Page 233 - ARM_19-1946_04
P. 233
6 ԱՌԱ*
ՌոստովհԱ ԹիՓւիս ՆԱՄԱԿՆԵՐ «&ԱՌԱՋ»ԻՆ 2Ա8ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ
ԳՐԱՔՆՆՈՒԹԻՒՆ ԳԱԵՆԱԿ8ՈՒԹԵԱՆ ՕՐԸ
Բ&ՈՏ-Ր^ՏՏՇ^ թղթակիցը կը ղը է կովկասի
եւ. /իոստովի միջել, կայ Հողամաս մր որ \942ին
յարձակմ ան ենթարկուեցաւ. Գերմ աններուն կող - Ջգրեմ ըսէ* նոբէն չեղաւ։ Անցեալ գիշեր դա,– ՊՈՌՏՕ •-— Մենք ալ աօնեցինք այս տաբի Գաշ–
ընկերվա
մ է , բայց այնքան շուա Հասաւ ազատագրումը որ ցեբ էինք տեսնելու Պ* Աէթեանի շարժանկարին նակցութեան օրը , Մընօնի Ե՝րիաասարգ խանդա՜,
աւերները անկարեւոր են՝. Բուն Ռոստովը ոք պա քանի մ՛ը ժապաւէնները։ Մէկը կը ներկայացնէր րականներս լ ս րաՀ ին մ էջ յ շրջապատուած
տերազմին Հորս անգամ ակր փոխ՛եց , մասեալորա– ՏՀր Զօրի Հայաջինջ Աաբսափները ոբ անգամ մըն վառ եւ տաքուկ մթնոլորտով մը%
պէս մեծ վնասներ կրեց։ Թատրոնը, Հանքային ալ նո րոգեց մեր՛ վիշաեք՚ը : Ընկեր Տօնէ րեանի բացմ ա՛ն խօսքէն վ՛ե ր 0 ,
Հաստատոլթիւնները եւ շատ մք շէնքեր ՀքգեՀէն՝ Այս առթիւ տեգը չէ՞ յիշել կրկին իր ազգին «ք/*շակ բանուոր^ը թնգաց սրաՀէն մէջ : 3ետա ւ
քանդուեցան , մանաւանդ երկրագործական մեքե– նման անբախտ մեր տառապանքի երգիչին՝ Ա* Ա– մեբ երիտասարդ - եքիաասաքգուՀինեբը կարգո՜ւի
նաներու Հսկայական գործարանք ՛՛եւ շատ մք ուրիշ Հարոնեանի աղաղակը , արձակուած ի խորոց սրտէ* բեմ ելան արտասանութիւներով, խմբերգներով,
գործարաններ վնասուեցան ։ —- *€ Այսքան՝ չարիք թէ մոռանան մեք որգիք* թող մեներգնհրով % ՏնորՀակալութիւն բոլորին ալ :
Ռոստով կք գտնուի ա^ ^Լոդմք Տօն գետին որ ՛ողջ աշխարՀ Հայ ուն կարդայ նախատինք՝» * * * Գեղարուեստ ական բաժինէն վեբ^ խօսք առաւ
զայն կր րամն է Բուպանի Հարուստ տափաստան Գովելի է ժապաւէնին ներկայացումը ՛ամէն րնկե ր Ա * ՚Բէնտիր՚եան , պանծացնելով Գաշնակ -
ներէն ։ Բացի Կ ո վկա ս ե ան լեռնադօտ իէն , ոեւէ ու— •ուր որ Հայ գաղութ կայ ։ Ա անաւանդ մեր նորա ֊ ց ո ւթեան Օրը ; Ընկերը շեշտե՛լով ներգաղթին կա
րիշ բնական պաշտպանութիւն չունի։ Անոր Համար Հաս սերունդը ոբ սիրաՀաբ է եւր՛ոպական նոբե ֊ րեւորութիւնը ըսաւ» Հ.Կւը ցանկայինք որ էք • Հա՛
է ոբ սովետ սպայակոյտք չկրցաւ կասեցնել գեր– էուկ ժապ՛աւէններուն , պա ր տ ա ւո ր է քիչ մըն աք յաստան ի կառավա բութ իւնը դառնա ր Ամ ենայն
մ ան Հեղեղք ոբ աճապարանքով կ՚անցնէր գետք ։ այդ սարսափի պատկերները սեբտելու, իմանալու Հա յոց կառավա բութիւն եւ Հայբենիք տանէ ր ա ք–
Ես տեսա յ Ռոստովը , մ արտ իր ոս քաղաքք , որ Համար իր ազգին պատմութեան ամէնէն ՚եգերա ֊
կք վե ր ա կեն գան ան ա բ ։ Ինքզինքդ Հարաւա յէն քա կան շրջանը * տասաՀմ անի ամ բողջ Հ ա յ ութ իւնը , ա յն ատեն մ է–
ղաքէ մ ք մ էջ կք զգաս : & ո լկան անբաղդատելի Ներկայացնելու է նաել՚՚օւոար մամուլի եւ ժո ա յն կատարուած կ^Ըէէայ մեր Հարիւր Հ աղա բալո ր
բան մըն է : Ամէն տեսակ պտուղ առատ , ծիրանր , ղովուրդի առջեւ, ապացուցանելու Համար թէ ա - նաՀատակներ՚ոլ ցանկութիւնք։ Ա եր Հայր՛ենիքի իւ—
տանձը , կեռասք , սալոր ր եւ ա յլն : նանք Հէքեաթներ չեն այլ օր ցերեկով ել 2,0րզ֊ րաքանչիւր վայրը ՛ոռոգուած է անոնց արիւնով, \եւ
