Page 87 - ARM_19-1947_02

1915^ Ապրիլեան Մեձ– Եղեռնէ մէզ միլիոն նաՀա֊ բար ձայնք արձագանգ կբ գտնէր մեր մէջ ել կբ է , Պ • ք՚6116է^ (կօշիկի գորհ֊արանի) խումրը։ Խա­

աակներբ ե ւ բոլոր այն յա յան ի ու– անյայտ Հա յո ր– կազդուրէր մեղ։ Ինչքա՛ն թա՛՛ն՛կագին էին այն ծ ր– զը կր սկսի մեր կայտառ տգոց յարձակողականով;

գէներյլ որոնք իրենց կեանքբ ղոՀԼցին Հայրենիքի բարն եր բ գոր կբ ստանա յինք , յանուն Հի) բանս աՀա ք Միշտ կը տիրապետէն դաշտին , ըայց չեն կրնար

ազատագրութեան Համար ։ Կապոյտ ք#աչիֆ : նշանակէտ շաՀիլ ,որովՀետեւ Հակառակորդ խ՛ում–

.Օ՛ձ ա՛ո յ թափօրք այ$ելեց ողբացեալ լլնկ . Պօ– Ապա սրաՀ Հ բ ա ւի ր ո ւե ցան կապո յտ Խաչի սա­ րին մէ9 գրեթէ բոլորն ալ վերչ^ապաՀի դերը կր

ղրո Հիլսեանի գերեզմանք, ուր Տ/»^* Կոմիաէի ՛ն ո լի Հ ինե րր որոնք իրենց ջին ջձա յն ո վե բդեցին 8ա~ կատարէին։ ի) աղը կր վերկանա յ 0 Օով։ Նկատի

ներկայացուցիչը անգամ մր եւս խօսէ լուի /Ի քեց Ո աջ ՚Աահաաակք որ նե րկաներոլ կոզմէ ունկնդր­ կ՚առնուին քռյմւըյւները՝ Հակառակորգր 8, Հ ՛Մ ֊Ը.

նաեւ Պ՛ա–լաքե ան եպիսկոպոսի , ՇաՀլամեանի , ՚Աբ– ուեցաւ յոտնկայս ։ Սեղանապետն էր Պ* \Օրիմեա– Մ ՛ը 0 ։ Այսպէս ով յաղթական կը Հռչակուի մեր

գար Արգումանեանի , Մ . Ջերաղի եւ ուրիշ կաՐԳ •նբ, որուն ՛իւրաքանչիւր Հրաւէրի՛ն՛ ներկաներր սի­ խումրըՏ շաՀելով արմէքաւոր բաժակ մր։ Հայ

մբ դկմքեբու ազգօգուտ գործերբ : կրօնական ա– րայօժար կբ մասնակցէին գեղաբուեստական բաժ– Հասարակութիւնը ուրախ էր՛. Ապրիք , տզաք ^ ձեր

բարոգութեամբ մաղթանքներ եղան նաեւ անոնց ն ին : Մ ասնաւո բ գովեստի արժան ի է , Հ ՛Ց *Գ * Նոր այս յաղթանակով բարձր պաՀեցիք ձեր անունք I

յիշատակին , ու ժոզովոլբգք ցրուեցաւ ուշ ատե՝ն Սերունդի անգամ րն կե բ Վ^ա բո ւժ ա՛ն՛ Տոստողրոլ - ԳնաՀատելի էին նոյնպէս մեր պատանիներբ,

վերան Կո րոգուած Հայրենւ սի բա կան ղգացո ւմ՛ով եանբ, որ քու թակի վրայ նուագեց Հ^իլիկիա^ն եւ արոնք պ արա ո ւե ց ան ^^աՀւ\\ա\. մնացող խումքէն

Ասաիկ Լկճեան <ք,՝է՝ելէ–քելէ^ն , խլելով երկար ծափեր ։ Ղ՝ժբա խտա­ 0՛—Օով <ձքո րնրր» ի առաւելութեամբ՛. Այ" առթիւ

&. ՆԱՐԳՈՒՆԻ ՆԻՍԻ ՄԷՋ բար շատեբուն անուններբ չգիտեմ ՚ միայն յիշեմ մեր պատանիներու բերգապաՀբ , Աարղ1իսք, շատ

