Page 70 - ARM_19-1946_04

ՕէԱԿԱՆ ՊԱՏԵՐԷՆ ՆԵՐՍ • • • Ու Տ է ր ա ն անոր Համար եբքանիկ էր որ
գործ
վեր ք ա պ է ս կրցաւ մէնակը մը ճարելէ

ԱխարաԱոգխԱ ԱաԽւաԱ ճետ Եւ Է ՛ ն չ ֊գործ :

ԽՄԲ •— «Յաէւաիփ երբեմնի աշիաաակիցը , ԳէւբԷն , ղըեթէ խաղալէկւ
ընկեր Եւյյււարո. Տարօ՚աեան ՊէյրԱւր-ի «Լը* մ-ո-սւ»
ՓբաԱսհրէն օրաթերթին մէջ տւարագրուծ է տետււ. Եղա՞ծն էնչ էր ոբ % իսկ փոխարէնը պէտէ
թփՆս մը Ցակոբ Օշսնկանի մասիս —
Երկար ժամաֆակ ա՚խքթէրծբկթեաֆ րռկագատ֊֊ ս ա ախ ար առատ գրթւմ ; ՝Լ&արոք֊մէ տեսակէֆ Հա շ ի ֊ ֊
ուելէ վերք գործ Կը չ կ ա ր ՛ ամէն կողմէ պէտէ պէս
մը ճարելուն Տիրան՝ երքանիկ էբ , վերքապէ՛ս գ ր ա մ ։•--՝՝ Հոսէր քուրի
.. ՝
Ընթաց ի ղ աալւին յատկապէս բարեգոք-շակ տա­ Համար : ֊

բի քքի եղաւ. Ափիլռքի Հայութեան Համար– Բացի Եօթը գաւակով օտար րանրւ֊րր՝՝ մեբքևոք-ած էր Ա֊քւատոկթեան $սմաթհոքփ^րը պ ա ր պ բ լ ա հ քլը

մայր - Հայրենիք վերադարձի /լոշէն , ան ուրիշ ցարդ՝ ամ էն քէն Հ Ի՛նչ՛, իրենք պաբաաւոԲր էին կե֊. նկատէբ իբ դլխուն։ Մեծն Տիգրանէ տղան ըԱար

հլբախոլթիւններ ալ բերաւ մեզի, ինչպէս ե% այն րավբել ինը Հոգէ մէ՛կի– մը աշխատանքովդ ՛վճարեմ կ ա ր ծ ե ս երկինքէն րսկիի ու մ ա ր գ ա ր ի տ է տեղա -

զանազան յո բելեաննեբբ , որոնք կը .շարունակվեն ՛ո՜֊ լով «Ընտանեկան Վարձատրութեան Անտու,կ».էն* Հ, տ ա ր ա փ է ն բռեր լած, Հիտն ալ իրկու^-լիքոր ֊կաթ խ֊.

ղեւորել մեր Հաւաքական կեանքը՝ (/գիսչտ ո ս էն. « Ընկերայէն ԱպաՀովոլթեան » ել գեռ « ծնունդէ մէն օր • • * ; .

մինչեւ Ամ՚եր ի զա : Աբզ֊արեւ, այս զարմանալի քաքալերոլթեան նուէրֆնեբէ՚ն րամէն Հանելով ։ Մ ա ն ա ւ ա ն դ ^ ա թ ր ^ այս տաժանելէ շրերոլե՝

փոքրաթիւ ժոզովուրդը , որ յաճախ խաբուած, Ոչ սք ուզած էբ այս բազմանգամ փորձանքէն են - որուն ա ն ս տ գ ի ւ տ Հոտէն օձերը վիժում կ՚ունենան,

բայց երբեք շէ յուսաՀատած , որ բազմիցս Հար - թաբկոլէլ : Իրենց աժան՜– ապրանք պէտք էր ։ ՝ք՝էք. Տ իրանի մտքին մէ^ երեւակայական կյւա/ուա ծնե բու

ուած ււ լած , բայց երբեք շէ զգետնուած , դիտէ բստ վճարումով արգէւնարեր աշխատող մբ : կարծես բնդարձակմա^Ւ պատճառ կ՝ՐԱար ։

