Page 183 - ARM_19-1947_02
P. 183
8 ԱՌԱՋ ւ՛ 1ա>ււաէաււ՚՛
ՊՈՒՏ՚Մ ԾԻԾԱՂ. ռութ իլն մ րն ալ ընէ մեզի, ա յս բո էոր ր Գո Ր^՜ագրել ղրկս,ծ էր երեք դատաւորներ ։ Լ|աանս՚2/եր ո ւ քն -
Աուեստ՝ հքհւպթ աալու յո յ՛՛ Ա՛Լ : նութենէն վերք , օրուան դատաւորք երկու իւ ում-
վ&հհբււ -= Մ եր այսքան զոՀ ո զո ւթ ի ւեն ե ք ո ւն իբքեւ բեբու խաղաց ողներ ր շարքի Հրաւիրեց։ Խաղր
վարձք Հայկական Խնդիր մրն ալ մէքտեղ կր գնեն։ սկսաւ շս* ա արագ , Ֆրանսացիներու լաբձակու ֊
\Լսո°ր ինչ կորսես : Այս դո բծէն աչ իւզոա պատառ մ ով , զոր մեր վե բքապաՀնե բ ր ետ կբ մ ղէին յա ֊
- Ամօթ է, Հայրենակից , դե Ա՚Ոկբսաւ գա մր չեռնք կրնար փրցնել : ճախ ։ Հմագիւ քսան վայքկեան անցած, մեք յառա–
րուն՝ թուբանականութիւն՝ ցեղապաշտութիւն Հայկական խնդի՞ր : Այգ աեսակ քան գո - քապաՀնեքէն յսո10ք Պարսամեան շաՀեցաւ առաքին
Հանրապետութեան
իյաղցնելի : Ոէ-Թուրքերը Հ աշոլեյարգարի ենթար֊ յութիլն չունի, ինչպէս մկր ն շան ս՝ ւ,է ս՛ ր : Մե րոնք մին չեւ վերքը տիրապետող
Աուլթան է, կեավոլբ. լրա
կելոլ պէո գաղափարներով տարուիլը : ԱյսօՐ գրի մք նախագաՀ ր րսած էին եւ զքեաիսաղը վերքացալ \ 0 մերոնց յաղ -
մենք, Անգլեւսաքսոններոլ Հաւասար ազգ ենք։ ֊ թղթակցին X թանա կով Հ
կհավոլրձձրյ, ա լ մարգ են վերջապէս : Անոնք ա/ Նոբէ՞ն կեավուր... ք* կիսախաղր սկսաւ աւելի տաք • Ձ) ըս՛ ն ս ա -
մեր վայտ-աքհասշներն են։ Պէտք է սիրենք ու գուր Աակայն, Արեւի պէս կր փայլի աձԳ Խըն– ՜ցիներր կ՚աշխատէին գէթ արդիւնքբ Հաւասարե -
տակք ։ ինչպէ՞ ս պիտի ուրանանք ։
գուրանք անոնց վրայ։ Ամո՛՛ւր սեղմենք ղանոնք Գիրր 1 մեր քթին գո յ ութիւն ցնել ։ Մ եր յառաքապաՀնեբէն էնճինեան գէխի ու-.-
5=3= Հարցուր կ ոյրերո ւն թ է՝ արեւ
մեր գրկին մէչ, մինչեւ որ շունչերը սպառին : մեղ Հ ար՚էւածով մը շաՀեցաւ /՝ •նշանակէտը ;Գաշ–
ո.նիռ :
= Այո՛ , այո , պէտք չէ րԱ-յայ^ աչքով նայի/ տը կը թնգար ուրախութեան կանչերով։ Ֆրան -
քրիստոնեաներուն : Բայց կարելի" բան է, Թուրք Շատ սրամիտ ես ւ Լա՛ւ, սա մեր խոստում սաց ինե րր էի Հատած կ՛՛եբեւա յին ։ Մ եր կեղը ոն ի
ներ ր ե՞րբ Հպիտի գորհ՜ագրենքՀ Փոքքամասնու֊
նկատել այղ կեավոՆրէԼեբբ : Հապա չարգելու մեր Քիւններր թել առած դորօ՜ի կր յառա քապա Հ ը , Վ^ե բոնեան արադ Հ ա ր ո լած ո վ մր
սպասեն :
պապենական արՀեստը * • . շաՀեց. •.. 9՛ * նշանակէտը եւ մերոնք սկսան աւելի
//// այմմ Հանգստեան կը կոչենք։ Մենք, ՜՜։ Գոլն քՒուրք չե՞ս ։ Անտուկներով զա շնա - վստւսՀ խազաքկութիւն մը ցո յց տալ ։ Հա կառա -
քըիստռնեան՚երը ճիշգ ու ճիշգ թուրք քաղաքա զիր - խոստումնագիր ունինք Պապբ ՛Ալիի նկուղ - կսրդր ֊ ա ո֊ի թէն օդա ո ւե լո վ , շաՀեցաւ առաքին ն ը–
ցիներուն իրաւունքներով օժտելու ենք։ Տ ա ք զգա նհրուն մէք։ Միլիոնաւոր մուկեր սերոաֆդնեբ շանակէտբ, ու խագր շարունակուեցաւ ։ Մերոնք
ցումներով անոնց փարելու ենք։ Գաշոյնին ղոթքԼ սնուցած են այգ թուղթերով։ ՖաթիՀ ի օրերէն միշտ կր տիրապետէին ։ /Սաղին վերքալոբութեան
մեր ղօափներէն շատ գոլրս ցցելու չէ : գո րծա զքո ւթեան կք սպասեն ա յգ թուղթի կտոր երկու վ այր կետն մնացած Պարսամեան դլիւու
Մ ենք Թուրքերս ինչ որ ունինք անոնք ալ ու ները : Հա՛տ մ րն ալ փոքրամ՚ասնութեանց խոստ– Հ ար ո ւած՛ ո վ մր շա Հ եց աւ 4րգ եւ վերչին նշ անա ֊
