Page 245 - ARM_19-1946_04

ՕԱ*Ա*

ՀԱՅԱՍՏԱՆ ՆԱՄԱԿՆԵՐ «8ԱՈ՝ԱՋ»Ի րու, տնավար ի դո րծո ւնէութեան ՚. Ժ"* ղոՎո ւրդը

ԲԱՐԵՀԱՃԵՑԷ-Բ ՍՏՈՐԱԳՐԵԼ նիւթական ու բարոյական աՀաղին վնասներու է
տարի
ենթարկուած եւ դարձած է քսանբՀինգ
ո չէն ք
ՆՈՐ ԱՐԱԲԿԻՐԸ, որ այժմ ունի 20.000 բնա– օ վերջ Կրկէն գաղթական յ

կէէ% Հիմնուած Է 1925/՚Տ/; իր արտԷլը Հիւսուածե– Մարսէյլ, 5 Դեկտ Զարմանքով կարդացի Մեծ արժէք ներկայացնող կալուածները

ղէնի եւ կարի բաժ ան մ ոմն քներ Էն ղաւո , ունի մե­ «Ցառաիի 5 Գեկտ. թիլին մէչ « Հ .Մ Ը Մ –ական դիներով ծաէսուած են տեղացիներուն :

քենա յի մ ասեր պատրաստող ե լ. ն ո բո գող աշէսա ֊ մը» ստորագբո լթեամբ յօդուածք , որուն մ էջ իմ Ղ՚պքոցք ւէ ե ր ա բ ա ց ո լած է , ցարդ արձանա -

տանող • կ՝՛ արտադրէ ամսական մօտ 900 Հազար անունս ալ խառնուած էր իբա կան ո լթ են է ե բո լո բ ո - գրուած են Հարիւր աշակերտներ ։Ղ*պրոցականտգոց

րուբլի արժէքովդ բամպակեղէն։ Մօտ ատենէն պի– վին Հեռու մ ե1լնո ւթի մեներով։ մէկ մաս ք Հայ կ ա թ ո լէ կ վարժա բանք արձանա -

աի արտագրէ նաեւ, մետաքսի դո բծուած քներ •.Ար– Պատրաստ եմ , սիրելի « Հ "Ա ՛Ը *Մ *ական՝% ձեր գրուած է, մնացեալք կք,մնայ փողոցք, որովՀե -

աելին մ ԷՓ 1լ ա չի։ ատ էն 470 բանուո բներ , •որոնց դրութեան ալ պատասխանելու, պայմանաւ որ քա­ տեւ ծնոգնեբ չեն ուղեր «յետադիմականներուն՛^

55/* նոր ներգաղթողներ • Ուն՛ի առանձին ակումբ, ջութիւնք ունենաք ձեր ստոր ագր ութ էււն ք դնե լու դպրոցբ գրկել իրենց ղա ւա կնեբբ * . *

գրադարան , մ ան կա սլա ր ա է զ եւ. մ ան կամ սուր մ օտ ինծի պէս : ԹԷԼ - ԱՊԻԱՏՆ ալ նոյն ախոլբ պատկերք կր

120 եո աիյաներու Համար ։ Փր**ւէք. ՀձԱփս՚ո1 ս * փոխանակ Ա իութեան վե– ներկայացնէ ։ \թերգաղթի աղմուկք պատճառ եղած

՚ Աւ ան ին գլխաւո ո սլո ո ո տան կ ^եգե ր են զուլա լ րհէքին ւսշէսատելու, դուք ալ սկսաք ձուլում՛ի է .ոբ տուներ , խանութներ ել պարտէզներ ծախուին

^ո լր ո ւէ առուակներ ։ ք* Ո լո՛ր տուն երբ շրջապատ - յանկեքգ երգել, մէւնչեւ որ Ա՚ասնաճ իւղիս ոնգՀ* ոչինչ ղինեբտվ • կարագի առատ ո ւթ ե ամբ նշանա -

