Page 55 - ARM_19-1947_01
P. 55
8տաւ տ
ւ ՜ւ՚ւււէւ ւ>ււա>ւա֊ւ»ք»ւա«ււ՚>՛
Գխք Վ ը զ ա պհտք ե գովէղ Իսկ թէ ի՛նչ մեթոտով բուսական անուններու
երիտասարդ
ճչա ում կր կատարեն Հայաստանի 2
գիտնականներըվւնծի ծանօթչէ ։Կը տեսնեմ որկ՝եր–
Արարատ եան ի եւ կարապեախանի գրքին *ա յ է - թան կը գտնեն բոյսը բնութեան մէշՀ, ծանօթ լա Ցեղագրութիւն աա
նէն Հետաքրքրական , ամէնէն կարեւոր եւ ա մէ՛վն տինական անունին՝ կը փնտո-են մողովրգական ա–
դժուար մասն այն է ,ոլր Հեղինակները կ՚աշխատին նունը, այսքանը դիւրին է; Բայց երբ կը փնտ Գէպի ֆրան սաՀպատակութի՜լն ներգաղթողնե
րու ցանկերը ի ՜ ն չ խորՀրգածութիւենեբու կը տա
ճշտել րոյսեբուն անունները Հայերէն լեզուով , ռեն Հայ գրական ՚տնոմնը, ՛ա՛յգ է որ գմուար է՛. նին քեղ :
կարդ մը գրական ա–
ա յգ մասն է որ պիտի ներկա յառ-նենք մեր այս *Ա՚ր– ԱյսոլՀանգերձ բաղդատեցի
ջին յօդուածով * ւնն եռ .ւ, տեսա յ 1 որ մերժել կաբելի չէ : Իսկական Հայոց Պատմութիւն մըն է այս չար–
Անոնք որ զբաղած են բառարաններով, գի»են Այժմ քանի մը օրինակներ • ստուգա մ,ւ՝է~մը՚. Ա՝ ե՛ ղք որ « Յ ա ւ ւ ա ի , իբրեւ երկրորդական
1 — Ւ1^աբհ36& «մեծ. Զանց կ՚առնեմ
թէ թնէ ՚ լաբիւրինթոս ստեղծ ո ւա ձ , է Ր Ր յ ֊ բանութեան ՚^է՚՜է^ ^ԲՐՈՐԴ կամ չորրորդ Է2ը տրամադրած՜ Է :
մասին յար ո ւցո ւած վէճը » ՆիլՈ՝––
սեբու անուններուն Լո*~Րլ\ * եւ Հինէ՚ն ի Վեր %. եւ. Անոնք առատ նիւթ կր Հայթայթեն աղգագիբ–
Արկ–՛"– ՓԷր (Նեղոսի ծաղիկ) թէ նունուֆար (Հաըսնա -
ամէ՛ն ժողովուրդի մէջ՛, Փրոֆ՛ ՎաՀան ներուն կամ ճիլղաՀամարագիրներուն ;
դժոլա.րոլթիւննելԼ՚>> °^՜ագի^1)՛ Ջրային այս բո յսին , որ Հաս1 "էբ^էէ է
նի կբ խոստովանէր իբ կրած (իամս/ևակին ամէն մէկ տեղացի , իր քաղաքին
մեր բանաստեղծներուն՝ նունուֆար անունով, կու
ղորս լուծելու լաւագոյն ձեւյը կբ կարծէր սա֊՚-՚ել կամ մօտակայ գաւառէն կր չ\ոկէբ իր կողակիցր։
բառարան՜ մբ եւ սխալին տան երեք անուն,–— ջրաշուշան յ հարսն ամսաւ կամ
նբ ձգել անոր վյ՚այ՝ "Ր^է պատասխանատուու^ի*— կոկոո. սպիաակ։ ^ս՚տ Հաղուագէպ էր Հեռաւոր վայրերէն կենակից
առած էր ւ Զիթունի^կ" փնտռելու ա բկած ախնդր ո ւթ իւնը : Ա եր քաղաքին
Հ ետեւի Վասպո լրական ի ժողովուրդին բառս՝՝ - € Հանդիպում է Ատ եփ ան աւանի ու Ապարանի մէչ^, էէ ատով ցոյց կուտա յին՝ գոլբսէն նի բահ՛ուած
մթերքին, մեթ՛ոտ մբ որ շատ գնաՀատելի է , Րէէյձ՚Տ շրջաններում՝ կանգնած եւ գանդագաՀ ո ս ջրերում ։ Հայ՛սերը։ ՀԳբսեցի է անոնց Հարսը»՛՛՛
որոշ վե բա պա Հ ութիւն տնՀ բաժեշտ է , որովՀ ետ եւ Նագկում է ամառուայ ամիսներին : Տերեւներ ի եւ Ներկայիս, նոյնիսկ միտքէ չեն անցըներ ի -
ինէ\որ ճիշտ է Վասպո լրա կանի մէջ՝ ճիշտ շէ ո* ս՛ւ ՛՛ կոթունների մէջ կալ օդատար Հիւսւածք, ՛անցքե րենց կէսերուն ծննդավայրի խնդիրը՛, քէոյն կր
բե բ գաւառներու մէջ, այսպէս եւ Ֆրանսացի– րի մէջ՝ յատուկ աստզտձել մազիկներով, որոնք կա,՛Ոն Ագ–՝Հէօյց\ի կարմե ղա յոս քՒե լս ա գա լե ան
նե բու մ օտ , որոնք Հ ի ւս ի ս ա յին գաւառներու մ<՚ »> պաշտպանում են խգունջներից ։ Հերձանցքնեբ կան Ամմաբցի կիլլնաղիկ կէօքչէվիքեանի Հետ : Այս -.