արժանւոյն բարձրանալ մեՆ ազդեր ու մա կարդա թէ էրենց դրամով կազմուած ըլլար այգ սնտուկ­ Երկու լիտր կա՜թ– մէկը ինք կը խմէր, կը

կին , անՀրաժեշտ պարտք նկատելով Հրա սլա ր ա կաւ ներու գոա֊մարր : ՜ բաւէր , ան ալ եթէ անՀ բաժ I. շտ էր , միւսով ի՚1։~

պատուել ու մեծ՜արել իր այն զաւակները, որոնք, Եօթը զաւակ , բոլորն ալ դեռ շատ փոքր , թրռ֊ չեՀբ չէին կրնար շինել տանը մ ԷԼ; Պզտիկներ ր

շեն զլացած՜ իրեն՝ իրենց բոլորանուէր ծ առա յա— չուն ըլլար անոնց Հայրը պէտէ չՀասնէր մէայն. մածուն ո լ թանապուր պիտի ուտէին , մէ^ը բուռ

թիւնը : կերակրելու Համար ; մը կորկոտ, կրնային եըկոլ օբ անցբնել։ Հապա

Ա տուար թ՜է1՛ մը կը ներկա յացնեն ազգա յէն ՀՀ ատ ծանր ու մռայլ օրեր անց՜ուց խեղճ մար­ եթէ պազ թանին մէշ՝ պատուական վարունդ շ՝ար–

մեծարանքի այս թեկնածուները : Արեոնս մէք առա­ դը։ ք՚նքզէնքը մոռցած՝ մոմ է պէս Հալեյբսւ֊, ։դա . - դուէր, ո՚ւՀ Համը Հոտը սիրեմ։ Կրնային՜ չորթան

քին տեգր կր գրաւէ Հ^ակոբ Օշական Հ Օտար ըն ւակնեբը օրուան Հացէ կարօտ մնացէն , ու այն ա–. ու թառիսանաՀ պատրաստե/ նրյնէսկ լ՛ իր զաւակէ֊

թերցողները անշուշտ անծանօթ են իր վաստակէն , , տեն մէայն անդրադարձաւ ուրիշին– բրէ֊յնին՜ մէք ները , որքան ալ էկղաիկ , թող ^թայի%.չ>թբյէ/լ.ֆ^սՀ

էնչսչէս անունէն աչ։ Աակայն էր բազմազան տէտ– առատ ձագեր ունենալու անպատեՀ ո ւթեան ; կե լ ցորենի պաշեզը գիւզր մօտակայ արտերուն ,

ղոսնեբուն մէք, որոնք արմանէ կր կառուցանեն 0,ո ւս աՀ ատ ո ւթե ան նո պաներ զինք մ զեց ին ա - մէչ..

զէնք գնահատանքի ու երախտագէտ ո ւթե ան մ ե - մէն տեսակ ծայբայեղութիւններու; \/ոյնիսկ կար­ Այսպէս կազմ ուած է շատ եր ու եր քան կո ւթ ի ւ

ծաշոլք ցոյցեբու ,՛ մասնաւորապէս մէկը էր վրայ ծեց իրաւունք ունենա ք անտարբեր մարդոց երեսին նը, եթէ ան ալ չխլուի անոնց ձեռքէն Հ Ափ մը եր­

կը Հրաւէրէ արեւմտեան մշակոյթէ բարեկամներու պոռալու, ինքզինք ղրկուած Հերոս մը Համարելով կինք , պատյււՀան մը օդ , ալ քիձ մը թան թափ­

ուշադրութէւնը, ատէկա էր յարատեւ ճիգն է՝ •—- .֊Ե ս ֊ազդէն .Հ ամար .կը՝ մ՜եծցնեմ– զաւակներս, ա- ուած ցորենով դղեակներ» կը շինուին է Տէբան ոս^

Հագո ր գա կից դարձնելու, էր Հայրենակէցները ոք պերա խաներ : կեՀանքէ այս, յլործը գտած էր , կբ մնար երթաք

միայն արեւմտեան մշակոյթէ արտագրութեան ց, Ա տածեց կեանքին վերք տալ , աղատե լու Հա - սկսէլ։

