Page 146 - ARM_19-1946_04

ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԱՍՈՒԼԻՍ Զաբի/ը գպԱ կը փոխէ. . Օոյփ՚նքը «յաոաջդիմակա1ն»ներ(ս ես) , ել թէ ան–

Հբաժեշտ է որ Ներգաղթի Կոմիտէն յստակ ճշտում

ՖՐԱՆՍԻՆ ՎԻՃԱԿԸ մ բ րնէ * Հքանթ՝ կարաւան , եւ որոինք պիաի մ ե կ–
նին» ..
(Մասնաւոր թղթակցութիւն ՀՅաուաիի

Սիրելի Հ.Յառաիք , քանի մր տող ալ նոր չա­ Մն շուշտ , այս ներդաշնակ խնդրման քբ ելս պիաի

խբանսայի մէջ, օրուան կենսական ^աՐսր րիքի մասին : բախի ներգաղթի լիազօրներու թմբուկին, աւ պի­

ֆրանքէն վյ>ճակն է՛. Երկրին մէջ թէ դուրսը % Օգոստոսի կէս Է՛Լ ի վեր , աոաջին անգամն րլ­ տի սմքի այնտեղ։ // ր ո ^ ւ Հոգ, որ Հազիւ քանի Աքբ

պարբերաբար լուրեր կբ Հյ՚ջէն դրամին արժեզըրկ– լա լով Հնորագոյն՝^ պատմութեան մէչ1, « յ ա ։ , ս վ ղ յ ՛ ֊ ֊ տաբիէ ի վեր կարգ-կանոնի մտած կրթական կեան­

ման մ ասին ։ Ըսուեցաւ թէ անդլեւֆրսմեսական ա– մակաճ» թէ «լետադվ մական» մամուլ՝ Հալէպի քր տակնուվրայ կրնայ բքէալ վերստին, ու <ձվար–

ռ&ւաբական բանա կց ո ւթե անց ատեն ՝ անգլիաց է ո՞.է1, («.Արեւելք», «Եփրատ» ե լ ՀԱոկրիա») գիտեք ժաւզետմ թէ աշակերտ կրնան մատնուիլ անսաոյդ

ներկա յացուցիչներշ թելադրած՜ են ՛Որ Օքրան սա կուտան իւրաքանչիւր ր՝ խօսելու իր հղանա - կաղութեան ւ

արժեզուրկ ընէ իբ դրամբ ։ Ելմտական նախաբա­ կով, թէ Ներգաղթի Տեղական կոմիտէներր կր Հարիւր աւո բ հ՚Նոգլնե բ , աու&բ կբ պաՀ են Հ Ա1–

րութիւնը Հերքեց այս զրոյցն երբ, աւելցնելով թէ գտնուին անՀրտմեչտ Հարկին տակ անՀրամեչտ զաըաւոր ազար , այն յոյսով թէ իրենց <լթիլր կլել–

ո եւ է թէ՜ք&իք պատճառ չկայ ֆրանքին արժէքը &չգում մր րոննեելւոլ • լէմ եւ կր մեկնին : Իսկ կարգ մբ Հոգաբարձու­

ւի ո թե լո լ Համար յ — Հոկաեւքբեր|ի մէջ, կամ Հոկտեմբերէ վերջ թիւնն ե ր ՝ ա յն մ տաՀոգո ւթեամ բ թէ կրնան պիւտ­
ոեւէ նոր կարաւան պիտի մեկնի՞ դէպի հայրենիք :
՛՛՜՛Միւս կողմէ սակայն , երբ ելմտական նախա– էլ որո՞նք պիտի մեկնին : ճէի գժ ո ւա ր՛ո ւթ ի լննե ր ունենալ յ ե տ ա գա յին ,

բար ր , (հ * Հյաւմ ան , ֆրանքին ներկա յ սակբ Հա– <ձգէ1ւրս ձգած՝ֆ են։ կարգ մր ո ւս ո ւց ի չն ե ր ։

ղորգեց Միջ* ՚հրամական Հիմնարկութեան, Ն ի՛ւ֊ - Այս Հարցում ր ուղղելու «քա^ութիւ-նր» թելա - Անացեալբ դում արումի եւ Հանում ի խնդիր Է ։

