Page 134 - ARM_19-1946_04
P. 134
ա❁աա
ՊԵՏՐՈՍ ԱԳԱՄԵԱն ԳԻՐ՛Ի ՄԸ ԶՈՐ ՊԷՏ՚Բ է ԱՅՐԵԼ Փբոֆ* Աբծբտւնի՝ "–լուսնոտութիւն (էք 218) ։
յլասս կաԱ րևԱիև վ^ա]
Լ)€1ւՇ|Ա1Աա կը թարգմանէ * * ՛ուշագնացութիւն (էք
77), ո*ւր է կարդացեր ։ քիոլսերէն յաժսւք ֆրան–,
(ՄԱՀՈԻԱ՚ն 55ՐԳ ՏԱՐԵԴԱՐՁԻՆ ԱՌԹԻԻ) Է1 169.— «Օոջաո \ււ1տ&ւ՚& — զ ո պ ա յ 1 զուիրակ* սերէն Շ1յտ\բշ\շ բառերը կը թարգմանէ կարմիր
(Րէստէն) ։ քամի, խում բա, դժբախտաբար տեղբ կը պակսի
Նախ սրբագրէ ՕՈջ&ՈԱա I Յետոյ զոպայ տար ինծի՝ ոոյց տալու Համար թէ ի՛նչ պէտք է թ ա րգ–
Ի– մանել խումբ ան՝ Համաձայն արաբ բժշկական գիր–
ՀյէյքսփէՐ դարձաւ Ագամեանի սիրած Հեղի - րեր բո յս է ԼԵ բրայեց իներ ուն շատ ոիրելի , ագկէ քեբու (բառբ արաբերէն է ,հՈՆԱրա) : իսկ թէ ի՛նք
նակը, ան իր ամբռղք էութեամբ նուիրուեցաւ մշտիկ ալ կբ շի&էին) , եւ զուիրակ՝ տարբեր : է կարմիր քամին , կբ յանձնարարեմ կարդալ ԼւՈւԼ.
Հ»էյՔսփէբԼ\ Լալ ըմբռնելու եւգրսեւորելու գործին ւ Բայց մեղքը Րէստէնի ճիտը։ Արդարեւ Րէստէն կբ մայի 1898 Ցա-նիսի թիւ.շ։ \աեհօՀՇը կը թաըգմա.
Հակառակ աաոբ . մեծ յանդգնութիւն պէտք է Գբէ* ՀԸ"*" մեզ զոպայ կամ զուիրակդ (ք^<3"շ1լա*, նէ եղբորոս, շիշտամ եւ. չոք ԼԷՀ 198), վերչդն
Համարել Մ ոսկուայի մէք Համ լէ թի գերով Հան - կսւնա.թ–խ.ս, Հար. բ. է չ 481) * երկուքը ախալ: Ուրիշներ թարգմանած– են խար.
գէս գալյլ ։ Զոպային մասին տարակարծութիւն չկայ , բակ (արաբերէն է) եւ վրացի կոճ, այս մասին
Նախ սլիաի խաղա ր պատաՀական ու անծանօթ ՏՕթՇ կր կոչուի % ունիմ աշխատութիւն մը, ա սլա ս ո լցան ե շո լ Համար
դերասաններու Հետ։ \քիւս կողմէն, չգիտնալով Զուիրակին մասին, սակայն , կարծիքները կբ թէ ւէրասի կոճ անունը շփոթութեամբ արուահ՜ է
ռուսերէն , պիտի խաղար կամ Հայերէն , կամ ֆր տարբերին ։ Ալի շան կը կարծէ թէ ուրցն է, Հայս խար բակին , ինչսլէս մամանակ մը զձիւն հ՜աղ ի .
րան սեր էն, եւ վերքապէս այնպիսի ժամանակ մր բոյսին մասին խօսեցանք անգամ մ բ, այսօր կ՚ո՛ւ կին*, մինչդեռ բուն տէրն է Հաղարիկոնը*։ Բայ.
կբ Հասնէր Մ ո ս կո ւա , երբ գեռ, նոր էին այգ քա - սէ ի . արձանագրել միայն՝ ոբ Պ* Ջիթունի կը յի սերու անուանափոխութիւնը Հետաքրքրական երե.
ղաքի թատրոններու բեմ երէն իքած Համա շխաբՀա– շատակէ Ըւրցի գալք անունով երդ մբ այս բոյսին լ ո յ թ է•
յին Հռչակ *Լայելող քանի մր դերասաններ : մասին, ինծի անծանօթ, տես «Պայքար», 17 Գեկտ. Փրոֆ . Արձ-րունիի անՓութութեան ել աննձ.
Համլէթի գերբ կատարես ան Փետրուար 1930) : Ս • Մալխաս ալ, տկարծեմ թէ Հետեւելով րելի մ եղան չումն եբուն իբրեւ վերոյին նմո յշ . է^
Երեւոյթը միանգամայն նորութիւն Էր Մ"ս ~ Փիլոնի մեկնութեանց Հեղինակին , կը պնդէ թէ 198. ք^3<1ւճ Օ&Խտււ ռատանի արմատ ։Եօթը տող
կուայի մէք։ Համլէթը ռուսական բեմէն կր խօ մարեմխոտն է ։ Եթէ յօդուածս խճողելու վախը վարը՝ ^հ^է^ա^ւ6 ւատ ասնիի ա\ գմալ
սէր անծանօթ լեղուով մբ , Հայերէն ։ Այղ տարօ չունենայի , ընդարձակ տեղեկութիւնն եր կը բերէի Է1 136. 016Աա աՏ€1 թղնենու իւղ, իսկ Է1
րինակութիւնը իսկ" յն կբ փարատի, երբ բեմին ա յս բոյսեբուն մասին, թէ թնչ անուններ տուած 21 7, քւշստ շտւոօՅ — թղնենի : էշ 166.— ՕԽսա Ը&ժտսա
՛վրա յ կբ գծագրուի Համ լէ թ ֊ Ագամեանի գեղեցիկ են զանազան ՛յն մոժղոողվոոլվրոգներ ել. ի՛նչ յատկութիւն.
