Page 62 - ARM_19-1947_03
P. 62
ՆԱՄԱԿՆԵՐ ԳԵՐՄԱՆԻԱՅԻՆ կր, բոլորւել նրանց շուր^ր եւ վճռել են երեւ՛ի ան֊
ՀԱՅՐԵՆԻՔԷՆ
ԿիզպեԱկեաԱ մատեԱադաոս&ը վեր1 տօնե, իրենց Հայրենիքի Անկախութեան 0–
ԳՈհՐՍ, րր, որ այնպէս ղմլարո ւթեամ բ ձեռք է բեբւել,
ԽՄՐ– Եյաւսաղէմի Պատրիարքարանի պաշ թերեւս նրանցից շատերի Հէնց անմիջական մաս֊
տօնաթերթը, Սիոն, իր վերշիճ (Ա—12) թիւերը
նուիրած Է ԿիւլպԷձեյեաԸլ Մատէււ1ագս*րա111իԱ: Շ|ի– ԲԱԱ8 ՀԱՑՐենԻ՚ԲԻ ՀԵՏ ՚նակցրք-թեամբ եւ շատերի է լ եղբայրների եւ Հայ.
աււթեան ամբողջ ծախքը .գ կիւլպէնկեան ստանԼձ–
ւնած ըլլալով, լյ՚աահ1լ1աո.արան,ը կոչուած է «Կիւլ– բերի թափած արեան գնով :
պէնկեսւն» , փոխանակ <<Դուրեան։»ի : Կ՚ամփոփենք
(ի. եւ վերջիս մաս) Նրանք Հիմա Հայրենիքից դուրս են , բայց ի .
հիմնական, մասերը
րեՀնս բնակարանների ղրսի պատերի վրայ մետ -
ՇԷ՚եՔԸ ԵՒ ՚եԵՐՔԻ՚ե ԿԱՀԱԻՈՐՈԻՄԸ
Գիշեբւայ ժամը 12 է, երբ ուրախացող ... րանոս տառերով ղրել են «ՀԱՅՐԵՆՒԲԻՑ ԳՈՒՐԱ,
ների Համար
որ ս կզբո ւմ յանկարծակի կա տ ա ր ւո ւմ է մէկ բան , ԲԱՅՑ ՀԱՅՐԵՆԻՔԻ ՀԵՏ» ։
ուրախութիւն
Վախեցնում է շատ ե բ ին է բա յց յետոյ ՛Օրանք Հայրենիքով են ապրում միայն, ղրա
Մ ատ են ադա բան ը իբրել ճարտար ատդ ետ ակ ան ել Հբճւս/նք պատճառում նրանց : Համար էլ դրել են , «ՀԱՅՐԵՆԻՔԸ ԱՄԷՆԻՑ ՎԵՐ» :
նկարագիր ամերիկեան եւ. անգլիական նորաձեւ Արձակւում են Հրթիռներ ; Նրանց ապագա՛ն Կւրոսլայոլ մ մութ է ել ան.
մատենագարաննե բոլ ն՛մանութիւն ը ՛ունի։ Ք՝է ար խամբարի ղեկավարս ւթ ի լնբ նախապէս գեր - Հրապոյր, բայց մէկ օր Հայրենիք վերադառնալու
տաքին եւ թէ ներքին մասերով շատ պարզ է անի– մ՛տնական յատուկ մ էկ Հ իմնարկո ւթեան՚պատւիբել յոյսր Ս՛ի բա է տալիս նրանց եւ մոռացնում տիսուր
կա Հ բայս ն՛ո յն քան։ տպաւորիչ , լայնանիստ եւ ամ էր 15 րոպէ անընգՀատ տ՛եւող Հրթիռների արձա իրականս ւթիւն ր
րախարիսխ իբ ձեւով։ ^ակատին լայնքն՛՛ է 18 մ * , կում : ՄԱՅԻՍ 2Տը նրանք տօնեցին ա՛ն Հուն եռանդով
խ ո բո ւթի ւձն ը * 23 ել բարձ րո ւթի ւնվչ 10 մետր ։ կանանցից շատեր բ առաջին անգամ էթն տես եւ սրտաբուխ , որովՀետեւ ՄԱՅԻՍ 2Տբ այն՛ /սոր֊
Եբկյտբկանի՝ է , պա ա ե ր ո ւձն վրա յ բա ց ո ւած են, ՚ ե Ր – նում նման եբեւո յ թ , դրա Հ ամ ար էլ կարծելով , Հրդանիշն է , որն իր Հետ է բերել Ազատ Հայրե .
կաթեայ ՛վանդակներ՛ով ամբացած քառանկիւն մեծ որ օդային յարձակում է , ցանկանում են ՛փախչել նիքի երբեմնի երազ իրակա՛ն ո ւթ իւն ր , իսկ այսօր
պատուՀաններ ։՚Սւն–ի ՛երկա թաշէնմ ուտքի մեծ գուռ եւ ապաստանել ճամբարի նկուգն*եբում , բայց շու գաղափար է դառել նրա ամբողջս։ կան ութ ես/եր ։
տախտակի մր վրայ մ՚ետաղեայ տառերով ԳՐՈԼ\ ՜ տով վախի զգացմունքը տեգի է տալիս անՀուն իս քնել չեմ կարոզաԱում :
մր, .որուն ճիշտ ւէերել Հաստատ՛ուած մարմարեայ Հ րճուանքի : ԺոզոՎո ւրգը ուրախութեան ա գա զա կ
մ ուած է Հետեւեալ արձանա գրութ՜իւներ* է բարձրացնում յ Մէկր երգում է ՚Ջիւանու չնաշխարՀիկ ՀԱայ–
Գալուստ կիւլպէնկեան կաոոյց ղՄատհնադւսս Հ րթ իռնեբը սո սկա լի սո լլո ց ոՎ ճեզքո ւմ են օ– րիկ»ր:
Կուրծքս
բան Առաքելական Սբբոյ Աթոռոյս, վասն անմո - ԳՐ» .բարձրանում– Վերեւ եւ այնտեղ մեծ որոտով ո լոշում է յուզմունքից :
ոաց յիշատակի հօր իւրոյ եւ մօր Սաբգսի հւ Տի պայթում , ամբողջ ճամբարը ծածկելով կարմիր , Յիշում եմ մօրս, իմ անզուգական մօրս, որին,
րուհւոյ կիւլպէնկեան, ի մեծարանս Յոբելինի կապո յտ ել նաընջագո յն կրակէ աստղե րի ա^հձբե– չեմ տեսել 1 I տարի շարունակ ել ՛որի՛ն ծովի չափ
Յիսնամեայ Քահանայութեան Տ • Եզիշեայ Ս • Ար– ւով։ \,րանք տարրեր են ել զարմանալի գեղեցիկ , իմ պատճառով ցաւ են պատճառել իմ քազաքա .