ՈոսթսԷլ Աաոան , երկրաղոբծական մեքենա - դարու քաղաքակրթութեան թո յ լա՛ո լո ւթե ամ բ մենք չենք ոք ա յս վճռական օրեր՛ուն պիտի իս ո ւ •-
ներու գործարան՛ը, որ աւերակի վւերածուած էր ս ալ/քո ւած արիւնի խրախճանք նեք անոնց կողմէ, սափ ինք մեր պարտականութենէն։ Լր էին անոնք
Գերմաններս ւ կողմէ , ա յժմ անքնգՀատ կբ վե բա ո՛րոնք այսօր ֆէսը Դէէ*ա՝Բ^ւէ՛ փոխած ,ոլրբաթը կի ոբ ա յ ս օր Հ ա յբենիքի անս ւն ո վ կը պարծենան աժան
շէն ուի եւ պատերազմի առա ^ո ւան 30.000 գործա րակիի վերածած են, առանց գլուխները փոխելու։ ամրոխավարութեամբ , իրենց սեփականութիւնք
ւորներէն շատ երբ նոր էն կբ բանէն : . ի դուր չէ ՛որ ասկէ առաջ յանգգներ են գողնալ նկատելով ղայն՝^ հ
Ռռ *- ս էո յ մէջ շատ զղալէ է գործիքն՛երու եւ ա յգ ժապաւէնը բստ Պ * Ա ե թեան ի յա յտ ա րա րոլ - Հանդէսը լրացած էբ , բայց ժողովուրդը չէր
փոխագրութեան մ էջոցներոլ պակաս ր : Այս Բանր թեան, սակայն ինք յաջողեր է կրկին երեւան Հա ո լզեր բաժն ո ւիլ ս ր աՀ էն եւ է ր տ՛ա քո ւկ մ թն ո լո ր -
նկատեցի Ռուստովի կայարանին մ՛էջ, որ ք$ • Արի նել եւ Հանրութեան ներկայացնել : տ էն • — Ր–երդակցի
ութեան երկաթուղիներու ցանցին ամէնէն կարե– Գալով միւս ժապաւէնին որ կը ներկայացնէր
՝ լորն եր էն է : (յեր կա յիս ա յգ աւերակներուն մէջէն Զօրավար Անդրանիկի յուշարձանի բացման արա -
ճամբո բդի քանի մք շոգեկառքե ր մ իա յն էլեբթե– բոզութիւնը ոբ կատարուեցաւ անցեա՛լ տարի է –է ալ հ– ՓԱՓԱՋԵԱՆԻ ԵՐԳԱՀԱՆԳԷՍԸ
ւեկեն։ էր ու տպաւորիչ ։ Բայց , կանգ առնենք պաՀ մք
Ռոստովի գլխաւս ր ՛երկրաչափք ինծի բացատ ել Հ արցն ենք թէ ի^ն չսլէս կ* ք լյա՛յ ՛ոք ճառախօս -
րեց քաղաքէն վ ե րա շին ո ւթ ե ան ծրագիր ք , ա շխա– ներու կա ր գէն գուբս ձ դո ւած է <<Ցա ռա ^» ի խքմ– Տաղանգաւոք ս՜բգէչէՀ*, ՛որ մեծ Համբաւ Հանած
Տա անք մք ոք քսան տաբիէն պիտի վերջանայ։ Այն բագիլրն ու իր ճառին լի՚շատակումբ է իտալիո յ մէջ, եբգաՀանգէս մբ պիտի տայ Աա/
պէս մք պէտ ի Բ//այ ո Բ ճա րտարա րուեստա կան՛ կրգեօք յպաւէ՞նն ալ մոգական ազդեց ու կավոյի մէջ յունուար \^ին :
այգ վայր
թաղք իբ մազութի ընդունարաններով եւ բեռնա թեամբ մբ չէ քաշած ա յ դ ն՛կար ր կամ
բարձ մեքենաներով Տօնի երկայնքին պէտէ։ Հաս - կեանին ար կածի մբ Հանդիպածէ : ՓարիզաՀայ գաղութը չէ մոռցած անցեայ
տատոլէ , իսկ բնակութեան թաղբ նաւաՀանգիւս - Պ* Աեթեան անշուշտ գիտէ իր –գործիքին՝ տարուան իք մեծ յաջո ղութի ւննե քբ Կէթէ Լէբէքէ
տէՏւ Հ\եռու պէտէ ըԼ\Լայ եւ րնդարձակ պարտէզ գաղտնիքը ՛եւ եթէ ուղէ կրնայ լուսաբանել սեզ։ եւ Օտէոնի մէջ, ուր Փավ։ ազեան ներկայաց\ուց ,
ներ , թատրոններ եւ շարժանկարներ ելն՛* պիտի իս կ եթէ լռէ գժո ւաբ չ է եզր տկաց ութե ան գալ եւ
շէն ո լին։ րուծել Հանելուկը յանուն ճշմարտութեան ել աղա Ա քա լա յէ ա բո ւես տա՚գէ տնեբ ով կազմուած խումբի
Թէեւ ժողովուրդը 400.000^ աւելի չէ,՜ այս ղակող ի րական ո ւթեան * * * մը Հ՛ետ Մ ո ցարդի Հ՝Բողի ֆա՚ն թոլթթէ^ն , արժա–
ինքն 2/Յբ պատեքազմէն առաքուան էր թիլին , ՄհՆ-Ահ նա ն ա լո վ տեղա կ ան գժո ւաբաՀ ա ճ թեր թե ր ո ւն ա ֊
սակայն բնակարանի խիստ մեծ տագնապ կը տիբէ մենաջերմ գնաՀատանքին ;
Ռոստովի մէջ :
