Page 176 - ARM_19-1946_04
P. 176
• « քէ« •
ՃՇՄԱՐՏՈՒԹԵԱՆ ՁԱՅՆԸ Հայկ. Խ ո յ ը ԹվակաԱ աչքով ւոարէլ Արեւելեան ՚ԱահանգներոՆն մէջ ; Այդ գործը
պիսւի յա1ն^նենք անգլիացի փորձագէաներօւՆ ։Ա|նգլ .
կաււավարոլթ-իւնը թ՜՛ող բարեհաոի այդ պաշտօնին
Երեկոյթ մը Հպարտ եւ Փառաբանելի ։ Պարար ԽԱԼ1Վ ՊԷՑԻ ՅՈԻՇԵՐԸ կարգ՛ել Արեւելքի մէջ փորձաււութփՆն ձեռք րերած
ԽՄԲ Իթթիհատական Թուրքիոյ արտաքին պեաական անձնաՆորութիւն մ ը , որ ԸԹդհ– ՝քյն1ն)իչ
մը Համարեցայ ներկայ ըլլալ, պարտք մը , աւելի նախարարը, Պ. Խալիլ ՄԷսր֊Էշ (նախկին Խափլ պիաի ըլլայ : Այդ անձը իր ուզած մասնագէւո1նե -
պէյ) , սկսած է իր յ՚ուշհրր հրատարակել «ճիւմ– րոն1ն հեա թ ո ղ գայ եւ ք ննութիՆններ կաաաբէ : Պի.
սլանանջ մր ւելի ապրում մը^ աւե լիվեր յի շո ւմ ԽւՆրիէթ»ի լքէջ : Ահաւասիկ առաջին մասը աի րնգույնինք եւ պիտ|ի գործադրենք իր աեղեկսս
գիրը։ Անմիջապէս այս մասին ձեււնարկ կաաա .
մըայն փառքերուն որոնք մարմնաց.ուցին յեզափո.
էսութիւնը Հայ արիւնին մէջ^ որոնք պանծաց ո լցին
մաքին ուժը Հայ Հասարակութեան ^էլ\է ր ք.ո ո<ս ԲԱՐԵՆՈՐՈԳՈՒՄՆԵՐՈՒ ՀԱՐՑԸ րեցէք եւ արդիւնքը հաղորդեցէք հեռագրով;»
նո յնացուց ին Հա յ մ տաւորականին գեր ր Հ այ Հա - Պ * Հալիլ Մէնթէշ իր ուշագրաւ յիշատակնե– ՝$անի մր օր վերջ Թէփֆիվէ փաշայէն ստացանք
լաքականո լթեան մէջ^ գործակցելովդ մշակին եւ րուն մէջ կր բացաարէ թէ է>ւրոպա կր գտնուէր Հ ե ա ե՜ւ Լ ա յ պատասխանր ՚ ՚
աշխատաւորին Հեա( կգերին եւ ուսուցիչին Հետ , այն մ իջոց ին , երբ էնվէր ու ք&ալաթ փաշաներ բ «.Արտաքին նախարար Արբ էտուրրտ Կրէյի
արՀեսաաւո րին ել առեւտրական ին Հ ետ , ել թափ 1912/՛^ կր գրաւէին ի^աբձբադոյն ՚ հ ա ֊ ո ֊ բ , կր տա յայտնեցի կառավարութեան բազձանքներբ; /// /. // ա
տուին այգպէսով Հերոսին եւ դիւցազնին եւ ամէն– պալէին գաՀ լիճր եւ մեհ՜ եպարքոս կբ կարգէին լաւ րնգունելութիւն մր րրաւ ; ՝ք՝անի մր օրէն ին–
քը միասին չի/նայեցին իրենց արիւեր այնտեղ ուր– Ա աՀմուա ֊ Շէվքէթ փաշան : հ՜ի պփտի աե դե կա ցնէ րնտ ր ուահ՜ անձին անուն ր :»
աեդ կը մգէին պարագաներ ր զիրենք • Այգ միջոցվւն եւրոպական թերթեր բ բուռն Շաբաթ մր վելվ Թէվֆիք փաշա տեզեկացոլց
Ան–* ատ մ րն եմ ել անՀատապաշտ մ ր՝ իմաս Հ րաաարակոլթիւններ կր կատարէին գլխաւորու– թէ "անգլ * կառավաբութիւեբ այդ պաշտօնին Հա
տասիրական առումով; Անկաիյ մ րն եմ եւ անկաշ - թեամբ Հանոթոյի։ Պ* Մէնթէշ քանի մր րն - մար րնտբահ– է Լորտ Մի։չնբրր; Շ աա ուրախացանք
կանգ կամքի տէր ^ \ո բուԼ չունիմ ո չ մէկ կուսակ կեբներոլ Հետ 1լայցելէ ֆրանսացի րնկերվարա ֊ եւ դեսպանին Հրամայեցինք կառավարութեան
ցութեան Հետ կապ մ ր ; Ջեմ կրցած՜ ենթարկեք կահն ե րո ւ պետ Ժօռէսի ^ խնգբե լով որ ուժ աա / շն որՀա կա լութ ի ւնն երբ Հազո բդել անգլ ՚ղաՀ լիճին :
ինքզինքս կո ւս ա կց ո լ թ ի լեն ե ր ո լ սեղմ ում ին , Հա - հթ թի Հատ ական ներ ո ւ>ն՛ ՝ ի բր եւ Ըսկ եր-վա բա կան ֊ ԾՐԱԳԻՐԸ ՋՈՒՐԸ Կ՚ԻՅՆԱՅ
կառակ անոր որ արձանագրուած՜ եմ իրենց շարքե յեղափոխական կուսակցութիւն : Ժ՝01ւէս էլւ յա1ւձ– ՝ք^անի մ ր օր վերջ Հետեւե ալ պատասխան բ
րուն մէջ հ գեռ 1904 թուականներուն , բռնակալու- նայւարէ անլք|իւջապէս բարե՝ԹոյրոգոՆւքն1յր41Ն ձեււնար. ստացանք . ^11 (Լր ք^աուբրտ Կրէ յ գի" իր՛ մ օտ Հ ր ֊
