Page 239 - ARM_19-1946_04

ՀաԱոապետաթոաԱ

- Շէօ.ոձՏձօւ՚«ոօո 1925 - ք°ւՄռոՆՈքիԱ ըԱտանթիէեը

II. 376.286

Օե^շէէսւ-ԲւօթոտԱսռ : Տ Օ Է ա Տ Տ ծ ճ ե տ Կիրակի օր տեղի ունեցաւ Նոր ԱաՀմանադրու–
17, &Ա6 0«Ո6տա6 - ( 1 3 6 ) Հանբապե ֊
թեամբ նախատեսուած Բ * ժողովին՝ ; Այս անգամ
161.։ Շ08. 15-70 ֊ ֊ ֊ Ը. Շ. Բ. Բտհտ 1678-63 ժողովրդականնե­
տութեան Ի)որՀոլբդին ընտր՛ութիւնը
Տար. 1 0 0 0 , 6ամ». 5 0 0 , Էո֊աւքս. 3 0 0 , ֆր., Արսւաս. 1 0 Տ"Լ–
ալ ցանկին ԳԼուխը կը գտն՛ուին
Աօւձւ 10 Օ&շահ™ 1946 Երեքշաբթի 10 Դեկտեմբեր
րը քԼ. Ր.) եւ Համայնավարները։

Հանրապետւթեան քքյքւորՀուրդը պիտի բա զկա -

ԺԸ. ՏԱՐԻ - 18° ձա166 Ս0 4875–՚Աոր շրջա|ն թիւ 514 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱ8ԵԱՆ ԴԻ՜ե՝ 4 ֆր ոայ 315 անդամնեբէ , բնտրուած՝ երեք տարբեր

եղանակներով։ Կիրակի օր բնտրուած 214 անգամ­

ներ էն (ձՀը Ժողովրդական են , ե\ ը Համ այն ավար ,

^ԷՀ. ընկերվարական, 25լլ ձախակողմեան խմբակ -

ՄԵՐ ԽՕՍՔ Ը Վ - Ա ա Ն ՅԱՐՈԻ-ԹԻԻ-ՆԵԱՆ ցութենէն, 22ը աջակո՛ղմեանէ եւ չափաւորներ Հ

-—« Ջ ա յնեբոլ Հ ամ եմ աաո ւթի ւոը մ օ աալո րապ Է ս

ԳԷՇ ԿԸ ԿՌՈՒԻՆ» Անցեալ շաբթու ընթերցող մը կը Հաղորղէր նոյնն Է ինչ ոբ Ն"յ* 24/5> ։ԱյսպԷս ,ժ՝ոգոՎյրղական–.

թէ Հա Հան Յարութիւնեան մեռահ ՚ փոմոթինէէ ն՛երբ շաՀած են 30.9 առ Հարիւր , (նոյ * 24ին՝ 26
սպասելով առ Հարիւրք, Համայնավարները 29.3 առ Հարիւր
մէշ՝ (Կիլլմրւլճինա) : ԶՀաւատացթ՛ Հ ,
(29.3), ընկերվարականների 17.9 առ Հարիւր
Ո՛րքան՛ անգիր եւ պերճախօս մանրամասնա- նոր ա եղե կո՚ւթեանց ;
(17.4 առ Հարիւրն , ձախակողմեան՝ խմբա՚կցութիւ­
թ իւննե ր՝ Հալիլ "վէյէ յուշե րուն մէջ՝ Ղ՚մ–րախտարա ր ճ ի շդ Է դոյժը , րնշպէս կր նը 1 1.6 առ Հարիւր (9.9) եւն* ։ Ջախջախի չ պար­

Տակա ւին աչքի առ^եւ շո՛ւն ինք յուշե բոլն ամ– Հաստատէ Աթէնքի ՀձԱպատ 0րր՝ֆ, ն՛ոյեմբեր \4ր՝ տութիւն մր կրած է աջ Հոսանքր (Ազատութեան

բողվոլթիւնբ ։ Բայց , ին՛չ որ 1լ եբեւայ ՀեազՀեաէ , եւ \1ի թիլերով . կուսակցութիւնէ , Հաղիւ 4.2 առ Հարիւր շաՀելով,

