\ըյււ. Համար
կ՝ո ւ1ն ե՛ն անք ան Հ ա տ ա կա՛ն վե բաբե րումր , որ ամ Էն րագո յն բանաստեղծութիւնը ՝ շատոնց գրուած» յ վերստին իՒուրքիա մուտքի արտօնո
շն՝ ո բՀԷ ա ւե լի , քնն ա գատին մա ս՝ն ա ւո ր սլա շա րր « Տ աղան դներ ծւե լո լ շրջաէններր անվերադարձ վ մեր կ առաւիարուիքենէն :
կր կազմէ ւ ֊Տեսակ մլլ թմ՛րեց՛ուցիչ Հեղուկ, որ ա– •են այլեւս» , եւ ուրիշներ՝ նոյնքան շինծու ու Անցեալ Ուրբաթ, Աեսլտ. 26ին , մենք ալ,
նոբ մա՛սնագիտական ծորակներէն՛ կր կաթի , եր - ր ր ա դարճե\ր.ո ւ անՀ ամ ա պատասխան տ աձդբագառնալով %աքքա լսլա չէի ներկայացուցած
բեմն. կաթիլ առ կաթիլ֊ ՀաէԼիլ ի^է նշմարելի , ե ր– 0 ր ամ շտ ո ւթ ե ա ն մ լ ջ ալ յ նորութեա\ն\ մը առ - ^ առաջարկին , փափաք յայտնաձ՜ էէ՝ևՔ աձ՚է ա -
սեմն ալ տեղատտրավւի նման , նոյնՀետայն՛ խեղ– ջեւ, դաւանանքի ձեւը նո յն էր ; կատ ցայտուն՝ ււաչՀաբգչլ քննուած֊ ատեն նկատի աոՏնոլի նա՛եւ
պարագան։ Այս
գամ աՀ ըն՛ելով իր գոՀր։ Այս Հեղուկին պատրաս օրինակներ են , յ. ճ. Յձօհի , 01սօե/, հ1<աաՅտ1// եւ թ-ուրքիայէն ՀԼո-ացահ՜ Հայերու
տութեան մէջ յ նախա՚Լ ձը կր կագմ է րա\ղադրիչ մա սնաւո րապէս ՅշՇէհՕ\^6ո/ գոբծեբոլն Հանդէպ մասին երէզ , Աեդարայէն մեր ստացաք յուսաղրիչ
նիլթե րուձն կա ր ե ւո ր ա գո յն մ աս ր ; \,ախանձը ա- կիրա\լ> կուած խ ա չա կր ո լ թ ի ւնը անոնց ներմուծած^ մէկ Լու–Լ՚1է Հ-ոատարակած էինք ;
նոր Համար որ , ան նախապէս կր զգայ թէ , իր աշ նոբոլթիլԼներուն Համար : Ա ենք այսօր իրազեկ Բարեգէա զուգաղիսլոլթեամբ մյլ , երէկուան
խատա՛նքը ու գործր մոռցուելու գատապարտ՚ուած ենք թէ ա յ գ Հ/*^**"^/՛^՛՛ քն՛նադատ ն՛ե բ ը որքան Հեռու «ԱգՀտմ»ի մէչ ձաեօթ քրոնիկագիր Վալա Աոլ -
են : Ան գոՀու՚ւ՚ա կո ւիժեամ՛ր կր շօշափէ , կր բաւա է իե կռա Հ ելէ իրողութիւն մը որ ոպււիշ բան չէբ րէտտին եւս անգրագարձած էր այս Հարցին «,Ա\ր–
կանանա յ նո յնիսկ , ա յն Հաւանականութեան Հա - եթէ ոչ գերման երամշտութեան դարագլուխը , ու աասաՀմանի (Հոյլերու, Հրեաներու եւ Հայերու
մար թէ , իր գործերէն գաղափար մր, տեսակէտ վեր ած ն՛ո լնգը Հ ամ աչ խաբ Հ ա յին ե րամ շտ ո ւթ եան ; կարօտ շ Հա՛նդէպ թուվւքիոյ» վե ր տ ա քւո ւթի սն՚ո մ
մր, թ՜երեւս ապագայի՛ն մէջ յիշուելու, աւելցնենք Ն ռ յ ն անՀասկ)ե՚ալի վերաբերումը նաեւ նկար գրութեամբ մշ, ՛ուր յայտնուած գաղափարն երր
կր կն ո ւե լո.լ , արմանի ըլլալն՛ : /- ա յց ա յս իր ա կա - չութեան մէջ։ Ով տեղեակ չէ 0շշ.Ձ.ՈՈշթն կրած՜ գրեթէ ՛եսյ՛ե,,ւթ Լամբ կոլգս/ե Հաստատել Աեպտ՛
նոլթիլնը , ի^նչպէս Հա՛նգարտ սիրտով , առանք լուտանքներռւն % ոլ արժէքի մը մխտում՚ին՝ անոր 26ի մեր առաԼնորգողին մ ԷԼ պարզուած տեսա -
վրգ՚ո վանքի րա ղգա տ ել , արուեստագէտ րլ ան մ ա - գո րծ եր ո ւն Համ ար , որոնք նկարչութեա՛ն՝ նոր ու–՛
Հացնող արժէքին՝ Հետ ; Հոս՝ նախատն ձը գլութ կր ղին եր կը բանային : Արկար ժամանակ թանգարա կէտներրլ Հ
ցցէ իր ամրողջ ա յ լան գա կո ւթ ե ա մրր X նի մուտքերը գոց պաՀուեցան անոր առջեւ ; Աւրիչ Իա, չաՀեկանութեան ե լ ա յմմ էութեան պատ -
նկարիչն՛եր, այսօր ամէնքե ալ Հանրածանօթ՜ , ճառաւ, ստորեւ կր ն՛երկայաց՛նեն՛ք մեր Համ ա կրե
քննադատը, եւրոպական ըմբռնումով, պատ– լի բարեկամ (յոլրէտտփնի յիչեալ գրութիւնն բ :
կարելի անձնաւորութիւն՝ մըն՝. է ; Ան յաճախ ՛լիրք իզուր փորձեցին նոյն այդ դո լոձներ ո ւն առջեւ ի– թ՛ուրք Հայրենակից մը. ոբ Ամերիկայէն