փոքրիկ հԻոԺօ Ի)րիմեանբ , որ շատ զգայուն) երգեց վարպետ խաղարկութիւն մբ ցոյց տուաւ, ջերմ

"եԻՍ, 21 Ապրիլ.– Շաբաթ, 19 Ապրիլ, իրիկ­ «Կոևունկ^բ , նաեւ քոյր ել եղբայր մբ (անուններբ ծափերու մէջ՛. Ա* խումբի խաղացողներէն պաաա~

ուան մամր *)ի% խումբ մբ նախկին արբեր ել բա­ չգիտեմ) որոնք երգեցին գեգեցիկ երդ մբ : կա - ՚նի Արտաւազգբ իր ն՛ուրբ խաղա րկութեամ բ փա յ –

րեկամներ , օգաուե լով Շ . Նարգունի ի ներկա յ ո ւ – պոյտ & ա չին քաջալերական խօսքեր բսին րնկեր լեցաւ դաշտին վրայ, Հակառակ իր փոքք տարի­

թենէն՝ կր Հաւաքուին բն կ . Աք ամ Պէբպէրեանի Միսաք—Միրղէն եւ Պոլսէն եկած Հայրենակից մբ։ քին՛ (Հազիլ 16 տարեկան՛); Մեր վա զուտն յոյսերն

ճաշարանր քՀսշ Բ&§&Ո1Ո1 մտերմիկ զրոյց ու­ Ափսէ մր թերթանուշ եւ շիշ մ բ շամ վւանեայ են այս տ զա քբ \

նենալու Համար գրագէտին Հետ ։ աճուրդի գրոհելով, կարճ ժամանակին գոյացաւ Այսպէս բաժակ առած դաշտէն Հեռացանք ու­

Նարգունի ին կ՝րնկեր տնար նախկին Հ բա պա ֊ կոկԻկ գումար մբ* իրենց առատաձեռնութեամբ րախ զուարթ , թնդացնելով Հ *Մ *Ը*Մ ՛ի Քայէերբ՛

բակադիր Պ՛ Տա կոր Տէր Ցակոբեան , ՀձՅաուաիի Գ"վելի էին Պ* Պ* Ցակոբեան Որ շաՀ\եցաւ աճ ուր– Հ&առաջ ՆաՀատակֆ ել ուրիշ ազգային երգեր;

տպարանատէրբ • Ներկայ էին երկտասնեակ մք ե– դբ եւ *Լամբաբեան ։ 3 • Մաթ-ոս՚եայււ

րիտասաբգհեր՝. Եղան երկու Հարցումներ՝՛ ա) Ի^նք Ապրի՛ ք 1 մեր աննման ք&աչուՀիներ ։

է ամբողջական գրականութիւնք^ բ ) Ներգաղթ։ ՝Հհ– Մայիս \7ին , շաբաթ գիշեր մինչեւ լոյս, ՀԱՐԱԻԱ8ԻՆ ՖՐԱՆՍԱՑԻ ԹԵՄԻ ԳԱՒԱՌԱԿԱՆ

Նարգունի ամբողջ երկու ժամ բացատրեց ներ - Շ6է€–է1*0^ պաբասրաՀին\ մէ^ տեղի կ՚ունենայ կա^ ԵՐԵՍՓԱԽԱՆԱԿԱՆ ԸՆՏՐԱՒԹԻՒՆՆԵՐԸ

գաղթի կարեւորութիւնք ։ քննադատեց կտտաք - պո յտ Խաչի տարեկան մեծ սլարաՀանգէսր ։ կբ ԿՈՉ ՀԱ8 ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹԵԱՆ

ուած սխալ աշխատանքներբ ել աւելցուց , Ներ­ յուսանք, թէ ինչպէս միշտ, այս անգամ ալ մեր ՄԱՐՍԷՅԼ, 19 Ապրիլ— Սիրելի Հայրենակից.