Եսբքի մէջ առարկեցին թէ այս սակբ չի Համապ՛ա­ գրուած՝ է այն իրողոլթենէն՝ որ ներգաղթի ցան ֊ քԱորՀեցԷ՚ք ու *** Հրճուեցէք։

տասխաներ իրական կացա ւթեան , եւ թէ՝ ֆրանքբ կերուն մէչ արձանագրուած՜ տասնեակ Հազարաւոր Մ–

տոլարին \/\20էն նուազ կ՛՛արժէ ։ ,լՀիշտ է որ էբ ու– մարգիկ, այն յոյսով թէ կրնան նոր կարաւաններ

ման ի վերջո յ յաջոզեցաւ գէթ առ այժմ (Լս–՝ մեկ&իւ Հայաստան, չեն ուզեր իրենց զաւակներր ԱՆՀեՏԱՑԱՄ ԸՆԿԵՐՆԵՐՈՒ ՅԻՇԱՏԱԿԻՆ
վիճա­ զանոնք ի–
գունիլ տալ ներկայ սակր , բայց , խնդրին արձանագրել վարժարան , ու կր թո զոլն

բանութեան նիւթ դարձած բչչալն իսկ բարեգու֊ րենց բախտին՝ փողոցներուն մէ^, կամ աչկերտու–

՚շակ չէ , թեան իրենց պաշտօնին՝ զանազան կրպակներու ՛ԼԻԷՆ • Այս վեր$.իս քանի մ լ։ տարիներու րն -

Ելմ ա ա կան նախաբար բ Հաստատ կբ մնա յ իր մէչ ... թացքին Հ. 3՛ ՛հ՛ Վիէ՚եի կոմիտէն կորսնցուցահ–

լա ւա տ ե ս ո ւթ ե ան *^էլ\ ։ Հո հ.՚ո * 30/^՛ » Ը՚^էրՒՔԼ1^ Հոկտեմբեբր վեր ջացաւ , դասաւաԱգութիւննե– է Հինգ րնկերներ , բոլորն ալ տակաւին երիտա­

^ԼԸւ՚Ղէ ՚ ^ է ջ յ՛" յ՛ո արա ր ե ց թէ $)բանսայի ճարտաբ– բբ սկսած են, մօտաւորապէս ամիսէ մբ ի վեր, սարդ, լի յոյսերով։

արուեստական արտագրութեան ռ՛ո՛լցանիշերբ նը– բա յց ազգ * գպրոցնեբու ա շա կե ր տ ո ւթ ի ւն բ 2 3 Աո֊ա ջին Ընկեր ԱրսէԹ կարապեաեան, բնիկ

պԽ՚ստաւո բ են * ածուխի եւ կր ա զի ւս ի աբտագրու– Հագարի մէջ է , երբեմնի5 ^Հազարին տեգ։ ^Հայ– Ատանացի , Հազիւ 35 տարեկան , առոյգ եւ խան­

թիւնբ \93Տի քանակին 84% ին Հասած է. թէ՝ կազեեան^բ, որ անցեալ տաբի 832 ^ոգի ունէր, դավառ երիտասարդ մ ր , վւոքր Հասակէն նոլիր - .,:

1946/ առտջիՀն ին ր ամիսներուն մէջ, պետական ե– 560 Հոգի ունի այսօր , ու ամէնէն բախտաւորն է ։ ուած կուսակցական ա շիւ ա ւո ան քներ ո ւն : Պատե -

կամուտներբ 300 միլիառբ անցած են, մինչ 1945/՛ «կիլիկիան» Հյառաջգիմականբ^ Լ՚սւո է*Ղ&ալի կա­ բազմէն առաջ կամովին յանձն առած էր սկաուտա֊

