Page 91 - ARM_19-1947_02
P. 91
6 Ա&ԱՀ
Այգ մԷԿ. ՂարԿՀ է լ ի»ձ բաշիէ։ ՊՈՒՏ՝Մ նով թուղթ գրի գրէիս տակ %
ՎՀասԱ
Գաւիթ իք Թուրն իքեցուց , աա րաւ ուսին , Փարիզ տպա գրուահ օրացոյցին մէք,կաքգինյւ
Բարձբացուց , Թուրն Համբուրեց, քոր գոգ յաւելուած՝ էքերուն վրայ, ի շարս մեծա -
Գրաւ իբ ճակտին, բսաւ • Աա&ատակաց փառ բարեբարներու, Աարիլ 20ի Համար, սանկ
Այ" մէկ զարկն աչ քու խաթեր ։ պզտիկ մբ նշանակս ւած է՝ «Յիշաաակ Ընդհ է,ա -
Անաց մէկ զարկ , մէկ Աս աո ւահ , ու ես : Երեսուն երկու տարի : կէս գարի մօտ մամա– եաաակաց՝ 1914 > - 1918»։
նա/լաշքքան մք ւ Կբ ս գ աա օ ն ենք մեբ անթաղ ե լ ան– Այսէափ\Ր միայն ։ Ո է աւելի, ոչ պակաս
Գաւիթն քսաւ* Մարէ՛ յ Ին՛ծ՜ի մնաց մէկ ղ՛որկ , Համեստ ազգ ենք : Ի՛նք
ուն՛ինք
կամ կք սպանեմ , կամ կք թոզում : չիրիմ նաՀատակները։ Ան՛ոնք Հայ եկեղեցւոյ օրա Արեգին , բանակ մբ սուրբերու տօներ
Ըսաւ *
;Բշեց , գնաց , եչալ գա շա ի գլուխ ցոյցին մէք, Հ՚ոգեՀ անգի ստի օբ մ բն ալ .ո՛ւ նին ։ ասիական եւ Ափբիկէի բոլոր աղզձերէն, Հսրբոցն
, եկաւ Մելիքի վբայ։ Ջեմ գիտեր Հ ան գչեց ա՞ն անոնց Հ ոգիներ լա \ Ո՛ Իդիպոսի ճգնաւորին ե լ բնկե րացն նորա Գեներիս–
Եդեմի մէք, ա յ Գ "ԼՀՐ"
իսմիլ Խաթուն կիներուն, ազքիկնեբուն քսաւ* րոշ տեղ մբ յաւոկացուեցաՐլ կէաը անորոշ է սի, Գամիանոսի , եւ Ագոկտոսի : կամ սրբոց վկա
Այգ
Շ ուա փող փէեցէք, բաղնագոյն մարտիրոսն՛երուն՛. յ ի ց ն \)՝ ամ իգո ո ի , Տ ո լ ք ի է ո ս ի եւ քիատիկոսի . . . »^
Շ ուա թմբուկ զարկէք ւ մեղի եբկրաբնակնե՜ըուս Համար։ որոնց շատեբուն աբմանիքբ եղած՝ է , խաղաղ ճբգ–
• Շ ուա շաւաբ քաշէք ,
Հոս , ՚ ի ա Ր Ր 1 մ ե նք անոնց կա ա կա կա տ ար ն երբ , ա՛– հաբանն ե բու մէք , ե րկնքի թռչունն երբ Համբելով
Հյուա ձեր թաշկինակներ ձեր ձեռք բռնեցէք, մէն տաբի սգատօն մք կբ սարքենք՝ իբրեւ պաք ––՚– ժ՜ամանակ անցքնելբ ե լ որոնց Համար, Հայ Ե կե -
իյազզէք, խո բոա խաղցէք
, ա ա կանո ւթ ի ւ ն \ • ղեց ի ն , մասնաւոր գեղաՀիւս շարականներ յօրի -
Որ Գաւիթ ղա լ , ազապ աղա լ է , Մեբ բողոքք ե լ զայրոյթք Հ վրէժն ու գառն ո ւ- նւսձ֊ եւ տօներ նշանակած՜ է:
Թուրքին եւ
կբ ն՛այէ ձեզ, ղաբկբ թ ո յ լ կբ զարկէ, թիւնբ կբ պո ռթ կան ք մ ասն աւո րապէս Ջնքե^նք այգ տօնեբք եւ իրենց յատ՛ուկ շար ա—
Մելիքին
Գաւթի զա րկբ չգպնայ ։ •րնգՀանբապէս աշխարՀ ի քաղաքակիրթ ազղեքուն կ անն ե րբ : Ոչ երբեք Հ Թող Հրամմեն նստին անոնք
բարբառ ուէ ;
Աղջիկներն ելան , զարկին ու խաղցան ։ երեսին՝ Հայոց մեր տօնացո յցնեբուն մ էք , ե լ սա կա յն չմ ո ռն անք
Ապա, Գաւիթ գիտէ որ իր Համար կբքնեն , Ե*– կ ^երթանք մե ր աո ւնե բբ , պար տակ ան ու — մեբիննեբն ալ։ Մինչեւ այսօր, ոչ ոք խելք բրած՜ է
կհուզեն ինձ շլմոբեցնել, քսաւ, կանչեց , թ իւնր կատարա՛ծ՛ մարդու գոՀ ունակութիւնով ՝ մեբ մէկ միլիւտն ղոՀեբուն եւ մարտիրոսն՛երուն
. Եա՛ Մարութայ Բարձրիկ Աստուածածին , մեբ ապուրք խմելու : Համ աբ մասն աւո ր քնա բեբգո ւթիւննե րկա մգիւցազ–
Եա* Խաշ պատերազմին , որ կայ իմ ա ք թեւին, Հա յ մ ամ ուլբ , օրերով Հաշուեցո յ ց ք կբ տպէ ներգոլթիւն յօրինել , թէեւ բն թ ե ր ց ո զ է ն շատ գրող
Եկաւ, զարկաւ Թուր կեօ՜ակին : այգ սգա Հանգի սո ւթե անց , արոնց մէք, նաՀատտկ– կամ քերթողն՛եր ունինք ։ Պատարագի եղանակներ
Որ զարկաւ զարկէն րոց ելաւ, %երու յի շատ ակր մէկ կողմ քաշած՜, ճամբայ կու յօրինողներն ալ պոչ կբ բռնեն այսօր մեր մէչ : Մեբ
կաշին,
Կտրես քառսուն գոմշու տայ պատուոյ նախագաՀնեբու , բանախօսներու , Ազգային ԱգաՀանգէսն իսկ ^սիրային կամ տար -
ւ ՀՀ՛" կը սլան.