թեան ամէնէն գաղրելի շրջաններուն եւ Հպարտ եմ կել Հայաստա)Թի լքէջ , յայսւնելռվ թ է հայ կական բաւիրեց ել Հ ետեւեալր Հադորգեց •
այն ամենավտանգաւոր գորհ՜երով եւ դորհոլնէու, բարենւոլա,գոՆ.լք|1երււն. ին.ււ1ի(րը; մեծագոյն վաանգր Ո* ո ւս ա կան դես պա՝ե ր ին՝հ ի եկաւ եւ զա յա–
ո վ , ՛որոնք մեզ պա տ ան ին ե ր ո ւս վիճ՛ակ– կը կազմէ Թւոլյւքիոյ ճամար7 ոբովՀետեւ կրնայ նեց թէ 11՛ "ւ ս իա տեգեկացահ՜ է թէ թուրք կառա–
ուաձ էթ... Մնացած եմ մ էն չեւ. 1909 թուական– Րլլալ որ Ռ"՛ ս իա ձեռք առնէ այգ խնգիրր ^ վճռա վարոլթիւնբ ՄՖդլի"յ գի մ ահ՜ եւ փորձագէտներ
նելւր այգ զօրեգ կուսակցութեան մէջ* Հեռացան՜ կան Հաբուա՚հ՜ր իջեցնելու Համար $՝ոլ^րքի,ոյ՝ֆ • ոլզահ՝ է՝ Արեւելեան ՚ՀյաՀանգնեբուե մէջ բարենո
եմ անկէ ներքին ձայնով մր^ վերջապէս ա մէն րոգումներ կատարելու Համար ; Ղ՚եսպանբ աւել -
մարգ իր իւմորր ունի– , բնոյթիս Հ^ամապատաս - ԳԱ%ՏՆԻ ԲԱՆԱԿ8ՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ ցուց* ՀձԱյդ Հ յ * ջ ա ս ր ե ր սաՀմանին վրայ կր զ ա -
էսան գորհունէոլթ իւն մր րնգգրկելոլ Համար; Այս յառաջաբանէն վերջ , Պ՛ Հալիլ Մէնթէշ նուի ել Հա յերբ շատ աւելի մեհ՛ թիւ մր կր կազ
կացում
էքս առածին ա% դամ ա յգ կազմ ա կե ր պո ւթ եան Հ ետ ե լեալ կերպով կր շարունակէ իբ մ եր մեն մեր կ՚՚գմր : Աքս խնդի՛ր ր կր շաՀադրգռէ ուդ–
մէ^ տեսայ ազդի մր զաւակներուն մէջ եզբայբա– ՛ն երբ * ՛Լակի մեր ապաՀ ովո ւթ իլն ր ; Համաձա քն՝ ենո բա -
կան % եղբայրականէ աւելի ( սուրբերու վայել մի « իսթանսլուլ վերադարձիս այցելեցի մեհ ր ենո բ ո գո ւմներ ո ւն ^ բայց միակոդմանի չ ի կրնար
ութիւն մը; Տեսայ թէ ինչսլէս մէկբ՝ երէց մր կբ եպարքոս Մ աՀմուա Եէվքէթ փաշայիդ "բ^ Հար– րլլար ե՛ւ պէտք է միջազգային Հակակշիռ Հաստա
գուրզ ո ւրար նո բեկի մ ր ՚ Լ ր ա յ » է՝**Հ.աէս ^ է" "՛ի1" յ֊ ց"*–ց թէ ինչ էլանցնվւ կր դառնայ կլրոսլայի մէջ*. տելէ : Ա րր էտո լրրտ Կրէ յ ռուս դեսպան ին ա յս
•ե ան մր կր սեզմէր ձեռքր իր կրտսեր եգբօր * ինչ– Փաշա , մեհ՜ վտանգի մր առջեւ կր գրտ– իւօսքերր կրկնելէ վերջ աւելցոլցահ է . .«ինչսլէս
պէս զօրաւոր էր շաղկապումը եւ շազաիւումբ ա - նուինք , րսի ։ Հայա ւ ւս ս ա ա բաբ ենո բոգ, ւմներ գիտէք, Լուսերը մեր դաշ1նակիցներ1ն են : Դժբախ
նոնց մէ^ մեհ՜ր մեծ՜ին Հետ ^ մ եհ՝ ա պզտիկին Հետ ^ քաբողութեան սկասհ են : (Հայտնի է թէ ռուսական՛ տաբար չենք կրնար անոնց փափաք1ին հակառակ
"Րլաիկբ "(զտիկին Հետ ^պւլա ի կը մեհ՜ին Հեա ; կար– գես սլանատ ո լհւ բ ուժ՜ 1րւ լ ա սւ յ այս ձե ռն աբ կէն Հ քհ"1— ընթացքի մը մէջ գտնուիլ :»
Նե ս ոչ տարիքիդ ո Հ ղոՀոզոլթիլն ներու , ոչ ան - սեբբ չեն ուզեբ որ ոտքի եչյենք սլաբտութեան ան
ի*"նջ աշխատանքնեբո ւ եւ նոր սրտաբաբաէս հլում– կս ղինէն: Պ* ԿԻՐՍԻ ՀԵՌԱԳԻՐԸ
բու մէջ^ չկար տարբերութիւն մր ^ էքէաՍ I"՚"~ ք՚^նչ դարման կր խորՀիս՛ Անգլիական կառավարութիւն ր ոչ միա յն մեր–
Կր մ տա հ՜եմ անգլիաց ի մ ասն տգէ տներ ու
բութիւն մր , բայց կար ղու գընթացոլթիլն մր ; ժահ՜ էր մեր ա/ւ ա ջ ա ր կ ր ^ այլեւ Ո՚ուսերուն՝ յանձ–
Ատ ի կա Դաշնակցութեան պա ր հանքն է , կա - յանձն ել Արեւելեան (յաՀանգներոլ բաբ ենո բո գա— նւււհ էր միջազգային բարենոբոգումնւերու հ^րագրին
րելի չէ ուրանաչ։ԷԼտիկա ճշմարտութեան ձայնն է : մր ; Այդ պարագա յ\ին վեր ա կեն գանա ց ո լց ահ կ՚ըլ պատրաստութիւնր ՚.