ապա Հոված է , ծանօթ՜ գրական պա րբերաթե բթի րենց ստուերները պատց\ե՚ել\Այսօր այգ նոյն՛ թան\– վերադարձած է եւ ՛որ տեսակցած է մեր նախկին
մր խմբագրական աթոռին վբայ , կամ մտաւորա՛ դարափնները, իբե-ևց լաւագոյն՛ ա՝նկիւ1նները պա - Հպատակ Յոյներու , Հրեաներու եւ Հայերու Հետ,
կան ակումրի մբ վարչական խում բին մ էջ,, կամ Հած են անոնց գործելուն՝ Համար ; Ո*–՛ ասիկա աշ յւրոնք Հպատակութիւն վախած 111ԼաԱ՛՛Լ այ<հմ կբ
Հրա աա ր ակ չա կ ան մեծ ա՛ո լն ի մր յ անմատ չե լի խար Հ ի մ է կ ծա յրէ ն մի նչեւ մի ւոր : գտնուին Ամերիկա ե լ կամ է լ լասլայի այս ՛ու այն
դուռնէն ներս, ե լ կամ, մ ա սնաւո րապէս , իբրեւ խորութեան դէմ մղուած ՛գայ քարը՝ անՀեթե՝*֊ կո/լմբ, ուգեց որ թարգմա՛ն բլլամ աՀե՚ո՚հց ՚ է ՚ է ա -
ուսուցի չ , Համալսարանի կամ բա բձրագո յն դըպ– թ ութեան ո * ֊ ր ի չ դո լււ\ն\ն ր ալ բացաւ : Օրինակի Հա ցումներուԱ : Ես ալ տրամաբանական գտայ անյյկր
բոցի մր՛ մէ^ւ ք)ւ 1լարձակէ իր պատգամ՛ները այս մար , այն ըմբանում ը թէ , բաւլդատմամր ն ե ր կա - բսածնեբր : Ամփոփումբ Հետեւեալն է• ՚
բար ձ ո ւնքն երէն ։՚. ^ յի լճացած անս տո լդո ւթ իւններ ո ւե , անցեալի ^Հ^/՛1™ Չ՛են կրնար այլեւս Ք^ուբքիա վեբադաւլնալ
ւԱն.ոն ցմ է շատերը ունին միեւնո յն տ կա ր ո լ - ջա՝նն՝ե ր ը ՝՜ աւելի բախտաւոր էին , գեղարուեստնե այն Տ ոյաներբ, Հա յերբ, Հրեա՚ներյ, եւ .ուվւիշներ ,
թիւ֊ևը * ա յսինքն\ Հ՛ո վան ա ւո բե լ նորելուկ կամ ան– րու կե\նսոլնակ շարժումներու Հոսանքներով ։ Ալ որոնք Ագգային պայքարէն վերՀ^ եւ կամ տարբեր
ծանօ թ գրոգ11 երր ։ Ա ա կա յն Հակառակ իրեն՛ց բուն այ ս յանկեր գր յուսաՀ ատ օրէն կր տ ար ած ուէվէ՛ թուականի մբ քՒուբքիայէն՝ Հեռացած եւ Հպատա»
իսկ կոչումին, ծ ո ւու աչքով կր նային արդէ՛ն ակնա չորս ՝*ովեբուն , «ընտրանի» մը գտնելու աճապա կությ,լն փոխած են։ Մեր կս/ն՚ոնն եվ։բ արգելք կը
յայտ տաղանդներուն վրայ ։• Անունք ։ Իրենց Հա - րանքով ու մ տաՀ ո գո ւթ՜եամ ր , ո րպէ սղի , ան թէ Հա՝նգիստ(Խա\ն ան՛ոնց։ Լաւ՛, Անոնք դարձեալ թո*Լ
մար այս ինչ բանաստեզ-ծը անբուժելի գինով մրն Հ ա սարակս ւթեան վրա յ իր առողջ տեսակէտներ ր չէլսՀրենան վերադառնալ եւ Հոս ն՛ստիլ, սակայն ե–
է՛, Ա իւսրՀ ա-նո ւղղայ ո լ ան բա բո,յա կան մր իր արմեցնւէբ ե լ թէ ասպարէւլը փրկէր ^եզծ տա -* ՀԺԷ անոնց քանի մբ ամսուա՛ն՛ Համար իբրեւղրօսա–
կեաՎ քով ; իսկ երրորդը , Հիւանդ ,ոլ ա՛ն Հ ա ւա ս ա - ղանդտեերէն ո լ նորելուկԼ երէն ։ ճաոէՇ Լ1շԱ\շի ՀրՔչ՚կ աբտօնութիւձն տրուի , թէ գոՀացում տչլր–՜
րա կշիռ : Այս ն պա տ տ կա ւո ր մ ո լո ր ա՛ն քր անոր Հա Համավւ ասիկա դարձաւ ամենօբեայ պոռթկում ուած կ 1 / ՛ / ք ա յ ա՛ն՛ո՛նց բուռն՛ Հայրենաբաղձութեան
մար որ իրենց ընկերային գիրքր չի թոյլատրեր , մ՛ը՛. Ա ինչ ուրիշ քննադատներ իրար կ՚անցնէին՛ եւ թէ մեր եր ելա կայութ՛ենէն գեբաղանցապէս
արդււրօր էն դատել անո՛նց ստեղծագործութեանց ոզբալով թէ* վիպապաշտ ո լթե՝ Լ է յետոյ, ամէն շատ «տրփիդ» կր մտնէ երկբէԽ ներս :
ա րժ ֊Vքէն եր ր ; Ու տակաւին՝ յ եթէ աւելցնենք, տի շարժում պար պո ւած էր ն շա\ն ա կո ւթ ենէ , ու չփո - Համաձայն Ամերիկա յէն եկող այս Հայր են ա֊
րող քաղաքա կ ան կար ծ իքներո լ պա բտագ բող , 1^ԼՀ հ.1Լ ս՛ I՛ ւ՚^ւ՛ ամէն կողմ ։ Տարիներ յետոյ, թէ - Կվ՚ցթև՝ 1 Թուրքիա այցելելու ամէնէ՛ն աւելի փա -