կե ր պա բան քբ ։ ներ կբ վե ր ագրո լին անոնց ։ — դէ՚՝Ի Հ-Կթ \ ի՛՛՛ր տող վարը օ1շսէո յսաբշո —
Հասարակութեան ոգեւորութիւնն անսաՀմ ան Բայց մեր նպատակն էր ցոյց տալ մի այն՚,ոբ գիՀի ձէթ։
էր : Ա$* Հրապուրուած էբ Ագամեանի խաղով, անոր Փրոֆ* Արծրունի ղոՀ գա ցած է շփոթութեան մբ է լ 205.— Րահւկ, (ռուսերէն) - ծծակ, աղ.
թաւչա յին եւ փափուկ ձա յնով , բեմ ական անգե - կուրօրէն Հ ետեւե լով անոնց որ սո ւի բակն ու զո ^ուկ, ամզուկ, (ապաՀովաբաբ վերջին երկուքը
բ ազան ց ելի արտաքինով , աբտայա յտիչ գիմ ա խա - պան կը կարծեն^ նոյն բոյսը տ Արդարանալի չէ ան թուրքերէն բառեր են ել պիտի ըլլան ազգուկ , ամ.
զով։ Հայերէն լեզուն բոլորովին այ պատճառ շուշտ այդ շփոթութիւնը , ոբովՀետել գիտնական զոլկ կամ Էմղիկ։
չդարձաւ, ո՛րպէսղի Հանդիսատեսներուն չՀասնի մբ չի կրնար լքել քննական եւ Համեմատական ու Ախալնե՚ր , սխալնեՀբ , խենթեցնելու աստի
Եէյքսփիրի Հերոսին խոր ու բաբդ ներա շխարՀ բ , սումնասիրութեան ց սէրը Հետեւելու Համար Համ ճան , այո , դիրքին կէսէն աւելին սխալ։ Եւ
Հ ոգեվփճակը ։ բակներու ։ Հա յասաանի ա ռո ղքա պա Հ ա կան կոմի ս ա ր բ է ՚ ° ն չ -
Հան ճարեղ դեր աս ան բ իր վաբպ ե տ խա զով էք 220.— «կոսաիաԹու նարիվ (ռուսերէն) — պէս կր դրէ թէ Հքննւած է յատ՛ուկ յանձնաժողո–
կրցաւ ապացուցանել թէ, ճշմարիտ արուեստ բ լե ՝^7տճճօա կամ ճռօշհշռ^աա ( դ ե ր մ * ) — տթաշւ V^ո- վում , ՛որը կազմ ւած է եզե հ Հա յկա բանն ե ր ից եւ
զուի պա տն է շն եր չի ճանչնաբ * էՕ&Ձ. - ողնաշարի ոսկրախոցեր^ ։ մասնագէտներիցՖ * –^–
Ադամ եան բ ա յ դ իրիկուն արժանացաւ ա յնպի– Հիւանդո ւթ ի ւն բ սխալ է Հասկցուած ։ Ոսկրա Կը յանձնարարեմ՝ այրել, ոչնչացնել այս դիր
էր Մ ոս
ս ի քերմ դնաՀատանքի ինչ ոբ Հազուադէպ յին Հիւծախտի տեսակ մը կայ, ոբ երեւան կա գա ք քը , որ ոչ միայն չի կրնար օգտակար Հ անդիս ա -
ԲՈԼՈԲ
կուայի մէք։ ուղիկա-լնի մասնաւձո բա բաբ մ ատնակոճեր ո ւն վրա յ , եւ Հի նալ Հա յ բժշկական գրականութեան , այլ եւ պա–
Տա քորդ օրբ Մ ոսկուայի աչք Ղ ա Բ " ո գ ւանդ մատը կբ ստանայ ճիշտ իլիկի ձեւ, մէքտե– տիւ չի բերեր Հա յ մ իտքին : կեանքիս մէք տեսած
թերթեր բ Հ-Իհուսկիէ Վեդոմոստի» , ղէն ուռած։ Եթէ տեսած էք սոխին սԼՈէ~\ կապելը, չեմ երբեք գիրք մը, \որ դրուած բ լ լա յ այսքան ան–
ի Տ էատրալնի Վ^եստնիկ» , Ա* ո ս կո վս կա յա Գ՛աղի ֊ պիտի նմանցնէիք սոխի պուկին, կարծես մէկը իտնամ եւ սխալաշատ ; Վ^անքեբոլ մէք ճգնող մեր
տա» եւ ուրիշ թերթեր, միաբերան ողքունեցին ոլ փչեը եւ ուռեցուցեր է մ ատ բ Հ ՚ Հիւա՛նդութեան ա– Հ ին մ ատ են ա դի րն երբ , մ ատ ենա դարանն ե բ է ԳԸբկ–
գնա Հ տ տ ե ց ին Հայ դերասանի Համլէթբ * բարձր նունն ալ՝ այգ նմանողութեամ՛բ ; Գ^երմաներէն ա– ուած, ասկէ աւելի յոդնութիւն յանձն կ՚առնէին՝
դասելով զայն /հոսս ի ի եւ Ա ա լվփն ի ի խազերէն : ռաքին անունը բարդ բառ մբն է , բառացի թարգ պրպտելու, քննելու, Համեմատելու եւ ճիշտը գրե
Ա իա յն Համլէ թի ա յ դ ներկա յացմ ան մ ասին մանութիւն բ լատիներէնին յ Գերմաներէն երկրորդ լու Համարյ
դրուած Հ ամա բա դրութիւն էն կարելի է կազմ եք բառը յարդի չէ, որովՀետեւ դիտական չէ կազմ ու–
ստուար Հատոր մբ՝ լի գովասանքներով եւ Հիաց թեամբ ։ Եթէ Փրոֆ* Արծրունիի Հեղինակութիւն բ չէր
մունք արտայայտող տողերով։ Ուրեմն ողնաշարին Հետ որեւէ կապ չունի այս կրնար մ ոլորեցնե լ զիս , կրնայ մ ո լո բե ցնե լ սա կա յն
Բերենք ժամ ան ակի ամ ենա յայտ՛ն ի գէմքերէն Հիւանդութիւնը, որ կը յայտնուի երկար ոսկոր ուրիշներ, աՀա թէ ինչո՛ւ, իբրեւ կանոն, կը թե
Հռչակաւոր բանասէր ա կա դեմիկոս Ալէքսէ յ Վե - ներու , եւ գրեթէ միշտ մատի կոճերաւ վբայ, - ֊ - լադրեմ երիտասարդ մ տ ա Լո ր ա կաննե ր ո ւն՝ չխտր