կարելի չէ ուրանալնաեւ այն զոՀաբեբութիւն– լանք կիպրոսի անգլեւթոլրք դաշնագիբր^ որու Մեր վեց նաՀ անդն երբ գրաւելու նպատակով
նե րբ որ անոնք տուիլսին սրաոՎրվսին, , աIIաոաա՚ւե ցւյ տա - Համաձայն Անգլիա յանձն առահ՝ է մեզ պաշտպա կատարուահ այս ձեռնաբկր կբ սկսի 26 Հոկտեմ–
ւոամսեւու. աոանս վարանումի։ Ատիկա ալ 1\շ~ նել արեւելքէն Գալէք ռուսական– յարձակումի մր բե ր 1912 ^ո"–ակ\էբ Հ ետեւեալ Հ եռագրով ^ զո բ /* ս -
մարտութեան ձա լնն է ; իժաՆսլո ւլի ո ուս դես պան Պառոն ա ր կիրս ուգզահ՜
կարելի չէ ուրանալ նաեւ այն կենս ու նակ ։ւ ւ.. Հիանա լի է ա յգ գարմ անր , անմ իջապէս էր արտաքին նախաբար Աազանովի *
թ ի ւնր ե ւ ո լ ժտ կան ութիւն բ ԼձյՈ 2ա11ՏՈ16 ) , » Ր՝ ա՛ն տե սնուեցէք ,թ՝ալաթ փաշային Հետ եւ իսկոյն Հրա^ « Ռ"ւ ս Հիւպատոսներէն սաացահ՜ Հեռադիր
ամէն մէկ նախճիրէ վեր^գ վե ր ասլրեցաւ եւ կր վե Հանզ տանք \յւնտոնփ մեր դեսպանին ; ներս կը յայտնեն թէ Հա յերր ռուսական Հակակշ
րապրի ; Ատ իկա Հայ ժ ոդով ուրղ ի իսկական սւլիե Անմիջտաէ ս ա յցե լեց ի ներ քին նա իւ արա բ $*ա– ռի տակ բարենորոգում կը պաՀանջեն ել նոյնիսկ
էր , անոր էական բնո քթն էր : կուսակցութ՛իւն ը լաթ վւաշայի 1 բացատրեցի իսնգիբր եւ առաջարկե կ ուզեն ՛որ մենք զ բաւենք իրենց երկիրը ; Հայոց
ինքն ալ անոր պէս , իբրեւ ան ո ր զաւակր իւրա - ցի կուսակցութեան կեդր* Գորհադիբ կոմիտէին Կաթոդիկոսր կը փափաքի որ (հուս իա Աստուն ո /
ցուց այգ թափր , այգ մգումր , այգ էսոյանքբ , եւ ենթարկել Հարց ր ; սիր-ո յն ստանձնէ դժբախտ ԹրքաՀ ա յաստ ան ի
ինքն ալ այսօր Եղեռնի ամէնէն մեհ զարՀուբանքէն Պէաք չկայ , իսկոյն– մեհ՝ եպարքոսին եր պաշտպանութիւնը •
վերջ , կ՚ապրի եւ էլ ոլիւաէ ապրիլ , ժամանակաւոր թանք , ր ս ւա : Որոշեցինք րնգՀ * քննիչ մր Հրաւի Ես Հայկական Խնդիրր կը նկատեմ քիուսիո/
Նու կ եր -
նկատելով Հովերր ՛ո ր կոլգան կ՛անցնի րել ներքին նախարարութեան՝ Համար եւ նոյն օրն\ Համար ամենակար եւոր Հարցը եւ կը փափաքիմ որ
թան ։ իսկ Հեռագրով Հետեւեալ ՀրաՀանգր տուինք Լոն֊ կառավարութիւնը ձեռնարկներ կատարէ վճռա -
Ախա լնե^ ր * * * ի՞ն չ փո յթ . բա յց պէաք է խոս– տոնի դեսպան Թէվֆիք փաԼայթ" ՚ բաբ եւ վերջնական կերպով լուհելոլ Համար զա յն է
ա ո վահ է լ հ ո0՝)վ չդորհեց այգ սխալները* պետու - ;«Որոշեցինք հիմնական բարենորոգումներ կա. Անժամանակ կը գտնեմ անմիջական գրաւումը ։
թիւննե^րր մեհամեհ՜ք Թէ "՚ԳԳ^ՐԷՀ նորահին *մտա–
ւորականնե^բր տիտան թէ վեր ա շինի չնե րր աշ
խար Հ ին : Ե՛ մեր Հայ կեանքին մէջ ինքնակոչ եւ քովգ դրականութիւնը նոր տադանգ ներ տ ուռ ո Ւ . բ՛՛ոջին անոմեները -—• յիսունէ աւելի որոնք
պատաՀական դիւանադէտնռ րր թէ ԳՈԲ^/՛$լ^րՐ Հտյ երգը ճանչցուեր ել սիբուեբ Է օտարներէն ; ՚րաշնակցական ըլլալու Հ,մեգք՝^ն ալ չէին գորհահ՜...
մտացիր որոնք վայրկեանի մէ^ կր փոխէին իրենց Հայուե անուքեր աբգաՀատանքի չէ ենթարկուեր ՛ել ... Երեկո յթ մը . յիսունրվեց տարիներու նր–
տեսակէտր ^ կո ւս ա կց ո ւթ ի ւնն ե^ր ր պատառատուն չէ շարունակուեր այն ԽրՀամարՀանքր որ սկզբնա ուիրուահ՜ երեկոյթ, մր* բա յց շուրջս կր նայէի եւ
թէ մարմիններ ր ազգայինդ կազմա կե ր պո ւթ ի ւենէ՛– կան շրջաններու մէջ աի,րոզ էր * ՝ք՝ ս ան տարիներէ ինչոռ լ չէ ի տեսներ ոչ մէկը մեր տա զանգաւոր
ՐԲ Հայրենասէր թէ ազդն իսկ խմբովին ՚.Ախալնե՚բ. ի վեր դպբոցնե ր բացուե ր են թէ օտար մ ա յրաքա^ ւլ ր տգէտն երէն ^ ոչ մ է կր ե կեգեց ական ներ կա յա -
իւրաքանչիւրը պէտք է ստանձնէ իր բաժինբ ինք֊ զաքին մէջ^ թէ մայրաքադաքէն Հեռու նկատելի ց ուցիչներէն , ո չ մ է կը մ եր գա գութ ի մ եհաՀամ -
նաքննութեամբ : Եւ գրիէ մր եթէ ստանձնէ քննա թէ անն կա տ շրջաններու մ էջ % ՝^սան տա րին ե - բաւ երեւելիներէն : Արդե^՚օք (հոստոմի մը , Զ ա -
դատի գերՐ) պէաք է գիտնայ ամէնքր իր աեդին րէ ի վեր գրական աշխատանք կատարուեր է ւարեանի մր , Ակնունիի մը , խաժակի մը , *Լարգ֊
մ էջ եւ իբ դերին մէջ աբտաբե րել; Ա յ դ է ճշմա ր– ամէն մարզի մէջ՛. Հոդ չէ թէ կռիւներ ալ գոյու . գէսի էքր 1 Վռամեանի մը^ Զ>օՀ րապի մր , ՀՀ՛" րզ ար
