Page 193 - ARM_19-1947_01
P. 193
ւճ յ ՚ ս ե ո ս ե * ց ւ ա ո տ ճ * յ ս ս ա ա ս ւ Ճ « *ս«ււաւտ Իկո*ւ կը մոէէԱաԱ Հափդ
Օւք60է61Մ–ԲւՕթՈ6է&ե՜է — քօոձ» • « 1925 — ԽԱԲ Անգլեւամերիկեան թերթերը մ ասնա–
* Շ, Տ«ա« 376.286 ւոր րամին մր ունին, «.Նամակներ խմբագրին՛» ,
տա. ա տ տ ճ ճ ա ւ
1տԼ։ Ա08. 15-20 - €. €. Ր. Րտււտ 1678-63 ուր կշ խօսուի ամէն տեսակ նիւթեբու մասին ,
Օտաոշհշ 2 աձ&Տ
թեր ու դէմ : ՀՏէյլի Մէյլ» ուրբաթ օր այդ բաժ
10 Տ°|. նին մէջ Հրատարակած– էր Հետեւեալ նամակբ ,
1947 կիրակի 2 ՄԱՐՏ գրուած պատմութեան պրոֆէսէօբ Ջորրոփի կոգ–
մէ որ կր բնակի Տէ. Օտաատ ՇՈ-ԼՅՀՇ.—
«1.Կշ զարմ՛անամ թէ ի՛նչու այնքան քիչ բան
*Թ– ՏԱՐԻ - 196 ձւածյ 8 ° 4974–*սոր շրջա111 թ ի ւ 583 Խմբագիր՛ Շ– ՄԻՍԱ*ԵԱ"ն ԳԻն՝ 4 Ֆր կ՝երելայ անգլիական եւ ամերիկեան մամուլին
մէջ, Հայաստանի մասին, որ ճշմարիտ զինակից
մ րն էր պատերազմին մէջ եւ կոր սև ցուց իր ժողո
Խ • ՀԱ8ԱԱՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒթԻՒՆ վուրդին 50 առ Հարիւրլյ;
Մեծ պետոլթիլններբ որոնք աշխարՀի նոր
քարտէս շ կր շինեն, լուռ կբ մնան Հայերու մնաց
|ք"ծն^ (քծ/* ՄԻՏՔՈՎ Երգ ՀայաստաԱի եալ 50 աո. Հարիլրի մասին ։ Այս Հերոսական մո ֊
ղովուբգԱ ջերմապէս
կ՝ոլզէ վերադառնալ իր եր -
Անշուշտ եզրակացութ՛իւն էքր կր սպասէք այն՝ Նուիրում եմ Հրաշակերտ ևւ՚ՐՀԼ (՚քէ$±ե Լ\լլալո՚Լ Կարսի, ԱբտաՀանի , Վանի
Ս Աւաչին եան Հնգամեակին եւ էրզրհւմի շրջանները^ որ Հայաստա՛նի սլա տ կա -
խոբՀրղածութիւններէն զո ր գրի առինք այս էջին նած է աւելի քան 3000 տաբիէ ի վեր ել իրեն ա–
վրայ, ամսագիր « 3 ո ւ ս ա բ ե ր » ի լեզուական Հար - Ես յիշում եմ մի պատկեր խեղս ու սրտակէզ պաՀովուած՝ Ա՛ մեծ պատերազմէն՝ վերջր մեծ
ցարանին առթիւ ( 8 ա Ո ա ջ , § ուհուար 19, Փեար Մայր Հայաստանն. էր| սստել՝ ձեոքը երեսին, պետութեանց կոզմէ ստո րագրուած դաշնադիրնե
2, 9, 16 եւ 23) : Դէմից մայր գետն էր անցնում իբ արցունքի պէս, րով եւ ուրիշ փաստաթոլզթերով :
Բերակա՛ւ ական - լեզուագիտական մարզանքի Շուրջը պալատն աւերած, թագն ընկած գետին՛ Մեծ պետութ իւննե րը շատ կը խօսին Հողագոր
մր Համար չէր որ կատարեցինք այգ պաբտակա ֊ Ասպատակել, անցել էր սելջուկը վայրագ,— ծութեան վերակենդանացման մասին, առաջարկե
նո ւթիւնը յ Տաբել արյեւն ու ր-ոզել գունատ մի լուսին, լով օգաագո րծե յ մրա ջան ժողովուրդներ ։ Բայց
Մէջ՚ոեզ գրուահ՝ Հարցերը Հիմնական Հոգեր Ու կիսաւեր իբ գահին, յ ո յ ս ի պէս մենակ, եւ այնպէս, բացի 1$ . Աիութենէհ պետութիւԼները
են ։ Արմանի՝ րո լո ր ին ո ւ շա գր ո ւթ Լ ան : Ա ասնաւո– Մայր Հայաստաււն էր թաիւծում, ձեոքը երեսին, լուռ կը մնան Հայերու եւ իրենց երկրիւ մասին։
բապէս տարագիր մ տա ւո րա կան ո ւթե ան գուրգու - Ս՝ելամազձոտ լուսնի պէս, վշաի ամպի տակ, Այգ եբկիրըարգաւանգ էր երբՀայերը կը մշակէին
րանքին ։ Ոտարոպիկ կը սսլասէր անյայտ իր բախտին։ զայն, բայց թրքական իշխանութեան տակ անոր
Անգամ մր եւս վերլուծ՛ելով եւ խտացնելով շատ մբ մասերը անապատի վերածուեցան։ Հայե