նո յն շրջան ին 1 30 միլիառ մի ա յն եգած էին * Հե­ ցութեան մէջ է , թհչպէս իբ լո ւսե զբայ րնե րբ , ո - կան կազմին խմբապետութիւնը ու կբ կառավա -
տեւաբար , վստաՀոլթեամբ կրնայ բսել որ, 1947– բոնք երբեմնի Հինգ Հարիւրնեբուն
տեգ, մէկ-երկու րէր , խիստ կարգապաՀութեամբ ։ Եղանակի Համե­
ին , եկամուտներն Հւ ծախքեր բ Հաւասարակշիռ վի­ Հարիւրով
կբ տագնապին * . • : Այս թո լա կան ճբշ - մատ կր Հագնէր իր պաշտօնական Հագուստներ բ
ճակ պիտի սաանսճհ ։
դումներբ 1լ րնեմ պարզապէս այն ա ո ա ջազ ր ո լ - ամէն կիրակի եւ տօն օրերբ, կբ Հաւաքէր իր
Նախա բարին տուած տե զե կո ւթ ի ւնն երբ բաւա­ թեամբ՝ , որ մ.աքերու մէջ
կան չեն լաւատես եզրակացութեան յանգելու Լ Հա - տեգի չտան բնթացիկ տրտունջի տզա քներ բ զին ո ւո բա կան կա ր գո վ կը շա ր է բ զա -

մար : Գրամին արժէքին վրա յ ազդող ուրիշ շատ կասկածներու նոնք, իրեսց խորՀբգանիշով եւ քայլերգով 1Լ ա -

մ ր պատճառներ ր՚ովՀետեւ Հձյետադիմական՝$> վարժարաններէ ռաջնորդէր բանակումի ։ ՜ինչպէս իբ տարեկից բո­
կան ,որոնց մ ասին լուռ կբ մնաՀն : երես գարձոլց
Գլխաւոբբ պետական ելմտացոյցին երերուն, ան՝ - Հա յ ժ ո զ ո վ ուր զ բ , Հ իմ ա ալ ա՛ յս լոր Հայ երիտասարդները, ինքն ալ ղ°րակոչի են–

կայուն վիճակն է ։ Տարին վերջանալու վրայ է , <ե~ ձեւբ գտան պայքարելու՝^ * * . թարկո ւեցալ 1939 Սեպտեմբերին։ 1940 Յունիս

ոչ ոք կրնայ որոշապէս բսել թէ է^ս^ ա 1 է ա է Բ1/ա ք ՚ ճ ի ՚ չ ա է , ւր մեր 7ղմուտբ Լ^Եփրատ՝^^ Տ՛ոլ— 5 ին պատերազմի ճակատէն կր գրէր իբ վերջին

բացր , ծախքերու այս կամ ա յն գլուխին գումարը : լիսէն իսկ սկսաւ թո յն ու Լ\ոոիք Հոսեցնել ՀձԳաշ– քանի մ բ տ ո զերբ , « Այսօր կը մ ե կնինք կրակին

Օրինակ մր կբ բաւէ . ԱաՀմ անագի ր քիռզովի էակցութեան ձեռքն՛ եղած դպրոցներում Հագաբաբ– բերան ր , Փա ր իզէն 60 քէէոս*եթր անգին , թշնամին

վերջին նիստերէն մէկուն մէջ Ելմտական նախա– ձոլթեանց Հասցէին , ու ճիգ չիյնա յեց ներգաղթող­ գիմ աւո բե լու Համ ա բ^ ։ Եւ նո յն օբ բ զոՀ կ՚երթայ

րաբբ. Հարցումի մր պատասխանելով, կարելի չէ ներու Հայրենասիբութիւնր շաՀագործելալ Համար թշնամիին ռումբերու տեղատարափին ։ իր գերեզ -

ճշտել , բսաւ , թէ՝ է**սլ\ ՚Ղ^Է^Է ԼՀԼԼաձ ՚ պետական ա՛յս մարզին Վրայ եւս, բայց բանից գուբս եկաւ՝ մանն անգամ կը մնայ անյայտ մինչեւ այսօր , իր

պաշտօնեաներ ու նոր կանոնագրութեան Հետեւան­ որ տուժողներ բ եղան իրե՛նք, Հրձիգներբ։ ինչպէս սիրելիներուն ե լ գաղափարի ընկերներուն ։

քով , կառավարական գան ձ ին ստանձնելիք բեռբ ՝։ ձ1՚ւ>հ Քե՝է անդին , Հյետագիմական » գպբոցնե– Երկրորգ— Մինաս Տէրվիշհան,45 տարեկան,

Այս կանոն ա գ ր ո ւթ ի ւն ր պատ բաստ ո զ նախարարն րոԼ աշակերտոլթիւնբ կրկնա՚պաաիկԹ է նորափե­ Փակեց իր աչքերբ 1942 Օգոստոս 28/5՛, բնական

