Page 175 - \ARM_19-1946_03

«114

կաէև, քլ սպղքէւդբքսկսՀս դիբքեբով թանզյսրաձւի մաս թանգարանի տնօրէնութիւնք գի տնական­ Թասիղի Հա)եոււ(է ւյսւ/ձը

կը կազմէ։ Կան նաեւ առանձին Հայերէն Հին Հրա* ներու Հետ ամէն տարի Հնագիտական արշաւներ կբ (Սեփական թղթակցութիւն «Յառաջէի)

տարակոլթիւններ , մօտ եօթը Հարիւր կտոր Հ Ա– կատարէ եւ պ եգո ւմն ե ր բնե լ կ ո ւտայ * ճա ր տարա­

սոնք կը ներկայացնեն մեր ամէնէն Հին տպագիր ւս 1, ա ա կան շէնքեր կբ էափագրէ 1լ կբ լուսանկարէ,

ԳՒԲՔ^ԲՀԸ հ.ԼՀ Հասնին մինչեւ 1850 թուականը։ ազդա դրա կան նիւթեր ել ար ձ անա գրութիւնն եր կբ

Թանգարանի Հին դրամներու ժողովածուն Հաւաքէ ել ղանոնք Հ ր ա տ ա ր ա կո ւթ եան Համ ար կբ

34.000 կտորներէ բաղկացած– է ։ Այ" դրամները պատրաստէ : Այս տարի տպագրութեան յանձնուե– Պէյրութի « լ ՚ Օ բ ի ա ն » թերթի 15 Ցուլիս ի թի–

ինը Հազար տեսակներոլ կը բաժնուին : Մ եհ՜ մա­ ցտլ հանգաբան ի դի տ ա կան ա շիսա տ ո ւթի ւնն եբ ո ւ ւ֊էն, նոյնութեամբ կ՛արտագրեմ Հետագայ խոըՀր–––
գածութիւնները,
սով գտնուահ՝ են Հայաստանի մ էի Հտւտք/~օ՜ո% ժողովածուն * կարօ ՚Լաֆագարեանի աո֊ա ջնոբ զո ւ– որոնց տակ էլ երեւի Աամիր Աոլ–

(ԼԱ "էքոբրւնբյքլէ Հայկական՛, ե֊դիպտսւկաֆ, սֆքխք, թեսձ-մբ փեց Հա՚Լք**րի Լափ ՚՚էէիմ*ական արձանագրող քի ստորագրութիւնը ; 1ք *

1լֆթ*ն , Հռբվմէքսիլւսն , յունական , պարսկաքլան եւ ՚թիւՖներ Հաէ֊աքու֊ած են , ոբդնսքէէ պիաի կազմրյ-ի ~1 * ԱշիաքՀացրիէ֊ Հայ&յ֊թիէ-նք միշըյ իքա»

արաբական դրամներ : Հայելական բաժնին մ ԷԼ կան– լի ա կա տ աբ մ Ր ղո փած ո ւ մբ եք– քքի քանի Հատորով գած Է ստեղծո֊-մը Ազգային Օջախի մը* որուն

վԼրտա շիսեան Հա բ ս տ ո ւթե ան վերաբերեալ շաա ՛մր լոյս պիտի տեսնէ * Հ/ ո ւա ո էի պիտի Հրատարակուի Հ ո վան իին տակ պիտի Համ ախմբուկին բոլոր բե «*

գրամներ , ինչպէս նաեւ Կիլիկեան Հա յ թագաւոր­ « ՛Ն ի՛ թեր Հայ ճարտարապետութեան Պ ատմ՚ո լ - կո ընեք ը ։

ներու, ել Հայկական Կիւրիկեան դրամներ : ՄեՆն թեան » Բ* Հատորք* Իս ^* * Հատորի աշխատանք– Ատ բ պա տ ական ի Հա յութիւնը , ա ե ւա բա ր աա

Տիգրանի ոսեդրամին, որմէ միայն երեք Հատ նեբուն ալ նախապատ բաստութիւններ կբ տեսնուին կանջալոլբ քք) • Ա իութեան մէջ ապրող Հայութեան