/ւ ւ աօ՝ են ա յգինե բուէ ու պա ր տ է զներյւվ ; ժսգովք եկաւ վերջ տալ ձեր գործունէութեան՝% : ւո ր " ՛ յ ս վա յրէն մ էջ , Հարիւր կրամ կաթ ճար ելու

ճիշտ ա յ դ ըԹդհ • ժռղովին փափաքին ընդառաջ Համար տասնեակ գհւռնեք պէտք է բախել։
Ունի երկու մ է։ջնա կա ր գ Վարժարան , մէկ գի֊ երթալով, երգեցի ոչ թ է ձուլումր, այլ միութեան
առաջգիմ ականթներու ղզուելի պա յքաբբ
չերայ էն միջնակարգ ւէւ ( ո բներ կրթական*
ս՜ՐԳԷՀ I Ւնքզինքս յանցաւոք չեմ նկատեր , ու - մեծ աւեր կք գործէ աշակերտներու
Համար , երեք մանկապարտէղ, մէկ մանկամսուր, րա/ս եմ միութիւն
երգելուս Համար, ի շահ Հ ՛Մ * գործին մէջ% Ղ՝պբոցբ ՛ունի 32 աշակեր՛տ : <հ($ս։ււաջ֊
երկու գրադարան՝ ել երկու ակումբ ,ուր տեղիկ^ու– Ը - Մ ի ։
դիմ ա կանգներ ո լ ղաւակներք փողոցն եք ք կք թա ֊
նենան թատեր ա կան եւ շա բժանկա ր ի նե րկայա -
կՏուզէք Հանրութեան ծանօթացնել ներկա ւ փ առէւն , սպասելով որ ք* ա ր եգո րծա կան ր պիւտճէ
ցումներ ,Աբեւանէն Լ կո զ խում բե րու կոզմէ ։1945^ «յ ա ո.աջ^
վա ր չո ւթի ւն ք եւ իր եօթք անգամներ ք , իբրեւ Հ ա֊ եւ ուսուցիչ տրամագրէ իրենց, անշուշտ
գրքեր ուն քանակն էր Տ7Տ0էորոնց 4500Հ» գուբս տր­
մեսա, գործո՛ւնեայ եւ բոլորովին չեզոք։ Գիտեմ գիմական» մէկը... (Արեւելք) :
ուած է կարդալու Համար։
ես , անո՝1ւք եզած են Հ՛Ա * Ը ՛՛Ա ՛ական եղբայրն՛երս, ԻՐԱՆԻ ԹԵՐԹԵՐԸ մեծ գովասանքով կը խօսին

Աանկաաարտէզբ ունի 70 երախայ , 3 6 տա­ որոնցմէ շատերուն Հետ երկար տարիներ աշխա­ ճարտարապետ Վա ր գան Տ ո վ Հ անն է ս ե ան ի մ ասին ,

րեկան։ Հաստատուած է Հ ասարա կա ծա յ էւն. Հիւաե– տելու Հաճոյքը ՝ոԼնեցած ՝եմ ; Հաւանաբար ա– ուսած փարիղ : Ան ո ր սլաս։ ր ա ստած %աէսադծով

դութեանց բուժակայան մր, բնդՀ * բուժարան ւ) ր նոնց խիդճր րմ բո ս տ ա ց ա ծ է րնդՀ * ժ ողս վին ինծի շինուա՛ծ են Տարր ան տ ի արքունի սլա լաւս ր ։ Ա*ն

ատամնաբուժական եւ գեղաբանի մասերով եւ իմ վար չո ւթե անս Հ անդէպ բռնած բն թաց քէն , լրացուցած է ^Ապաներու ակումբ^բ որուն չինու -

: 1941– Լմիութիւն ստոբադրելնուս Համար՝) եւ Չ Ո ք՝ Ս Ա՛Ն– թիէ-նբ սկսած էր ճարտարապետ կէվրէկեանի նա­