նենալու են։ Մզկիթ, Նամազ։ Թուրքերէն լեզու : մնաթուզթր թող աւելնա յ անոնց վրա յ * Տե՞ղ կր կէար :
Թուրք կնիկներ։ Թրքական անուն - մականուն՛։ ւզակսի ՚ . * * Գատաւորր շնորՀաւորեց օրուան խմբասլե/որ ,
եր
Ն"յնիսկ թլփատութիւնը թելադրելու է իրենց՝ կարճ կապէ՛ : կարծ՜եմ ամերիկացի քենիք Աար գի սեան ու տուաւ չարք մք տեղեկութիւնն
-
յանուն Հաւասարութեան , րացի չտրգելու իրա - մրե է գիմ ացէն եկողք . . . ժամ ան ակի մ ր Հ ամ ար քսելով թէ այս տաբի եւս շաՀեցաք ձեր դաստ
ւո ւնքէն . . . գգոյշ ր.ււէէ*սՔ 1 մինչեւ որ ... կարգի ՇհտաբւՕՈ <3ս է^հօՈՇ տիտղոս բ ՜Հ
Փ ո քրամա սնութեանց իրաւունքներուն Հան ֊ Կ. ՊԵՏՈՒՇ
Հ– Մ– Ը– Մ–, ԼԻՈՆ - ՏԷՍԻՆ
դէպ եթէ ձեւական թերիներ կան —- չկան եաՀ Հասանք Տէսին, եւ խնքոյքի սեղաններու շուրք
Հ» Մ*
զանոնք լրացն նե,լո ւ ե՜նք Հ ուբախութիւնր տեւեց մինչեւ ուշ ատեն։ ուտելիք
Հ ա յ հա՜յ , լրացնելու ենք ։ Մնացած եկե - քէ • Մ *ի Հայրիկը շամփանեա ու առատ
գեցիներր մզկիթի , Հայերէն թերթեր ր թուրքե - նո ւիր եց տղոց Հ
րէնի փոխելու ենք։ Հա յ կնիկներ ր ամ ուսն ալս Մ ինչ մեր Մ իութիւնր յառա քգի մ ո ւթեան
Լով՝ խորոտիկ թ րքո ւՀ իներ ն ո լիր ելու ենք քրիո– ՚ ՏԷ՚ԱԻՆ *—,* Մասնաճիւզիս ա իա յ են ական մրր֊ ճամ բուն վրայ է ուրիշներ կը քանան որսալ ան -
տ ոն ե ան ե ր ո ւն , ո քսլէսզի , մ եծամ ասն ո ւթեան մէչ ցումներր մ\եծ յաքողոլթեամբ աւարտեցինք, ա- փորձ աղաք, շռայլ խոստ՛ումներով ։ ֆնչո^ւ իրենք
մտնելու պատուին արմանանան ։ քՒէեւ մ ենք չենք սառնութիւն ր շաՀ ե լով ։ Մեր ղասակարգն է , Հա– ալ չեն աշխատիք մեզի պէս • Մ ՛ ԴանիԷլհան.
կրնար միջամտել տյղ րաներուն, հաշա՜ յ իրենց մաձայն 0. որոշման, ՐօսԽ հ. եւ 8.։ Մենք կբ
գիտնալիք գործն է ։ Մենք, դեմոկբաա ազգ ենք։ պատկանինք ք*Օս16 8.ի 8 խումբերու առաքինբ^ ի**կ
Կ՛ք յարգենք բոլորին ա զա տ ո ւթ ի ւնր .... Բօս1& հ.ի առաքնութիւնր շաՀ ած է Ս. Տ. Բօոէ <Խ ՓԱՐԻԶԻ ՀԱՅ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՄԻՈԻԹԻՒՆԸ
ւ ք՝այց շա՛տ ապերախտ են սա կն՜օւվռՆըներր Օձեացն , որ ունի ճկուն ու Լալ խաղացողներ
- ներողութիւն՝, Հրայանեբր^ պիտի րսէի ։ յոյն , լեՀ , ֆրանսացի ։ Տարիներու դորհ՜ունէութենէ մը վերք յ
ոո
Զգո՛յշ \ տ ո լա բն ե րր ականք ունին ։ <Հ՝Բբիս– Տեզւո յս մար զա կան դ՛աշնակցութեան զրա - դէպքերու բերումով յետաձգուած էր*, Հ՝ա՝յ Բ^՝,չ —
տոնեաներր՚ֆ ըսէ է սենեակր որոշած էր ա իա զո սի (է1էքշ) կարեւոր կականՄիութիւնր իր անգամները վերստին Համա
Ի ր աւո ւն ք ո ւնի ւ Ապերախտ են անոնք մ րցումր կատարել երկու առաքին Հ ան գի սաց ոզ խմբեց ե լ 1946 Նոյեմբերին , ընդՀ . մոգովի մը ըհ–
Տես ինչ լայն ազատութիւն տուած ենք իքենց ։ ի.ում բեբու միքեւ ։ ք1 բրել չէզոք գա շա ո ր ո շս ւած
էր \\յ1շ$ճՀ.\ճի մարզագաշտք) կիրակի 18 Մայիս , թաոքքւն , ընտրեց իր ընդլայնուած դիւանը , ր^՜իշկ
ԱՀա Հայերր, պաշ^Փաւիազ/, պէս բան մր ունիվք կէսօրէ վերք մամ բ 15.30/՚Տք; Մեր մողով ուրգբ մա– ՝ք*օլօլեանի նախագաՀ ութեան տակ ։ Իր դորհ՚ու ֊
Պոլս ո լ մէք 1 մենք զինք աղատ ձզած ենք , ուզած մանակէն Ուռաք փութացած էր քաքալեբելու Հ ա— նէոճֆթԼ՚ան ծ բազի ո ր եր կա յան այ , բացի իբ մտա -