զանոնք , պիտի ունենա յինք Հ ետե լեալ բանաձեւը * Ես նայում եմ ահա նոր իմ Հայաստաւնին, րու 90 առ Հ ա ր իւր ր գիւղացիներ եւ մշակներ են ։
Որ եկել է դարերից վշտի ու ցասման,
1 . Խ * Հայաստանի մէջ իբրեւ պետական լեզու Իր կապուտակ հօրեղբօր ձեոքով սրբագին Անոնք ընտիր կաղմ ունին եւ կը սիրեն Հողը։ Առ
Ելած վշտի վիհերից՝ փրկուած յաւիտեան
կը գործածուի աբեւե լաՀա յ բա ր բառը : Ու բազմել է ահա նա դիւցագնու պէս նուաղն մէկուկէս միլիոն Հա յեր Համբե րութեամ բ
Սեւ մազերը շաղ տալով՝ ողկոյզ աո ողկոյզ ,
2. Եըկու բա բ բա՛ռն եբ ո ւն մ իացումը ցնո րք է կը սպասեն իրենց Հայրենի երկիրը չվերադառ
աո, ա յմմ , քանի չեն լրացած Հա յրեն իքի սաՀմ ան– նալու » ։
նե րր , աբեւմ տեան Հա յաստանի կցում ով :
3. Ուրեմն ա բ եւմ տ աՀ ա յ բա բ բառը կը մնա յ Այ գինհրը գոգն աււել, իր Մասիսի հետ իք էք ա կ ա ն ւ դ ա թ ի ւ և ւէը
տարագիր կամ « Հայրենազուրկ », ինչպէս մոզո - Որդիներին է նայում աչքով արշալոյս,—
վ ուրդը : Որդիները իր շուրջը քարից լոյս կերտում ,
4. Ա յնտեզ , Հա յաստանի մ է^ , մ ա սն աւո բ ա պէ ս Մեղբ ու գինի ե՛ն քամում հողից հայրենի, Պոլսոյ թե ր թերէն կ՛իմանանք թէ թուրքերէն
Ու կախարդուած ներկայով իրյ այս իմաստուն՝
լրագրական - վար էական , ընթաց՚ իկ լեզուն Հետ - Մայր Հայաստանն է ժպտում, հագած ծիրանի : ղա ւե շտ ա թ ե ր թ մը, «Գա բակէ օղ» Փետրուար 6– 1 3 ի
ղՀեաէ կ՝ ա յ լաս ե րի , կ՚օտարանայ , ան ճ ան ա չե լի շա բ թ ո ւն գրգռիչ ծազբան կար մը Հ րատարակած է
կր գառնէ այ • Ա • էջէ՛ս՝ * է ր ա յ է Հետեւեալ խո ր՛՛ագրո վ < ՚ «Արթիս
՜ԼյաԷս Հաստատուած կարգուսարքն Է ո ր ամ ֊ Րայց ինչ երազ էլ նրա սիրտը փայփայի՝ Տոմ ուղեան բողոքեր է թուրքի ո յ ղէմ» :
Բողբոջում է այս հողից ու ծաղկում յաւէտ,
բոզ^ բառեր ու բացատ ր ութ իւննե ր կ ՛արգիլէ , ա - Եւ արդ՝ կաւնաչ կոկոնից մատաղ ներկայի՝ Պատկերը կը ներկայա ցնէ Հինգ մեծ պետ ո լ -
Ելնում է վարդ ապագան, բացւում թեր)թ– աո.
նոնց տեգ պարտագրելով օտարոտի եւ թէսածոյ թիւններբ, Զին աստան , Անգլէէա , Ամերիկա, Ֆր -
թերթ, -
բառեր , յանուն միօրինակութեան՝ ւ բան սա ել (հուս իա , որոնց գէմ կեցած է այլան–
Հնգամհակը վեհութեան նոր դուո է բացում,
Եբկրորգ * բուն էսԿ մտաւոբականոլթիււնն է ոբ ՄայբՀայաստանւՅ. է ժպտում՝ իբ բաիտին յենւռւած գակ մարգ մը, սարսափելի քիթով եւ Հրէշային
֊ Երէկ երկաթ էինք մենք՝ կովի հնոցում ,
իր ա կագեմի աներ ով եւ «ինստ իտուա»նե րով , իր Այսօր պողպատ ենք դարձել՛՛ արեամբ ջրդեզւււած, գէմքովէ Այգ մարգը, որ ԱրթԷ/ն Տոմուզեանն է
0՜, չի մնայ աճկատաբ ոչ մի արդար ուխտ,
սովո րամ ո լո ւթ ե ամ բ , ծուլո ւթեամբ * եր բեմն ալ Հայոց վերջին անարդար վշտին էլ վերջ կայ , (Խոզեան) * կ^չդսէ ՀէսԳ Աեծերուն *
Ու չի մնայ սր)բազան իմ սարն էլ պանդուխտ ,
տգիտութեամբ կը լրացնէ աղճատումը։ կոա֊նկն Հայոց տարագիր՝ յաւէտ տուն կը գայ : — « ՊԱԷ վա֊ճշէ՜թ-լիք1 է=բ եէ–|>է|ւ օ|սռււս ԷՓԷնլ,