Հնգամ եա յ ծրագրին մ էջ յօդուած մը կայ ոք Կրնայի եւ Ռոստովէն Թիֆէիս եք թալ այն շքեղ Երկու մեծ երգիչներ , Արման Թոգաթլեան
քագաքներոլ զարգացման Համար սաՀման մը կը շոգեկառքով , ՛որ ամէն օր Աոսկուայէն Հին քՒիֆ– Ն՚էւ Ե՛ս բքէ Մ եթրոփոլէտ\ն օփեբայէն մէջ^ եւ էմ ֊
նախատեսէ , ա յնպէս որ Ռոստով ի րն ա կ չո ւթ ե ան լէսի միջեւ կ՚երթեւեկէ եւ ուր ճամբորդները կր մ ան ո լէ լ փափաղեան ի տ ա լիս յ մ եւ) ագո յն օփերսւ -
թիլը պիտի չանցնի 650.000հ» : գտնեն ճաշ , սափրիչ , ՛Հ ագուստի արգո լկի չ , է ^ ՚ չ ֊
Տօն գետին^ վրա յ խիստ մ եծ են ւիոխագրու— պէս բաղնիքի ժրաՀ մը։ Բայց սովորական շոգե յին մէջ գ կը մնան Հա յ ժողովուրդին երկու
թեան միջոցները * չ ո գ է Ո է է կամ շարժի՝չ մեքենա - կառքով ճամ բո բդեց ի մինչեւ ՝Բ,իսլովոդաք պարծանքները :
ներով նաւերք ան գա գա ր կը բանին : իսկ գետին գիծը Հրաշալի է : ՝ք՝ուսլանի դաշտերը կը թաւա Կը խնգրուի Հանդէս կազմ ա կե ր պո զներ էն նկա
միւս կոգմը , մեր ակնարկները կր կառչին ընդ աբ– լէ" Էր^3 կանանչ տարածութեամբ : Ամէն կայա
ձսւկ բանջարանոցներուն , որոնք րնակչութեան կր րան, ռուս երվէտասարդուՀիներ կը ծախեն պտուգ, տի աւնենալ այս թուականը , ան Հ աճա յ խաչաձե -
Հայթայթեն ամբողջ պտուղը եւ բանջարեղէնը։ կաթ , Հաւկիթ եւ Հաւեղէն ; ւմնե րու ւիթ չտա՛ւո լ Համ ա Բ *
Ա8ՆՊԷՍ՝ ԻՆՋՊԷՍ ԿԸ ՊԱՏՄԵՆ ԻՐԵՆ* նոնց առջեւ։ ՌրոԼ\ է յ է ֊ա ե լ ս յ ժողովուրդը ան - ՕՐԻՆԱԿԱՆ ՃԱՄԲԷՆ ԱՊՕՐԻՆԻ ՄԻՋՈՑՆԵՐ
կս*ըող ^ կառավարութիւն մը Հաստատել։ ^^յ^ք1^ Հնչակեան կուսակցութեան եօթներորդ պատ.
հատ եւ Թէրաքքը կ ո ւս ա կց ււ ւթ ի ւնն ը , որ ներկայիս
իբ ձեռք կը պաՀԷ երկրին իշխանութիւնը, ոեւէ դալքաւորական ժողովի որոշումները :
աաա ւ\\ա՝ վստաՀ ութիւն չի ներշնչեր բա բե կա ր գութ էւննե ր « է ՚ Պատգամ ալրական Հիողոփի կա յա ցում էն
ղոլրս գըտ–
իրագործելու։ Այս կուսակցութիւնը 1լուղէ Հաւա աոաջ, Թուրքիոյ մէջ եւ Թուրքիայէն
կեն ս ո լ .
տարիմ մնալ միշտ թուրք պիւրՅւքրասի^Տ/ եւ ար նուող մեր րոլոր կաղմակերաութիւնները տրուած՜ էր՛՛
(ԹԱԼԷԱԹ ՓԱՇԱՅԻ ԱՆՏԻՊ ՆՕԹԵՐԷՆ) գելք Հ անգիս անա լ րա ր ե շյւ ջո ւած կառավարութեան նակ ել գործօն գարձնեէոլ որոշում
ւ մբ կազմութեան։ Միւս կո"մէ , թէւ*– երեւութա ֊
«62 աաբիէ ի վեր յեղափոխական պայքարի եւ պէս էր նպատակն էբ զանազան տարրեր միացնե ւ Հ Ներկայ կացութեան ել պայմաններու տակ ,
գոբծունէ ութեան մ էջ յողնած ու փճանալու դա - ոլ ներդաշնակել, խորքով սակայն կը Հետամտէր Հնչակեան կուսակցութեան Պ ատգամ աւո րական
տա սլա ր տ ո ւած Հայ ժողովուրդը , զօ ր ա\ե ա լո լ ել ճղմել զանոնք ոլ այդ ազգո ւթի ւննե ք ք պաՀ ել տե եօթներորգ ժ՜ողովքը տոլաՆ է Հետեւեալ ո րոտում-
Հ անդչելո լ Հ ամ ար , որոշ շրջան մ ը պէտք է զերծ ւական ճն շում ի՛ սւ ակ * - ն երը •
մնար ամէն ամէն կարգի ճնշումէ , որպէսղի աղ - Գալով կառավա ք ութ եան , իր ձեռք գտնուող « 1 . Լուծ՜արքի ենթարկել Հնշակեան կուսակ
Գային Հիմերու վրայ յաուաջգիմէր եւ զարգանար ; գեքակշիռ դասակարգին միջոցաւ կը ձգտի բնա .. ցութեան Թուրքիոյ կաղմա կերպութեան Վերին
<ձԱ աՀ մ անա գրութեան կողմէ տրուած ազատ ո ւ.- ջնջել Հարստութիւնը եւ առ այգ կը Հետապնդէ Մարմինը ( որ ոչ միայն ր վիճակի չէ վստաՀու .