ձեւով կար ղի գնելու Հայոց եկեղեցինե քո ւն գոյ - մ ա ր Հալ մաբզիկներր։ ք*աղմութիւնր անՀամբեր Հոգո ւթեան առարկան կազմ ող բնթացիկ Հարցե -
քերբ ։ Իրենց մամե բուն իւղին—մոմին վրայ Հ ս կ ա ծ կր սպասէ բ ։ էք լ աՀա իմացանք թէ Ա* խումբէն կր րէն , դէսչի Հայաստան ներգաղթի խնդիրը եւ բ^՜Հ^՜
ենք ո րպէ սղի մամ կո չ– լուսա րա բ խա բ գա խ ո ւթ ի ւն պակսին անգամներ ։ *ք*անի մք Հողի վիրաւոր Վի - կական Հարցեբր մ ո գովբ դա կանացն ելու մէկ ըն
չբԳւեն • ք* րենց գսլր ո ցն ե ր ո ւն թուրք վա քմաաետնեք ճակի մէք գաշտ եկած են, իսկ մաս մ բն ալ անկո դարձակ ե՜րագի րր , որ կր Հե տաքքքքեն Փարիզի
տրամ ա գրած ենք, որ Հայ վաըմապետները շատ ղին ինկած ։ Պաբտութիւնր անխուսափելի կր Հ ա— Հայ գաղութը * ՛՛
չհոգնին ։ ԹրքուՀ իներ ալ պիտի տանք իրենց , մարուէ ր ։ Հայ բմշկական Միութեան նախադաՀր կը
պար զա ՛գէս Հ այ աղքի 1լե ե րք մ ա րապ ետ ան ո ց գրկե Գտնուեցան դաշտին վրայ /« • խումբէն ե լ պա խնդրէ թ ղթա կի ցն ե րէն իրենց նամ ակները ղբկեւ
լով Հանգչեցնելու Համար։ տանի (յսաՕք) խումբէն տղաքեեք որոնք անմի քա ուղղակի րնգՀ * քարտուղաբութեան , րմիշկ Ֆ/՚ն*–
՜Հ–—• Ասոնք, օր առաք խոստանալու ենք Հրա ՛յլէս փոխուելսվ ի քան դաշտ ։ Լւշ;Ա6Հ* նկա՛տի առնե ճիի , 21 Ո16 ^6 Լւտե0ՈՈ6, ԲՕՈՏ (8), Հեռախօս Լտեօ^Շ
պարակաւ, որ Միքազգային Գրամ ատուեր փոխա– լով մրցում ին կարեւորութիւնր պաշտօնապէս 18-51։– (Զեկոյց)
8 Ա Կ ՈՌ ՕՇԱԿԱՆ թեան կաբօտներր : կ՚ապրէինք ոչ անշուշտ իրար զարմանալին՝ իբ մատիկովը քիթը շրքաբերելով ,
(իբ յոբելեանին աււիթ-ռվ) միսիթարելու միամտութիւնով։ Օշական իր ցաւին ըսել էր ուզած * ու
,
մէք ալ եղած էր ինքնաբաւ ու ինքեատիպ ։ Ամէն - Եկա"*– է գետին ,
րոպէ ա յ դ զաւր արմ ատ էն փրցնելու Հ ե բ ո ս ա կան ՛Բարին յ Ա ր բազան , աւելէին իսկ I
որոշումը մտքին մէք ունենալով, երկար ատեն իբ Առանց վարանման առեր էր դրի^ր ^եռքն
Գպրոցին մէք տղաքր կը խենթենային իր վրալ գրպան ր սլտտցոլցած էր <Հս իւպլիմ է՝^ի գորշ կտոր– դրեր Գատբ Գիւղի վարմարաններու տեսչութեան
ո լ ա յ դ պա շա ա մ ունքբ մինչեւ այսօբ կր տեւէ շա— նեբր, տուած էր ինքղինքբ ընթերցումի ^ՀետղՀե քերմադին յանձնարարական մը ։
տեր ուն մէք, երբ անոնք դարձած են նոյն իսկ ^ըն տէ փո իսագրուելու Համար այլ կեանքիմքմ է ք ։Տաս– Պ* ՀայԿ հ ոճ՛ս ս՛" ր ե՛՛ւն կ* ընդունի այցելուն .,
տանիքի Հայրեր ։ Շատեր իրեն կը պարտին իրենց նըՀինդ օրր անգամ մր կ՚երթար Պոլիս յ կր գանէր կասկածանքով մը կը բանա յ Գռւրեան ի նամ ակր ,
մտքի անդրանիկ Հ ետաքրքր ութ իւններր դրա կա - Շաւարշ Միսաքեանր , Գեղամ Բարսեղեանը ու ա– կը չափէ վ երէն վար իրեն ներկա յացողր եւ ան
նութեան մէք։ նոնցմէ ստացած "(արկ մր լեցուն դիրքերն ու Հան– ձամբ կր կատա՛րէ սաՈՆՀյՈ-Նւք: Օշական կը գրէր
Օշական սիրած է լեռնեբը , իրենց դի՚-ոին էի՜ դէսներր շալակբ կր դառնար գիւ՜ղ ՝• Կր կարդար Դաշնակցական թերթերոլ մէք։ Գատը գիլդր «Ա–
ճը, ձոբերր, որոնք այնքան դեղեցկօքէն կր րիւ - իրեն յատուկ արագութեան չափանիշովը ու կը զատամարտ^խ կողմէ որակուած էր միքնաբեբդբ
ր եդանան իր գրականութեան մէք։ տանէր ետ նոըեբբ բերելու Համար։ Ալս րնթեր - Հակա յեղափոխութեան , մ անաւանդ ա յս առանց
Գոլք որ կարդացիք իք « Համապատկերէ ր , ցումներուն ծանր ազդեցո ւթիւնր , իր մօրն ալ մ ա– փոդկապի ու գլխարկիդ չկոճկուած գէ՚֊գէն եկող