պիաի ծառայէ լուսաբանելու զանազան դէպքեր։ Ոզբտցեալր եղբայրն էր գրագէտ ֊ բանաս - մին շ նոյ. 24ին 1 1.4 առ Հարիւր էր :

0 սմ * իւ ո ր Հ րգա ր ան ի նախկին՛ նախագաՀ ը աւե­ տեղծ Ա՚րտաշէս Տ արութիւն եան ի ԼԱ՚ալկարացի կա­ Աէնի նաՀանգին ^է^ ընտրուած է միայն մէկ

լի դգոյշլ կ^երեւայ քան շանսաաակ թալաթը, \ոբ րօ ) , որ չարա չար սպաննուեցաւ Հա յ աջին ջ Ա ա՛ր - ընկերվարական, մեր բարեկամ ր՝ է^ՇՈՈ Յձ.Ո՚6 որ

՛Լեր ի վայր շր^աօ– է ամէն բան, քնաբեր Հէքեաթ­ ս ափն ե բ՛ո՛ւն ատեն ւ ինքն ալ օմտ ուած ՛գրականէ ՛իա շն ակց ո ւթ ե ան 0 ր ը : Համ ա յ–
ու ճառ մը խօսեցաւ
ներով \ տաղանդով , էլաշխատակցէր զանազան թերթեր նավարները շաՀած են– չորս աթոռ , Փողռվքգա ֊
-
Իր պաամելու ձեւք քիչ ^*Ը ք^Բքավարի է , ան– ՛եւ տարեգիբքերոլ՛, Չափազանց զգայուն եւ բծա - կաններբ" նո յնպէս * Տա կա լին կա րգ մը մահրս։ աւ

Համապատասխան՝ պեաական մարդու մը • Բայց խնդիր , չէր սիրեր շատ երեւալ ; Բայց , տարինե­ մասնութիւննեբ կը պակսին ւ հիսուն անգամներ

եւ այնպէս, որ՛ոշ ճշմարաո ւթ իւննե ր կք յայտնուին րու ընթացքին Հ րատաբակած դր ո ւթիւնն եր ը ՚կըր– պիտի ընտբուին Աղդ* ժողովին կողմէ։

ա յգ շաաախօսութեանց կարգին * նան մէկ - երկու Հատոր կազմել։ Հանրապետ՛ութեան ք$ո րՀ՛ուրգը խորՀ րգա տ ո ւ

Այսպէս՝ ա յն Հ աա՛ո՛լածք ո ր երեւցաւ կիբակի Վ^արպետ մ ե զո ւա ր ո յծ էրՏ եւ վերջին արտա­ Հանդամ անք ունեն՛ալով Հանդերձ , պիտի կրնա /

օրուան «Ցալլախի մէջ,։ գաղթին , երբ ինքն՝ ալ $Ունաստան կբ Հաստատ - մեծ աղգեց՛ութիւն գործել երկրին՛ քաղաքականու­

0 ո մ * կայսրութեան երբեմնի արտաքին նա ֊ ՚ուէբ , թրակիոյ շրԳան ին քննիչ նշանակո ւեց ալ Հո– թեան վրայ ;

խարար բ նախ կր Հ ասաատէ երկու սլա ա մ ական ի ֊ ղագո բծական նախարարութեան կողմ է : հքո րապէս ՀՀ Ազգ* ^՜ոԳՈէԼը այսօր պիտի փորձէ նոր

րոգութ իւննե ր , ՛որոնք անգամ մք ե ւս կք լուսաբա­ ընկճուած էր վերջին տ ար ին եր ո լն , եւ ան՛գամ ա - ։ 1$ որՀ ր գա կցո ւթիւն ֊
էր երկար ատենէ ի վեր։ վա ր չա պե տ ին ընտրութիւնը
նեն 1918/՛ եղերական դէպքեր ր։ Լոյծ՝ անկողին՛ գամուած եր ու Հետ ։
Գեռ կր խօսինք իր մասին , ճաշակ մրն ալ տա­ ները կր շա ր ո ւնա՛ կալին կուսակցապետն
— «ԱդրբԷջանի Թուրքերուն հեա գործակցելով, ։ Ա եր ունդ մ րն է ո ր կը Հանրապետութեան նախագաՀ ին ընտրութիւն ը պի­

