Page 71 - \ARM_19-1946_03

Ծ Ա ՓԱ »

ցոլ մ է ասն ազա՚ե ո ւթե ան , ազգային միութեան, Մե^ րժիշկը ՝Բւսջ ղիեՕք մեՕք

Հայրենասիրութեան, Համերաշխ գո րծո ւնէ ո ւթե ան

գաղափարները, որոնք՝ Հայ լեղլի եւ նրա անցեալ

պատմութեան Հետ՝ միակ միվոցներն են Հայ մո­ Բմ. Ցովսէփ Տէր Դաւթեան Շավիլի մէշ ալ « Քաջ գիտենք մենք, որ ամէն մէկ Դաշնակ­
ցականի մէջ, թագնուած հայրենասէր մը կայ ֆ :
ղովրղի անձոյլ մնալուն Հ Պարտականութիւն ու­ անուն Հանած էր իբրեւ ամէնէն լռակեաց , Հա -
մե*
նիք նաեւ ՄԵՐ ներկայ Հայրենիքի՝ Խ– Հայաստա­ ււնձ Գլխարկները վա՛ր , ա յս Հիմնական ճշմարտու­
թեան առջեւ :
նէ1 գիտութեան , գեղարուեստի ,գրականութեան եւ Իր արտաքին երեւոյթով բնաւ չէր /լյաներ
գի­
տեխնիկայի վերելքը պատկերելու , ոբի կենդանի թէ մէկն էր Հին ժամանակի Հին ընկերներէն, ք)ռվ է որ կը յանգգնի այթօր , կասկածի տակ
եւ կո­ իքենց իսկ
եւ ականատես վկաները հանդիսացան Ազգային Ե– տակից իր պաչտօնին, պարտականութեան գնել վերը յիշյււած ՎԿայո՚֊թէ^՚ԼՀ\

կեդեցական Զոդովի պատգամաւորները։ Աոյնպէս չումին : բերնով արտասանուած :

նաեւ այսօըւայ այնաեդ ապրող Հայ ժ՜ողովրդի Ազգասիրութիւնը այնքան շեշտուած էր իր

Հերոսական ոգին նշելու եւ քաջալերելու, որ այն֊ մէշ^ որ կ՚բսեն թէ ուսանողութեան շրշանին Գա շն ա կց ա կան ին Համ ար Հա յր են ա սիր ո ւթ ե ան
ան­ երկու չափ եւ կշիռ գոյութիւն
քան փայլուն աբտա յա յա ւեցաւ Հայրենական մեծ գամ մը դպրոցէն փախած էրւ Րաֆֆիի թաղումին չունի։ Ան յաւ ակ­
տարուած էր. մե­
պատերազմում ել որի շնոբՀիլ, Հայ ժոդովբդի մասնակցելու Համար։ նորապէս եւ անկէ նս ւթ ի ւն ալ չունի Հայրենասիրութեան մենատէրբ
գործերով Բ ր ի սա ա–
անցեալ փառքի շինութեան վերայ նոր ազիւս գբք՜ ծանուն յեղափոխական գրողին , անմաՀն դառնալու, բայց միեւնոյն ատեն, երբե՛ք չի թոյ­

ւեցաւ : Փառք ել պատիւ ապրող Հերոսներին եւ ի վեր քալած էր այգ ճամբով Հետ : լատրեր որ մ ե տ ա ս ան ե բ ո բ դ ժամ ու Հա յբենասէ բ -

աստուած ա յին օրհն ո ւթ իւն պատուով զոՀ ուածն ե– փորի , Ռ ոստոմի եւ Զա*–արեանի ներ քաբոդ կարդան իրեն , ազգասիրական կեղծ

բին , որոնք մարմնով մեռած , Ը*"ձՅ Հոդով կեն — գգացումներէ տարուած :Հլու Հետեւակներ , որոնք

ղ անի են , որոնց Հերոսութեան յիշատակք յաւիտ՛­ Գծագրուած էր այգ չնորՀբ իբ գէմքին վրայ ի վիճակի չեն անգամ զանազանելու Հ այրենաս ի -