Տլ անդրադառնա^ք թէ այսքան ուշ ու գքմ - Հր եւ զանազան ծբագիրնեբ զինքր մղեցին ձգել իր աո ա ե ։
ո ւար ի բ ագո բծուած այդ Հ սկա յա կան ձեռնարկր ղիլղր –ՈԼ անցնիլ Պո լի ս ։
ան կ*ո բոճար տակաւինՊ րուսա յի նա խա կրթարան ի Պա՛տմ ութիւն մը նոբէն՝ ա յ դ ան յա յտ գիւղի Վախով ու կասկածով Օշական կը մտնէ վա ր–
խոնարՀ սեղաններուն վրայ։ ինծի կը պատմէր թէ վարմապետբ ՊոէԱոյ– մէք ։ Առանց փողկապի , ա - մաբանէն ներս։ Ամիս մը վերք Հայերէնը կը դառ
ի՚նչպէս «յիմարէ էր մկրտուած Գուրեան եպիս ֊ ո անց զլխաբկի ^ առանց շէնք շնոքՀք Հագուստի . • * նայ տգոց ամէնէն շատ սիրած դասը, ու ինքը
կոպոսէն 1899/'ծ, Գպբեվանք րն զ ո ւն ո ւե լո ւ Հա - \9\4էն առաք Պոլսոյ մէք ուսուցչական պաշտօն մր մտերիմը անոնց բոլորին ալ։ իր պաշտօնակիցնե
մ ար Հարցաքննուած ատեն ։ 1Լան ա Հ ա յ րը Հար ցու ա յ դ պաՀանքներէն զատ կր կարօտէ ր կուսակցու րուն նախանձը գրգռելու աստիճան մր ։Գա լա ռա ց ի
թեան մը պաշտպանութեան ։ •այս Համեստ ուսուցիչը, որ նախակրթարանէ մր
ցած էր թէ ինչո՞ւ Արմաշ եկած է՛ աւելի ուսում չէր տեսած եւ արեւմտեան մեծ Հա
Հայ գրականութեան պա ամ ո ւթի ւնր գրե - Օշական աշխատակիցն էր « Ա՛լ ատ ամ ար ա»ի , մալսարանի մր մեթոտն ալ չէր բերահ՝ իր Հետր,
լա Համ ւ բա յց չէր պտտկանե բ կո ւս ա կց ո ւթ ե ան ։ Մն գիմ ած առանց պարտադրանքի մք իսքգինքր կր գանէ մթ
-— ՛Բա՛Ըն 1 իԲ Հատոր
պիտի րլլա յ այդ պատմ ու - էր էէ1 1 Լ ա ո յ * ^ ՚ Ւ ուսուցչվէն, Ղ՝ուրեան արք՛ի , որ նոլորտի մբ մէք ար կբ դառնա լ Հարազատ ։կր մոռ
թիւնր , տղաս : 1900/՚Տ. չէր կրցած ղինքք պաՀ ել Գպբեվանքին նայ իր վիշտն ու ցաւը զոր բերահ– էբղեղէն ։՝Բաղ–
Առ նուաղն
տասր Հատոր , սրբազան ։ մէք, Հակառակ իք շատ մք խոստումներուն , Գեր ՔՍ՜Է ՚Ո՛ԼՈԱ մօտ իր թո՚էի՛չ դասախօսութիւնները ,
Ու Հյէս*՛"1՛ՐԸ^> » ՂոԲ էէբ հ.ՍՅաօ^ մոռնալ Օշա մանիա, Համալսարանական ուսում եւն * ։ Մ եհ՛ կատակներով Համ եմ ո ւած զրո յցն^րր զինքր կ*րն–
կան։ Եւ այգ օրերէն մօտ կէս դար վերք Օշականր Հ ամ ակր ութ իւն էր ց ո ւց ո լցած ա յ դ իսկապէս ս րր - տանեցնեն շատ շուտ, այնպէս որ տղաքք կբ սի -
կր գտնենք իր պատանութեան երազին ոչ միայն բազան մարդը, եւ չէր ալ մոռցած աւելցնել, Հա բեն դասարանէն դուրս ալ շրքապատել զինքր ՛Մ կը՜
Հաւատարիմ, այլեւ նուաճած զա յն աւելիովր • կառակ պարագա յին ա ա ծ էր ամէն մէկ տղայ իր շատ յատկանշական ,
Գմբախտութեան օրեր էին ։ իր կրտսեր եղ - Եթէ քէթր գետին դա յ , գտնել զինքր ։ երկրորդական անունովը* նոյնիսկ դասարանները
բայրբ կր մեռնէր թանչքի Համաճարակէ մր։ էս Օշական կք պատմէր սրտայոյղ տեսարանը ա– Կ^ւ՚յնային այգ անուանակոչութեան տակ։ իք, ու
Հօրս մաՀուընէ վերք ենթարկուած էի թուրք իշ լ/, ւոր սրբազանին որ իր ղրքերու ամ պիոնին ու սս՛֊ ց չ ո ւթ ե ան մ աս ին ան շո ւշտ ինձմ է շատ աւելի
խանութեան Հալածանքին , ու նիւթական մեծ կո գլանիկի մշուշին մէք իբրեւ Մովսէս մբ տսլաւո - բան զիտեն եւ կրնան արտայայտել իր աշակերտ -
րուստներու։ ճաբաՀատ իրար կր բերէինք մեք բահ՜ էր զէնքր ։ Եղիշէ եպիսկոպոսը ճանՀցեր էր ները •
պատանութեան երազները ու մեր երիտասարդու զէնքր զարմանալի յ ի շեղութիւնով մը ու աւելի Հ7) ԳկՈՐԳ ՋԱԳՐԵԱՆ