սելովս կի ի կարծիքը Ագամեանի այդ շ յ ր ք ա ն ի Համ - կայ ուրիշ Հիւանդութիւն մը, Տթւոծ եւքւճծ, այլ ան ուիլ անուններէ , տիտղոսներէ եւ Հին Հմայքներէ ,
լէթի մասին ։ ուամբ՝ քհէքլինկՀաուղընի Հիւանդութիւն, ողնա– ամէ՛ն ասպարէզի մէք, միշա մօաենալ քննական
ոգիով:
« ՜Վարագոյրը կբ բարձրանայ , ինքնագործ չարի յատուկ, բայց երբեք նմանութիւն կամ կապ
դե բ ա ս անն ե բ ո Լ առա քին քա յլերէն , սկզբնական չունի առա քին Հիւանդութեան Հետ ։ շ– արդոԻՆԻ
բառերու սովո բա կանո ւթեամբ , մի քա կո ւթ ե ան Վերջ
Հոտ կբ փչէ * Բ ա յ ռ աՀա անոնց մէք կարծես Հո - Կը վերքացնեմ ա յս յօդուածաշաբքը ։ կար ձ֊եմ
դեւոր լոյսով լուսաւորուած , արտաքին իա է ա լա բաւական է այսքանը՝ գաղափար մբ տալու Հա - ՊՈՒԷՆՈԱ ԱՑՐԷԱԻ (Արժան թին) Հայ Օգն ո ւ .
կան գեղեցկոլթեամբ , խոր տառապանքով բախ - մար այն անՀեթեթ , ծիծաղելի եւ աններելի սխալ թեան Միութեան Երք* վ ա ր չութիւնը Աեպտ * 2,5ին
տի , մարգոց յաղթական չաբիքի գէմ ուղղուած ներուն մ ասին , որ ոնց մ ով խճողուած է ( դիրքին շուետական Ատ|՚01 կորարն շոգենաւով , Աթէնք ,
իւռովայո յղ խո յանքով երեւան կուգայ Համ լէ թ - կէսէն աւելքին) Փրոֆ* Արծրունիի իժշկադիաա .
Ագամեանի կերպարը , կբ տիրապետէ , կբ յուղէ , կան րաււարանը: Մ աղլբմ եան արք*ի Հասցէով Հայ կարմիր ^աչին
կբտանքէ , կբ վարակէ իր Համա շխարՀ ա յին թա ֊ ուղարկած է տասը խոշոր Հակերու մէք զետեղ -
խիծի ուժով եւ իր բողոքի գա բոյթով, իր կախաբ– Ա1 աբդ կբ զարմանայ թէ թնչպէս կաըելի է ուած ղգեստեղէննեբ , կօշիկներ , ճեբմակեղէՆներ
գող թովչանքըպաՀ պանելով մ ինչեւ ճակատագրա զոՀ երթալ ա յս քան սխալներու ։ Ադամախնձորը եւն * , աւելի քան 30 Հազար փեսօ արժէքով ։ Ասիկա
կան վախճանը» ։ ծանօթ է ամէնուդ , Փրոֆ* Արծրունի կբ թարգ Հարաւ* Ամերիկայի Հայ Օգնութեան Մ իութեան
կարճ ժամանակի մէք Ադամեան կը դառնայ մանէ * * * Հագագ (էք 103) : Եւ քանի՛՜ անդամ ։ Տօո1– երկրորդ՛ առաքումն է * Առաքինբ կատարուեցաւ
շատ սիր ՜
(ք ոսկոլայի Հասարակութեան ամէնէն Ո&ոեսետաՇ/» կը թարգմանենք քնաչբքի կութ իւն, իսկ Ատն Փաւլոյի մ ՛ճիւղին կողմէ , ասկէ առաք ։
ուած հի*֊րը% կբ մտերմանայ այնտեղի բոլոր աչքի
զարնող արուեստագէտներուն Հետ , այգ թուակա մ անբամասնօրէն խօսիլ, որովՀետեւ իրապէս Հա ք լսէր լեղուով մբ , ուրկէ ոչինչ կը Հասկնար ։
նին ռուս մեծ •ողբեր գա կ 0 ս տ ր ոփս կի ի Հետ , ոբ երիտասարդ արուեստագէտը արժանի է լիակատար Հակառակ այս բոլորին, Ադամեան այս ան -
յաղթա՛նակով
այնքան կ՚ուրախանայ , երբ կբ լսէ որ, իր «Եկամ ո ւշա գբ ո լքժ ե ան , ինչպէս իր բաւական արտասովոր գամ ալ յանդուգն քայլը առաւ եւ
տաբեր պաշաօնբ» թարգմանուած է Հայերէնի , կբ տաղանդով , այնպէս ալ Համլէթի նման իբ իլբա– դուրս եկաւ :
ներկայացուի եւ Ադամեան ալ (իատովի գերբ կբ յատուկ ըմբռնումով* * * Զկայ երկու արուեստս։ - Բննա դա աո ւթի ւնր ոչ միայն լաւ զձնաՀատեց
կա տա բ է ; գէտ, որ Համլէթի բնա՛ւոր ո ւթիւնբ Հասկնային Ադամեանին Ար բեն ին ր եւ Համեմատեց ռուս առաք–
1884, Տունուարին Ադամեան գնաց Փեթրս - լիովին միակերպ , Պ * Ադամեանբ ականաւոր ար - նակարդ դերասաններու Հետ, այլեւ չվարանեցաւ
՛պո ւր կ , որու թատերասէր Հ ա ս ա ր ա կո ւթիւնբ մա - ուեսաագէտ է , ան իր խազով շատ տեղեր կբ լու - յա յտն ե լու ո ր յան ձին Ադամ եանին , Լեբմ ոն՝տովբ
մուլէն լսելով Ադամեանի Հո֊չակբ , անՀ ամբեր կբ սաբանէ նոր անսպասելի տեսակէտներով, ան չըն ունեցաւ իբ Ար բեն ին ին լաւագո յն դերակատար ը ։
սպասէ անոր ժամանման : դօրինակէր այս կամ ա յն ն շան ալ ո ր արուեստ ա - Նո յն Չ՚ուկո յն Համլէթի առա քին թարգմ անող Սե.