գաղթ դրամագլուխի , ներգաղթ մշակոյթի, ներ­ Հայրենակիցնե բր պիտի գան քաջալերելու ձեռ - ներ , շատ մօտ ժամանակէն տեր ի պիտի ունենան՛

գաղթ աշխատաւոր բազուկներու։ Շատեր մասնա­ նարկբ ։ Արաւք-Մկրւոսնի Հա ր ա լա յին Տ) րանս ա յի , որոնց կա բդին Մարսէ յլի

կի Հ ար ց ո ւմնե րով աւելի կ^,ընդլա յնէին նիւթ բ ՚. եւ շրջաններու Գաւառ * հԻ*ողովփ Երեսվւոխանական

Ար տ ա սա Հ մ՛ան մնացաղնե բր պէտք է ո ւևեն ան աղ - ՄԱՐԶԱԿԱՆ ԿԵԱՆՔ քնտրութիւննեբր :

գային եւ մշակութ* ուժեղ կազմակերպութիւն ։ Այս բետբութի ւններո ւ ելքէ ն կա խո ւմ ո ւն ի ,

Շաբաթ կէսօրէ վերք Նարգունի այցելեց ՎԻԷ՚ե, 21 Ապրիւ (Օաուսջ) Փօն թէվէքի մ եծ մասամբ Հա՛րաւային Հհ րանս այի Հա յոց թե–

նաեւ փան, ուր տեսնուեցաւ իր <&Զոմֆեբոէֆ՛ եւ ֆրանսական ֆութսլօլի խումբբ կազմ ակերպած մ/սկա Լ կազմ ակե րպութեան խնդի րբ , ինչպէս նա­

բարեկամն՛երուն Հետ ։ էր բաժակի մեձ– մ՛րցում Ապրիլ 20ի՝ն;ւ , Հրաւիրելով եւ ՄաՐսէյէԻ ե. շրջաններու ազգային կրթութեան,

Նիոի մէջ եւս Ց * Օշականի յոբելեանք՛ տօ­ զանազան խում բեր , ինչպէս եւ Հ *Մ ՛Ը ՛Մ ՛ի Ա՝ եւ մշակութային , եկեղեցա՛կան եւ թաղական Հաս -

նելու Համար Նարգուն իի ել Տէր Ցակոբեանի ա– պատանիներուն խում բե ր՛ր։ կբ մասնակցէին ութ տատութիւններու գո յութիւնն <ոլ անանց բա ր ւո ք

ո-ա^արկք րնգունուեցաւ ՚ոլրախութեամբ : խում բեր՝՝ Հ *Մ *Ը*Մ *ի Ա* խ՛ումբք, Պատանիներու մատակարարութիւնք ;

Պ– Պ– Ա– Ամ ի թա՜նի եւ. /ի– Մամուլեանի մասթ խումբբ, Հայ Ա՚արղականբ Ս.Տ.Ճ., Շ. Տ. 0. V., Շ. Տ. Այս բնա րո ւթ իւննե բ ր նո քնպէս իրենց ա՚նգրա–

վերջերս գովեստով կր խօսի Լտ Լւետւ՚էՇ թերթը : Րօոէ ժ ՚ & ^ զ ս շ , ՍԷ&՝ Ժանպուրնէի խումբբ, Ը.Տ.8օս§շ դարձումն^երբ պիտի ունեն՛ան մեր ազգային կեանքի

Հալա րո ւհ՜ո ւթեան Համար Հորս շքա՛ն՛շաններ ստա– ել տեղւոյս կօշիկի գործարանի , Պ* Փելլէի խում­ ել Հայ ժողովուրդի ապագա յ կացութեան •վրայ՝

զահ՜ է Պ՛ Ամիրեան, Հ ա լա ըո –.հ՜ո ւթե ան մի^ազգա^ բք : Րաժակի կազմակերպիչ խումբն ալ որոշած էր յա շս ֆ բա՛ն սա կան Հ իւր բնկալ ժ ո ոո վ ո ւր գին եւ

նո յն օրք տողանցք մ ր կտտա րե լ , ծաղկեպսակ մ բ պաշտօնական Հաստատութեանց :

յին ցուցահանդէսին մէչ\% Շահաւն Սեւան տանելով Անծանօթ Զինուորի դամ բա բանին վրա յ ։ Աւստի, նկատի ունենալով այս յոյժ կարել\ոբ

ԿԱՊՈՅՏ ԽԱՋԻ եՆՋՈՅ֊ԲԸ Ժամք երկուսն՛ է* րո լո ր մա բզիկն երք կազմ \ոլ սլա ր ադան ե րր , կոչ ^լ (քնենք բո լո ր անոնց , որմնւ՚ք