քհպսփ Դոլրհան Պատրիարքին Հայոց Մրրոյ Ե– Հեքեաթային\ եւ շուձնչը կտրելու չափ Հբճւալից ։ կան թշնամինեբր միմիայն նրա Համար, որ ես
բուոազէմի– ՌՅՀԹ—1929» : կրակէ ծաղկփույն9 , կրակէ Հովանոց , կրակէ ցանկացել եմ ՄԱՅԻՍ 28ր , մեր աինաներկ, բայց
^րվէժ ։ Վ՝առորգ ժամ Հեքեաթ , քառորդ ժամ
Ղ/երսր քառակուսի շքեղ սրաՀ մր՛. Անոր եր սքանչանք ։ լուսաճաճանշ, իր բնոյթով ՛ել բովանդակութեամբ
կու կողմերուձն; .վանդա՛կորմով րամն ո լած երկար աշխաբՀում ր նմանբ չունեցող ՄԱՑԻԱ 28բ իմ
նբանցքներ՝ ուր զետեղուած են ղրքերր : Մատե - խամբարի Հայ մանուկների սրտերում Ս*այիս Հայրենիքում տօնել, ուր նա ծնւել է եւ կերտւել ;
նագարան ր ունի՛ նաեւ 8 մեծ ու փոքր սենեակներ : 28// նստեց ամուր , նստեց Հ բճւալից , Հրթիռների Բայց միայն իմ մայրս չէ այգպէս ցաւատանջ։
, գեղե
Աւագ գրանւ մուտքին դիմաց կան երէլոլ սեն՛եակ նման րո ցավ ու//. , ն՛րանց նմ ան՛ բազմերանգ Նրա Հետ են նաեւ "՚֊րիչ Հազարաւոր Հայ մայրեր։
ներ , որոնցմէ մին կր ծառայէ \իրրեւ ըն՛դունարան ցիկ ք Հարազատ , Հէնց ինքբ Հա յ ա ս տ ան բ մ էկ ցաւատան՛ջ Հա ք
եւ մ իւս\բ ի բրել կացարան մա տ են՚ադա ր ան ւ ՚սլԼ Գիշերւա ք ժամ ը 2 է ։ մայրիկ է, ՝,ո՛բ կարօտակէզ սպասում է իր որդինե
տ ին ։ իք* իւս ս են ե ա կն ե ր բ գլխաւս րա բա բ յատկաց էք ւ լա պ ա կան պարեր ի ս րաՀ ից ել Հազիւ ազատ– րի վերադարձին ։
ուած են եւրոպական եւ Հայկական թերթերու եւ լելով Հ ի ւր աս ի բո ղ Հայերի յամառ քաշքշո ւմ ից , Լուսացաւ ։ Արեւի չոգերը ա ղողեցին Հսկա յա–
պարբերականներու ; դուրս եմ գալիս բակ յ կան զօրանոցը եւ ուրախացողներին ։
ՄԱՏԻՍ 28ի
իբրեւ ներքին կա Հ ա ւո ր ո ւմ , պա րղութեամ բ
ժ՛ողովրդական պարերը շար ունա կւում են նոյն
Հանդերձ ամէն ինչ արդիական է եւ ճաշակաւոր : տօնա կա տ ա ր ո ւթ ի ւն ը արել ա շ ո ւլ
սաստկութեամբ եւ Հրճւանքով % Պ ա բում են բո -
Իբրեւ գրադարան կբ ծառայեն թուով 120 պո*Լ - լուսաբացին Հանդիպեց ։ ԱՐԱ՝ԲՍ
պա ա ե ա յ գա րա կնե ր , մ ասնաւո րապէս ապսպրուած ւորր։
Ամեբիկայէն։ Այդ գարակնեբբ ապաՀովուած Աակայն իմ ուշադրութիւնը գրաւում է սրտա Ի ՞ Ա չ պ Խ ԱԽ ած հ
են կրակի դէմ, երեքական մետր բարձրութեամբ ռուչ մէկ երեւոյթ։
մէկ մետր լայնքով եւ 40 ս * մ * խորութեամբ ։ Իւ— խամբարի ծաղկանոցի կենտրոնում ծածանւող &. ՚ Բ ա ջ ա պ ք ՚ տ ւ Ա ի
րաքանչ\իւբ դարակ ուն՛ի 5 բամ՚ան՚ումներ, աչք, Հայկական՛ գր°ձ1՛ ձողի ԼոլՐ$^Ր 1 ելեկտրական լոյ–
որոնց ամէն մէկուձն մէջ կբ զետեղուին՛ միջին Հաշ– ս եր ի առատ ցո լքե րի տակ, շյւ լրքս1 ար են բռնե / ԽՄԻ • ֊ « Հ ա յ ր ե ն ի ք է ն կ՛արտատպենք հե -
տեւեալ տեղեկութիւները (10 Յունիս) . -
՛ուով 35 կտոր գրքեր ; Հետեւաբար գա բակ մբ ամ 6—-10 տարեկան՛ մանուկները։ Նրանք նման են թի՜
բողջ մեր մատենադարանէն ներս , իր մէջ կրնա ք թեռն իկների , որոնց կարծես լո յ սե է Հ րա պո ւր ե ք
կրել 1 75 200 ԳՐքեբ ։ Մատենագաբս^ն բ ունի 20 այդտեղ։ Աեծեբը ՛՛նրանց վրայ ուշագբութիւն չենւ Վերջին ամիսներու րնթացքին Հայաստա՛նէն
Հատ մեծադիր ազն՛իւ փայտէ շինուած աշխատու դարձնում , նրանք զբազւած են իրենց ^բացառիկ եկած ճամբորդներէ քաղուած են կարգ մր տեղե
թեան սեղաններ , որոնք գետեգուած են– մեծ սրա֊. ո ւրախութեամբ ։ կութիւն՛՛/, ե ր , որոնք Հաղորդուած ՛են մեզի՝ վստա֊
Հին՛, սենեակներուն ել նրբան՛ցքներուն մէջ՛, կան՝ Ես մօտենում են նրանց ,գրկում առաջին Հան՝.– Հեչի եւ լուրչ անձի մր կողմէ, Հաւաստելով որ
