Page 283 - ARM_19-1947_03

.ԱՍ

սկսան, ննջեցեալներու յա աո լ/լ սաղմ ո ս ե րղո ւթ իւ. - Թ Ո Ւ Ր ՛Բ Ի Ա ՏԵ1ԵԿՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ԱՆՑԵԱԼ ՏԱՐՒՈՅ
նը կա ր գա լ ;
ՆԵՐԳԱՂԹՈՂՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ

Ժամ մը վերշ՝, մեռելաթաղերը գաղաղս ղե - ԻՆՉԵՐ Կ՚ՈՒԶԵՆ-Բ ՆՈխ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹԵՆԷՆ

րևզմ անատուե տարէն եւ փոսվւ իշԴցուցիԼ զի" : Ներգաղթի լիազօրնհբի աո լած պաշտօնական՛

Այդ պաՀուն մարմինը ցարսբւ֊ո֊ մը զգաց եք– ամէն աեղեկութիւ֊ների Համաձայն, 1946 թուխս ար -

$Խ ք^ափք՚Ց(՛ ձայն մը Հանելւււ համար , սակայն ^ պ ա ւ յ թ ե ր թ է ր ա ^ մ է շ կ ք կ^պ.աԹք - —

անօգուտ , վերջապէս ինքզինքը րոլորովին կ"Ր՛ Հ* ճաՀիա կալէբե (լիՒանինֆի մէջ շարուն ակե– աասաՀմանվ ց Հայաստան՛ է ներգաղթել ընգՀա ,

սրէ ց՛ն ելով, անզգայութեա՛ն մէչ՝ ինկայ : ԼՈ1Լ *էյ* ՍՈ ձ ) * ա Լ խո րագբով առաջնորդողներուն նու,ր թիւով |0.է)01 ընտանիք - 5Ս.945 անձ :

Երր իԼքղինքս գտայ, գերեզմանատան մէք ՀՒՐՔԸ 1 1՛ մէջ այլոց կր գբէ Իրաից 3870 տուն , 25597 անձ :

Հովր ումգին կւբ փչէր եւ երկինքր կ՛՛որոտար : Ե - Նոր կառավարութենէն ել մեր նոր պետականն Սուրիա եւ Լիրա, ան 3974 տուն, 19258 ա%ձ է

լԼկտրական սաստիկ ցնցում մը զղացի, Հաւանա - մաբղոցմէն մողովլւգավաբ վարչաձեւ մբ կ ու - Յոււաստան՛ 1372 տուն՝,

րար կայծակ մր ի՛ւ կա ձ։ էր փոսփս մօտը գտնուած ղենք : Ա յս ինքն բովա ն գա կ աշխարՀի առջեւ մ եր 4974 անձ :

ձառի մբ վրայ, ինձի այնպէս կր թոլէր թէ վեր­ կուրծքերբ ուտւե ց՛ուցած , Թուրքէ, ա մ ո ղո էիր գա վա ր Պուլկարիա 1248 տուն, 4373 անձ :

ստացան էի մարմի իս զգայնությունը։ ^ ՍԼՀԻ V մէլն Է վ>սե լոլ ի ր ա ւո ւն ք պէաք է ուն եւ անք» (հումաւ իա 5 1 7 տուն , \ 738 անձ %

՛Նշանածս որ ղիս շատ կր սվ՚րէր, մեռելաթա­ եւ ոչ մէկ ատես՝ օտար մտաւորական պէտք է կա­ ՚քյեբգազթողնեբր տեղաւոբուել են) 32 քաղաք­

ղը կաշառած էր, որսլէսղի իմ փոսս բոլորովին րենա լ բերան առնել* Հկաբելի չէ ք^ուրքիոյ մէք ների եւ շր ջանն ե ր ի Հ ա ւա քա կան տնտեսութիւն ւ ե–

չլեցնէ մինչեւ Հետեւեալ օրը, անոր նպատակն էր մողովրգավաբութիւն կայ բսել» խօսքբ X րի եւ սովխոզների մէջ :