պատրաստ , Հագած ֆութսլօլի շապիկներբ, նուա­ մինչեւ ցարդ չեն արձանագրուած , շտապենարձա–

ԼԻՈՆ, 21 Ա պ ր ի լ , – Ապրիլ 20/..$. աեղի ունե. գի առաջնորդութեամբ կբ տանին ծազկեպսակբ եւ նագրուիլ կատարելով իրենց Ազգայի՛ն տուրքի

ցալ ՖրանսաՀայ կապոյտ հ) ա չի մասնաճիւգի \րն– ապա նուագով ^առաջնորդուին մարզաւք աշտ : Վի– պա ր տա կան ո ւթ ի ւն բ ;

ա ան ե կան խնք֊ո քքբ ։ Արա՚Հբ կբ ցնծար քա^աբերող ճակ ձգուելով^ Հ.Մ-ԸՄ-Ւ Ա– խում րին կ՝իյնա, Միաժամանակ ջերմօրէն կր. յանձնարարենք

Հոծ բազմութեամբ ։իքաչուՀին.՚եր ոչ մէկ ^անք չէ՛ին իսաղալ կազմակերպի շ քսում րին դէմ։ Հ ՛՛Մ •/* - Մ •/• մեր ժոդովուբդին , որպէսզի , իբրեւ գիտակից \եւ
Համար։ Շատ մր լալ խաղարկութեամր կր յաղթէ Րօոէ է^ՇգԱՇ խ՛ում– օրր
խնայած ներկաներր գոՀացնելոլ պա ր տ աճ ան ա չ ազգայիններ , քո լ է ար կո ւթեան

դժուարած ա ն գ ա մ գ ո Հ մն ա ց ին ։ րի% 2 Օուի : Երկրորղ անգամ ալ կր ւէիճակոլի էի ո ւթ ան , ա՚՚ն՚ձամբ ներկա յանալ քո ւէ տ ո ւփին առ­

Տ՝ամր 4է,30ին րնկ • Ր՝աթուլեա\ն բացուած յա յ – խաղալ (2. Տ. 0. V.ի դէմ , դարձեալ յաղթական 2-1– ջեւ , կատարելու Համար իրենց ազգային եւ քաղա­

տարա րեց խն^ո յքբ եւ քանի մբ խօսքո՛վ թուեց ով։ Վերջապէս կը մնայ «ֆինալիստ»; (իամը 5.30 քացիական այս նուիրական պաբտականութիւնբ :

կապո յտ հ) ա չի ազգօգուտ գործու նէութ իւն բ : է • շ ա է աւելի մարղասէ րնե ր անՀ ամ բեր կբ սպա­ Հ • 3 • ԳԱՇՆԱԿՑՈԻԹԵԱ՚ս
ՄԱՐՍԷՅԼԻ ՇՐԶ– ԿՈՄԻՏԷ
ՀձՄենք գերիներս Հինգ երկար տարիներ տաս ա - սէ ին ֆինալի մրցմ ան արդիւնքին : րատաւոըի Ընտրութիւները տեղի կ՛ունենամ

պեցանք գերմանակաֆ վւշաթելերու ետ\եւր, եւ ա~ սուլիչին վրայ երկու խում րե րը մ՛ուտք կը գորհ՜ենւ 3 • Գ– -
Մայիս 4ին։
մ էն էն յուսա Հատ ական պաՀ եր ուն յանկարծ փրկա՜ դաշտէն ներս, Հ ՛Մ-Ը-Մ –ի Հակառակորդ իս՚ումրն

ԷՋԵՐ ՀԱՅԱՋԻՆՋ ԱԱՐԱԱՓՆԵՐԷՆ Մինչ այս մինչ այն սկսաՀչ. էխն\ զանդուածային ուոր կք ղրկէր թուրք կառավարութիւնբ ։ Խմբակ­

ջարգերր։ Առաջին առթիլ կարնոյ Հայերբ կԳն - ներ կային որ նոյնիսկ լուր չոլնէթ\ իրենց գիլդե–