եան կը մնայ մեր սրտերում ։ ել կը Հազորգէբ մեզ, ամէն անգամ երբ ներկայէր բութիւնն ու*** մատնութիւնը, եւ յաճախ իրարու

Հայրական ողջոյնս նաեւ ԶԵԶ՝ Հ ա յ Տիկիններ մեր բն կերա կան ժողովն եր ուն : Հետ կը շփոթեն զ ա յ ն ։ Օրինակ՝ Աաբսէյլի ծանօթ
ղեկավար միտքը չէ մի - Պաշտելի քուքմն էք ան մեր
եւ Օրիորդներ, կեանքի Հաւաքոյթներուն «ժուռնալդը :
ալ , իր ոսկեա յ լո ո ւթեամբ , առ ան ց պաշտօնական
այն, այլեւ սիրտը եւ առաւել եւս սիրտը։ Բազմա­ նախագաՀ ո ւթեան տիտղոսի
որմէ միշտ կբ խո Լ - ինչպէս էլերեւայ , « Հառաջդիմ ութիւն՝^ ը իր

թիւ դարեր սաՀել անցել են , մարդու միտքը գար– ս ափէ ր Հ անպատեՀ ութի ւննեբն ալ ուն ի : Ա յն աստ ի ճան որ

դացել է եւ մ արդու ստեգծագո րծոդ մ աքի եւ աշ­ Ան բժշկութիւնը սորված էր աղքատներուն ուրիշը մ ի շտ կը ջանան տեսնե լ իրենց Հայելիին

խատունակ ձեռքի շնորՀիւ՝ արտաքին աշխաբՀ ը Համ աբ միա յն , անոնց ծառայելու ազգասիրաբար մէշէն:

կ ա տ ար ել ա դո րծո ւ ել է, ււրի Հետեւանքով բազմա­ ել ոչ թէ օգտուելոլ , ինչպէս շ ա տ շատեր : Թէեւ Եթէ կեբպաբանափոխումնեբբ նորաձեւութիւն

տեսակ նիւթական բար իքնեբ են ստեզծուե լ , բա յց ինք կը տուժէր, բայց բաբի ՛յր դար անունք կբ են եւ սնՀ րաժեշտ ութ իւն շատերուն Համար , թոդ
մարդն « թ ազն ո ւ ած
Հետեւ ինքբ ապերջանիկ է մնացել։ ինչո^ւ, որով­ մնար իբմէ վեՐջ* չզարմանան ուրեմն , երբ այդ նոյն

ՓԲԿՋԻ ոգին, ս ի լա յ եւ մարդասիրութեան Ո՜րքան ջերմ ՛Հ ա լա տ ա ցոողււ մըն էր Հ են ե ի ՀայրենասէրԴբ յանկարծ կը փսխուի եւ տարբեր

ոգին չի իշխում մ ա րդկանց սրտում ։ կերպարանք կը ստանա յ %

Հ ա յ Տիկին՛ներ եւ Օրիորդներ , գուք՝ որ Աստ­ աոատու թեան գա դա փա ր ին ։ «Մ ենք կ՚երթանք Հայելիիդ դէմ դիմաց
Թէ ինքզինքդ չես ճանչցած,
ուածային գերագոյն շնոբՀին էք աբմանացել եւ մեզմէ վեքջ եկողնեքը կը տեսնենք։ ճանչցիր թ է ո՞վ է կանգնած
կերպարանքիդ դէմ դիմաց :
սիրո յ ու մ աբդաս ի րութեան քաղցր ու քնքռ յշ Անոք ցաւը ունէր միշտ իբ սրտին , անկէ Հեռու

զգացմուձնքներով օժտուել , Հանդէս եկէք ձեր Հո­ մնալով, կարօտը քաշելով անոր օդին ու ջոլրին

դս լ այդ թ ան դա բմ է ք գանձով , ո րպէ սգի մ աքով իՒերեւս ունէր նաեւ ուրիշ ցաւեր , ^ վ գիտէ»

Հարուստ մաբգբ դառնայ նաեւ սրտով՛ Հարուստ եւ Հոգեկան վիշտեր ։ Բայց մ արդու բան չէր բսեր ,