բա յց ոչ արուեստի պայմ ան մր նկատհւռղ Հ ոսան– պէտեւ , Համ ո զո ւե ց ան վերջ ի վերջո յ թէ , իրա փաք ունեցողները՝ Յոյն՚երը եւ Հրեան՛երն են ե >•
քշ , որմէ յաճախ քննադատ ր չէ կրցած գրակա - պա շտ ո ւթ ի ւնը բաբեփոխիչ շարմում մրն էր ,բայց Ղ^յ՛ ւ է"Ղ Հայ^ԳԸ բաղդատաբար աւելի ն՛ուազ ն
նութ իւն բ ան ջա տ ե լ , • Հոս կրօնակա՛ն ՛ու բաբո յա» վերստ՛ին անոբոշոլթիւն կր տեսնէին, ամենոլբեք ւ Սակայն արդարութիւնը կր պաՀանշէ եզեր որ
կա1և\ ;ւմբռն՚ո ւմնե ին ալ կրնանք Հաշուի առնեէ, ու Իր կարգին խո րՀր գա պաշտ ո ւթիւն բ եկաւ թե վ՚ափաքողնեբոլն Հաւասարապէս զբօ ս ա շր չկւ կ՜ի
կ ՛՛ո ւե ե՛ն անք սխալ գա աո ւմնե բոլ մշո ւշապատ մրթ– լե ր ո ւն տակ առն ել գե զար ո ւե ս տի ամ էն՝ ճի ւղ ^ արտօ՛նութիւն տրուի : Այդ Հայրենակիցը պատմեց
նոլոչ, տը ; Ու ասիկա պա տ կեր ին անն շան՝ մ էկ մ ա– վերջէն նոր դպրոց ն ե բ ո լ գլուխ ծ"~ելու Համ ար ՛յ. •նաեւ Հետեւեալը »
ի՝այց ժամանակակից քննադատ ն երր գադրած Մ՝ե)բ նաւին մ ԷԼ աշխատող նաւապետէն սկս -
•Ա՚եր անդր ադա րձումր աստիճան մր աւելի չէին , սովորական եղած յան կերգը կրկնելու ֊եալ մինչեւ բոլոր նաւաստիները վկա յ են՛ սա ը է*
ընդլայնելով, մեղ կր գտնենք պատկերին ուրիշ միշտ, ան ստուգութեամբ .որակելով ապբուած շր ւ,ածիս : Թրքակա՛ն, դրօշ կրող մեր նակբ օտար
մէկ մաստին առջեւ : Հոս իրողութիւնը այն է որ , ջանը, Հոն՝, ներկային կամ ապագային Համար , ա–– ԷնալաՀաԽգիստ մբ մտած Էր։ Պէաք եղաւ ոբ մի -
քննադատները միշտ ղո Հ գա ց ած են՝ բնաղղքներոլ ու ռանց յոյսի կամ Հաւատքի նշոյլը գտ՛նալու։ է\ոՅ.– ից մբ Հոն մնան՛ք։ Ր ո լորին ուշադրութիւնը գրա՛
մտային՝ ս՛ովոր ո ւթի ւննե բու : Անոնք կրաւորական էօ\& է^քՁ.ՈՇ6 յ գերսկեպտիկ մը այս ուղղոլթեամբ , ւեց՝ լաւ Հազուած տարօրինակ մարդ մը, եկած
ու առա բ կա յօրէն կեղծ վեր գնա Հ ատ ո ւմ ր նախ - կը գրէր , «Ալ գրական դպրոցներ չկան ; Աչ ելս են
վՀնտբելի սեպած են անկողմնակալ քնն աղա ա ո ւ - աւանդութիւնն երր ու ոչ ալ կա րդապաՀ ութիւն կր Հեռուն կեցած, երկար, երկար կը գիտէր նաւը ,
թեա,ւ : իրենց վերապաՀումր կասկածանք է լոկ , աիբէ » : \Լ^Է^Լլ1Ա՛ է է տ Խ ո լ ԿԸ էէտԷր • Եթէ գոզ է
դէսլՐ իծ՚չ որ կա լ ն՝որ գրականութեան , արուես Հետեւանքը ան եղաւ որ , իրենց մամանակա - տուա՛՛ծ են բանաստեղծներ 0 Յ Ո է 6 ^ ու ^6&էՏ^ ա.
տի ււ լ մտածումի՝ ս ա՛Հ մ անն երէն\ ներս։ Անոնք մո– կից շրջաններու Համ տր , քե՝ն\ա գա տնե բ ր ժխտեց ին Ո-ոլննկր՚ոլն արժանի» : Անդիէն ուրիշ մըն ալ կ\ ր ֊
լեբա ւդ կեբպով կարչած են դասական սաՀմա - տաղանդներու գո յոլթիլնը ։ Անո՛՛նց Համ ար , եղած •ձագանգէր , «վերլի՛ն երեսուն տարին՛երու ընթաց
ն ո ւմ-յեր ո ւն՝ ո ւ կր մ ա քառին սլա շա սլան ե լ ղս/Լ ոնք տաղանդները կբ ն կատուէ ին մ իջա կոլթիւննեբ , քին , ֆրանսական՛ գրականութիւնը չէ ձած վիպա
րնդգէմ ինչ որ նորութիւն է, ինչ որ կեաքին նո– չորակելու Համար ո չն չութիւն՚ներ ; գիրներ, որոնք Յ-լհ&օի կամ ՈձսԽՈի գոկւծերը յ ի ՛
րագո յն պա յմ ան՚նե բր կր պա ր տագր են , մ տքին ու Իրենց վ ա սա կա 0 Հեղինակութեան ՎյԸաձ շեցնեն»։ Մէկալը՝ այս անգամ երաժշտութեան՛
ղգացում ին վրայՀ Զարմանա լին Հոն է որ , նո - ստուեր չբեր ելո լ , ու պաՀ ե լու Համ ար անոր կշի վրայ ճառելով, կբ կրկնէր Հ<այսօրոլա՝ն երաժշ -
բութ եան Հանդէպ ց ո ւց ա գր ո ւա ծ այս պաղ վերա ռը , ապաՀ ո վո ւթիւն դ տնե լ կ ար հ՜եց ին « փոխ ան ց - աո ւթե ան մէչ ո՛՛վ կը Հաւասարի Աօ2աէին» :