\ Fonds A.R.A.M
ՊՈՒՏ՚Մ ԾԻԾԱՂ. ռութ իլն մ րն ալ ընէ մեզի, ա յս բո էոր ր Գո Ր^՜ագրել ղրկս,ծ էր երեք դատաւորներ ։ Լ|աանս՚2/եր ո ւ քն -
Աուեստ՝ հքհւպթ աալու յո յ՛՛ Ա՛Լ : նութենէն վերք , օրուան դատաւորք երկու իւ ում-
վ&հհբււ -= Մ եր այսքան զոՀ ո զո ւթ ի ւեն ե ք ո ւն իբքեւ բեբու խաղաց ողներ ր շարքի Հրաւիրեց։ Խաղր
վարձք Հայկական Խնդիր մրն ալ մէքտեղ կր գնեն։ սկսաւ շս* ա արագ , Ֆրանսացիներու լաբձակու ֊
\Լսո°ր ինչ կորսես : Այս դո բծէն աչ իւզոա պատառ մ ով , զոր մեր վե բքապաՀնե բ ր ետ կբ մ ղէին յա ֊
- Ամօթ է, Հայրենակից , դե Ա՚Ոկբսաւ գա մր չեռնք կրնար փրցնել : ճախ ։ Հմագիւ քսան վայքկեան անցած, մեք յառա–
րուն՝ թուբանականութիւն՝ ցեղապաշտութիւն Հայկական խնդի՞ր : Այգ աեսակ քան գո - քապաՀնեքէն յսո10ք Պարսամեան շաՀեցաւ առաքին
Հանրապետութեան
իյաղցնելի : Ոէ-Թուրքերը Հ աշոլեյարգարի ենթար֊ յութիլն չունի, ինչպէս մկր ն շան ս՝ ւ,է ս՛ ր : Մե րոնք մին չեւ վերքը տիրապետող
Աուլթան է, կեավոլբ. լրա
կելոլ պէո գաղափարներով տարուիլը : ԱյսօՐ գրի մք նախագաՀ ր րսած էին եւ զքեաիսաղը վերքացալ \ 0 մերոնց յաղ -
մենք, Անգլեւսաքսոններոլ Հաւասար ազգ ենք։ ֊ թղթակցին X թանա կով Հ
կհավոլրձձրյ, ա լ մարգ են վերջապէս : Անոնք ա/ Նոբէ՞ն կեավուր... ք* կիսախաղր սկսաւ աւելի տաք • Ձ) ըս՛ ն ս ա -
մեր վայտ-աքհասշներն են։ Պէտք է սիրենք ու գուր Աակայն, Արեւի պէս կր փայլի աձԳ Խըն– ՜ցիներր կ՚աշխատէին գէթ արդիւնքբ Հաւասարե -
տակք ։ ինչպէ՞ ս պիտի ուրանանք ։
գուրանք անոնց վրայ։ Ամո՛՛ւր սեղմենք ղանոնք Գիրր 1 մեր քթին գո յ ութիւն ցնել ։ Մ եր յառաքապաՀնեբէն էնճինեան գէխի ու-.-
5=3= Հարցուր կ ոյրերո ւն թ է՝ արեւ
մեր գրկին մէչ, մինչեւ որ շունչերը սպառին : մեղ Հ ար՚էւածով մը շաՀեցաւ /՝ •նշանակէտը ;Գաշ–
ո.նիռ :
= Այո՛ , այո , պէտք չէ րԱ-յայ^ աչքով նայի/ տը կը թնգար ուրախութեան կանչերով։ Ֆրան -
քրիստոնեաներուն : Բայց կարելի" բան է, Թուրք Շատ սրամիտ ես ւ Լա՛ւ, սա մեր խոստում սաց ինե րր էի Հատած կ՛՛եբեւա յին ։ Մ եր կեղը ոն ի
ներ ր ե՞րբ Հպիտի գորհ՜ագրենքՀ Փոքքամասնու֊
նկատել այղ կեավոՆրէԼեբբ : Հապա չարգելու մեր Քիւններր թել առած դորօ՜ի կր յառա քապա Հ ը , Վ^ե բոնեան արադ Հ ա ր ո լած ո վ մր
սպասեն :
պապենական արՀեստը * • . շաՀեց. •.. 9՛ * նշանակէտը եւ մերոնք սկսան աւելի
//// այմմ Հանգստեան կը կոչենք։ Մենք, ՜՜։ Գոլն քՒուրք չե՞ս ։ Անտուկներով զա շնա - վստւսՀ խազաքկութիւն մը ցո յց տալ ։ Հա կառա -
քըիստռնեան՚երը ճիշգ ու ճիշգ թուրք քաղաքա զիր - խոստումնագիր ունինք Պապբ ՛Ալիի նկուղ - կսրդր ֊ ա ո֊ի թէն օդա ո ւե լո վ , շաՀեցաւ առաքին ն ը–
ցիներուն իրաւունքներով օժտելու ենք։ Տ ա ք զգա նհրուն մէք։ Միլիոնաւոր մուկեր սերոաֆդնեբ շանակէտբ, ու խագր շարունակուեցաւ ։ Մերոնք
ցումներով անոնց փարելու ենք։ Գաշոյնին ղոթքԼ սնուցած են այգ թուղթերով։ ՖաթիՀ ի օրերէն միշտ կր տիրապետէին ։ /Սաղին վերքալոբութեան
մեր ղօափներէն շատ գոլրս ցցելու չէ : գո րծա զքո ւթեան կք սպասեն ա յգ թուղթի կտոր երկու վ այր կետն մնացած Պարսամեան դլիւու
Մ ենք Թուրքերս ինչ որ ունինք անոնք ալ ու ները : Հա՛տ մ րն ալ փոքրամ՚ասնութեանց խոստ– Հ ար ո ւած՛ ո վ մր շա Հ եց աւ 4րգ եւ վերչին նշ անա ֊