մարդկային կեանքբ ի րապէս երջանիկ դառնա յ ։ չէք խօսեր, չէր պատմեր ։ Ւնքբ միայն գիտէր, ի՛­

Բոլոր գասա կա բդերից յետ ո յ ՝ԲԵԶ եմ դառ ֊ րեն կբ պաՀէր * • •

նում, իմ սիրելի Հայ ժողովուրդ, Հայրական ոզ– Ե*– ա յգ ցաւեր ո վբ սրտին , գիշեր մ բն ալ ուշ ՄԱՐԱԷՅԼԻ ՆՈՐԱԿԱԶՄ ԵՐԳԶԱԽՈՒՄԲՒՆ

ջոյնս եւ Հայրապետական ՕբՀնութիւնս շնորՀելով ւ՚են յանկարծ կ՚իյնար ռանց մնւ ՝ք բարովի ՀԱՒԱԲՈՅԹԸ

՝ԲԵԶՀ ՍՀեցան պատմական տառապալից օրերդ , Իբմով անՀետտնալու վրայ է ու կ՚անօսրանաք

գալիս են ուրաիսութեան եւ մխիթարութեան օրեք ծերակոյտի չարքբ մեր մեծ ընտանիքին ։ ք՝այց

Միթէթ մխիթարական չէ , որ դաք՚եբի յոյսերդ թոզ Հբճոլի իր Հոգին, որովՀետեւ իբ ետել կբ ՄԱՐՍԷՅԼ. ՛Բանի մը ամիսէ ի վեր քաղաքս

այսօր իրականացած ես տեսնում՝ ունիս սեփական թոգու բազմութիւն մբ Հաւատաւոր , որ ուխտած Հաստատուած է յա յանի երաժշտագէտ ՝Լ • Սար­

Հայրենիք եւ Հարազատ ու ազգային Պետութիւն I է մնալ արթուն պաՀակբ Հայ ժողովուրդի արդար դս եան , որ մէկէ աւելի Հայաշատ կեդրոններու

Միթէ՛* մխիթարական չէ , ոբ դարերի ընթացքս ւմ Գատին եւ անոր ազատ կամքին ւ կոդմէ իրեն եդած Հրաւէրներու մէջէն ընտրած էբ

մ շտապէս աւեբոլոդ շէն քագաքներիդ եւ Հարուստ Այս կւ 1դերբ իբրեւ Համեստ ծաղկե - Մաբսէյլը ։

գիւղերիդ փոխարէն՝ եւ անբնգՀատ թշնամուց փունջ մ բ անմեռուկի , իբ անմ ո ււ անա լի յիշատա– \,ա խաձեռնո ւթ իւն ը կը պաքտինք Փքատո յի եկե–

սրախողխող եգոգ եղբա յ բներիդ փոխարէն տւ ե — զի» •• ՄԷՆ ֊ ԱՆ ղեցւո յ Կրօն * Ըն կեր ա կց ո ւթեան , որ ուզած է Հ>ժ–

ր ա 1լն ե ր իւ ց ււ լ մ "խքից յարութիւն առնող շէն քա - աել եկեղեցին փորձ ղեկավարով մը, անոր խնամ­

ղաքներ ու գիւդեբ ես տեսնում , օրէց օր կոլլտոլ– քին յանձնելու Համ աք բազմաձայն երգեցողութիւն

րապէս յառաջագիմ ոդ եւ ագդաբնա կո ւթեամ բ ա– ԿՈՋ ՄԱԼԱԹԻԱՑԻՆԵՐՈՒ ներուն կազմակերպում բ, ինչ ոբ մեր երգչապետին
մակարդակի
ճոգ, եւ կոլլտուրապէս՝ Հաւասար օ պատեՀ ութիւնը պիտի տայ , կը յուսանք^ երեւալու

՛վերա յ կանգնած ՌՈԻՍ մ եծ ազգի քագաքնեքի եւ ՎԱԼԱՆԱ Ատ լաթիս յ Կրթասիրաց Ընկերոլ– նաեւ աշվսարՀ իկ բեմ ի վրա յ : Արդէն կազմ ած ու