բերումը, դրականութեան մէջ շատ աւելի խիստ է ման » բառին վ բա ք խարիսխ նետելով ու այդ ա– Սակայն, կր մտածեմ, կարելի" Է բա զգա -
ո լ չե չտուած : Գրողներ ոլ գրագէտներ որո՛նք յա նռ*ւնով մկրտելով ապբուած ^/՚^/Հ7՚՛Ր ՝• Այո ալ բա ՕՈ՚Ոկթեան այս ձելը ը%դոլյնփլ արդարացի՝ ար -
ռաջացած քաղաքական տեսակէտներով սնած ու ւական չգտնելով , կամ աւելի ճիշգր , Հ ա ս տ ա տ ե՛»՛ յո, Լ սա ի գո րծեր՚ր ա րժեւորելոլ Համար։ Ես Հակ/ւIII *•
զայ՛ն՛ Հասարակտե–
շաղււխուած են , դարձեր են* պաՀպանողական ար լոլ Համար որ, բոլն իսկ պատճառները գտած են ^ յո ա կը կ՝ընգունիմ ու կ՚որակեմ
ուեստներու ու գրականութեան սա՚Հ մ աննե բ էն սկսան՝ յարձակի լ ժամ անակակից գր ա կա՛ն,ո ւթ ե անձ դիքի քննադատութեան :
ներս ։ \^օ1էծՄ6, 1\4€ՈՈ166, Տէ6Ո<1հծւ, ե լ ուրիշներ ցայ լիրայ, ձաղկելով նոր գրողները, ծանրանալով՝՝ Հփմա մօտենանք ս/նՀեթեթ ըմ բան ո ւմնե ր՛ո Լ
տուն օրինակ՚եեբր կը մնան այս յատկանշական գրելու արուեստին մէջ, անոնց ցուցադրած ան - աւելի ծանծաղ , ու շատ աւելի վնասակար տեսակ–
եր կո ւո ր վերաբերմունքին : Հետեւաբար , այս մ ը– կարո ղո ւթ եան ու անՀ ա ս կն ա լի ո ւթ ե ան վբա յ : Ա -. նեբոլե :
տայնոլթեան Համաձայն , աբմէքնեբը դատապար ւե լի առաջ երթալով, զանոնք դատապարտեցին* Ասոնք ակնյայտ են, առանց մեր կոզմէւն՛ զա֊*
տուած են\ ոչ թէ իրենց յղացումին ան յաջողս լ - իբրեւ անուղղայ ո չնչո ւթի ւնն ե ր , գտնելով միայն՝ նո՚նք խորացնելու պէտքը ունենալու։ Վասնզի , ի–
թետ ք Համ ար , ա յլ պարզապէս անոնց բերած նո– մխի թարո ւթիւն դաստ կ ան, գո ր ծեր ո լ գովասանքին րենց վրայ կբ կրեն , կրօ՛ն՛քի , բարոյականի , եթէ
բութ քււններոլ պատճառով ; մ էջ , ու կրկնելով գա յն ամ էն՛ գրական Հ արց ի ա - կուզէք, Հայրեն՛ասիրութեան ալ, զատ զատ կամ
քննութեան փոքրիկ թափանցում մը, ու գիւ– ռիթով ։ Հաւաքական կն իքն երր : Հոն տիրող ՛ոգին՝ արդար
բութ եամբ պիտի ն չմ աբենք , շրջանէ շրջան տիրող ցասմս/ն կամ Համայ՛նքին գոյութեան՛ դէմ Գ"Ր -
Մէէլր էլրսէր ՝ «ես քՀ&շաշ/ Ք"*Լ հ.ԼՀ գանեմ ա ծուած նախատանքին Համար ծառանալու կեղծ
ու զանոնք իբարմ է րամն ո զ ա յն եր ե ւա կա յա կան մէն ի՛ւ չ որ գոլք կը սպասէք ու կր փնտռէքՓւՕԱ$\\ի •վրգովանքն է:
կամ ա՝եգոյ գիծր որ նախկին շրջանի մր առողջ գոբծերուն մէջ, ու չափ մըն ալ աւելի»։ Ուրիշ մը֊ ԶԱՐԵՀ ԳԱԶԱԶԿԱՆ
ներմուծումները կր զատորոշէ, իբր թէ զանոնք ք կը Հարցնէր կասկածս^քով՝ «Վերջին շրջանները; (2)
Fonds A.R.A.M
պաՀ ելո լ ն պա աա. կո վ ; Այս ալ ամա դր ո լ թ ի լն բ Թ ո ս ք ք Լ ա ) ե Ա Հեռացած կի Ա
ա %\աած քԱԱադատութեաԽլ պաշտպանող տրամաբանութեան ա ա կ թաքուն՝ է
սա սովորական դարձած մ տած՛ումը թէ , վե լ,ջա - ձպաաակԱԽու վԱքադաքձը
8ողաԱցք մը պէս չ ա փ ո լ– սաՀմ ան կայ արուեստներու մէջ նո -
բութ իւններ ներմոկօ-ելոլ վաբձեբսԼն , թէ Հոն գո «ԿԸ ԿԱՐ՜ԾԵՆ* է ֊ ք ի Ձ ՄՀ ԱՒԵԼԻ ԼԱ8ՆԱԽՈՀՈՒ–
դրոշմվ*
յութիւնն րլյեեց՚ող ս լ անցեալի նուիրականն ՒԵԱՄԲ ՇԱՐԺԻԼԸ ՏԱՐԲԵՐՈՒԹԻՒՆ ՉԸՆԵՐ >>
թոյլատրելէ
Ի^նչ բաներս լ արդիւնք են այս վյ։իսլում՛նե րը , պաՀոզ կարգ մը ՝կան.ո\ն\նեբ բեկանել արդկայիե ՀքոլսաՀայ թերթէ մը կ՛արտատպենք Հետել -
ուր չՐ^ա՚նԷ շրջան , քէնն ադա տա կան միտքը աա - չէ • //րովՀ ետ եւ ա՛ս՛ոնք Հ իմն ո ւած են մ ետ լ շա Հ ե կան յօդուածը *
աամսաձ Է, նայուահ՜քր սեւեռած , անցեալէն Հին*" բ՛նութեան վրայ ոլ անկէ բխած • Այլեւս կբնա՚Լք օրակարգի վրայ դրուած նկա–