ա ութ Լ ան ձայնր; թիւն ունեցեր են ^ բայց անոնք ալ ազդակներ ե^ եան ի մր , ՀԼարուժանի մը , Ա՚եւակի մր > ՀյաՀրիկ -
՝Բիչ ատենկն թերե ւս Հրատարակուի պատմա գեր են ազգային կեանքը վ եր ապաՀ պանե լո լ ; եանի մը յ Արմ աքէ շխանլեանի մը ել բոլոր <ա յգ
քննական փորձ մր Հայ տղաւոազրական շարժումին Ո^վ ամէնէն աւելի գորհ՚եր է* ո^բ կազմակեր բո յլի՚ն , ո՛ յգ հագիկներուն անունները չէի^ն խօ
մասին եւ որուն յաջոբգէրնդարձակ աշխատութիւն պութիւնը ա յգ ոգին , ա յգ Հա յկական ոգին անա սեր մեր սբաերուն . ել բոլոր ԱՀեգր ան ի կնե բ ո ւն ^
մբ նոէ-իբուահ՜ Հայ ազատագրութեան րնդՀանուբ րատ պաՀեր եւ զարգացուցեր է՛ ո՛վ , եթէ ոչ Ադբիւր Ա երոբն ե բուն , Գէորդ Ջ աւո լ շնե բուն ե ւ
գորհունէութեան : Ով օր այսօր այս ճշմաբտոլ - ա յգ յեզափո խական կազմ ակերպ.* լթեան նոլիր . բոլոր նաՀատակներուն արիւնները չէ^ին Հոսեր
թեան ձա յն ր ներկա յացն ելու Համար Հ ր ա պա ր ա կ ուոզնեբր ; մեր երակներուն մէջ ՚, *֊/* կր մնա յ Հա յ Հա յրե–
կուգա յ , ոչ մէկ ա ո զ պիտի ջնջէ իր ա լդ քեն ա կան Աքս ա՛լ ճշմարտութեան ձայ նն է; նա սէ բներ ու մ եհ ութ ի ւնր , երբ կդուրանա յ եւ կր
տեսութենէն՛ բայց ճիշտ իբ բնո յթին Հետ ներ– Ե՛– այսօր երբ Ա՛ անգամ ներգազթը կր սկսի ( մ ոռնա յ իբ մ՚ե հ ո ւթի ւնն ե ր ը :
գաշ/յակուելոյ^ Համար չի կրնար անտեսել այն մե– *ւ®վ կրցեր է պաՀել այգ "էրր ՚> ա յ ր ենիքին , ո վ Զերազ իր Հ իացումը եւ զարմ անքը կը յա յա
հա թիլեր զոր ստեզհեցին ա յգ կուսակցութեան կրցեր է պատգամ ել այգ դարձը գէպի Հայրենիք , նէ ր այն^ երեւոյթին Հանդէպ ( որուն ականատես էր
ո^վգ եթէ ոչ այգ ազդի զաւակ , ազգային կուսակ .
Հիմնադիրներս եւ անոնց յաջորդ անմաՀ Հերոսնե ց ութ ի ւնր ։ եդեբ Լոնտոնի մէջ^ պաՀ պան ո գա կանն ե ր ու ա–
րու գմա աւո բա կան թէ Հասարակ մ ո ւլ ո վ ր ղ ի զաւակ զատականնե ր $)ւէսթմ իսրսթբր ի սլա լա տ ին մ էջ
ներու բո՝ յլբ I Ե՛– երբ կր վերադառնա՛ն այսօր Հայեր ր իրենց իրարու դէմ ամենահ՜անր քննադատոլթիւննեբ ը–
՝ք՝ սան տարիներէ վեր , Հա յ նախճիրէն վերք ^"Բ^էՒրԸ. "իրական եւ պապենական իրենց օջախբ սելէ , նոյնիսկ երբեմն զիրար կշտամբելէ վերջ^
վերապրելու եռանդով ոդեւորուահ , Հսւյ ազգային մշտավառ , խանդավառսւթեամբ , ղոՀ ելով ամէն պալատէն դուրս ելլելով իրարու Հետ մէկ կառք
նոր կեանքէն Հեռացայ դժբախտ պայմաններու, ինչ , ես շուրջս կը նա յիմ եւ անձկոլթեամբ կը կ՚առնէին եւ միասին ճաշելու կ՚երթային . . . ԱՀ ա
մէջ; ՛թսան տարիներէ ի վեր ազգային վերահնոլն–. փնտռեմ, ո՞ւր են այն մեհ՜ դէմ քերբ որոնք ղիս ժողովուրդի մը մեհութիւնըւ ինչոԲլ մենք ալ չու
գի գորհէնգ մանաւանդ Սփիւռքի մէջ կաաաբուահ՝ առաջնորդեցին դէպի իրենց՝ Մակինեան Պօդոսը^ նենանք այգ մեհութիւնւր քանի ո ր , իրաւ է թէ
Հսկայ աշխատանքէն ան դիա ակ , այսօր Հպարտու– Երզնկեան Արամայիս , Աթանասեան Աշոտ , փ"ՔՐ » ԲայՑ անկասկահ– մե& ժողովուրդ մ րն ենք ,
թեամբ շՈէ֊րջս կը նա յիմ եւ կ ր տեսնեմ ո ր $)ր ան Վաբգանեան Գրիգոր , իւզպաշեան , Գաւիթեան - քանի որ գիտենք ապրիլ^ կրնանք վերապբիլւ Եթէ
սայի պէս եւ մանաւանդ Փարիզի պէս մտաւորա նը^կամ ուրիշներ որ անոնց Հետ ՛այգ երկիրը կա նոյնիսկ երէցները այգ չէին ըրահ՜ ^ այսօր մենք
կան եւ տնտեսական Հզօր կաոուցուահ՜քի մբ մէջ^ ռուցին նոր գադավւարին մէջ ; ^հաբրիէլեանր ք պէտք էր որ րնէինք զա յն , քանի որ նոր գարը
Հայութիւնր կրցեր է ապրիլ եւ բաբգաւաճիլ իբրեւ .յՕանջեանը^ &"՛Հ ո ւ մ ե ան ր , Գաբախանը , Զարենցր^ նոր պաՀանջներ կբ պարտագրէ : ԱՀա այս է ճշ
Հայ ժոգովուբգ ՛կրցեր է պաՀեյ իր լեզուն; Ա* շա– չյիշեչու Համար դեռ ուրիշներ անյայտ * * * մարտութեան պատգամը։
կոքթր փառաւոր արշաւանքներ ղոբհեբ է Հայ մա Ո՚Հ , Աստուած֊ իմ ,իԴչ գա՛ռն է յիշել այս աս - Թ– ԳԱՌ՛ՆԻԿ
Fonds A.R.A.M
ՃՇՄԱՐՏՈՒԹԵԱՆ ՁԱՅՆԸ Հայկ. Խ ո յ ը ԹվակաԱ աչքով ւոարէլ Արեւելեան ՚ԱահանգներոՆն մէջ ; Այդ գործը
պիսւի յա1ն^նենք անգլիացի փորձագէաներօւՆ ։Ա|նգլ .