յաջողեցանք իրարմէ բաժնել Վրացիներն ու Հա, լով իր գրականութենէն տի կատարուի Յունուա՛ր \()ին , Վերսայլի մէջ, ուր

յերր : թանակցութփւններր բաւական երկար տեւե– սպառի ՀետզՀետէ * * * պիտի գումարուին երկու ժողովները ։

ցին , ոբովհեաեւ էնվէր փաշա գնդ • Հալիտ պէյի •ՀՀ Հալէպէն կը գ՛րեն մեգի ՛Նոյ • 28 թուակա ֊ Ելմտական նախարարը, քիոպէռ թ՛ուման, այսօր՝
հեա գինած էր Ախալքալաքի իսլամները, մեգի
միանալու նպատակով : կնււգէիւն նաեւ ընդարձակել նով՛ Վերջին պաՀ ուն Ղ՚ամասկոսէն Հեռագիր մր յատուկ յանձն աժ ո զովին պիտի ներկա յա ցնէ երկ ֊
կարսի սահմանը ,Աղեքսանդրապպի տիրապեաելու
համար »։ կր գոլմէ կաթոդ * փոխանորդ Եփրեմ արք * ՏոՀ ֊ րին ելմտական կացութիւնը ; իր տեղեկագիրը, որ

մունիի վախճան՚ումր : Մանրամասնութիւններբ կը բաղկանա յ 9 գլոլխներէ , մո՚ասնաւոր ապէս կր

յաջորդով ։ յանձնարարէ խիստ խն ա յո ղո ւթ իւննե ր եւ կրճա ֊

Արդարեւ, Աղէրիներն ու Վրացիները չարու - ա ո ւմներ : ^Չափազանց շատ պաշտօնեաներ ՛ունէինք

նակ գա լելով Հա յերոլ կռնակէն , կարսն ալ թուր­ եւ արտադրութիւնք անբաւական Է : : Հըաշքի չենք

քերուն յան ձնած էին գա ղան ա պէս , երբ Հայկական Ռ ա ւ ս Խ ը պիտի գաււհիԱ կրնա ր սպասել : *5ետ ական պաշտ օն եան եր ու ծախ–

Գ°ՐՔՐ յո ս յ ս Կե7 պաշապանւէբ Հերո՛սաբար , յանուն

Կո՛վ կ ա սեան իշխ անաւ թ եանց * քը , ՛որ 17 առ Հարիւր Էր 1938/՚3>, այժմ Հասած Է

Աէեւե\եաճ Ա ա Խ Ա պ Ա հ դ 25 առ Հաբ իւր ի : ՏԼինուորական ծախքեր բ 38 առ -

Հալիլ Ա՝էս1^էչ յ ՝ ^ ւ ո ո յ ^ԼԱ պատմէ թէ «սաստիկ Հարիւր Էին 1920/5/, այժմ 46 առ Հաքիւր եւն**

պատս բազմ մ ր» սկսաւ Հա յեր ուն եւ թուրքերս 1

միթւ, մինչ Հ ա շտո ւթ՛ե ան բա՚հա կց ո ւթ ի լեները կր ԲԱՆԱԿՑՈԻԹԻՒՆՆԵԲ ԳԱՇՆԱԿՑՈԻԹԵԱՆ ՀԵՏ ձէհէսԽր վևղաոտ քփև

շա րունա կո՛ւէ էն : Իթր^իհաաականներոլ արաաքի՛ն նախարար

— « . . . Պատերազմին չորրորդ օրր Վէհիպ Հալիլ Մէնթէշ, կր շարունակէ ,՛իր յուշերը հրատա. Դ&գ դաշքւաղխԱևդ
փաշա րսաւ Ես Կարս կ ՚ ե ր թ ա մ , Եագուպ Շ է վ ք ի րաԼլճլ Պոլսոյ «ճումհուրիէթ»ին մէջ : Ահաւասիկ
փ ա շ ա հեոաձայնեց– Քեղր մնացեր է ։ Հինգերորդ հատուած մը եւս 0