ցած՜ տափակութիւնն Լրու վրայ //«֊ ա յս մտա յե ո ւթ ե ա ն կարդ ու սարքր պաՀ– տ ել վեր ս տ ին թ՛ո ւ րք իա մ ո ւտքի ար տ օն ո ւթ ե ան՝
իհերեւս, անոնց վրայ վայրկեան մր անգրա ֊ պանող աեՀեթեթ Հաստատումներ , չեն ուշացած Հարցը այն ո չ իսլամ՛ նախկին ()սմ • Հպատակնե ւ»
գաււ\և աչով, յա^ողինք լուսաբանութիսն՝ մր գտնել յ ա ր ո լե ս տնե րո ւ պատմ ութ եան էշերը լեց ուն ե լ բուն յ որոնք զանազան պատճաանեբով այս երկբէն
Հ ոն\ ա իր ոգ շվէո իմի ն սլատ ճաււնե բուն՝ վր այ , պար զո լն ա կ բո լո ր ճշմ ար ա ո ւթ ե՝ձ կ ւլուրկ կանո՚ն՚նե– հեռացած եւ ա ր ՛սաս ա *> ւ) ան՛ Հաստատուած են. :
Առածին ա՚կնիէարթին , մեր առջեւ կր ցցուի , րով ու տափակ ճշգո ւմնե րով % Ւ՚եչպէս յայտ՚եի է, այս Հարցին առածէն անգամ
իբրեւ գլթա լ՛որ պատճառ ^ չկամ ութիւն ր : Այո ԱՀ ա ւա ս ի կ քանի մը մէ շյւե բո ւմ՚նեբ այդ ձէձՔ՜ զիսասլաչտօն կերւգով մօտեցած էր ՀեԱէձ, երեսփ–
զգա ցում ր վե ր ած ե լո վ իր սլար գա գո յն վվւճակին\ , նաղ դոՀւպւնհրԷն ւ «Ամէն բան ըսուած է» > «Գե ՊաքքալաաԼի , փոիւանազեալ ^ոյնե\ըյււ. Համար
կ՝ո ւ1ն ե՛ն անք ան Հ ա տ ա կա՛ն վե բաբե րումր , որ ամ Էն րագո յն բանաստեղծութիւնը ՝ շատոնց գրուած» յ վերստին իՒուրքիա մուտքի արտօնո
շն՝ ո բՀԷ ա ւե լի , քնն ա գատին մա ս՝ն ա ւո ր սլա շա րր « Տ աղան դներ ծւե լո լ շրջաէններր անվերադարձ վ մեր կ առաւիարուիքենէն :
կր կազմէ ւ ֊Տեսակ մլլ թմ՛րեց՛ուցիչ Հեղուկ, որ ա– •են այլեւս» , եւ ուրիշներ՝ նոյնքան շինծու ու Անցեալ Ուրբաթ, Աեսլտ. 26ին , մենք ալ,
նոբ մա՛սնագիտական ծորակներէն՛ կր կաթի , եր - ր ր ա դարճե\ր.ո ւ անՀ ամ ա պատասխան տ աձդբագառնալով %աքքա լսլա չէի ներկայացուցած
բեմն. կաթիլ առ կաթիլ֊ ՀաէԼիլ ի^է նշմարելի , ե ր– 0 ր ամ շտ ո ւթ ե ա ն մ լ ջ ալ յ նորութեա\ն\ մը առ - ^ առաջարկին , փափաք յայտնաձ՜ էէ՝ևՔ աձ՚է ա -
սեմն ալ տեղատտրավւի նման , նոյնՀետայն՛ խեղ– ջեւ, դաւանանքի ձեւը նո յն էր ; կատ ցայտուն՝ ււաչՀաբգչլ քննուած֊ ատեն նկատի աոՏնոլի նա՛եւ
պարագան։ Այս
գամ աՀ ըն՛ելով իր գոՀր։ Այս Հեղուկին պատրաս օրինակներ են , յ. ճ. Յձօհի , 01սօե/, հ1<աաՅտ1// եւ թ-ուրքիայէն ՀԼո-ացահ՜ Հայերու
տութեան մէջ յ նախա՚Լ ձը կր կագմ է րա\ղադրիչ մա սնաւո րապէս ՅշՇէհՕ\^6ո/ գոբծեբոլն Հանդէպ մասին երէզ , Աեդարայէն մեր ստացաք յուսաղրիչ
նիլթե րուձն կա ր ե ւո ր ա գո յն մ աս ր ; \,ախանձը ա- կիրա\լ> կուած խ ա չա կր ո լ թ ի ւնը անոնց ներմուծած^ մէկ Լու–Լ՚1է Հ-ոատարակած էինք ;
նոր Համար որ , ան նախապէս կր զգայ թէ , իր աշ նոբոլթիլԼներուն Համար : Ա ենք այսօր իրազեկ Բարեգէա զուգաղիսլոլթեամբ մյլ , երէկուան
խատա՛նքը ու գործր մոռցուելու գատապարտ՚ուած ենք թէ ա յ գ Հ/*^**"^/՛^՛՛ քն՛նադատ ն՛ե բ ը որքան Հեռու «ԱգՀտմ»ի մէչ ձաեօթ քրոնիկագիր Վալա Աոլ -
են : Ան գոՀու՚ւ՚ա կո ւիժեամ՛ր կր շօշափէ , կր բաւա է իե կռա Հ ելէ իրողութիւն մը որ ոպււիշ բան չէբ րէտտին եւս անգրագարձած էր այս Հարցին «,Ա\ր–
կանանա յ նո յնիսկ , ա յն Հաւանականութեան Հա - եթէ ոչ գերման երամշտութեան դարագլուխը , ու աասաՀմանի (Հոյլերու, Հրեաներու եւ Հայերու
մար թէ , իր գործերէն գաղափար մր, տեսակէտ վեր ած ն՛ո լնգը Հ ամ աչ խաբ Հ ա յին ե րամ շտ ո ւթ եան ; կարօտ շ Հա՛նդէպ թուվւքիոյ» վե ր տ ա քւո ւթի սն՚ո մ
մր, թ՜երեւս ապագայի՛ն մէջ յիշուելու, աւելցնենք Ն ռ յ ն անՀասկ)ե՚ալի վերաբերումը նաեւ նկար գրութեամբ մշ, ՛ուր յայտնուած գաղափարն երր