Կտրեց քաո-սուն Հազացի քար , ^ԲԴ\էէգերու , արտասանողներու անուններուն եւ բերեո յ-ողովրգականական
երգեԵրբգոեվրւ 5 ւ օ֊ափերով պատմու–
կտրեց Ա՛ե լիքին, րրաւ երկու կէս, Հ ա՝նդէս ի նկա քաղ բութ ի ւննե ր ՝ մեբ մ եռելն ե բուն •ց՚նենք՝ օբ ն Հետ կտա չւ. նե ցող
Աւցաւ մարմնէն,
գսլալ գետին, բերնին քուրերը վազցնելու աստիճան % Աեռելնե - Հ ա պ ա մեր ք ա ր գ ի $նցիչ եւ յսՀաւոր
:
Գետին կտրեց , չէ" , Թուրն էր Կեծակին , քէն ա^ելի ողքերբ կբ փառաբանուին թիթ ւնբ : Բոլորն ալ Հայ լեզո ւռփ գրած՜ է Մ իմիա յն
•Ա՝ տալ գետին , գնաց Հ աս ալ Ա՚ել Ջուր : կար ատեն մ բ ։ Այս սգատօնբ իրենց ուսին վը֊ մեզի Համար։ Կք նմանինք, ինքնիքեն խօսող մար–
առք եւ ,
Թէ Հրեշտակն իր թել չտար րռնէր : բայ առած՜ էին Հայ «չովին)իսսւ» կաղմակերպոլ - գոլ մք :
Աեւ Ջուր տ՝ելնէր աշիսարՀր թիւննեբը , վիրաւորելով մեբ գբացի Թուրքին
Մրսրայ Մելիք կանչեց, րսալ. զգա ց ո ւ մ ն եք բ ; Ղ՝ժ՜բախտ արաբ , ոճիրին Հեղինակ թուրք ժ՜ո—
Գաւիթ, ես այստեզ եմ, մէկ ալ զարկ։ Այսօր, <ձՀ առաքգի մ ականթներ բ խլած՜ են ա յ դ ղովուբգբ եւ անոր խնամինեբբ ոչ Հայերէն ղիտեն
Գաւիթն ըսաւ. Մրսրայ Մելիք, քեզ թա՛փ տուր։ գերբ երեսուն տաբի ետքը, սթափելով թմբոլ ֊ եւ ոչ ալ Հա յերէն թերթ կար գա լու ս ո փո բ ո ւթ ի ւն
թենէ
Երր Մրսրայ Մելիք զինք թավ։ թո լաւ , ծ՜անօթանալով մ ի եւն ո յն ատեն , որ եաթա– ունին ;
Մէկ կտոր բնկաւ այստէեզ, ,մէկ՝ այնտեղ, զանի ^տակ ինկած՜ այգ միլիոն մբ գոՀեբը, բոլորն Այն ատ՚ե^ն % Կ՛* ուզես որ օտա^բ լեգո սով պո—
յ ա– մերբ ցցաւեր բ ։
II Ր" Ր ս I Մ ե ւ ի ո Հատա՜ւ, սատկեցաւ..– ալ Հայ մ ո զո վո ւր գ ի ն կբ պատկանէ ին՝ առանց ։ ռանք
կ. ՍԱՍՈԻ՚ՆԻ բ անուանական եւ կուսակցական խտրութեան Եթէ կբ Հաճիք եւ եթէ ձեր Համեստութիւ– ՝
՛Այս առթիւ, կան երան\ելիներ , ,որ Թուրքին ՚"ւՀ ձի վիրաւոր ո լիր ։ Միացեալ Ազգեբու ներկա -
ճակտին մոկքբ,
թափեն՝ յանուն մ աս մբ թեթեւցնելու ճիգեք կբ յացուցի չԽեբուն տ ի կինն ե բ ո ւն , բոլորին իրենց լե
ՆՈՐ ՍԵՐՈՒՆԴԻՆ ՀԱՄԱՐ Հայ պատասխանատուներ փնտռե գո ւով , կրն՛անք Հ բամցնե լ , կարճ ու կտրուկ մէկ
Իճչու կը ս ա վ ի ,
լու \ձշ^ւ(զպ1ութեան , ի ւ ղ լեցնելով Տաճկին լապ մէկ տարբեր գ բ ո ւ ա գ մեր մ ա ր ա ի բո սազ ր ո ւ թ են է ն
տերին մէք** * Թուրքին ^քաղաքակրթական» նմոյշէն * ••
Բայց ես , բո լո քովին տարբեր մա աՀ ո զո լ թի լ - Կ. ՊԵՏՈՒԵ
ՊատաՀակսւն Հ ի ւ ֊ ր եմ Հայ տան մ բ ։ Անակն–
կալօքէն շատ մք պզտիկներ՝ կարծես մամա ւլ ր ո լ— դիր ընկեր՛քս յին ^՚*կրդապեմւութեան՛ ։ Մեծ՝ զբկառնք եղնռԱի գաշԽ
թիւն ուն՛ին Հոս : Ոչ մէկբ չեմ ճանչնաբ , ոչ ալ ի– ^ԼՀ ոլիաի ըլլա յակնդի տան ալը թէ թափոնի Հրա -
ոնց ծնւ դ.ա՝՛ բիսային կզզիներբ տ՞ւբ կը գտնուին , ուրկէ Ո*– *
Ո*֊ր որ քանի կրցաւ ազատիլ ծ-անբապէս վի–
մբ Հայեր Հաւաքուին անոնց խօ Աաբոյեանը Հազիւ Գարո՞ւն է եկեր*** Բայց ի ՞ ն չ շուտ անցեր * * *
Ան ալ շատ զզքացած ետ , ետ է
սակցութիւնք սովորաբար մե& Անյայտին շուքք կբ բաւձոբուելէ վերք։ Որքա՞ն Հետաքրքրական պի ֊ ՛դարձեր « տեսեր ո լ կարծես
գառնայ։ Վա զո լան՛ Հացի մտաՀոգութենԷն աւելի՝ տի ըլլա ր ստուդել թէ Խրիմի Թաթարներ •ու բուս
Ազգի ապագան միշտ գրօշ կբ պարզէ մերթ տ ար Հտյրենիքբ, նոբ տեղափոխուած– սիպերական տա ինչպէս մեբ կեանքի անիւն յաճախ կանգ կ՚առ