տարբեր , Հաբաւա յին գաւառներու մ էջ տարր–1* ր միայն տերեւձի վեռին մակերեսի՛ն , որը մոմաշեր պէս *1ի*–յքինցին՝ Վանեց ի ին \ Հետ , քՒօքատցին՝
անուններ տուած են՛ միեւնո՛յն բոյսին ։ ք*ասմաջ.. տի շնորՀիւ չի թ ր ջւո ւ մ ։ Հեբձանցքի բերանին կան Այ՚՚ճարցիին, Ա՝ ա ր զո ւան ց ին՝ Պրուսացիին , փէօ–
ե ան կբ Հ ետեւի իւկն - է լ Պայթարի եւ Լըքլէրի մազիկներ՛ կոթունների երկարութիւնը կախւած է իժա\ իաց ին՝ Աե բա ս տ ա ց ի ին Հեէհ , ԶէօքԷմքԷօ յցին՝
աշխատութեան ցուցումներ ուն։ Տոքթ– 1կթինկ՛՛ ջրերի խոբութիւնից : ծաղկաթերթերը, ներկայաց Զ՚՚^չԱւլաաքցիին , քիոտոսթոցին՝ կաբնեցիին եւ
կբ նախընտրէ բաղդատական մ ե թ ո տ բ , Հ իմռոկՓծ նում են բոլոր ան ց ո ւմն ե ր բ բաժ ա կա թ ե բ թից մ ին– կամ Մալկաբացին կամ արա կապց ի ին Հետ իսնամու–
մ ատ հնագրական վկա յ ո՛ւթ ի ւնն ե րո լ , ժոգովրգա - չել առէչներր* տերեւի ձեւափոխութեան կլասիկ թիւն կը կնքեն *
կան ճանաչումներու եւ բուսական կազմախօսո ՛֊֊. Օրինակ է * *հիշեբը ծաղիկները փակւոլմ եւ սոլզ– Լաւ է. այսպէս * Ազդախաոնումը, ։ դրսեցի ֊
թեան վրայ, ամէնէն ընտիր, ձեւը, Որ սակայն ւում են ջրի մէջ՛, Պաուգները Հասունանալուց յե– աեոացիի վէճերբ կը գադրեցնէ գոնէ ։
դարձեալ բացարձակ չէ՝ նկատելով ՛որ մատենա տոյ իջնում են ջրի տակ , որտեղ է՝Փոոլմ են ; Ա– Հայրը էվէրէկցի, մայրը ԱրաաՀանցի , առա
գրական վ կայութիւննեբը ճիշտ չեն յաճախ ե ւ ղատւած սել սերմերը, գով լի յատուկ ծածկոցի ջին զաւակը Պ" լսեցի , Բ ՛ը Աթինացի , Գ * ը քիու ֊
բո յսերը անուն փոխած են դար եր ո լ .ընթացքին • չնորՀիլ երես • են, բւ քրճբւ ւմ ՛եւ լողում : մանացի , Ղ** Փ-արիղցի րնտանիքնեբ ալ բաւական
ա յսուՀանգերձ 1է1շոէ1Ո0շ1էաո/» իր կատարած փոր - բ՚ածւում են նաեւ ձկնեբի միջոցով, որոնք ուտում ոլնինք ՚.
ձերը ի ս կապէ ս վճռական կր մնան • Ալի շան եւս էլ՛,՝՝ են ծածկոցը : Ա՝ատաղ կոճոարմաաը գործ է ած– Հապա՛՛ ղերդաստաններոլ կազմախօսոլթիւնը ։
թուի թէ կը Հետեւի իպն-էլ Պայթարի, դժբախ ւ ււ ւմ որպէս սնուն՛դ , Հինը ^դաբաղելու եւ֊ ներկե Մեծ ագրար ը ֆ րանսաՀպատակ , միւսը ամերիկ -
տաբար աղբիւր չ ի յիշատակեր ; \լ * ի ւզան դաց ի ՛՛ւ լու Համար՛ ք*՝ո լոր մասերը կապող յատկութիւն եան քաղաքացի , մէկալը յունաՀպատակ , տալը
կը յենու բառաքննական պր պտ ո ւմներ՚ո լ եւ Հի ՚ ունեն եւ ժողովրդական բժշկութեան մէջ գործ են պուլակարաՀ պա տակ , քո՚յր՛ը՝ Հապէշական քաղա -
Վկա յո ւթիւննե րու վրայ ՚. փաջունի կ՚ընդօրինակէ ածւոլմ փորլուծի դէմֆ ; քազ ՚; , փեսան պարսկական , Հայրը Արժանթին .
ա ւան դա կան անունները , ճիշտ ինչպէս Ա ափար ֊ 2 ՚1՚^բհ21 եւԱքօ1եւ.– Լատիներէն անունը կբ ցէ , զաւակը եգիպտացի * * * Որքա՛ն 1լ՝ուզէք *
եան , եւ քիչ\ ո^՚ին ա Լ սա ո լգա բանո ւթիւն կը փորձէի՝*, ծագէ յունարէն ^փւ||աԱ– ^$աՀիճ) բառէն։ Ֆրան - Լեզուական ճի0ւզը : ք*մ զաւակս ֆրանսախօս :
Աենեվիշեան– բաւական յոգնած Է իր ճշդումնե - սաց իներ բ բազմաթիւ անուններ կուտան այս ճա\Հ– Հօր1*գբօրորդիս գերմանախօս : Մօրեղրօրս ազ^փ–
լաւն մէջ , ղորս 1լ արժեւորէ յաճախ գաւառական ճային բո յսին , թարգմանութեամբ* աշտանակ, կը ամերիկախօս % Հօրաքրոջս թոռը յունա րա բ ֊
•անուններով։ Ղ՚ժբտխտաբար չեմ կրցած ուսում ՚յգեկատ , վւնջիկ* Անգլիացիները՝ կատուի պոչ՛. բառ : Փեսաս ի տ ա լա խօս : Մ իւս փեսաս ալպանա -
նասիրել Ատ* քիոշքեանի բառարանը, ձեռագիր /ւ (հուսերը այգ բո յսին ծա գի կն եր ո ւն, աո ո լաս ա խօս՛. քեռայրս ս պանաւ խօս յ Աղջկանս զաւակները
մեծ Հայրս ալ թրքալեզու ** *
Վձիէննա , որ բաղդատութեան այլապէս Հետաքր.., կը գործածեն լնդախտի դէմ , ուրիշներ այրուած– Հ ունգարախօս՝
ք ր ա կան փաստեր կրնա յ տայ բուսական անուն ՚.... քի դէմ ։ ք*ազմաթիւ գործածութիւններ ունի այս \\երգազթն ալ իր դոՀարնեբը կը խառնէ այս
Հ ւ՛՛(I՝/./նուագին մէջ :
ներոլ ՚քքննո լթեամբ զբաղողին * Վերջերս, Վենե բոյսը Ամերիկայի, Պարսկաստանի , ոլէտի մէջ ե
•եւ ,նէն նլ «Ս իրէ լիլ
աիկ տուաւ նոբ\դէմք մը այս ասպարէզին մէջ^– այլուր »- ԴՀանց կ՛առնեմ (այգ ամէն\ը տեսնել իմ^
Հ* ա^էբաՀեան , որուն քննւււթ ի՛նները եւ ..^ &.՚Տ*–– Ն ՚րղՏան Քսոաալէ^քի^մգչձ ; • • ՚՛ ––––փՔ^՝^^ախ*< ւաը սւվարտհլ ես . Էս աարք
խոստումներ կուտան Հ Այստեղ անկարելի է Հյիչա .Արա բատ եան եւ կարապետ եան կ ո լ ա էսն երկու Ֆիլհարմանիի ՝ կուրսերին • • *» է
տակել Արմ են ակ Պ ետ ե ւեան ի բուսաբանական բաղ֊, անուն,—• որձախոա եւ կեււո1ն լայնատերեւ։ Կը պատասխանես , «Մենք բոլորս լաւ եւ հա1ն–
մ ալեզոլեան արժէքաւո ր րա ռա ր ան ը ( անգլերէն ,, գի սա ենք : Այս աարի ֆուրթունալբ ձմեռ, մր ռւ«
ֆրանսերէն , սպաներէն , գերմաներէն , \ իտալեր էն , « Հանդիպում Է Հ ամար ե ա բո լո ր շրջաններում , նեցանք 9 ամմ՛ա մենք, փաււք աիրաջ , աււաա քէ0 -
թուրքերէն , Հայերէն եւ լատիներէնէ , տպ * *հա– ավւից ոչ Հեռու , սակաւ՝ առուներ ի մէջ : կեռոնի միւբ ունէանք ,.