նենալու են։ Մզկիթ, Նամազ։ Թուրքերէն լեզու : մնաթուզթր թող աւելնա յ անոնց վրա յ * Տե՞ղ կր կէար :
Թուրք կնիկներ։ Թրքական անուն - մականուն՛։ ւզակսի ՚ . * * Գատաւորր շնորՀաւորեց օրուան խմբասլե/որ ,
եր
Ն"յնիսկ թլփատութիւնը թելադրելու է իրենց՝ կարճ կապէ՛ : կարծ՜եմ ամերիկացի քենիք Աար գի սեան ու տուաւ չարք մք տեղեկութիւնն
-
յանուն Հաւասարութեան , րացի չտրգելու իրա - մրե է գիմ ացէն եկողք . . . ժամ ան ակի մ ր Հ ամ ար քսելով թէ այս տաբի եւս շաՀեցաք ձեր դաստ
ւո ւնքէն . . . գգոյշ ր.ււէէ*սՔ 1 մինչեւ որ ... կարգի ՇհտաբւՕՈ <3ս է^հօՈՇ տիտղոս բ ՜Հ
Փ ո քրամա սնութեանց իրաւունքներուն Հան ֊ Կ. ՊԵՏՈՒՇ
Հ– Մ– Ը– Մ–, ԼԻՈՆ - ՏԷՍԻՆ
դէպ եթէ ձեւական թերիներ կան —- չկան եաՀ Հասանք Տէսին, եւ խնքոյքի սեղաններու շուրք
Հ» Մ*
զանոնք լրացն նե,լո ւ ե՜նք Հ ուբախութիւնր տեւեց մինչեւ ուշ ատեն։ ուտելիք
Հ ա յ հա՜յ , լրացնելու ենք ։ Մնացած եկե - քէ • Մ *ի Հայրիկը շամփանեա ու առատ
գեցիներր մզկիթի , Հայերէն թերթեր ր թուրքե - նո ւիր եց տղոց Հ
րէնի փոխելու ենք։ Հա յ կնիկներ ր ամ ուսն ալս Մ ինչ մեր Մ իութիւնր յառա քգի մ ո ւթեան
Լով՝ խորոտիկ թ րքո ւՀ իներ ն ո լիր ելու ենք քրիո– ՚ ՏԷ՚ԱԻՆ *—,* Մասնաճիւզիս ա իա յ են ական մրր֊ ճամ բուն վրայ է ուրիշներ կը քանան որսալ ան -
տ ոն ե ան ե ր ո ւն , ո քսլէսզի , մ եծամ ասն ո ւթեան մէչ ցումներր մ\եծ յաքողոլթեամբ աւարտեցինք, ա- փորձ աղաք, շռայլ խոստ՛ումներով ։ ֆնչո^ւ իրենք
մտնելու պատուին արմանանան ։ քՒէեւ մ ենք չենք սառնութիւն ր շաՀ ե լով ։ Մեր ղասակարգն է , Հա– ալ չեն աշխատիք մեզի պէս • Մ ՛ ԴանիԷլհան.
կրնար միջամտել տյղ րաներուն, հաշա՜ յ իրենց մաձայն 0. որոշման, ՐօսԽ հ. եւ 8.։ Մենք կբ
գիտնալիք գործն է ։ Մենք, դեմոկբաա ազգ ենք։ պատկանինք ք*Օս16 8.ի 8 խումբերու առաքինբ^ ի**կ
Կ՛ք յարգենք բոլորին ա զա տ ո ւթ ի ւնր .... Բօս1& հ.ի առաքնութիւնր շաՀ ած է Ս. Տ. Բօոէ <Խ ՓԱՐԻԶԻ ՀԱՅ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՄԻՈԻԹԻՒՆԸ
ւ ք՝այց շա՛տ ապերախտ են սա կն՜օւվռՆըներր Օձեացն , որ ունի ճկուն ու Լալ խաղացողներ
- ներողութիւն՝, Հրայանեբր^ պիտի րսէի ։ յոյն , լեՀ , ֆրանսացի ։ Տարիներու դորհ՜ունէութենէ մը վերք յ
ոո
Զգո՛յշ \ տ ո լա բն ե րր ականք ունին ։ <Հ՝Բբիս– Տեզւո յս մար զա կան դ՛աշնակցութեան զրա - դէպքերու բերումով յետաձգուած էր*, Հ՝ա՝յ Բ^՝,չ —
տոնեաներր՚ֆ ըսէ է սենեակր որոշած էր ա իա զո սի (է1էքշ) կարեւոր կականՄիութիւնր իր անգամները վերստին Համա
Ի ր աւո ւն ք ո ւնի ւ Ապերախտ են անոնք մ րցումր կատարել երկու առաքին Հ ան գի սաց ոզ խմբեց ե լ 1946 Նոյեմբերին , ընդՀ . մոգովի մը ըհ–
Տես ինչ լայն ազատութիւն տուած ենք իքենց ։ ի.ում բեբու միքեւ ։ ք1 բրել չէզոք գա շա ո ր ո շս ւած
էր \\յ1շ$ճՀ.\ճի մարզագաշտք) կիրակի 18 Մայիս , թաոքքւն , ընտրեց իր ընդլայնուած դիւանը , ր^՜իշկ
ԱՀա Հայերր, պաշ^Փաւիազ/, պէս բան մր ունիվք կէսօրէ վերք մամ բ 15.30/՚Տք; Մեր մողով ուրգբ մա– ՝ք*օլօլեանի նախագաՀ ութեան տակ ։ Իր դորհ՚ու ֊
Պոլս ո լ մէք 1 մենք զինք աղատ ձզած ենք , ուզած մանակէն Ուռաք փութացած էր քաքալեբելու Հ ա— նէոճֆթԼ՚ան ծ բազի ո ր եր կա յան այ , բացի իբ մտա -
ձեւով կար ղի գնելու Հայոց եկեղեցինե քո ւն գոյ - մ ա ր Հալ մաբզիկներր։ ք*աղմութիւնր անՀամբեր Հոգո ւթեան առարկան կազմ ող բնթացիկ Հարցե -