յայտնի է* մէկը կը գտնուի Լոնտոնի Բրիտանա­ Կարօ ՚Լաֆագար եան ի եւ թորոս Թ՛ո րոմ ան եան ի կեանքի նախանձելի պա յմ աննե բուն , Համ ոզուած

կան ՛Թանգարանին մէշ^, ՛երկրորդը կշմ՚իահնի թան­ դստեր Օր * \,աիիկ Թորամ ան ե ան ի առաջնորդու­ է թէ կարելի է ստեղծել Հայկ* այգ օջախը, 1& *

գարանը, իսկ ռԲրորգբ այս գբամնեբու Հաւաքա– թեամբ եւ ջանքերով յ Տպագրութեան պիտի յանձ– Միութեան ծոցին մէջ։
հ֊ոյին մէչ–.
նուի նոյնպէս փրոֆ* Ա * Լիս իցեան ի ՀձՏԼանգեզու֊ թաւը իգի Հա յո ւթ ի ւն ր , որ մ ինէեւ Վերջերս

Ղ՝ուինի ել Ա֊նիի պեղումներէն գտնուած րոէոր բի Հ՛ա յե րք Ազգագրական տ ե սա կ է տ ո ւի » մ եծածա - կասկածներ կը սնուցանէր ք)՝ո ւս ի ո յ Հանդէպ ,

Հնոէթիւննեբբ թանգարանի մէջ կր պաՀ ո լին : Մեր լա ւ աշիսատանքբ : Հա յաւ/տան ի պատմ աՀնագիտա– Հ աշտ ո ւե ց ա լ ի վերջոյ ա յս գաղափար ին Հետ , ու

մ իջնա գար եան մ շակո յթը մ ա սն ա ւո րա րա ր ա յս եր­ քարտէսը կք պատրաստուի, ո րուն *իրա / Բո Ս1V արձանագրուեցաւ ներդագթի ցանկերուն մէջ։

կս ֊– գլխաւոր կեդրոններէն յայտնի եղաւ; Պեղում­ վանքերը, եկ եղե ց ինեբը եւ ուրի շ Հ նո լ թի լենե ր /Ա որ Հ ո լրզնե բու կողմ է տ ր ո ւա ծ առաջի ն ա–

ներ Հայ անսեալի մասին նոր յա յտնութիւննեբ բե­ Ր֊եբդ, պարիսպ, կամուրջ եւ այլն իրենց տեղով պաՀովութիւնն այն է , թէ քքք • Հայաստանը բո •֊•

րին (ւ անոնք շատ բան լրացուցինք ուղղեցին 1ւ ճշ­ ճշգրիա նշանակուած պիտի ըլլանէ վանդակ Հա յո լթեան Համ ար կարելի է նկատել

դեցին : Անոնցմէ յայտնի եղան շատ բաներ , ար X ԱզԳ* Օջախ մը։ Ի սկզբան, այս ապաՀովութիւնբ
մ եբ պա ամ ագի րներով անծանօթ կբ մնային : Անիի
մեկնուեցաւ իբրեւ քվմիջոցֆ՝ ՀբաՀրելոլ Հայերու
1ւ Ամ բերդի մէջ գտնուեցան բաղնիքներ տաք ջուր
Մեր աէքեըը սորված Էին օտար աղգեքու ՛մեծ ազգ * զգա ց ո ւմն եր ը , ել բազմ ացնե լու քք) * Հա յաս–
տանող եր կաթէ խ ո ղո ւէա կն եբուի * ասոնք այն մ ա–
ոստաններ՛ուն մէջ գտնուող Հսկա յ թանգարաննե­ տանի բնակէոլթիւնը, ներգաղթով։ Այս երկու ի~ա,
մ անա կո ւան ^այ ք ա ղ ա ք ա յին շին արարութեանց
րու շէնքեր բ իրենց ճոխ ել բազմապիսի Հնութ իւն– ր ո ղո ւթե ան ց Հիման վրայ, կ՚ըսէին, Խ* ՄիոԼթիւ–
մասին մեծ գաղափար կուտան Հ
ներով գիտել եւ վա յելել : Ա եր փոքր երկրին նը պիտի կարենայ պաՀանջել թրքաՀ այաստտնի

թանգարանին աբժէքաւո ր իրերուն մէջ կան թանգա բանր, որ մ իա յն քառորդ գարու կեանք ու­ Հողերը, որոնց կա բդին՝ Վան ը, կարսը ե֊ էրզրումը է