օրր վերադարձաւ, շատ ջղային էր, շփոթած : — «քիուսիա բարենորոգումն՛երու է՚սգէրը ձեռք ՆՈՐ ՕՐԱԿԱՐԳԸ՝ ԳԵՐՄԱՆԻԱ
«Ամա՜ն , Հալիլ պէյ , ըսաւ ինծի, ո՞ւր են սա հայ
պատուիրակները , ւ|երջաց)Թենք ե ւ հաշտութիւն առած էր իբրեւ նախաբան՝ Արեւելեան՛ \յաՀանգ - Չորսերու քՍոբՀ ուրդր աւելի քան մէկ տարի
կնքենք։ «ՀէբրՓ»ները գէշ կր կռուին, ձեռքս մի.
այ՛ն 12.000 հոգի ու՛նիմ, ետեւս բնաւ պահեստի ուժ ներ-ու գրաւման ։ Այդ նպատակին կբ ձգտէր նաեւ քաշքշելէ փերջ, Գեկաեմբեր (ձին լրացուց իտա ֊.

Ո* ուս ի ո յ պատրաստած Բարենորոգումներու X)՝ ր ա ֊. լիոյ , Հունգար իո յ , Պ ո ւլկա բ ի ո յ , քիում ա^նիո յ եւ

Ֆ^ի՚նլանտայի դաշնադիրներուն քննութիւնը : Այժմ

չունիմ: Մէհւքէտր երր նահանջ մը կատարէ , մ ե բ ԳԻ ԲԱ ՚՝ ճամբան բացուա՛ծ է ամենամեծ Հարցին, Գերմա­

շուքւչը էրզբում կ՛առնենք» ։ Զինւքր. հայնդստացուցի Արդարեւ , եթէ գործագրուած բյյար ռուսա - նիս յ Հաշտութեան՝ դաշնագրին պատրաստութեան

եւ ըսի Փաշաս, այս վիճակով ե թ է Հայհրոսն կան Ն՚րագիբր , վեց նաՀանգներոլ իսլամ բնակչոլ- Համար Հ Գաշնագիրնեբու ՚Լ^՚Ը^լէ^1՝ յօդո՛ւածներ ր

դ է մ բ ելլես, հաշտութիւն չըլլար : Գնա լուացուէ թիւնր որ ընգՀանոլը բնակչութե ան 75 առ Հա– ՛վ ա ւեր ա ց ո ւե ց ան \ \ 5րդ նիստ ին մէջ, Հ ա շուե լուք

եւ հանգչէ» : բիւրէն աւելի էր ենթարկուած պիտի ր լ լա բ Հայ անց ե ալ սեպտեմբերէն ; Վերջնական Համաձա յնոէ՜–

Կէս օրէն վերոյէ, ՎէՀիպ կր վերադառնա ւ փոքրամասնութեան , ի՚սԼ\ ոՐ ամէն բանէ առաջ թիւն գո յա ցաւ վա խադարձ զի ջո ւմնե բավ , ել \երէկ ,

էսնդ՛ո՛ւմեր ե ս , աւետելով» <Հ*ք^եր^ա սալ . րնգվզում պիտի պատճառէ ր իւիլամ բնակչոլթեան ։ երկուշաբթի , սկսաւ գերմանական– Հարլլին քննու ֊

հէրիՓ– ՛Արդարեւ, նկատելով որ իսլամներն ու Հա յերբ Հա­ թիլն՚ը ։ կ1ըսուի թէ բուն խորՀ րգամոգովր պիաի

ներք սրուեցան, Հա յերր 5000 մեռեալ տուեր են»։ ւասարութեան Հիման վրայ պետական պաշտօնեա– գումարուի Մ^ոսկուայի մէջ, փետրո՛ւարին ։

ինչպէս կր տեսնէք , ոչ թուական , ոչ ամիս եւ ներ , ոստիկաններ ^ ոստիկան զինուոր ներ եւ դա­ Ե՚ուկոսլաւիա կբ սպառնա ր չստորագրել իտա­