ա յլեւ մանաւանգ ա յգ մ շակո յթէ կազմ ութեան եւ մար իր սրտաՀատո րներուն տաժանելի տ ո լա լտ ան­ Այլե ւս առաւօտ I բ գՕէ ոե պնդուած խաւելը ,
նետես դուաբթ
զարգացման րնթացքէն՛ : քէն : Բայց ա յդքան զաւակներ արտ աղբելու սիրտ ակռապլիկ մ ա Հո լան երեսին

Վ^էպագէր , թատեբագէր , քննադատ եւ ուս ու*. ու սէր ունեցող մբ երեք անկեղծօրէն սիրաբանե - ուրախ գործի գնաց յ

9ԷԼ » քառասուն տար էէ է Վեր ձեռն՚Հա օրօրէն կր լու Հակ ամ ե ա ո ւ թի ւն չունենար Վ^սեմափայլ Ա աՀ - *իործարան ի բակին մէք նշմաբեց տ արօր էնա կ

մ շա կէ գոր ծ ո ւն էս ւթեան այս էրր " ճի ւղերը , այն - ոլան. Հետ Հ Անոր յ$1իտքը °1աբղ փաղաքշանք մըն մարդիկ, քիթ. ու բերան ծածկած խոշոր լաթերով

պէս է կորոզԼով մր, որ անոնցմէ իւրաքանչիւրը էր , սանկ անգամ մը գառն ալ Տիկին Մ աՀ ո լան ՚յչքերւ ււլ գուԱաւո ր ակնոց դրած Հ &ւ

կրնար մ արգկա յէն ամբոգք կեանք մը սպառեչ ։ պիրկ ու վաւաշոտ թեւերուն մէք, առանց ն ո ւա - զուարճալի թուեցաւ ել մտ քէն անցուց թէ՝ որքան

« Հեզեոայէն » ՎԷՊ.Է մ էակ ներկա յա ցուց ի շը Հայ գի , ո ւշա գր ո ւթ ի լն գրաւելու Համ ար միա յն : Ո - ս լ ի ա ի խնդա յին իր լաճերը , եթէ զէնքն ալ տես֊֊.

գրականութեան մէք– եթէ 0շական կը ներ շնչուի , րովՀետեւ այնքան փարած էր «կեանքին»՝ որ , ան՝ նէին անոնց պէս Հա դո ւած Հ Ուր որ մտալ աշխա­

այգ գեանէն Վրայ է Մարսէլ Փբուսթի ՜գոբծէն) Ա աՀ ոլան, Հեա.յլոյ–,գռր գելով ալ թել/եւս –^անօրինակ տողները չարաշուք.կերպով կը Հազային սպանիա­

բայց չընդօրինակեր զայն բնաւ : ինչ որ ան փոխ պտուղ մը արտադրէր Հ կան Հքասդանիէտ» զարնելու պէս , մ էն չ ինք սկսաւ

կ՚առնէ «ի խնգէր կո ր ս ո լած մամ ա%ա կին»է մելա– ... . Ամէն մարդու՝ Հետեւաբար ամէն ազգի արբ - քուխ քուխտ փռնգտալէ

մազձոտ Հեղինակէն , անոր ճաբտարապետութէւեն ուած չէ առատօրէն բազմ ապաապառտ կե լ ո ւ , Հունտ \,ախ՝ այդ օրը բժշկական քննութենէ անցու–

է, Հոգեկան խուզարկումէ անոր մեթոտը յ Բ ա յ ռ չկորսնցննելու բն* էկան ^"Բ^Ա* ցին է Ուրախ Էր որ այդքան Հոդ կը տանէին իրեն ;

ա յս անգամ կէ ր ա բ կո լած այնպէս է ն կա ր ա գի րն ե - Մեր երկրին մէք Տաճիկը իր Հնտացոլ կիներու Մ այրը ն\ո յնիսկ մտաՀոդուա֊ծ չէը այգՀ.ափ * Է\Ը

բոլ վրայ, ՈՐոնց ոչ կա ռուց ո ւած քը , ոչ ալ գոյոլ- շարոցով ի"կ չէ կրՅա°՝ Հ ա յ ընաանիքի մը լաճե - ա ռողքո ւթ ի ւն ո վ , կատաբելապէս կը գուրգուրային