կր կն ո ւե լո.լ , արմանի ըլլալն՛ : /- ա յց ա յս իր ա կա - չութեան մէջ։ Ով տեղեակ չէ 0շշ.Ձ.ՈՈշթն կրած՜ գրեթէ ՛եսյ՛ե,,ւթ Լամբ կոլգս/ե Հաստատել Աեպտ՛
նոլթիլնը , ի^նչպէս Հա՛նգարտ սիրտով , առանք լուտանքներռւն % ոլ արժէքի մը մխտում՚ին՝ անոր 26ի մեր առաԼնորգողին մ ԷԼ պարզուած տեսա -
վրգ՚ո վանքի րա ղգա տ ել , արուեստագէտ րլ ան մ ա - գո րծ եր ո ւն Համ ար , որոնք նկարչութեա՛ն՝ նոր ու–՛
Հացնող արժէքին՝ Հետ ; Հոս՝ նախատն ձը գլութ կր ղին եր կը բանային : Արկար ժամանակ թանգարա կէտներրլ Հ
ցցէ իր ամրողջ ա յ լան գա կո ւթ ե ա մրր X նի մուտքերը գոց պաՀուեցան անոր առջեւ ; Աւրիչ Իա, չաՀեկանութեան ե լ ա յմմ էութեան պատ -
նկարիչն՛եր, այսօր ամէնքե ալ Հանրածանօթ՜ , ճառաւ, ստորեւ կր ն՛երկայաց՛նեն՛ք մեր Համ ա կրե
քննադատը, եւրոպական ըմբռնումով, պատ– լի բարեկամ (յոլրէտտփնի յիչեալ գրութիւնն բ :
կարելի անձնաւորութիւն՝ մըն՝. է ; Ան յաճախ ՛լիրք իզուր փորձեցին նոյն այդ դո լոձներ ո ւն առջեւ ի– թ՛ուրք Հայրենակից մը. ոբ Ամերիկայէն
ապա Հոված է , ծանօթ՜ գրական պա րբերաթե բթի րենց ստուերները պատց\ե՚ել\Այսօր այգ նոյն՛ թան\– վերադարձած է եւ ՛որ տեսակցած է մեր նախկին
մր խմբագրական աթոռին վբայ , կամ մտաւորա՛ դարափնները, իբե-ևց լաւագոյն՛ ա՝նկիւ1նները պա - Հպատակ Յոյներու , Հրեաներու եւ Հայերու Հետ,
կան ակումրի մբ վարչական խում բին մ էջ,, կամ Հած են անոնց գործելուն՝ Համար ; Ո*–՛ ասիկա աշ յւրոնք Հպատակութիւն վախած 111ԼաԱ՛՛Լ այ<հմ կբ
Հրա աա ր ակ չա կ ան մեծ ա՛ո լն ի մր յ անմատ չե լի խար Հ ի մ է կ ծա յրէ ն մի նչեւ մի ւոր : գտնուին Ամերիկա ե լ կամ է լ լասլայի այս ՛ու այն
դուռնէն ներս, ե լ կամ, մ ա սնաւո րապէս , իբրեւ խորութեան դէմ մղուած ՛գայ քարը՝ անՀեթե՝*֊ կո/լմբ, ուգեց որ թարգմա՛ն բլլամ աՀե՚ո՚հց ՚ է ՚ է ա -
ուսուցի չ , Համալսարանի կամ բա բձրագո յն դըպ– թ ութեան ո * ֊ ր ի չ դո լււ\ն\ն ր ալ բացաւ : Օրինակի Հա ցումներուԱ : Ես ալ տրամաբանական գտայ անյյկր
բոցի մր՛ մէ^ւ ք)ւ 1լարձակէ իր պատգամ՛ները այս մար , այն ըմբանում ը թէ , բաւլդատմամր ն ե ր կա - բսածնեբր : Ամփոփումբ Հետեւեալն է• ՚
բար ձ ո ւնքն երէն ։՚. ^ յի լճացած անս տո լդո ւթ իւններ ո ւե , անցեալի ^Հ^/՛1™ Չ՛են կրնար այլեւս Ք^ուբքիա վեբադաւլնալ
ւԱն.ոն ցմ է շատերը ունին միեւնո յն տ կա ր ո լ - ջա՝նն՝ե ր ը ՝՜ աւելի բախտաւոր էին , գեղարուեստնե այն Տ ոյաներբ, Հա յերբ, Հրեա՚ներյ, եւ .ուվւիշներ ,
թիւ֊ևը * ա յսինքն\ Հ՛ո վան ա ւո բե լ նորելուկ կամ ան– րու կե\նսոլնակ շարժումներու Հոսանքներով ։ Ալ որոնք Ագգային պայքարէն վերՀ^ եւ կամ տարբեր
ծանօ թ գրոգ11 երր ։ Ա ա կա յն Հակառակ իրեն՛ց բուն այ ս յանկեր գր յուսաՀ ատ օրէն կր տ ար ած ուէվէ՛ թուականի մբ քՒուբքիայէն՝ Հեռացած եւ Հպատա»
իսկ կոչումին, ծ ո ւու աչքով կր նային արդէ՛ն ակնա չորս ՝*ովեբուն , «ընտրանի» մը գտնելու աճապա կությ,լն փոխած են։ Մեր կս/ն՚ոնն եվ։բ արգելք կը
յայտ տաղանդներուն վրայ ։• Անունք ։ Իրենց Հա - րանքով ու մ տաՀ ո գո ւթ՜եամ ր , ո րպէ սղի , ան թէ Հա՝նգիստ(Խա\ն ան՛ոնց։ Լաւ՛, Անոնք դարձեալ թո*Լ
մար այս ինչ բանաստեզ-ծը անբուժելի գինով մրն Հ ա սարակս ւթեան վրա յ իր առողջ տեսակէտներ ր չէլսՀրենան վերադառնալ եւ Հոս ն՛ստիլ, սակայն ե–