5. Այստեղ, արտասաՀմաեի մէ® *քւլ, թէեւ լե տիմ։ Թիւրք Միլլէր֊ինտէն չէքտիյիմիգ պիր Մեկա
զուն Հասած է նա խան, ձե լի կա տ ա րե լո ւթ ե ան մը , Ասվաս, պիր տէ Համբարձում փափազ պիլիօր :
սա կա յն յաճախ կր նաՀ ատ ա կուի թերխաշ եւ ինք– Պէնտէնիգ Ամհլիքատա իքամէթ էտօօրսամ տա
նաՀաւան «ուսումն ական»նե բու գրէին աակ ; ասլըմ Հ ա յ , թոփրաղա ինտիյիմ եէբ իսէ Վան»՛
Տակաւին կրնայինք խօսէ լ «մինակներու թա - Թարգմ Ա՛լ կր բաւեն այս վայրագոլթիւն–
դաւորութեան» մասին, ոբ կը սպառնայ Հարթ ներր, էֆէնաիմ : քՒուբք ազգին ձեռքէն մեր քա -
գետն ի մը վերածել մշակոյթէ։ անդաստանը : Ծաղկիր |իմ մայր Հայաստան, ոտքդ իմ սրտին,— շածբ մէկ մբ Աստուած , մէկ ալ տէր Համ բա բռա—
Ե^նչ կը թելագրեն մատնանշուած Հոգերը։ Սուրբ ես իղձերդ բոլոր, մեոնիմ քո համբին։ մբ գիտէ Հ Նուաստս թէեւ Ամերիկա կր բնակիմ ,
•—« կազմակերպել աշխատանքի ճակատ մը Հ 8ՈՎՀ- ՇԻՐԱԶ բայց ազգով Հայ եմ, ծնած տեգս ալ Վան՛»;
Տե սակ մը ինքնապաշտպան ութիւն , որ կրնայ կոէ– Գարակէօգ կբ պատասխանէ , խօսքՀբ ուզզելով
ո լ ի լ Մենք Աեբ Աէտքով Լկամ Մայրենիքով) ւ Միացեալ Ազգերուն՛
Ըսե յ կ՛ ուղենք՝ շաԼբժիլ , գո բծել յանուն մ եբ ՍԽԱԼ ՀԱՍՑԷԻ ԳԻՄԱԾ ԵՆ « Զէլկ Ալիներ , խօսք չունիմ , Արթին Տո -
լեզուի ան կա խ ո ւթ ե ան ։ ԽՄԲ ••— Շարունակ բողոքներ կը ստաւնաւնք մուզեան խոստովա՚նեցալ թէ Հայվանօզլոլ Հայ -
զանազան շրջաններէ, հակադաշնակցական ծանօթ
Այս տեգ լեզուն կ՚առնենք ամ ենա լա յն իմ աս - պայքարին առթիւ, որուն գլուխն անցած է, դըժ– վան է » :
բախտարաբ , ներգաղթի լիազօրը :
տով ։ Անոր կը միացնենք նաեւ գրականութիւն ը։ 8 ԱՌԱՋ.—Իսկական խո՛զ մը մխաւյՏն կրնար այսքա1ն
Կրկնութիւննհրէ խուսափելու համար, կ՚արձա. թրքավարի «սրամտութիւն» յղանալ եւ թուղթին
Կոէեցէք ինչպէս որ կ՚ուղէք ,- Աայրենիք , (Բշա– նագրենք միայն հիմնական մ՛ասերը յ ան ձնել.–
կոյթ եւայլն ։
Ուրեմն Աիութիւն մը որուն անդամները նա
խանձախնդիր են լեզուի մաքրութեան ,էն էպէ ս ինք կս€ա$ րաԱ պետք չ հ սպասեղ
նուրոյն մշակոյթի բարձրացման Հ Մէութիւն մը ՓԱՐԻԶ
որ Հաւատա յ իր կո չում էն ^ եւ կտրեն ա յ ցանցեր . կա ր գ մը աճ պ արա բներ ձեռնա ր - ՄոսկոսսՓ խաԽդաժողովհԱ»
Հաստատել բոլոր գազութներուն մէ^ : կա-ծ են միամիտները խաբելու, «խոշոր» եւ «ար -
Ծրագիրը չէ որ կր պարզենք, այլ գաղավւարը ։ գի ւն աւէ տ» աշէսատանքի մ բ ձեռնարկելով :
Եւ անոր ամէնէն տարրական՝ մասը, Այ ս խ ել ացթ մարդիկ ս էսա լ Հասցէի դի մա ծ
Պաշտպանութիւն , տարածում ար ե ւմ տ աՀ ա ք են՝ • Եթէ իսկապէս միամիտներ կը փնտռեն , շատ Անգլիոյ երեսփ . մոզովէն &»• օրուան նիստին՝
բարբառի * բոլոր կարելի միջոցներով ։ Հեռուները երթալու պէտք չունին , թող գէմեն ի ֊ մէջ , արտաքին նա իսա բար ր , Պէվին , տեղեկոլ -
Պայքար խորթ պատուաստներու գէմ , որոնք բենց սովորական յաճախորդներուն , որոնք տա - թիւններ Հ ագո բդեց Մոսկ
յաճախ կը յաջողին իբրեւ Հետեւանք ան Հոգու - բ ինե րէ ի վեր Հալած ի՚֊գի էա ս կր հ.էԺ^*՝ • էր^9 ուա յի խորՀ րգամոզովին
