Page 267 - ARM_19-1947_01

ՍԱԳԱ*

ՆՈՐ ՍԵՐՈՒՆԴԻՆ ՀԱՄԱՐ Արամին ըսաւ, Մէկը սպաննեցինք , միւսները ԱնմաՀն իշխան ուշի ուշով կր զննէր մեզ եւ

ո՛ *–ր թռան • • » մեր աշխատանքները։ Ի Վեր քոյ գոՀ մնալով ար -
դիւնքէւԽ երեքական Հատ մօսինի փամփուշտ նուի–
Արամ շ կմկմ աս լլռեց 3։ րեց մեղի .
ԶԻՆԱՎԱՐԺՈՒԹԻՒՆ - Գ * ււլ ս

Լասապը չկար, Հետեւած էր որսին։ Այս արդէն մեծագոյն շնորՀն էբ որ չափաՀաս

« Լաւ է որ միշտ այսպէս անվախ րլլաք > ընկերներու նախանձը կը շաբժէր ;

Ընթրիքէն վերք, մեր յոգնած մարմիններր շարունակեց Վազգէնը , Հիմա պիտի տեսնէք թէ . Մեզի տուէն մ օսիններ եւ ա յս անգամ ք-շխա–

աաքու֊1լ ա՛ն կողէն կր փնտռէ էն ։ ո վ էր եկողը , որ պատժուեցտւ» : նուէ ր բերե– նըն էր դեկավաբր յ Անձամբ նօթագբեց արդիւնքը
Ե ւ ՛Լասապը վերադարձաւ մեղի
Նորէն պաՀակնհրոլ կարգագրութիւն եւ ապա եւ մեղմէ քան էնհ ր ր վա րձատբո ւեցան Հ . Տ • Գ*
ւ՚՚վ աս1Ի գլ՜Փ Հտ«
քուն մ ր քարա յրներու մ էք, յատկապէս յատակէն ղին ան շան կրող արծաթեա յ շքանշաններով եւ

փռուած սորեն ի ծղօտներու վրայ, մեր պայուսակ­ Ո ո լորս կը խնդա յինք ։ Վասապը արքերու մ ա֊ քԲ րի ստափո րի ն կա րնե ր ով :

ները րարձի եւ վե րա րկունե ր ր վերմակի տեղ գոր­ ոին բացատ րո*–թի ւննե բ կուտար : Ե ր քան կութ իւն բառը Հասար անգամ րտդմ ա -

ծ՜ած՝ ելով ։ ք՝այց Արամբ տխուր էբ ու գլխիկոՐ ։ պատկուելէ վերք ալ չէ ր Հ աւա սարեր մեր ի բա կան

Պ աՀա կներ նշանակս ւեցան միայն մէկ կէաի էք լ ա յդ Արամն՛ ալ ժամանակի րնթացքէն՝ յե ֊ երանութեան/ ;

Համար ; Ջորարերանր գտնուող կորացած ժայռի դափոխական —• Ղ՜ա շնա կցական կեանքի մ էք դաբ– ՜Լ, շան ա ռո ւթ ի ւն էն՝ ետք , /՚ շխանը դասախօսէ ց

մր տակէնւ , պէտք է Հետազօտուէ ր Նոր Գի՚֊գի ձլ տոկուն , անվախ ու քաք Հայդուկ մր, եւ զ\ո\Հ մեղի զինուորական տարրական գիտելիքներու մա­

ճամբան : Ուրիշ կողմէ վտանգ չէր սպասուեր : մը Վան ի փառապանծ՜ Հհը ո՛ս ամ արտ էն՝, ։ սին : Ապա շարուեցանք րնթրԻքի սեղանին շուրք :

Պարտաւոր էինք աՀաղանդի սուլոցը լսելուն Բաբա յրէն քով , Հաստ փայտերը կր ճարճա - Երդ ք ա՛ր՛տ աս ան՝ ո ւթ ի ւն , ճառ :