Հա յ գերասանբ Հոս ալ նո յնքան յա քո դո լ գէտբ , ա յ լ կ՚աշխատի ինքնուրոյն րլլա լ ոբ երի ֊ նեքերիմ Արծրունի ին բսած է, ՀԵ րեւակա յեցէք որ
թիւն ունեցաւ, ինչպէս Ա՚ոսկուայի մէք* թ՝է Հա - տասաբդ դերասանի ամէնէն լաւ կողմ եր էն մէկն է ; « Ղ՝իմակաՀանգէսը» Ալիքսանդբիան բեմէն վռբնտ-
սաբակոլթեան ել թէ մ ամ ուլի կարծ՛իքը տարբեր Ադամ եանը տակաւին Բ՝իֆլիզ գտնուած ատեն ուած էր իբրեւ անբեմական եւ անարժան գործ >
բառերով, տարբեր աբտայա յտոլթեամբ գրեթէ մօտիկէն ծանօթացած էբ ռուս ողբերգակներու լա պէտք էր որ Փ ե թ ըր ս պո ւր կ գար Պո լսեցի Հա յ դե
նոյնն է ։ ւագոյն գոբծեբուն եւ սիրով խաղացեր քանի մըդե– րասան մբ կատարեր Աբբենինի դերը եւ ապացոյցը
«/՚ ս կո ւ ս տ վօ՝» թեբթբ կբ գրէր * բեր , այսպէս կոկոլի ՝<ձ1հէվիզոր՝Տ>ի մէք կատարած տար, որ մենք սխալած ենք, եւ թէ Լերմոնթո -
«Հայ դերասան՝ Պետրոս Ադամեան առա քին ան է Ի)լեստակովի գեր ը , 0 ս ա րո վս կի ի ՀԵկամ տամբեր վը , ոչ միայն մեծ բանաստեղծ է, այլեւ մեծ ող -
գամ բեմ ելլելով Համլէթի դերին մէք,լիովին ար– Պաշտօնէին մէք Տ՚ագովի , Լերմոնգովի ^քհիմակա– բերդակ մըն է ։ ՇնորՀիւ Զեր Ադամեանին, Հ՛հի -
դարացուզ այն գովասանական խօսքերբ, որ Հ բա. Հանդէսին մէք» Աբբենինի, Գրիբոկդովի ձք&ելքից մ ակաՀ անգէսը» կր կէս մ տաւ Ալիքս անդրեան բեմ ի
տարա կեռին Ա ոսկուայի թերթերբ * * * Ադամ եանը սյ ա տ ո ւՀ աս ո ւ մ » Զացկիի դեբերբ ։ խաղացանկին մէք եւ Հիմա կը ներկայացնեն Հետե–
Համլէթի խօսքերուն եւ գործողութեան մէք դրած Բա քալեր ո ւած Փեթըբսպուրկի մէք գտած ըն ւե/ոս ձես ռե բա սան ի ն տուած Հոգեբանութեանդ ։
է շատ աւելի կիրք* քան քհոսսին եւ ա շխարՀ աՀ բո.– դունելս ւթ են էն , ան ուզեց/հուսա սա ան ի մա յր ա քա Փեթըրսպուբկէն վերք% Ադամեան Հյրքեցաւ
չակ Աալվինին ։ Առա քին անգամն է , որ ռուսական ղաքին մէք կատարել ոչ Հիաքն Համլէթի , Բ ո բ բա– ոլսիոյ քանի մը կարեւոր քաղաքները, գնաց
բեմի վրայ այսպիսի բան կբ տեսնենք > հ ա ո յի դեբերբ ,ա յլեւԱր բենին ի դե ր բ ։Անշուշտ ատիկա վարքով, ՚Բիէվ, Տագանտ եւ ամէն տեղ նոյն Ա՚եգ–
Այս կս/րծիքբ ընգՀ անուր էր Փեթբրսպոլրկի շատ աւելի մեծ Համարձակութիւն էր , քան նոյն Հանոլր Հիառմույեքին արմանասալ, բաոառասլէո
ար ո ւեստագկ տներու շր քանին մ էք ; /հուս յայտն ի իսկ Համ լէ թով Հանդէս ԳաԱԼ * Փեթըրսպուրկի կատարելով գա սա կան գերեր :
Շէյքսփիրագէտ Վլ* Զույկոն 4լ\յովոստի» օրաթեր թատերասէր Հասարակութիւնը <ռբ սովորութիւն Եւ երբ 1885^2՛ Պա քո լի թատրոններէն մէկուն
թին մէք (1884 նոյեմբեր ՅՕին տպուած իր րնդար ունէր ռուս ողբերգութեան լաւագոյն նմուշներբ ձեռնարկուներէն՝ Գոնչարովի Հրաւէրով եկաւ
ձակ յօգ Ուածին մէք կր գբէ ՚ տեսնել ամենատաղանդաւոր ռուս դերասաններու Պաք* լ , անոր Հռչակը ար գէն տարածուաՆ էր ամ.