ին Հիմնուած է մայրանոց մբ՝. Այս բո էո ր Հիմնար­ ԳԱՄ ՆԱՄԱԿ ԳՐԱԾ Ե՜Ն ԻՆԾԻ, որ իմ գործօն մաս– խագիծով ՝եւ կարգ մբ ՝ո*֊րիէ\ չէնքեր ։ ՏովՀան\նէս -

կս ւթէւ ւննեբ բ կբ ս սլա ս ա բ կեն– ամ սական Հ ար իւր նա կցո ւթ ի ւն ս բերեմ թէ իրենց ել թէ մեբ սիրելի եան ներկայիս արքունի գլխաւորճարտարապետնէ :

Հ իւանդներու , եօթ ք բժի շկնե ր եւ քսան օգնական­ Միութեան ։ ԹՈԱԵԻՈՅ կուսակալութեան քնդՀ . քաբտու -
Հեռու չեմ իրենցմէ,
ներ :ՎերՈջւին՛նի նաամեւիսներբոաղւննիք այմնքտե:ղ տե, աւո ր՛ո լա ծ են իմ Միութենէս % միշտ գար եւ վւոէս կառա վա րի չ Պ • Ե՝որկի՚ոս ՝ԷՀիսավոս
պատրաստ եմ, երբ վերջ գրուի Հ*Մ–Ը*Մ *ի ան­
Ս ուր իա –Լի բանանէն ,Պ ա լքանն ե ր էն է լ իրանէն ներ– այցելած է Աթէնքի <(\Լզատ Օբթէ խմբագրատունը,

գաղթող 180 ընտանիքներ ; ՛ի ա յել վերջին նորաձեւութեան, րսի րսաւներուն ։ խօսելով մեր Հա յ ր են ա կիցն երբ շաՀա գրգռող խբն–

Պաաերաղմէ բնթացքին Նոր Արաբկիրն աչ տ բ– ՀՐ ԱՆԴ ԱԹԹԱՐԵԱՆ դիրնեբու մասին : Պ * ՝Բիսավոս իր պաշտօնավա -

լած է բազմաթիւ զինուորներ, ինչպէս եւ. պատս­ բո ւթեան կարճ շրջան ին մեծապէս օգտակար եղած

պարած– 300 ընտանիքնե ր , որոնք եկած էին գրալ– ԳԱ%ՈՒԹԷ գաղութ է քՒբակիո լ մեր Հայրենակիցներուն , մեղմացնելով

եալ շրջաններէն; Այս տարուան վեր^ը Երեւանի իր շրջանին ՀակաՀայ տրամագրութիւննեբր ։

Հանրակառքը պիտի հասնի Արաբկիր։

Ն"ր աւանր Հիմնոլած ատեն , կառավարութիւ­ ՊՈՒԼԿԱՐԻՈՑ կառավար ութիւնբ մէկ միլիոն ԱՆԳԼԻՈՅ Բ– ՊԱՏԵՐԱԶՄԻՆ ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆԸ
Հայկական
նէ՛ ՂԸ Ժ՝"Է շէնքեր : Ամերիկայի Արա բկի ր ցինե­ էհվայի նպաստ յատկացուցած Աէէալով Համեմատա֊֊ գրելու գործը յանձն ո ւած է ՜Բէնպքիճի Թրին ի թի

րու Ա՝ իութիւնն ալ կ՝օզնէ բ%ա կարաններ ու շինու­ գարո ցնեբո ւն , բաժնուած է Հետեւեալ բարձր . վարժարանի գա սա խօս Մ • Պըթլըրի, գործ

թեամբ • մը որ մինչեւ իր մաՀը կրնայ տեւել։ Մինչեւ դաք

թեան, եւ ուղղակի Հին Արաբկիրէն 70 ընտան՛իք­ Փլովտիվ՝220.000 լէվա, Վաոնա՝ 180.000, Աո–

ներ ա Լ ղա ւո բուե չո ւէ կը դառնան, աւանին առաջին տարի Հո կտեմ բեր ին մասնակի վճարում պիտի կա­

