Page 214 - ARM_19-1947_01
P. 214
՚– 9 Ա❁Ա* I1 ,™- -•• - ;,,–,,,, ՚ ՞» ՚ "՚՚՛ "–՛՛՛ • • .՚" " –"՚ ՛ւ՛ւ»»
Օրիորդ Նոյեմի Փիլմիլեան եւ Լելոն Ալնա .
Հ. Յ ա Գ. « Ն ա * ՍեաւՕդ>*ի Պուտավւհշտի Խ) (քազաբը ւորեան մեր գաղութի փոքրաթիւ Հայութեան
երաժլտա–
պարծանքներն են : Առաջինը քաղաքին
աԱդոսԱիկ պատգմ. ժողովը Պ ո ւ տ ա փ ե չ ա ի Հայ գաղութը գ ր ե թ է կէս գաբէ նոցը աւարտած է եւ իբր գաչնակաՀարուՀի քանի
աւելի անցեալ մը ունի։ մը փայլուն նուագահանդէսներ տուած , իսկ
երկրորդը նկարիչ է \ ե ւ Լ""" Լ""– գնահատուած
Ի՛նչ ոգեւորիչ եւ– սրաապնիչ երեւոյթք երբ Առաջին Հ ա յ գաղթողները եղած ե ն կեսարացի են իր գործերր «
յիսունէ աւելի երկու սեռէ երիաասարղներամբոզք երկու եղբայրներ՝ Հաճի Վաղար եւ Յարութիւն Մասնաւորաբար արժանի է յ ի չ ե լ նաեւ քաջ ե–
երեք օր եւ մօտաւոբապէս ութր ժամ օրական Յակոբեաններ , որոնք գրեթէ առաջիններէն եղած֊ րիտասարգ մը՝ Արամ Երէցեան, որ 1944^ ֆալա֊
տքնեցան լաւագոյն լուծումը տալու Համար այն են արեւելեան գորգերը տեղս ւներածող։ Երրորդ կաններու ժամանակ, վարիչն էր Հիւանդանոցի
խնղիբնե բուն որ իբրեւ օրակարգ գրուահ– էին ի– անձը եղած է փրոֆէսէօր Յակոբ Զիլինկիըեա՚Լը , մր, ուր կային 2)50ի չափ Հրեաներ։ Այղ սոսկալի
:
րենց առջեւ : որ դասախօս էր եւ օտար թերթեբու թղթակից օրերուն, երբ Հրեաները իբրեւ մրջիւններ կամ
Համակ եռանդ ել ջիղ իրենց բոլոր արտայայ– Իսկ բուն Հայ գաղութր մասամբ 1911 թուին ճանճեր կը սպաննուէին, այդ երիտասարդ հա ,
տութեանց մ ԷԼ։ Նուիրում ի եւ զոհ ա բե րո ւթեան սկսած է : տզան անվեՀերօրէն դիմագրերով կրցաւ փրկեք այս
պատրաստակամութիւն , ու մանաւանդ անտեղի - Ա յ ն ժ ա մ ա ն ա կ Պոլսոյ «Ազատամարտ–» թերթին խեղճերուն կեանքը :
տալի արի կեցուած՜ք Հ՛ Ց– Դաչնակցութեան կող մէջ Հայր Մկրտիչ Պօտււրեանլ. կողմէ Հբատա - ՚\944ի պալար ման միջոցին թէեւ Հայոլթիլնր
քին , յառաջանա լու նոյն լուսաւէառ ուղիով, որ բակոլած յայտարարութիւն մր Հայ երիտասարդ - կեանքի կորուստ չունեցաւ , բ ա յ ց նիւթապէս մեծ
եղան;
կէս գար առաչՀ գծած են մեր պանծալի յեղափո ներ իՒրան սի լվան իոյ Եղիսա բե թո ւպո լիս քաղաքը կամ փոքր վնւասուողներ
խական առաքեալները , իրենց կարմիր արիւնով եւ կը Հրաւիրէր ալիսատելու։ Ե՛– յէբաւի՝, բաւական Պուտափելտի Հայ գաղութը մինչեւ առաջին
նուրբ իմացականութեամբ : թիլով Հայեր եկան, բայց յուսախաբ ըԱալով Ո– ՀամալխարՀային պատերազմի վախճանը ազգային
Հ. 8– Գ– «.Նոր Աերունղ»ի երկսեռ երիտա - մանք գացին, իսկ բաւական թիլով ալ Պուտափելտ տեսակէտով ոչ մէկ շարժում ունեցած էր։ Միայն
սաբդները ան՛կասկած վճռական ուժ մրն են , ու մնացին : 1919^5 մի քանի եռանդուն Հայրենակիցներու նա–
պէտք է ասպարէղ տալ իրենց աբգաբ յաւակնու– ԱյնոլՀետեւ ՚Բէմալի Պոլիս մտնելու նաիսօր - իսաձեռնութ եամբ կազմուեցաւ «Մ ասիս» մ իա թ ի ւ ֊
թիւնները արժեցնելու Համար Հայկական կեանքին եակին բաւական թիլով վւախստական Հայեր եկան նը, որ ունեցաւ նաեւ իր թերթր, «Նոր Գար՝» :
մէջ–, ՏԼուսպ են ել գիտակից իրենց ս տանձն ան Հ,ոս : Ե՛– դարձեալ մաս մը ա՛։ ցաւ ուբիլ երկիրներ , Աակայն, ա յս թերթը շատ կարճ կեանք մը ունե