թեան եւ անկախ զա ր գա ց մ ան խոստումնե բը , շատ մասնաւոր քաղաքականութիւն մը*, առանց ամենա– թիւն ներշնչելու Օսմանեան կայսրութեան սաՀ -
սաՀմ ան աւի ա կ կը թուին ըլլալ։ Հետեւաբար , կու ղոյզն ներողամտութեան։ Տսաակ կը դառնայ օրէ մ աններուն մէջ գտնուող Հնչակեան կոմիտէնե ^
սակցութիւնս որոշած է Հնարաւորութեանց սաՀ– օր , ոբ այս անխնայ Հալածանքներուն պատճառաւ , րուն , այլեւ պատրաստուած՛ չի թուիր գործ՛ելու
մանին մ էջ օ գա ուի լ ներկա յ պայ մ աններ էն ու իր Հայութիւնը կը մատնուի տակաւ փոշիանալու վը֊
սեփական մտքերը զարգացնել յօգուտ Հայ ժոգո– տանռին եւ ի վէ&ակէ լ\Լ\ԼԼաԲ էր սեփական սկըզ– Համաձայն կուսակցութեան ներկայ սկղրունքնե .
վուքդին ; ԱՀա թէ ինչու, Պատգամ աւո րական Վե բունքներուն իսկ ծառայելու։ Հայեբբ այն Հաս րուն ու ստեղծուած նորագոյն պայմաններուն հ
ցերորդ ողովին մէջժ՝ Հնչակեան կուսակցութիւնք տատ Համոզումին յանգած են, թէ դամոկլեան «2. Թուրքիոյ մէջ զործող ւՀկեգբռնական
չէ ՛ուզած բաժնուիլ Օսմանեան ԱաՀմանադրական սուրէն միանգամ րնգմիշա փրկուելու եւ բո լո ի վ(Լ~ Վարչական Մարմինը» յետ այսու կոչել «Թուր .
կառավարութենէն , եւ որոշած է օրինական մի - տանգնեբը Հեռացնելու Համար , անՀրաժեշտ է ք ի ո յ Վարչական Մարմին՛»։
ջոցնեբով պաՀ ել իր գոյութիւնը՝ ազատ գործու ֊ վճռական ո ւթե ամբ ու յանդգնութեամբ շարժէ լ «3. Նկատելով որ Թուրքիոյ Վարչական
նէութեան լուծելու Համար Հ այլեւս » ; Մարմինը բաղկացած՛ պիտի է\Լլա՛ձ Օսմանեան
(տՉ՚որս - Հինդ տարուան շրջանի մէջ որոշ դար Հնչակեան կո ւս ա կց ո ւթ է ւն ր պա տ գամ աւո րա Կայսրութեան՛ մէջ գտնուող ղանաղան կոմիտէնե–
ձաւ թէ՝ Օսմանեան կառավարս ւթիւնբ Ա աՀմանա– կան եօթներորդ ժողովփն մէջ , ) ժխտական քուէ– րու կողմէ նշանակս ւած ներկայացուցիչներէ ,
գրոլթեան խոստումնե քէն եւ ոչ մէկք իրագործե ով , մ իաձա յնոլթեամբ որոշում տ ւ ա ծ ԷՀ րաժարիլ կաղմ՛ուած– Մարմինը որոշ լիաղօրութիւններ պիտի
լու նպատակ ունի ։ ԸնգՀակառյսկն , պարզս ւե ցաւ այլեւս օրինական ճամբաներէ լ միջոցնեբէ , ու ունենա յ, պայմանաւ սակայ՛ն որ իր որոշումները
ոք՝ պետութեան կողմէ Հրատարակուած ԲոէոԲ °– ա զգա յէն բաղձանքները իրականացնելու առաջա
րէնքներբ կը ձդտին ճզմել քաղաքական բոլոր կու– դրութեամբ՝ ապագա յի Հմ ար ոբգեգրել ապօրինի պիտի ունենա յ , պայմանաւ սակայն որ՝ իր որո
սակցոլթիւննե րր , մասնաւորաբար ձախ եւ արմա ճամբաներ , մինչ այդ կուսակցական բուռն պայ շոլյքներշ ենթարկոսին միշտ Կեղրոնիվաւեր՚լ
տական կազմակեքպութիւննեբը : Գլխաւոր առա - քար տանելով • ցում ին ;
ջադրութիւնն է՝ ամէն գնով բնաջնջել երկրին մէջ
ապրող եւ զանազան ազդութեանց պատկանող (7) (Շար.)