ամսաթիւ , ոչ ալ ուրիշ ճշգրիտ պարագաներ կան՝ տաւորներ պիտի ունենային՝, կասկած չկայ թէ լական դաշնագիրր , բայց Չորսերբ յօդուած մը ա–

այս թր քար անութ եան մէՓ : թ՛ուրք նախարար ր ա– քրիստոնեայ ընդՀ * կուսակալին՝ եւ իրենց կրօն* ու ւե լց\ոլց ին , որուն Համաձա յն ոեւէ ազդ չի կրնար

պա Հ ո վա բաբ կ՛ ակնարկէ ա յն– կռիւներուն որ մ ր ղ ֊ քաղաք ՛զօրաւոր կազմ ա կե ր պո ւթ՛ ի լեն ե րո ւն չնորՀ իւ օղ տուի ք դաշնադիրներու Հողային կամ դրամական

ուեցան էրզբում էն կարս, եւ մանաւանդ բե րգա ֊ ա ռա ւե լո ւթ ի ւն ձեռքպիտ ի բերէ ին Հա յերր ։Այգպա յ– ա ռա ւե լո ւթ ի ւնն եր էն՝ , եթէ չընդունիր դաշնադիր­

քաղաքին մէջ , յետո յ յանգելու Համար ՛՛Հա քաքի լի - մաններուն "^է^ պետականէ մեքենան՝ ԸնդՀ * կուսա­ ներու բոլոր տ րամ ադրութ իւննե րր։ Մ՝ոլոթով

սէ ի եւ Աաբտարապաաի ճ ա՛կատ ամ ար տնե բ՛ո՛ւն : կալին ձեռքին մէջ պիտի ա շիս ատ է ր ի նպաստ փոք– 1լ առարկէր ա յս կէտին դէմ , բա յց յետո յ տեղի

Ամ էն պարագա յի մէջ , թանկագին վկա յու - րամ ասնութիւն՝ կազմ ող Հա յեբու տ ի ր ա պե տ ո լ - տուաւ : Հաւանեցաւ նաեւ որ պալքանեան գա շնա -

թիւն մբ կր կազմէ ՎէՀիպի բացագանչութիւն բ * թեան , ին* չ որ րմ բո ստութեան պիտի Հ ար կադր է ր գիբներաւն մէջ արձանագրուի Գանուբի ազատ նա­

« Ամա՛ն, Հալիլ պէյ, ո ւր են սա Հա՛յ իսլամ բնակչութիւնր ։ ւարկութեան սկզբունքը ^ որուն Համար պայքարած

պաաուիրակներր , վերջացնենք եւ Հ ա շտ ո ւթիւն՛ Այդ պարագային , ըմբոստութիւնը զսսլելոլ էի՚ո Անգլիա , Մ՝ ՆաՀանդն՚եքը եւ 3)րանսա : Այ"

կնքենք* «Հէրիֆ»ներր գէչ կր կռուին * * .» ։ պատրուակով Ա՝ ո ւս իա իր բանակնեբր պիտի մտցը– զիջումներուն վաոիսարէն , Մ՝ոլոթով յաջոգեցաւ ըն­

Ա՝ենք պիտի չոլղէիսք նոյն լեռուո՚վ չափոլիյ նէբ Արեւելեան \,աՀանղները * «Հոս եմ , Հոս կը դունի լ տա ւ Հետեւեալ պաՀա՚նջները* աւելցնեւ

երբեմնի փաշային եւ պէյին Հետ , « Հէըիֆ 1>նե - մնամ» ,պիտի ըսէր , եւ անգամ մրն ալ պիտի չՀե– իտալիոյ կողմէ Ե՝ուկո՚սլաւի՚ոյ վճարելի Հատուցու­

բուն Համ ա պատասխան բառր նետելով իրենց երե­ ռանար , ու այգպէսով իրականացած պիտի ըլլար մը, կրճա՛տել Պուլկարիո՚յ Հատուցումներուն գոլ ֊