կաււավարոլթ-իւնը թ՜՛ող բարեհաոի այդ պաշտօնին
Երեկոյթ մը Հպարտ եւ Փառաբանելի ։ Պարար ԽԱԼ1Վ ՊԷՑԻ ՅՈԻՇԵՐԸ կարգ՛ել Արեւելքի մէջ փորձաււութփՆն ձեռք րերած
ԽՄԲ Իթթիհատական Թուրքիոյ արտաքին պեաական անձնաՆորութիւն մ ը , որ ԸԹդհ– ՝քյն1ն)իչ
մը Համարեցայ ներկայ ըլլալ, պարտք մը , աւելի նախարարը, Պ. Խալիլ ՄԷսր֊Էշ (նախկին Խափլ պիաի ըլլայ : Այդ անձը իր ուզած մասնագէւո1նե -
պէյ) , սկսած է իր յ՚ուշհրր հրատարակել «ճիւմ– րոն1ն հեա թ ո ղ գայ եւ ք ննութիՆններ կաաաբէ : Պի.
սլանանջ մր ւելի ապրում մը^ աւե լիվեր յի շո ւմ ԽւՆրիէթ»ի լքէջ : Ահաւասիկ առաջին մասը աի րնգույնինք եւ պիտ|ի գործադրենք իր աեղեկսս
գիրը։ Անմիջապէս այս մասին ձեււնարկ կաաա .
մըայն փառքերուն որոնք մարմնաց.ուցին յեզափո.
էսութիւնը Հայ արիւնին մէջ^ որոնք պանծաց ո լցին
մաքին ուժը Հայ Հասարակութեան ^էլ\է ր ք.ո ո<ս ԲԱՐԵՆՈՐՈԳՈՒՄՆԵՐՈՒ ՀԱՐՑԸ րեցէք եւ արդիւնքը հաղորդեցէք հեռագրով;»
նո յնացուց ին Հա յ մ տաւորականին գեր ր Հ այ Հա - Պ * Հալիլ Մէնթէշ իր ուշագրաւ յիշատակնե– ՝$անի մր օր վերջ Թէփֆիվէ փաշայէն ստացանք
լաքականո լթեան մէջ^ գործակցելովդ մշակին եւ րուն մէջ կր բացաարէ թէ է>ւրոպա կր գտնուէր Հ ե ա ե՜ւ Լ ա յ պատասխանր ՚ ՚
աշխատաւորին Հեա( կգերին եւ ուսուցիչին Հետ , այն մ իջոց ին , երբ էնվէր ու ք&ալաթ փաշաներ բ «.Արտաքին նախարար Արբ էտուրրտ Կրէյի
արՀեսաաւո րին ել առեւտրական ին Հ ետ , ել թափ 1912/՛^ կր գրաւէին ի^աբձբադոյն ՚ հ ա ֊ ո ֊ բ , կր տա յայտնեցի կառավարութեան բազձանքներբ; /// /. // ա
տուին այգպէսով Հերոսին եւ դիւցազնին եւ ամէն– պալէին գաՀ լիճր եւ մեհ՜ եպարքոս կբ կարգէին լաւ րնգունելութիւն մր րրաւ ; ՝ք՝անի մր օրէն ին–
քը միասին չի/նայեցին իրենց արիւեր այնտեղ ուր– Ա աՀմուա ֊ Շէվքէթ փաշան : հ՜ի պփտի աե դե կա ցնէ րնտ ր ուահ՜ անձին անուն ր :»
աեդ կը մգէին պարագաներ ր զիրենք • Այգ միջոցվւն եւրոպական թերթեր բ բուռն Շաբաթ մր վելվ Թէվֆիք փաշա տեզեկացոլց
Ան–* ատ մ րն եմ ել անՀատապաշտ մ ր՝ իմաս Հ րաաարակոլթիւններ կր կատարէին գլխաւորու– թէ "անգլ * կառավաբութիւեբ այդ պաշտօնին Հա
տասիրական առումով; Անկաիյ մ րն եմ եւ անկաշ - թեամբ Հանոթոյի։ Պ* Մէնթէշ քանի մր րն - մար րնտբահ– է Լորտ Մի։չնբրր; Շ աա ուրախացանք
կանգ կամքի տէր ^ \ո բուԼ չունիմ ո չ մէկ կուսակ կեբներոլ Հետ 1լայցելէ ֆրանսացի րնկերվարա ֊ եւ դեսպանին Հրամայեցինք կառավարութեան
ցութեան Հետ կապ մ ր ; Ջեմ կրցած՜ ենթարկեք կահն ե րո ւ պետ Ժօռէսի ^ խնգբե լով որ ուժ աա / շն որՀա կա լութ ի ւնն երբ Հազո բդել անգլ ՚ղաՀ լիճին :
ինքզինքս կո ւս ա կց ո լ թ ի լեն ե ր ո լ սեղմ ում ին , Հա - հթ թի Հատ ական ներ ո ւ>ն՛ ՝ ի բր եւ Ըսկ եր-վա բա կան ֊ ԾՐԱԳԻՐԸ ՋՈՒՐԸ Կ՚ԻՅՆԱՅ
կառակ անոր որ արձանագրուած՜ եմ իրենց շարքե յեղափոխական կուսակցութիւն : Ժ՝01ւէս էլւ յա1ւձ– ՝ք^անի մ ր օր վերջ Հետեւե ալ պատասխան բ
րուն մէջ հ գեռ 1904 թուականներուն , բռնակալու- նայւարէ անլք|իւջապէս բարե՝ԹոյրոգոՆւքն1յր41Ն ձեււնար. ստացանք . ^11 (Լր ք^աուբրտ Կրէ յ գի" իր՛ մ օտ Հ ր ֊
թեան ամէնէն գաղրելի շրջաններուն եւ Հպարտ եմ կել Հայաստա)Թի լքէջ , յայսւնելռվ թ է հայ կական բաւիրեց ել Հ ետեւեալր Հադորգեց •