գիւդեբ ի Հ Միթէ՛* մխիթարական չէ) որ °ըէ&°Ը թեան 5> րանսա՛յ ի չր^ա՝նբ աշխարՀաւեբ պատ ե բ ա զ - սկսած է մարզեյ երկսեռ երգչախումբ մբ 8 0 Հոգիէ

Հայրենի երկրիցդ վերանում է տ գի տ ո ւթ ի ւն բ եւ մ էն վերջ վերակազմ ուած Ըէլալով , իր անդրանիկ բաղկացած, որուն կբ մասնակցին , նոբաՀտսներու

անկո ւլտ ո ւր ա կան ո ւթ ի ւն բ , անէանում է յ ե ա ա մնա– պատդ՛ մոգովը գումարեց Վ^ալանս , 13 14 15 Հետ, կա բ ե ո բ թ ի լ մբ իր նախկին աշակերտներէն X

ցութիւնբ ել նորա փոխարէն թտգաւոբում է գի՜ 3\ո ւ լի ս ին : կը մ ա սն ա կց է ին բոլոր մ ասնաճիւղեբբ Հինդշա բթի իրիկուն լսեցինք ընդՀ • փորձ մ բ,

տ ո ւթ ի ւնն ու գեդա բուեստ բ իր բո լո բ ճիլգերով ։ 18 պատդամաւոբներ ով ել շրջանային առմմ * ՛ԼՒ՝ Սլ\ինը ամ առեա յին արձակուրդէն առաջ , որ տե­

II՝ իթէԲ մխ ի թա բա կան չէ , ոբ ա յսօբ ունենքանուա– յանձնախում բբ իր կազմ ով , ին չպէս եւ բազմ աթիւ ղի ո ւնեցաւ ծնողն ե բո լ խո ւռն եր ամ բազմ ութեան

նի գիտնականնեք՝ անդամներ Խ ՛ Միութեան գի ֊ ունկնդիր Հայրենակիցներ , զանազան վայրերէ : մբ ներկայութեան։

տութեան ճեմարանի , որոնց անուններ բ ՌՈԻՍ մեծ (իոզովբ երեք օրուան րնթացքին Համերաշխ Ծ անօթ էր մեզի *^ . Ս՚աբդսեանի մեթոտով եւ

գիտնականնեք ի անուններ ի Հաւասար ծանօթ են մթնոլորտի մէջ տարաւ չինիչ աշխատանքներ ու խնամ ո վ աշխատելու գ ի ւր ո ւթ ի ւն ը ։ Զզարմա ց ան ք

եւրոպական գիտական աշխաբՀ ին կամ առաջնա - տուաւ լաւադոյն որոշումներ : Ա բո շո ւեցաւ Հա ւ ուրեմն տեսնելով ոք ամենակարճ ժամանակի մր

կարգ դե գա բ ո ւե ս տ ա դէ ան ե ր Հ ա ւա ս ա ր ՌՈՒՍ գե - մ ամ ուլի միջոցաւ կոչ ուղղել Ց)բանսա յի չր^անի մէջ, Համերգի մբ յայտա՚գիբբ լեցնելու չափ նիւթ

ղարուեստադէտներին ։ իբ բոլոր Հայրենակիցներուն անխտիր, ոբ ներ - սպառած էր ան, կոմիտասէն, Եկմալեանէն , եւ

Միթէ0 մխիթարական չէ, երբ ա ե սն ո ւմ ես դաղթին ի նպաստ ծրադբուած մէկ միլիոն տոլարի իբմէ։ քԱօսք առին այս առթիւ նախ Պ • * Ս աբ­

ազգ ի դ վա րած Հեր ո սա կան պ ա յքա րբ Միութհ նս1– Հ անդանակս ւթ եան մ ասնակց ին առատաձեռնօ րէն , դսեան , յաջո րգա բաբ՝ երգչախումբին կոդմէ Պ ՛Բ *

կան ժողով ո ւ^քգներ ի շարքում՝ րնդՀ անուր ել իբ թ ելագք ելով մ ի ամամ տնակ որ ցարդ նեբգադթի Սիմիթեւան , Կրօն* Ընկերակցութեան կոդմէ Պէ Ե*