պէս Հագոլիլ եւ վերցնել ղէնէքերր, կազմ ու պատ­ աէին, քուն՛ը փախեր էր մեր աչքեր էն , անվեըք կը Այգ֊°ՐՐ) բոլՈբս ալ Համոդուեցանք որ իշյխան

րաստ սպասել Հ րա Հանգի ։ խնդայինք արքի .գլուխը դիաելով , մ էն չեւ որ բաղմակողմանէ բնդունակութիւններով օժտուած ,

Միայն երեք վայրկեան էր պայմանաժամր ։ լուսցաւ ; տ ա ղան դա ւո ր ու Հազուագիւտ յե ղա փ ո խ ա կան մ րն

Մեր տասնեակին մէք կր գտնուէր Ա* Տայեան, X է ։ Ան լալ երգիչ էր, լաւ Հռետոր , բանաստեղծ ,

մեր թաղի մ ե ծ ա Հ ա ր ո ւս ա ին աղան , փափ կա ս ո ւն Աբեւր խիստ ա խո րժելի էր այգ որբ % Լեռ ու Հբապաբակադիր , զինուորականէ , քաք կռուող եւ

օրիո րգի մ ր ձեւերով , շատ Հա՛նգստաւէտ կեանքի ձորր կարծես կր խնդայէն մեղի։ աՀա բեկի չ : Տ եաագա յին պա ր/լուեցաւ որ ան նշ/Ա–

վա րժ՝ ուած ու թուլակազմ պատան ին , զոր «Ագքիկ Զէնքերը բռնած Հ բ աման ի կը սպասէ ինք , ՛երբ նա/յ/1 ր գաշնակաՀար եւ ձիավարժ մրն ալ Է։ ❁

Արամ» կ՚անուանէինք երրեմն • ՀրաՀանգ տ րո ւե ցաւ Վերի Վարագը բսյքձրանալ ։ Բ ախտ ո ւնէեցանք օ ր մըն ալ <Հլեբ ան մարդոց»

Գիշերուան կէոէնյ վերք, պաՀակէին Ագքիկ Վերելքը թէեւ բաւական դժուար , բա յց մ եղի աննմանէ Հայերու , դիւցազունք Հայդուկներու Հեա
րո ւա րեան
Արամն ու Գաբօ Հաց ագո րծեանէ ր ( Փետ Հա՛մար, խիստ Հաճելի եղաւ * ապրելու, անոնցմէ նեբշնչուելու եւ ան՛ոնցմով
:
ապստամ րո ւթեան Հերոսներէն ել ղոՀերէն) Վերի Վարագ կբ կոչուի Վարագն ու Ա .. Գրի­ Հ իվսնալու ։

Անանք նկատած է/՚" յ ո (՚ ձիւնէն վըա / մ է կր կր գորի վանֆր իրարմէ բաժնող վերելքը, ուր կը Երբորդ օրը երեկո յետնէ զէնքերը Հ՝ոնտ ձգեցէնւք

յառաքանւա լ դէպի էն կոլղենին , մե րթ կե՛ն՛՛դան ի ի մնա յինւ Հ ինաւուրց եկեղեցիի մ ր պատե բը մ իա յն : ու նւ ո ր ս ե րն/գա կանն\ե բ ս միայն վերադարձանք

ձել առելով , մերթ մարգոլ նւման կանգնելով : Երկշաբքի կեցած երկու լեռներու միացման քաղաք ;

«Ո^վ ես , Հարցուցած էին . մարգ կարծուածը կե­ կէտ էն վրայ շինուած՜ է եղեր վանքր ՚ * Հակառակ իր » Լեռ բարձրացանք պատ/սնի , աւ վերադարձանք

ցեր , լսեր ոլ նորէն յառաքանալ սկսած էր ՚. բարձրադիր կեց՛՛ուածքին ^ ցուրտ չէր՝ Փլփլած ե– նշանառու, անվախ , տոկուն եւ երիտասարդ դար­

Արամ, վաղէ քարայր ր եւ լ ո է ֊ ր աուր, ես կեղեցիին շրքապատը բաւական րնգա րձակ Հար­ ձած յեդափո խակասներ ։