պատասխանատուս ւթե ան մէջ՛ ԱՀա մեր տպաւո իսկ մաս մըն ա/ Հոս մնաց : ցաւ . իսկ Միոլթեան գործունէութիւնր օր ըստ
րութիւնն երր : Ներկայիս քսանելՀ ինգ երեսուն ընտան ի ք կաւ րէ կը ծաղկէր; Այնպէս որ, այն ժամանակ կարե
Ա արտ 1 , Հյաբաթ առաւօտ ժամ ր ճիչգ \Օին, Պուտափելտ ի մէջ։ Առանց բացառութեան , ամէն– լի եղաւ Հայաստան ուղարկել բաւական Հանդեր
առժամեայ կեգր. վարչութեան նախագաՀ րնկեր քըն ալ ամուսնացած են : Ոմանք ամուսնութիւն ձեղէն եւ ճ՚երմակեղէն : Եւ երբ այսպէս Միութիւ–
8ովիկ Եղի ա զա ր ե ան բացուած յայտարարեց Հ. 8՛ կնքած են Հ<ունգաբ.ուՀիներու Հետ։ Աեծ-ամասնու– նր մեծ եռանդով կր լաբունակէր իր զործունէոլ -
Գ. «Նոր Սերունդ–»,ի անդրանիկ պատգմ . ժողովր, թիւնը կր զբաղի արեւելեան գորգերու վաճառա - թ ի ւ ն ը , տեղւոյս Հո ւնդա րաՀայե րր սկսան Հետւս–
բարի գալուստի ջերմ ողջոյն երբ ուղղելով պատ կանութեամբ , մնացածները՝ այլեւայլ գործերով։ քրքրոլիլ ե լ Օր մր եկան միացան Հայ Միութեան
գամաւոր րնկերներուն եւ ընկերուհիներուն։ Հոգեւոր Հ՛ովիւ չունինք; Երբեմն միայն Հ ո ս ու վերակազմեցին զայն՝ «Հունգարիոյ Հայոց Մի
կուգայ Վիէննայի իւթիւճեան քաՀանան։ Բայց , ութիւն–» անունով;
Ըն տրուեց ան դիւանը ՚, երկու նախագաՀ երկու դժբախտաբար , այդ կարող ո ւ իսկապէս կորովի Այնպէս ոգեւորուած Է/՚՚՚՚Ք, որ մենք պաՀ մը
քարտուղարով մէկը
բանաձեւերոլ եւ երկու յանձնախումբեր , Հ ա յ քաՀանան անցեալ քաղաքական լփոթութեանց կարծեցինք, թէ մեր այգ ցեղակից հայ եղբայրնե
, ի քք 1լ միւսն ալ Հաշո ւեքննիչ : պատճառաւ միայն երկու անգամ կրցաւ Պուաա - րը ալ իրենց դարաւոր քունէն վերազարթնած են
Վճռական ձայնով կը մասնակցէին Հ. 8՛ Գ՛ փելտ այցելել։ 1ւ , վերջապէս ^գիտակցութեան եկած «Հայեր» են ՚.
Արեւմտեան Ե՚֊րոպայի կեգր. Կոմիտէն, Առժմ • ՛հագութիս մեծամասնութիւնր կը պատկանի Այն ժամանակուան՛ Հո մեգա րաՀ աչ՜ Միութեան։
Կեգր. Վարչութիւնը, «Նոր Ա.երունգ»ի օժանդակ Հայ. Առաքելական եկեղեցիին ւ կան մփ քանի բո նախագաՀ 8ա՝ՕՈ 0յՈ1տ1 1Լո1օ(Պառոն Տանիէլ էռնէօ,
յանձնախումբը ե– Հետեւեալ 14 մասն, աճ իւղերը. ղոքական, մաս մըն ալ Հռովմէականներ : Հա ք առեւտրական նախարար) եւ իրեն պէս շատեր այնյ–
Փարիզ, ՀՀավիլ, Պանեէօ ՛Բալան, իսի լէ Աուլինօ, Հռովմէականները տեղւոյս Ա. Ատեփաննոս եկե - քան ոգեւորուած էի" ւ " ր Հ՛Հ՛ կառավարութեան
Ասիէր , ԷԻ"–՛ , Տէսին , Սէն Շամոն , Աէնթ էթիէն , զեցւոի մատուռին մ է ջ ամէն կիրակի Հայկակ՛ան Հաւատարմագիր մը ուղարկեցին, որ սա բառերով
Վիէն , Վալանս , (հոման, կրընոպլր եւ Ա՝ արս էյ լի ծէսով պատարագ կբ մատուցանեն : Ասկից զատ կը վերջանար . «քՒէեւ գարեր առաջ մեր նախ ֊
Շրչ1՛ վարչութիւնը տասը պատգամաւորներով (9 ՀուևգարաՀայութիւնն ունի իր ժ,ո ղովրդապե տա - նիքները Ափնիէն գաղթելով՝ Հուն՚դաբիա Հաստատ -
մասնաճիւղ) : Խորհրդակցական ձայնով կը մաս - բանը։ ժողովրդապետները Վիէննայի միաբանու ուած են, եւ դժբախտաբար, մեր մայրենի լեզուն
նակցէին Հ.ՅԳ- «Ռաֆֆի» , ընկերները , Տաււագի թեան կարգէն կ՝ընտրուին : անդամ բոլորովին կորսնցուցած են, բայց սա
խաք՝բաւէբոլթէլլ ը ^ ՚/ւ ա շն Այ կց ա կան՝ Ո Լ Ա ա՚1ւ Ո զ ընկեր Գաղութիս կա ր ե լո ր ա՝1 դամ երէն են Նշան պատճառ մը չէ, որ մենք Հայ ըլլալէ գագբինք»;
