Page 141 - \ARM_19-1946_03

ւճ ո ա ա ցսսւաւյա &ա$աւտ ^ քատւ^ ՀԱՇ ա հ ԹԵԱՆ

ՕՄէ08Սք–.Բյ–օտյաէտս–6 : Տ Օ հ ա Ջ Տ ձ ճ ա * Ի> Ո Ր Հ Ր Գ Ա Ժ Ո ղ Ո Վ Ը

11. Տ ա Օէաաաս - 1*ձ1ԱՏ ( 1 3 * ) ԻՏԱԼԻԱ ԿԸ ԽՆԴՐԷ Մ Ե Ղ Մ Ա Ց Ն Ե Լ
ԴԱՇՆԱԳՐԻՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ
յ^լքա. 15-70 - Շ. Շ. Ր. Բ»Ո8 1 6 7 ծ 6 3

ք՝ԱԺՆ– Տ>"Ր– 750, 6աս°ս. 400, Արտասա^սւն 1000 ֆրանք

Ա<սձւ 13 ձօճէ 1946 Ե ր ե ք շ ա բ թ ի 13 Օգոստոս

Հաշտութեան հ/ոբՀբդամողովին շաբաթ օր -

I Զ • Տ Ա Ր Ի - 1§« ձտոծ» &9Ո4 - Ն ո ր շրջան թ ի ւ 413 Խմբագրի է– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻ\* Տ քթ ուտն նիստին մէջ, ք։ տ ա լի ո յ վարչապետը, տը կաս–

պերի 3 5 վայրկեան խօսեցաւ Լիտալերէն), յանուն

իտալական պատուիրակութեան եւ բողոքեց դաշ­

նադրին պատմական Հանգամանքին գէմ ։ Գիտել

ՕՐԸ ՕՐԻՆ տուաւ թէ դաշնագրին 78 յօդուածներուն մէջ որ

եւ է յի շաաակութիւն չկայ ի տա լիս յ պատ երազ -

մական՛ ճիգի մ աս ին, իբրեւ ռազմ ընկեր ։ Հյեշտեց
է գա շնադբ ին ոգիէն
իբե՚Օք պիտի Խ վ բ հ ն , թ ե մհեք❁ա « ԲԱՆ ՍՈՐՎԵ8Է-Բ » թէ մ ասնաւոբապէս վՀատած

օ Փորձանք մը եւս,— Նաբդունի - Պաբստմեան եւ սկսաւ զատ զատ քննադատել մասնաւոր տբա–
գրական բանավէհը:
Ամերիկեան կարեւոր շարաթաթերթ մ ր, 1՝11Ո6, մ ագրո ւթ իւննե րը, ամ էնէն աւելի ծանրանալով
- Ի՞նչ փորձանք, պ ի տ ի ը ս է ք : Երանի՜ ր-է բո­
որ Փարիգ կր Հասնի օրր օրին, Օգոստոս \Ղի թի— լոր վէսերը ասոր պէս րլլային։ Անոր մէջ ոչ «դա­ Ք՝րիէսթէի Հ արց ին վրայ * Մյո առթիւ ազազկեց
ւաճան» բասը կայ, ոչ «Նեբգաղր-ի ր֊շնամին», ոչ
լին մէ^ Հրատարակած է նկար մ ր, « Խ • Հայաս­ իսկ «ֆաշական»ը: « Մ ի՛ աճապարէք, պարոններ, անգաբմ անելի