ԱՐՀԱՒԻՐՔԻ ՕՐԵՐՈՒՆ թարկուէին տեղաՀ անո ւթեան ել ջարդի։ Մայի - բու տեղաՀանութեան մասին Ան ո նք նախ տպէս
ամ իս^ն\եք մնացեր
սին այդ դժբախտնե բու վերջին՛ մնացորդներբ կր ո քո շ պա շար մթե բե լո վ երկար

Հասնէին Խարբերգ , անօթի \ել ուժասպառ ։ Անոնք էին այս կամ այն լեբան մէջ։

սարսափելի բաներ կք պատմէին իրենց տեսած - Խում բ մբ եբիտա սարդն եր գի շեք մբ գիւղք

Այսպիսի դէպքեր իրարու կր յաջորդէ ին , բայց ներու մասի1\։ Երկար ճամբորդս ւթեան բնթացքին պա շարած պաՀ ուն կբ ճեղքեն ո ստ ի կաա\ո ւթեան

բնգՀանուր ընդվզում մք կարելի չէր , ինչպէս բո ի : ենթարկուած էին աննկարագրելի չարչաբանքնե - շղթան , կք Հաւաքուին իքենց ծանօթ վայր մբ

Գիւղին բոգոքական Համայնքին քարոզի չր կր յա– բու։իրենց արիւններով էին ՝ն\երկուած բոլոր ճամ­ Ընկերներ , կ^րսէ Ց ա կո րր որ զին՛ս ւձո րա կան պատ­

ն"Ղ.Ի ԻՐ ԼՈէ–րնՐ Համախմբել խումբ մբ եբիտա - բաներն ու գետ\երք ։ Փառք կուտային որ Խարբեգի ուանշաններ էր առած Պ ՛ո լ քան ե ա՛ն՛՝ պատերազմին ,

սար դներ եւ կբ յորդորէ զէնքերք չյանձն\ե լ , նկա­ Հայութիւնք կք մնայ իր տեգր։ Այս լուրերն ան– այլեւս կասկած չկա ք թէ մեր դարաւոր թշնամին

տի ունենալով Թուրքերու դիւային նպատակներ բ։ գամ զանազան մ եկն ութ իւննե բու տեղի կուտա յին որոշած է բնաջնջել ամբողջ Հայութիւնբ։ Զինուոր

ՀձՄենք կրնանք մեր ունեցած զէնքերով վաքրիկ քաղաքին^ մէջ*. Ամանք չափազանցուած կբ նկա - տարին , զէնք չտուին մեր ձեռքբ , այլ զանազան

բմբոստոլթիւն մբ յառաջ բերել այս գիլզին մէջ, տէին այգ սլատմութիւններբ , ուրիշներ կբ կար­ պատ ր ուա կն եր ով ո չնչա ց ո լցին մ եր զինո ւո րներբ :

որուն օրինակին կրնա՛ն* Հետեւիլ նաւել ^ուրիշներ ։ ծէին թէ պատ\ե բազմ ի գօտիին մէջ բլէալուն Հա - Հաւաքեցին մեր զէնքերք, Հաւաքեցին երիտասար­

Կր բաւէ որ կայծ մբ արձակուի , ես ՎստաՀ եմ, մար է որ տեղաՀ ան բրած են կարն ո ք Հա յ ո լ թ ի լ – դութիւնք, սպանվեցին ա ք ս կամ այն վայրին մէջ՛

շատեր պիաի Հետեւին մեր օրինակին, Հակառակ նբ , եւայլն ։ կողոպտեցին ամ բողջ Հա յութիւնր ։ Ա յս բոլորր

պարագային Տէբոիմր շատ Հեռու չէ, կրնանք կբո֊֊. Այդ օրերուն յաճախ կբ խօսուէ ր նաեւ խաղա­ պարդ եւ յստակ ե\ն\ բոլորիս Համար , փոխանակ

ոլելով ա՝նւցնիլ, իսկ եթէ մեք օրինակք վարակիչ ղութեան մասին։ Բայց եւ այնպէս անվերջ էին ոչխարի պէս մեռնելու տղամարդու պէս մեռնինք։

դառնա յ ել բոլս ր Հ այ քաղաքներու \եւ գիւղերու թուրք զին այո բներ ո ւ ել ոստիկաններու աւարա - Մ ենք կրնանք ապրիլ ա յս լեռներուն մէջ առանց