թէւնր կրնար ճան շցած ր լ լա լ Փբուսթ , այնքան րուն թի՚֊ը ունենալ ; իր վրա լ եւ նշանաւոր երկու լիտր կաթի որո շա—

ա յլանման են մ եծ ֆրանսացի ին եւ էր քեբմ եռանդ Թռչուններ կան որ երեք Հաւկիթի վ բա ւ մ ր անոնց խնամքին իրական՜ ապացոյցն էբ այլեւս յ

Հայ «նո լէ րեա լ» էն կողմ է Հետազօտուած Հ ոգեկան թուխս կբ նստին , կան՝ ալ ոբ երեսունս վ չեն II II– Ինքը այնքան կարեւոր մարգ էր որ բժիշկէն վերք

աշխաբՀները : Հանար ՀԱիայ՚Ա թէ ո®ւր եւ ե^րբ տեսնուած է որ ա– շատ մը գրասենե ակներ է անցուց ին * ինք շատ բան

Օշական է թատրոնը, որքան ալ ինքնատիպ նոնք տարագրութեան ատեն ձուեր ածեն օդին մէքւ չէր Հասկնար • լեգո լին Հաց ու քոլ֊րը մ իա յն գի­

թուի, չի կրնար Ք°ղարկել Պեբնշթայնի ազդեցու— Աակայն կատարուած ի րո դո ւթ ի ւննե բ բ օրէն - տէր * Հ/ատ մը ան Հ ա ս կն ա լի թուղթե ր ստորագրել ,

թէւնը։ Այղ չէ արդէն Հեղինակին՛ դիտաւոր ու - քէն աւելի ուժեղ են եւ շատ օրէնքներ ստեղծուած մատ կոխել տուին իրեն է ՚

թիւնն– ալ : իր ընտրած֊ վարպետէն պէս , Օշական են կատարուած ի ր ողո ւթ իւննե բովէ Ու մեր Ազգա­ Գլուխը աք ու ձախ շարժելով՜ կը մտածէ ր*—-

գիտէ էր անձեր ուն տալ իս ո ր ո՛ւն կ շաՀ եկան ութ էլն յին թշուառութեան ոլէս Տիբանի դժբախտութիւնը «Որքա՛ն յիմար եղեր եմ, Աստուած իմ, >ոբ այս­

մը, նո յնէսկ երբ անոնք առնուած ըլլան ամ էնա - արդար , այլեւս անքննաղատեքի կատարուած ի- պիսի երքանկութիւն մբ մէկ օր ուշանալուն Հա­

Հասարակ մէքավայրերէ է Օժտուած բէբտ. էրա - բոզութիւն մ բն էր Հ Կր մնար դարման մը մտածելն մար , ստրուկի պէս մաՀուան գլուխ ծ ո ած եմ,

պա շտ ո ւթե ամը մ ը, ա յս Հեղէնակը չէ նեղուէր .ոբ ազդին զաւակներբ փրկելու Համար»։ միակ փրկութէւնս անոր թեւերուն մէք որոնած

եւ է նկատում է՝ էբ տիպարներուն անխ ո ս տ ովա - տգիտօրէն» •֊ իսկ Հիմա1 ;

նելէ Հակումներ բ եւ պաբսաւելէ ճաշակները հայտ­ Առաքին օրէն այնքան սիրեցին՝ զինքբ՝՝, չուզեցին
սռնա -
նաբերելու Համար, վասնզի իր թատրոնէն՝ ին՛չ - ծածէ , չէր կրնար Հրապուրել Հետեւորդներու մեծ "Ր Է՛Ր ^ ° ձ / ՚ ^ ՚ ե ր ր մաշի, եւ ձդախէժէ
ձեռ­
պէս վէպերուն մէք՝ խնգէրբ կը դառնայ նոբէն Հո­ թիւ մը , բայց գոնէ ի Հաշակերտ»՝ներբ կը գերա­ պաններ տուին իրենէ Ա անաւանգ ձեռքերուն կադանգէ

գեբանական տիպարներու չուրք , •զորս կը քանա ք . զանցեն զինք իրենց Հաւատարմութեամբ , պիտի ր– նոցները յիշեցոլցին Հօրմէն ստացած