ս11.ձւ. աս պտէ. ու ի1 ե ամ ր վերշ\ տալ իր կեանքին եւ ՝իաղաքչ. երում տեղաւոբուել ^•21704 անձ,
Հ * ;ճաՀիտ յետոյ սաՀմանաղծումբ կ^վչն է ա՝ - շբջանի կենտրոններում
39*^4, կոլխոզներում 17863
միանալ իեծփ : րեւմտեան մո ղո վբղավա ր ո ւթեան եւ կ\բսէ * Ա եբ •սովխոզնեբում՝
3 1 75 Հ
Արդարեւ , կէս գիշերուան մօտ, Հրազէնի եբկբին մէջ տեղ չունին ոստ ի կան ական օրէնքն ե"
Ա,րանց(ից աշխատանքի բնգունակ են 20.855
պայթումի մ\յյ ձայնը լսեցի . .. Րբ , որոնք յարձակում մբ կ,ր կաղմեն Հայրենակից­ մարգ . մլ՚ւսնեբր
ծեբեր ել երախաներ են– ;
Նշանածս էր, որ անձնասպան՛ութեան կր գի - ներ ունւ ազատութեան՛ ել իրաւունքնեբոմն՝ գէմ *
Աշխատանքի րն ղունակւ֊երբ բամա՝Լ՝ուած են
՚մէր : Աակայն գնդակը ձեռքէն վրիպելով, եկաւ Ի՜՛՛Լ" բի " ալ գէմ քբ կբ կարմրցնէ լսել ո ս ա ի կ ա ն ա -
Հետեւեա լ կերպով •
դագաղիս զարն՛ուեցաւ : Զայն մը դուրս թռաւ կոա տանք ս էջ չարչարանքի խօսքրւ-Այս պմղա\1.քբ մեր
Գիւղացիներ 9405 Հ"գի * չի՝11 * բանուորներ
կորդէս : Ղ*երեզմ՚անապաՀը լսելով Հրագէնփն՛ ձայ– պետական մ ա րղո ց մ օտ ա յնքան տւմզՏնօրէն պէտք 1138 Հոգի, գերձտկնեբ
14/3, կօշկակարներ 1495,
ն\ը եւ իմ Հանած֊ աղմուկս , վւոսիս կողմր փութաց : է բո յն գնէ որ , Լի^է չա ր չար անձ քի գէպք մբ Հաս­ Հիւսուած*
բանուոր 672, ինքնաշաբմի վարիչ /91 ,
Նշանածս գետին փռուած էր։ Վեբցոլցին՝• ղայն եւ տատուի , վարչապետր պէտք է վիշտէն Հաբաքիրի , ոսկերիչներ
191, եւ ղանաղան։ ա/՛** ^* ո տ ա ւո րն եբ
ղիս ալ դագաղէս Հաճելով ծնողքիս տարին , պէտք բնէ ; ԱՀա այս ոգիին Հաւատարիմ եւ ղէպփ– այս 4280 մարգ : Ատաւոբականւեբ
343 մարգ, որոնցից
՛եղած նախզղո լշոլթ իւններ ր՛ ձեռք առնելով : , Ալ իտէալբ –րԼ թացող կաուա վյա ր ո ւթ իւն՝ մր կհուզենք :
(/՝// դ՛ո վր ղա պետ ո լթ ի ւ\ն\բ աչքկապոլկ մ բ չէ Հ ՝ք^ րձն֊֊֊֊՝ ուսուցիչ 160, բմիշկն՚եբ եւ ատամն ա բո յմներ 61 ,
կրնաք երեւակայել ընտանիքիս անգամներ ուն ըվ– -
գեբաստ\սնեբ 39, նկարիչներ եւ քանգակագոբծ
սլտցած յուզումն՛ ու ո լր ա իյ ո ւթ ի լն ը : նութիւն, քնն՛ութիւն, այլեւսձանձբացանք այս քքն՝. ներ 32 , ճար տարա պետ ն՛ե ր 15, երգի Հն*ե ր ել ե բա–