նաեւ 1 00 Հատ կաշեպատ եւ 100 Հատ խսիրէ ա– դիպած Հայ մանու կին եւ քուղւուս ... մէկէ աւելի աղբիլրներէ ստուգուածներու մասին
թոռներ , •որոնք մատենադարանին՛ մէջ աշխատան Ժամը 4 է , բայց ժողոՎուբդը չի ցանկանում միայն կբ գրէ -
քի պէաքերէն զատ , լսարաններու եւ զանազանՀա– տուն գնալ , մանաւանդ երիտասարդութիւնը : Ց • ՔԱՋԱԶ՚նՈԻ՚եԻԻ ՄԱՀԸ– - Հա յաստանի
ւաքո յթեբու եւ Հ ան դի ս Ութե ան ց առիթո՛վ կր գոր Լուսանում է ։ Տոգնած տօն՛ակատարութեան Հանրապետութեան աո սվին վարչապետ ՅովՀ -
ծածուին՛ ;Աւելո րդ պիտի ^Րէէար ՝Րս^*է նաեւ որ ամ֊, պա տ րա ս տ ո ւթ իւնից ել նրա գործադրումից , Հիա Կ*ալավն ունի , որ ՛իր ծանօթ ելոյթէն ՚վեր1 մեկնէ–
ք*,յ զ ջ շէնքին ելեկտրական սարքաւորումը շատ՜ կա— ցած ժողովուրդի միասնսքկանութիւհից եւ սրտանց ցաւ քց . Հայաստան ; Համ ա շխարՀա յին երկրորդ
նոնաւոր եւ գործնական ձեւով է եղած ։ Հյուրջ ուրախոլթիւնից , Հ պարտ օտար Հ ի ւր ե ր ի անՎե րջ պատերազմէն առաք ապրած է տնտեսապէս շատ
երկու ամքւսներ առաջ տեգի ունեցան, ներքին եւ գովասանքներից , սենեակս եմ վերադտոնտում Հան– խեղճ ել բարոյապէս ալ ամէնքէն արհամարհս, ած
աբտաք ին նո բոգո ւթ իւննե բ , մա սնա ւո բաբ ար ն՚ե ր֊. գըստանալոլ • պայմաններու մէշ՛. Ատացած է շատ չնշին թոշակ։
կուեսանւ բոլոր պատոլՀանն՚եըը ի բեն ց փե զկեր ո վ ՛ե Աակայն քն՛ել չեմ կարռգանում ։ Հագուած է ց՛նցոտիի նմանող զգեստ , գլխին կար–
երկաթեայ վանդակներով ։ ԸնգՀանուր առմամբ Ա ենեակիս բաց լուս ամ ուտից առաւօտեան կտնած գլխարկ, գրեթէ բոկոտն։ Մէկ խօսքով,
էէնքր մհնչեւ այսօր պաՀաֆ– է իր արգիակսմհ՛ եւ թարմ օգի Հետ ներս .են լեցւում ուրախացոզ Հա լքուած ել յուսաՀատ, քաշքշած է կեանքը;
նա բաշէն, ն՛կարագիր բ եւ ՛վանքի ա յն թագամ աս ին յերի երգերի եւ նուագի ձայները։ \938 Մայիս 28ին գործէն՛ կր բացակայի
ել առտուն Հր"՚զ -
մ էջ , ուր կր կան՛գն ի անիկա , կր Հանդիսանա յ ա– Նրանք իրենց սեզանսերր դուրս են բերել բա կանուխ կՀերթայ
մենասիրուե ել աչքի ԳաԻ՝նողբ ։
ԳՐՔԵՐ, ԹԵՐԹԵՐ ԵԻ ԳԱՍԱՒՈՐՈԻՄՆԵՐ
Ա ատ ե՛ն ագար ան \ի գ բ քեր ո ւն թ ի ւբ կր Հ ա՛ս ն ի րաբ ոմնին կբօնակս/ն նկարագիր ։ Մեր Մ ատենա մրւին եւ կը զետեղուին \իրե\նց դարակներուն, մէի
29.000^ : Ակզրնական չրխնին Հ ոն Հաւաքուեցան դա ր անը շատ ճոխ է աս տ՚ուածաբանա կ ան ամէն Մատենաղարանը միքին՛ Հաշուով տարեկան կր
բոլոր՛ Հին ՝"է– նոր այն գրքերը եւ թերթերու Հա– կարգի գրքե րով, ուձնինք Հին եւ արգի աստուա– գնէ 60—70 հատ՛որ գրքեր , ն՚ոլէբ կր ստան՛այ շուրք
լաքածոները ,որոնք զետեղուած էին՛ ի բբեւգրագա– ծաբանռւթեան ընտրելագոյն Հեղինակներու գո ր - 50 Հատոր գրքեր ել տարեկա՛ն Հրատարակութեան՛
րան ծառայող վանքի զանազան՝ սենեակներուն ծերը։Տետոյ՝ իմաստասիրական բաժինը,իր ստո թիլով ալ ամսաթերթեր ու պարբերաթերթեր :
*քէ^ ՚ Ասոնց վրայ աւելացան ն՛աեւ ՀետղՀետէ գր րաբաժանումներով նոյնքան ճոխ եւ արդիական , Մաշած գրքերը կը կազմուին Ս– Աթոռոյս
քեր բ բ՛ուրեան Պ ա սէր ի ա ր քին , որոնք թիլին Հետ Հին–, ու նոր եւ արգի իմաստասէրներ եւ տեսու - կազմատան՛ մ էի Այդ նպատակին Համար Մատե
մ Է կա եղ ալե լց ո ւց ին որակը մ ա ա են ա գա րան\ի գր - թ ի ւսնե ր պա ր ո ւն ա կո գ գրքեր շատ ունինք : Տանձ– նադարանի պիւտճէին մէվ նշանակոլած է Լ • .Պ •
քեբուե : Այն՚ոլՀետեւ Հոն՛ կը փո խագբուձին՝ րո լո ր նա բարելի են լե զո լագի տա կան 1ւ պատմագիտականն 50։ Տարեկան 100—150 գիրք կր կազմուի եւ ու -