ները եւ կսււաչոյտ իյ ա չէ Շր^– վարչութիւնը եւ այ, Փալանճեան , մորթի վաճառական , որ միեւնոյն
բաղմաթէլ երէց եւ երէաոասարգ րՆկերՆեր - ատեք. Պարսից Ա ռ ե Լ տ ր ո կ ա Ն ՍւՆձակի Պուտափե, Այն՛ ատենները Հունգարահայ Մ իութիւնր քա–
Ժամը 1 1 Էր երբ ժողովը անցաւ, իր բուն օրա տի 1հրկայաո^ւց/,չ% է. Ա < ա ր ռ ֊ , Մ ե , է ք ե ա ֊ , ^ . ւխ ԺՐ երեկՈյթ–ԼԽր ~ար^ԽԾ, ։ ւո ր ռ 9 մասնակցեցան
կարգին; Շրջանները մէկ մէկ սկսան կարդայ ի ֊ կոր եւ Կարապետ Գալփաքեա, ն ե ր , ԱիՀրան Աար. տեղացի ականաւոր արուեստագէտներ •
բենց մօա մէկ ա ար ո ւան բարոյական եւ նիւթական գարեան, Սուրէն Ոսկ՛Տ րիչեան , Աւետիս Գարբին - Հիմնոլե ցաւ նաեւ Հա յ ֊ Հ ո լնգա րա կան առել -
գործունէոլթեան գրաւոր զեկուցումները : եան, Շմաւոն Պողչալեա , Եղիա Արապեան , Վա– տրական տուն մը, որու բաժանորդագրես,/ ան -
թոլոր գե կո լցումներն ալ խմբագրուած՝ է՛էն Հա% Անսոլրեան ՎաՀան Զրոտեան, գորգի վաճ . դամներոլ մեծամասնութիւնր արտասահմանի եւ
որոնյլ
Հայերէն երէտասարդ ընկերներու կողմէ , Կապոյտ Ոստանիկ Ջարխոլկեան , Հնոլթձա՜ ց վաճ .Աարգիս Փէշթայի Հայ գաղութը ե ղ ա ւ ։ Այգ Հ աստատու ֊֊
ծնած ու մեծցած֊ Հհ ր Ա՛ն սա , շնորՀիւ Հայ Հա Արապեան, տպարանատէր , Տիկին Մ ա թ ի լա Փ ի լ – թեան կանոնագրի մէկ Հատուածը կր ֆաՀանջէր՝
Հ. Տ•
Եաչի գսլրոցնեըուն , Հ* 3* Ղ՝ * Նոր \)երունդի միլեան , սրճարանատէր , եւ Տիկին Աոֆի Երէց - առեւտրական շ ա հ ի Հաշուին Հայաստանէն Հայ որբ
յերէն սլարաագիր գասաւանղոլթեան 1 ել եան , նորաձեւութեանց տան տէր; մը բ ե ր ե լ եւ Պուտափելտի մէջ բարձրագոյն ու–
9* * ղան; աղան գասա խօ սո ւթեան ց ^սորված էինիրենց
մայրեն՛ի լեզուն^ եւ բաւական աք ծանօթ Հայոց եւ կենդանի դարձնել։ Տարին երեք անգամ գործիք րիտասարղական կազմակերպութ՛եանց *"*Հ*ե՝տ կր
Պ ա ամ ո ւ թե սյ ն եւ վերջին յիսնամեակին Հայ կեան– զրկել շրջանները : պահէ սերտ յարաբերութիւն :
քր փոթորկող քաղաքական անցուգար ձե սուս ; ՄԱՐԶԱԿԱՆ– Ու-Հ աալ Հ. Մ– Ը– Մ ֊ի եւ ՆախաՀաշիւն ալ քուէարկուեցաւ յետ մանւրա–
Կ ազղո ւր ի չ էր սլա տկեր ր ի ւր ա քան չի ւր մ աս - ուր որ չկոյյ Հ* 3 * ՛հ • Նոր Սերունդի անգամները կրկիտ քննութեան :
ն աճ իւղի դո րծ ուն էութեան • Համա խմ բուի լ Հ • Տ * կը կազմեն մարզական եւ դնդախագի խում բեր Հ* Ընթացիկ Հարցերու մէջ գլխաւոր նորութիւնը
7» * ՀձՆոր Աերունդ» միութեան չուր^) սոՍ*Լ11Լ՝> "՛՜ Մ՛ Ը* Մ՛ի անունով : այն եղաւ որ միաձայնութեամբ ո բո լուե ցաւ *
սան ի յ ) ու զարգանալ^ ել Հ՛Օ* Ղ՛ուշն ակցութեան ՆԵՐԳԱ՚ԼԹ Ո*–մ ներգաղթին եւ Հնա– 1) Տօնել Հ. 3՛ Գ< «Նոր Աերունգ»ի Օրը՛, 1
•–֊զօր շունչին ու բարձր Հովանաւորութեան տակ րաւ որ բոլոր միջոցներով օգնել անոր Հ Մարտին (այսինքն Մարտ ամսուան մէջ)։
ՀետգՀետէ դաոնալ օգտակար եւ սլիաանի քաղա - ՀԱՅԿ– ԳԱՏ — ՀկաՀանգե լ քՒրքաՀա յաստանի 2) Հ ՛ 3՛ Գ. Նոր Աերունդին նլանաբանր պի–
քացիներ մեր Հա յ ր են ի քին եւ Հու յ ժողովուրդէն : Հողերու ազատագրում ը եւ կցումը ն\ե րկա յ Հա - "Փ ռ ւ ա յ ՀԱ6Ր-ԵՆՒԲ ԵՒ ԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆ , ժողովը
իրա վերշ՝
կազմ ակեր պա ծ են դասախօսութիւնն հ ր , դա– յասաանէ հ հայքարը չդադրեցնեք մինչեւ որ Բշ • կէս օրէ վերջ ժամը 5ի պատգմ.