« Պ ՚ ԱդստմեաՆԷ ք^^^է ^ասիքն կս կուռեմ էրագործումով, Հէմա Լերմոն*ՀւՈԱ^ բառերը պիտի բողէ Հայաստան՛ի մէՀ; (\քճու^հա\՚ը յսւյգբդով*),
Fonds A.R.A.M
ՊԵՏՐՈՍ ԱԳԱՄԵԱն ԳԻՐ՛Ի ՄԸ ԶՈՐ ՊԷՏ՚Բ է ԱՅՐԵԼ Փբոֆ* Աբծբտւնի՝ "–լուսնոտութիւն (էք 218) ։
յլասս կաԱ րևԱիև վ^ա]
Լ)€1ւՇ|Ա1Աա կը թարգմանէ * * ՛ուշագնացութիւն (էք
77), ո*ւր է կարդացեր ։ քիոլսերէն յաժսւք ֆրան–,
(ՄԱՀՈԻԱ՚ն 55ՐԳ ՏԱՐԵԴԱՐՁԻՆ ԱՌԹԻԻ) Է1 169.— «Օոջաո \ււ1տ&ւ՚& — զ ո պ ա յ 1 զուիրակ* սերէն Շ1յտ\բշ\շ բառերը կը թարգմանէ կարմիր
(Րէստէն) ։ քամի, խում բա, դժբախտաբար տեղբ կը պակսի
Նախ սրբագրէ ՕՈջ&ՈԱա I Յետոյ զոպայ տար ինծի՝ ոոյց տալու Համար թէ ի՛նչ պէտք է թ ա րգ–
Ի– մանել խումբ ան՝ Համաձայն արաբ բժշկական գիր–
ՀյէյքսփէՐ դարձաւ Ագամեանի սիրած Հեղի - րեր բո յս է ԼԵ բրայեց իներ ուն շատ ոիրելի , ագկէ քեբու (բառբ արաբերէն է ,հՈՆԱրա) : իսկ թէ ի՛նք
նակը, ան իր ամբռղք էութեամբ նուիրուեցաւ մշտիկ ալ կբ շի&էին) , եւ զուիրակ՝ տարբեր : է կարմիր քամին , կբ յանձնարարեմ կարդալ ԼւՈւԼ.
Հ»էյՔսփէբԼ\ Լալ ըմբռնելու եւգրսեւորելու գործին ւ Բայց մեղքը Րէստէնի ճիտը։ Արդարեւ Րէստէն կբ մայի 1898 Ցա-նիսի թիւ.շ։ \աեհօՀՇը կը թաըգմա.
Հակառակ աաոբ . մեծ յանդգնութիւն պէտք է Գբէ* ՀԸ"*" մեզ զոպայ կամ զուիրակդ (ք^<3"շ1լա*, նէ եղբորոս, շիշտամ եւ. չոք ԼԷՀ 198), վերչդն
Համարել Մ ոսկուայի մէք Համ լէ թի գերով Հան - կսւնա.թ–խ.ս, Հար. բ. է չ 481) * երկուքը ախալ: Ուրիշներ թարգմանած– են խար.
գէս գալյլ ։ Զոպային մասին տարակարծութիւն չկայ , բակ (արաբերէն է) եւ վրացի կոճ, այս մասին
Նախ սլիաի խաղա ր պատաՀական ու անծանօթ ՏՕթՇ կր կոչուի % ունիմ աշխատութիւն մը, ա սլա ս ո լցան ե շո լ Համար
դերասաններու Հետ։ \քիւս կողմէն, չգիտնալով Զուիրակին մասին, սակայն , կարծիքները կբ թէ ւէրասի կոճ անունը շփոթութեամբ արուահ՜ է
ռուսերէն , պիտի խաղար կամ Հայերէն , կամ ֆր տարբերին ։ Ալի շան կը կարծէ թէ ուրցն է, Հայս խար բակին , ինչսլէս մամանակ մը զձիւն հ՜աղ ի .
րան սեր էն, եւ վերքապէս այնպիսի ժամանակ մր բոյսին մասին խօսեցանք անգամ մ բ, այսօր կ՚ո՛ւ կին*, մինչդեռ բուն տէրն է Հաղարիկոնը*։ Բայ.
կբ Հասնէր Մ ո ս կո ւա , երբ գեռ, նոր էին այգ քա - սէ ի . արձանագրել միայն՝ ոբ Պ* Ջիթունի կը յի սերու անուանափոխութիւնը Հետաքրքրական երե.
ղաքի թատրոններու բեմ երէն իքած Համա շխաբՀա– շատակէ Ըւրցի գալք անունով երդ մբ այս բոյսին լ ո յ թ է•
յին Հռչակ *Լայելող քանի մր դերասաններ : մասին, ինծի անծանօթ, տես «Պայքար», 17 Գեկտ. Փրոֆ . Արձ-րունիի անՓութութեան ել աննձ.
Համլէթի գերբ կատարես ան Փետրուար 1930) : Ս • Մալխաս ալ, տկարծեմ թէ Հետեւելով րելի մ եղան չումն եբուն իբրեւ վերոյին նմո յշ . է^
Երեւոյթը միանգամայն նորութիւն Էր Մ"ս ~ Փիլոնի մեկնութեանց Հեղինակին , կը պնդէ թէ 198. ք^3<1ւճ Օ&Խտււ ռատանի արմատ ։Եօթը տող
կուայի մէք։ Համլէթը ռուսական բեմէն կր խօ մարեմխոտն է ։ Եթէ յօդուածս խճողելու վախը վարը՝ ^հ^է^ա^ւ6 ւատ ասնիի ա\ գմալ
սէր անծանօթ լեղուով մբ , Հայերէն ։ Այղ տարօ չունենայի , ընդարձակ տեղեկութիւնն եր կը բերէի Է1 136. 016Աա աՏ€1 թղնենու իւղ, իսկ Է1
րինակութիւնը իսկ" յն կբ փարատի, երբ բեմին ա յս բոյսեբուն մասին, թէ թնչ անուններ տուած 21 7, քւշստ շտւոօՅ — թղնենի : էշ 166.— ՕԽսա Ը&ժտսա
՛վրա յ կբ գծագրուի Համ լէ թ ֊ Ագամեանի գեղեցիկ են զանազան ՛յն մոժղոողվոոլվրոգներ ել. ի՛նչ յատկութիւն.