տարբերը, գործ ունէ ո ւթեան ամէն դուռ փակել ա–
Fonds A.R.A.M
ՌոստովհԱ ԹիՓւիս ՆԱՄԱԿՆԵՐ «&ԱՌԱՋ»ԻՆ 2Ա8ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ
ԳՐԱՔՆՆՈՒԹԻՒՆ ԳԱԵՆԱԿ8ՈՒԹԵԱՆ ՕՐԸ
Բ&ՈՏ-Ր^ՏՏՇ^ թղթակիցը կը ղը է կովկասի
եւ. /իոստովի միջել, կայ Հողամաս մր որ \942ին
յարձակմ ան ենթարկուեցաւ. Գերմ աններուն կող - Ջգրեմ ըսէ* նոբէն չեղաւ։ Անցեալ գիշեր դա,– ՊՈՌՏՕ •-— Մենք ալ աօնեցինք այս տաբի Գաշ–
ընկերվա
մ է , բայց այնքան շուա Հասաւ ազատագրումը որ ցեբ էինք տեսնելու Պ* Աէթեանի շարժանկարին նակցութեան օրը , Մընօնի Ե՝րիաասարգ խանդա՜,
աւերները անկարեւոր են՝. Բուն Ռոստովը ոք պա քանի մ՛ը ժապաւէնները։ Մէկը կը ներկայացնէր րականներս լ ս րաՀ ին մ էջ յ շրջապատուած
տերազմին Հորս անգամ ակր փոխ՛եց , մասեալորա– ՏՀր Զօրի Հայաջինջ Աաբսափները ոբ անգամ մըն վառ եւ տաքուկ մթնոլորտով մը%
պէս մեծ վնասներ կրեց։ Թատրոնը, Հանքային ալ նո րոգեց մեր՛ վիշաեք՚ը : Ընկեր Տօնէ րեանի բացմ ա՛ն խօսքէն վ՛ե ր 0 ,
Հաստատոլթիւնները եւ շատ մք շէնքեր ՀքգեՀէն՝ Այս առթիւ տեգը չէ՞ յիշել կրկին իր ազգին «ք/*շակ բանուոր^ը թնգաց սրաՀէն մէջ : 3ետա ւ
քանդուեցան , մանաւանդ երկրագործական մեքե– նման անբախտ մեր տառապանքի երգիչին՝ Ա* Ա– մեբ երիտասարդ - եքիաասաքգուՀինեբը կարգո՜ւի
նաներու Հսկայական գործարանք ՛՛եւ շատ մք ուրիշ Հարոնեանի աղաղակը , արձակուած ի խորոց սրտէ* բեմ ելան արտասանութիւներով, խմբերգներով,
գործարաններ վնասուեցան ։ —- *€ Այսքան՝ չարիք թէ մոռանան մեք որգիք* թող մեներգնհրով % ՏնորՀակալութիւն բոլորին ալ :
Ռոստով կք գտնուի ա^ ^Լոդմք Տօն գետին որ ՛ողջ աշխարՀ Հայ ուն կարդայ նախատինք՝» * * * Գեղարուեստ ական բաժինէն վեբ^ խօսք առաւ
զայն կր րամն է Բուպանի Հարուստ տափաստան Գովելի է ժապաւէնին ներկայացումը ՛ամէն րնկե ր Ա * ՚Բէնտիր՚եան , պանծացնելով Գաշնակ -
ներէն ։ Բացի Կ ո վկա ս ե ան լեռնադօտ իէն , ոեւէ ու— •ուր որ Հայ գաղութ կայ ։ Ա անաւանդ մեր նորա ֊ ց ո ւթեան Օրը ; Ընկերը շեշտե՛լով ներգաղթին կա
րիշ բնական պաշտպանութիւն չունի։ Անոր Համար Հաս սերունդը ոբ սիրաՀաբ է եւր՛ոպական նոբե ֊ րեւորութիւնը ըսաւ» Հ.Կւը ցանկայինք որ էք • Հա՛
է ոբ սովետ սպայակոյտք չկրցաւ կասեցնել գեր– էուկ ժապ՛աւէններուն , պա ր տ ա ւո ր է քիչ մըն աք յաստան ի կառավա բութ իւնը դառնա ր Ամ ենայն
մ ան Հեղեղք ոբ աճապարանքով կ՚անցնէր գետք ։ այդ սարսափի պատկերները սեբտելու, իմանալու Հա յոց կառավա բութիւն եւ Հայբենիք տանէ ր ա ք–
Ես տեսա յ Ռոստովը , մ արտ իր ոս քաղաքք , որ Համար իր ազգին պատմութեան ամէնէն ՚եգերա ֊
կք վե ր ա կեն գան ան ա բ ։ Ինքզինքդ Հարաւա յէն քա կան շրջանը * տասաՀմ անի ամ բողջ Հ ա յ ութ իւնը , ա յն ատեն մ է–
ղաքէ մ ք մ էջ կք զգաս : & ո լկան անբաղդատելի Ներկայացնելու է նաել՚՚օւոար մամուլի եւ ժո ա յն կատարուած կ^Ըէէայ մեր Հարիւր Հ աղա բալո ր
բան մըն է : Ամէն տեսակ պտուղ առատ , ծիրանր , ղովուրդի առջեւ, ապացուցանելու Համար թէ ա - նաՀատակներ՚ոլ ցանկութիւնք։ Ա եր Հայր՛ենիքի իւ—
տանձը , կեռասք , սալոր ր եւ ա յլն : նանք Հէքեաթներ չեն այլ օր ցերեկով ել 2,0րզ֊ րաքանչիւր վայրը ՛ոռոգուած է անոնց արիւնով, \եւ