Հիրէէ 1 ՉՅեին Հ որ նոյնիսկ իբրեւ դասագիրք կը րոլոր տես՛ակները միատուն՛ բոյսեր են, փոշոտ– քյւ այս, բոլո՛րն ալ Հայո՛րդի Հայ են՝։ Հայկ Նա–
ծ առա յէ Փար իգի գե գա գո բ ծա կան Համ ա լսարանի ւո ւմ են քամ ու միջոց ով * Պ՚ա՚ո լգն ե բ բ մ աղիկնեբ^ Հապետի սերունդ ՚. Լուսաւորչի աւազանէն ելած ։
ուսանողներուն , Հակառակ Հայերէն կարգ մը– բու– ունեն եւ տ ա բ ած ւո ւմ են քամ ու միջոցով ։ Տերեւ Ս * Մեսբոպն ալ այս ամէնուն Համար գիր ու տառ
ս անուններ ո ւ մասին անՀրաժեշտ .վեր ապա Հ՛ու ֊. ներն ունեն ՛ուժեղ զարգացած օդատար Հիւսւածք։ է ստեղծած՝ ձուլման վտանգէն փրկելու՛ Համար
թեան ՚. Տե ր ե ւած ո ց ե ր բ Հե շտո լթեամբ շարժւում են ցօ - զիրենք : ,
ղունի Լուրջը , որ քամուց պա շտպանւելու յա րմ ա– Կ՝՛ ո լզէ® ք տա կալին ուր ի շ ղո ւա ր ճ ալիքներ . այս
էջե ֊
րանք է; Տեբեւած՚ոցեբի ներքին մակերեսին լորձ ուղղութեամբ։ \,ոբէն կը. ժամագրուինք այս
Ողբերգակ ու խոր բան աստ Լ զծա կան Հոգիի Հա - է արաագր՚ւում , որը նրանց պա՛շտպան ո ւմ է ցօղու- րուն մ*.էջ ։
լաստիքներ են ւ
նին շւի ւե լուց ։ 0օղուններն ու տեբեւն՚երն օգտա ֊
գո րծում են խս\իբ Հ իւս ելու եւ տանիքները ծած Կ՛ ՊԵՏՈՒԵ
Ս ո գոմ ոն Տաբօնցի մարդն ՛ու բանաստեղծը * կելու Համար ; կոճղարմատը կարող է գործածւե/
•այս բան ա ս տ եղծ ութ ի ւննւերոլն մ էջ եր ե ւան ե կ ած որպէս սնունդէ ; բոյսը դառնաՀամ է եւ թունաւոր ։ Զբացւած ծա
են, իրենց իսկական խառնուածքով, առանց պա ո - 3 01^Շ6Ո21 ք1աէՅՈՏ. Այս բո յսին մասին իսօ– ղիկները դնում են քացախի մէջ^ ՝ոՐՐ Հանում է
նա սեան շրջազգեստի ու յաւակնոլթեան ։ Այ" սած եմ փրոֆ * Վ * Արծրունիի բառարանին նուի - գառնաՀամը , եւ ապա ԳՈՐ°^ են ածում «դերմա–
«մերկութեամբ » ան իսկապէս խոՀ՝ոլն\, սա ե զծա - բած իմ յօդուածա շա րքիս մէջ՛. Աբարատեան եւ, նական կապարի անւան տակ : կբկրորդ կարգի՝
գործ ու տաղանդաւոր է % Դժբախտաբար Տարօն– կարապետեան կուտան երկու անուն , • բադւս|սոա մեզբատոլ է՝ֆ–% "
ցին միշտ այդպէս չի լսեր իր ներքին ձայնը՛, կամ փսիկիոա լողացող, (Ա* Պետեւեան կուտա ւ Այսպէս Արարատեան– ե լ կարապետեան1 խնամ–
ԽոբՀրդաՀայ բանաստեղծներէն ոչ ոք անցեալի ե1՚Ր"ՐԳ–մԼՀ՝> կորդողք)։ քռվ ընտրած են Հայերէն ճշգրիտ բառեր , Համա
բանաստեղծութենէն՛ այնքան առատօրէն չ ի սնա - «Հանդիպում է Ատեփանաւան՚ի ու Աեւանի շր– զօր բո յսերոլ լատինական ան ո լններուն ՈսաՏՏ
լճակների եզրե
նիբ , որքան Տաբօնցինւ Ատիկա սնունդի բանաս - ււնն եր՛ում՝ գետերի , առու.ների , աւելուկ, թօ1յ՚80ՈԱՈ1 • մատիտեղ կամ Ջրապղ
: \թոբ ընձիւղ
աեղծական ձեւերու ու միջոցներու լ"կ մեքենա՛ րին ե լ խոնաւ մաբղաղետիններում պեղ , Տ^X^ք^^§8ւ քարբեկ կամ փրփբիճակ , 1-ՕՈթՅ.