կր Հսկեմ ու եթէ պէտք ըլլայ , կր կռուիմ , պատ­ թութիւն մրն է ։ (Վերջ) վ. ՀԱՄԱՋԱՍՊ

ուի ր ած էր Գաբօն : Այնտեղ, մինչեւ կէսօրը մենւք զէնքով, շար -

Արամր սա րսավ/ով գիտած էր անծանօթք ել քա յին մարզանքներ կատար ե լէ վերք, սլա արաս ՜–
իրենւ՝ թուած
Հետեւորդներ էր թէ՝ մէկ չէ ան, այլ բազմաթիւ ւո ո ւ ե ցանք նշանառութեան ։

ալ ունի եւ այգ կերպ այ իւ մրա - Հինգ Հարիւր քայլի վրայ տնկուեցտն արքէ
թուղթ
դրած էր Իր լոլրր ։ կենար ՀադագիԱ

ԱՀազանգի սուլիչէն ձայնէն վեր թռանք, Գ է" ՛՜Ւ՛Ր 1 որուն ճակտէն՛ փակցուած էր կլոր

պատրաստուեցանք ել մտանէք մօտակայ ժայռերբ ։ մը ։ նշանակէտին ետեւ^ը փոս մը , ուր պիտի

ստուգիչ անձը ՛Լասապը » Հարսնիք կայ թուրքերուն տուեր ։

« Մենք կր կո ուինք ու գո*֊ք Ղ Գ ո յ շ կերպով, Մեզի տ բո ւած էբ երեքական Հատ հ իւ ա ւո ր Նոր կնքաՀտյբ մլ/ն ալ գտաՀչ– են Հիմա։ Հինը ,

մէկիկ ֊ մէկիկ կր բարձրանաք Վերին Վարագը , Հրացանի (բերդանի եւ այ|նալ|ոլ|ի ) փամփուշտներ։ ՏովՀաննէս 1 կնքա Հ ա յրր , ա յլ անուամ բ Հ^օնպոլլ

պատալիրե ց Վագգէնէ ել ՚Լտսապի Հետ յառաքա - Հինգ– Հարիւր քայլի նշանառութեան փորձը յոդն/ած է, իր աեղր կ՛անցնի Աամուէլ Հօբաբր։

ցան։ Երբ մօտեցած Էին Գաբօին , տեսած Էին որ մեծ մասամբ յաքող էր, մէյմէկ փամփուշտով։ Ամերիկան , հարիւր յիսուն. միլիոն աալէր
ճիւղեբր, \– շանակէ տ ը տեղափոխուեցաւ 8 0 0 քա յ լի վը -
անծ՜անօթը կր ծռէ ծառէն վար կաթուած , ապա 1 5 0 0 քայլի է Արդիւնքր լւյաճշիշ պիտի զրկէ Անգար ա ^ ՒՐՐ^՛1՜ 1 է ա Ր ^ Ք փեբ ֊
բայ ընդՀանրասլէս
ընկոյզ կր փրցնէ , կբ կոտրէ ել կ՚ուտէ : քէն պատերազմի մ ի քոց էն՝, ՝թ՝ուբքեբոլ մատուցած

Վազգէնն ու ՛Լա սապր լուծած էին գաղտնիքը։ գոՀացա՚ւցիչ էր , մենք ուրախ եւ Հպարտ : ծառայութիլնն՚եբուն ։

Ա՝՝ ին չ մենք սրտատրոփ կր սպասէէնք Հրա - Ժամը Յին, Ա • Գրիգորի կողմէ եկաւ Իշխա - Ա ենք խ աո)նուելոլ ի րալունք չունին ք թէեւ ,

Հանգի, լսուեցալ երկու Հրացաններու միաժամա - նի խում բը , քսանէ աւելի սպառազէն Հա յդու1էհե– բայց ել այնպէս , լռութեամբ անցնիլն ալ մեր դի­