ՈոսթսԷլ Աաոան , երկրաղոբծական մեքենա - դարու քաղաքակրթութեան թո յ լա՛ո լո ւթե ամ բ մենք չենք ոք ա յս վճռական օրեր՛ուն պիտի իս ո ւ •-
ներու գործարան՛ը, որ աւերակի վւերածուած էր ս ալ/քո ւած արիւնի խրախճանք նեք անոնց կողմէ, սափ ինք մեր պարտականութենէն։ Լր էին անոնք
Գերմաններս ւ կողմէ , ա յժմ անքնգՀատ կբ վե բա ո՛րոնք այսօր ֆէսը Դէէ*ա՝Բ^ւէ՛ փոխած ,ոլրբաթը կի ոբ ա յ ս օր Հ ա յբենիքի անս ւն ո վ կը պարծենան աժան
շէն ուի եւ պատերազմի առա ^ո ւան 30.000 գործա րակիի վերածած են, առանց գլուխները փոխելու։ ամրոխավարութեամբ , իրենց սեփականութիւնք
ւորներէն շատ երբ նոր էն կբ բանէն : . ի դուր չէ ՛որ ասկէ առաջ յանգգներ են գողնալ նկատելով ղայն՝^ հ
Ռռ *- ս էո յ մէջ շատ զղալէ է գործիքն՛երու եւ ա յգ ժապաւէնը բստ Պ * Ա ե թեան ի յա յտ ա րա րոլ - Հանդէսը լրացած էբ , բայց ժողովուրդը չէր
փոխագրութեան մ էջոցներոլ պակաս ր : Այս Բանր թեան, սակայն ինք յաջողեր է կրկին երեւան Հա ո լզեր բաժն ո ւիլ ս ր աՀ էն եւ է ր տ՛ա քո ւկ մ թն ո լո ր -
նկատեցի Ռուստովի կայարանին մ՛էջ, որ ք$ • Արի նել եւ Հանրութեան ներկայացնել : տ էն • — Ր–երդակցի
ութեան երկաթուղիներու ցանցին ամէնէն կարե– Գալով միւս ժապաւէնին որ կը ներկայացնէր
՝ լորն եր էն է : (յեր կա յիս ա յգ աւերակներուն մէջէն Զօրավար Անդրանիկի յուշարձանի բացման արա -
ճամբո բդի քանի մք շոգեկառքե ր մ իա յն էլեբթե– բոզութիւնը ոբ կատարուեցաւ անցեա՛լ տարի է –է ալ հ– ՓԱՓԱՋԵԱՆԻ ԵՐԳԱՀԱՆԳԷՍԸ
ւեկեն։ էր ու տպաւորիչ ։ Բայց , կանգ առնենք պաՀ մք
Ռոստովի գլխաւս ր ՛երկրաչափք ինծի բացատ ել Հ արցն ենք թէ ի^ն չսլէս կ* ք լյա՛յ ՛ոք ճառախօս -
րեց քաղաքէն վ ե րա շին ո ւթ ե ան ծրագիր ք , ա շխա– ներու կա ր գէն գուբս ձ դո ւած է <<Ցա ռա ^» ի խքմ– Տաղանգաւոք ս՜բգէչէՀ*, ՛որ մեծ Համբաւ Հանած
Տա անք մք ոք քսան տաբիէն պիտի վերջանայ։ Այն բագիլրն ու իր ճառին լի՚շատակումբ է իտալիո յ մէջ, եբգաՀանգէս մբ պիտի տայ Աա/
պէս մք պէտ ի Բ//այ ո Բ ճա րտարա րուեստա կան՛ կրգեօք յպաւէ՞նն ալ մոգական ազդեց ու կավոյի մէջ յունուար \^ին :
այգ վայր
թաղք իբ մազութի ընդունարաններով եւ բեռնա թեամբ մբ չէ քաշած ա յ դ ն՛կար ր կամ
բարձ մեքենաներով Տօնի երկայնքին պէտէ։ Հաս - կեանին ար կածի մբ Հանդիպածէ : ՓարիզաՀայ գաղութը չէ մոռցած անցեայ
տատոլէ , իսկ բնակութեան թաղբ նաւաՀանգիւս - Պ* Աեթեան անշուշտ գիտէ իր –գործիքին՝ տարուան իք մեծ յաջո ղութի ւննե քբ Կէթէ Լէբէքէ
տէՏւ Հ\եռու պէտէ ըԼ\Լայ եւ րնդարձակ պարտէզ գաղտնիքը ՛եւ եթէ ուղէ կրնայ լուսաբանել սեզ։ եւ Օտէոնի մէջ, ուր Փավ։ ազեան ներկայաց\ուց ,
ներ , թատրոններ եւ շարժանկարներ ելն՛* պիտի իս կ եթէ լռէ գժո ւաբ չ է եզր տկաց ութե ան գալ եւ
շէն ո լին։ րուծել Հանելուկը յանուն ճշմարտութեան ել աղա Ա քա լա յէ ա բո ւես տա՚գէ տնեբ ով կազմուած խումբի
Թէեւ ժողովուրդը 400.000^ աւելի չէ,՜ այս ղակող ի րական ո ւթեան * * * մը Հ՛ետ Մ ո ցարդի Հ՝Բողի ֆա՚ն թոլթթէ^ն , արժա–
ինքն 2/Յբ պատեքազմէն առաքուան էր թիլին , ՄհՆ-Ահ նա ն ա լո վ տեղա կ ան գժո ւաբաՀ ա ճ թեր թե ր ո ւն ա ֊
սակայն բնակարանի խիստ մեծ տագնապ կը տիբէ մենաջերմ գնաՀատանքին ;
Ռոստովի մէջ :