այն ամենավտանգաւոր գորհ՜երով եւ դորհոլնէու, բարենւոլա,գոՆ.լք|1երււն. ին.ււ1ի(րը; մեծագոյն վաանգր Ո* ո ւս ա կան դես պա՝ե ր ին՝հ ի եկաւ եւ զա յա–
ո վ , ՛որոնք մեզ պա տ ան ին ե ր ո ւս վիճ՛ակ– կը կազմէ Թւոլյւքիոյ ճամար7 ոբովՀետեւ կրնայ նեց թէ 11՛ "ւ ս իա տեգեկացահ՜ է թէ թուրք կառա–
ուաձ էթ... Մնացած եմ մ էն չեւ. 1909 թուական– Րլլալ որ Ռ"՛ ս իա ձեռք առնէ այգ խնգիրր ^ վճռա վարոլթիւնբ ՄՖդլի"յ գի մ ահ՜ եւ փորձագէտներ
նելւր այգ զօրեգ կուսակցութեան մէջ* Հեռացան՜ կան Հաբուա՚հ՜ր իջեցնելու Համար $՝ոլ^րքի,ոյ՝ֆ • ոլզահ՝ է՝ Արեւելեան ՚ՀյաՀանգնեբուե մէջ բարենո
եմ անկէ ներքին ձայնով մր^ վերջապէս ա մէն րոգումներ կատարելու Համար ; Ղ՚եսպանբ աւել -
մարգ իր իւմորր ունի– , բնոյթիս Հ^ամապատաս - ԳԱ%ՏՆԻ ԲԱՆԱԿ8ՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ ցուց* ՀձԱյդ Հ յ * ջ ա ս ր ե ր սաՀմանին վրայ կր զ ա -
էսան գորհունէոլթ իւն մր րնգգրկելոլ Համար; Այս յառաջաբանէն վերջ , Պ՛ Հալիլ Մէնթէշ նուի ել Հա յերբ շատ աւելի մեհ՛ թիւ մր կր կազ
կացում
էքս առածին ա% դամ ա յգ կազմ ա կե ր պո ւթ եան Հ ետ ե լեալ կերպով կր շարունակէ իբ մ եր մեն մեր կ՚՚գմր : Աքս խնդի՛ր ր կր շաՀադրգռէ ուդ–
մէ^ տեսայ ազդի մր զաւակներուն մէջ եզբայբա– ՛ն երբ * ՛Լակի մեր ապաՀ ովո ւթ իլն ր ; Համաձա քն՝ ենո բա -
կան % եղբայրականէ աւելի ( սուրբերու վայել մի « իսթանսլուլ վերադարձիս այցելեցի մեհ ր ենո բ ո գո ւմներ ո ւն ^ բայց միակոդմանի չ ի կրնար
ութիւն մը; Տեսայ թէ ինչսլէս մէկբ՝ երէց մր կբ եպարքոս Մ աՀմուա Եէվքէթ փաշայիդ "բ^ Հար– րլլար ե՛ւ պէտք է միջազգային Հակակշիռ Հաստա
գուրզ ո ւրար նո բեկի մ ր ՚ Լ ր ա յ » է՝**Հ.աէս ^ է" "՛ի1" յ֊ ց"*–ց թէ ինչ էլանցնվւ կր դառնայ կլրոսլայի մէջ*. տելէ : Ա րր էտո լրրտ Կրէ յ ռուս դեսպան ին ա յս
•ե ան մր կր սեզմէր ձեռքր իր կրտսեր եգբօր * ինչ– Փաշա , մեհ՜ վտանգի մր առջեւ կր գրտ– իւօսքերր կրկնելէ վերջ աւելցոլցահ է . .«ինչսլէս
պէս զօրաւոր էր շաղկապումը եւ շազաիւումբ ա - նուինք , րսի ։ Հայա ւ ւս ս ա ա բաբ ենո բոգ, ւմներ գիտէք, Լուսերը մեր դաշ1նակիցներ1ն են : Դժբախ
նոնց մէ^ մեհ՜ր մեծ՜ին Հետ ^ մ եհ՝ ա պզտիկին Հետ ^ քաբողութեան սկասհ են : (Հայտնի է թէ ռուսական՛ տաբար չենք կրնար անոնց փափաք1ին հակառակ
"Րլաիկբ "(զտիկին Հետ ^պւլա ի կը մեհ՜ին Հեա ; կար– գես սլանատ ո լհւ բ ուժ՜ 1րւ լ ա սւ յ այս ձե ռն աբ կէն Հ քհ"1— ընթացքի մը մէջ գտնուիլ :»
Նե ս ոչ տարիքիդ ո Հ ղոՀոզոլթիլն ներու , ոչ ան - սեբբ չեն ուզեբ որ ոտքի եչյենք սլաբտութեան ան
ի*"նջ աշխատանքնեբո ւ եւ նոր սրտաբաբաէս հլում– կս ղինէն: Պ* ԿԻՐՍԻ ՀԵՌԱԳԻՐԸ
բու մէջ^ չկար տարբերութիւն մր ^ էքէաՍ I"՚"~ ք՚^նչ դարման կր խորՀիս՛ Անգլիական կառավարութիւն ր ոչ միա յն մեր–
Կր մ տա հ՜եմ անգլիաց ի մ ասն տգէ տներ ու
բութիւն մր , բայց կար ղու գընթացոլթիլն մր ; ժահ՜ էր մեր ա/ւ ա ջ ա ր կ ր ^ այլեւ Ո՚ուսերուն՝ յանձ–
Ատ ի կա Դաշնակցութեան պա ր հանքն է , կա - յանձն ել Արեւելեան (յաՀանգներոլ բաբ ենո բո գա— նւււհ էր միջազգային բարենոբոգումնւերու հ^րագրին
րելի չէ ուրանաչ։ԷԼտիկա ճշմարտութեան ձայնն է : մր ; Այդ պարագա յ\ին վեր ա կեն գանա ց ո լց ահ կ՚ըլ պատրաստութիւնր ՚.