դեղեց կութ ի ւնն եր ով ու. տգե զո ւթ իւննե րո վ , որոնք սէի մ ինչեւ իսկ էրենց մ ոլեռանդութեամբ : Թէել նո լէ բներ բ էր մանկութեան օրերուն • * * է

դե գե ց կո ւթ է ւևն ե ր ով ու աղե զո ւթի ւննե րով ֊ որոնք քննադատութեան մէք քիէմի տբ կուրմոնի եւ Ալ - *հռրծը սկսելէ առաք էրեն բացատրեցին աւելի

անբաժան են անոնց բնութենէն Հ պէբ Թիպոտէի Հետեւորդ կր Համարէ Է^Քռ1՚"Ք * միքազգային քեզուով ու խորՀրգաւոր շաբժո լձեւե֊

Բայց ասլաՀովաբաբ իբ քննադատի Հանդա– - բայց Օշական յօժաբակամ պիտի ընգունէր Աէնթ ր՛ով ընելիք աշիսատանքբէ ՚Էյատ զարմացաւ— եզա

ման՜քով է, որ Օշական ամէնէն աւելի պիտի պար– Պէօվի գրական դաւանանքը, «ճշւքայւիսւը , միայն. ծբ ի^նչ էր ոբ, աննշան ծանրութեամբ փորաւոր

տա դրէ ինքզինք յա քորդ սեր ո ւն զն եր ո ւ խոր Հր գա- սշմարիսւը, ւիււկ գեղեցիկն ու. սարին թ-ող գան եա» չէչեր պիտի տեզափոխէբ ժլ ՛մբ ժւ ,մին, ՚յնոնզ

ծոլթեան։ Այգ կալուածէն մէք իր սկզբնալորու - քէն՝ ինչպէս Որ կրնան» : Ինքն ալ չթ դաւանիր Հեզուկ պարունակութիւնը պարպելով որոշ տե ՚

թիւն բ զգայացունց ըլլալէ աւելի աՀարկոլ եղաւ % մ իթէ նո յն վարդապետութիւնը , երբ կբ պաՀ ան ք է գեր։ Հում Հում կ՚ուտէր այդ ղոըծըէ

Ա յն ա ղե ց ո ւթ ի ւն ը ձդեց ինք , ինչ ազդեց ութիւն որ. որ դրական կամ գեգարուեստական գործ մը Ր էլ՛11 I.

կբ ձգէ վագր մը, երբ կը իսումէ շամբէն ներս , ան– Հաւատարիմ Հսգեկան իրաւ վիճակի մը : ՄԷկ –պատուէր շատ անբնական զ սասն. խստիւ

~հ\ վթարելով երկրորդական ուժի աէբ վայրի կեն­ Ափսոս , Պ ո ւալո յի եւ *Լոլթէ րի կողմ է ա յն քան Հրամայուած էր՝ սայթաքելու ա՛ո են՝ ոտքը, թելը

դանիները , ինչպէս նաեւ սւ լն որսորդները, որոնք դո վա բան ո ւած ու քարոզուած պա ր զո ւթ ի ւն բ 0 շա­ կոլ էրելու Հ անկ ւբժել , բայՑ ւԻժրռ լկ.ոաՐեւ ՝՝

մէկէ աւելի յա քո գո ւթի ւններ ունեցած էին Համբա­ կան ին ընտանի առաքին ութիւն մ բ չէ բնաւ յ Իր Կբ զարմանար ինքնիրեն, քթին տակէն իսնդալով,

ւի գետիններուն վրա յ ւ ՚-^-ԷԼԳ Է) ՝"Ր Օշական Հա ք մ տածումը արդէն դժուարաւ թափանցելի՝ իբ նր­ ել տարօրինակ կբ ղտնէր ոբ այդքան առատաձեռն

գրականութեան մ Էակ քննադատը չէ , բայց կարելէ բութեան պատճառով , այլապէս ամբափակ բան վարձատրութեան մէք աննշան շիշի մբ կոտրելուն

է ոլդղամտօրէն Հաստատել , թէ էբ Հմայքը մեծ մ ըն է* անսովոր , Հետեւաբար անմարսելի իր ոճին մեծ արժէք կուաան , «արզիլուած պտուղին» պէս I