նաեւ Լեւոն 9* • Թագաւորի թուր ք* Լեւոն Գ– Թա– նի, իր Հնոլթիւննե բու ճոխութեամբ ու զան ա՛ղա - Ինէ որ ալ եղած ըլլան 10 * Միութեան գիտա–*

դա լոր ի զ ա չո յն բ , որ « Լ ե ւ ոն թագաւոր Լուտաս - նութեամբ մեր սրտեբք աղզա յին Հ սլարտո ւթեամբ ւո ը ո ւթ ի ւննե բ ը , նե րգ ա ղթի ^Լո՝էՏԼ աբձ ա՝գ անգ

տանք» այսինքն՝ Լեւոն թագաւորք Դ՛ատաստան կր Համակէ* ՑուցասրաՀներոլ մէջ կք պատկերա­ գտաւ ։

1Լ բնէ արձանագրութիւնք կք կրէ* Տ՝ի՛չենք նոյն­ նա յ Հայաստանբ իր անցեալով, մշակութային դա­ Ամբողջ սերունդներու տեւողութեան, Հայերը

պէս Հաղաբծ ին Վանքի կ ւսթ ս ան ՝ շինո լած ա. րաւոր եւ Հսկայ նուաճումներով : ՚ Հեռաւոր ափե– մի՛շտ բաժնուած են երկու Հակառակորդ Հատ -

գարուն, Որ միջնադարեան պցնձագործութեան բէն եկող ուխտաւոր այցելուն Հոգեկան անպատ– ո լածն ե ր ո ւ ։ ֊ – ՝ Ղ՝ ա շն ա կց ականն ե բ եւ Հնէա կ ե ան՛­

լաւագոյն նմո յ չներ էն մին է՛ Ջուղայի ւիաճաո ա - ՚^^ձԻ Վայ^1.Ք եւ֊ ապրում կ՚ունենայ զոր ո՛չ մի ու­ ներ : Երկրորդները, Հետամուտ էին ձախակող­

կաննե քէն՝ Ի)օճայ Աիքաքի պղնձեա յ ափսէն, ԺԶ * րիշ պետութեան անցեալի փառքը կրնայ իրեն

գար ոբ զարդարուած է նուրբ եւ գեղեցիկ քան - տալ : մեան քաղաքականութեան մը։ Համայնավարու •»

գա կն եբո ւԼ : ԴԵՐԵՆԻԿ ՎԱՐԴԱՊԵՏ թեան տի ր ա կա լո ւթե ա մբ , ասոնք դարձան եռան­

X (Հայ . Եկեղեցի) դուն սովիէթասէբներ։ Իսկ Ղ՚աշնա կցականները ,

մինէեւ վերջերս , Հաւատարիմ կր մնային բացար»

ձակօրէն անկախ աղգա յնա կան քագաքականու -

վեր թրակիոյ դէպքերու առնէութեամբ եւ ուրիշ թեան մ ը, աշխատելով ստեզծել Հայկական ան •*

առիթներով «Ազատ 0՚/՛» ի յոլ֊նարէն րո լո բ յօդ - կախ պետութիւն մը , որ ն ա խ ա տ ե ս ո ւած էր Նա ՜

ՅուԱաԽ) գաղոգիԱ դհմ ուածները ; խագաՀ Ո-֊իէսընի կողմէ, Վեբսայլի վեՀաժողո\վ»

օ 1Ամբա գրութիւնս շուտով պիտի ունենա յ նաեւ վին մ էի

մ ա սն ա ւո բ տեսակցութիւն մը Ա* ամուլ ի նախարա­ 1 945ին , եւ մ ասնաւո բարաբ Համա շխարՀա յին

ԽՄՌ • - Ա թ է ն ք ի «Ատսա 0 ր » է ն կը քաղենք րութեան գրասենեակի ընդՀ • տնօրէն յարդե/ի Պ * Բ » պատերազմէն վերջ, ՛իա՛շնակցականներ բ ան»

հ ե ա ե ւ ե ա լ տ ե ղ ե կ ո ւ թ ի ւ ն ե ր ը , յ ռււնահայ գաղռւ. - Բութոլպիսին Հետ^ որ վերջերս ընդունելով մեր կա խ պետութեան մր երազը անիրագործելի