մէջ բմբոստութիւններ տեղի ունենան , այն ժամա­ ռութիւննեբբ եւ չաբչարանքներբ Հայ ժ ողով ուր ֊ այլեւս տուն վերադառնալու , մինչել տեսնենք թէ

նակ բո լո բովին՛ տար բե ր1լ քլլա յ մերճակ ատա գի րբ։ գին գլխուն ։ ՝Բանի մք ամսուան մէջ քամեցին ամ– ինչ կ^քէլայ մնացաք– Հայերու վիճակք՛ Հակառակ

Այս խօսքերն ալ գագտնի չէին մնացած ։ ՝/*ու— բողջ նաՀանգինճ աւելի քան 160 Հազարնոց Հա ք պարադային կրնանք սքնցնիլ Տէրս իմ , ինչպէս կ՝ ր–

՝նւի մբ օր վերջ գիւղին ջոջեքք իրենց քով կք կան­ բնակչութիւնր ։ Հաւաքեց ին նաել ոչ զինուորական սէր մեր քարողիչբ ոք չենք գիտեր թէ ինչ եղաւ ։

չեն «ի/ոովա ր ար» քարոզիչր ՛եւ խստիւ կր յանդի– տարիք ՝տո ւնե ց ո դ եր ի տա սա րգնե րք . նախապէս — Ռ*^րիչ րճ ա լկ.այ՝> Կ)Բ կրթէ եբկբռրգ մբ՚>

մ անեն զինքք զանազան սպառնալիքներով . բանտ , յետո ք խումբ խումբ շղթայուա^– Քշեցին միակ մ՜իջոցք Ցակորին բսածն է, կտրուած ենք

Պէաք է չափաւորէր ձեր Քայէեքբ^ դուք դէպի սպան՛դանոց ։ աշխարՀէն , նոյն՛իսկ չուր չունինք մեր ամէնէն մօ–

Աստուծո ւ եւ քրիստոսի ծ առայելու կո չուած էք Այդ բնգՀանուր արՀաւիրքի օրերուն բոլոր աիկ Հայ գիւղերէն : ԱյսուՀետեւ գուցէ մեր տու­

այս գիւղին մէջ, ա չ թէ մեր \երիտասաբդութիւնբ Հայ գիւղերէն եւ քաղաքնեբէն ու նաեւ արեան ճա­ ներէն անգամ լուր չունենանք; Փ ա կո ւած են ճամ­

գլխէ Հա11.ելու, ի^նչ ^ԼվԼլյայ մեր ժոդովուբդին վի*~ պաղիքներէն ճողապրած բազմաթիւ Հայեք քմ բաներ ք , բոլոր ճամբաներոլ վբայ կ՚երթեւեկեն

ճակբ եթէ զէնք մբ պայթի ո ա ի կ ան ի մբ վքայ ։ բո ստացան թուքք դաՀ իճ՝1\եք ո լ գազանա յին ոճի բ֊ միայն զինուորներբ եւ ոստիկաններ ր : Ա՝ եղի կր

•կառավաբութեան լուր կուտանք եթէ անգամ մբն ներէն, եւ ան՛երեւակայելի Հերոսութիւններ գոր­ մնայ չափազանց զգոյշ ՝ԲԱաէ1 ի Հարկին սուղ ծա–

ալ իմանանք այսպիսի բաներ : ծեցին, ապաստանելով իրենց Հայրենի լեոներկ \ոլ խել մ\եր կեանքք ։

Խեղճ քարոզիչր տարիներ վերջն ա^ն\գամ սար­ ձոքերբ։ Գժբախտաբար ոչ մէկբ միւսէն լուր ու­

ս՛ուռով կբ պատմէ ր խաւարամիտներու այս մեծա– նէր։ Ամէն մէկ փոքր խմբակ կամ անՀատ չէր կբ–

ս աո ւթիւնը ։Ու այսպէս րմ բո ստութեան բո լո ր զա­ նար իր պաՀուած վա յրէն Հեռանալ ։ Եթէ ատբ ՊԵՏՐՈԱ ՄԱՆՈԻԿԵԱՆ

ղա փա րն ե ր ր անմիջապէս կր խեղդուէին : ճանակ մը պայթէր տ\եզէ մք, Հսբքիւբնեբով զին­ (3)

Fonds A.R.A.M