տանի պետ ա կա՛ն երգչախում րր », Հետեւեալ ար– ճ ի շ տ է, ա զ ն ո ւ ա կ ա ն է գ ր ա կ ա ն վ է հ ը , շ ի ն ի չ , սխալ մը գործելու ՛Դ ;
ոգեւորող ել շարժում ստեղծող :
ձանագրռւթեամր . « Թ՛րքտկան օձի րոյնէն Իր ճառին սկիզբէն շեշտեց թէ կբ խօսի իր՜
Ի ՜ ն չ գ ր ա կ ա ն 7 կ ռ ի ւ ն ե ր ե ն ք լ ս ա ծ ո բ Ոամա–
ւթ՚Րչ՝, կարմիր յարութիւն՚ր »: թիացի ջրհանկիրը պիտի կամրցնէին : Անոնց կը բել թարգմ ան բ նո բ եւ տքնաջան մողովրգապե -
Պատկերին պակսէր ոչ միայն տարրական բաբեկրթուրիւնր,
կցուած է քրոնիկ մ ր, որ կր սկսի այլ եւ հմտութիւնը, քննադատի կաբոզուրիւնը եւ տ ո ւթեան մբ քան պար տուած ֆաշական պետ ու -
գրագէտի շնորհը:
այսպէս . թեան՝ մբ։ Պարզեց ի ւո ա լի ո յ ստորերկրեայ պայ -
Կը՚սանչնաք ինծի չափ երկու վիճողները.
— « Ուժի քաղաքակա՚նութեան հովեբր էր - մ է կ ը ՝ Հ ն դ կ ա ս տ ա ն ի ը ն տ ի ր ա ք լ ո ր մ ը ն է (Հինտ քար ը ֆաշական վա րիչներուն գէմ ; Բացատրեց
բեմն օգտակար կ՚րլլան ոմա՛նց: Անցեալ շաբթոլ խորոզր), ո ր գլիւուն փ ե տ ո ւ բ ն ե բ ր ցցած, չ ի վ ա փ յ –
նար հ ա ր ո ւ ա ծ տ ա լ է ու հ ա ր ո ւ ա ծ ստանալէ: Ե ր է թէ իր երկրին գիմ ա գրական պա յքաբն ալ գեր
մ է կ տ՛եղը արիւԹի, կ ր լգէ, կ ր մ ա ք ր է սկեպտիկ
բարերարհալն եղաւ ՝ԲրիստոնԷութեան ամենահին ժպիտը դէմքին, ե ւ վստահ է ո բ դիմացինին ստա­ կատարեց Մ ուսո լին ի ի անկումին մէՀ։ ^իալով բուն
դուստրը, Հայաստան, երկար ատեն հալածական նալիքը նոյնքան արիւնալի պիտի ըլլայ :
իսլամական աշխարհին մէջ : Բարերարը՝ անաս ֊ քաղաքական Հարց էր ուն, յա յտարարեց •
Պիտի հարցնէք թ է ո՞ւրկէ կ ՚ ա ո ն է ա յ դ ուժը ,
այդ ինքնավստահութիւնը: Գացէք իոստովան - 1 . կաբելի չէ խադազութիւն Հաստատել Ել~
ց ո լ ց է ք իր գիրք երր, հագարաւոբ. հատորներ, ո -
տուած Ռուսիան » : րոն՚ք պիտի պատմեն ձհգի թ է ի՜նչ կր քաշեն խհղ– րոպայի մէջ, առանց կարգադրելու գերմանական
հեբը իր ձեոքէն, նոյնիսկ այս տաքեբուն:
(Սիւնակին ա ա կ ււլ ա ա մ ա (լաս տեղեկութիւն– խնգիրր:
Միւսը, բ ա ր ե կ ի ր թ ո ւ խ ե լ օ ք իկ, հազար կը չ ա ­
ներ՝ Հ այեբոլ քրիստոնեացման մասին) : փէ ու կը ձեւէ ըսելիքը: կը վախնայ մրջիւնի 2. իտալիո յ պաշտպանողական մ իջոցնեբբ
վրայ կոխելոլ. բ ա յ ց զգո՛յշ, չբարկացնէք զինք ը,
Յետոյ կր պատմէ քմէ երեք ամիսէ ի վե ր ռու­ անոր ալ զէնքերը սուր ե ն : այնքան կրճատուած են ոբ չեն բաւեր իր ապաՀո–

սական երկու ս ր ընթաց նաւեր ՀՀ տասն Լ ակ Հազար - Ս ի ր ե լ ի Ն ա ր դ ո ւ ն ի , մ ե ր մ ե ղ ք ր ի ՞ ն չ է. վո ւթեան :
ա յ ս տաքուն ի ՞ ն չ պ է ս էաբդա, Ֆ ա ո ւ ս տ ի կամ Կէօ–
Հայէրուէ չեցուա&՝ֆ9 \հո^է "Լ^" հ֊ԼՀ ԲաՌի՝" Միքեր– թ է ի փ ի լ ի ա ւ փ ա յ ո լ ր էաւքլ տ ա ս ն ե ա կ փոփոխակնհրր., 3. Իտալիա կ ՚ ը ն դ ո ւն ի գաղթավայ բեր ու Հա ր–
թարգմանութեանց զանազան ե ւ զարմանազան
կրականի նաւաՀ անգի սաներէն գէսվի (հուս՛իա, պտմոլթիւննհբը, կամ «հոգեբանութեան» ստուգա^ ցին յե տա ձգում՝ը մէկ՛ տարուան Համար, բայց ան–
բանութիւնր:
Տտրտանէչի ճամբով* «Այգ նաւերէն մէկն է ի– Հրամեշտ կբ գտնէ որ իտալացի պաշտօնեաներբ

տալական նախկին ՀձԱաթո ւբն իադն (այժմ՝ Ռօ - ա ր տ օն ո լին մ ա սնա\կց էլո լ անոնց վարչութեան ։՚

ս ի ՚ ա ^ , ամենամեծ նաւը որ երբեք անցած Աէէա \՝ 4. Ղ՚աշնադրին տնտեսական՛ յօդուածները

Վոսփորէնդ ։ ա յն քան ծանր են ոբ դրամ ական քաոս ել սնան՛ -

— « Ամբողջ Միջին Արեւելքի մէջ –ռուսական կութ իւն պիտի պատճառէն, կործանելով ի ա սւլի ո յ

հիւպատոսաբաքննեբր բացած էին իրենց դուռները տնտեսական անկախութիւնը :

հայ աաբագիրւներ^Նն առջեւ, բնակարաններ խոս– 5. Թբիէսթէի եւ շրջանին մ աս ին եղած կար­