Ես ՀետղՀետէ գտայ իմ նախկին առողջութիւն նութիւններէն ՚Տիործ , գործ , գաբ ձւ. ալ գո բծ կյու­ միշտնեբ 19, բանաստեղծ– , գրող եւ լրագրող 15»
երր աչքեր՛ը
ն\րյյ , մին՛չդեռ տարաբախտ նշանածս ղենք : Կյուղենք այնպիսի Հայրենիք մր , ուր ամնն՝ պրօֆէսէօբներ 2 Հոգի։
վիճակը
բացաւ , յիմարացած էր՛ ւթեան՛ (շ&է21– ոք իևրզինքբ ապաՀ՝ով եւ եբջաՀ՚-իկ զգայ իր իրա­ ք՝ոլոր աշխատանքի բնգո լնակնեբ ր անխտիր

Վերոյիշեալ ան ձ ե ր ո լն մեռելական ւունքն– ե ր ո ւն եւ իբ ա լա ս ո ւթ ի ւնն ե ր ո ւն միջԼա բե բ - տեղաւս բո ւած են Հ

արդիւնք է ուշաբարձական քնաթափո գին նե լ՚քեւ ; Աբ գ ի ւն ա բե ր ա կան ձեռնարկներում աշխատում

1տբտա 16էհտա2;ւգԱ6) : Այգ վտան՛գաւոր ախտը մարմե­ ՓԷ՝ԲԷՐ ԻՆՉՈ՛՛Ւ ԻՆԿԱՒ են 3827 Հոգի֊.

նին վրա ւ մեռածի մր բոլոր երեւոյթն ե՝ր\բ կ\ր ՀձՈւլսւս» կր Հրատարակէ խմբագրական մբ Գիւղատնտես • մէջ 9465 անձ , շինարարական–

յայտ Լ՛արերէ եւ յաճախ տեղի կուտայ ցաւալիգէպա գաՀ լիճին մ էջ « փո փոխ ո ւթ իւնն եր » խորագրին 1 133 անձ, արՀեստագոբծական կոպեբացիայի ար­

քեբու։ Մորթը կը պաղի, ա չքե ր\բ իրենց փտյլը^կբ տակ : հ)մբաղրա կան բ շատ մբ բո ի ՚բսաւհե բու գուռ տելներում 3448 անձ , առեւտ ո լրի աս պար է ղում

կորսնցն՛ե՛լ , զարկն ու շն՛չառութիւն՛ը բոլորովին կր բացած է Հալքեան՝, գեմոկրատ ել չէզոք շրջանակ– 234 անձ :

գագրվ՚ն ել մարմփՀւ\բ իսկական՛ դիակի մը երեւո յ– նեբոլ մէջ : 3>ալիՀ (*բֆք\Ր իբ յ°Գոլաօ^ՈէԼ ^Լոլ1լԷ Ա՚նացեաինեբբ ա շիւ ա ա ո ւմ են զանազան Հիմ -

թը կ՚առնէ : Հասկցնել թէ ՀՀանՀա՝նգիստ մթնոլորտ» մբ կբ տի– ն՚արկ ձեռնարկներում :

Հ. ՏԷՐՈՍԿԻ րէ Հալք կուսակցութեան մէջ, եւ այս է որ, պատ­ ՚քյերղաղթած 11.035 րնտ ան ի քներ ի ց 999հ» տե–

ճառ եզա ծ է Րէճէպ Փէքէբի գաՀլիճին անկումին Հ ղաւորուտծ են նորակառոյց տներում , իսկ^ մնաց -
ե տլներբ
ԳԻՒԱՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ՅԱՐԱԲԵՐՈՒԹԵԱՆ ՀՀԱն Հ ան գի ս տ մթնո լո րտ\ր» պիտի տեւէ մ ին չեւ գոյութիւն ոճնեցոզ բնակարաններում Հ

Հալքի Համ ամողովբ ել Հ ո\ն՝ պիտի ունենա յ կա - 1946^'է ներգաղթող եւ քաղաքներում բնակող
բեւոր անգրագարձնե ր : Ւ րբ փաստ պէտք է յիշեք
ԴԱԴԱՐՈՒՄ ԹՈՒՐ՝ԲԻՈՅ ԵՒ ՌՈՒՍԻՈՅ ՄԻՋԵՒ այն պարագան թէ Հակառակ անոր որ երկու ան­ 1610 րնտանիքնեբ ստացել են Հ ո զամ աս ու վարկ