քերբ ։ Իրենց մամե բուն իւղին—մոմին վրայ Հ ս կ ա ծ կր սպասէ բ ։ էք լ աՀա իմացանք թէ Ա* խումբէն կր րէն , դէսչի Հայաստան ներգաղթի խնդիրը եւ բ^՜Հ^՜
ենք ո րպէ սղի մամ կո չ– լուսա րա բ խա բ գա խ ո ւթ ի ւն պակսին անգամներ ։ *ք*անի մք Հողի վիրաւոր Վի - կական Հարցեբր մ ո գովբ դա կանացն ելու մէկ ըն
չբԳւեն • ք* րենց գսլր ո ցն ե ր ո ւն թուրք վա քմաաետնեք ճակի մէք գաշտ եկած են, իսկ մաս մ բն ալ անկո դարձակ ե՜րագի րր , որ կր Հե տաքքքքեն Փարիզի
տրամ ա գրած ենք, որ Հայ վաըմապետները շատ ղին ինկած ։ Պաբտութիւնր անխուսափելի կր Հ ա— Հայ գաղութը * ՛՛
չհոգնին ։ ԹրքուՀ իներ ալ պիտի տանք իրենց , մարուէ ր ։ Հայ բմշկական Միութեան նախադաՀր կը
պար զա ՛գէս Հ այ աղքի 1լե ե րք մ ա րապ ետ ան ո ց գրկե Գտնուեցան դաշտին վրայ /« • խումբէն ե լ պա խնդրէ թ ղթա կի ցն ե րէն իրենց նամ ակները ղբկեւ
լով Հանգչեցնելու Համար։ տանի (յսաՕք) խումբէն տղաքեեք որոնք անմի քա ուղղակի րնգՀ * քարտուղաբութեան , րմիշկ Ֆ/՚ն*–
՜Հ–—• Ասոնք, օր առաք խոստանալու ենք Հրա ՛յլէս փոխուելսվ ի քան դաշտ ։ Լւշ;Ա6Հ* նկա՛տի առնե ճիի , 21 Ո16 ^6 Լւտե0ՈՈ6, ԲՕՈՏ (8), Հեռախօս Լտեօ^Շ
պարակաւ, որ Միքազգային Գրամ ատուեր փոխա– լով մրցում ին կարեւորութիւնր պաշտօնապէս 18-51։– (Զեկոյց)
8 Ա Կ ՈՌ ՕՇԱԿԱՆ թեան կաբօտներր : կ՚ապրէինք ոչ անշուշտ իրար զարմանալին՝ իբ մատիկովը քիթը շրքաբերելով ,
(իբ յոբելեանին աււիթ-ռվ) միսիթարելու միամտութիւնով։ Օշական իր ցաւին ըսել էր ուզած * ու
,
մէք ալ եղած էր ինքնաբաւ ու ինքեատիպ ։ Ամէն - Եկա"*– է գետին ,
րոպէ ա յ դ զաւր արմ ատ էն փրցնելու Հ ե բ ո ս ա կան ՛Բարին յ Ա ր բազան , աւելէին իսկ I
որոշումը մտքին մէք ունենալով, երկար ատեն իբ Առանց վարանման առեր էր դրի^ր ^եռքն
Գպրոցին մէք տղաքր կը խենթենային իր վրալ գրպան ր սլտտցոլցած էր <Հս իւպլիմ է՝^ի գորշ կտոր– դրեր Գատբ Գիւղի վարմարաններու տեսչութեան
ո լ ա յ դ պա շա ա մ ունքբ մինչեւ այսօբ կր տեւէ շա— նեբր, տուած էր ինքղինքբ ընթերցումի ^ՀետղՀե քերմադին յանձնարարական մը ։
տեր ուն մէք, երբ անոնք դարձած են նոյն իսկ ^ըն տէ փո իսագրուելու Համար այլ կեանքիմքմ է ք ։Տաս– Պ* ՀայԿ հ ոճ՛ս ս՛" ր ե՛՛ւն կ* ընդունի այցելուն .,
տանիքի Հայրեր ։ Շատեր իրեն կը պարտին իրենց նըՀինդ օրր անգամ մր կ՚երթար Պոլիս յ կր գանէր կասկածանքով մը կը բանա յ Գռւրեան ի նամ ակր ,
մտքի անդրանիկ Հ ետաքրքր ութ իւններր դրա կա - Շաւարշ Միսաքեանր , Գեղամ Բարսեղեանը ու ա– կը չափէ վ երէն վար իրեն ներկա յացողր եւ ան
նութեան մէք։ նոնցմէ ստացած "(արկ մր լեցուն դիրքերն ու Հան– ձամբ կր կատա՛րէ սաՈՆՀյՈ-Նւք: Օշական կը գրէր
Օշական սիրած է լեռնեբը , իրենց դի՚-ոին էի՜ դէսներր շալակբ կր դառնար գիւ՜ղ ՝• Կր կարդար Դաշնակցական թերթերոլ մէք։ Գատը գիլդր «Ա–
ճը, ձոբերր, որոնք այնքան դեղեցկօքէն կր րիւ - իրեն յատուկ արագութեան չափանիշովը ու կը զատամարտ^խ կողմէ որակուած էր միքնաբեբդբ
ր եդանան իր գրականութեան մէք։ տանէր ետ նոըեբբ բերելու Համար։ Ալս րնթեր - Հակա յեղափոխութեան , մ անաւանդ ա յս առանց
Գոլք որ կարդացիք իք « Համապատկերէ ր , ցումներուն ծանր ազդեցո ւթիւնր , իր մօրն ալ մ ա– փոդկապի ու գլխարկիդ չկոճկուած գէ՚֊գէն եկող