թ-ին դ է մ կալոարռւած ղըպարաոՆթ-եանօք մասին (25 իսմբագիրբ իա ստացած է արգելք ըլլալ ՀակաՀալ գտան\\ Երբ (հուսերը առաջարկեցին ճանչնալ ք& *
Գաչնակցոլթիլ-ա.
8ոՆլիս) . — Հ րա տա ր ակութ եան ց կամ զե կո յցներոլ ; Հայաստանը իբրեւ Հայկ * Օջախ ,

Օրեր առաջ, պետական անթելի խօսնակք, խօ– \ Հ Յ ո ւ ն ա ս ա ա ն ի ա ռ ա ջ ն ո ր դ Մ ա զ լ ը մ է ա ն արք. նբ ընդունեց , ան շուշտ ա յն ապաՀ ոՎոլթեամբ

Աելո\վ իՒբակիո յ պուլկար գրաւման կրկնակ շբր՜ա ալ ի ր կ ա ր գ ի ն հեաեւ֊եալ հ ե ւ ւ ա գ ի ր ը Ո Ն ղ ղ ա ծ է թէ Ո՛ ո ւ ո ի ա ճնշում պիտի բանեցնէ կաբսի ել Ար–

ջաններոլ քնթացքին Հելլէն տարրին Հանդէպ ՚ վարչապեւոին , մամուլի,, հ ա ն ր ա յ ի ն րարեկա;րգո|1–– տաՀանի վերադարձին Համար; ելել այս նաՀանդ–

գործուած վայրագութիւներուն մասին, ֆաշա - թ-եան, ներքին ե ւ դ ա ա ա կ ա ն նախարարներուն, — նեբբ իրենց մ ա Հ ա ց ո ւ թչնամ ի Թուրքերու ձեռքէն,

կան թէ Համայնավար պուլկար ոճրագործներու Հա կառա կ ա յն իրողութեան որ Պոլլկարնեբու եւ Ո՚ուսի՚ոյ մէջ որո շ ազատութիւննե ր ունենալ,

կողքին կբ զետեղէ ր նաեւ թբակիացի Հայեր եւ Հետ Տ ուն աստանի Հա յ ո ց դործակց ութեան մաս ին լիովին բա ւա կան էր* Ղ*ա չֆւ ա կց ա կաննեբ՛ո ւ մ եծա»–

ամ բողջ յունաՀայ դաղութք՝ ոճրագործներու խմ­ եզած եւ շարունակ կրկնուած զրպարտ իէ ամբաս– մ ա սն ո լթեան Համար :

բակ մբ ներկա յացնելու Հ անգամ անք ունեցոդ ար– տ անութ ի ւններբ Հելլէն արդարադատութեան ա– Անոնք որ Հարստացան զանազան երկիրներու

տա յա յտուի իւննե բ 1լ ունենար * արատաւոր ե լով ւանգոլթեանց արժանի դատական բազմաթիւ ՝որո– մէջ, պիտի էվեբագառնան քիուսիա։ Ուրիշներ,

պատուաւոր գաղութ մբ X շումներով Հեր քուած են եւ բազմ աթիւ անգամՆե բ կը ս պա ս են որ Հա յաս տան ի կցուին նաեւ կարսբ

«.Ազատ Օբ^ի խմբագրո ւթ իւնբ, մամուլի նա­ Հ անդիսաւորապէս ապացուցուած է Հունաստանի եւ Ար տ աՀ ան բ ։

խարարութեան Տ ես էո ւթե ան եւ Աթէնքի ձա յնա - Հայոց օ րին ապաՀոլյթի ւնբ ել Հակառակ անթիւ թաւրիզի մէջ, ուր քաոաքական կազմ ակեր -

սփիւռի վար էութեան մօտ իր բրած դիմումներով վւաստերու , ցաւով կք Հաստատենք թէ Հայ ժո - պոլթիլններ էկան\ , միա՛կ անձը որ կրցաւ իրա»

ստ ո լգած ՐէէաէռւԼ ս ո յն զե կո յոբ տո ւո ղին ի նքի­ ղովո ւրդի պա ւո ի լ ր արատաւորելոլ ձգտումով մութ կանացնել Հայերու միացման եւ ազգապաՀպանու–