թեան , կրաւորականութեան , մեղսակից Համա - «շէֆէւկիներուն սուտերը : Անոնք շատ լաւ գիտեն մ ասին ։ Ըսաւ թէ Զորս Ա եծե բը կը խորՀ ին գա -
կերպութեան : թէ մեր մէ^ €շէֆ»եր չկան : Գէտեն նաեւ որ բառն ԼԻԱՔ մբ կնքել նախայարձակման գէմ, թէ .վրս–
Մ՝էշտ յI՛՚ուցած ենք եւ այս առթիւ ալ կը իսկ մեղի անծանօթ է ։ Գիտեն որ ամէն Գաշնակ - սւ ս։ Հ չէ որ Գերման իա նո յնիսկ երկու մեծ պատե
կրկնենք. երբեք մ եր մ իտքէն չէ ան ցած քա - ցական շարքերուն մէջ մտած է գիտակցաբար , րազմներու մ էշ պա ր տ ո ւե լէ վերջ կ*րմբռնէ պար
ջալերեք տիրացու Հայկաբանութիւնը, կամ լճա պատրաստ՝ զոՀուե լու Հա յրեն իքին եւ Հա յ մողո - տութեան իրական իմաստը, կամ կ՚ընղունի թէ
ցնել մ ա յբենի բարբառը , «լեղուական կուսոլ - վուրգին Համար, եւ ոչ թէ կուրաբար , ինչպէս ի~ տէսմ արութիւն է պատերազմ ով լուծել քա ղա քա -
թեան» ցնորքներով։ բենց մ՛իամիտ Հետեւորդները։ կան խնդի րնե ր ։ «Ա իա յն Զորս մեծ պետութեանց
Հթ՚ատ յստակ է մեր մտաՀոգութիւն ը , թո յ ^ • • • Մ ենք , «Ր աֆֆ ի» խում բի երիտասարդ Համ աձա յնութեամ բ կա րե լի է խորտակել Գեբմա–
չտալ որ մարդիկ բառարան ին բառերն անգամ Դաշնակցականներս , իբրեւ «շէֆ» ո ւն ինք միայն նէւան եւ վերամշակել զայն մոզովրդապետութեան
մ աՀ ուան ղա տ ա պա ր տ են 1 կասկածելի բանգի - Հա յ մողովոլրդի տառապանքին , անոր ադա ա ա - ճամ բուն վրայ։ Ուրիշ միջոց չկայ։ Բայց պէտք չէ
տութիւններով կամ բռնութեամբ ։ գրութեան Համար զոՀուած նաՀատակներ , եւ ո < շատ բան սպասէք մեզմէ Ա՝ոսկուայի մէ^, որով -
կարելիէն վարձել , ոբպէսզի ո չ միայն տարա թէ կուռքեր ։ (Լուրերու. շարռւքւակոՆթ-իւ֊նը կարդալ Դ . է յ )
Հ. Ց– Գ– ՐԱՖՖԻ ԽՈԻՄԲ
գիր Մայրենիքը մնայ անաղարտ , միշտ ծաղկելով Ց– Գ– Ներփակ 7100 ֆրանք, Գաշնակցոլ .
ու ճոխանալով , այլ եւ օ գա ուի նե ր գաղթէն , ա - թեան Ֆոնտին Համար : րու առջեւ։ Այս առթիւ անգամ մր եւս կը յայ
ԿԸ ՋԱՅՆԱԿՑԻՆ-Բ
•զատ «ներածումով»։ տարարենք թէ՝ Հ* 3* Գա էակցութիւնն էր որ իր
Մենք վստաՀ ենք որ Երեւանի մէջ շատեբբ ՄԱՐՍԷ8Լ , 21 Փետրուար— Հ. 8– Գ– Սէնթ աւելի քան կէս գարու գործունէութեամբ եւ ասն -
գազաւիա ր անգամ չունին թուրքիս յ Հայ մոզո - Անն ի «թաթուլ» էսում բի ընկերներս ձայնակցելով Համ ար ղոՀ ողութիւններով Հիմը գբաւ մեր սիրե
վուրգին Հետ արտասաՀման փոխազրուած գանձե Փարիզի «Ռոստոմ» էսում րի , Վալան սի Ծբ^ • Կո– լի Հա յ ա ս տ ան ին ։
րու , գանձարանւներու բովան գա կութ եան մասին ։ միտէին եւ Լիոն ի «Վա բանգետն» կոմիտէի ընկեր֊ Այս յայտարարութեան Հետ իբրեւ գործ
Անոնց աղբիւրները ոչ միայն պակասաւոր են* այլ նեբու կորովի Րոոոքէ՚ն յ մեր վստաՀ ութ իւն ր կը նական մասնակցութիւն Հ* Տ* Գ* Ֆոնտին կը
•եւ պղտոր Հ ք այտն ենք ղեկավար տարր ին ,եւ մանուէ ա՛՝ գ կը խո– տրամագրենք 2000 ֆրանք։
Հրապարակ գնելով գաղափարը, պիտի ուռէ նարՀինք Հին եւ նոր նաՀ ատակներու, գերեզմաններ Հ • 3 • Դ • «Թաթուլ» իոսքր
ինք նախ լսել ազաա կարծիքներ , թեր ու դէմ ։