ատ ւ) , մերթ սպառնագին : Բայց ինծ՜ի Համար այգ ւ ա ս տ ա նն ե՞ բն են թէ Հա յա սա անի կողը խրուած՝ նէ յանկարծ՜ <ոլ յառաք երթալու տեղ , ետ , ետ կը
^*աե1՚ՔւՀ Հ.°Լ\ափ էի ի րականտութ ի ւ ն մ բն է, կանգ - դաշոյնին \թախիքեւանի վբայ է; դառնա յ * * •
նած՝ մեբ շբքապատբ եւ մ եզմ է ան բաժ՜ ան ե լի ։ Նոր ինծ՜ի թ ո ւե ցաւ , ե լ ես այնպէս Հետեւցիոլցի ոբ Յուրտ Հով մբ դուրսը սուտ խենդ ձեւացած՝
Աերունգն է այգ սպա ս ո ւա ծբ ։ Ատոր Համար աք Տակոբիկբ , անմ իա տղան ա յնպէս բեբն՚էն թռ - կը սուլէ , կբ մանչէ աք*, ձաիւ չնայած՜ եւ էլ աւլէ,
շատ կբ Հ ետաքրքրուիմ առՀ ասա բակ փոքբիԼլհե ֊ ցուց, պարզ մանկական քմաՀաճոյք, ՀձԱշիսարՀա– կը սրբէ Հողն ու փոշին դետ ին ի ն , մինչեւ մեր
ք ո վ * ու Հիմա ուշաղբութեամբ կբ Հետեւիմ այս ւլ բո ւթեան դասը շատ կբ սիրեմ»։ բուխերիկին ծ՝ուխն ալ խաղցնելով իր Հետ միա–
թռչնիկներու ճ ռո ւո ղո ւ մ ն եր ո ւ ն ուշաբժ՜ո ւմնե ՈՈԼԱ, Բայց ինչո՞ւ մտսնաւորապէս շատ կը սիրես սին ; Զով է նոբէն ,ամէն մարդ պառկած՝ : Գուռս
մասնակի ա քգ դասը , չուշացա ։
բան մբ , իմաստ մբ կորզելու Հ ամաք ; յ Հարցնել իրեն կը գոցեմ ամ ուր մը, ա յնպէս որ ոչ ոք չմ տնէ ;
ԱՀեոնցմէ Տակոբիկբ քովս , իրմէ մեծ՝ աթոռի — է – Պարոն, Գուբգէնբ մեծ՜ Հայրիկ ունի եւ եր— Ն ՚ ՚ բ է ն գիշեր է, Հսկումի գի շեք***
մայրիկս
մ ր մ էք կո ր սո ւա ծ , քի՚թ\ԷՀ մխբճեք է ն կա րնե բ ո վ , քանիկ է , իսկ իմ մեծ՜ Հայրիկս ու մեծ՝ Ապրիլի մէ՞քն ենք եւ վաղբ Տասնեւմէկ -—
քարտէսներով լեցուն ամսաթերթի մբ մէք, ին՛չ - սպաննուած՝ են՚Թուրքեքէն ,այնպէս բսալ Հայրիկս ։ քսանչո՞րս ***
լռե՛ց ։
պէս մեղուն ծ՜աղիկներ\ոլ բաժակէն՛ անբաժան ։ Ու գլի* Ի կո բ , սրտաբեկ Մ աՀ ազդի մը պէս մռայլ ու դաժան , դէմս է
Աո վ որա կան ձեւով մք կհուզեմ ծ՜ան՛օթանալ ան Հիմակ այգ մեծ՜ թուական* **
Կը զգայի որ տղեկբ իր մտքի թելը կը կո ք սն– Բունբ փախաւ ալ , աչքերէս քնատ * * *
փոքրիկին Հետ ; Ի ր յօն՛քերուն մէքտեղ կազմ ո ւաճ ցնէ , չէ ի Հասկնաք թէ ինչ կապ կաք այգ դասին՛ Բայց ի՞նչպէս կ ՚ ը լ լ ա յ ոք ես ՛այդ օրն մոռցած՛
վաղաժամ կնճիռին վրայ՝ իր ծ՜ոցլոր ճակատէն՛ եւ իր մեծ^երու սպանութեան մէք։ Մեղադրելիով իր ըլլամ այս անգամ * * - Ի՞նչպէս կ*ԸԱայ ոը չյիշեմ
մասնաւձոբ լ ո յ ս մբ կք մաղուէի։ ծ՜նողքը այս մ աքի ե բե ւո ւթ ա կան խաթարման Հա– ու անցնիմ * * ,
- Լալ կ՚աշխատի®ս գ ա Ր ո ռ ի ՛ գասերուդ մէք , մ աբ՝
կբ Հարցնեմ ։ Թոզ թո՛ւքն ո լ մո՛ւրն, ըլլալ բաժին* իմ եւ
Լալ գ լաւ , ընգմիքեցի աղեկը յուսախաբ , անոնց ոբ չեն գաբ ծ՜ունր գնել միայն պաՀ մը , ^
Ի^^ձ
Այո ւ կ Ր ս է 1 զսՀրմանալով թերեւս թէ ես ցաւելով իբ ոստոստուն մտքին՛ վրայ* է^յ*. մեբ նաՀատակաց յիշատակին ***
գործ՝ -
ինչոԲլ կք Հետաքրքբուիմ իբ ղասերով ։ Բայց ան , պիտի ընես երբ մեծ՜նաս : Ու խունկի տեղ կամ աղօթքի կարդան, անէ՛ծք,
գ ե ռ իբ խելացի ճակտին վրայ իր շուարս ւմ՛ բ չսքօ– Օդանաւորդ պարոն* * * ե լ աշիսաբՀագրու անէ՛ծք ու նզովքներ, շա՛նթ ու կրա՛կ տեղացնե
ղածճ թիւն կը ս ո բվի մ ո րպէ սղի անսխալ ռմբա կոծ՜եմ լով թշնամւոյն եւ բոլոր գլխին անոնց, ոբ թոյք
Ո՞բ դասն է ոք ամէն՛էն շատ կբ սիրես ։ Հոն ուր մեծ՝ Հայրերս սպաննուած՝ են՛.* * * տուին, այդ ոճբին ու դիտեցին , դիտեցին ու նեբե–
ան–
Աշխար Հա գբ ո ւթի ւնք , կբ պատասխանէ կ*ամչնամ, կբ պզտիկնամ , կը ցաւիմ սխալ ցին...–.