եղած է մտքին վրայ գրական նոր սերուն գին, որ իբր արդիւնք ; Աակայն շուտով սկսաւ նոր մտմտուք մը, երբ օրը

չի Համարձակիր Հաւատալ իր կոչման , որքան ա– Բայց կատաղի աշխատող մ բն է Օշական ել էբէկուն չեղած կոկորդին մէք կռկռացող շան մը
ահն այգ կոչում
րադործումէնէ բ արժանացած չէ Օշական է նուէ– անսպառ, մշտաբուխ արտադրող մր : Հիմա, փակ– ներկայութիւնը զգաց, եւ րնկերներուն օրինակին
քան ՀաղուաղԷպ
Աբգ՝ ա յ ս նուէրագոր ծումը այն - ուած՝ Երուսաղէմի Հայոց վանքին մէք, Օշական Հետեւե լով, սառնարանին մէք գրուած կաթին վա -

է ^ որքան արքայական թագա - կր վարէ կեանօք մբ^ որուն՛՜ ^ստամբկոլթեան մոռնալովդ անով պատրաստուելիք լոսն ու

գրութիւն մը : Անստգիւտ թշնամ ի կր կն արան ո լ - մ ենք կրնանք Հանդիպի լ միա յն վագեմ ի բենեդիկ– մածունը , խղճաՀարելով իր պզաիկներուն խոս­

թ ի ւններ ո լ եւ Հասարակ տեգի քներ ու տեաններոլ պատմութեան մէք է Եւ եթէ երբեմն կը տացած կաթը ցամքեցնելու Համար :

մինչ ա յգ անծանօթ բրտութեամբ մբ մտածէ ճակատաղրական այցելուին վրայ, անոր Ակամայ կորսնցուցած էր նա/սկին խանդա -

Հասկցուց փառատենչիկ նոր բնծ անե բուն՝ , թէ է Համար Է, ոբ մի գուցէ անիկա յանկարծ գայ ընդ կ աո ո ւթիւնբ ու մեծ քանք թափեց տուն մտնելու

բենց լաւակնոլթէւնները անձնատէպ բեր ումով մր Հատելու «Համապատկեր ա րեւմտաՀա ք գրակ ան ո ւ- ւս տեն ու֊րախ ձե ւան ա լու Համար է

միա յն կրնա յէն ա բ դա բ ան ա լ : 0 ՛՛ւա ր դրա կան ու - թեան» անուն իբ մ ագիստ բոսական գո րծ բ , որ էբ ԽՈՍՐՈՎ ՎՇՏՈՒՆԻ

թեանց իր լայն ծանօթութիւնբ , բա յց մ անաւանգ բո վան դա կո ւթեամբ՝ ինչպէս ծաւալով , լա յնօրէն (Մնացեալը յաջււրդով)

ֆրանս » մշակոյթի իբ Հմտութիւնը , որոնք է յայտ կկանգնի իր բարեկամներ ո ւննա խատեսոլթ իւննե րը :
չէ
կո՚ւգան էր քննադատական ո ւս ումնաս իր ութեան ց ճակատագիրը , որ երբեք նպաստաւորած ԱՏԱՑԱՆ՚Բ
եր–
մէք ^ թո յլ կուտան իրեն կանխելու բան ագո զո լ - զինք անձնապէս , կը մա գթենք որ շնորՀԷ իրեն իր

թեան կամ էութիւննե ր բ անոնց մօտ , որոնք աւելի եա բ մամ ան ակ աւարտել կարենալու Համ ար ՏԱՆՋՈՒԱԵՆԵՐԸ, դրեց՝ կարօ Մ խիթար է
մէչ դիմել
շատ Հոգածու են էրենց ստորագրութէւնը տեսնե­ օգտակար գործը ։ (Էթր Ապրիլեան Եզեռնէն) : Աարսէյլի

լու , քան իրական արժէք մբ ձեռք բերելու յ ԵԳ– ՏԱՐՕՆԵԱՆ Եերիկեան գրատուն ւ

Օշական - որ գրեթէ աննմանելի ոճ մը կլէ գոր֊֊.

Fonds A.R.A.M