ալ՝, թորէզ, չկրցաւ այս գումարբ ճշտել է տուր Հձյառաջգիմականնեբուն՚ֆ ։ մաՀով : Հ* 3՛ ՛հ ՚ գրօչին տակ թրհ-ուահ՜ Հերոս

իրականութիւՏն բ այն– Է որ 25% յաւելումէն Մինչ այս, մինչ այդ, քանի մր շաբաթ ս/ո.ւս9 մբ, .որ մինչեւ իր վե ր չին վայրկեաններր Հալա -

առաջ, 160 միլիառ ֆր* կբ վճա բաւէր պաշտօնէու­ ծայր տուաւ բնդՀանուր գժգոՀութիւնբ ։ Նո՛յն 0— տար իմ մնաց իր պա չտան՜ գաղափարին : իր կա -

թեան* Հիմ այ այս գումարբ 200 միլիառբ անցած Րը , Թոյն. Ժսւլքռւն , Հալէպի երեք Հ ա յ թերթեր , տարած– գո րծ֊ո լնէ ո ւթեան մասին, առանձին յօգ -

է , եւ յառաջի կա յ տաբի , ապաՀովաբար 250 մի­ ^ ֊ յ է է Քէ՛Լ անգին /ականէ անուանէ ) զարմ անալի ուածով մբ խօսած ենք այս սիւնակներուն մէչ :

լիառի մօտ գումարի մբ պիտի Հասնի X ՚՜ Ասիկա զո ւդա դի պո ւթե ամ բ մբ դիտել տուին՝ թէ այս պա­ Երրորդ—. Յովհանէս Գալայհհան , ձնած

ծանր բեռ մբն է ելմ տա ցոյց ի մբ Համ ար , որուն րագան բոլորովին տարբե^բ պարագայ է , (111, 1֊Ա.յ11 Բաղմտչէնի մէչ (էարբերգ) 39 տարեկան ; Աչքերբ

բնդՀ * գումարբ Հազար միլիառ ֆրանքի պիտի մօ– «ս^ււրրերոՆթ-իւյԼւը» ա|(ար ճամար՝ որ սւուԺտղ՚Թերը փակեց յաւիտեան , 1942, Յուլիս \ \ ին , թունա -

տենայ \947ին : ւորուած– րԱալով իր աշխատած– գործարան ի փոշի­

Արդ , այս խոշոր բեռբ թեթեւցնելու չեն բա­ ներէն։ Կայտառ, երիտասարդ մբ, միշտ Հաւատա­

ւեր պետութեան ս ո վ ո ր ա կ սձն Հասո յթնեբբ , ա յս– ճ ա բ տ ա ր ա ր ո ւե ս տ ա կան տուներուն ծախքեբբ , այն­ րիմ Դաշնակցութեան : իրեն Համար սրբութիւն

ինքն՝ գլխաւորաբար տուրքեր ր : ճ ի շ՚ո է որ Գան– պէս որ ասոնք կբ ստիպուին իրենց գրամատուն– սՐՐ"9 ՚քրն էր ՚հաշնակցոլթիւնբ : Չափազանց բծ՜ա՝–

ձր մինչե լ Հ իմ ա ւ զգուշացաւ մ եծ ա քան ա կ թղթա– ներէն փոիսառութիւն րնե լու* գրամատալնՀնեբն աք 1սԱԴ1՚Ր Կողովներու մէչ֊. Վերին աստիճանի սակա–

զ բամ Հ բա պա բակ Հ ան ե լո վ վճարել իբ ծախքեր բ : անոնց կբ յ ատ կացնեն իրե նց տրամ ագ ր ելի պատ - ւախօս , ուշի ուշով կբ Հետելէր բոլոր րնկերնե -

ք՝այց , եթէ ասիկա յաջոզեցաւ րնե լ, պատճառբ բաստ թղթագրամներր , որով , իրենք ալ , կամ բո­ բուն ա րտա յա յտոլթեա՚ւ ց , վա՜ ք անոր որ պզտիկ

այն էր որ գրամ ճաբել\ոլ զանազան միջոցներ ու - լորովին կբ Հ րաժար ին պետական գս/հ ձատա մ սերբ թերութիւն մր ունենար , անմիչապէս գրպանէն կբ