սրնթացքնե ր , թէ յա ս ե զանն ե ր ) Հ անդէս1 եր ել զա կան անա յ մեր այս արդար պաՀ ան ^ը : սպառեց իր օրակարգը ; կէս ժամ դադարէ
նազան Հ սւ ւ սյ քո / թ 1 ե ր ^ որոնց մ է ^ տիրապետող է ԳՐԱՒՈՐ ԵՒ ԲԱՆԱՒՈՐ ՊՐՈՊԱԿԱՆՏ - Հրա. գաղտնի քուէա րկո ւթեամ բ եւ երկու երրորդի մե
Հայկական շունչը եւ ազգային ոգին : քՒատրոն ) սւ ա ր ա կե լ Հ * Տ . 9՛ • <(.Նոբ Աերո ւնդ»ի կեգր * օրկա– ծամասն ութեամ՛բ ընտրեց իր կեգր. վարչութիւնը,
երգչախումբ ^ ն՛ուագախումբ ) արտասանութիւն նը . «Հա յաս տան» , ֆ ր ան ս ե ր էն եւ Հայերէն : Հա - որ անլուլտ գնահատելի անակնկալներու առջեւ
երգ) Հայկ* պար եւ գնդախաղ , աՀա էրենց գոր յերէն բաժնի բովաէ գակութ իւն ր պիտի կազմեն պիտի գնէ Բ . պատգմ . ժողովը :
ծս ւ֊նէո ւթեան դաշտը * Ե՚֊րոյքանչիլրը Հ ամ աձա յն Հետեւեալ նիւթերը* Գիտելիքներ Հայոց պատ - ԳՈՒՍԱՆ
իր ընդունակութեան , բերած է իր անվերապաՀ ա մութենէն եւ Հայաստանի աշխարՀագրութենէն , • Հ – Նոյն զիլերը ժամը 9ին Հ. 8– Գ– Նոր Աե–
էակցութիւնը եւ ան շաՀ ա խնդիր մասնակցութիւնը։ Հայ դրականութէւն ^ իւրաքանչիւր մասնաճիլգի րունդի կեդբ. վարչութիւնը ի պատիլ պատգամա
Երիաասարգ. են , բայց աւանդապա *տ ազգա ա եզական գո րծունէութեան ն կարագրոլթիլն , ւորներու խնջոյք մը կազմակերպած էր որ տեւեց
յին ֊ յե գափս խա կան տօներ ո լ մ ասին , //* սյ յիս2,$ ^
թատրոնի) շարժանկարի տեսո ւթիւններ , ա ր ա ա– մինչեւ կէս գիշեր, զուարթ ու շէնշող , ջերմիկ
Ղ՝աչնակցութեան Օր , \0 ան ասոր : &րկիւգած յուր– տպումներ ե ր ի տ ա ս ա ր գա կան ընգՀ * շարժ մ ան մա– մթնոլորտի մէջ յ
զանք մեր Հ-էն ու նոր մեռելներուն Հանդէպ ^ սին ) գրուածքներ նորերէն եւն * –.ֆրանսական բաժ ԸնգՀանոլրին փափաքի՚լ Համաձայն սեղանա ֊
ընկեր–՛
կազմակերպած են այցեբ մեր տարաբախտ րն կեբ– ն՛ին մէջ տեգ տալ ֆրանսացէւ եըէտասաըգ պետ ընտրուեցալ ընկեր Հրանա Բա լուե ան , որ
ԴՐՈԳ
ներոլ եւ մտաւս ր ականներու գերեզմ անն ե բուն ։ վարակս-նեբու յօդուածներուն , ֆրանսերէն շատ Հաճելի կերպով վարեց իր պաշտօնը :
՛Կ՝ամփոփեմ կարգ մը Հիմնական կէտեր մշակ մեր երիտասարդ նոր սերնդականներու ել Հա - Խօսեցան երէց ել երիտասարդ ընկերներ,
ուած բանա ձեւեր էն * Հերոսական
մ ակի րնե րու , թարգմ անա բա բ տալ Հա ք անուան ի պանծացնելով Հ. #. գ, Տեամեայ
իր ՛Ա" ֊
ԳԱԱԱԽՕԱԱԿԱՆ Շաբաթը մէկ իրիկուն Հ ե գին ակն եր ու արձակ գր ո ւթ ի ւնւն ե րն ու բանաս - պայքարները ել Հայ ժողովուրդի տուած Կ
տեգծո ւթ ի ւհն ե րը , յօդուածներով ծ անօթ ացն ե է Հա լուե լի բարիքները, որոնց ամենացայտունն Հիմնա
պարտաւորիչ Հայերէնի ուսուցում : Ղ*ասերէ վեր^ մեր ազգա յին պատմ ութիւնն ու մ շակո յ թր թէ Օ– Հայաստանի ազատ Հանրապետութեան
ընթերցումներ կատարել Հատ ընտի ր գրքերէ ։ Հիմ ա ա րնե ր ո ւն եւ թէ մ իա յն ֆրանսերէն գիտցող Հա ք դրութիւնը ;
նել գրադարան ^ որուն Համար իւրաքանչիւր մաս ե ր է տ ա ս ա ր դո ւթ ե ան : <ձ(յո ր Աե րո ւնգ»ի օրուան Երդուեցան ազգային ել յեղափոխական եր -
նաճիւղ կր յատկացնէ որոշ գումար մր ԳՐՔ^Ր առթ իւ ) Հ րա պարակ Հան ե ք րաց աո իկ թիւ մր՝ Հա դեր, եղան արտասան .ւթիւններ եւ տրամախօսոլ -
գնելու Հ ամ ար : Ս տե գծել տեղական ել կեդրոնա մապատասխան բովանւչ ա կո ւ թ ես/մ բ եւ պատկեբա– թիւններ Հ. 8– Գ. Նոր Սերունդի երկսեռ անդամ–
կան երգչախում բե ր ^ թատ ե րա խո ւմ բե ր եւայլնէ զարդ : ներոլ կողմէ՝.
Այս &ՐագիրԸ գլուխ Հանելու Համար , ա յ ս տարե ժամանակը յառաջացած րԱալով ընկեր թա -
փակեց այնքան Հաճելի
շրջանին իւրաքանչիւր մասնաճիւղ պիտի աշխատի Բանաւոր պրոսլաղա տի Համար կաղմակեբսլեւ մատան «Մեր Հայրենիք»ով
ունենա լ իր ս եվ՝ ակ ան Հաւա քատեղ ին՝ ^ ակում բը ; Հրպարակային բանախօսութիւն եր, րնկերհա ֊ ի՛ն 9ո ,քը .
ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԱԿԱՆ - Աաեղհե, Շրիսնային մակրական դա սախօսո ւթիւն1.ե ր , եւն.;
վարչո։ թ իւննե ր կեգր . Ֆրան սայի եւ Փարիզի Յարաբերոնթ֊իՆնւՕեր հայ եւ օտար եբիտա. Բոլոր ընկերներն ու պատգամաւսրներր յիշա֊
սարդ. կազմակերպութիւներու հետ :
մէէ՝ (Ա՝աՐ"էյէՐ "՚֊նի արդէն); կեգր. վարչու - տակելի երեկոյ մը անցընելու գոհ ունակութիւն ր
թեան կապս ԵրԼ՛ վարչութեանց Հետ աւելի սերտ «Նոր Աերունղ–» մ իութիւնր հայ թէ օտար բո՛լոր ե. ունեցան։ Գժբախտաբաո շատ կարճ թուեցաւ։
ՆԵՐԿԱ6 ՄԸ
Fonds A.R.A.M
Օրիորդ Նոյեմի Փիլմիլեան եւ Լելոն Ալնա .