կե ր պա բան քբ ։ ներ կբ վե ր ագրո լին անոնց ։ — դէ՚՝Ի Հ-Կթ \ ի՛՛՛ր տող վարը օ1շսէո յսաբշո —
Հասարակութեան ոգեւորութիւնն անսաՀմ ան Բայց մեր նպատակն էր ցոյց տալ մի այն՚,ոբ գիՀի ձէթ։
էր : Ա$* Հրապուրուած էբ Ագամեանի խաղով, անոր Փրոֆ* Արծրունի ղոՀ գա ցած է շփոթութեան մբ է լ 205.— Րահւկ, (ռուսերէն) - ծծակ, աղ.
թաւչա յին եւ փափուկ ձա յնով , բեմ ական անգե - կուրօրէն Հ ետեւե լով անոնց որ սո ւի բակն ու զո ^ուկ, ամզուկ, (ապաՀովաբաբ վերջին երկուքը
բ ազան ց ելի արտաքինով , աբտայա յտիչ գիմ ա խա - պան կը կարծեն^ նոյն բոյսը տ Արդարանալի չէ ան թուրքերէն բառեր են ել պիտի ըլլան ազգուկ , ամ.
զով։ Հայերէն լեզուն բոլորովին այ պատճառ շուշտ այդ շփոթութիւնը , ոբովՀետել գիտնական զոլկ կամ Էմղիկ։
չդարձաւ, ո՛րպէսղի Հանդիսատեսներուն չՀասնի մբ չի կրնար լքել քննական եւ Համեմատական ու Ախալնե՚ր , սխալնեՀբ , խենթեցնելու աստի
Եէյքսփիրի Հերոսին խոր ու բաբդ ներա շխարՀ բ , սումնասիրութեան ց սէրը Հետեւելու Համար Համ ճան , այո , դիրքին կէսէն աւելին սխալ։ Եւ
Հ ոգեվփճակը ։ բակներու ։ Հա յասաանի ա ռո ղքա պա Հ ա կան կոմի ս ա ր բ է ՚ ° ն չ -
Հան ճարեղ դեր աս ան բ իր վաբպ ե տ խա զով էք 220.— «կոսաիաԹու նարիվ (ռուսերէն) — պէս կր դրէ թէ Հքննւած է յատ՛ուկ յանձնաժողո–
կրցաւ ապացուցանել թէ, ճշմարիտ արուեստ բ լե ՝^7տճճօա կամ ճռօշհշռ^աա ( դ ե ր մ * ) — տթաշւ V^ո- վում , ՛որը կազմ ւած է եզե հ Հա յկա բանն ե ր ից եւ
զուի պա տն է շն եր չի ճանչնաբ * էՕ&Ձ. - ողնաշարի ոսկրախոցեր^ ։ մասնագէտներիցՖ * –^–
Ադամ եան բ ա յ դ իրիկուն արժանացաւ ա յնպի– Հիւանդո ւթ ի ւն բ սխալ է Հասկցուած ։ Ոսկրա Կը յանձնարարեմ՝ այրել, ոչնչացնել այս դիր
էր Մ ոս
ս ի քերմ դնաՀատանքի ինչ ոբ Հազուադէպ յին Հիւծախտի տեսակ մը կայ, ոբ երեւան կա գա ք քը , որ ոչ միայն չի կրնար օգտակար Հ անդիս ա -
ԲՈԼՈԲ
կուայի մէք։ ուղիկա-լնի մասնաւձո բա բաբ մ ատնակոճեր ո ւն վրա յ , եւ Հի նալ Հա յ բժշկական գրականութեան , այլ եւ պա–
Տա քորդ օրբ Մ ոսկուայի աչք Ղ ա Բ " ո գ ւանդ մատը կբ ստանայ ճիշտ իլիկի ձեւ, մէքտե– տիւ չի բերեր Հա յ մ իտքին : կեանքիս մէք տեսած
թերթեր բ Հ-Իհուսկիէ Վեդոմոստի» , ղէն ուռած։ Եթէ տեսած էք սոխին սԼՈէ~\ կապելը, չեմ երբեք գիրք մը, \որ դրուած բ լ լա յ այսքան ան–
ի Տ էատրալնի Վ^եստնիկ» , Ա* ո ս կո վս կա յա Գ՛աղի ֊ պիտի նմանցնէիք սոխի պուկին, կարծես մէկը իտնամ եւ սխալաշատ ; Վ^անքեբոլ մէք ճգնող մեր
տա» եւ ուրիշ թերթեր, միաբերան ողքունեցին ոլ փչեը եւ ուռեցուցեր է մ ատ բ Հ ՚ Հիւա՛նդութեան ա– Հ ին մ ատ են ա դի րն երբ , մ ատ ենա դարանն ե բ է ԳԸբկ–
գնա Հ տ տ ե ց ին Հայ դերասանի Համլէթբ * բարձր նունն ալ՝ այգ նմանողութեամ՛բ ; Գ^երմաներէն ա– ուած, ասկէ աւելի յոդնութիւն յանձն կ՚առնէին՝
դասելով զայն /հոսս ի ի եւ Ա ա լվփն ի ի խազերէն : ռաքին անունը բարդ բառ մբն է , բառացի թարգ պրպտելու, քննելու, Համեմատելու եւ ճիշտը գրե
Ա իա յն Համլէ թի ա յ դ ներկա յացմ ան մ ասին մանութիւն բ լատիներէնին յ Գերմաներէն երկրորդ լու Համարյ
դրուած Հ ամա բա դրութիւն էն կարելի է կազմ եք բառը յարդի չէ, որովՀետեւ դիտական չէ կազմ ու–
ստուար Հատոր մբ՝ լի գովասանքներով եւ Հիաց թեամբ ։ Եթէ Փրոֆ* Արծրունիի Հեղինակութիւն բ չէր
մունք արտայայտող տողերով։ Ուրեմն ողնաշարին Հետ որեւէ կապ չունի այս կրնար մ ոլորեցնե լ զիս , կրնայ մ ո լո բե ցնե լ սա կա յն
Բերենք ժամ ան ակի ամ ենա յայտ՛ն ի գէմքերէն Հիւանդութիւնը, որ կը յայտնուի երկար ոսկոր ուրիշներ, աՀա թէ ինչո՛ւ, իբրեւ կանոն, կը թե
Հռչակաւոր բանասէր ա կա դեմիկոս Ալէքսէ յ Վե - ներու , եւ գրեթէ միշտ մատի կոճերաւ վբայ, - ֊ - լադրեմ երիտասարդ մ տ ա Լո ր ա կաննե ր ո ւն՝ չխտր