թերեւս լոյս մլէ եւ֊ս ձ՛ագի է Թ•
Fonds A.R.A.M
Օւք60է61Մ–ԲւՕթՈ6է&ե՜է — քօոձ» • « 1925 — ԽԱԲ Անգլեւամերիկեան թերթերը մ ասնա–
* Շ, Տ«ա« 376.286 ւոր րամին մր ունին, «.Նամակներ խմբագրին՛» ,
տա. ա տ տ ճ ճ ա ւ
1տԼ։ Ա08. 15-20 - €. €. Ր. Րտււտ 1678-63 ուր կշ խօսուի ամէն տեսակ նիւթեբու մասին ,
Օտաոշհշ 2 աձ&Տ
թեր ու դէմ : ՀՏէյլի Մէյլ» ուրբաթ օր այդ բաժ
10 Տ°|. նին մէջ Հրատարակած– էր Հետեւեալ նամակբ ,
1947 կիրակի 2 ՄԱՐՏ գրուած պատմութեան պրոֆէսէօբ Ջորրոփի կոգ–
մէ որ կր բնակի Տէ. Օտաատ ՇՈ-ԼՅՀՇ.—
«1.Կշ զարմ՛անամ թէ ի՛նչու այնքան քիչ բան
*Թ– ՏԱՐԻ - 196 ձւածյ 8 ° 4974–*սոր շրջա111 թ ի ւ 583 Խմբագիր՛ Շ– ՄԻՍԱ*ԵԱ"ն ԳԻն՝ 4 Ֆր կ՝երելայ անգլիական եւ ամերիկեան մամուլին
մէջ, Հայաստանի մասին, որ ճշմարիտ զինակից
մ րն էր պատերազմին մէջ եւ կոր սև ցուց իր ժողո
Խ • ՀԱ8ԱԱՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒթԻՒՆ վուրդին 50 առ Հարիւրլյ;
Մեծ պետոլթիլններբ որոնք աշխարՀի նոր
քարտէս շ կր շինեն, լուռ կբ մնան Հայերու մնաց
|ք"ծն^ (քծ/* ՄԻՏՔՈՎ Երգ ՀայաստաԱի եալ 50 աո. Հարիլրի մասին ։ Այս Հերոսական մո ֊
ղովուբգԱ ջերմապէս
կ՝ոլզէ վերադառնալ իր եր -
Անշուշտ եզրակացութ՛իւն էքր կր սպասէք այն՝ Նուիրում եմ Հրաշակերտ ևւ՚ՐՀԼ (՚քէ$±ե Լ\լլալո՚Լ Կարսի, ԱբտաՀանի , Վանի
Ս Աւաչին եան Հնգամեակին եւ էրզրհւմի շրջանները^ որ Հայաստա՛նի սլա տ կա -
խոբՀրղածութիւններէն զո ր գրի առինք այս էջին նած է աւելի քան 3000 տաբիէ ի վեր ել իրեն ա–
վրայ, ամսագիր « 3 ո ւ ս ա բ ե ր » ի լեզուական Հար - Ես յիշում եմ մի պատկեր խեղս ու սրտակէզ պաՀովուած՝ Ա՛ մեծ պատերազմէն՝ վերջր մեծ
ցարանին առթիւ ( 8 ա Ո ա ջ , § ուհուար 19, Փեար Մայր Հայաստանն. էր| սստել՝ ձեոքը երեսին, պետութեանց կոզմէ ստո րագրուած դաշնադիրնե
2, 9, 16 եւ 23) : Դէմից մայր գետն էր անցնում իբ արցունքի պէս, րով եւ ուրիշ փաստաթոլզթերով :
Բերակա՛ւ ական - լեզուագիտական մարզանքի Շուրջը պալատն աւերած, թագն ընկած գետին՛ Մեծ պետութ իւննե րը շատ կը խօսին Հողագոր
մր Համար չէր որ կատարեցինք այգ պաբտակա ֊ Ասպատակել, անցել էր սելջուկը վայրագ,— ծութեան վերակենդանացման մասին, առաջարկե
նո ւթիւնը յ Տաբել արյեւն ու ր-ոզել գունատ մի լուսին, լով օգաագո րծե յ մրա ջան ժողովուրդներ ։ Բայց
Մէջ՚ոեզ գրուահ՝ Հարցերը Հիմնական Հոգեր Ու կիսաւեր իբ գահին, յ ո յ ս ի պէս մենակ, եւ այնպէս, բացի 1$ . Աիութենէհ պետութիւԼները
են ։ Արմանի՝ րո լո ր ին ո ւ շա գր ո ւթ Լ ան : Ա ասնաւո– Մայր Հայաստաււն էր թաիւծում, ձեոքը երեսին, լուռ կը մնան Հայերու եւ իրենց երկրիւ մասին։
բապէս տարագիր մ տա ւո րա կան ո ւթե ան գուրգու - Ս՝ելամազձոտ լուսնի պէս, վշաի ամպի տակ, Այգ եբկիրըարգաւանգ էր երբՀայերը կը մշակէին
րանքին ։ Ոտարոպիկ կը սսլասէր անյայտ իր բախտին։ զայն, բայց թրքական իշխանութեան տակ անոր
Անգամ մր եւս վերլուծ՛ելով եւ խտացնելով շատ մբ մասերը անապատի վերածուեցան։ Հայե