Հ. Յ ա Գ. « Ն ա * ՍեաւՕդ>*ի Պուտավւհշտի Խ) (քազաբը ւորեան մեր գաղութի փոքրաթիւ Հայութեան
երաժլտա–
պարծանքներն են : Առաջինը քաղաքին
աԱդոսԱիկ պատգմ. ժողովը Պ ո ւ տ ա փ ե չ ա ի Հայ գաղութը գ ր ե թ է կէս գաբէ նոցը աւարտած է եւ իբր գաչնակաՀարուՀի քանի
աւելի անցեալ մը ունի։ մը փայլուն նուագահանդէսներ տուած , իսկ
երկրորդը նկարիչ է \ ե ւ Լ""" Լ""– գնահատուած
Ի՛նչ ոգեւորիչ եւ– սրաապնիչ երեւոյթք երբ Առաջին Հ ա յ գաղթողները եղած ե ն կեսարացի են իր գործերր «
յիսունէ աւելի երկու սեռէ երիաասարղներամբոզք երկու եղբայրներ՝ Հաճի Վաղար եւ Յարութիւն Մասնաւորաբար արժանի է յ ի չ ե լ նաեւ քաջ ե–
երեք օր եւ մօտաւոբապէս ութր ժամ օրական Յակոբեաններ , որոնք գրեթէ առաջիններէն եղած֊ րիտասարգ մը՝ Արամ Երէցեան, որ 1944^ ֆալա֊
տքնեցան լաւագոյն լուծումը տալու Համար այն են արեւելեան գորգերը տեղս ւներածող։ Երրորդ կաններու ժամանակ, վարիչն էր Հիւանդանոցի
խնղիբնե բուն որ իբրեւ օրակարգ գրուահ– էին ի– անձը եղած է փրոֆէսէօր Յակոբ Զիլինկիըեա՚Լը , մր, ուր կային 2)50ի չափ Հրեաներ։ Այղ սոսկալի
:
րենց առջեւ : որ դասախօս էր եւ օտար թերթեբու թղթակից օրերուն, երբ Հրեաները իբրեւ մրջիւններ կամ
Համակ եռանդ ել ջիղ իրենց բոլոր արտայայ– Իսկ բուն Հայ գաղութր մասամբ 1911 թուին ճանճեր կը սպաննուէին, այդ երիտասարդ հա ,
տութեանց մ ԷԼ։ Նուիրում ի եւ զոհ ա բե րո ւթեան սկսած է : տզան անվեՀերօրէն դիմագրերով կրցաւ փրկեք այս
պատրաստակամութիւն , ու մանաւանդ անտեղի - Ա յ ն ժ ա մ ա ն ա կ Պոլսոյ «Ազատամարտ–» թերթին խեղճերուն կեանքը :
տալի արի կեցուած՜ք Հ՛ Ց– Դաչնակցութեան կող մէջ Հայր Մկրտիչ Պօտււրեանլ. կողմէ Հբատա - ՚\944ի պալար ման միջոցին թէեւ Հայոլթիլնր
քին , յառաջանա լու նոյն լուսաւէառ ուղիով, որ բակոլած յայտարարութիւն մր Հայ երիտասարդ - կեանքի կորուստ չունեցաւ , բ ա յ ց նիւթապէս մեծ
եղան;
կէս գար առաչՀ գծած են մեր պանծալի յեղափո ներ իՒրան սի լվան իոյ Եղիսա բե թո ւպո լիս քաղաքը կամ փոքր վնւասուողներ
խական առաքեալները , իրենց կարմիր արիւնով եւ կը Հրաւիրէր ալիսատելու։ Ե՛– յէբաւի՝, բաւական Պուտափելտի Հայ գաղութը մինչեւ առաջին
նուրբ իմացականութեամբ : թիլով Հայեր եկան, բայց յուսախաբ ըԱալով Ո– ՀամալխարՀային պատերազմի վախճանը ազգային
Հ. 8– Գ– «.Նոր Աերունղ»ի երկսեռ երիտա - մանք գացին, իսկ բաւական թիլով ալ Պուտափելտ տեսակէտով ոչ մէկ շարժում ունեցած էր։ Միայն
սաբդները ան՛կասկած վճռական ուժ մրն են , ու մնացին : 1919^5 մի քանի եռանդուն Հայրենակիցներու նա–
պէտք է ասպարէղ տալ իրենց աբգաբ յաւակնու– ԱյնոլՀետեւ ՚Բէմալի Պոլիս մտնելու նաիսօր - իսաձեռնութ եամբ կազմուեցաւ «Մ ասիս» մ իա թ ի ւ ֊
թիւնները արժեցնելու Համար Հայկական կեանքին եակին բաւական թիլով վւախստական Հայեր եկան նը, որ ունեցաւ նաեւ իր թերթր, «Նոր Գար՝» :
մէջ–, ՏԼուսպ են ել գիտակից իրենց ս տանձն ան Հ,ոս : Ե՛– դարձեալ մաս մը ա՛։ ցաւ ուբիլ երկիրներ , Աակայն, ա յս թերթը շատ կարճ կեանք մը ունե
պատասխանատուս ւթե ան մէջ՛ ԱՀա մեր տպաւո իսկ մաս մըն ա/ Հոս մնաց : ցաւ . իսկ Միոլթեան գործունէութիւնր օր ըստ