նւակ որոտումս , արձագանգէ լով լեռ ու ձորը է բով, Ղ՜աա ւ՛ւ անց ի Հսկայ Աօղօն, & ի ր ին , Գրիգոր ւանագէտի պատւոյն կր գ ա ի կարծէք։ թոդ Ամե­

կռիւն՝ սկսաւ, կր մտ ած՜էինք բոլորս : Պուլկարացին , ռումր շինող Ո՚ուբէնը , Աիւրիւճի րիկա յի Հայեր ր Հ ետաքրքր ո լին ա յգ իսնդրով , քա­

Հյուտով Հա սաւ Գաբօն. եւ սլատուի րեց \ո ր Գաւօն յ֊ Մելքիսէթ էյնաթեանւ (մեռած Հայաստա– նի որ ամեբիկեան բանակի մէք իրենց կեանւքր

Վաղգէն ի քովը երթանք ։ նի մէք), ՄիՀրդաա Միրզա/սան եան, Բսթսթ Պ<>– կշիո֊ի մէք գբէն՛, ի Հաշիւ արդարութեան՛՝ եւ դե -

Աճապարանքով կբ շտապէ ինք, զանազան են - ղոս ել ուրիշներ : մռկրալփի յագթանակին : Գրամն ալ մեր գրպան/էհ

թ ա գր ո ւթ է ւննւ՚ե ր րնելով ։ չէ որ կ՚ելլէ ... Մ արդէկ աղատ են , իրենց գրամ ը

Բոլորն ալ մօսինով Հւ՜ տասնոցներով զինուած ։ ուզած՝ ձեւով գո րծածե լո լ * Պատը փակցնհլոլ ,

Հասանք դէպքին վայրը։ Խաղաղ էր, Վաղգէն Ոզքադուրուե ցանք «եր կնային/ մարգոց» Հետ կոտրած ապակիները կպցնելու եւ նոյնիսկ բոնի

լուռ կր ծխէր ալ մեղ կր դիտէր, ապա դառնալով եւ շարունա՛կեցինք գործբ։ թուրքին դրսլանէր թխելու , որ երթայ քէ՜ֆ էնէ ել

ԱլլաՀին փառք /ոս/յ :

«ինչու թուրքին կուտակն» : Է՛Հ , ան դրամ

«ՅԱՌԱՋ»Ի ՊԱՏՄՈՒԱԵ-ԲՆԵՐԸ աշխուժութիւն մր Հ աղած Էէն * երբ կր քալէ ր քաշելու , ուտելու ձեւր դիտէ : Հինդ Հ ար իւր տա–
գրամ
ԵՐԻ ՇԷ՛Ն ԷՐ ՄԵՐ Ր-ՈՑ՜ՆԸ փոթորկոտ նժո լզի մր Հանզոյն՝ շատ բարձրէն նա­ րիէ ք բիւղանդաց իներէնէ սկսած , պատ բաստ
ժա–
յելս վ ո տքե ր ո ւն տակ դ ո ղա ցող ս ա լ ե բը , թաքա ուտելու մասնագիտութիւն ձեռք բերած՜

թաք թաք աղմկելով իր վարած մեքենային պէս ՚ գալը կհսւվուրՏւէ^/ Հերթի կր ս պաս են իբենւց

,Զեռքէն թռչուն չէ բ աղատեր , ն ո յն ի ս կ սկսած էր մուցր մատուցանելոլ Համար ամենակուլթուրքինէ ;

ՕՐՈՒԱՆ ՄԸ ԿԵԱՆՔԸ ղեղաքանղակ մագիինհր շինել ընկոյզի ագնէլ փայ­ Ատ են մը , կարմիր Աո ւլթան Էն քղան ցքնեըր խն­
անց րնւելոլ
տով քաղւո ր ա ղքի կն ե բ ո լ մ ատները կարկեցին՝ յանուն միապետութհան , Հիմա* Հ^Հանւ–