կան փոխառութիւն՛ չէ * նոր բովանդակութիւնը ներ տալու մեծ ընդունակրւթիւն ունի , այգ պատ պարոն բանջար , Շ3.1ՇՃ Բ"ձՒ ՚ 6<ՅԱ1Տ6էԱՈ1
Հին՝ տակա՛ւին կենսունակ ձեւերոլ մէջ դնելու ճառով էլ շատ յարմար է երկար ժամանակ ջրի ձիաձետ , –յփշատ — դուն , օտոէծսոսա — Ր ր ՚ ք ի
անխուսափելիս ւթիւն չէ , այլ ստեղծագործական տակ գան լող մա բ գա գետ՛ինն՛եր ո ւմ աճեցնելու Հա տոտ կամ դառնալեղի կամ թե բուկ Լայս վերջին
որակ , ոք Տարօնցիի բանաստեղծութեան թէ՛ թու մար ։ Հատիկը լաւ կե բ է թռչունների Համար : ՚.առ/ւը գտայ միայն Պետեւեանի մօտ, մեր բա–.
լութիւնն էգ թէ ուժը։ ՝ Հատ իկներից մաննայա կրաւպա են պատրաստում , ռարանները ունին տերեփուկ եւ թերեփուկ բառե
Ա * Տ ա բօնց ին շատ յաճախ կը կտրուի ի րա կա - ԼՓ րոֆ •> Արծրունի «մանանեխի Հատիկդ թարգմ ա֊. րը ՚ ՚՚Լ–երՀ*վ՚նէ-իէն- է աղալլաղո* լւմ ը ք ա֊ լբդեօք) ։
։ււեէա,նա
նութենէն ։ Կը փակուի ինքն իր մէջ եւ կը տարւուր նած էր , ստորագծուած երկու բառերը) , որը ջրի .ճամբ*.ան ,՚ ղւ որհ կւըւ֊ բւանան -Արլ ւա ր ա եւ Կւ
Ի բ ենց ժամ ան ակը ապբ ած դ ի րքեբոլ Հ ին խոՀե - մէջ խիստ ուռչում է, լաւ Համ ունի եւ շատ սնն
ՐՈՎ * Երեւոյթները անցեալի բանաստեղծականն դարար է : Լաւ կեբաբոյս է՚ֆ ։ ^ րապետեան իրենց այս դիրք՛՛՛ի՝ Հայերէն լեզուին
շունչով տոդո րելը՝ Տա բօնց ի ի բան ա ս տ եղծա կան 4 Շտմէետւ թ017Բ€հւեւ Լալիներէն անունը , տալով գիտնական\ի ծիրանին, այնքան կը Հպար -
Հիմնական թերութիւնն է , որ անոր րուն ա ււ ո՛ւ՛ղ - ծագումով յունարէն , կը նշանակէ կողով ծաղ տացնէ մեղ, որ գն ա Հա տ ո ւթե ան այս աբտայայ -
ծա կան խօսքը զգալի կերպով կը զրկէ թարմ ութե– կապսակին ձև֊ին Համար ։Ա–նդլիացին երբ Հքարիամ– տութեանց 1լ րնկեբացնենք աղաղակ մր՛
նէ, փայլէ եւ֊ ներգ՛ործման ումէ ու ղա յն ղր գար՜ մօր ոսկի կը կոչեն, ՚ոբովՀետեւ ոսկիով լեցուն ք՚ՑԻ՛՛՛– Ի^է ամէն Հայ մտաւորական Հետե–
ձընէ պաղ ու անմատչելի՛. Բա յո Տաբօնցին , էն չ - ^ոգովի նման կը բաց ուի Ասա՛ո ւածածնա յ տօնին ւէր այգ ճամբուն։ Այդ ճամբան է որ կրնայ մեզ
պէս ՚յ՚՚յց տուինք վե ր ր , օմտուած՜ է իրականու - օրերուն : Ֆրանսացիները կը կոչեն թՕբս1շւ§€– որով^ տանիլ ՀՀայ մ չա կոյ թին վւա ոքերուն :
թիւնր տեսնելու իմաստուն .կարողութեամբ՛, անո՛ք Հետել կը բուսնի բարտինեբու կողքին ։ - (Վերջ)
ապրելու եւ ներչնչուելու քաղաքացիական աչ - Աբարատեան եւ կարապետեան կուտան եյրեք
խումոլթեամբ; Ստեղծ՜ագործական կանուխ շյ՚չ^֊՛– անուն,–— ցույնգւի րազմաթերր–. ծղկի , րեժանք ,
նէն , բանաստեղծը ներշնչող Հիմնական նիլթեբն (չորրորդ մըն ալ կ ո ւա այ Պ ե տեւ եան , ԼԱյ ծաւԼէԱ - ֆՐհԶՆՈՅԻ ՄԷՋ Դեկտեմբեր \4ին յանկար -
է կարօ Աճէմեան,
են եղաՆ՝ երիտասարդութիւնը , արիութիւնը , գե աունկ) ; 1$անգի ժողովրդական բարբառի ձեւն է, ծամաՀ ^ղած֊ ՚աՀաբեկիչ, (Ա -
ղեցկութիւնը., պա յհ-առ– ւթիւնը եւ իմաստալից ցինգ բառին, զոր կը գործածէ Աիբաքայ թարգ– ճէմ Կարօ) ;
կեանքը։ Այգ նիւթերը այս»ր ալ կը մնան եւ Հու մանիչը Աստւածաշոլնչի մէջ, ինչպէս Մխ* եւ եԱՐԲԵՐԳՑԻ Նչան Ծովիկեան, որ վերթբո
, 46000
լանա բա ր մ շտապէս կը Հանդիսանան անոր սա եղ - Աաշաձոբեցի - շրջաններում մեռած էր 0 քլա՛ւ տի մէչ՝ (Մ՛ ՆաՀանգնեբ)
: Ամբովջ կարոտ