սին ։ք*աւական է, ՛որ կր խոստովանին թէ իսկապէս Օսմ * կայսրութեան բաժ ան ո ւմ ր եւ վերջնական՝ մարբ եւ 5.000.000 տոլար Հատուցում ստանալ ի -

քաջ թշնամի մր գտեր են իրենց գէմ ։ թ՛շնամի մր Հաշուեյարդար.ր : (1յոլռերւււ շարունակութիւնը կարդայ Դ». է յ )

որ ՀՀգէշ կբ կռուէր» , օրՀասական պաՀ ու մր : Եթէ ԲԱՆԱԿ 8 ՈՒԹԻ ԻՆՆԵՐ ԳԱՇՆԱԿՑՈԻԹԵԱՆ ՀԵՏ

Վ^րաստանի ա ա ա են ո լան վար իչՆե րր խաղ մ ր Այս միջոսթե Հայ^Բ(Լ է Լս սա համբէն \ետ դա՛րձ­

սարքած ^ Ը Լ Է ա յ ի ն , անկասկած Կ արս բ կանգուն պի­ նելու նպատակով , թալէաթ պէյի Հետ բազմաթիւ Եկէ՛ք Հքաժաբաեցէք, եւ ձեռք ձ՛եռքի տալո՛վ ձեռ­

տի մնար , իոկ թրքական բանակր իր չո*3*՝ձԲ 1>ՐԳ– բան ակց ո ւթիւնն եր կատարեց ինք Գ ա շն ա կց ո ւթ ե ան նարկենք բարենորոգումներուն» :

բա 1-մ առած • » • ղեկավարներուն Հետ ։ Հա լաճ եան ել ԶօՀ րապ է– Կարելի չեգաւ սակայն Համոզել այս երազա­

խոստովանութիւն մր եւս* ֆէնտինեբու տունտերուն մէջ գումարեցինք բազմա­ պաշտները ։

0բ մր իսթանպուլէն ստացայ Հետեւեալ թիւ ժոզովնեբ , ո՛րոնց կբ մասնակցէին Մալումեան ՌուսաՀայ Մ ալում եան ( Ակն ունի ) խիստ ու­

ծածկագիր ր , *հն ա ս9ես Վրաստանի վարչապետ (Ակնունի) , ՇաՀրիկեան , Վարգգէս , Վան այ երես­ շիմ եւ զարգացած անձ մր ըլլալով Հանդերձ , ինք­

կէկէչկորին , մեր միջեւ բաժան . բաժան ընենք փոխան Վ ա Հ ան , եւ Փաստրմաճեան էֆէնտ ինեբ ր ։ զինքը չէր կրցած ազատել երազապաշտութենէ ,ոբ

Հայ՛երը»։ Հայերուն ըսինք * ^Այս ձեռնարկը ռուսա - յատկան՛իշը կը կազմէ իր ցեղին Հ Այ" անձը, օր մբ

Աւեչոբգ փաստ մբ եւս թէ ինչ ոճրապարտ զա– կան թակարդ մըն է ։ Ո՛չ Գոէ֊ք եւ ոչ ալ մենք իյ^ Հետեւեալ պատասխանբ տուաւ ինծի* ^՝Հաւ1՚լ^

ւե ր 1լ որոճա ր թրքական դիւանա գիտութիւնք , ի– նանք անոր մէջ՛. ք)՝ո ւս ի ա որեւէ ատեն չուզեր որ անգամ մը որ միջազգային Հակակշռի տակ Հա­

բար ձգելու Համար երկու Հարեւան մողովուրգ - Միջերկրականի ճամբուն փըայ "՛ոեղծ ուի միջազ– յաստան՛ մբ ստեղծեմ, այլեւս (իուսիոյ ցարէն ՚սն–

ներ բ : *հմ բա խտաբար մեծ մասով յաջոոեցան\ այդ գային օժանդակութեան կռթնած Հայաստան մը ; գամ չեմ վախնար» ;

Հբէշային դաւեր բ, ամէնէն առաջ Հ՛արուածելով

քՐիս՛ո ւ ճար Հա յաստ ան ր % «

Fonds A.R.A.M