Հնգամ եա յ ծրագրին մ էջ յօդուած մը կայ ոք Կրնայի եւ Ռոստովէն Թիֆէիս եք թալ այն շքեղ Երկու մեծ երգիչներ , Արման Թոգաթլեան
քագաքներոլ զարգացման Համար սաՀման մը կը շոգեկառքով , ՛որ ամէն օր Աոսկուայէն Հին քՒիֆ– Ն՚էւ Ե՛ս բքէ Մ եթրոփոլէտ\ն օփեբայէն մէջ^ եւ էմ ֊
նախատեսէ , ա յնպէս որ Ռոստով ի րն ա կ չո ւթ ե ան լէսի միջեւ կ՚երթեւեկէ եւ ուր ճամբորդները կր մ ան ո լէ լ փափաղեան ի տ ա լիս յ մ եւ) ագո յն օփերսւ -
թիլը պիտի չանցնի 650.000հ» : գտնեն ճաշ , սափրիչ , ՛Հ ագուստի արգո լկի չ , է ^ ՚ չ ֊
Տօն գետին^ վրա յ խիստ մ եծ են ւիոխագրու— պէս բաղնիքի ժրաՀ մը։ Բայց սովորական շոգե յին մէջ գ կը մնան Հա յ ժողովուրդին երկու
թեան միջոցները * չ ո գ է Ո է է կամ շարժի՝չ մեքենա - կառքով ճամ բո բդեց ի մինչեւ ՝Բ,իսլովոդաք պարծանքները :
ներով նաւերք ան գա գա ր կը բանին : իսկ գետին գիծը Հրաշալի է : ՝ք՝ուսլանի դաշտերը կը թաւա Կը խնգրուի Հանդէս կազմ ա կե ր պո զներ էն նկա
միւս կոգմը , մեր ակնարկները կր կառչին ընդ աբ– լէ" Էր^3 կանանչ տարածութեամբ : Ամէն կայա
ձսւկ բանջարանոցներուն , որոնք րնակչութեան կր րան, ռուս երվէտասարդուՀիներ կը ծախեն պտուգ, տի աւնենալ այս թուականը , ան Հ աճա յ խաչաձե -
Հայթայթեն ամբողջ պտուղը եւ բանջարեղէնը։ կաթ , Հաւկիթ եւ Հաւեղէն ; ւմնե րու ւիթ չտա՛ւո լ Համ ա Բ *
Ա8ՆՊԷՍ՝ ԻՆՋՊԷՍ ԿԸ ՊԱՏՄԵՆ ԻՐԵՆ* նոնց առջեւ։ ՌրոԼ\ է յ է ֊ա ե լ ս յ ժողովուրդը ան - ՕՐԻՆԱԿԱՆ ՃԱՄԲԷՆ ԱՊՕՐԻՆԻ ՄԻՋՈՑՆԵՐ
կս*ըող ^ կառավարութիւն մը Հաստատել։ ^^յ^ք1^ Հնչակեան կուսակցութեան եօթներորդ պատ.
հատ եւ Թէրաքքը կ ո ւս ա կց ււ ւթ ի ւնն ը , որ ներկայիս
իբ ձեռք կը պաՀԷ երկրին իշխանութիւնը, ոեւէ դալքաւորական ժողովի որոշումները :
աաա ւ\\ա՝ վստաՀ ութիւն չի ներշնչեր բա բե կա ր գութ էւննե ր « է ՚ Պատգամ ալրական Հիողոփի կա յա ցում էն
ղոլրս գըտ–
իրագործելու։ Այս կուսակցութիւնը 1լուղէ Հաւա աոաջ, Թուրքիոյ մէջ եւ Թուրքիայէն
կեն ս ո լ .
տարիմ մնալ միշտ թուրք պիւրՅւքրասի^Տ/ եւ ար նուող մեր րոլոր կաղմակերաութիւնները տրուած՜ էր՛՛
(ԹԱԼԷԱԹ ՓԱՇԱՅԻ ԱՆՏԻՊ ՆՕԹԵՐԷՆ) գելք Հ անգիս անա լ րա ր ե շյւ ջո ւած կառավարութեան նակ ել գործօն գարձնեէոլ որոշում
ւ մբ կազմութեան։ Միւս կո"մէ , թէւ*– երեւութա ֊
«62 աաբիէ ի վեր յեղափոխական պայքարի եւ պէս էր նպատակն էբ զանազան տարրեր միացնե ւ Հ Ներկայ կացութեան ել պայմաններու տակ ,
գոբծունէ ութեան մ էջ յողնած ու փճանալու դա - ոլ ներդաշնակել, խորքով սակայն կը Հետամտէր Հնչակեան կուսակցութեան Պ ատգամ աւո րական
տա սլա ր տ ո ւած Հայ ժողովուրդը , զօ ր ա\ե ա լո լ ել ճղմել զանոնք ոլ այդ ազգո ւթի ւննե ք ք պաՀ ել տե եօթներորգ ժ՜ողովքը տոլաՆ է Հետեւեալ ո րոտում-
Հ անդչելո լ Հ ամ ար , որոշ շրջան մ ը պէտք է զերծ ւական ճն շում ի՛ սւ ակ * - ն երը •
մնար ամէն ամէն կարգի ճնշումէ , որպէսղի աղ - Գալով կառավա ք ութ եան , իր ձեռք գտնուող « 1 . Լուծ՜արքի ենթարկել Հնշակեան կուսակ
Գային Հիմերու վրայ յաուաջգիմէր եւ զարգանար ; գեքակշիռ դասակարգին միջոցաւ կը ձգտի բնա .. ցութեան Թուրքիոյ կաղմա կերպութեան Վերին
<ձԱ աՀ մ անա գրութեան կողմէ տրուած ազատ ո ւ.- ջնջել Հարստութիւնը եւ առ այգ կը Հետապնդէ Մարմինը ( որ ոչ միայն ր վիճակի չէ վստաՀու .