ֆ-ագոբծ՜ակա՛ն* բերրի դաշտը : «՛Հանդիպում է Համարեա րոլոր տոլար կտակ ած է Պրրքլի Համալսարանին, Համար։
ե՛ ՊՕղՈՍԵԱՆ դետակներ\ի ավւերին եւ ճաՀիճներում Հայ ուսանողներու ծախքեր՛ը Հոգալու
Fonds A.R.A.M
ւ ՜ւ՚ւււէւ ւ>ււա>ւա֊ւ»ք»ւա«ււ՚>՛
Գխք Վ ը զ ա պհտք ե գովէղ Իսկ թէ ի՛նչ մեթոտով բուսական անուններու
երիտասարդ
ճչա ում կր կատարեն Հայաստանի 2
գիտնականներըվւնծի ծանօթչէ ։Կը տեսնեմ որկ՝եր–
Արարատ եան ի եւ կարապեախանի գրքին *ա յ է - թան կը գտնեն բոյսը բնութեան մէշՀ, ծանօթ լա Ցեղագրութիւն աա
նէն Հետաքրքրական , ամէնէն կարեւոր եւ ա մէ՛վն տինական անունին՝ կը փնտո-են մողովրգական ա–
դժուար մասն այն է ,ոլր Հեղինակները կ՚աշխատին նունը, այսքանը դիւրին է; Բայց երբ կը փնտ Գէպի ֆրան սաՀպատակութի՜լն ներգաղթողնե
րու ցանկերը ի ՜ ն չ խորՀրգածութիւենեբու կը տա
ճշտել րոյսեբուն անունները Հայերէն լեզուով , ռեն Հայ գրական ՚տնոմնը, ՛ա՛յգ է որ գմուար է՛. նին քեղ :
կարդ մը գրական ա–
ա յգ մասն է որ պիտի ներկա յառ-նենք մեր այս *Ա՚ր– ԱյսոլՀանգերձ բաղդատեցի
ջին յօդուածով * ւնն եռ .ւ, տեսա յ 1 որ մերժել կաբելի չէ : Իսկական Հայոց Պատմութիւն մըն է այս չար–
Անոնք որ զբաղած են բառարաններով, գի»են Այժմ քանի մը օրինակներ • ստուգա մ,ւ՝է~մը՚. Ա՝ ե՛ ղք որ « Յ ա ւ ւ ա ի , իբրեւ երկրորդական
1 — Ւ1^աբհ36& «մեծ. Զանց կ՚առնեմ
թէ թնէ ՚ լաբիւրինթոս ստեղծ ո ւա ձ , է Ր Ր յ ֊ բանութեան ՚^է՚՜է^ ^ԲՐՈՐԴ կամ չորրորդ Է2ը տրամադրած՜ Է :
մասին յար ո ւցո ւած վէճը » ՆիլՈ՝––
սեբու անուններուն Լո*~Րլ\ * եւ Հինէ՚ն ի Վեր %. եւ. Անոնք առատ նիւթ կր Հայթայթեն աղգագիբ–
Արկ–՛"– ՓԷր (Նեղոսի ծաղիկ) թէ նունուֆար (Հաըսնա -
ամէ՛ն ժողովուրդի մէջ՛, Փրոֆ՛ ՎաՀան ներուն կամ ճիլղաՀամարագիրներուն ;
դժոլա.րոլթիւննելԼ՚>> °^՜ագի^1)՛ Ջրային այս բո յսին , որ Հաս1 "էբ^էէ է
նի կբ խոստովանէր իբ կրած (իամս/ևակին ամէն մէկ տեղացի , իր քաղաքին
մեր բանաստեղծներուն՝ նունուֆար անունով, կու
ղորս լուծելու լաւագոյն ձեւյը կբ կարծէր սա֊՚-՚ել կամ մօտակայ գաւառէն կր չ\ոկէբ իր կողակիցր։
բառարան՜ մբ եւ սխալին տան երեք անուն,–— ջրաշուշան յ հարսն ամսաւ կամ
նբ ձգել անոր վյ՚այ՝ "Ր^է պատասխանատուու^ի*— կոկոո. սպիաակ։ ^ս՚տ Հաղուագէպ էր Հեռաւոր վայրերէն կենակից
առած էր ւ Զիթունի^կ" փնտռելու ա բկած ախնդր ո ւթ իւնը : Ա եր քաղաքին
Հ ետեւի Վասպո լրական ի ժողովուրդին բառս՝՝ - € Հանդիպում է Ատ եփ ան աւանի ու Ապարանի մէչ^, էէ ատով ցոյց կուտա յին՝ գոլբսէն նի բահ՛ուած
մթերքին, մեթ՛ոտ մբ որ շատ գնաՀատելի է , Րէէյձ՚Տ շրջաններում՝ կանգնած եւ գանդագաՀ ո ս ջրերում ։ Հայ՛սերը։ ՀԳբսեցի է անոնց Հարսը»՛՛՛
որոշ վե բա պա Հ ութիւն տնՀ բաժեշտ է , որովՀ ետ եւ Նագկում է ամառուայ ամիսներին : Տերեւներ ի եւ Ներկայիս, նոյնիսկ միտքէ չեն անցըներ ի -
ինէ\որ ճիշտ է Վասպո լրա կանի մէջ՝ ճիշտ շէ ո* ս՛ւ ՛՛ կոթունների մէջ կալ օդատար Հիւսւածք, ՛անցքե րենց կէսերուն ծննդավայրի խնդիրը՛, քէոյն կր
բե բ գաւառներու մէջ, այսպէս եւ Ֆրանսացի– րի մէջ՝ յատուկ աստզտձել մազիկներով, որոնք կա,՛Ոն Ագ–՝Հէօյց\ի կարմե ղա յոս քՒե լս ա գա լե ան
նե բու մ օտ , որոնք Հ ի ւս ի ս ա յին գաւառներու մ<՚ »> պաշտպանում են խգունջներից ։ Հերձանցքնեբ կան Ամմաբցի կիլլնաղիկ կէօքչէվիքեանի Հետ : Այս -.