Հան՛գուցեալ եպիսկոպոսներու եւ վարգապետնե - բաժինները։ Տկար են գրական՛ութեանց եւ ման\ա ^, րիշ 50 մրն ալ զան՚ազա՚և, նորոգութեանց կԴնթար–
րու Հազուագիւտ եւ ա րմէքալոր գրքե բ ը ։ Ասոնո ւանգ զուտ գիտական, բաժ ինն ե ր բ , որոնց ղօրե - կուի :
վրայ աւելցան նաեւ Գեր* ԱրձԳ/՚ՔԸն Զարլզ Պրիճ– զացման Համար, կը տարուի մասնաւոր ճիգ։ Ինշ կր վերաբերի
մ էն ի Ամ եր ի կա յէն բերած Ա * Գրոց մե կնաբան՛ա Այս տեղեկո ւթիլեԽերը կը վերաբերին՝ եւրո գրքեբու դասա ւո րմ՛ան ,
կան , աստ՛ուածաբանական , կր օն՚ա—ե կեգեց ա գիտա պական լեզուոՎ գրքեբու հանգչեր էն , ֆրանսերէն, "էէտՔ է ըսել թէ անիկա կատարեալ է եւ ամբող–
եւ գերմաներէն)
կան եւ պատմական գրքերը։ Այս օբերուԼնկր պատ , որոնք թիւոՎ չ"*֊ր1 16000 են ։ - շական % Գասաւորման դրութիւնը կր կոչուի Տ ի ւ ֊
րաստուէինք փոխագր ել ն՛աեւ քանի մը Հ ազար ի Ասոնց կողքին ուձնինք Հայերէն լեզուով գրքեբու իզ Տէսիմըլ Քլէսի#|քէյշը1ն Ախւթըմ , որ ըսա նիւ
Հասնող գրքերը լուսաՀոդի $՝որգոմ Պաաբիաը - ամբողջ մը, որոն՛ք թիլով կը կազմեն՝ մն՛ացեալը , թի գա սաւոր մ ա\ն ամեն՛աճիշտ դրութիւնն է ։ 1կս
քին, որոնք տակաւին կը մնան՛. իՊ ատ ր իարքարան ։ շո՚֊րջ 13.000։ Հոն\ է մեր Հին մատենագրութիւն/ը ձեւով, եւրոպական գրքերր դասաւորուած են Ա՛
իսկ այս բո լո ր էն զատ ք*ա բերա ր ին բարեՀաճ տնօ~ ամբողջ, իբրեւ դրական , թարգմանական , աս - ռանձինն ել Հայերէն գրքերը առա՛նձինն։ Թէ եւ
բիքԼո ւթե ամբ ,ամ էն տարի իրմէ մեգի գր կո ւածՊ ա– տ ո լած ա բան ական՝ եւ զուտ կրօ՛ն ա կ ան Վաստակ ՝. րոպական ել թէ Հայկական, գրքերուն իւրաքան -
ղեստին՚եան՛ լիվր 150/5՛՝ Լ, Պ՝ 75/ւ կը գործածուի Բաւական ճոխ է մեր արգի դրական՛ութեան րա– չիւրն ունի երկու քարթեր՝ մ\ի)ն՛ Համաձայն ն՛իւ
՚յրագՀ գրքեր գնելու : Գրքեբու մին՚րւ Հոն են. մեր դրականութեան ի շիս աՀեն՚եր ր , թին եւ միւսբ ը ս տ հեղինակի .Այս նպատակով շթ՜
քաղա
գնում ր կը կւ յ բուի մ ասնաւո փոքրերև ,ու մի^ակներր։ ԸնգՀանրաաէս նոր Հրա ուած են. մամնաւոր դարակներ , ուր թուական եւ
րութեամբ , որոնք
ըլլան ոլգգակի գնումով տարակս ւթ իւննե րր նուէր կր ստանանք ։ի Հարկին այԲ"ւբե՚նական, յաիբղականութեամբ դասաւոր -
քիս լայտնփ գրավաճառներէն կամ եւրոպական կր դնենք նաեւ ամրող^ շարքեր մատենաշարնե ուած են իւրաքանչիւր գրքին Համար զոյգ եւ եր
ծս/նէօթ ոստա՛ններէն եղած ապսպրանքով • րու։ կր ստան՛ան՛ք մեզի ծա՛նօթ երկիրն/երէն Հրա բեմն ալ թիւով աւելի քարթերը։ Գալով թերթե
Տրուած րլլալով ՝**ք Կիւլպէնկեան Մատենա - տարակուած բոլոր թերթերր ել գրակաԽ , մար - , րով, անոնք եւս տարուէ տարի կը գասաւորութ
դարանը կրօն՛ական Հաստատութեան մը մատենա^ զական, գիտական ել կրօնական պարբերաթեր - եւ կր կազմուին; Հին Հաւաքածներէն շատ պա
գարածն է, Հոն ամփոփուած ԴՐՔ^ՐՐ առաւելա - թերր։ Անոնք կր պահ ուին խնամքով, կր կազմր– կաս ունինք, կը յուսան՛ք ղս&՝.մնք եւս ամրողքա ՚
Fonds A.R.A.M
ՀԱՅՐԵՆԻՔԷՆ
ԿիզպեԱկեաԱ մատեԱադաոս&ը վեր1 տօնե, իրենց Հայրենիքի Անկախութեան 0–
ԳՈհՐՍ, րր, որ այնպէս ղմլարո ւթեամ բ ձեռք է բեբւել,
ԽՄՐ– Եյաւսաղէմի Պատրիարքարանի պաշ թերեւս նրանցից շատերի Հէնց անմիջական մաս֊
տօնաթերթը, Սիոն, իր վերշիճ (Ա—12) թիւերը
նուիրած Է ԿիւլպԷձեյեաԸլ Մատէււ1ագս*րա111իԱ: Շ|ի– ԲԱԱ8 ՀԱՑՐենԻ՚ԲԻ ՀԵՏ ՚նակցրք-թեամբ եւ շատերի է լ եղբայրների եւ Հայ.