բնա կի շներ ր : ֆիա՝ 170.000, Պռլրկազ՝ 130.000, Ռուսէ՝ 60.000, տարուի , անկէ վերջ մէկ տարու՛ան Համ ար ամ ֊

Եամպոլ 50.000, Խ ասքով,,՝ 50.000, Ալիվկն՝ 30.000, բողջական՝ վճարում, յետ՛ոյ մինչեւդործին լրանա–
30.000. Տոսրրիչ՝ 28.000, Աթ– Հ–»կ~ւ–ա՝
Շումւն՝ լբ նորէն մասնավճար - Աո աջին մեծ պատերազմին

ԳԵՐՄԱՆԻՈ6 ամերիկեան շրինին Հրամանա­ 20.000, Փազարճըք 2մ.ծսս, ֊^ձ^էբա՝ (2 000։ ձ~3օնՀ կ1ամրքՆտ5սի լ*®;^*Օ՛1՛՛՛՛րգ ւգաբնն.ձձն,ն,ոու^ւաա,ծհ՝ ^ ^հ(֊ՔոոVք,զօրՐ.Ր Սըր

տարութ՛եան քաղաքական խորՀ բդա կան ը, Րոպշրթ ՃԷԶԻՐԷԻ (Աուրիա) գաղութը յ - է * կր Հաշ­ կբչա,, ունակէ : ՚ Այսօր սՒ՜ւ՜՜ր0.՚^Հ ,,,,,,՚Լո՚Լո""՚եՐ ւ

ուէ 65 ընտանիք, ղարոցը վերաբացուած՝ է; Առ ս։ակալին

Մրրֆի ձայնասփիւռ ճառ մյլ ուղղելով գերմաԱ այժմ արձանագրուած՜ են յիսունը չորս աշակերտ­ կան է եւ կը ստանա յ 2000 անզչ ,կի

ժողովուրդին , «Ամերիկաց իներոլն Հիացումը ներ, երեք ուսուցիչներով; էօէրներոլ պատերազմին պաշտօնական պատմ ո լ

յա յտնեց այն սքանչելի ճիգերուն Համար զար ի Այս փ"ՔքհՂ գաղութն. ալ թշուառութեան թիւնը ութը տարփէն լրացաւ եւ արժեց34.000ոոկի :

գործ կբ գնեն ժողովրգապետ.ութիւե Հաստատելու մատնուած է– մասնաւորաբար այն ընտանիքները

Համար՛»։ Ա"Գք կառավարութիւնը մերժւեց Ֆ/՛– որոնք ներգաղթի ակնկալութեամբ ծա/սած են ի– ՍՏԱՑԱՆ*

րանսայի բողոքը, զերման ընկերվարական պե - րենց անշարժ՜ ու շարժուն կալուածները։

տին՝ Շումաիսրրի այցելութեան մասին։ Հարցը ԱՐԱԲ - ՓՈԻՆԱՐԻ (Աուբիա) Հայ կեանքն ալ ԴԷՊԻ ՀԱՅԱՍՏԱՆ (Տուշեր եւ իոՀեր) . գրեց՝

փակուած կը Համարուի : փոթորկած է, չնոքՀիւ նեքգագթի յանձնախումբե­ Արտաւաղգ արք. տպ . Պէյրոլթ, 1946։

Ա8ՆՊԷՍ՝ ԻՆՋՊԷՍ ԿԸ ՊԱՏՄԵՆ ԻՐԵՆԲ պէ յճտնի մէջ ։ Հայրենասիրական ու պատմ ական ջոցներու պիտի դիմէ, եթէ երբեք յեղափոխական
մեբ բոլոր պար աա կանո ւթի ւններ ո ւն Հաւատար իմ Հա յեր ը ։
կը մնանք ծբագիբնեբու գո րծադրո ւթեան լծուին
։
՛նպատակս էրա յս կերպով պա բզել Հա յերուն ,

աաւ սա ՚Հրոլոբ ա յն Հերոսներ բ , որոնք պատրաստ են թէ կառավարութիւնք քուն չէ , տեղեակ է րո՛լոր