կարելի չէ ուրանալնաեւ այն զոՀաբեբութիւն– լանք կիպրոսի անգլեւթոլրք դաշնագիբր^ որու Մեր վեց նաՀ անդն երբ գրաւելու նպատակով
նե րբ որ անոնք տուիլսին սրաոՎրվսին, , աIIաոաա՚ւե ցւյ տա - Համաձայն Անգլիա յանձն առահ՝ է մեզ պաշտպա կատարուահ այս ձեռնաբկր կբ սկսի 26 Հոկտեմ–
ւոամսեւու. աոանս վարանումի։ Ատիկա ալ 1\շ~ նել արեւելքէն Գալէք ռուսական– յարձակումի մր բե ր 1912 ^ո"–ակ\էբ Հ ետեւեալ Հ եռագրով ^ զո բ /* ս -
մարտութեան ձա լնն է ; իժաՆսլո ւլի ո ուս դես պան Պառոն ա ր կիրս ուգզահ՜
կարելի չէ ուրանալ նաեւ այն կենս ու նակ ։ւ ւ.. Հիանա լի է ա յգ գարմ անր , անմ իջապէս էր արտաքին նախաբար Աազանովի *
թ ի ւնր ե ւ ո լ ժտ կան ութիւն բ ԼձյՈ 2ա11ՏՈ16 ) , » Ր՝ ա՛ն տե սնուեցէք ,թ՝ալաթ փաշային Հետ եւ իսկոյն Հրա^ « Ռ"ւ ս Հիւպատոսներէն սաացահ՜ Հեռադիր
ամէն մէկ նախճիրէ վեր^գ վե ր ասլրեցաւ եւ կր վե Հանզ տանք \յւնտոնփ մեր դեսպանին ; ներս կը յայտնեն թէ Հա յերր ռուսական Հակակշ
րապրի ; Ատ իկա Հայ ժ ոդով ուրղ ի իսկական սւլիե Անմիջտաէ ս ա յցե լեց ի ներ քին նա իւ արա բ $*ա– ռի տակ բարենորոգում կը պաՀանջեն ել նոյնիսկ
էր , անոր էական բնո քթն էր : կուսակցութ՛իւն ը լաթ վւաշայի 1 բացատրեցի իսնգիբր եւ առաջարկե կ ուզեն ՛որ մենք զ բաւենք իրենց երկիրը ; Հայոց
ինքն ալ անոր պէս , իբրեւ ան ո ր զաւակր իւրա - ցի կուսակցութեան կեդր* Գորհադիբ կոմիտէին Կաթոդիկոսր կը փափաքի որ (հուս իա Աստուն ո /
ցուց այգ թափր , այգ մգումր , այգ էսոյանքբ , եւ ենթարկել Հարց ր ; սիր-ո յն ստանձնէ դժբախտ ԹրքաՀ ա յաստ ան ի
ինքն ալ այսօր Եղեռնի ամէնէն մեհ զարՀուբանքէն Պէաք չկայ , իսկոյն– մեհ՝ եպարքոսին եր պաշտպանութիւնը •
վերջ , կ՚ապրի եւ էլ ոլիւաէ ապրիլ , ժամանակաւոր թանք , ր ս ւա : Որոշեցինք րնգՀ * քննիչ մր Հրաւի Ես Հայկական Խնդիրր կը նկատեմ քիուսիո/
Նու կ եր -
նկատելով Հովերր ՛ո ր կոլգան կ՛անցնի րել ներքին նախարարութեան՝ Համար եւ նոյն օրն\ Համար ամենակար եւոր Հարցը եւ կը փափաքիմ որ
թան ։ իսկ Հեռագրով Հետեւեալ ՀրաՀանգր տուինք Լոն֊ կառավարութիւնը ձեռնարկներ կատարէ վճռա -
Ախա լնե^ ր * * * ի՞ն չ փո յթ . բա յց պէաք է խոս– տոնի դեսպան Թէվֆիք փաԼայթ" ՚ բաբ եւ վերջնական կերպով լուհելոլ Համար զա յն է
ա ո վահ է լ հ ո0՝)վ չդորհեց այգ սխալները* պետու - ;«Որոշեցինք հիմնական բարենորոգումներ կա. Անժամանակ կը գտնեմ անմիջական գրաւումը ։
թիւննե^րր մեհամեհ՜ք Թէ "՚ԳԳ^ՐԷՀ նորահին *մտա–
ւորականնե^բր տիտան թէ վեր ա շինի չնե րր աշ
խար Հ ին : Ե՛ մեր Հայ կեանքին մէջ ինքնակոչ եւ քովգ դրականութիւնը նոր տադանգ ներ տ ուռ ո Ւ . բ՛՛ոջին անոմեները -—• յիսունէ աւելի որոնք
պատաՀական դիւանադէտնռ րր թէ ԳՈԲ^/՛$լ^րՐ Հտյ երգը ճանչցուեր ել սիբուեբ Է օտարներէն ; ՚րաշնակցական ըլլալու Հ,մեգք՝^ն ալ չէին գորհահ՜...
մտացիր որոնք վայրկեանի մէ^ կր փոխէին իրենց Հայուե անուքեր աբգաՀատանքի չէ ենթարկուեր ՛ել ... Երեկո յթ մը . յիսունրվեց տարիներու նր–
տեսակէտր ^ կո ւս ա կց ո ւթ ի ւնն ե^ր ր պատառատուն չէ շարունակուեր այն ԽրՀամարՀանքր որ սկզբնա ուիրուահ՜ երեկոյթ, մր* բա յց շուրջս կր նայէի եւ
թէ մարմիններ ր ազգայինդ կազմա կե ր պո ւթ ի ւենէ՛– կան շրջաններու մէջ աի,րոզ էր * ՝ք՝ ս ան տարիներէ ինչոռ լ չէ ի տեսներ ոչ մէկը մեր տա զանգաւոր
ՐԲ Հայրենասէր թէ ազդն իսկ խմբովին ՚.Ախալնե՚բ. ի վեր դպբոցնե ր բացուե ր են թէ օտար մ ա յրաքա^ ւլ ր տգէտն երէն ^ ոչ մ է կր ե կեգեց ական ներ կա յա -
իւրաքանչիւրը պէտք է ստանձնէ իր բաժինբ ինք֊ զաքին մէջ^ թէ մայրաքադաքէն Հեռու նկատելի ց ուցիչներէն , ո չ մ է կը մ եր գա գութ ի մ եհաՀամ -
նաքննութեամբ : Եւ գրիէ մր եթէ ստանձնէ քննա թէ անն կա տ շրջաններու մ էջ % ՝^սան տա րին ե - բաւ երեւելիներէն : Արդե^՚օք (հոստոմի մը , Զ ա -
դատի գերՐ) պէաք է գիտնայ ամէնքր իր աեդին րէ ի վեր գրական աշխատանք կատարուեր է ւարեանի մր , Ակնունիի մը , խաժակի մը , *Լարգ֊