րութիւնն երր : Ներկայիս քսանելՀ ինգ երեսուն ընտան ի ք կաւ րէ կը ծաղկէր; Այնպէս որ, այն ժամանակ կարե
Ա արտ 1 , Հյաբաթ առաւօտ ժամ ր ճիչգ \Օին, Պուտափելտ ի մէջ։ Առանց բացառութեան , ամէն– լի եղաւ Հայաստան ուղարկել բաւական Հանդեր
առժամեայ կեգր. վարչութեան նախագաՀ րնկեր քըն ալ ամուսնացած են : Ոմանք ամուսնութիւն ձեղէն եւ ճ՚երմակեղէն : Եւ երբ այսպէս Միութիւ–
8ովիկ Եղի ա զա ր ե ան բացուած յայտարարեց Հ. 8՛ կնքած են Հ<ունգաբ.ուՀիներու Հետ։ Աեծ-ամասնու– նր մեծ եռանդով կր լաբունակէր իր զործունէոլ -
Գ. «Նոր Սերունդ–»,ի անդրանիկ պատգմ . ժողովր, թիւնը կր զբաղի արեւելեան գորգերու վաճառա - թ ի ւ ն ը , տեղւոյս Հո ւնդա րաՀայե րր սկսան Հետւս–
բարի գալուստի ջերմ ողջոյն երբ ուղղելով պատ կանութեամբ , մնացածները՝ այլեւայլ գործերով։ քրքրոլիլ ե լ Օր մր եկան միացան Հայ Միութեան
գամաւոր րնկերներուն եւ ընկերուհիներուն։ Հոգեւոր Հ՛ովիւ չունինք; Երբեմն միայն Հ ո ս ու վերակազմեցին զայն՝ «Հունգարիոյ Հայոց Մի
կուգայ Վիէննայի իւթիւճեան քաՀանան։ Բայց , ութիւն–» անունով;
Ըն տրուեց ան դիւանը ՚, երկու նախագաՀ երկու դժբախտաբար , այդ կարող ո ւ իսկապէս կորովի Այնպէս ոգեւորուած Է/՚՚՚՚Ք, որ մենք պաՀ մը
քարտուղարով մէկը
բանաձեւերոլ եւ երկու յանձնախումբեր , Հ ա յ քաՀանան անցեալ քաղաքական լփոթութեանց կարծեցինք, թէ մեր այգ ցեղակից հայ եղբայրնե
, ի քք 1լ միւսն ալ Հաշո ւեքննիչ : պատճառաւ միայն երկու անգամ կրցաւ Պուաա - րը ալ իրենց դարաւոր քունէն վերազարթնած են
Վճռական ձայնով կը մասնակցէին Հ. 8՛ Գ՛ փելտ այցելել։ 1ւ , վերջապէս ^գիտակցութեան եկած «Հայեր» են ՚.
Արեւմտեան Ե՚֊րոպայի կեգր. Կոմիտէն, Առժմ • ՛հագութիս մեծամասնութիւնր կը պատկանի Այն ժամանակուան՛ Հո մեգա րաՀ աչ՜ Միութեան։
Կեգր. Վարչութիւնը, «Նոր Ա.երունգ»ի օժանդակ Հայ. Առաքելական եկեղեցիին ւ կան մփ քանի բո նախագաՀ 8ա՝ՕՈ 0յՈ1տ1 1Լո1օ(Պառոն Տանիէլ էռնէօ,
յանձնախումբը ե– Հետեւեալ 14 մասն, աճ իւղերը. ղոքական, մաս մըն ալ Հռովմէականներ : Հա ք առեւտրական նախարար) եւ իրեն պէս շատեր այնյ–
Փարիզ, ՀՀավիլ, Պանեէօ ՛Բալան, իսի լէ Աուլինօ, Հռովմէականները տեղւոյս Ա. Ատեփաննոս եկե - քան ոգեւորուած էի" ւ " ր Հ՛Հ՛ կառավարութեան
Ասիէր , ԷԻ"–՛ , Տէսին , Սէն Շամոն , Աէնթ էթիէն , զեցւոի մատուռին մ է ջ ամէն կիրակի Հայկակ՛ան Հաւատարմագիր մը ուղարկեցին, որ սա բառերով
Վիէն , Վալանս , (հոման, կրընոպլր եւ Ա՝ արս էյ լի ծէսով պատարագ կբ մատուցանեն : Ասկից զատ կը վերջանար . «քՒէեւ գարեր առաջ մեր նախ ֊
Շրչ1՛ վարչութիւնը տասը պատգամաւորներով (9 ՀուևգարաՀայութիւնն ունի իր ժ,ո ղովրդապե տա - նիքները Ափնիէն գաղթելով՝ Հուն՚դաբիա Հաստատ -
մասնաճիւղ) : Խորհրդակցական ձայնով կը մաս - բանը։ ժողովրդապետները Վիէննայի միաբանու ուած են, եւ դժբախտաբար, մեր մայրենի լեզուն
նակցէին Հ.ՅԳ- «Ռաֆֆի» , ընկերները , Տաււագի թեան կարգէն կ՝ընտրուին : անդամ բոլորովին կորսնցուցած են, բայց սա
խաք՝բաւէբոլթէլլ ը ^ ՚/ւ ա շն Այ կց ա կան՝ Ո Լ Ա ա՚1ւ Ո զ ընկեր Գաղութիս կա ր ե լո ր ա՝1 դամ երէն են Նշան պատճառ մը չէ, որ մենք Հայ ըլլալէ գագբինք»;
ները եւ կսււաչոյտ իյ ա չէ Շր^– վարչութիւնը եւ այ, Փալանճեան , մորթի վաճառական , որ միեւնոյն