զանոնք , պիտի ունենա յինք Հ ետե լեալ բանաձեւը * Ես նայում եմ ահա նոր իմ Հայաստաւնին, րու 90 առ Հ ա ր իւր ր գիւղացիներ եւ մշակներ են ։
Որ եկել է դարերից վշտի ու ցասման,
1 . Խ * Հայաստանի մէջ իբրեւ պետական լեզու Իր կապուտակ հօրեղբօր ձեոքով սրբագին Անոնք ընտիր կաղմ ունին եւ կը սիրեն Հողը։ Առ
Ելած վշտի վիհերից՝ փրկուած յաւիտեան
կը գործածուի աբեւե լաՀա յ բա ր բառը : Ու բազմել է ահա նա դիւցագնու պէս նուաղն մէկուկէս միլիոն Հա յեր Համբե րութեամ բ
Սեւ մազերը շաղ տալով՝ ողկոյզ աո ողկոյզ ,
2. Եըկու բա բ բա՛ռն եբ ո ւն մ իացումը ցնո րք է կը սպասեն իրենց Հայրենի երկիրը չվերադառ
աո, ա յմմ , քանի չեն լրացած Հա յրեն իքի սաՀմ ան– նալու » ։
նե րր , աբեւմ տեան Հա յաստանի կցում ով :
3. Ուրեմն ա բ եւմ տ աՀ ա յ բա բ բառը կը մնա յ Այ գինհրը գոգն աււել, իր Մասիսի հետ իք էք ա կ ա ն ւ դ ա թ ի ւ և ւէը
տարագիր կամ « Հայրենազուրկ », ինչպէս մոզո - Որդիներին է նայում աչքով արշալոյս,—
վ ուրդը : Որդիները իր շուրջը քարից լոյս կերտում ,
4. Ա յնտեզ , Հա յաստանի մ է^ , մ ա սն աւո բ ա պէ ս Մեղբ ու գինի ե՛ն քամում հողից հայրենի, Պոլսոյ թե ր թերէն կ՛իմանանք թէ թուրքերէն
Ու կախարդուած ներկայով իրյ այս իմաստուն՝
լրագրական - վար էական , ընթաց՚ իկ լեզուն Հետ - Մայր Հայաստանն է ժպտում, հագած ծիրանի : ղա ւե շտ ա թ ե ր թ մը, «Գա բակէ օղ» Փետրուար 6– 1 3 ի
ղՀեաէ կ՝ ա յ լաս ե րի , կ՚օտարանայ , ան ճ ան ա չե լի շա բ թ ո ւն գրգռիչ ծազբան կար մը Հ րատարակած է
կր գառնէ այ • Ա • էջէ՛ս՝ * է ր ա յ է Հետեւեալ խո ր՛՛ագրո վ < ՚ «Արթիս
՜ԼյաԷս Հաստատուած կարգուսարքն Է ո ր ամ ֊ Րայց ինչ երազ էլ նրա սիրտը փայփայի՝ Տոմ ուղեան բողոքեր է թուրքի ո յ ղէմ» :
Բողբոջում է այս հողից ու ծաղկում յաւէտ,
բոզ^ բառեր ու բացատ ր ութ իւննե ր կ ՛արգիլէ , ա - Եւ արդ՝ կաւնաչ կոկոնից մատաղ ներկայի՝ Պատկերը կը ներկայա ցնէ Հինգ մեծ պետ ո լ -
Ելնում է վարդ ապագան, բացւում թեր)թ– աո.
նոնց տեգ պարտագրելով օտարոտի եւ թէսածոյ թիւններբ, Զին աստան , Անգլէէա , Ամերիկա, Ֆր -
թերթ, -
բառեր , յանուն միօրինակութեան՝ ւ բան սա ել (հուս իա , որոնց գէմ կեցած է այլան–
Հնգամհակը վեհութեան նոր դուո է բացում,
Եբկրորգ * բուն էսԿ մտաւոբականոլթիււնն է ոբ ՄայբՀայաստանւՅ. է ժպտում՝ իբ բաիտին յենւռւած գակ մարգ մը, սարսափելի քիթով եւ Հրէշային
֊ Երէկ երկաթ էինք մենք՝ կովի հնոցում ,
իր ա կագեմի աներ ով եւ «ինստ իտուա»նե րով , իր Այսօր պողպատ ենք դարձել՛՛ արեամբ ջրդեզւււած, գէմքովէ Այգ մարգը, որ ԱրթԷ/ն Տոմուզեանն է
0՜, չի մնայ աճկատաբ ոչ մի արդար ուխտ,
սովո րամ ո լո ւթ ե ամ բ , ծուլո ւթեամբ * եր բեմն ալ Հայոց վերջին անարդար վշտին էլ վերջ կայ , (Խոզեան) * կ^չդսէ ՀէսԳ Աեծերուն *
Ու չի մնայ սր)բազան իմ սարն էլ պանդուխտ ,
տգիտութեամբ կը լրացնէ աղճատումը։ կոա֊նկն Հայոց տարագիր՝ յաւէտ տուն կը գայ : — « ՊԱԷ վա֊ճշէ՜թ-լիք1 է=բ եէ–|>է|ւ օ|սռււս ԷՓԷնլ,
5. Այստեղ, արտասաՀմաեի մէ® *քւլ, թէեւ լե տիմ։ Թիւրք Միլլէր֊ինտէն չէքտիյիմիգ պիր Մեկա