տարբեր , Հաբաւա յին գաւառներու մ էջ տարր–1* ր միայն տերեւձի վեռին մակերեսի՛ն , որը մոմաշեր պէս *1ի*–յքինցին՝ Վանեց ի ին \ Հետ , քՒօքատցին՝
անուններ տուած են՛ միեւնո՛յն բոյսին ։ ք*ասմաջ.. տի շնորՀիւ չի թ ր ջւո ւ մ ։ Հեբձանցքի բերանին կան Այ՚՚ճարցիին, Ա՝ ա ր զո ւան ց ին՝ Պրուսացիին , փէօ–
ե ան կբ Հ ետեւի իւկն - է լ Պայթարի եւ Լըքլէրի մազիկներ՛ կոթունների երկարութիւնը կախւած է իժա\ իաց ին՝ Աե բա ս տ ա ց ի ին Հեէհ , ԶէօքԷմքԷօ յցին՝
աշխատութեան ցուցումներ ուն։ Տոքթ– 1կթինկ՛՛ ջրերի խոբութիւնից : ծաղկաթերթերը, ներկայաց Զ՚՚^չԱւլաաքցիին , քիոտոսթոցին՝ կաբնեցիին եւ
կբ նախընտրէ բաղդատական մ ե թ ո տ բ , Հ իմռոկՓծ նում են բոլոր ան ց ո ւմն ե ր բ բաժ ա կա թ ե բ թից մ ին– կամ Մալկաբացին կամ արա կապց ի ին Հետ իսնամու–
մ ատ հնագրական վկա յ ո՛ւթ ի ւնն ե րո լ , ժոգովրգա - չել առէչներր* տերեւի ձեւափոխութեան կլասիկ թիւն կը կնքեն *
կան ճանաչումներու եւ բուսական կազմախօսո ՛֊֊. Օրինակ է * *հիշեբը ծաղիկները փակւոլմ եւ սոլզ– Լաւ է. այսպէս * Ազդախաոնումը, ։ դրսեցի ֊
թեան վրայ, ամէնէն ընտիր, ձեւը, Որ սակայն ւում են ջրի մէջ՛, Պաուգները Հասունանալուց յե– աեոացիի վէճերբ կը գադրեցնէ գոնէ ։
դարձեալ բացարձակ չէ՝ նկատելով ՛որ մատենա տոյ իջնում են ջրի տակ , որտեղ է՝Փոոլմ են ; Ա– Հայրը էվէրէկցի, մայրը ԱրաաՀանցի , առա
գրական վ կայութիւննեբը ճիշտ չեն յաճախ ե ւ ղատւած սել սերմերը, գով լի յատուկ ծածկոցի ջին զաւակը Պ" լսեցի , Բ ՛ը Աթինացի , Գ * ը քիու ֊
բո յսերը անուն փոխած են դար եր ո լ .ընթացքին • չնորՀիլ երես • են, բւ քրճբւ ւմ ՛եւ լողում : մանացի , Ղ** Փ-արիղցի րնտանիքնեբ ալ բաւական
ա յսուՀանգերձ 1է1շոէ1Ո0շ1էաո/» իր կատարած փոր - բ՚ածւում են նաեւ ձկնեբի միջոցով, որոնք ուտում ոլնինք ՚.
ձերը ի ս կապէ ս վճռական կր մնան • Ալի շան եւս էլ՛,՝՝ են ծածկոցը : Ա՝ատաղ կոճոարմաաը գործ է ած– Հապա՛՛ ղերդաստաններոլ կազմախօսոլթիւնը ։
թուի թէ կը Հետեւի իպն-էլ Պայթարի, դժբախ ւ ււ ւմ որպէս սնուն՛դ , Հինը ^դաբաղելու եւ֊ ներկե Մեծ ագրար ը ֆ րանսաՀպատակ , միւսը ամերիկ -
տաբար աղբիւր չ ի յիշատակեր ; \լ * ի ւզան դաց ի ՛՛ւ լու Համար՛ ք*՝ո լոր մասերը կապող յատկութիւն եան քաղաքացի , մէկալը յունաՀպատակ , տալը
կը յենու բառաքննական պր պտ ո ւմներ՚ո լ եւ Հի ՚ ունեն եւ ժողովրդական բժշկութեան մէջ գործ են պուլակարաՀ պա տակ , քո՚յր՛ը՝ Հապէշական քաղա -
Վկա յո ւթիւննե րու վրայ ՚. փաջունի կ՚ընդօրինակէ ածւոլմ փորլուծի դէմֆ ; քազ ՚; , փեսան պարսկական , Հայրը Արժանթին .
ա ւան դա կան անունները , ճիշտ ինչպէս Ա ափար ֊ 2 ՚1՚^բհ21 եւԱքօ1եւ.– Լատիներէն անունը կբ ցէ , զաւակը եգիպտացի * * * Որքա՛ն 1լ՝ուզէք *
եան , եւ քիչ\ ո^՚ին ա Լ սա ո լգա բանո ւթիւն կը փորձէի՝*, ծագէ յունարէն ^փւ||աԱ– ^$աՀիճ) բառէն։ Ֆրան - Լեզուական ճի0ւզը : ք*մ զաւակս ֆրանսախօս :
Աենեվիշեան– բաւական յոգնած Է իր ճշդումնե - սաց իներ բ բազմաթիւ անուններ կուտան այս ճա\Հ– Հօր1*գբօրորդիս գերմանախօս : Մօրեղրօրս ազ^փ–
լաւն մէջ , ղորս 1լ արժեւորէ յաճախ գաւառական ճային բո յսին , թարգմանութեամբ* աշտանակ, կը ամերիկախօս % Հօրաքրոջս թոռը յունա րա բ ֊
•անուններով։ Ղ՚ժբտխտաբար չեմ կրցած ուսում ՚յգեկատ , վւնջիկ* Անգլիացիները՝ կատուի պոչ՛. բառ : Փեսաս ի տ ա լա խօս : Մ իւս փեսաս ալպանա -
նասիրել Ատ* քիոշքեանի բառարանը, ձեռագիր /ւ (հուսերը այգ բո յսին ծա գի կն եր ո ւն, աո ո լաս ա խօս՛. քեռայրս ս պանաւ խօս յ Աղջկանս զաւակները
մեծ Հայրս ալ թրքալեզու ** *
Վձիէննա , որ բաղդատութեան այլապէս Հետաքր.., կը գործածեն լնդախտի դէմ , ուրիշներ այրուած– Հ ունգարախօս՝
ք ր ա կան փաստեր կրնա յ տայ բուսական անուն ՚.... քի դէմ ։ ք*ազմաթիւ գործածութիւններ ունի այս \\երգազթն ալ իր դոՀարնեբը կը խառնէ այս
Հ ւ՛՛(I՝/./նուագին մէջ :
ներոլ ՚քքննո լթեամբ զբաղողին * Վերջերս, Վենե բոյսը Ամերիկայի, Պարսկաստանի , ոլէտի մէջ ե
•եւ ,նէն նլ «Ս իրէ լիլ
աիկ տուաւ նոբ\դէմք մը այս ասպարէզին մէջ^– այլուր »- ԴՀանց կ՛առնեմ (այգ ամէն\ը տեսնել իմ^
Հ* ա^էբաՀեան , որուն քննւււթ ի՛նները եւ ..^ &.՚Տ*–– Ն ՚րղՏան Քսոաալէ^քի^մգչձ ; • • ՚՛ ––––փՔ^՝^^ախ*< ւաը սւվարտհլ ես . Էս աարք
խոստումներ կուտան Հ Այստեղ անկարելի է Հյիչա .Արա բատ եան եւ կարապետ եան կ ո լ ա էսն երկու Ֆիլհարմանիի ՝ կուրսերին • • *» է
տակել Արմ են ակ Պ ետ ե ւեան ի բուսաբանական բաղ֊, անուն,—• որձախոա եւ կեււո1ն լայնատերեւ։ Կը պատասխանես , «Մենք բոլորս լաւ եւ հա1ն–
մ ալեզոլեան արժէքաւո ր րա ռա ր ան ը ( անգլերէն ,, գի սա ենք : Այս աարի ֆուրթունալբ ձմեռ, մր ռւ«
ֆրանսերէն , սպաներէն , գերմաներէն , \ իտալեր էն , « Հանդիպում Է Հ ամար ե ա բո լո ր շրջաններում , նեցանք 9 ամմ՛ա մենք, փաււք աիրաջ , աււաա քէ0 -
թուրքերէն , Հայերէն եւ լատիներէնէ , տպ * *հա– ավւից ոչ Հեռու , սակաւ՝ առուներ ի մէջ : կեռոնի միւբ ունէանք ,.