նութիւնք , յաջոզեցաւ տեսակցութիւն մր ապաՀո– տարրերու կոգմէ մամանակէ մը ի վեր գործած­ մի գործը, եգալ քադաքին •Եպիսկոպոսը, որ մ իա»

վել անոր Հետ՝ Լ^երթի խմբագրատան մէջ, եւ ուած եւ ձախողած ճիգը կր շա ր ո ւն ա կ ո ւի , ա յժմ ժամ ան ակ կը վարէ Հո՚գեւո բ եւ աշխաբՀ իկ գոր–

յոգնեցուցի է ու երկար լո ւս ա բան՛ս ւթ ի ւննե բ է վերջ, ալ գործածելով Աթէնքի պետական ռա տի օ– կա յա– ~*եր բ : Մ ելիքթանգեան Արքեպիսկոպոս մի շա

տաբՀամ ոգել Պ * Փ ա փ ա տ ո փ ո լլոն ( ձա յնասփիւռի նը : Մ՝եծ թիւով Տ ունաՀա յեր ո ւ նեբգազթի նախ­ մ եբժած է ր յար ա բե բ ո ւթ եան մ էջ մ անել (հո ֊֊" ի՝ո յ

զեկոլցաբերբ) որ Արեւելեան Աակեգոնիոյ երես­ օրեակին ա յո ճիգի շա ր ո ւն ա կո ւմբ անըմբռնելի կբ Հետ 1 բայց 9՛ա չն ա կց ա կաններ ո ւ եւ Հնէակեաննե -

փոխաններէն է եւ միեւնոյն ժամանակ խմրադբա– դառնա յ ել սակաւ կը նպաստէ Հ ե լլէնա կան չւսՀե– բու ճնշո՛ւմ բ պատճառ դարձաւ, որ ան փոխէ իր

պետբճ Տրամ ա յի Հակ ա Հ ա յ է ո ս ՚ի-ողմ ոս՝ֆ թեր– բուն , առանց պատճառի թո ւն ա ւո բ ե լով Հնադո յն վեր ա բե բ՛ո ւմ բ . Մ իութեան Հանդէպ ։

թին։ կապերով իրարու միացած երկու ժողովուրդներու ԹեՀ ր անի ե. Ա պաՀ ան ի Ա րքեպ իսկ ո սլ ո ս բ , Վա–

Պ * Փափատոփուլոն , ար Պ-ոնտոսցփ է եւ իր յարա բեր ո ւթ ի ւննե բ բ : Հ ան Կ ո ստ ան եան , բնգ Հ ակ առակ ը ճանէց ո լա ծ է

կեանքբ կբ պարտի Հա յո լ մբ, թրակի ո յ գրաւման ք՝ուոն կերպով բողոքելով ա յս սառ բ ճիգին իբրեւ Աովիէթնեբոլ Համակիր , եւ մ ի շա արատ -

օրերուն , կք գանգատի որ իրեն էէ ներկայացած դէմ , կը խնդրենք Զեր Վսեմ ո լ թ ի ւնն ե բ էն , վերջ յայտուս/ծ է ի նպաստ Հայերու էք * Միութիւն

որեւէ Հայ՝ որ փաստերով Հերքէր իբ բրած ամ» գնել ա յս զրպաբտիէ յաբձակմ ան , պաշտօնապէս դարձ ին ։

բա ս տ անո ւթի ւնն երք Հ ռատ իօկա յանի մի՛ $ " $ " ւի վե ր ա Հ ա ս տ ա տ ե լո վ գր ր - Մ Իազեալ Ագգեբ ո լ կազմ ակե րպոլթենէն վերջ,

Ո ֊֊րախ եղաւ որ՝ լո ւս ա բան ո ւա ծ կբ բաժն ո ւի սլ տ բ տ ո լած Հայ տարրի աբժանապատւութիւնը յ րազմաթիւ Ղ՚աչնակցականներ խորՀեցան , թէ ա–

մեզմէ եւ խոստացաւ այսոլՀետել զգուշանալ տմ­ ւելի լաւ պիաի էրլէա^ր արդեօք իրենց պաՀանջնե–