միքապէս, միշտ սաՀուն Հայերէնով։ դատողութեանս վրա յ , ո լ Տակոբիկնեբը երելա — Ամէն տարի երբ Աարիլն սկսի , մեր սրտերէն
՝Բիչ մբ Հեռուն նստող Հայբբ, Ապբիլեան սե կա յո ւ թ ե ան ս մէք կը դառնան մէկ մէկ օդաչու Հս ալ բան մը կը մեռնի , ու կուրծ՜քերէն կս՛րճես բան
րունդ , Հպարտ ո ւր ա իս ո ւթ ե ա մ բ կբ Հետեւի մեբ կաներ ,Ապբ ի լեան սերունդի արժանի ժառանգորդ մը կը թռի , կ՚երթայ, ան Հեւք մ՝ըե է ալ– ու խոր
խօսակցութեան՛ % Զարմանալու կարգք իմս էր Հ ի– ներ որ՛ոնք գիտեն թէ ի ՞ ն չ կը սորվին եւ ինչու* *. : Հառաչ, որ կ՚իքնէ , 1լելնէ մեր ղայբոյթին Հետ
մա, նու սրցում մբ բնելէ առաք, կբ սկսիմ Ո՞վ ըսաւ թէ այս տեսակ սերունդ մբ պիտի Համբնթաց , կարծ՜ես միայն այդ օրին պաՀ ուած
մտածվել* ԱշխարՀ ադր ու թի՛ ւն: Ամէնէն անպէտ, կորսուի ։ Աորվեցէք, երքանիկ աղաք , սաքվեցէք, մինչդեռ տարուան ամէն մէկ օբ էելլեբ միտքէն
անկայուն, գիւբափոփոիւ , տքնութեան անարժան մեք մ ան կո ւթ ի ւնը չունեցաւ այդ պատ եՀ ո ւթի ւնը , այգ զուլումի, ցաւի սել օր**»
այգ ուսում շ ինչո՞վ գրաւա& է այս աղուն միաքբ ։ ե լ դուք գիաէք թէ ինչո ւ կբ սորվիք * * * Բայց լռութեամբ կ անցնինք կ՚երթանք ո Լ կա յ
Մ ան կո ւթ եան ս ատեն անգիտակցաբար , շատ ԽՈՍՐՈՎ ՎՇՏՈԻՆԻ կո լա ան ք ու մենք մեղի կը փ ս էի ս ան ք • • •
կ՝ատէի այդ դասք, ու Հիմա ալ արգաՀատանքով Բառոքդ դարէն աւելի է ըրինք ինչ ոբ պէտք
կբ նայիմ ոեւէ քարտէսի վբայ։ Որեւէ աշխաբՀա– էր աղաղակեցինք, դռներ զարկինք ամուր, ա-
գրական գիաելիք ղիս չ ի Հետաքբքբեբ ։ Աշխար - ՍՏԱ8ԱՆ-Բ մուր , դռներն պղինձէ , կքանիթէ , ԸԱայ Բաըին
Հ ա գ ր ո ւթիւն թող սորվին այն բախտաւոր տզաքք Աստծ՜ու կամ մարգոց անզգամ **.