աււթեան ամբողջ ծախքը .գ կիւլպէնկեան ստանԼձ–
ւնած ըլլալով, լյ՚աահ1լ1աո.արան,ը կոչուած է «Կիւլ– բերի թափած արեան գնով :
պէնկեսւն» , փոխանակ <<Դուրեան։»ի : Կ՚ամփոփենք
(ի. եւ վերջիս մաս) Նրանք Հիմա Հայրենիքից դուրս են , բայց ի .
հիմնական, մասերը
րեՀնս բնակարանների ղրսի պատերի վրայ մետ -
ՇԷ՚եՔԸ ԵՒ ՚եԵՐՔԻ՚ե ԿԱՀԱԻՈՐՈԻՄԸ
Գիշեբւայ ժամը 12 է, երբ ուրախացող ... րանոս տառերով ղրել են «ՀԱՅՐԵՆՒԲԻՑ ԳՈՒՐԱ,
ների Համար
որ ս կզբո ւմ յանկարծակի կա տ ա ր ւո ւմ է մէկ բան , ԲԱՅՑ ՀԱՅՐԵՆԻՔԻ ՀԵՏ» ։
ուրախութիւն
Վախեցնում է շատ ե բ ին է բա յց յետոյ ՛Օրանք Հայրենիքով են ապրում միայն, ղրա
Մ ատ են ադա բան ը իբրել ճարտար ատդ ետ ակ ան ել Հբճւս/նք պատճառում նրանց : Համար էլ դրել են , «ՀԱՅՐԵՆԻՔԸ ԱՄԷՆԻՑ ՎԵՐ» :
նկարագիր ամերիկեան եւ. անգլիական նորաձեւ Արձակւում են Հրթիռներ ; Նրանց ապագա՛ն Կւրոսլայոլ մ մութ է ել ան.
մատենագարաննե բոլ ն՛մանութիւն ը ՛ունի։ Ք՝է ար խամբարի ղեկավարս ւթ ի լնբ նախապէս գեր - Հրապոյր, բայց մէկ օր Հայրենիք վերադառնալու
տաքին եւ թէ ներքին մասերով շատ պարզ է անի– մ՛տնական յատուկ մ էկ Հ իմնարկո ւթեան՚պատւիբել յոյսր Ս՛ի բա է տալիս նրանց եւ մոռացնում տիսուր
կա Հ բայս ն՛ո յն քան։ տպաւորիչ , լայնանիստ եւ ամ էր 15 րոպէ անընգՀատ տ՛եւող Հրթիռների արձա իրականս ւթիւն ր
րախարիսխ իբ ձեւով։ ^ակատին լայնքն՛՛ է 18 մ * , կում : ՄԱՅԻՍ 2Տը նրանք տօնեցին ա՛ն Հուն եռանդով
խ ո բո ւթի ւձն ը * 23 ել բարձ րո ւթի ւնվչ 10 մետր ։ կանանցից շատեր բ առաջին անգամ էթն տես եւ սրտաբուխ , որովՀետեւ ՄԱՅԻՍ 2Տբ այն՛ /սոր֊
Եբկյտբկանի՝ է , պա ա ե ր ո ւձն վրա յ բա ց ո ւած են, ՚ ե Ր – նում նման եբեւո յ թ , դրա Հ ամ ար էլ կարծելով , Հրդանիշն է , որն իր Հետ է բերել Ազատ Հայրե .
կաթեայ ՛վանդակներ՛ով ամբացած քառանկիւն մեծ որ օդային յարձակում է , ցանկանում են ՛փախչել նիքի երբեմնի երազ իրակա՛ն ո ւթ իւն ր , իսկ այսօր
պատուՀաններ ։՚Սւն–ի ՛երկա թաշէնմ ուտքի մեծ գուռ եւ ապաստանել ճամբարի նկուգն*եբում , բայց շու գաղափար է դառել նրա ամբողջս։ կան ութ ես/եր ։
տախտակի մր վրայ մ՚ետաղեայ տառերով ԳՐՈԼ\ ՜ տով վախի զգացմունքը տեգի է տալիս անՀուն իս քնել չեմ կարոզաԱում :
մր, .որուն ճիշտ ւէերել Հաստատ՛ուած մարմարեայ Հ րճուանքի : ԺոզոՎո ւրգը ուրախութեան ա գա զա կ
մ ուած է Հետեւեալ արձանա գրութ՜իւներ* է բարձրացնում յ Մէկր երգում է ՚Ջիւանու չնաշխարՀիկ ՀԱայ–
Գալուստ կիւլպէնկեան կաոոյց ղՄատհնադւսս Հ րթ իռնեբը սո սկա լի սո լլո ց ոՎ ճեզքո ւմ են օ– րիկ»ր:
Կուրծքս
բան Առաքելական Սբբոյ Աթոռոյս, վասն անմո - ԳՐ» .բարձրանում– Վերեւ եւ այնտեղ մեծ որոտով ո լոշում է յուզմունքից :
ոաց յիշատակի հօր իւրոյ եւ մօր Սաբգսի հւ Տի պայթում , ամբողջ ճամբարը ծածկելով կարմիր , Յիշում եմ մօրս, իմ անզուգական մօրս, որին,
րուհւոյ կիւլպէնկեան, ի մեծարանս Յոբելինի կապո յտ ել նաընջագո յն կրակէ աստղե րի ա^հձբե– չեմ տեսել 1 I տարի շարունակ ել ՛որի՛ն ծովի չափ
Յիսնամեայ Քահանայութեան Տ • Եզիշեայ Ս • Ար– ւով։ \,րանք տարրեր են ել զարմանալի գեղեցիկ , իմ պատճառով ցաւ են պատճառել իմ քազաքա .