սեփական Հայրենիքի ազատութեան Համար եւ չա րձանագբո ւո գ Հայրենակիցներ անմիջապէս ար­ Արմէն եւ ծնողներու կողմէ Պ* Տ* Փիբանեանx

բռնութեան ու ստրկացման դէմ, որ աշխարՀի ձանագրուին , ո բպէսգի կարենան մ աս կազմել յ ա ~ Լսեց ինք նաեւ ղե կա վաքին բա ց ատ բութ իւննե րբ

Հիացմունքն է յուղում ։ Մ ի**թէ մխիթարական չէ ո ս*ջ ի կ ա յ ին ,$)րանսայէն մեկնելիք կարաւան՛ին ։ եր զո ւած կտորներու մասին X Բայց օրուան տաքք

լսել մեր ք ջ1,, զաւակների ամէն օր Հերոսացող նո– ԱնՀուն գոՀ ունակս ւթե ամ բ կուգանք յա յտնեչ ն պա ս տ ա ւո ր չէր երկարելու ճառեր բ , ինչ ո բ լալ

բ ան ո բ ան ո ւնն երբ , որ ոնք Հ աքս տաց ն ո ւմ են եւ սփիւռքի բո լո բ Մ ա լա թ իա ց ինե բ ո ւն թէ Ց)րանսայ ի բմ բռնած կ՚եբեւար խում բին ատենապետը , Պ• 3 *

վսեմ ացնում մեր ազգի Հնադար եան Հերոսական չբջանբ ի բեբՀ աս կաց սղութեան դեղեց իկ ծն՜ՀՃՀՌով Մ ալաքեան X Ա յս առթիւ Հրապարակաւ նուի բա–

պատմութիւնր եւ բարձր պաՀ ում ՀԱՅ մ-ողովրդի մ ը վերջ տուած է Կ բ թաս ի բացի մ էջ ծագած եբ - ՚1 "լ՛ծուեցաւ Հդպբապետ՚ֆի տիտղոս բ այս վերջի՜

պ ա ա ի ւբ : բեմն ի տա րակա րծութեանց ու այսօ բ բո լոր ո ւած է նին ոբ եկեղեցւոյ Հիմնարկութենէն ի վեր անձ­

Միթէ՛* մխիթարական չէ տեսնել, որ ՌոՆԱ միութեան վսեմ իտէալին շուրջ՛. Բաղցբ է մեզ յու­ նս լիրա բար ս տան ձնած էբ եբ ե բդեց ո ղութ իւննե-

մ՜ողովրղի նման մի Հերոս ժողովուրդ եւ սալ որ Ամերիկայի եւ Սուբիոյ մեր Հայրենակից - բուն ամբողջ Հոդը%

Խ– Մի– ներբ պիտի Հետեւին ֆրանսաբնակ իրենց եղ - Հակառակ ըեմ ին ան յաըմ ա բո ւթե ան եւ Հ եղ–

Ո լ թ ե ա ն նման մի Հզօր եւ արգարագատ ՊետՈԼ - բա յ բներ ո լ օրինակին , վերջ տալով պառակտումին ձուցիչ տաքին , խում բը կրցաւ պատուով գուբս
պատմական
թ ի ւ ն անձնուիրաբար կանգնած է քո եւ փոխադարձ Հասկացողոլթեամբ անդամ մը եւս գալ եւ ցո յց տալ այն արժէքբ որուն կբ ձգտի

ա րգա ր դատը պա շտ պանե լու : պանծացնեն կ րթաս ի բացի վեՀ անունբ : Հ\ասնի^ Մեր խմբավա րնե բուն մէջ Ս աբդսեան

Այո, մխիթարական է. եւ ՄԵՆ՛Ք՝ թէ որպէս Կ՞ՑՑԷ ^ ա յ ոմզովուբզբ, կեցցէ մեր ոիրելի մէկն է որ գաղտնիքն ունի խմորելոլ իր խումբե­