որոնց պետ\ութիւններր բնգարձակ երկիրներ ոլ . ԱԱՍՈՒՆ8Ի ԳԱՒԻԹ, շարաՀիւսեց՝ կ. Սա– Բայց ձայն տուող ջեղաւ.» • •
նին, գրաւելու., կառավարելու։ իննի ի ՞ ն չ օգուտ սունի : Համանուն ղիւցաղնավէաին չորս ճ իւղե Մ ենք մնացինք մենք մեղի * * * ՛Արցունք չու^
գիտնալ թէ՝ ուր կր գտնուի Աննամք կամ Աայ - րը նոր մշակումտվ; 400 մեձ՜ագիր էշ րնտիր տր= նինք ալ մեր ա՚չքերռւն , բա յց կը մնանք Հաստատ ,
կօն , թէեւ Հայու արիւնէ ալ կր Հոսի Հ ո ն ։ Կամ թէ սլագրութեամբ։ Պէյրութ, 1947։ Գին մէկ անդ լ . ազատ ապրելո՛ւ տենչ՛ով բ մեբ սեւ Հողերուն վրայ,
Վզա թ տլոնի ան Ապանիոյ մէ՞ք կշ գտնուի թէ Փոր– ոսկի։ Հասցէ.— Շ. Տտտտօսա, 119 ատ Տ&1աւ Օօտէտոյ՛ մեբ պայծ՜առ երկնքի ու աքեւի տակ ոբ ժառանզ%
թո լկողի , թէեւ Հոն ալ Հայեր զոՀուեցան ի խն 119, 8<յ>՚ասէհ (ԼւեՅո): է մեր նախնեաց ե֊աըիւԽով մկրտուած՜,,, ՄԷՆ֊ԱԷ
Fonds A.R.A.M
Այգ մԷԿ. ՂարԿՀ է լ ի»ձ բաշիէ։ ՊՈՒՏ՝Մ նով թուղթ գրի գրէիս տակ %
ՎՀասԱ
Գաւիթ իք Թուրն իքեցուց , աա րաւ ուսին , Փարիզ տպա գրուահ օրացոյցին մէք,կաքգինյւ
Բարձբացուց , Թուրն Համբուրեց, քոր գոգ յաւելուած՝ էքերուն վրայ, ի շարս մեծա -
Գրաւ իբ ճակտին, բսաւ • Աա&ատակաց փառ բարեբարներու, Աարիլ 20ի Համար, սանկ
Այ" մէկ զարկն աչ քու խաթեր ։ պզտիկ մբ նշանակս ւած է՝ «Յիշաաակ Ընդհ է,ա -
Անաց մէկ զարկ , մէկ Աս աո ւահ , ու ես : Երեսուն երկու տարի : կէս գարի մօտ մամա– եաաակաց՝ 1914 > - 1918»։
նա/լաշքքան մք ւ Կբ ս գ աա օ ն ենք մեբ անթաղ ե լ ան– Այսէափ\Ր միայն ։ Ո է աւելի, ոչ պակաս
Գաւիթն քսաւ* Մարէ՛ յ Ին՛ծ՜ի մնաց մէկ ղ՛որկ , Համեստ ազգ ենք : Ի՛նք
ուն՛ինք
կամ կք սպանեմ , կամ կք թոզում : չիրիմ նաՀատակները։ Ան՛ոնք Հայ եկեղեցւոյ օրա Արեգին , բանակ մբ սուրբերու տօներ
Ըսաւ *
;Բշեց , գնաց , եչալ գա շա ի գլուխ ցոյցին մէք, Հ՚ոգեՀ անգի ստի օբ մ բն ալ .ո՛ւ նին ։ ասիական եւ Ափբիկէի բոլոր աղզձերէն, Հսրբոցն
, եկաւ Մելիքի վբայ։ Ջեմ գիտեր Հ ան գչեց ա՞ն անոնց Հ ոգիներ լա \ Ո՛ Իդիպոսի ճգնաւորին ե լ բնկե րացն նորա Գեներիս–
Եդեմի մէք, ա յ Գ "ԼՀՐ"
իսմիլ Խաթուն կիներուն, ազքիկնեբուն քսաւ* րոշ տեղ մբ յաւոկացուեցաՐլ կէաը անորոշ է սի, Գամիանոսի , եւ Ագոկտոսի : կամ սրբոց վկա
Այգ
Շ ուա փող փէեցէք, բաղնագոյն մարտիրոսն՛երուն՛. յ ի ց ն \)՝ ամ իգո ո ի , Տ ո լ ք ի է ո ս ի եւ քիատիկոսի . . . »^
Շ ուա թմբուկ զարկէք ւ մեղի եբկրաբնակնե՜ըուս Համար։ որոնց շատեբուն աբմանիքբ եղած՝ է , խաղաղ ճբգ–
• Շ ուա շաւաբ քաշէք ,
Հոս , ՚ ի ա Ր Ր 1 մ ե նք անոնց կա ա կա կա տ ար ն երբ , ա՛– հաբանն ե բու մէք , ե րկնքի թռչունն երբ Համբելով
Հյուա ձեր թաշկինակներ ձեր ձեռք բռնեցէք, մէն տաբի սգատօն մք կբ սարքենք՝ իբրեւ պաք ––՚– ժ՜ամանակ անցքնելբ ե լ որոնց Համար, Հայ Ե կե -
իյազզէք, խո բոա խաղցէք
, ա ա կանո ւթ ի ւ ն \ • ղեց ի ն , մասնաւոր գեղաՀիւս շարականներ յօրի -
Որ Գաւիթ ղա լ , ազապ աղա լ է , Մեբ բողոքք ե լ զայրոյթք Հ վրէժն ու գառն ո ւ- նւսձ֊ եւ տօներ նշանակած՜ է:
Թուրքին եւ
կբ ն՛այէ ձեզ, ղաբկբ թ ո յ լ կբ զարկէ, թիւնբ կբ պո ռթ կան ք մ ասն աւո րապէս Ջնքե^նք այգ տօնեբք եւ իրենց յատ՛ուկ շար ա—
Մելիքին
Գաւթի զա րկբ չգպնայ ։ •րնգՀանբապէս աշխարՀ ի քաղաքակիրթ ազղեքուն կ անն ե րբ : Ոչ երբեք Հ Թող Հրամմեն նստին անոնք
բարբառ ուէ ;
Աղջիկներն ելան , զարկին ու խաղցան ։ երեսին՝ Հայոց մեր տօնացո յցնեբուն մ էք , ե լ սա կա յն չմ ո ռն անք
Ապա, Գաւիթ գիտէ որ իր Համար կբքնեն , Ե*– կ ^երթանք մե ր աո ւնե բբ , պար տակ ան ու — մեբիննեբն ալ։ Մինչեւ այսօր, ոչ ոք խելք բրած՜ է
կհուզեն ինձ շլմոբեցնել, քսաւ, կանչեց , թ իւնր կատարա՛ծ՛ մարդու գոՀ ունակութիւնով ՝ մեբ մէկ միլիւտն ղոՀեբուն եւ մարտիրոսն՛երուն
. Եա՛ Մարութայ Բարձրիկ Աստուածածին , մեբ ապուրք խմելու : Համ աբ մասն աւո ր քնա բեբգո ւթիւննե րկա մգիւցազ–
Եա* Խաշ պատերազմին , որ կայ իմ ա ք թեւին, Հա յ մ ամ ուլբ , օրերով Հաշուեցո յ ց ք կբ տպէ ներգոլթիւն յօրինել , թէեւ բն թ ե ր ց ո զ է ն շատ գրող
Եկաւ, զարկաւ Թուր կեօ՜ակին : այգ սգա Հանգի սո ւթե անց , արոնց մէք, նաՀատտկ– կամ քերթողն՛եր ունինք ։ Պատարագի եղանակներ
Որ զարկաւ զարկէն րոց ելաւ, %երու յի շատ ակր մէկ կողմ քաշած՜, ճամբայ կու յօրինողներն ալ պոչ կբ բռնեն այսօր մեր մէչ : Մեբ
կաշին,
Կտրես քառսուն գոմշու տայ պատուոյ նախագաՀնեբու , բանախօսներու , Ազգային ԱգաՀանգէսն իսկ ^սիրային կամ տար -
ւ ՀՀ՛" կը սլան.