քհպսփ Դոլրհան Պատրիարքին Հայոց Մրրոյ Ե– Հեքեաթային\ եւ շուձնչը կտրելու չափ Հբճւալից ։ կան թշնամինեբր միմիայն նրա Համար, որ ես
բուոազէմի– ՌՅՀԹ—1929» : կրակէ ծաղկփույն9 , կրակէ Հովանոց , կրակէ ցանկացել եմ ՄԱՅԻՍ 28ր , մեր աինաներկ, բայց
^րվէժ ։ Վ՝առորգ ժամ Հեքեաթ , քառորդ ժամ
Ղ/երսր քառակուսի շքեղ սրաՀ մր՛. Անոր եր սքանչանք ։ լուսաճաճանշ, իր բնոյթով ՛ել բովանդակութեամբ
կու կողմերուձն; .վանդա՛կորմով րամն ո լած երկար աշխաբՀում ր նմանբ չունեցող ՄԱՑԻԱ 28բ իմ
նբանցքներ՝ ուր զետեղուած են ղրքերր : Մատե - խամբարի Հայ մանուկների սրտերում Ս*այիս Հայրենիքում տօնել, ուր նա ծնւել է եւ կերտւել ;
նագարան ր ունի՛ նաեւ 8 մեծ ու փոքր սենեակներ : 28// նստեց ամուր , նստեց Հ բճւալից , Հրթիռների Բայց միայն իմ մայրս չէ այգպէս ցաւատանջ։
, գեղե
Աւագ գրանւ մուտքին դիմաց կան երէլոլ սեն՛եակ նման րո ցավ ու//. , ն՛րանց նմ ան՛ բազմերանգ Նրա Հետ են նաեւ "՚֊րիչ Հազարաւոր Հայ մայրեր։
ներ , որոնցմէ մին կր ծառայէ \իրրեւ ըն՛դունարան ցիկ ք Հարազատ , Հէնց ինքբ Հա յ ա ս տ ան բ մ էկ ցաւատան՛ջ Հա ք
եւ մ իւս\բ ի բրել կացարան մա տ են՚ադա ր ան ւ ՚սլԼ Գիշերւա ք ժամ ը 2 է ։ մայրիկ է, ՝,ո՛բ կարօտակէզ սպասում է իր որդինե
տ ին ։ իք* իւս ս են ե ա կն ե ր բ գլխաւս րա բա բ յատկաց էք ւ լա պ ա կան պարեր ի ս րաՀ ից ել Հազիւ ազատ– րի վերադարձին ։
ուած են եւրոպական եւ Հայկական թերթերու եւ լելով Հ ի ւր աս ի բո ղ Հայերի յամառ քաշքշո ւմ ից , Լուսացաւ ։ Արեւի չոգերը ա ղողեցին Հսկա յա–
պարբերականներու ; դուրս եմ գալիս բակ յ կան զօրանոցը եւ ուրախացողներին ։
ՄԱՏԻՍ 28ի
իբրեւ ներքին կա Հ ա ւո ր ո ւմ , պա րղութեամ բ
ժ՛ողովրդական պարերը շար ունա կւում են նոյն
Հանդերձ ամէն ինչ արդիական է եւ ճաշակաւոր : տօնա կա տ ա ր ո ւթ ի ւն ը արել ա շ ո ւլ
սաստկութեամբ եւ Հրճւանքով % Պ ա բում են բո -
Իբրեւ գրադարան կբ ծառայեն թուով 120 պո*Լ - լուսաբացին Հանդիպեց ։ ԱՐԱ՝ԲՍ
պա ա ե ա յ գա րա կնե ր , մ ասնաւո րապէս ապսպրուած ւորր։
Ամեբիկայէն։ Այդ գարակնեբբ ապաՀովուած Աակայն իմ ուշադրութիւնը գրաւում է սրտա Ի ՞ Ա չ պ Խ ԱԽ ած հ
են կրակի դէմ, երեքական մետր բարձրութեամբ ռուչ մէկ երեւոյթ։
մէկ մետր լայնքով եւ 40 ս * մ * խորութեամբ ։ Իւ— խամբարի ծաղկանոցի կենտրոնում ծածանւող &. ՚ Բ ա ջ ա պ ք ՚ տ ւ Ա ի
րաքանչ\իւբ դարակ ուն՛ի 5 բամ՚ան՚ումներ, աչք, Հայկական՛ գր°ձ1՛ ձողի ԼոլՐ$^Ր 1 ելեկտրական լոյ–
որոնց ամէն մէկուձն մէջ կբ զետեղուին՛ միջին Հաշ– ս եր ի առատ ցո լքե րի տակ, շյւ լրքս1 ար են բռնե / ԽՄԻ • ֊ « Հ ա յ ր ե ն ի ք է ն կ՛արտատպենք հե -
տեւեալ տեղեկութիւները (10 Յունիս) . -
՛ուով 35 կտոր գրքեր ; Հետեւաբար գա բակ մբ ամ 6—-10 տարեկան՛ մանուկները։ Նրանք նման են թի՜
բողջ մեր մատենադարանէն ներս , իր մէջ կրնա ք թեռն իկների , որոնց կարծես լո յ սե է Հ րա պո ւր ե ք
կրել 1 75 200 ԳՐքեբ ։ Մատենագաբս^ն բ ունի 20 այդտեղ։ Աեծեբը ՛՛նրանց վրայ ուշագբութիւն չենւ Վերջին ամիսներու րնթացքին Հայաստա՛նէն
Հատ մեծադիր ազն՛իւ փայտէ շինուած աշխատու դարձնում , նրանք զբազւած են իրենց ^բացառիկ եկած ճամբորդներէ քաղուած են կարգ մր տեղե
թեան սեղաններ , որոնք գետեգուած են– մեծ սրա֊. ո ւրախութեամբ ։ կութիւն՛՛/, ե ր , որոնք Հաղորդուած ՛են մեզի՝ վստա֊