բաղմաթէլ երէց եւ երէաոասարգ րՆկերՆեր - ատեք. Պարսից Ա ռ ե Լ տ ր ո կ ա Ն ՍւՆձակի Պուտափե, Այն՛ ատենները Հունգարահայ Մ իութիւնր քա–
Ժամը 1 1 Էր երբ ժողովը անցաւ, իր բուն օրա տի 1հրկայաո^ւց/,չ% է. Ա < ա ր ռ ֊ , Մ ե , է ք ե ա ֊ , ^ . ւխ ԺՐ երեկՈյթ–ԼԽր ~ար^ԽԾ, ։ ւո ր ռ 9 մասնակցեցան
կարգին; Շրջանները մէկ մէկ սկսան կարդայ ի ֊ կոր եւ Կարապետ Գալփաքեա, ն ե ր , ԱիՀրան Աար. տեղացի ականաւոր արուեստագէտներ •
բենց մօա մէկ ա ար ո ւան բարոյական եւ նիւթական գարեան, Սուրէն Ոսկ՛Տ րիչեան , Աւետիս Գարբին - Հիմնոլե ցաւ նաեւ Հա յ ֊ Հ ո լնգա րա կան առել -
գործունէոլթեան գրաւոր զեկուցումները : եան, Շմաւոն Պողչալեա , Եղիա Արապեան , Վա– տրական տուն մը, որու բաժանորդագրես,/ ան -
թոլոր գե կո լցումներն ալ խմբագրուած՝ է՛էն Հա% Անսոլրեան ՎաՀան Զրոտեան, գորգի վաճ . դամներոլ մեծամասնութիւնր արտասահմանի եւ
որոնյլ
Հայերէն երէտասարդ ընկերներու կողմէ , Կապոյտ Ոստանիկ Ջարխոլկեան , Հնոլթձա՜ ց վաճ .Աարգիս Փէշթայի Հայ գաղութը ե ղ ա ւ ։ Այգ Հ աստատու ֊֊
ծնած ու մեծցած֊ Հհ ր Ա՛ն սա , շնորՀիւ Հայ Հա Արապեան, տպարանատէր , Տիկին Մ ա թ ի լա Փ ի լ – թեան կանոնագրի մէկ Հատուածը կր ֆաՀանջէր՝
Հ. Տ•
Եաչի գսլրոցնեըուն , Հ* 3* Ղ՝ * Նոր \)երունդի միլեան , սրճարանատէր , եւ Տիկին Աոֆի Երէց - առեւտրական շ ա հ ի Հաշուին Հայաստանէն Հայ որբ
յերէն սլարաագիր գասաւանղոլթեան 1 ել եան , նորաձեւութեանց տան տէր; մը բ ե ր ե լ եւ Պուտափելտի մէջ բարձրագոյն ու–
9* * ղան; աղան գասա խօ սո ւթեան ց ^սորված էինիրենց
մայրեն՛ի լեզուն^ եւ բաւական աք ծանօթ Հայոց եւ կենդանի դարձնել։ Տարին երեք անգամ գործիք րիտասարղական կազմակերպութ՛եանց *"*Հ*ե՝տ կր
Պ ա ամ ո ւ թե սյ ն եւ վերջին յիսնամեակին Հայ կեան– զրկել շրջանները : պահէ սերտ յարաբերութիւն :
քր փոթորկող քաղաքական անցուգար ձե սուս ; ՄԱՐԶԱԿԱՆ– Ու-Հ աալ Հ. Մ– Ը– Մ ֊ի եւ ՆախաՀաշիւն ալ քուէարկուեցաւ յետ մանւրա–
Կ ազղո ւր ի չ էր սլա տկեր ր ի ւր ա քան չի ւր մ աս - ուր որ չկոյյ Հ* 3 * ՛հ • Նոր Սերունդի անգամները կրկիտ քննութեան :
ն աճ իւղի դո րծ ուն էութեան • Համա խմ բուի լ Հ • Տ * կը կազմեն մարզական եւ դնդախագի խում բեր Հ* Ընթացիկ Հարցերու մէջ գլխաւոր նորութիւնը
7» * ՀձՆոր Աերունդ» միութեան չուր^) սոՍ*Լ11Լ՝> "՛՜ Մ՛ Ը* Մ՛ի անունով : այն եղաւ որ միաձայնութեամբ ո բո լուե ցաւ *
սան ի յ ) ու զարգանալ^ ել Հ՛Օ* Ղ՛ուշն ակցութեան ՆԵՐԳԱ՚ԼԹ Ո*–մ ներգաղթին եւ Հնա– 1) Տօնել Հ. 3՛ Գ< «Նոր Աերունգ»ի Օրը՛, 1
•–֊զօր շունչին ու բարձր Հովանաւորութեան տակ րաւ որ բոլոր միջոցներով օգնել անոր Հ Մարտին (այսինքն Մարտ ամսուան մէջ)։
ՀետգՀետէ դաոնալ օգտակար եւ սլիաանի քաղա - ՀԱՅԿ– ԳԱՏ — ՀկաՀանգե լ քՒրքաՀա յաստանի 2) Հ ՛ 3՛ Գ. Նոր Աերունդին նլանաբանր պի–
քացիներ մեր Հա յ ր են ի քին եւ Հու յ ժողովուրդէն : Հողերու ազատագրում ը եւ կցումը ն\ե րկա յ Հա - "Փ ռ ւ ա յ ՀԱ6Ր-ԵՆՒԲ ԵՒ ԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆ , ժողովը
իրա վերշ՝
կազմ ակեր պա ծ են դասախօսութիւնն հ ր , դա– յասաանէ հ հայքարը չդադրեցնեք մինչեւ որ Բշ • կէս օրէ վերջ ժամը 5ի պատգմ.