իրենց կեանքն ու բազուկբ ի սպաս դնելու Հայբե– մ ան րամ ա սնութեանց եւ թէ Հա յեր ո լ Հ ամ ար մ եծ

նիքի վէր կութեան՛, անՀ բաժեշտ Է ՛ո՛ր օժանզ ակեն վէորձութիւն Է ձեռնարկել Հակապետական ոեւէ

այս պա յ քաքին՝ բաբո յա կան ու նիւթական ի րենց քա յլի , .ոբ կրնա յ խեղգոլի լ իր ս աւլմն ա յ ին վիճա ֊

(ԹԱԼԷԱԹ ՓԱՇԱՅԻ ԱՆՏԻՊ ՆՕԹԵՐԷՆ) բոլոր կարե լիութիւննեբով։ ԱնՀրաժեշտ են ւս յ ս կին մ էի

« Հայե՛ր , մեր Հեք՚ոս նախնիքներու Հոգիներբ զո Հ՛ո ղո ւթ իւննե րն ու ոդորումներք, որպէսզի վագր &ՐՐ Հռչակուեցաւ ՏԼՕ ր ա շա րժ բ , դէնքի տակ

մեղի կը նային այսօր ; Պիտի կարենա^նք ըմբռնել կարենանք Հ պա ր տ ո ւթ ե ա մբ ներկա յանալ Հա շտ ո ւ— առն՚ուոգ Հայերու մէկ մասը վ։ախալ սւր ա աս աՀ -

մեր դատին կենսական նշանակութիւնը։ Պիտի կա­ թեան հքորՀ բգաժողովին ու կա ր են անք պաՀ ան ջե լ ման, ուրիշ մաս մ ք՝ զէնքերով անցաւ Անատոլոլի

րենալն ք պա յքարէլ շատ աւելի դժնդակ կեանքի մեք կեանքի ՛ոլ քաղաքա՛կանո՛ւթեան բա ցարձա կ ա - էս ո բերը : Ո Լ նո յնիսկ պատաՀեցան որոշ բախում­

պայմ աննեբոլ դէմ : Պիտի ուզեինք վանե լ ամ էն զատութիւնը։ Այս ճամ բով միայն պիտի կարենանք ներ՝ կարգ մը շրջաններու մէջ :

տխուր Հ ա ւան ա կանո ւթիւնբ ։ ձեռք ձգել այն բացարձակ անկախութիւնը ել պե­

տական վաբկը՚է որուն՛ Համար գետերով արիւն Հո՚– ԸնդՀ * Հրամանատար՝ էնվէր փաշա Հայոց

\թո^ն թերթին մէջ, Աարայեվոյի մաՀափոր - սեցաւ։ $՝ոդ ծագի պատերազմի արշալոյսբ ել այդ Պատրիարքը Հրաւիրեց իր մօտ եւ շեշտեց թէ՝ Հա­
ձէն վերջ՝ կոգմէ Հրա­
տարակուած Հն՛չակեան կուսակցութեան լոյսէւն տակ երեւան գան իրաւունքբ, արգարո՚լ - յերու ընթացքը ուզզակի թշնամական բնոյթ ՛եւ

յայտարար ութիւնը * թիւնբ ել առատութիւնը % նկա բագի ր ունի : Այնպիս ի օրերու մէջ , երբ պե -

ՀձՏտւրոսեաններոլ գագաթէն ու Հայաստա­ ՀՀ$ առա՛ ջ , բն՚կերնե՛ բ : Գործի գլուխ ։ Մեր տ ութիւնը զէնք կուտա յ Հա յեքուն , ա յս վերջին -

նի ամէնէն Հեռաւոր անկիւննեբէն՝ Հնչակեան կու­ մ աՀ ով խեղդենք ա յաստան ի սպառնաց ո զ մ աՀ - ներր կը փախչին Անատոլու ել այդ զէնքերր 1լ ուղ­