նէր % ինչպէս յայտնի է , կառավա ր ո ւթ իւն բ ճար - գնելէ եւ կամ կբ սաՀմանափակեն ի րենց դն ումնե– Հանէր Դաշնակցութեան ծրագիր կանոնագիրբ։ Իր

տարաբուեստի եւ առեւտուրի տուներուն Ա(՚աօ^ րբ , այնպէս ոբ գրամ չ ի մտներ Պետական Գանձբ։ ամէնէն մեձ երդումն էր Հ . 3 • Գ՛ երրորգոլ -

ներածումներուն փոխարմէքր ինք կբ վճարէ ր ո Ա– Զենք ուզեր աւելի խոբբ մտնել այս մամն ա գի­ թիւնբ .

կիով կամ /արգի գրամներով , արանց փոխարմէքր տական ն կատ ո զութ իւններ հ ւն , որոնք մեղ շատ Հե– Զորրորգ.— Յովհաննէս Չիլինկիրեան, ձնած

այդ տուներէն կր ստանար թզթադրամով՝. Ըստ ռուներբ կր տանին , եւ անՀսկնալի կբ մնան Լա– եօղաթի մէչ (Տէրսիմի շրչան) , 31 տարեկան։

օրին ի , պէտք է Որ մա սՀն աւո բներ է եկած այս թ Գ֊ տերոմհ ։ Աա միայն բսենք ոբ անոնք գրամ ճարե­ Յ՚անկալւձամաՀ եղաւ, 1944 Յուլիս 25ի առտուն ,

թագբամներբ Պանք տբ Ֆրանսի լանձնուէին , քա­ լու յետ ին կամ առժամ եա յ միջոցն եր են ։ Ելմ տա– երբ կբ պատրաստուէր գործեի երթալու։ ք^ոցավառ

նի որ անոնք աբտասաՀմանի Հայթայթիչներուն գիտալթի ւն բ չ ի պա խարակեր զանոնք , եթէ չա - աչքերով , Տէրսիմի Հին Հայոց շառաւիղներէն,

վճարելու Համար կառավարութեան այս դրամա - փաւոր սաՀմաններու մէջ մնան։ ք+այց , երբ կբ թունդ Դաշնակցական : I ա ար ա ս ա ԷՐ հՏ՛ կեանքր

տունէն փոխ առած ի ր ո ս կին եր ո ւն եւ ձաՐգէ սպառնան ցամքեցնել գրամաՀայի7այթման աղ ֊ զոՀելոլ յանուն իր պաշտած գազափաբին : Ակնդէտ

գրամնե բուն փոխաբէնն են է բիւբներբ եւ տեւական Հանգամանք կ՚առնեն, այն կր սպասէ բ որ (Թուրքիան պատերազմ ի մտնէ այս

կառավար ո լթիւնբ նեբածո ւմն եր ու դոբծածած ատեն կ՝բլւան վտանգաւոր : կամ այն կողմբ բռնելով։ Երդում բրած՜ էր երթալ
Է նաեւ անՀատներԷ գրաւած օտար ա բժեթուզթե– կամաւոր բա -
րբ , որոնց ի փոխարէն պէտք է թգթագբամ Եթէ այս վիճակր ատեն մբն ՛ալ տեւէ, ելմտա­ նակնհբուհ գրուիլ քՒոլրքիոյ Հակառակ կողմի ծանօթ
տաք
կան՝ եւ դրամական տագնապբ անխուսափելի կր մէչ՝, իբ այս մտադրութեան

աւշ կամ կանուխ : դառնա յ , մանաւանդ որ ազգա յին րնգՀ * եկամու- բեկեր մբ, օր մբ կբ մտնէ իր յչխւ ՛յնո 9Ը.՛

Գաբձեալ , մ թե չեւ Հ իմ այ , կառավա բութ իւնբ , տ ին գո ւ մ արբ 2000 մ ի լի առ • շատ ցած մա– ՑովՀաննէս, աչքդ լոյս, թուբքիան ալ պատերազմ

փո խտնա կ կանխիկ դրամ ով վճարելու իր ներքին կարգակի մբ վրայ կբ գտնուի , բազգաամամբ պե­ կ յայտարարած , /՚շդ֊ Հիմա իմացայ ու եկայ շու–