Պետ Հայ եկեղեցու եւ թէ որպէս Խ • Հանբապեսաւ– Հա յրենիքք՝ ի) . Հա յաստան եւ կեցցէ Մ ա լա իժի ո յ րը եւ ստանալու ան ոն ց մ է իր ամ էնէն նուրբ եւ
բնկեբութիւնը։—
թ ի ւ ն ն ե ր ի Միա֊թեա՚ն սոսկ քաղաքացի , խո րապէս Կրթասիրաց Դիւան 9րդ համա­ անսպասելի քմայքնեբուն աբձադանզբ, ճիշտ

մ իւ ի ի7 ա ր ո լած ենք ել ւիսա ահ օր էն յա/տարարում գումարի : ին չպէս գաշնակաՀար մբ կամ ջութակաՀաբ մբ կբ

ենք թէ՝ մխիթարուած է նաեւ թէ ՄԱՅՐ երկրի եւ տիրապետէ իր նուագարանին եւ կը խօսեցնէ զայն,

թէ ԱՓԻՒՌԲԻ ՀԱՅՈԻԹԻԻՆԸ : նոր ղարթած Հոզուն կենս ո ւնա կո ւթի ւն եւ ստեղ– Համաձայն վայրկեանի զգացումներուն X

Մաղթենք ՓՐԿՋԻՆ, որ իր բազմաչարչար ծագո բծող զօրութ իւն պարգեւէ ։ \,կատելի էր որ խումբբ գեռ բաւական ժամա­

վկայի՝ Ս՛ Գ>բից–Որ Լուսաւորչի Հրաչակերտած նակ չէ ունեցած Հասնելու Համար այգ խմորու -

Մայր Աթաւ Ս • էջմիածինը Հա յ մարտիրոս Ժ ոզո­ Աղօթենք Րարձբեալին, որ իբ ամենազօր ԱՋԸ մին ,ճկուֆոլթեան այն չափին դո ր մենք վա բժ ո ւած

՛ն՛՛է Ի Սրբույթ-իւ֊ն. ՍբբՈցը , անսասան պաՀԷ։ ինչ - Հովանի պաՀԷ մեր նորածին ՀԱՅՐԵՆԻՔԻ վերա, ենք տեսնել Սարգսեանի տիրական ձեռքին տակ,
եւ
պէս նաեւ Տանն Կիւիկիռյ , Ս • Երուսադէմի եւ Կ • եւ նորա կեանքբ յարատեւ անէ ։ իք նախկին խում քե բուն մէջ՛. Աեղադքանք մ ր չէ

Պոլսի Աթոռները , իբրեւ Հաւատոյ Հաստատոլ - ՏնորՀք եւ խաղաղութիւն լինի բնգ ՋԵԶ որ կ՛քնենք դեռ նոր մարզուող խումբի մը Համար

թեան կոթողներ, որսլէս Հ ոգեւոր դաստիարակու­ ընդ ամեն Լ սեան . ամէն ։ որ, ինչպէս իմացանք ղեկավարին զեկուցումէն ,

թեան կեդրոններ եւ իբրեւ ա զգա պաՀ սլան մ ան սիլ– ԿԱԹՈ՚ԼԻԿՈԱ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ մինչեւ վերջին օրեբբ նորեկ անդամներ արձանա­
նե ր :
ԳԷՈՐԳԶ– գրած է իբ մէջ։ Ունի թարմ ուժեր ու տակաւին

Ազօթենք ՏԻՐՈՋԸ , որ այցելու եւ Հովանաւոր Սոյն Օրհնութեան անդրանիկ կոնդակր գրուե­ անտաշ ձայնեբու Հետ խառն բաւական բնտիրտար­

լինի իր փոքրիկ, բ ա յ ց Հաւատարիմ Հօտին, Հայ ցաւ Ապրիլ 1ին 1946 թ – Հայկական սամարով բեր կնոջական ձայներ ու մէջ մ անաւանգ ։ իրենց

ժ-ողովոլրդին՝ \եւ նրա ազգային գիտակցութեամբ ՌՅՂԵ– Ս•ԷՋՄԻԱԾԻՆ : մեներգներով ուշագրաւ, էին Օր* Սիմօնեան, Հա՛»

Fonds A.R.A.M