Հիրէէ 1 ՉՅեին Հ որ նոյնիսկ իբրեւ դասագիրք կը րոլոր տես՛ակները միատուն՛ բոյսեր են, փոշոտ– քյւ այս, բոլո՛րն ալ Հայո՛րդի Հայ են՝։ Հայկ Նա–
ծ առա յէ Փար իգի գե գա գո բ ծա կան Համ ա լսարանի ւո ւմ են քամ ու միջոց ով * Պ՚ա՚ո լգն ե բ բ մ աղիկնեբ^ Հապետի սերունդ ՚. Լուսաւորչի աւազանէն ելած ։
ուսանողներուն , Հակառակ Հայերէն կարգ մը– բու– ունեն եւ տ ա բ ած ւո ւմ են քամ ու միջոցով ։ Տերեւ Ս * Մեսբոպն ալ այս ամէնուն Համար գիր ու տառ
ս անուններ ո ւ մասին անՀրաժեշտ .վեր ապա Հ՛ու ֊. ներն ունեն ՛ուժեղ զարգացած օդատար Հիւսւածք։ է ստեղծած՝ ձուլման վտանգէն փրկելու՛ Համար
թեան ՚. Տե ր ե ւած ո ց ե ր բ Հե շտո լթեամբ շարժւում են ցօ - զիրենք : ,
ղունի Լուրջը , որ քամուց պա շտպանւելու յա րմ ա– Կ՝՛ ո լզէ® ք տա կալին ուր ի շ ղո ւա ր ճ ալիքներ . այս
էջե ֊
րանք է; Տեբեւած՚ոցեբի ներքին մակերեսին լորձ ուղղութեամբ։ \,ոբէն կը. ժամագրուինք այս
Ողբերգակ ու խոր բան աստ Լ զծա կան Հոգիի Հա - է արաագր՚ւում , որը նրանց պա՛շտպան ո ւմ է ցօղու- րուն մ*.էջ ։
լաստիքներ են ւ
նին շւի ւե լուց ։ 0օղուններն ու տեբեւն՚երն օգտա ֊
գո րծում են խս\իբ Հ իւս ելու եւ տանիքները ծած Կ՛ ՊԵՏՈՒԵ
Ս ո գոմ ոն Տաբօնցի մարդն ՛ու բանաստեղծը * կելու Համար ; կոճղարմատը կարող է գործածւե/
•այս բան ա ս տ եղծ ութ ի ւննւերոլն մ էջ եր ե ւան ե կ ած որպէս սնունդէ ; բոյսը դառնաՀամ է եւ թունաւոր ։ Զբացւած ծա
են, իրենց իսկական խառնուածքով, առանց պա ո - 3 01^Շ6Ո21 ք1աէՅՈՏ. Այս բո յսին մասին իսօ– ղիկները դնում են քացախի մէջ^ ՝ոՐՐ Հանում է
նա սեան շրջազգեստի ու յաւակնոլթեան ։ Այ" սած եմ փրոֆ * Վ * Արծրունիի բառարանին նուի - գառնաՀամը , եւ ապա ԳՈՐ°^ են ածում «դերմա–
«մերկութեամբ » ան իսկապէս խոՀ՝ոլն\, սա ե զծա - բած իմ յօդուածա շա րքիս մէջ՛. Աբարատեան եւ, նական կապարի անւան տակ : կբկրորդ կարգի՝
գործ ու տաղանդաւոր է % Դժբախտաբար Տարօն– կարապետեան կուտան երկու անուն , • բադւս|սոա մեզբատոլ է՝ֆ–% "
ցին միշտ այդպէս չի լսեր իր ներքին ձայնը՛, կամ փսիկիոա լողացող, (Ա* Պետեւեան կուտա ւ Այսպէս Արարատեան– ե լ կարապետեան1 խնամ–
ԽոբՀրդաՀայ բանաստեղծներէն ոչ ոք անցեալի ե1՚Ր"ՐԳ–մԼՀ՝> կորդողք)։ քռվ ընտրած են Հայերէն ճշգրիտ բառեր , Համա
բանաստեղծութենէն՛ այնքան առատօրէն չ ի սնա - «Հանդիպում է Ատեփանաւան՚ի ու Աեւանի շր– զօր բո յսերոլ լատինական ան ո լններուն ՈսաՏՏ
լճակների եզրե
նիբ , որքան Տաբօնցինւ Ատիկա սնունդի բանաս - ււնն եր՛ում՝ գետերի , առու.ների , աւելուկ, թօ1յ՚80ՈԱՈ1 • մատիտեղ կամ Ջրապղ
: \թոբ ընձիւղ
աեղծական ձեւերու ու միջոցներու լ"կ մեքենա՛ րին ե լ խոնաւ մաբղաղետիններում պեղ , Տ^X^ք^^§8ւ քարբեկ կամ փրփբիճակ , 1-ՕՈթՅ.