Հին՛, սենեակներուն ել նրբան՛ցքներուն մէջ՛, կան՝ Ես մօտենում են նրանց ,գրկում առաջին Հան՝.– Հեչի եւ լուրչ անձի մր կողմէ, Հաւաստելով որ
նաեւ 1 00 Հատ կաշեպատ եւ 100 Հատ խսիրէ ա– դիպած Հայ մանու կին եւ քուղւուս ... մէկէ աւելի աղբիլրներէ ստուգուածներու մասին
թոռներ , •որոնք մատենադարանին՛ մէջ աշխատան Ժամը 4 է , բայց ժողոՎուբդը չի ցանկանում միայն կբ գրէ -
քի պէաքերէն զատ , լսարաններու եւ զանազանՀա– տուն գնալ , մանաւանդ երիտասարդութիւնը : Ց • ՔԱՋԱԶ՚նՈԻ՚եԻԻ ՄԱՀԸ– - Հա յաստանի
ւաքո յթեբու եւ Հ ան դի ս Ութե ան ց առիթո՛վ կր գոր Լուսանում է ։ Տոգնած տօն՛ակատարութեան Հանրապետութեան աո սվին վարչապետ ՅովՀ -
ծածուին՛ ;Աւելո րդ պիտի ^Րէէար ՝Րս^*է նաեւ որ ամ֊, պա տ րա ս տ ո ւթ իւնից ել նրա գործադրումից , Հիա Կ*ալավն ունի , որ ՛իր ծանօթ ելոյթէն ՚վեր1 մեկնէ–
ք*,յ զ ջ շէնքին ելեկտրական սարքաւորումը շատ՜ կա— ցած ժողովուրդի միասնսքկանութիւհից եւ սրտանց ցաւ քց . Հայաստան ; Համ ա շխարՀա յին երկրորդ
նոնաւոր եւ գործնական ձեւով է եղած ։ Հյուրջ ուրախոլթիւնից , Հ պարտ օտար Հ ի ւր ե ր ի անՎե րջ պատերազմէն առաք ապրած է տնտեսապէս շատ
երկու ամքւսներ առաջ տեգի ունեցան, ներքին եւ գովասանքներից , սենեակս եմ վերադտոնտում Հան– խեղճ ել բարոյապէս ալ ամէնքէն արհամարհս, ած
աբտաք ին նո բոգո ւթ իւննե բ , մա սնա ւո բաբ ար ն՚ե ր֊. գըստանալոլ • պայմաններու մէշ՛. Ատացած է շատ չնշին թոշակ։
կուեսանւ բոլոր պատոլՀանն՚եըը ի բեն ց փե զկեր ո վ ՛ե Աակայն քն՛ել չեմ կարռգանում ։ Հագուած է ց՛նցոտիի նմանող զգեստ , գլխին կար–
երկաթեայ վանդակներով ։ ԸնգՀանուր առմամբ Ա ենեակիս բաց լուս ամ ուտից առաւօտեան կտնած գլխարկ, գրեթէ բոկոտն։ Մէկ խօսքով,
էէնքր մհնչեւ այսօր պաՀաֆ– է իր արգիակսմհ՛ եւ թարմ օգի Հետ ներս .են լեցւում ուրախացոզ Հա լքուած ել յուսաՀատ, քաշքշած է կեանքը;
նա բաշէն, ն՛կարագիր բ եւ ՛վանքի ա յն թագամ աս ին յերի երգերի եւ նուագի ձայները։ \938 Մայիս 28ին գործէն՛ կր բացակայի
ել առտուն Հր"՚զ -
մ էջ , ուր կր կան՛գն ի անիկա , կր Հանդիսանա յ ա– Նրանք իրենց սեզանսերր դուրս են բերել բա կանուխ կՀերթայ
մենասիրուե ել աչքի ԳաԻ՝նողբ ։
ԳՐՔԵՐ, ԹԵՐԹԵՐ ԵԻ ԳԱՍԱՒՈՐՈԻՄՆԵՐ
Ա ատ ե՛ն ագար ան \ի գ բ քեր ո ւն թ ի ւբ կր Հ ա՛ս ն ի րաբ ոմնին կբօնակս/ն նկարագիր ։ Մեր Մ ատենա մրւին եւ կը զետեղուին \իրե\նց դարակներուն, մէի
29.000^ : Ակզրնական չրխնին Հ ոն Հաւաքուեցան դա ր անը շատ ճոխ է աս տ՚ուածաբանա կ ան ամէն Մատենաղարանը միքին՛ Հաշուով տարեկան կր
բոլոր՛ Հին ՝"է– նոր այն գրքերը եւ թերթերու Հա– կարգի գրքե րով, ուձնինք Հին եւ արգի աստուա– գնէ 60—70 հատ՛որ գրքեր , ն՚ոլէբ կր ստան՛այ շուրք
լաքածոները ,որոնք զետեղուած էին՛ ի բբեւգրագա– ծաբանռւթեան ընտրելագոյն Հեղինակներու գո ր - 50 Հատոր գրքեր ել տարեկա՛ն Հրատարակութեան՛
րան ծառայող վանքի զանազան՝ սենեակներուն ծերը։Տետոյ՝ իմաստասիրական բաժինը,իր ստո թիլով ալ ամսաթերթեր ու պարբերաթերթեր :
*քէ^ ՚ Ասոնց վրայ աւելացան ն՛աեւ ՀետղՀետէ գր րաբաժանումներով նոյնքան ճոխ եւ արդիական , Մաշած գրքերը կը կազմուին Ս– Աթոռոյս
քեր բ բ՛ուրեան Պ ա սէր ի ա ր քին , որոնք թիլին Հետ Հին–, ու նոր եւ արգի իմաստասէրներ եւ տեսու - կազմատան՛ մ էի Այդ նպատակին Համար Մատե