թեան եւ անկախ զա ր գա ց մ ան խոստումնե բը , շատ մասնաւոր քաղաքականութիւն մը*, առանց ամենա– թիւն ներշնչելու Օսմանեան կայսրութեան սաՀ -
սաՀմ ան աւի ա կ կը թուին ըլլալ։ Հետեւաբար , կու ղոյզն ներողամտութեան։ Տսաակ կը դառնայ օրէ մ աններուն մէջ գտնուող Հնչակեան կոմիտէնե ^
սակցութիւնս որոշած է Հնարաւորութեանց սաՀ– օր , ոբ այս անխնայ Հալածանքներուն պատճառաւ , րուն , այլեւ պատրաստուած՛ չի թուիր գործ՛ելու
մանին մ էջ օ գա ուի լ ներկա յ պայ մ աններ էն ու իր Հայութիւնը կը մատնուի տակաւ փոշիանալու վը֊
սեփական մտքերը զարգացնել յօգուտ Հայ ժոգո– տանռին եւ ի վէ&ակէ լ\Լ\ԼԼաԲ էր սեփական սկըզ– Համաձայն կուսակցութեան ներկայ սկղրունքնե .
վուքդին ; ԱՀա թէ ինչու, Պատգամ աւո րական Վե բունքներուն իսկ ծառայելու։ Հայեբբ այն Հաս րուն ու ստեղծուած նորագոյն պայմաններուն հ
ցերորդ ողովին մէջժ՝ Հնչակեան կուսակցութիւնք տատ Համոզումին յանգած են, թէ դամոկլեան «2. Թուրքիոյ մէջ զործող ւՀկեգբռնական
չէ ՛ուզած բաժնուիլ Օսմանեան ԱաՀմանադրական սուրէն միանգամ րնգմիշա փրկուելու եւ բո լո ի վ(Լ~ Վարչական Մարմինը» յետ այսու կոչել «Թուր .
կառավարութենէն , եւ որոշած է օրինական մի - տանգնեբը Հեռացնելու Համար , անՀրաժեշտ է ք ի ո յ Վարչական Մարմին՛»։
ջոցնեբով պաՀ ել իր գոյութիւնը՝ ազատ գործու ֊ վճռական ո ւթե ամբ ու յանդգնութեամբ շարժէ լ «3. Նկատելով որ Թուրքիոյ Վարչական
նէութեան լուծելու Համար Հ այլեւս » ; Մարմինը բաղկացած՛ պիտի է\Լլա՛ձ Օսմանեան
(տՉ՚որս - Հինդ տարուան շրջանի մէջ որոշ դար Հնչակեան կո ւս ա կց ո ւթ է ւն ր պա տ գամ աւո րա Կայսրութեան՛ մէջ գտնուող ղանաղան կոմիտէնե–
ձաւ թէ՝ Օսմանեան կառավարս ւթիւնբ Ա աՀմանա– կան եօթներորդ ժողովփն մէջ , ) ժխտական քուէ– րու կողմէ նշանակս ւած ներկայացուցիչներէ ,
գրոլթեան խոստումնե քէն եւ ոչ մէկք իրագործե ով , մ իաձա յնոլթեամբ որոշում տ ւ ա ծ ԷՀ րաժարիլ կաղմ՛ուած– Մարմինը որոշ լիաղօրութիւններ պիտի
լու նպատակ ունի ։ ԸնգՀակառյսկն , պարզս ւե ցաւ այլեւս օրինական ճամբաներէ լ միջոցնեբէ , ու ունենա յ, պայմանաւ սակայ՛ն որ իր որոշումները
ոք՝ պետութեան կողմէ Հրատարակուած ԲոէոԲ °– ա զգա յէն բաղձանքները իրականացնելու առաջա
րէնքներբ կը ձդտին ճզմել քաղաքական բոլոր կու– դրութեամբ՝ ապագա յի Հմ ար ոբգեգրել ապօրինի պիտի ունենա յ , պայմանաւ սակայն որ՝ իր որո
սակցոլթիւննե րր , մասնաւորաբար ձախ եւ արմա ճամբաներ , մինչ այդ կուսակցական բուռն պայ շոլյքներշ ենթարկոսին միշտ Կեղրոնիվաւեր՚լ
տական կազմակեքպութիւննեբը : Գլխաւոր առա - քար տանելով • ցում ին ;
ջադրութիւնն է՝ ամէն գնով բնաջնջել երկրին մէջ
ապրող եւ զանազան ազդութեանց պատկանող (7) (Շար.)
տարբերը, գործ ունէ ո ւթեան ամէն դուռ փակել ա–
Fonds A.R.A.M