Կբ կարծուէ որ թուրք ՛ել սովետ յարա բե բու - եւ սկսել են իրենց անՀ ատ ական) բնա կար անն երի

թիւննեբ ր Լոր վւուլի մր մէջ պիտի մսխես \ Անգա– գամ վստաՀութեան քուէ շաՀեցալ խորՀրգարա - շինութեան՛ ել այս տաբի ՀԼ\ոյնպէս քաղաքի բնա -

րա յէն Հասած Հեռագրի մր Համ աձա յն՝ , քՒ-ոլլա քի՚ո ք Կական խմբակին մէջ, Րէճէպ Փէքէր Հարկտ - կի չհ երից 1300 րն անիք գիմել ել ստացել են Հող

(ք ոսկուա յի դեսպան բ չսւի՚աի վերադառնա յ , իրգրուեցաւ Հբամաբիլ : ու վարկ ել ձեռնարկել են բէնակա բանա րին շինծու -

ա ր վակուր գր աւարտելէն վերջ X ՚I՝ ի ւան ա գի ա ա կա ե՝ գարայէն կր գրեն– * կբ շարունակ - թեան %

յա րւ՚ս թեր ո ւթեան ս րնգՀաաումր երկու պետ ո լ - ուին՛՝ ղա\Լաղս^Լ՝ տա րաձա յնութ իւննե բ բ , գաՀլիճին ՜ԷՅ գի ոլտ ո ս ի ց % ե բղազթած ա բ ո ֆ * $\էբ կարա–

թեա՛ն ղ միջել, իրականին՝ մէջ գոյԻւթիւն– ունի այս ապագա յ գո րհ ու-էութեան մ ասին : ք+ոլոբն՝ ալ են­ պետեանբ աշխատում է Հայկական գիտ • ակադե­

պաՀ ո լ ս , քանի ո ր Ան գար ա յի ս ուի ե ա գես պան Վւի– թագրութիւն են՛ տակաւին , ինչպէս ենթագբոլ միայում եւ ունի իր սեփական ա շ իս ա ա ան՛ ո ց ր;

նօկրաա օֆ աչ 18 ամ իսկ ի վեր ա րձակուրգի մէջ է թիլն է մտածել թէ Ազգ* մողովր արտակարգ Լեզու արա ն պբօֆ * ԱբբաՀ ամ եան ր շա բունա­

եւ ա ա 1լա 1-է'ն իբ պաշտօնատեզին վերադարձած չէ ; ն ի ստի՝ պիտի Հ բաւի բուի , ն՛որակազմ ղաՀ լիճին՝ կում է իր գիտականէ ա շխատանքբ (իի աա կա՛ն՛ Ակա–

0 •֊վստաՀ ութիւն՝ յա յողնելու Համար X գե մի այո ւմ % «Ալիք»

Աո ւիե ա - .Ո՚ո է ս ի ա կբ պնդէ մասնակցիլ այն բո– կ\բ Հեր քուին ա յն լուրե բ ր թէ նոր կառավա–

լոր իսո բՀ րդ.սռ>ւողովն եբոլն որոնք պաշտօն պիաի •րութիւնր պիտի•• կաշկանդէ ներածումնեբր ել տբն– ՍԱԵԱ ԿԻԹՐԻ որ իբրեւ ղերմաններոլ Հետ

֊ոկ^ենաւ՜ն՝ Տաբաանէլի Հարռբ լուծելու Հ Անգլիա յ յո ե ս ա կան սեղմումներ պիտի գնէ շատ մբ բա՚ն՚եբու գործակցող երկար ատեն ա ր գե լա փա կո ւած՜ մնալէ

գոբհաձած բացա ա լութ իւն ր ( նեղուցներու աղա. –վբայ ՚. կառավարութեան նպատակբ խոստանալ չէ , ետք, վերջերս ա. սլա րա արձակուած էբ* Հրապա­

•տութ^ւն») Ա ոսկուա կբ Հասկնայ սա .իմաստով թէ այլ իրագործել պարզապէս , ել ատոր Համար ան– րակ կուգայ վերստին՝ բան՛ախօսութեամբ մբ Գ"Բ

Ս՛ եծնՐր իտան\իտ իր նտւատ ո րմ իգին՝ կբ վեբապաՀԷ Հ բամեշտ է պա տ բ ա ս ա ո ւթի ւն եւ ուս ո ւմն ասիրու– պիաի կատարէ Հո կտեմ բեր 20ին , Փլէ յէ լ սրաՀ ին

Նեղոլցնհրէն անցնելու իրաւունքը» ; թիճ : մ էլ–.