մ Է կա եղ ալե լց ո ւց ին որակը մ ա ա են ա գա րան\ի գր - թ ի ւսնե ր պա ր ո ւն ա կո գ գրքեր շատ ունինք : Տանձ– նադարանի պիւտճէին մէվ նշանակոլած է Լ • .Պ •
քեբուե : Այն՚ոլՀետեւ Հոն՛ կը փո խագբուձին՝ րո լո ր նա բարելի են լե զո լագի տա կան 1ւ պատմագիտականն 50։ Տարեկան 100—150 գիրք կր կազմուի եւ ու -
Հան՛գուցեալ եպիսկոպոսներու եւ վարգապետնե - բաժինները։ Տկար են գրական՛ութեանց եւ ման\ա ^, րիշ 50 մրն ալ զան՚ազա՚և, նորոգութեանց կԴնթար–
րու Հազուագիւտ եւ ա րմէքալոր գրքե բ ը ։ Ասոնո ւանգ զուտ գիտական, բաժ ինն ե ր բ , որոնց ղօրե - կուի :
վրայ աւելցան նաեւ Գեր* ԱրձԳ/՚ՔԸն Զարլզ Պրիճ– զացման Համար, կը տարուի մասնաւոր ճիգ։ Ինշ կր վերաբերի
մ էն ի Ամ եր ի կա յէն բերած Ա * Գրոց մե կնաբան՛ա Այս տեղեկո ւթիլեԽերը կը վերաբերին՝ եւրո գրքեբու դասա ւո րմ՛ան ,
կան , աստ՛ուածաբանական , կր օն՚ա—ե կեգեց ա գիտա պական լեզուոՎ գրքեբու հանգչեր էն , ֆրանսերէն, "էէտՔ է ըսել թէ անիկա կատարեալ է եւ ամբող–
եւ գերմաներէն)
կան եւ պատմական գրքերը։ Այս օբերուԼնկր պատ , որոնք թիւոՎ չ"*֊ր1 16000 են ։ - շական % Գասաւորման դրութիւնը կր կոչուի Տ ի ւ ֊
րաստուէինք փոխագր ել ն՛աեւ քանի մը Հ ազար ի Ասոնց կողքին ուձնինք Հայերէն լեզուով գրքեբու իզ Տէսիմըլ Քլէսի#|քէյշը1ն Ախւթըմ , որ ըսա նիւ
Հասնող գրքերը լուսաՀոդի $՝որգոմ Պաաբիաը - ամբողջ մը, որոն՛ք թիլով կը կազմեն՝ մն՛ացեալը , թի գա սաւոր մ ա\ն ամեն՛աճիշտ դրութիւնն է ։ 1կս
քին, որոնք տակաւին կը մնան՛. իՊ ատ ր իարքարան ։ շո՚֊րջ 13.000։ Հոն\ է մեր Հին մատենագրութիւն/ը ձեւով, եւրոպական գրքերր դասաւորուած են Ա՛
իսկ այս բո լո ր էն զատ ք*ա բերա ր ին բարեՀաճ տնօ~ ամբողջ, իբրեւ դրական , թարգմանական , աս - ռանձինն ել Հայերէն գրքերը առա՛նձինն։ Թէ եւ
բիքԼո ւթե ամբ ,ամ էն տարի իրմէ մեգի գր կո ւածՊ ա– տ ո լած ա բան ական՝ եւ զուտ կրօ՛ն ա կ ան Վաստակ ՝. րոպական ել թէ Հայկական, գրքերուն իւրաքան -
ղեստին՚եան՛ լիվր 150/5՛՝ Լ, Պ՝ 75/ւ կը գործածուի Բաւական ճոխ է մեր արգի դրական՛ութեան րա– չիւրն ունի երկու քարթեր՝ մ\ի)ն՛ Համաձայն ն՛իւ
՚յրագՀ գրքեր գնելու : Գրքեբու մին՚րւ Հոն են. մեր դրականութեան ի շիս աՀեն՚եր ր , թին եւ միւսբ ը ս տ հեղինակի .Այս նպատակով շթ՜
քաղա
գնում ր կը կւ յ բուի մ ասնաւո փոքրերև ,ու մի^ակներր։ ԸնգՀանրաաէս նոր Հրա ուած են. մամնաւոր դարակներ , ուր թուական եւ
րութեամբ , որոնք
ըլլան ոլգգակի գնումով տարակս ւթ իւննե րր նուէր կր ստանանք ։ի Հարկին այԲ"ւբե՚նական, յաիբղականութեամբ դասաւոր -
քիս լայտնփ գրավաճառներէն կամ եւրոպական կր դնենք նաեւ ամրող^ շարքեր մատենաշարնե ուած են իւրաքանչիւր գրքին Համար զոյգ եւ եր
ծս/նէօթ ոստա՛ններէն եղած ապսպրանքով • րու։ կր ստան՛ան՛ք մեզի ծա՛նօթ երկիրն/երէն Հրա բեմն ալ թիւով աւելի քարթերը։ Գալով թերթե
Տրուած րլլալով ՝**ք Կիւլպէնկեան Մատենա - տարակուած բոլոր թերթերր ել գրակաԽ , մար - , րով, անոնք եւս տարուէ տարի կը գասաւորութ
դարանը կրօն՛ական Հաստատութեան մը մատենա^ զական, գիտական ել կրօնական պարբերաթեր - եւ կր կազմուին; Հին Հաւաքածներէն շատ պա
գարածն է, Հոն ամփոփուած ԴՐՔ^ՐՐ առաւելա - թերր։ Անոնք կր պահ ուին խնամքով, կր կազմր– կաս ունինք, կը յուսան՛ք ղս&՝.մնք եւս ամրողքա ՚
Fonds A.R.A.M