մ էջ եւ իբ դերին մէջ աբտաբե րել; Ա յ դ է ճշմա ր– ամէն մարզի մէջ՛. Հոդ չէ թէ կռիւներ ալ գոյու . գէսի էքր 1 Վռամեանի մը^ Զ>օՀ րապի մր , ՀՀ՛" րզ ար
ա ութ Լ ան ձայնր; թիւն ունեցեր են ^ բայց անոնք ալ ազդակներ ե^ եան ի մր , ՀԼարուժանի մը , Ա՚եւակի մր > ՀյաՀրիկ -
՝Բիչ ատենկն թերե ւս Հրատարակուի պատմա գեր են ազգային կեանքը վ եր ապաՀ պանե լո լ ; եանի մը յ Արմ աքէ շխանլեանի մը ել բոլոր <ա յգ
քննական փորձ մր Հայ տղաւոազրական շարժումին Ո^վ ամէնէն աւելի գորհ՚եր է* ո^բ կազմակեր բո յլի՚ն , ո՛ յգ հագիկներուն անունները չէի^ն խօ
մասին եւ որուն յաջոբգէրնդարձակ աշխատութիւն պութիւնը ա յգ ոգին , ա յգ Հա յկական ոգին անա սեր մեր սբաերուն . ել բոլոր ԱՀեգր ան ի կնե բ ո ւն ^
մբ նոէ-իբուահ՜ Հայ ազատագրութեան րնդՀանուբ րատ պաՀեր եւ զարգացուցեր է՛ ո՛վ , եթէ ոչ Ադբիւր Ա երոբն ե բուն , Գէորդ Ջ աւո լ շնե բուն ե ւ
գորհունէութեան : Ով օր այսօր այս ճշմաբտոլ - ա յգ յեզափո խական կազմ ակերպ.* լթեան նոլիր . բոլոր նաՀատակներուն արիւնները չէ^ին Հոսեր
թեան ձա յն ր ներկա յացն ելու Համար Հ ր ա պա ր ա կ ուոզնեբր ; մեր երակներուն մէջ ՚, *֊/* կր մնա յ Հա յ Հա յրե–
կուգա յ , ոչ մէկ ա ո զ պիտի ջնջէ իր ա լդ քեն ա կան Աքս ա՛լ ճշմարտութեան ձայ նն է; նա սէ բներ ու մ եհ ութ ի ւնր , երբ կդուրանա յ եւ կր
տեսութենէն՛ բայց ճիշտ իբ բնո յթին Հետ ներ– Ե՛– այսօր երբ Ա՛ անգամ ներգազթը կր սկսի ( մ ոռնա յ իբ մ՚ե հ ո ւթի ւնն ե ր ը :
գաշ/յակուելոյ^ Համար չի կրնար անտեսել այն մե– *ւ®վ կրցեր է պաՀել այգ "էրր ՚> ա յ ր ենիքին , ո վ Զերազ իր Հ իացումը եւ զարմ անքը կը յա յա
հա թիլեր զոր ստեզհեցին ա յգ կուսակցութեան կրցեր է պատգամ ել այգ դարձը գէպի Հայրենիք , նէ ր այն^ երեւոյթին Հանդէպ ( որուն ականատես էր
ո^վգ եթէ ոչ այգ ազդի զաւակ , ազգային կուսակ .
Հիմնադիրներս եւ անոնց յաջորդ անմաՀ Հերոսնե ց ութ ի ւնր ։ եդեբ Լոնտոնի մէջ^ պաՀ պան ո գա կանն ե ր ու ա–
րու գմա աւո բա կան թէ Հասարակ մ ո ւլ ո վ ր ղ ի զաւակ զատականնե ր $)ւէսթմ իսրսթբր ի սլա լա տ ին մ էջ
ներու բո՝ յլբ I Ե՛– երբ կր վերադառնա՛ն այսօր Հայեր ր իրենց իրարու դէմ ամենահ՜անր քննադատոլթիւննեբ ը–
՝ք՝ սան տարիներէ վեր , Հա յ նախճիրէն վերք ^"Բ^էՒրԸ. "իրական եւ պապենական իրենց օջախբ սելէ , նոյնիսկ երբեմն զիրար կշտամբելէ վերջ^
վերապրելու եռանդով ոդեւորուահ , Հսւյ ազգային մշտավառ , խանդավառսւթեամբ , ղոՀ ելով ամէն պալատէն դուրս ելլելով իրարու Հետ մէկ կառք
նոր կեանքէն Հեռացայ դժբախտ պայմաններու, ինչ , ես շուրջս կը նա յիմ եւ անձկոլթեամբ կը կ՚առնէին եւ միասին ճաշելու կ՚երթային . . . ԱՀ ա
մէջ; ՛թսան տարիներէ ի վեր ազգային վերահնոլն–. փնտռեմ, ո՞ւր են այն մեհ՜ դէմ քերբ որոնք ղիս ժողովուրդի մը մեհութիւնըւ ինչոԲլ մենք ալ չու
գի գորհէնգ մանաւանդ Սփիւռքի մէջ կաաաբուահ՝ առաջնորդեցին դէպի իրենց՝ Մակինեան Պօդոսը^ նենանք այգ մեհութիւնւր քանի ո ր , իրաւ է թէ
Հսկայ աշխատանքէն ան դիա ակ , այսօր Հպարտու– Երզնկեան Արամայիս , Աթանասեան Աշոտ , փ"ՔՐ » ԲայՑ անկասկահ– մե& ժողովուրդ մ րն ենք ,
թեամբ շՈէ֊րջս կը նա յիմ եւ կ ր տեսնեմ ո ր $)ր ան Վաբգանեան Գրիգոր , իւզպաշեան , Գաւիթեան - քանի որ գիտենք ապրիլ^ կրնանք վերապբիլւ Եթէ
սայի պէս եւ մանաւանդ Փարիզի պէս մտաւորա նը^կամ ուրիշներ որ անոնց Հետ ՛այգ երկիրը կա նոյնիսկ երէցները այգ չէին ըրահ՜ ^ այսօր մենք
կան եւ տնտեսական Հզօր կաոուցուահ՜քի մբ մէջ^ ռուցին նոր գադավւարին մէջ ; ^հաբրիէլեանր ք պէտք էր որ րնէինք զա յն , քանի որ նոր գարը
Հայութիւնր կրցեր է ապրիլ եւ բաբգաւաճիլ իբրեւ .յՕանջեանը^ &"՛Հ ո ւ մ ե ան ր , Գաբախանը , Զարենցր^ նոր պաՀանջներ կբ պարտագրէ : ԱՀա այս է ճշ
Հայ ժոգովուբգ ՛կրցեր է պաՀեյ իր լեզուն; Ա* շա– չյիշեչու Համար դեռ ուրիշներ անյայտ * * * մարտութեան պատգամը։
կոքթր փառաւոր արշաւանքներ ղոբհեբ է Հայ մա Ո՚Հ , Աստուած֊ իմ ,իԴչ գա՛ռն է յիշել այս աս - Թ– ԳԱՌ՛ՆԻԿ
Fonds A.R.A.M