է՛, Ա իւսրՀ ա-նո ւղղայ ո լ ան բա բո,յա կան մր իր արմեցնւէբ ե լ թէ ասպարէւլը փրկէր ^եզծ տա -* ՀԺԷ անոնց քանի մբ ամսուա՛ն՛ Համար իբրեւղրօսա–
կեաՎ քով ; իսկ երրորդը , Հիւանդ ,ոլ ա՛ն Հ ա ւա ս ա - ղանդտեերէն ո լ նորելուկԼ երէն ։ ճաոէՇ Լ1շԱ\շի ՀրՔչ՚կ աբտօնութիւձն տրուի , թէ գոՀացում տչլր–՜
րա կշիռ : Այս ն պա տ տ կա ւո ր մ ո լո ր ա՛ն քր անոր Հա Համավւ ասիկա դարձաւ ամենօբեայ պոռթկում ուած կ 1 / ՛ / ք ա յ ա՛ն՛ո՛նց բուռն՛ Հայրենաբաղձութեան
մար որ իրենց ընկերային գիրքր չի թոյլատրեր , մ՛ը՛. Ա ինչ ուրիշ քննադատներ իրար կ՚անցնէին՛ եւ թէ մեր եր ելա կայութ՛ենէն գեբաղանցապէս
արդււրօր էն դատել անո՛նց ստեղծագործութեանց ոզբալով թէ* վիպապաշտ ո լթե՝ Լ է յետոյ, ամէն շատ «տրփիդ» կր մտնէ երկբէԽ ներս :
ա րժ ֊Vքէն եր ր ; Ու տակաւին՝ յ եթէ աւելցնենք, տի շարժում պար պո ւած էր ն շա\ն ա կո ւթ ենէ , ու չփո - Համաձայն Ամերիկա յէն եկող այս Հայր են ա֊
րող քաղաքա կ ան կար ծ իքներո լ պա բտագ բող , 1^ԼՀ հ.1Լ ս՛ I՛ ւ՚^ւ՛ ամէն կողմ ։ Տարիներ յետոյ, թէ - Կվ՚ցթև՝ 1 Թուրքիա այցելելու ամէնէ՛ն աւելի փա -
բա յց ոչ արուեստի պայմ ան մր նկատհւռղ Հ ոսան– պէտեւ , Համ ո զո ւե ց ան վերջ ի վերջո յ թէ , իրա փաք ունեցողները՝ Յոյն՚երը եւ Հրեան՛երն են ե >•
քշ , որմէ յաճախ քննադատ ր չէ կրցած գրակա - պա շտ ո ւթ ի ւնը բաբեփոխիչ շարմում մրն էր ,բայց Ղ^յ՛ ւ է"Ղ Հայ^ԳԸ բաղդատաբար աւելի ն՛ուազ ն
նութ իւն բ ան ջա տ ե լ , • Հոս կրօնակա՛ն ՛ու բաբո յա» վերստ՛ին անոբոշոլթիւն կր տեսնէին, ամենոլբեք ւ Սակայն արդարութիւնը կր պաՀանշէ եզեր որ
կա1և\ ;ւմբռն՚ո ւմնե ին ալ կրնանք Հաշուի առնեէ, ու Իր կարգին խո րՀր գա պաշտ ո ւթիւն բ եկաւ թե վ՚ափաքողնեբոլն Հաւասարապէս զբօ ս ա շր չկւ կ՜ի
կ ՛՛ո ւե ե՛ն անք սխալ գա աո ւմնե բոլ մշո ւշապատ մրթ– լե ր ո ւն տակ առն ել գե զար ո ւե ս տի ամ էն՝ ճի ւղ ^ արտօ՛նութիւն տրուի : Այդ Հայրենակիցը պատմեց
նոլոչ, տը ; Ու ասիկա պա տ կեր ին անն շան՝ մ էկ մ ա– վերջէն նոր դպրոց ն ե բ ո լ գլուխ ծ"~ելու Համ ար ՛յ. •նաեւ Հետեւեալը »
ի՝այց ժամանակակից քննադատ ն երր գադրած Մ՝ե)բ նաւին մ ԷԼ աշխատող նաւապետէն սկս -
•Ա՚եր անդր ադա րձումր աստիճան մր աւելի չէին , սովորական եղած յան կերգը կրկնելու ֊եալ մինչեւ բոլոր նաւաստիները վկա յ են՛ սա ը է*
ընդլայնելով, մեղ կր գտնենք պատկերին ուրիշ միշտ, ան ստուգութեամբ .որակելով ապբուած շր ւ,ածիս : Թրքակա՛ն, դրօշ կրող մեր նակբ օտար
մէկ մաստին առջեւ : Հոս իրողութիւնը այն է որ , ջանը, Հոն՝, ներկային կամ ապագային Համար , ա–– ԷնալաՀաԽգիստ մբ մտած Էր։ Պէաք եղաւ ոբ մի -
քննադատները միշտ ղո Հ գա ց ած են՝ բնաղղքներոլ ու ռանց յոյսի կամ Հաւատքի նշոյլը գտ՛նալու։ է\ոՅ.– ից մբ Հոն մնան՛ք։ Ր ո լորին ուշադրութիւնը գրա՛
մտային՝ ս՛ովոր ո ւթի ւննե բու : Անոնք կրաւորական էօ\& է^քՁ.ՈՇ6 յ գերսկեպտիկ մը այս ուղղոլթեամբ , ւեց՝ լաւ Հազուած տարօրինակ մարդ մը, եկած
ու առա բ կա յօրէն կեղծ վեր գնա Հ ատ ո ւմ ր նախ - կը գրէր , «Ալ գրական դպրոցներ չկան ; Աչ ելս են
վՀնտբելի սեպած են անկողմնակալ քնն աղա ա ո ւ - աւանդութիւնն երր ու ոչ ալ կա րդապաՀ ութիւն կր Հեռուն կեցած, երկար, երկար կը գիտէր նաւը ,
թեա,ւ : իրենց վերապաՀումր կասկածանք է լոկ , աիբէ » : \Լ^Է^Լլ1Ա՛ է է տ Խ ո լ ԿԸ էէտԷր • Եթէ գոզ է
դէսլՐ իծ՚չ որ կա լ ն՝որ գրականութեան , արուես Հետեւանքը ան եղաւ որ , իրենց մամանակա - տուա՛՛ծ են բանաստեղծներ 0 Յ Ո է 6 ^ ու ^6&էՏ^ ա.