ԳէսրԱգիԱ ԱւուաևԽեաևո, աո ւեց մեր մողովբդի ազգային ս ո վոր ո ւթ իւններ ի , Այստեղ տեղաւո բո ւած ազգագրակա՛ն նիւթե •
րրն՝ իրենց բնոյթով նման՝ են « ի&ոբոս ԷԼղբաբ»ի
ապրելակերպի լեզուի, տարազի , զարդերի եւայլ նիլթեբին X

իթբԱւ ա զ գ ա գ ր ա գ ե տ •՚երեւոյթն երի ազգագրական՝ ն կա բագի բր :

« 9 1 / ՛ " ո ո լ Ի՝ բոց» ի եւ <(,Մ ա\Լան այ» ի ա զգա գր տ - Ւնչպէս տեսնում ենք, Հայ ազւլագբ ո ւթե ան\
լի՚՚^ե -
կան՝ նիւթեբր մեծ մասամբ Հեթանոսական կրօնի ամ են ա կա բ կառո ւն գէմքբ, խ՛իստ զբաղլած սկր–
փ^Բ^ԼՀ
եւ մողովրդական՝ Հաւատալիքների գրառում էբ* լով Հասարակական ւլ որ ծ եր ո վ , չկարողացաւ

Այգ վարդապետներից մէկբ Գ* Աբուանձտեա– մ ի՛ն չ զն ռ <Հ Թ որ // ս Ազբար»ում շօշափւՈւմ էին բն կե­ ս ած գոԲ°^բ իբ ցանկացած ձեւով մ ին չեւ

• ն\րն– էբ , էր մողովյրղի ն՝րստ ու կաց\իս\ քաջատեղ -- րային Հաբցերբ ; Հաս ցնե լ ;
• եակ մի ան՛ձնաւորութիւն Հ Նբա վբայ դրուած էբ
•Ա եծ ու քաղցր , բա յց .՝ X 9* * Ա՛ր ո ւան ձտեանբ ռբպէս աղգագրագէտ եւ
պլասխել Հ,այոց գաղթբ,
•ւոբ Ալ, բաբ X ծա,ձր պա բ տ ա կան ո լթ ի ւն * « քՒոբոս Ազբար»ից յետոյ Գ . Ա ր ուանձտ եան\բ բան ա Հ ա ւա ր եզակի գէմ ք էx Աեբ ոչ մի ազգա -

ամոքել ժողովր/դի վէէ՚ա - երկար յ աման ակ լռում էբx Եւ գա ունի իր պատ­ գր տգէտ իր կանք ո ւմ այւ քան շա ա ո լ նո ւիբ ո ւա ծ

ճառն եր բ ւ չէ աշխատել , որքան Աբուանձտեանվլ :

Գ * ^բ ո լան ձտ ե անի այս ուղեւորութիւներ տ ե– Ե կեգեց ական ու զան ա ղան՝ պա շտ օն ա կան 20«/ւ/ ե ա յ Հ ա՛ս ակի ց սկսած նա ^ Խրիմ եա*ն\ի

ւ1ե;ց երկու, տաբի՝ 1878 1880 , որոշ բնդմիջում - յան ձն ա ր ա ր ո լթ ի մնն ե բքէ Ա ր ո ւան\ձ տե ան\ին գրեթէ Հետ թեւ թեւի ա ւած՜ թտփառե լով Հա յաստանի մ ի

ն՚եբավ X Այգ երկարատեւ ուղեւոր ո ւթեան՝ բնթաց - մեկուսացրին՝ իբ սիրած՜ ու փայփայած ա շիւ ա - ծայրից միւսր, կատարել է Հասարակական՝ ել գի*

քում՛ նա չիմացաւ , ինչ բան էին սեփական անկո. տանքից % ք՝աղմաթիլ Հաւաքած ազգագրական նիւ­ տական մեծ ու արդիւնաւէտ աշխատանք :