սրնթացքնե ր , թէ յա ս ե զանն ե ր ) Հ անդէս1 եր ել զա կան անա յ մեր այս արդար պաՀ ան ^ը : սպառեց իր օրակարգը ; կէս ժամ դադարէ
նազան Հ սւ ւ սյ քո / թ 1 ե ր ^ որոնց մ է ^ տիրապետող է ԳՐԱՒՈՐ ԵՒ ԲԱՆԱՒՈՐ ՊՐՈՊԱԿԱՆՏ - Հրա. գաղտնի քուէա րկո ւթեամ բ եւ երկու երրորդի մե
Հայկական շունչը եւ ազգային ոգին : քՒատրոն ) սւ ա ր ա կե լ Հ * Տ . 9՛ • <(.Նոբ Աերո ւնդ»ի կեգր * օրկա– ծամասն ութեամ՛բ ընտրեց իր կեգր. վարչութիւնը,
երգչախումբ ^ ն՛ուագախումբ ) արտասանութիւն նը . «Հա յաս տան» , ֆ ր ան ս ե ր էն եւ Հայերէն : Հա - որ անլուլտ գնահատելի անակնկալներու առջեւ
երգ) Հայկ* պար եւ գնդախաղ , աՀա էրենց գոր յերէն բաժնի բովաէ գակութ իւն ր պիտի կազմեն պիտի գնէ Բ . պատգմ . ժողովը :
ծս ւ֊նէո ւթեան դաշտը * Ե՚֊րոյքանչիլրը Հ ամ աձա յն Հետեւեալ նիւթերը* Գիտելիքներ Հայոց պատ - ԳՈՒՍԱՆ
իր ընդունակութեան , բերած է իր անվերապաՀ ա մութենէն եւ Հայաստանի աշխարՀագրութենէն , • Հ – Նոյն զիլերը ժամը 9ին Հ. 8– Գ– Նոր Աե–
էակցութիւնը եւ ան շաՀ ա խնդիր մասնակցութիւնը։ Հայ դրականութէւն ^ իւրաքանչիւր մասնաճիլգի րունդի կեդբ. վարչութիւնը ի պատիլ պատգամա
Երիաասարգ. են , բայց աւանդապա *տ ազգա ա եզական գո րծունէութեան ն կարագրոլթիլն , ւորներու խնջոյք մը կազմակերպած էր որ տեւեց
յին ֊ յե գափս խա կան տօներ ո լ մ ասին , //* սյ յիս2,$ ^
թատրոնի) շարժանկարի տեսո ւթիւններ , ա ր ա ա– մինչեւ կէս գիշեր, զուարթ ու շէնշող , ջերմիկ
Ղ՝աչնակցութեան Օր , \0 ան ասոր : &րկիւգած յուր– տպումներ ե ր ի տ ա ս ա ր գա կան ընգՀ * շարժ մ ան մա– մթնոլորտի մէջ յ
զանք մեր Հ-էն ու նոր մեռելներուն Հանդէպ ^ սին ) գրուածքներ նորերէն եւն * –.ֆրանսական բաժ ԸնգՀանոլրին փափաքի՚լ Համաձայն սեղանա ֊
ընկեր–՛
կազմակերպած են այցեբ մեր տարաբախտ րն կեբ– ն՛ին մէջ տեգ տալ ֆրանսացէւ եըէտասաըգ պետ ընտրուեցալ ընկեր Հրանա Բա լուե ան , որ
ԴՐՈԳ
ներոլ եւ մտաւս ր ականներու գերեզմ անն ե բուն ։ վարակս-նեբու յօդուածներուն , ֆրանսերէն շատ Հաճելի կերպով վարեց իր պաշտօնը :
՛Կ՝ամփոփեմ կարգ մը Հիմնական կէտեր մշակ մեր երիտասարդ նոր սերնդականներու ել Հա - Խօսեցան երէց ել երիտասարդ ընկերներ,
ուած բանա ձեւեր էն * Հերոսական
մ ակի րնե րու , թարգմ անա բա բ տալ Հա ք անուան ի պանծացնելով Հ. #. գ, Տեամեայ
իր ՛Ա" ֊
ԳԱԱԱԽՕԱԱԿԱՆ Շաբաթը մէկ իրիկուն Հ ե գին ակն եր ու արձակ գր ո ւթ ի ւնւն ե րն ու բանաս - պայքարները ել Հայ ժողովուրդի տուած Կ
տեգծո ւթ ի ւհն ե րը , յօդուածներով ծ անօթ ացն ե է Հա լուե լի բարիքները, որոնց ամենացայտունն Հիմնա
պարտաւորիչ Հայերէնի ուսուցում : Ղ*ասերէ վեր^ մեր ազգա յին պատմ ութիւնն ու մ շակո յ թր թէ Օ– Հայաստանի ազատ Հանրապետութեան
ընթերցումներ կատարել Հատ ընտի ր գրքերէ ։ Հիմ ա ա րնե ր ո ւն եւ թէ մ իա յն ֆրանսերէն գիտցող Հա ք դրութիւնը ;
նել գրադարան ^ որուն Համար իւրաքանչիւր մաս ե ր է տ ա ս ա ր դո ւթ ե ան : <ձ(յո ր Աե րո ւնգ»ի օրուան Երդուեցան ազգային ել յեղափոխական եր -
նաճիւղ կր յատկացնէ որոշ գումար մր ԳՐՔ^Ր առթ իւ ) Հ րա պարակ Հան ե ք րաց աո իկ թիւ մր՝ Հա դեր, եղան արտասան .ւթիւններ եւ տրամախօսոլ -
գնելու Հ ամ ար : Ս տե գծել տեղական ել կեդրոնա մապատասխան բովանւչ ա կո ւ թ ես/մ բ եւ պատկեբա– թիւններ Հ. 8– Գ. Նոր Սերունդի երկսեռ անդամ–
կան երգչախում բե ր ^ թատ ե րա խո ւմ բե ր եւայլնէ զարդ : ներոլ կողմէ՝.
Այս &ՐագիրԸ գլուխ Հանելու Համար , ա յ ս տարե ժամանակը յառաջացած րԱալով ընկեր թա -
փակեց այնքան Հաճելի
շրջանին իւրաքանչիւր մասնաճիւղ պիտի աշխատի Բանաւոր պրոսլաղա տի Համար կաղմակեբսլեւ մատան «Մեր Հայրենիք»ով
ունենա լ իր ս եվ՝ ակ ան Հաւա քատեղ ին՝ ^ ակում բը ; Հրպարակային բանախօսութիւն եր, րնկերհա ֊ ի՛ն 9ո ,քը .
ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԱԿԱՆ - Աաեղհե, Շրիսնային մակրական դա սախօսո ւթիւն1.ե ր , եւն.;
վարչո։ թ իւննե ր կեգր . Ֆրան սայի եւ Փարիզի Յարաբերոնթ֊իՆնւՕեր հայ եւ օտար եբիտա. Բոլոր ընկերներն ու պատգամաւսրներր յիշա֊
սարդ. կազմակերպութիւներու հետ :
մէէ՝ (Ա՝աՐ"էյէՐ "՚֊նի արդէն); կեգր. վարչու - տակելի երեկոյ մը անցընելու գոհ ունակութիւն ր
թեան կապս ԵրԼ՛ վարչութեանց Հետ աւելի սերտ «Նոր Աերունղ–» մ իութիւնր հայ թէ օտար բո՛լոր ե. ունեցան։ Գժբախտաբաո շատ կարճ թուեցաւ։
ՆԵՐԿԱ6 ՄԸ
Fonds A.R.A.M