Կտրեց քաո-սուն Հազացի քար , ^ԲԴ\էէգերու , արտասանողներու անուններուն եւ բերեո յ-ողովրգականական
երգեԵրբգոեվրւ 5 ւ օ֊ափերով պատմու–
կտրեց Ա՛ե լիքին, րրաւ երկու կէս, Հ ա՝նդէս ի նկա քաղ բութ ի ւննե ր ՝ մեբ մ եռելն ե բուն •ց՚նենք՝ օբ ն Հետ կտա չւ. նե ցող
Աւցաւ մարմնէն,
գսլալ գետին, բերնին քուրերը վազցնելու աստիճան % Աեռելնե - Հ ա պ ա մեր ք ա ր գ ի $նցիչ եւ յսՀաւոր
:
Գետին կտրեց , չէ" , Թուրն էր Կեծակին , քէն ա^ելի ողքերբ կբ փառաբանուին թիթ ւնբ : Բոլորն ալ Հայ լեզո ւռփ գրած՜ է Մ իմիա յն
•Ա՝ տալ գետին , գնաց Հ աս ալ Ա՚ել Ջուր : կար ատեն մ բ ։ Այս սգատօնբ իրենց ուսին վը֊ մեզի Համար։ Կք նմանինք, ինքնիքեն խօսող մար–
առք եւ ,
Թէ Հրեշտակն իր թել չտար րռնէր : բայ առած՜ էին Հայ «չովին)իսսւ» կաղմակերպոլ - գոլ մք :
Աեւ Ջուր տ՝ելնէր աշիսարՀր թիւննեբը , վիրաւորելով մեբ գբացի Թուրքին
Մրսրայ Մելիք կանչեց, րսալ. զգա ց ո ւ մ ն եք բ ; Ղ՝ժ՜բախտ արաբ , ոճիրին Հեղինակ թուրք ժ՜ո—
Գաւիթ, ես այստեզ եմ, մէկ ալ զարկ։ Այսօր, <ձՀ առաքգի մ ականթներ բ խլած՜ են ա յ դ ղովուբգբ եւ անոր խնամինեբբ ոչ Հայերէն ղիտեն
Գաւիթն ըսաւ. Մրսրայ Մելիք, քեզ թա՛փ տուր։ գերբ երեսուն տաբի ետքը, սթափելով թմբոլ ֊ եւ ոչ ալ Հա յերէն թերթ կար գա լու ս ո փո բ ո ւթ ի ւն
թենէ
Երր Մրսրայ Մելիք զինք թավ։ թո լաւ , ծ՜անօթանալով մ ի եւն ո յն ատեն , որ եաթա– ունին ;
Մէկ կտոր բնկաւ այստէեզ, ,մէկ՝ այնտեղ, զանի ^տակ ինկած՜ այգ միլիոն մբ գոՀեբը, բոլորն Այն ատ՚ե^ն % Կ՛* ուզես որ օտա^բ լեգո սով պո—
յ ա– մերբ ցցաւեր բ ։
II Ր" Ր ս I Մ ե ւ ի ո Հատա՜ւ, սատկեցաւ..– ալ Հայ մ ո զո վո ւր գ ի ն կբ պատկանէ ին՝ առանց ։ ռանք
կ. ՍԱՍՈԻ՚ՆԻ բ անուանական եւ կուսակցական խտրութեան Եթէ կբ Հաճիք եւ եթէ ձեր Համեստութիւ– ՝
՛Այս առթիւ, կան երան\ելիներ , ,որ Թուրքին ՚"ւՀ ձի վիրաւոր ո լիր ։ Միացեալ Ազգեբու ներկա -
ճակտին մոկքբ,
թափեն՝ յանուն մ աս մբ թեթեւցնելու ճիգեք կբ յացուցի չԽեբուն տ ի կինն ե բ ո ւն , բոլորին իրենց լե
ՆՈՐ ՍԵՐՈՒՆԴԻՆ ՀԱՄԱՐ Հայ պատասխանատուներ փնտռե գո ւով , կրն՛անք Հ բամցնե լ , կարճ ու կտրուկ մէկ
Իճչու կը ս ա վ ի ,
լու \ձշ^ւ(զպ1ութեան , ի ւ ղ լեցնելով Տաճկին լապ մէկ տարբեր գ բ ո ւ ա գ մեր մ ա ր ա ի բո սազ ր ո ւ թ են է ն
տերին մէք** * Թուրքին ^քաղաքակրթական» նմոյշէն * ••
Բայց ես , բո լո քովին տարբեր մա աՀ ո զո լ թի լ - Կ. ՊԵՏՈՒԵ
ՊատաՀակսւն Հ ի ւ ֊ ր եմ Հայ տան մ բ ։ Անակն–
կալօքէն շատ մք պզտիկներ՝ կարծես մամա ւլ ր ո լ— դիր ընկեր՛քս յին ^՚*կրդապեմւութեան՛ ։ Մեծ՝ զբկառնք եղնռԱի գաշԽ
թիւն ուն՛ին Հոս : Ոչ մէկբ չեմ ճանչնաբ , ոչ ալ ի– ^ԼՀ ոլիաի ըլլա յակնդի տան ալը թէ թափոնի Հրա -
ոնց ծնւ դ.ա՝՛ բիսային կզզիներբ տ՞ւբ կը գտնուին , ուրկէ Ո*– *
Ո*֊ր որ քանի կրցաւ ազատիլ ծ-անբապէս վի–
մբ Հայեր Հաւաքուին անոնց խօ Աաբոյեանը Հազիւ Գարո՞ւն է եկեր*** Բայց ի ՞ ն չ շուտ անցեր * * *
Ան ալ շատ զզքացած ետ , ետ է
սակցութիւնք սովորաբար մե& Անյայտին շուքք կբ բաւձոբուելէ վերք։ Որքա՞ն Հետաքրքրական պի ֊ ՛դարձեր « տեսեր ո լ կարծես
գառնայ։ Վա զո լան՛ Հացի մտաՀոգութենԷն աւելի՝ տի ըլլա ր ստուդել թէ Խրիմի Թաթարներ •ու բուս
Ազգի ապագան միշտ գրօշ կբ պարզէ մերթ տ ար Հտյրենիքբ, նոբ տեղափոխուած– սիպերական տա ինչպէս մեբ կեանքի անիւն յաճախ կանգ կ՚առ