Տլ անդրադառնա^ք թէ այսքան ուշ ու գքմ - Հր եւ զանազան ծբագիրնեբ զինքր մղեցին ձգել իր աո ա ե ։
ո ւար ի բ ագո բծուած այդ Հ սկա յա կան ձեռնարկր ղիլղր –ՈԼ անցնիլ Պո լի ս ։
ան կ*ո բոճար տակաւինՊ րուսա յի նա խա կրթարան ի Պա՛տմ ութիւն մը նոբէն՝ ա յ դ ան յա յտ գիւղի Վախով ու կասկածով Օշական կը մտնէ վա ր–
խոնարՀ սեղաններուն վրայ։ ինծի կը պատմէր թէ վարմապետբ ՊոէԱոյ– մէք ։ Առանց փողկապի , ա - մաբանէն ներս։ Ամիս մը վերք Հայերէնը կը դառ
ի՚նչպէս «յիմարէ էր մկրտուած Գուրեան եպիս ֊ ո անց զլխաբկի ^ առանց շէնք շնոքՀք Հագուստի . • * նայ տգոց ամէնէն շատ սիրած դասը, ու ինքը
կոպոսէն 1899/'ծ, Գպբեվանք րն զ ո ւն ո ւե լո ւ Հա - \9\4էն առաք Պոլսոյ մէք ուսուցչական պաշտօն մր մտերիմը անոնց բոլորին ալ։ իր պաշտօնակիցնե
մ ար Հարցաքննուած ատեն ։ 1Լան ա Հ ա յ րը Հար ցու ա յ դ պաՀանքներէն զատ կր կարօտէ ր կուսակցու րուն նախանձը գրգռելու աստիճան մր ։Գա լա ռա ց ի
թեան մը պաշտպանութեան ։ •այս Համեստ ուսուցիչը, որ նախակրթարանէ մր
ցած էր թէ ինչո՞ւ Արմաշ եկած է՛ աւելի ուսում չէր տեսած եւ արեւմտեան մեծ Հա
Հայ գրականութեան պա ամ ո ւթի ւնր գրե - Օշական աշխատակիցն էր « Ա՛լ ատ ամ ար ա»ի , մալսարանի մր մեթոտն ալ չէր բերահ՝ իր Հետր,
լա Համ ւ բա յց չէր պտտկանե բ կո ւս ա կց ո ւթ ե ան ։ Մն գիմ ած առանց պարտադրանքի մք իսքգինքր կր գանէ մթ
-— ՛Բա՛Ըն 1 իԲ Հատոր
պիտի րլլա յ այդ պատմ ու - էր էէ1 1 Լ ա ո յ * ^ ՚ Ւ ուսուցչվէն, Ղ՝ուրեան արք՛ի , որ նոլորտի մբ մէք ար կբ դառնա լ Հարազատ ։կր մոռ
թիւնր , տղաս : 1900/՚Տ. չէր կրցած ղինքք պաՀ ել Գպբեվանքին նայ իր վիշտն ու ցաւը զոր բերահ– էբղեղէն ։՝Բաղ–
Առ նուաղն
տասր Հատոր , սրբազան ։ մէք, Հակառակ իք շատ մք խոստումներուն , Գեր ՔՍ՜Է ՚Ո՛ԼՈԱ մօտ իր թո՚էի՛չ դասախօսութիւնները ,
Ու Հյէս*՛"1՛ՐԸ^> » ՂոԲ էէբ հ.ՍՅաօ^ մոռնալ Օշա մանիա, Համալսարանական ուսում եւն * ։ Մ եհ՛ կատակներով Համ եմ ո ւած զրո յցն^րր զինքր կ*րն–
կան։ Եւ այգ օրերէն մօտ կէս դար վերք Օշականր Հ ամ ակր ութ իւն էր ց ո ւց ո լցած ա յ դ իսկապէս ս րր - տանեցնեն շատ շուտ, այնպէս որ տղաքք կբ սի -
կր գտնենք իր պատանութեան երազին ոչ միայն բազան մարդը, եւ չէր ալ մոռցած աւելցնել, Հա բեն դասարանէն դուրս ալ շրքապատել զինքր ՛Մ կը՜
Հաւատարիմ, այլեւ նուաճած զա յն աւելիովր • կառակ պարագա յին ա ա ծ էր ամէն մէկ տղայ իր շատ յատկանշական ,
Գմբախտութեան օրեր էին ։ իր կրտսեր եղ - Եթէ քէթր գետին դա յ , գտնել զինքր ։ երկրորդական անունովը* նոյնիսկ դասարանները
բայրբ կր մեռնէր թանչքի Համաճարակէ մր։ էս Օշական կք պատմէր սրտայոյղ տեսարանը ա– Կ^ւ՚յնային այգ անուանակոչութեան տակ։ իք, ու
Հօրս մաՀուընէ վերք ենթարկուած էի թուրք իշ լ/, ւոր սրբազանին որ իր ղրքերու ամ պիոնին ու սս՛֊ ց չ ո ւթ ե ան մ աս ին ան շո ւշտ ինձմ է շատ աւելի
խանութեան Հալածանքին , ու նիւթական մեծ կո գլանիկի մշուշին մէք իբրեւ Մովսէս մբ տսլաւո - բան զիտեն եւ կրնան արտայայտել իր աշակերտ -
րուստներու։ ճաբաՀատ իրար կր բերէինք մեք բահ՜ էր զէնքր ։ Եղիշէ եպիսկոպոսը ճանՀցեր էր ները •
պատանութեան երազները ու մեր երիտասարդու զէնքր զարմանալի յ ի շեղութիւնով մը ու աւելի Հ7) ԳկՈՐԳ ՋԱԳՐԵԱՆ
\ Fonds A.R.A.M