Համար ։ րա պետ ական » թո ւբքիան կր Հ ո վանաւոր են, ՛մի -

Թում բերու վրա յ երկու ոտքի վրա յ կանգնած Գ ի ւր էն չէր Աաթենիկի սիրտր գրաւել , ել ա ֊ մ իա՝յն Ղ֊ն մոկրասիի ս կ ղբունէքն երր յարգելու Հ ա–
մար ... , «սի­
փորսողներ կը ն շմ տրէի որոնք փա յտաՀատի պէս նար սէրն էր որ կը լուսաւորէր իր վարաղուրուած
Գէռ՝շ կ՚ընեն : Երբեք ։՜ Աւետաըանէը կ՚ըսէ
աա– Հ ա* , աա Հա՛ ընելով ծակէ ծակ պաՀոլըտոլք աչքերբ ։ Ե՛– աՀա ան Հոս մէնէ չեւ լոյս մեքենայ կր

կը խաղա յէն Հոտած՜ շռանները ։ գա րձնքէր ՝ե լ իր թ ե ւե բ ր յոգնիլ Հ\Գ՝1՚աէին երբեք ։ րէ քու թշնամիներդ»։ թշնամիներդ ոիբելր աւե -

Աներեւոյթ թռչուն ՛մը իր կարգին ա՛յ ա՛յ ա՛ք քՒաղստոցէնւ խաւարին մէք երկար ատեն զէնքը կր տ ա բանական պատգամ է , առաքինութիւն է , ու -

՛կռնչալով անկողինք կբ փոխէր • Լուսինն ալ շատոնց ղիտէի , երբ նէ շմ ա ր ե ց ի կալտէրը * • • որ իր սեփա՛­ բեմն ուրիշներուն թշնամին սիրելր գերագոյն՛ ա-

երես պաՀ ած՜ էր ինձ մ է եւ ամ պերու ետ եւ տար ի– կանէ ցորի\հէնւ մաս մբ դտղտնի մօտակայ պարտէզը ոաքինութիւնէ պէտք է նկատել։

ներ Ո I. փն տռտուքր կը շարունակէ ր ։ կր ՚իոխաղրէր, տասանորդի ծանէր աուրքէնւ մա - Հալփւր յիսուն միլիոն աոլա՜ր ։ Եթէ թուր -

Գիտէի որ այս ժամուն Տէրս իմ ցիներն ու քա ր ^ ււ ու ււ լ՛ զերծ մնալու Համար, այսպէս դիւղացինւ քիան քսան միլիոնյ բնակիչ ունի , ամէնէ մէկ թուր -

անցաւներու շատ մ ր ղազանն ե բը դողութեանւ կու ֊ ստի պո ւած է ր €գո ղնւա Ը> իր արդար քրտինքէն^ , ե– քէն տասը տոլարի կլորիկ գումար մը կ՚իյնէայ։ Ալ

դային դէպի մեր գի*֊գր) քոսնիքոս , դաւադիր ան­ թէ կ՚ուղէր ապրիլ", բանւտեբուն մէք փտտելու աշխատելու ինչ պէտք ունին *

երես Գնչուներու պէս ու մ ի շա ալ կր յա քողէ ին գնով . Եւ երբ, մէկ միլիոն՛ Հայ քաբդուած է, թուր­

պատառ մ ը փրցնել զուրս ը մնացածէն՝ ։ Ես անոն ց քիս յ մէք , մէկ Հայու Հ ամ ար տասն րՀ ինգ տոլաբ

ճամբանեբուն վրա յ կր գտնուէի եւ ի զուր սալա– Այսպէս ես սրտիս մորմոքբ մ ո ո նա լ ո լ Համար քա ր ղազին վճարած կ՚րլլանէ Ամ եր ի կա յի քրիստոն–

Հով տեգ մ ր կ՛ո բոն է ի , երբ լո յս մր ծագեցաւ կ աշխատէի ուրիշ բաներ մ տած ե լանւճ ի տ ո ւե լի քա ք– եանեբր։ Ամէն մէկ նաՀատտկուած Հայ, ւո ա ս ն ր -

մ աքէս մէք ։ Ա կսայ վազել ղէպի կալեըը յ լոբէ մր նմանէ որ չի մոռնար կուկուլիկուն , մին։չեւ Հ ի ն/լ ա ալէ բ եկ ամ ո ւ/ո րեբած կ ՚ րլլայ թոլ րք