ատ ւ) , մերթ սպառնագին : Բայց ինծ՜ի Համար այգ ւ ա ս տ ա նն ե՞ բն են թէ Հա յա սա անի կողը խրուած՝ նէ յանկարծ՜ <ոլ յառաք երթալու տեղ , ետ , ետ կը
^*աե1՚ՔւՀ Հ.°Լ\ափ էի ի րականտութ ի ւ ն մ բն է, կանգ - դաշոյնին \թախիքեւանի վբայ է; դառնա յ * * •
նած՝ մեբ շբքապատբ եւ մ եզմ է ան բաժ՜ ան ե լի ։ Նոր ինծ՜ի թ ո ւե ցաւ , ե լ ես այնպէս Հետեւցիոլցի ոբ Յուրտ Հով մբ դուրսը սուտ խենդ ձեւացած՝
Աերունգն է այգ սպա ս ո ւա ծբ ։ Ատոր Համար աք Տակոբիկբ , անմ իա տղան ա յնպէս բեբն՚էն թռ - կը սուլէ , կբ մանչէ աք*, ձաիւ չնայած՜ եւ էլ աւլէ,
շատ կբ Հ ետաքրքրուիմ առՀ ասա բակ փոքբիԼլհե ֊ ցուց, պարզ մանկական քմաՀաճոյք, ՀձԱշիսարՀա– կը սրբէ Հողն ու փոշին դետ ին ի ն , մինչեւ մեր
ք ո վ * ու Հիմա ուշաղբութեամբ կբ Հետեւիմ այս ւլ բո ւթեան դասը շատ կբ սիրեմ»։ բուխերիկին ծ՝ուխն ալ խաղցնելով իր Հետ միա–
թռչնիկներու ճ ռո ւո ղո ւ մ ն եր ո ւ ն ուշաբժ՜ո ւմնե ՈՈԼԱ, Բայց ինչո՞ւ մտսնաւորապէս շատ կը սիրես սին ; Զով է նոբէն ,ամէն մարդ պառկած՝ : Գուռս
մասնակի ա քգ դասը , չուշացա ։
բան մբ , իմաստ մբ կորզելու Հ ամաք ; յ Հարցնել իրեն կը գոցեմ ամ ուր մը, ա յնպէս որ ոչ ոք չմ տնէ ;
ԱՀեոնցմէ Տակոբիկբ քովս , իրմէ մեծ՝ աթոռի — է – Պարոն, Գուբգէնբ մեծ՜ Հայրիկ ունի եւ եր— Ն ՚ ՚ բ է ն գիշեր է, Հսկումի գի շեք***
մայրիկս
մ ր մ էք կո ր սո ւա ծ , քի՚թ\ԷՀ մխբճեք է ն կա րնե բ ո վ , քանիկ է , իսկ իմ մեծ՜ Հայրիկս ու մեծ՝ Ապրիլի մէ՞քն ենք եւ վաղբ Տասնեւմէկ -—
քարտէսներով լեցուն ամսաթերթի մբ մէք, ին՛չ - սպաննուած՝ են՚Թուրքեքէն ,այնպէս բսալ Հայրիկս ։ քսանչո՞րս ***
լռե՛ց ։
պէս մեղուն ծ՜աղիկներ\ոլ բաժակէն՛ անբաժան ։ Ու գլի* Ի կո բ , սրտաբեկ Մ աՀ ազդի մը պէս մռայլ ու դաժան , դէմս է
Աո վ որա կան ձեւով մք կհուզեմ ծ՜ան՛օթանալ ան Հիմակ այգ մեծ՜ թուական* **
Կը զգայի որ տղեկբ իր մտքի թելը կը կո ք սն– Բունբ փախաւ ալ , աչքերէս քնատ * * *
փոքրիկին Հետ ; Ի ր յօն՛քերուն մէքտեղ կազմ ո ւաճ ցնէ , չէ ի Հասկնաք թէ ինչ կապ կաք այգ դասին՛ Բայց ի՞նչպէս կ ՚ ը լ լ ա յ ոք ես ՛այդ օրն մոռցած՛
վաղաժամ կնճիռին վրայ՝ իր ծ՜ոցլոր ճակատէն՛ եւ իր մեծ^երու սպանութեան մէք։ Մեղադրելիով իր ըլլամ այս անգամ * * - Ի՞նչպէս կ*ԸԱայ ոը չյիշեմ
մասնաւձոբ լ ո յ ս մբ կք մաղուէի։ ծ՜նողքը այս մ աքի ե բե ւո ւթ ա կան խաթարման Հա– ու անցնիմ * * ,
- Լալ կ՚աշխատի®ս գ ա Ր ո ռ ի ՛ գասերուդ մէք , մ աբ՝
կբ Հարցնեմ ։ Թոզ թո՛ւքն ո լ մո՛ւրն, ըլլալ բաժին* իմ եւ
Լալ գ լաւ , ընգմիքեցի աղեկը յուսախաբ , անոնց ոբ չեն գաբ ծ՜ունր գնել միայն պաՀ մը , ^
Ի^^ձ
Այո ւ կ Ր ս է 1 զսՀրմանալով թերեւս թէ ես ցաւելով իբ ոստոստուն մտքին՛ վրայ* է^յ*. մեբ նաՀատակաց յիշատակին ***
գործ՝ -
ինչոԲլ կք Հետաքրքբուիմ իբ ղասերով ։ Բայց ան , պիտի ընես երբ մեծ՜նաս : Ու խունկի տեղ կամ աղօթքի կարդան, անէ՛ծք,
գ ե ռ իբ խելացի ճակտին վրայ իր շուարս ւմ՛ բ չսքօ– Օդանաւորդ պարոն* * * ե լ աշիսաբՀագրու անէ՛ծք ու նզովքներ, շա՛նթ ու կրա՛կ տեղացնե
ղածճ թիւն կը ս ո բվի մ ո րպէ սղի անսխալ ռմբա կոծ՜եմ լով թշնամւոյն եւ բոլոր գլխին անոնց, ոբ թոյք
Ո՞բ դասն է ոք ամէն՛էն շատ կբ սիրես ։ Հոն ուր մեծ՝ Հայրերս սպաննուած՝ են՛.* * * տուին, այդ ոճբին ու դիտեցին , դիտեցին ու նեբե–
ան–
Աշխար Հա գբ ո ւթի ւնք , կբ պատասխանէ կ*ամչնամ, կբ պզտիկնամ , կը ցաւիմ սխալ ցին...–.