սելովս կի ի կարծիքը Ագամեանի այդ շ յ ր ք ա ն ի Համ - կայ ուրիշ Հիւանդութիւն մը, Տթւոծ եւքւճծ, այլ ան ուիլ անուններէ , տիտղոսներէ եւ Հին Հմայքներէ ,
լէթի մասին ։ ուամբ՝ քհէքլինկՀաուղընի Հիւանդութիւն, ողնա– ամէ՛ն ասպարէզի մէք, միշա մօաենալ քննական
ոգիով:
« ՜Վարագոյրը կբ բարձրանայ , ինքնագործ չարի յատուկ, բայց երբեք նմանութիւն կամ կապ
դե բ ա ս անն ե բ ո Լ առա քին քա յլերէն , սկզբնական չունի առա քին Հիւանդութեան Հետ ։ շ– արդոԻՆԻ
բառերու սովո բա կանո ւթեամբ , մի քա կո ւթ ե ան Վերջ
Հոտ կբ փչէ * Բ ա յ ռ աՀա անոնց մէք կարծես Հո - Կը վերքացնեմ ա յս յօդուածաշաբքը ։ կար ձ֊եմ
դեւոր լոյսով լուսաւորուած , արտաքին իա է ա լա բաւական է այսքանը՝ գաղափար մբ տալու Հա - ՊՈՒԷՆՈԱ ԱՑՐԷԱԻ (Արժան թին) Հայ Օգն ո ւ .
կան գեղեցկոլթեամբ , խոր տառապանքով բախ - մար այն անՀեթեթ , ծիծաղելի եւ աններելի սխալ թեան Միութեան Երք* վ ա ր չութիւնը Աեպտ * 2,5ին
տի , մարգոց յաղթական չաբիքի գէմ ուղղուած ներուն մ ասին , որ ոնց մ ով խճողուած է ( դիրքին շուետական Ատ|՚01 կորարն շոգենաւով , Աթէնք ,
իւռովայո յղ խո յանքով երեւան կուգայ Համ լէ թ - կէսէն աւելքին) Փրոֆ* Արծրունիի իժշկադիաա .
Ագամեանի կերպարը , կբ տիրապետէ , կբ յուղէ , կան րաււարանը: Մ աղլբմ եան արք*ի Հասցէով Հայ կարմիր ^աչին
կբտանքէ , կբ վարակէ իր Համա շխարՀ ա յին թա ֊ ուղարկած է տասը խոշոր Հակերու մէք զետեղ -
խիծի ուժով եւ իր բողոքի գա բոյթով, իր կախաբ– Ա1 աբդ կբ զարմանայ թէ թնչպէս կաըելի է ուած ղգեստեղէննեբ , կօշիկներ , ճեբմակեղէՆներ
գող թովչանքըպաՀ պանելով մ ինչեւ ճակատագրա զոՀ երթալ ա յս քան սխալներու ։ Ադամախնձորը եւն * , աւելի քան 30 Հազար փեսօ արժէքով ։ Ասիկա
կան վախճանը» ։ ծանօթ է ամէնուդ , Փրոֆ* Արծրունի կբ թարգ Հարաւ* Ամերիկայի Հայ Օգնութեան Մ իութեան
կարճ ժամանակի մէք Ադամեան կը դառնայ մանէ * * * Հագագ (էք 103) : Եւ քանի՛՜ անդամ ։ Տօո1– երկրորդ՛ առաքումն է * Առաքինբ կատարուեցաւ
շատ սիր ՜
(ք ոսկոլայի Հասարակութեան ամէնէն Ո&ոեսետաՇ/» կը թարգմանենք քնաչբքի կութ իւն, իսկ Ատն Փաւլոյի մ ՛ճիւղին կողմէ , ասկէ առաք ։
ուած հի*֊րը% կբ մտերմանայ այնտեղի բոլոր աչքի
զարնող արուեստագէտներուն Հետ , այգ թուակա մ անբամասնօրէն խօսիլ, որովՀետեւ իրապէս Հա ք լսէր լեղուով մբ , ուրկէ ոչինչ կը Հասկնար ։
նին ռուս մեծ •ողբեր գա կ 0 ս տ ր ոփս կի ի Հետ , ոբ երիտասարդ արուեստագէտը արժանի է լիակատար Հակառակ այս բոլորին, Ադամեան այս ան -
յաղթա՛նակով
այնքան կ՚ուրախանայ , երբ կբ լսէ որ, իր «Եկամ ո ւշա գբ ո լքժ ե ան , ինչպէս իր բաւական արտասովոր գամ ալ յանդուգն քայլը առաւ եւ
տաբեր պաշաօնբ» թարգմանուած է Հայերէնի , կբ տաղանդով , այնպէս ալ Համլէթի նման իբ իլբա– դուրս եկաւ :
ներկայացուի եւ Ադամեան ալ (իատովի գերբ կբ յատուկ ըմբռնումով* * * Զկայ երկու արուեստս։ - Բննա դա աո ւթի ւնր ոչ միայն լաւ զձնաՀատեց
կա տա բ է ; գէտ, որ Համլէթի բնա՛ւոր ո ւթիւնբ Հասկնային Ադամեանին Ար բեն ին ր եւ Համեմատեց ռուս առաք–
1884, Տունուարին Ադամեան գնաց Փեթրս - լիովին միակերպ , Պ * Ադամեանբ ականաւոր ար - նակարդ դերասաններու Հետ, այլեւ չվարանեցաւ
՛պո ւր կ , որու թատերասէր Հ ա ս ա ր ա կո ւթիւնբ մա - ուեսաագէտ է , ան իր խազով շատ տեղեր կբ լու - յա յտն ե լու ո ր յան ձին Ադամ եանին , Լեբմ ոն՝տովբ
մուլէն լսելով Ադամեանի Հո֊չակբ , անՀ ամբեր կբ սաբանէ նոր անսպասելի տեսակէտներով, ան չըն ունեցաւ իբ Ար բեն ին ին լաւագո յն դերակատար ը ։
սպասէ անոր ժամանման : դօրինակէր այս կամ ա յն ն շան ալ ո ր արուեստ ա - Նո յն Չ՚ուկո յն Համլէթի առա քին թարգմ անող Սե.