սակցութիւնը Հրապարակ կ՚իջնէ վերստին օգտո՚ւե– ՚ուան վտանգը։ Որսվէսգէ՛ ան ապրի յաւիաենապէս ; ղեն թուրք բնա կչ ո ւթեան., մ աՀ ուան , աւերներու

չու քաղաքական պայմաններէն ո,ւ արեան մէջ էսեղ– եւ թալանի պատճառ Հ անդի ո ան ա լո վ : քքքնդբեց ,

դելու Համար Օսմանեան մենատիբոլթիւնը : Ապս– Առցիալ . Դեմոկրատ Հ՛նչակեան ուրեմն՝ , ո բ պէ ս զի իբրեւ կրօնապետ , միջոցնեբ

աամբո ւթեան՝ եւ պայքար ի զանդն է որ կբ Հնչե - կեդր. կոմիաէ ձեռք առնէ՝ խրատելու Համար օրինազանցները ;

ալնենք։ Աո՚ցիալ Գեմոկբատ Հնչակեան կուսակցու­ Փարիզ 7 1914 էն՛վէր փաշա ճշդեց միաժամանակ թէ՝ Թո՛ւրք

թիւնը Փարջին քսանեւՀ ինգ տարիներու բնթաց - Այդ վէասաաթուզթեբր կառավարութեան ձեռք Հրամանատարութիւներ կտրուկ եւ խիստ միջոցնե -

քին , արիւնի ՛երկար ճամբայ մը կտրեց, փրկելու անցան , երբ զօրաշարժ կը Հռչակուէր։ կառավա– րու պիտի դիմէ , երբ Հայերու յարձակումնեյյբ

Համար Հայ ժողովուրդբ, որ ցաւի, զրկանքի ու բութիւնբ որոշեց սպասել դէպքերու զարգացման ընդՀան՛ուր բնոյթ ստանան :

տ եւակ ան Հ ա լա ծան քն ե ր ու տա կ ապրեցաւ , կա - եւ յեղափոխականն ե բու նպատակները կամ դիտա­ Պատրիարքը էնվէր փաշա յի նկատողութեան

տար ե ա լ եւ ամբողջական անիրաւութեանց զո Հ • ւոր ո ւթ իւննե ր ը կանխելու ոեւէ փորձ չըրաւ։ Ո՛* յանձն եց այն պարագան , որ գո բծուող ԲՈԷՈՐ " -

« Հնչակեան կո ւս ա կց ո ւթ ի ւն ր բաբո յա կան ել մէկ շարժում կամ ձեռնարկ։ Միայն որոշեց փո­ ճ ի րնե ր ը յեղափո էսա կան կազմ ակեբպոլթիլն նե -

նիւթական իր բո լոր կարելիութիւնէեբը ղօրա - խադարձ միջոցներ ձեռք առնել՝ ծածուկ ։ բու գործն են* խոստացա ւ , միաժամանակ, թելա -

շարժի պէտի ենթարկէ , յեդափոէսութեան թուր է Ես 1 սակայն, Գաշնակ կուսակցութեան ակա­ գրել իր Հօտին, որպէսզի չՀետեւի չարագործնե ֊֊

ձեռին։ Ազգերու գոյութեան Համար մղո՛ւող այս նաւոր դէմքերէն շատերու, ու մասնաւորաբար րոլ օրինակին եւ շարունակէ Հաւատարիմ մնաք

սլաք քարին մէջ, չենք ՛կրնար ձեռնածալ նստիլ։ էրզրումի երեսփոխան բարեկամիս՝ Վաբղգէսի պետութեան ;

իբրեւ զինակից ռուս բանա կն՝ե ր ո ւն , պիտի կըռ - տեղեկացուցի , թէ կառավտրԽ ւթիւն բ ծանօթ է բո­

րլինք Հայաստանի , Կէլէկէոյ , կովկասի եւ Ատըր– լոր անց ո ւգա ր ձ ե ր ո ւն եւ թէ շատ բուռն Հ ա կամ ի - (10)

(Շար.)

Fonds A.R.A.M