միքապէս, միշտ սաՀուն Հայերէնով։ դատողութեանս վրա յ , ո լ Տակոբիկնեբը երելա — Ամէն տարի երբ Աարիլն սկսի , մեր սրտերէն
՝Բիչ մբ Հեռուն նստող Հայբբ, Ապբիլեան սե կա յո ւ թ ե ան ս մէք կը դառնան մէկ մէկ օդաչու Հս ալ բան մը կը մեռնի , ու կուրծ՜քերէն կս՛րճես բան
րունդ , Հպարտ ո ւր ա իս ո ւթ ե ա մ բ կբ Հետեւի մեբ կաներ ,Ապբ ի լեան սերունդի արժանի ժառանգորդ մը կը թռի , կ՚երթայ, ան Հեւք մ՝ըե է ալ– ու խոր
խօսակցութեան՛ % Զարմանալու կարգք իմս էր Հ ի– ներ որ՛ոնք գիտեն թէ ի ՞ ն չ կը սորվին եւ ինչու* *. : Հառաչ, որ կ՚իքնէ , 1լելնէ մեր ղայբոյթին Հետ
մա, նու սրցում մբ բնելէ առաք, կբ սկսիմ Ո՞վ ըսաւ թէ այս տեսակ սերունդ մբ պիտի Համբնթաց , կարծ՜ես միայն այդ օրին պաՀ ուած
մտածվել* ԱշխարՀ ադր ու թի՛ ւն: Ամէնէն անպէտ, կորսուի ։ Աորվեցէք, երքանիկ աղաք , սաքվեցէք, մինչդեռ տարուան ամէն մէկ օբ էելլեբ միտքէն
անկայուն, գիւբափոփոիւ , տքնութեան անարժան մեք մ ան կո ւթ ի ւնը չունեցաւ այդ պատ եՀ ո ւթի ւնը , այգ զուլումի, ցաւի սել օր**»
այգ ուսում շ ինչո՞վ գրաւա& է այս աղուն միաքբ ։ ե լ դուք գիաէք թէ ինչո ւ կբ սորվիք * * * Բայց լռութեամբ կ անցնինք կ՚երթանք ո Լ կա յ
Մ ան կո ւթ եան ս ատեն անգիտակցաբար , շատ ԽՈՍՐՈՎ ՎՇՏՈԻՆԻ կո լա ան ք ու մենք մեղի կը փ ս էի ս ան ք • • •
կ՝ատէի այդ դասք, ու Հիմա ալ արգաՀատանքով Բառոքդ դարէն աւելի է ըրինք ինչ ոբ պէտք
կբ նայիմ ոեւէ քարտէսի վբայ։ Որեւէ աշխաբՀա– էր աղաղակեցինք, դռներ զարկինք ամուր, ա-
գրական գիաելիք ղիս չ ի Հետաքբքբեբ ։ Աշխար - ՍՏԱ8ԱՆ-Բ մուր , դռներն պղինձէ , կքանիթէ , ԸԱայ Բաըին
Հ ա գ ր ո ւթիւն թող սորվին այն բախտաւոր տզաքք Աստծ՜ու կամ մարգոց անզգամ **.
որոնց պետ\ութիւններր բնգարձակ երկիրներ ոլ . ԱԱՍՈՒՆ8Ի ԳԱՒԻԹ, շարաՀիւսեց՝ կ. Սա– Բայց ձայն տուող ջեղաւ.» • •
նին, գրաւելու., կառավարելու։ իննի ի ՞ ն չ օգուտ սունի : Համանուն ղիւցաղնավէաին չորս ճ իւղե Մ ենք մնացինք մենք մեղի * * * ՛Արցունք չու^
գիտնալ թէ՝ ուր կր գտնուի Աննամք կամ Աայ - րը նոր մշակումտվ; 400 մեձ՜ագիր էշ րնտիր տր= նինք ալ մեր ա՚չքերռւն , բա յց կը մնանք Հաստատ ,
կօն , թէեւ Հայու արիւնէ ալ կր Հոսի Հ ո ն ։ Կամ թէ սլագրութեամբ։ Պէյրութ, 1947։ Գին մէկ անդ լ . ազատ ապրելո՛ւ տենչ՛ով բ մեբ սեւ Հողերուն վրայ,
Վզա թ տլոնի ան Ապանիոյ մէ՞ք կշ գտնուի թէ Փոր– ոսկի։ Հասցէ.— Շ. Տտտտօսա, 119 ատ Տ&1աւ Օօտէտոյ՛ մեբ պայծ՜առ երկնքի ու աքեւի տակ ոբ ժառանզ%
թո լկողի , թէեւ Հոն ալ Հայեր զոՀուեցան ի խն 119, 8<յ>՚ասէհ (ԼւեՅո): է մեր նախնեաց ե֊աըիւԽով մկրտուած՜,,, ՄԷՆ֊ԱԷ
Fonds A.R.A.M