Հա յ գերասանբ Հոս ալ նո յնքան յա քո դո լ գէտբ , ա յ լ կ՚աշխատի ինքնուրոյն րլլա լ ոբ երի ֊ նեքերիմ Արծրունի ին բսած է, ՀԵ րեւակա յեցէք որ
թիւն ունեցաւ, ինչպէս Ա՚ոսկուայի մէք* թ՝է Հա - տասաբդ դերասանի ամէնէն լաւ կողմ եր էն մէկն է ; « Ղ՝իմակաՀանգէսը» Ալիքսանդբիան բեմէն վռբնտ-
սաբակոլթեան ել թէ մ ամ ուլի կարծ՛իքը տարբեր Ադամ եանը տակաւին Բ՝իֆլիզ գտնուած ատեն ուած էր իբրեւ անբեմական եւ անարժան գործ >
բառերով, տարբեր աբտայա յտոլթեամբ գրեթէ մօտիկէն ծանօթացած էբ ռուս ողբերգակներու լա պէտք էր որ Փ ե թ ըր ս պո ւր կ գար Պո լսեցի Հա յ դե
նոյնն է ։ ւագոյն գոբծեբուն եւ սիրով խաղացեր քանի մըդե– րասան մբ կատարեր Աբբենինի դերը եւ ապացոյցը
«/՚ ս կո ւ ս տ վօ՝» թեբթբ կբ գրէր * բեր , այսպէս կոկոլի ՝<ձ1հէվիզոր՝Տ>ի մէք կատարած տար, որ մենք սխալած ենք, եւ թէ Լերմոնթո -
«Հայ դերասան՝ Պետրոս Ադամեան առա քին ան է Ի)լեստակովի գեր ը , 0 ս ա րո վս կի ի ՀԵկամ տամբեր վը , ոչ միայն մեծ բանաստեղծ է, այլեւ մեծ ող -
գամ բեմ ելլելով Համլէթի դերին մէք,լիովին ար– Պաշտօնէին մէք Տ՚ագովի , Լերմոնգովի ^քհիմակա– բերդակ մըն է ։ ՇնորՀիւ Զեր Ադամեանին, Հ՛հի -
դարացուզ այն գովասանական խօսքերբ, որ Հ բա. Հանդէսին մէք» Աբբենինի, Գրիբոկդովի ձք&ելքից մ ակաՀ անգէսը» կր կէս մ տաւ Ալիքս անդրեան բեմ ի
տարա կեռին Ա ոսկուայի թերթերբ * * * Ադամ եանը սյ ա տ ո ւՀ աս ո ւ մ » Զացկիի դեբերբ ։ խաղացանկին մէք եւ Հիմա կը ներկայացնեն Հետե–
Համլէթի խօսքերուն եւ գործողութեան մէք դրած Բա քալեր ո ւած Փեթըբսպուրկի մէք գտած ըն ւե/ոս ձես ռե բա սան ի ն տուած Հոգեբանութեանդ ։
է շատ աւելի կիրք* քան քհոսսին եւ ա շխարՀ աՀ բո.– դունելս ւթ են էն , ան ուզեց/հուսա սա ան ի մա յր ա քա Փեթըրսպուբկէն վերք% Ադամեան Հյրքեցաւ
չակ Աալվինին ։ Առա քին անգամն է , որ ռուսական ղաքին մէք կատարել ոչ Հիաքն Համլէթի , Բ ո բ բա– ոլսիոյ քանի մը կարեւոր քաղաքները, գնաց
բեմի վրայ այսպիսի բան կբ տեսնենք > հ ա ո յի դեբերբ ,ա յլեւԱր բենին ի դե ր բ ։Անշուշտ ատիկա վարքով, ՚Բիէվ, Տագանտ եւ ամէն տեղ նոյն Ա՚եգ–
Այս կս/րծիքբ ընգՀ անուր էր Փեթբրսպոլրկի շատ աւելի մեծ Համարձակութիւն էր , քան նոյն Հանոլր Հիառմույեքին արմանասալ, բաոառասլէո
ար ո ւեստագկ տներու շր քանին մ էք ; /հուս յայտն ի իսկ Համ լէ թով Հանդէս ԳաԱԼ * Փեթըրսպուրկի կատարելով գա սա կան գերեր :
Շէյքսփիրագէտ Վլ* Զույկոն 4լ\յովոստի» օրաթեր թատերասէր Հասարակութիւնը <ռբ սովորութիւն Եւ երբ 1885^2՛ Պա քո լի թատրոններէն մէկուն
թին մէք (1884 նոյեմբեր ՅՕին տպուած իր րնդար ունէր ռուս ողբերգութեան լաւագոյն նմուշներբ ձեռնարկուներէն՝ Գոնչարովի Հրաւէրով եկաւ
ձակ յօգ Ուածին մէք կր գբէ ՚ տեսնել ամենատաղանդաւոր ռուս դերասաններու Պաք* լ , անոր Հռչակը ար գէն տարածուաՆ էր ամ.
« Պ ՚ ԱդստմեաՆԷ ք^^^է ^ասիքն կս կուռեմ էրագործումով, Հէմա Լերմոն*ՀւՈԱ^ բառերը պիտի բողէ Հայաստան՛ի մէՀ; (\քճու^հա\՚ը յսւյգբդով*),
Fonds A.R.A.M