ղինն՝ ու ս ո վո բ ա կան կե տ՛եքր ; 1՝ա յց ա յ դ
կա միջոցում ւա շատ աւելի մօտ չ. կից շփւեց մ ո - ցնում է : բում է * <Ճ.Աեբ ազգին՝ մէջ պաշտօն ի կամ գո րծ ո -

՚Լ՚՚վբղի ՝» ետ , աւելի լաւ ձա - ա չե ց նրա Հոգե կա ե– ՏՕակա ն թ ւա կա նե բ ին , Վ^անի յա յտնի սովի զոլթեան յատուկ սաՀման մի չկայ, մանաւանդ ե–

կաբողոլթ իլն ւե րբւ Ա՝»ա այս գործուղման ար - մամ ա՝ ՛ակ Գ . // ր ո ւն ձտ ե ան բ դարձեալ տեդաՀան կեղե ցականի Համ ա ր X Զենք կարող մենք մասնա -

գի՚֊նքբ ե ղալ նրա Հ^Թ ո ր ո ս Աղբար » ե րկՀատո ր եղաւ եւ ուզարկւեց Վ^ան , քք) բ իմ եանի՝ Հետ մողո - ւո ր աս պա րէ ղի մ բ մէջ յառաջանալ կամ յատկա -

ՂԻԲՔհ » "ք/՛ առաչչ– ն ^աաս ր ր լո յս տեսաւ \ ՕյՏին՝ ՛վո լբգբ ՚իասյ^՝գի^ ազատելու նպատակով : Ա օտ պէս մշակել ճիւղ մբ, զորօրինակ այսօր քարոզիչ,

ոլղեւս բութեան ա ր գէ լնքէ^ե րի ամփոփումից ան - •՛մ է կո լկէս տարի տեւե ց ա յգ Հ ոգեմ աշ աշխատան - վաղբ մողո՚վփ մր անգամ, օբ մբ Հեղինակ , Օբ մբ

մ իջապկ ս յետոյ , իսկ ե բկ (՚ "(՛Գ Հատս բ բ | &է$՚Հին ; * ՀՐԱ , որի արդիւնքդ եզալ ՛նրա վերջին խօսքն\ ու նուիրակ յ օր մբ դաստիարակ , քննիչ, առաջնորդ

« թ՚ոբոս Աղբար »\բ Հր միաԼ գա մ՛ա յն իլրա յա­ դո րծբ Հռչակաւոր <(,Համ ո վ Հոտ ով» բ : Ա ա լո յս իս ա զա զա ր ա ր , ուղեւոր , դատաւոր , վանաՀ ա յ ր ,

տուկ բնոյթով, ազգագրական՝ նիլթեբի գրանցմ՛ան ՛տեսաւ \Տ84ին՝ «քՒորոս Աղբար»ի երկրորդ Հատորի տեղական վար չա կան ^"՚էովի անգամ , եւա յլն՝ ,

տեսակէս»իցմի քայլ ետ էր –.Այստեղ նա պարտաւոր Հետ միասին : եւայլն , կարճ բսելով ես իսկ անցած եմ այգ ամէ­

•էբ նկաբաղբել մողովբդի քաղաքական ու տ^տե - Այս գիբքբ դարձեալ Հեգինակի ցաւատանջ նէն, եւ շատ եւս անախորմ անցքերէ , ոբ գործո­
ս ա կա ն վլճակբ ;
տպաւո բո լթ իմննե ր ի արգասիքն էբ* որի մէջ աղ - ղի մբ առջեւ կ^ելնեն՝ եւ ծաՂր դմուարութիւն կբ

Աակայն, այս ո ւՀ ան գե բձ , Գ* Ա բ ո ւանձտե ա\\բ գագբութիլնբ թէել քիչ տեղ ունի, բայց վերին պա աճառեն գործելու կամ բնթանալու։

՚*սյն ծանր օրերին է լ աշքաթող չարաւ իր սրբած աստիճանի արմէքաւո ր է բա նաՀ իլս ո ւթեան տե , (4)

.գործ-բ եւ « թ՝ոբոս Աւլրար»ի բասմաթիկ էջերում* սակէաից %

Fonds A.R.A.M