Հ այթա յթիչնե ր բ , մէկ տարուան պա յմ ան ամա մով տական ելմտացոյցին, որուն՝ գումարբ, ինչպէս ս՛ով 1"*֊բ տալու քեզիֆ : 8 ո վՀ աննէ ս բ աուանց Հար­

փոխանակազւիբնեբ կուտայ անոնց։ Այսպէսով, յիչեցինք, 1947^5> մօտաւորապէս 1000 միէէ11*"– "ք/՛՜­ ցնելու թէ ո բո® Լ Հետ կամ ո ր ու գէմ * անմ իջա պէս

կրնաք տարի մբ սպասել, պայմանաւ որ այս փո­ տի րլլա յ , ա յս ինքն՝ ազգա յին եկամ ուտին կէսՐ • կբ կանչէ իր զործատէրբ ու 1լ ըսէ * « Ե" պիտի

խան ա կա գի րնե բու տէր երբ չզեղչեն ղան ոնք Հ Հարկ պիտի րլլա յ ուրեմն առնել արմատական մի– երթամ, շուտով Հաշիւս բեր՝Հ> , զարմանք պատճա–

Բայց, երբ ին՛չ ար իրենց իրաւունքն է Հայ­ ջոոներ ֆբա\նքբ փրկելու Համար ։ ռելով բոլորին ։ Երբ կդիմանա/ ար պարզ խաղ մբն

թայթիչները պայմանաժամէն առաջ Պանք տբ Ա յ ս պ ի ս ի պա ր ա գան ե բ ո լ մ էջ , դասական մի - է* չափազանց կր նեղուի , այգ օրը գործը կր ձգէ

5) բանս ի կբ ներկա յացն են զան ոԽք զեղչի Հ ամ ար , ւ\ոՍԼՀ փոիսառութիլնն է , արտաքին կամ ներքին : եւ զուրս կ՚ելլէ ։

այս Գրամատունբ Հարկադրուած կ՝ը//՚յյ յ նոր թղ­ Արտաքին բ սպառելու վրա յէ* ք՛" Կ նե րքինբ գբժ– Հինգերորդ—.Վաղարշակ Աւօյեան., 38 աա -

թադրամ Հ բ ապա բակ Հանելու , զանոնք վճարելու ուար թէ մ եծ արդիւնք տա յ , ներկա յ պարագանե­ րեկան , ծնած Բալուի Հաւալ գիլզին մէջ*. Տարի­

Համար։ րուն մէջ : Պառոն Լուի ի նմ ան ճարպի կ ելմ տա կան ներէ ի վեր կբ տառապէր շնչաբգելութենէ ։ Աչքե–

Կաք նաեւ Գանձատհմսեր Հրապարակ Հանելու նախարար մր պէտք է , կամ Փուանքարէի պէս ա– րբ փակեց 1942 Նոյեմբեր 29//ն ։ Հակառակ իր ան­

մ իջ^սբ %Մ եծ գրամ ատ ո լնելէն են ասոնք գև ողներբ ։ մ էնուն Համ արա ւմ բ գրաւող վարչապետ մբ , որ­ բուժելի Հիւանդութեան , երբեք չէր բացակա յեր

Մ իա յն թէ՝ " Ր ա է ս գ է կարենան մեծաքանակ գնել , պէս զի վստաՀոէ-թ իւն բ զօրանա յ : մոզովնեբէն : կբ նստէր մինչեւ վերջը* անխօս ար­

Հարկ է որ տրամադրելի գրամ ունենան ։Արգ, գի– ատ բա ն կա խո ւմ ո ւն ի ն որ գա Հ լի ճին կազ– ձանի մբ պէս ու կը գիտէր րնկեբներբ , որոնք տաք

ներու եւ օրավարձերու շարունակական յաւելման մ ութեն Էն , Հիմ ա Որ բնտ բութ իւննե րբ վերջացան ։ վիճաբանութեանց կր բռնոլէին օրակարգելաւ

Հետեւանքով, աւելցած են նաեւ առեւտրական եւ ՀՐ– V ԹՈՐՈՍԵ1Ռ Հ.Ոէ–1՚ջ* 3 աճա իւ կբ խնդրէ ինք որ ժողովներուն

Fonds A.R.A.M