զուն Հասած է նա խան, ձե լի կա տ ա րե լո ւթ ե ան մը , Ասվաս, պիր տէ Համբարձում փափազ պիլիօր :
սա կա յն յաճախ կր նաՀ ատ ա կուի թերխաշ եւ ինք– Պէնտէնիգ Ամհլիքատա իքամէթ էտօօրսամ տա
նաՀաւան «ուսումն ական»նե բու գրէին աակ ; ասլըմ Հ ա յ , թոփրաղա ինտիյիմ եէբ իսէ Վան»՛
Տակաւին կրնայինք խօսէ լ «մինակներու թա - Թարգմ Ա՛լ կր բաւեն այս վայրագոլթիւն–
դաւորութեան» մասին, ոբ կը սպառնայ Հարթ ներր, էֆէնաիմ : քՒուբք ազգին ձեռքէն մեր քա -
գետն ի մը վերածել մշակոյթէ։ անդաստանը : Ծաղկիր |իմ մայր Հայաստան, ոտքդ իմ սրտին,— շածբ մէկ մբ Աստուած , մէկ ալ տէր Համ բա բռա—
Ե^նչ կը թելագրեն մատնանշուած Հոգերը։ Սուրբ ես իղձերդ բոլոր, մեոնիմ քո համբին։ մբ գիտէ Հ Նուաստս թէեւ Ամերիկա կր բնակիմ ,
•—« կազմակերպել աշխատանքի ճակատ մը Հ 8ՈՎՀ- ՇԻՐԱԶ բայց ազգով Հայ եմ, ծնած տեգս ալ Վան՛»;
Տե սակ մը ինքնապաշտպան ութիւն , որ կրնայ կոէ– Գարակէօգ կբ պատասխանէ , խօսքՀբ ուզզելով
ո լ ի լ Մենք Աեբ Աէտքով Լկամ Մայրենիքով) ւ Միացեալ Ազգերուն՛
Ըսե յ կ՛ ուղենք՝ շաԼբժիլ , գո բծել յանուն մ եբ ՍԽԱԼ ՀԱՍՑԷԻ ԳԻՄԱԾ ԵՆ « Զէլկ Ալիներ , խօսք չունիմ , Արթին Տո -
լեզուի ան կա խ ո ւթ ե ան ։ ԽՄԲ ••— Շարունակ բողոքներ կը ստաւնաւնք մուզեան խոստովա՚նեցալ թէ Հայվանօզլոլ Հայ -
զանազան շրջաններէ, հակադաշնակցական ծանօթ
Այս տեգ լեզուն կ՚առնենք ամ ենա լա յն իմ աս - պայքարին առթիւ, որուն գլուխն անցած է, դըժ– վան է » :
բախտարաբ , ներգաղթի լիազօրը :
տով ։ Անոր կը միացնենք նաեւ գրականութիւն ը։ 8 ԱՌԱՋ.—Իսկական խո՛զ մը մխաւյՏն կրնար այսքա1ն
Կրկնութիւննհրէ խուսափելու համար, կ՚արձա. թրքավարի «սրամտութիւն» յղանալ եւ թուղթին
Կոէեցէք ինչպէս որ կ՚ուղէք ,- Աայրենիք , (Բշա– նագրենք միայն հիմնական մ՛ասերը յ ան ձնել.–
կոյթ եւայլն ։
Ուրեմն Աիութիւն մը որուն անդամները նա
խանձախնդիր են լեզուի մաքրութեան ,էն էպէ ս ինք կս€ա$ րաԱ պետք չ հ սպասեղ
նուրոյն մշակոյթի բարձրացման Հ Մէութիւն մը ՓԱՐԻԶ
որ Հաւատա յ իր կո չում էն ^ եւ կտրեն ա յ ցանցեր . կա ր գ մը աճ պ արա բներ ձեռնա ր - ՄոսկոսսՓ խաԽդաժողովհԱ»
Հաստատել բոլոր գազութներուն մէ^ : կա-ծ են միամիտները խաբելու, «խոշոր» եւ «ար -
Ծրագիրը չէ որ կր պարզենք, այլ գաղավւարը ։ գի ւն աւէ տ» աշէսատանքի մ բ ձեռնարկելով :
Եւ անոր ամէնէն տարրական՝ մասը, Այ ս խ ել ացթ մարդիկ ս էսա լ Հասցէի դի մա ծ
Պաշտպանութիւն , տարածում ար ե ւմ տ աՀ ա ք են՝ • Եթէ իսկապէս միամիտներ կը փնտռեն , շատ Անգլիոյ երեսփ . մոզովէն &»• օրուան նիստին՝
բարբառի * բոլոր կարելի միջոցներով ։ Հեռուները երթալու պէտք չունին , թող գէմեն ի ֊ մէջ , արտաքին նա իսա բար ր , Պէվին , տեղեկոլ -
Պայքար խորթ պատուաստներու գէմ , որոնք բենց սովորական յաճախորդներուն , որոնք տա - թիւններ Հ ագո բդեց Մոսկ
յաճախ կը յաջողին իբրեւ Հետեւանք ան Հոգու - բ ինե րէ ի վեր Հալած ի՚֊գի էա ս կր հ.էԺ^*՝ • էր^9 ուա յի խորՀ րգամոզովին