Հիմա մեր գիւզր կալՀոս մեքենայ մր ունէր որ անուշ քուեր , մբեղոտ բոժոժ ի մը մէք ղիս պար­ «Հանրապետութեան» ղանձին :

որ գիշեր ցերեկ կբ գործ՜էր յ ոէ֊ղղուեցայ անոր էս կե ց մեքենայի թաքա թաք թիքր կամէէվէ՚ն՛ ականւ– Այո կէտբ մեր ամէնուն/ Հպարտոլթիւնր շո քե­

թաքա թաք թաքբ , աշխատանւքի ձայն՛ին ամԷնԷն քէս անբաժանւ , որովՀետեւ որոշած Էին/կալերԷն աք լս լ է • • . Մ ասնա ւո րապէս , բարի միսիօնւսր7//#ր7՛

ՎստաՀ ելինւ րո լո ր ձայն ե բ ո ւն ։ Հթատ գոՀ էի ըրած –ի*ս խ ի լ յ /* րր զազրէ ր անոր ա՚լմ ոլկբ ա յդ օրուան/ որոնք քրիսաոն/եայ Հայերր վերստին քբիս/ոոնէսէ–

գիւտէս եւ աննշմ ար ելի կերպով Հասնելով մ տայ կեանւքբ երկարելու յոյսով ։ ցնհլոլ Համ ար ա յնքան քրաինք թավ/եցէն ժամ ա ֊

յուրանաձեւ շարուած սբաՀնե բուն մ էք ապաՀ ով Կռանի ու մուրճի ստեդծսէգործ ճն/շումին են -

ու տաքուկ ( քիչ ատենէն թաղուելով մ բեղին տակ ։ թէսկայ կր զգայի։ Գլխուս մէք Հրաշէկ երկաթ մը քերս բացի ակամայ, Տէվ՚ոյենց Ա՝արտիկն/ էր ,

Երկու աչքեբէնէ ծաղկակուբ քուշանին Գրի - ձեւեր կը վ/ոխէր, պատրաստ վարպետ ձեռքերու ղո յնղղոյն լապտեր մ բ ձեոքր , ա յնէքան արագօրէն/

Գո ր աղբարն Էր մ ե քե՛ն անէ դա բ ձնէ ողը , Կեսարի մր Համար անկէ կոփելու ցանկալի աոարկան։ զիս շալակր նետեց որ չկբոայ ճզալ նոյնիսկ, եւ

արձանին պէս գլուխը միշտ դէպի երկինէք տնկած ։ ՛Մրափիս մէք զիւդ մր գիւղով տողանցք բրին/, պարզապէս ա է երակի մր վեր քինէ քարին պէս ՚ / ՚ Հ " ՛ ՚

Չեչքարի նմանակ երեսինէ մշտաժպիտ յոյս մը, մօ֊ Հակակրօնւքի նետեր արձակելով, ղետի Հոսանքէն/ իր լայն կռնակին վբայ /ղարտուած– եւ վեբստինւ

աէն կա խո ւած մխացող լապտերէն ցոլքերուն մէք քշուող ՀրղեՀուած Հոգիիս ;Տ ան կար ծ աղմուկնէեբը յա՛ք, ձն ուած ղ ի * ֊ ղ ի ժս/նղ ո/ո շղթան/երուն/ : ԵւՈՐՐ

կր խլրտար։ Աուլկանպ Աաթենիկին սիբաՀաբուե - դագբեցան , եւ դարձեալ լսուեց ան զիս /Էնաոող^էե– կր վե ր քանէաբ . . . ;

լէնէ ի վեր անոր բոլոր շարժումնւ՚եբը տարօ^ինւակ րու ծան/օթ ձա լն/երը* Լոյսի մը ճաճանչն երէն աէ֊ (7րգ եւ վերջ) ԽՈՍՐՈ՚Լ ՎՇՏՈՒՆԻ

Fonds A.R.A.M