կան փոխառութիւն՛ չէ * նոր բովանդակութիւնը ներ տալու մեծ ընդունակրւթիւն ունի , այգ պատ պարոն բանջար , Շ3.1ՇՃ Բ"ձՒ ՚ 6<ՅԱ1Տ6էԱՈ1
Հին՝ տակա՛ւին կենսունակ ձեւերոլ մէջ դնելու ճառով էլ շատ յարմար է երկար ժամանակ ջրի ձիաձետ , –յփշատ — դուն , օտոէծսոսա — Ր ր ՚ ք ի
անխուսափելիս ւթիւն չէ , այլ ստեղծագործական տակ գան լող մա բ գա գետ՛ինն՛եր ո ւմ աճեցնելու Հա տոտ կամ դառնալեղի կամ թե բուկ Լայս վերջին
որակ , ոք Տարօնցիի բանաստեղծութեան թէ՛ թու մար ։ Հատիկը լաւ կե բ է թռչունների Համար : ՚.առ/ւը գտայ միայն Պետեւեանի մօտ, մեր բա–.
լութիւնն էգ թէ ուժը։ ՝ Հատ իկներից մաննայա կրաւպա են պատրաստում , ռարանները ունին տերեփուկ եւ թերեփուկ բառե
Ա * Տ ա բօնց ին շատ յաճախ կը կտրուի ի րա կա - ԼՓ րոֆ •> Արծրունի «մանանեխի Հատիկդ թարգմ ա֊. րը ՚ ՚՚Լ–երՀ*վ՚նէ-իէն- է աղալլաղո* լւմ ը ք ա֊ լբդեօք) ։
։ււեէա,նա
նութենէն ։ Կը փակուի ինքն իր մէջ եւ կը տարւուր նած էր , ստորագծուած երկու բառերը) , որը ջրի .ճամբ*.ան ,՚ ղւ որհ կւըւ֊ բւանան -Արլ ւա ր ա եւ Կւ
Ի բ ենց ժամ ան ակը ապբ ած դ ի րքեբոլ Հ ին խոՀե - մէջ խիստ ուռչում է, լաւ Համ ունի եւ շատ սնն
ՐՈՎ * Երեւոյթները անցեալի բանաստեղծականն դարար է : Լաւ կեբաբոյս է՚ֆ ։ ^ րապետեան իրենց այս դիրք՛՛՛ի՝ Հայերէն լեզուին
շունչով տոդո րելը՝ Տա բօնց ի ի բան ա ս տ եղծա կան 4 Շտմէետւ թ017Բ€հւեւ Լալիներէն անունը , տալով գիտնական\ի ծիրանին, այնքան կը Հպար -
Հիմնական թերութիւնն է , որ անոր րուն ա ււ ո՛ւ՛ղ - ծագումով յունարէն , կը նշանակէ կողով ծաղ տացնէ մեղ, որ գն ա Հա տ ո ւթե ան այս աբտայայ -
ծա կան խօսքը զգալի կերպով կը զրկէ թարմ ութե– կապսակին ձև֊ին Համար ։Ա–նդլիացին երբ Հքարիամ– տութեանց 1լ րնկեբացնենք աղաղակ մր՛
նէ, փայլէ եւ֊ ներգ՛ործման ումէ ու ղա յն ղր գար՜ մօր ոսկի կը կոչեն, ՚ոբովՀետեւ ոսկիով լեցուն ք՚ՑԻ՛՛՛– Ի^է ամէն Հայ մտաւորական Հետե–
ձընէ պաղ ու անմատչելի՛. Բա յո Տաբօնցին , էն չ - ^ոգովի նման կը բաց ուի Ասա՛ո ւածածնա յ տօնին ւէր այգ ճամբուն։ Այդ ճամբան է որ կրնայ մեզ
պէս ՚յ՚՚յց տուինք վե ր ր , օմտուած՜ է իրականու - օրերուն : Ֆրանսացիները կը կոչեն թՕբս1շւ§€– որով^ տանիլ ՀՀայ մ չա կոյ թին վւա ոքերուն :
թիւնր տեսնելու իմաստուն .կարողութեամբ՛, անո՛ք Հետել կը բուսնի բարտինեբու կողքին ։ - (Վերջ)
ապրելու եւ ներչնչուելու քաղաքացիական աչ - Աբարատեան եւ կարապետեան կուտան եյրեք
խումոլթեամբ; Ստեղծ՜ագործական կանուխ շյ՚չ^֊՛– անուն,–— ցույնգւի րազմաթերր–. ծղկի , րեժանք ,
նէն , բանաստեղծը ներշնչող Հիմնական նիլթեբն (չորրորդ մըն ալ կ ո ւա այ Պ ե տեւ եան , ԼԱյ ծաւԼէԱ - ֆՐհԶՆՈՅԻ ՄԷՋ Դեկտեմբեր \4ին յանկար -
է կարօ Աճէմեան,
են եղաՆ՝ երիտասարդութիւնը , արիութիւնը , գե աունկ) ; 1$անգի ժողովրդական բարբառի ձեւն է, ծամաՀ ^ղած֊ ՚աՀաբեկիչ, (Ա -
ղեցկութիւնը., պա յհ-առ– ւթիւնը եւ իմաստալից ցինգ բառին, զոր կը գործածէ Աիբաքայ թարգ– ճէմ Կարօ) ;
կեանքը։ Այգ նիւթերը այս»ր ալ կը մնան եւ Հու մանիչը Աստւածաշոլնչի մէջ, ինչպէս Մխ* եւ եԱՐԲԵՐԳՑԻ Նչան Ծովիկեան, որ վերթբո
, 46000
լանա բա ր մ շտապէս կը Հանդիսանան անոր սա եղ - Աաշաձոբեցի - շրջաններում մեռած էր 0 քլա՛ւ տի մէչ՝ (Մ՛ ՆաՀանգնեբ)
: Ամբովջ կարոտ
ֆ-ագոբծ՜ակա՛ն* բերրի դաշտը : «՛Հանդիպում է Համարեա րոլոր տոլար կտակ ած է Պրրքլի Համալսարանին, Համար։
ե՛ ՊՕղՈՍԵԱՆ դետակներ\ի ավւերին եւ ճաՀիճներում Հայ ուսանողներու ծախքեր՛ը Հոգալու
Fonds A.R.A.M