թեան , կրաւորականութեան , մեղսակից Համա - «շէֆէւկիներուն սուտերը : Անոնք շատ լաւ գիտեն մ ասին ։ Ըսաւ թէ Զորս Ա եծե բը կը խորՀ ին գա -
կերպութեան : թէ մեր մէ^ €շէֆ»եր չկան : Գէտեն նաեւ որ բառն ԼԻԱՔ մբ կնքել նախայարձակման գէմ, թէ .վրս–
Մ՝էշտ յI՛՚ուցած ենք եւ այս առթիւ ալ կը իսկ մեղի անծանօթ է ։ Գիտեն որ ամէն Գաշնակ - սւ ս։ Հ չէ որ Գերման իա նո յնիսկ երկու մեծ պատե
կրկնենք. երբեք մ եր մ իտքէն չէ ան ցած քա - ցական շարքերուն մէջ մտած է գիտակցաբար , րազմներու մ էշ պա ր տ ո ւե լէ վերջ կ*րմբռնէ պար
ջալերեք տիրացու Հայկաբանութիւնը, կամ լճա պատրաստ՝ զոՀուե լու Հա յրեն իքին եւ Հա յ մողո - տութեան իրական իմաստը, կամ կ՚ընղունի թէ
ցնել մ ա յբենի բարբառը , «լեղուական կուսոլ - վուրգին Համար, եւ ոչ թէ կուրաբար , ինչպէս ի~ տէսմ արութիւն է պատերազմ ով լուծել քա ղա քա -
թեան» ցնորքներով։ բենց մ՛իամիտ Հետեւորդները։ կան խնդի րնե ր ։ «Ա իա յն Զորս մեծ պետութեանց
Հթ՚ատ յստակ է մեր մտաՀոգութիւն ը , թո յ ^ • • • Մ ենք , «Ր աֆֆ ի» խում բի երիտասարդ Համ աձա յնութեամ բ կա րե լի է խորտակել Գեբմա–
չտալ որ մարդիկ բառարան ին բառերն անգամ Դաշնակցականներս , իբրեւ «շէֆ» ո ւն ինք միայն նէւան եւ վերամշակել զայն մոզովրդապետութեան
մ աՀ ուան ղա տ ա պա ր տ են 1 կասկածելի բանգի - Հա յ մողովոլրդի տառապանքին , անոր ադա ա ա - ճամ բուն վրայ։ Ուրիշ միջոց չկայ։ Բայց պէտք չէ
տութիւններով կամ բռնութեամբ ։ գրութեան Համար զոՀուած նաՀատակներ , եւ ո < շատ բան սպասէք մեզմէ Ա՝ոսկուայի մէ^, որով -
կարելիէն վարձել , ոբպէսզի ո չ միայն տարա թէ կուռքեր ։ (Լուրերու. շարռւքւակոՆթ-իւ֊նը կարդալ Դ . է յ )
Հ. Ց– Գ– ՐԱՖՖԻ ԽՈԻՄԲ
գիր Մայրենիքը մնայ անաղարտ , միշտ ծաղկելով Ց– Գ– Ներփակ 7100 ֆրանք, Գաշնակցոլ .
ու ճոխանալով , այլ եւ օ գա ուի նե ր գաղթէն , ա - թեան Ֆոնտին Համար : րու առջեւ։ Այս առթիւ անգամ մր եւս կը յայ
ԿԸ ՋԱՅՆԱԿՑԻՆ-Բ
•զատ «ներածումով»։ տարարենք թէ՝ Հ* 3* Գա էակցութիւնն էր որ իր
Մենք վստաՀ ենք որ Երեւանի մէջ շատեբբ ՄԱՐՍԷ8Լ , 21 Փետրուար— Հ. 8– Գ– Սէնթ աւելի քան կէս գարու գործունէութեամբ եւ ասն -
գազաւիա ր անգամ չունին թուրքիս յ Հայ մոզո - Անն ի «թաթուլ» էսում բի ընկերներս ձայնակցելով Համ ար ղոՀ ողութիւններով Հիմը գբաւ մեր սիրե
վուրգին Հետ արտասաՀման փոխազրուած գանձե Փարիզի «Ռոստոմ» էսում րի , Վալան սի Ծբ^ • Կո– լի Հա յ ա ս տ ան ին ։
րու , գանձարանւներու բովան գա կութ եան մասին ։ միտէին եւ Լիոն ի «Վա բանգետն» կոմիտէի ընկեր֊ Այս յայտարարութեան Հետ իբրեւ գործ
Անոնց աղբիւրները ոչ միայն պակասաւոր են* այլ նեբու կորովի Րոոոքէ՚ն յ մեր վստաՀ ութ իւն ր կը նական մասնակցութիւն Հ* Տ* Գ* Ֆոնտին կը
•եւ պղտոր Հ ք այտն ենք ղեկավար տարր ին ,եւ մանուէ ա՛՝ գ կը խո– տրամագրենք 2000 ֆրանք։
Հրապարակ գնելով գաղափարը, պիտի ուռէ նարՀինք Հին եւ նոր նաՀ ատակներու, գերեզմաններ Հ • 3 • Դ • «Թաթուլ» իոսքր
ինք նախ լսել ազաա կարծիքներ , թեր ու դէմ ։
թերեւս լոյս մլէ եւ֊ս ձ՛ագի է Թ•
Fonds A.R.A.M