տի ււ լ մտածումի՝ ս ա՛Հ մ անն երէն\ ներս։ Անոնք մո– կից շրջաններու Համ տր , քե՝ն\ա գա տնե բ ր ժխտեց ին Ո-ոլննկր՚ոլն արժանի» : Անդիէն ուրիշ մըն ալ կ\ ր ֊
լեբա ւդ կեբպով կարչած են դասական սաՀմա - տաղանդներու գո յոլթիլնը ։ Անո՛՛նց Համ ար , եղած •ձագանգէր , «վերլի՛ն երեսուն տարին՛երու ընթաց
ն ո ւմ-յեր ո ւն՝ ո ւ կր մ ա քառին սլա շա սլան ե լ ղս/Լ ոնք տաղանդները կբ ն կատուէ ին մ իջա կոլթիւննեբ , քին , ֆրանսական՛ գրականութիւնը չէ ձած վիպա
րնդգէմ ինչ որ նորութիւն է, ինչ որ կեաքին նո– չորակելու Համար ո չն չութիւն՚ներ ; գիրներ, որոնք Յ-լհ&օի կամ ՈձսԽՈի գոկւծերը յ ի ՛
րագո յն պա յմ ան՚նե բր կր պա ր տագր են , մ տքին ու Իրենց վ ա սա կա 0 Հեղինակութեան ՎյԸաձ շեցնեն»։ Մէկալը՝ այս անգամ երաժշտութեան՛
ղգացում ին վրայՀ Զարմանա լին Հոն է որ , նո - ստուեր չբեր ելո լ , ու պաՀ ե լու Համ ար անոր կշի վրայ ճառելով, կբ կրկնէր Հ<այսօրոլա՝ն երաժշ -
բութ եան Հանդէպ ց ո ւց ա գր ո ւա ծ այս պաղ վերա ռը , ապաՀ ո վո ւթիւն դ տնե լ կ ար հ՜եց ին « փոխ ան ց - աո ւթե ան մէչ ո՛՛վ կը Հաւասարի Աօ2աէին» :
բերումը, դրականութեան մէջ շատ աւելի խիստ է ման » բառին վ բա ք խարիսխ նետելով ու այդ ա– Սակայն, կր մտածեմ, կարելի" Է բա զգա -
ո լ չե չտուած : Գրողներ ոլ գրագէտներ որո՛նք յա նռ*ւնով մկրտելով ապբուած ^/՚^/Հ7՚՛Ր ՝• Այո ալ բա ՕՈ՚Ոկթեան այս ձելը ը%դոլյնփլ արդարացի՝ ար -
ռաջացած քաղաքական տեսակէտներով սնած ու ւական չգտնելով , կամ աւելի ճիշգր , Հ ա ս տ ա տ ե՛»՛ յո, Լ սա ի գո րծեր՚ր ա րժեւորելոլ Համար։ Ես Հակ/ւIII *•
զայ՛ն՛ Հասարակտե–
շաղււխուած են , դարձեր են* պաՀպանողական ար լոլ Համար որ, բոլն իսկ պատճառները գտած են ^ յո ա կը կ՝ընգունիմ ու կ՚որակեմ
ուեստներու ու գրականութեան սա՚Հ մ աննե բ էն սկսան՝ յարձակի լ ժամ անակակից գր ա կա՛ն,ո ւթ ե անձ դիքի քննադատութեան :
ներս ։ \^օ1էծՄ6, 1\4€ՈՈ166, Տէ6Ո<1հծւ, ե լ ուրիշներ ցայ լիրայ, ձաղկելով նոր գրողները, ծանրանալով՝՝ Հփմա մօտենանք ս/նՀեթեթ ըմ բան ո ւմնե ր՛ո Լ
տուն օրինակ՚եեբր կը մնան այս յատկանշական գրելու արուեստին մէջ, անոնց ցուցադրած ան - աւելի ծանծաղ , ու շատ աւելի վնասակար տեսակ–
եր կո ւո ր վերաբերմունքին : Հետեւաբար , այս մ ը– կարո ղո ւթ եան ու անՀ ա ս կն ա լի ո ւթ ե ան վբա յ : Ա -. նեբոլե :
տայնոլթեան Համաձայն , աբմէքնեբը դատապար ւե լի առաջ երթալով, զանոնք դատապարտեցին* Ասոնք ակնյայտ են, առանց մեր կոզմէւն՛ զա֊*
տուած են\ ոչ թէ իրենց յղացումին ան յաջողս լ - իբրեւ անուղղայ ո չնչո ւթի ւնն ե ր , գտնելով միայն՝ նո՚նք խորացնելու պէտքը ունենալու։ Վասնզի , ի–
թետ ք Համ ար , ա յլ պարզապէս անոնց բերած նո– մխի թարո ւթիւն դաստ կ ան, գո ր ծեր ո լ գովասանքին րենց վրայ կբ կրեն , կրօ՛ն՛քի , բարոյականի , եթէ
բութ քււններոլ պատճառով ; մ էջ , ու կրկնելով գա յն ամ էն՛ գրական Հ արց ի ա - կուզէք, Հայրեն՛ասիրութեան ալ, զատ զատ կամ
քննութեան փոքրիկ թափանցում մը, ու գիւ– ռիթով ։ Հաւաքական կն իքն երր : Հոն տիրող ՛ոգին՝ արդար
բութ եամբ պիտի ն չմ աբենք , շրջանէ շրջան տիրող ցասմս/ն կամ Համայ՛նքին գոյութեան՛ դէմ Գ"Ր -
Մէէլր էլրսէր ՝ «ես քՀ&շաշ/ Ք"*Լ հ.ԼՀ գանեմ ա ծուած նախատանքին Համար ծառանալու կեղծ
ու զանոնք իբարմ է րամն ո զ ա յն եր ե ւա կա յա կան մէն ի՛ւ չ որ գոլք կը սպասէք ու կր փնտռէքՓւՕԱ$\\ի •վրգովանքն է:
կամ ա՝եգոյ գիծր որ նախկին շրջանի մր առողջ գոբծերուն մէջ, ու չափ մըն ալ աւելի»։ Ուրիշ մը֊ ԶԱՐԵՀ ԳԱԶԱԶԿԱՆ
ներմուծումները կր զատորոշէ, իբր թէ զանոնք ք կը Հարցնէր կասկածս^քով՝ «Վերջին շրջանները; (2)
Fonds A.R.A.M