բա ս տ ան ե լէ եւ աբ ա ա ա ւո բ ե լէ Համ ա յնք մբ , որուն ր ը ներ կա յացնե լ ա յգ կազմ ակեբպութեան կամ

գրեթէ ամրոզ^ութիւնբ եզած է այս երկրին շինա­ ՄՈՍԿՈՒԱՅԷՆ կը Հեռագրեն թէ իյոբՀբղային քՍազագոլթեան ՎեՀ աժ ո գովին ։ Բազմաթիւ Հայեր

րար , Հաւատա բ իմ եւ երախտապարտ Հիւրք ւ Հնգամեակր պիտի դո րծագր հ լի նաեւ էս թոնի՛ս յ , յա յտնեցին ինծի , թէ *գիաի նախ ընտրէ ին Հայկ *

«Ազատ Օ/7» տեսակցած է նաեւ թբակիոյ կու­ Լիթուանիոյ եւ Լեթոնիոյ մէջ ։ Այս երեք եքկիք– ՚)՝ ա ա ր լուծուած տեսնե լ Մ ի ա ց ե ա լ ՚Ազդե ր ո լ Հա -

սակալութեան օրկան եւ Ալեքսանդրապո լսո յ մէջ ն երն ալ շաա ծան բ վն ա սն ե ր կրած են պատ երաոՀ՛ մ աձա յնութեամ ր , քան միայն քիուսիոյ միջ՛ոցաւք։

Հրատարակուիլ սկսած ՚փԹրակիքի 3)օնի^ թերթի՝ մ ին Հետեւանքով : Ա իա յն Լեթոնիո յ կորուստը կր՝

խմբագրապետ Տափերկոլասին Հետ, ՛որուն ծանօ­ Հաշուեն քսան միլիառ րոլրլի : էսթոնիոյ տունե–* Եթէ ^արկ է ^Լա.րԳ ^՛Ր կէտեբու ձ՛"*–/7^ ճշտում–

թացած է Պ՛ Պրիաիմասի միջոցաւ; Տիշեալն ալ, բուն գրեթէ կէսը քանդուած է : ՛Արդէն իոկ ձեռ­ նե ր Կ։ ՚ոաբել, այդ պա բտա կանո ւթիւնը կը թո
ղում «Տառացին։ ինծի Համար ճշա ո ւած սաՀմա–
մեզ Հետ ունեցած իր աւելի քան երեք ժամ տեւող նարկուած է վե քաշին ո ւթեան : \,աւաՀ անգիս տներ,,

տեսակցութեան ընթացքին տեղեակ պաՀ ո ւած է գործարաններ, երկաթուդիներ ՀետզՀեաէ կբ զար­ նը Հասա ՚ յ արդէն* * * ։ Մ՚

մասնաւորաբար Փոքր Ասիոյ կռիւներու եւ ա լ սլա­ գանան : Օատր թզթակիցներոլ թո յլ էի տրուիր ԽՄՐ Պիաի ասդբադաոնանք :

նա կան Հերոսամարտի միջոցին Հայերուս ուղիղ այցելել այգ շրջանները։ Հոգային մեծ բարենորո­

կեցուածքի մասին ւ Պ* Տափերկոլաս եւս խոստա­ գումներ կա տ ա ր ո ւած են ։ Լի թ ո ւան ի ո յ մ էջ մ էկ

ցած է իր թերթը ծառայեցնել ՀելլէնեւՀայ եղ­ միլիոն 482.650 արտավար Հոգ բաժնուած է 78.000 Տիկ • Ազնիւ Գազտզեան ել զաւակներբ 500

բայրական կապերու վեբաՀաստատման եւ ծագած բնտան իքնե րու ։ ի ւրա քան էի ւր Հանրապետութիւն ֆրանք կը նոլիրեն Ֆր • Կապոյտ ե ա չի իսիի Գար.

անտեղի թիւբիմացութիւննեբու Հարթումին : Իրեն Հնդամեայ ծրագիր մր մշակած է, Աոսկուայի մ ան ատ ան, փոխան ծաղկեպսակի, Տիկին Մ^ԱրիաԱ"

արամադրեցինք թերթիս Հրատարակութենէն ի տիպարին վրա յ ։ Սաւքուէլհանի մաՀ ո լան առթիւ;

Fonds A.R.A.M