ա ա ց ա ծ է ի ն անոնց Հ ա յ կ ա կ ա ն Ս ՛Ս ՚ Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ – գագրութիւն ը երբեք չ ի նպաստէ ր խաղաղութիւն

ր-եան մայրաքաղաքին՝ Երեւանի մ օ տ ։ Ր անոստ­ Հաստատելու երկու զրաց ինե լաւն մ իջեւ ։ Բացի

ներ, ա ղ ք ա տ ուսանողներ, մտաւ ո րակա՛ններ անմի– Թրիէոթէի Համար ծրագրուած աղատ շրջանէն,

^ապէս պատասխանեցին հ ր ա ւ է ր ի ն ։ 1945ի վ ե ր ջ ր 168.000 Ի տալացինեբ Եուկոսլաւիոյ կբ ձդուին, եւ

20.000 հ ո գ ի ղ խ ք ա ծ է ի ն ի ր ա ն ի մ է ջ , 35.000 11ուրի– 10.000 Ալաւներ՝ Իտալիայէն ։ թբիէսթէն ալ Հաշ–

ո յ եւ Լիբււսան;ի մէջ, ուրիշ հազարաւորներ Յ ո ւ - (տ ւ / չ >էվ1 640.000 •/* տա լա ցին ե ր կ ՝անջատո լին իրենց

նաստանխ, Ե գ ի պ ա ո ս ի ե ւ <1)աղեստինի մ է ջ »: Հայրենիքէն ;

Թերթին աշխատակիցր պատմելով Հայաստա­ Պատուիբակբ գի տ ո զո ւթ ի ւնն ե բ բբաւ նաև ւ
իբրեւ ոտ­
նի ոզբերզ ութի ւնբ գար եր ո լ ընթացքին, ֆրան քելի տա լական սաՀմանին վրայ կատարուած

քի կո խան 3 ™յ^՚երու, Արաբներու, Աարակինոսնե– Ո՞ւր է Վ ա հ է ի ն օրհնեալ կ ա բ մ ի ր մատիտը– • • սրբագրութեանց մասին։ լՀառը վերջացաւ ըն՛դ -

րոլ, Աոնկոէներոլ, Պարսիկներու, խաթարներու եւ Պատասխա՞նը : Դ>ուք ալ ի մ ա ց է ք ե ւ ծա՛նր նս– Հանուր լռութեան մէջ*. Բեմէն վար իջած ատեն
տէք ձեր տեղր • Պ* Պըրնզ ձեռքը սեղմեց;
Թո ւբք/ւ բոլ ա ր շա ւանքն՚էբ ո ւն, կը քիչէ թէ Ա * Մ եծ
- Հ ե ր ի ՛ ք է ծուլա՛նաք. բան ս ո ր վ ե ց է ք • • •
Պատերազմէն ՚ / ե բ ^ Հայերը Հյոգնատանջ 111 ,ք/ յ՝ՈԼ՜~ Լոնտոնի թերթերը կը դրէն թէ իւրաքան­
Ս՛ՕՍԻ
սալից աչքեր ուղղեցին արեւմտեան սլետոլ - չիւր պետութիւն առանձին ծրագիր մր մշակա՛ծ է՝

թեանցԴ, խնգրեյոէի աջսւկցիլ Հայկական ազատ, գե­ Թրիէոթէի մաս ին, առանց նկատի առնելու Չորսե­

րիշխան պետութիւն մը կազմ ելու Համար : ՀձԲայց՛ րու քՕ ո րՀ ուրդին կա րգագբութիւնբ կամ զա յն ՛ի ո -

իրենց երազբ ցնդեցաւ Վ^երսա յ լի մ Էջ, իսկ Թուր– վւոիսելոլ Համար ։ ՛Այսպէս, Եուկոսլաւիոյ ծբագի–

քերբ ՀձՀայկական խնդի ր ը կար դա գրեց ինդ սպանե­ ՀԱՅԱՍՏԱՆ րբ կբ տրամագրէ փաստօրէն կցել Թրիէսթէի շր­

լս ՛Ի աւելի քան մէկ միլիոն Հոգի » : ջանը, մ աքս ա յին եւ գրամ ական՛ ՛միոլթեամ բ եւ

3 ե աո յ, ի"ձ\ "Ր Արեւմ ուտքը չկրցաւ ՐԱել, «^/ * Հայաստանդ Յուլիս 12՛/՛ թիւի խմ բա - գիւանագիտական ներկայացուցչութեամբ : կա -

(իուսիան գլուխ Հանեց ։ գրականին մէ^ շեշտելով թէ Հ Հայրենիք վերա - ռավարի չն ալ եոլկոս լալ պիտ ի ըլ/ա յ եւն : Մ իւս

— « Խ • Հայաստանի մէջ ժռղովուրդր ասած դարձող Հա յերբ շրջապատուած են Ա տա լին եան կոզմ է, անգլիական ծրագիր ը կր թելադրէ մ իջազ–

է աւելի արագօրէն քան ուրիշ որեւէ Խ• հանրա - Հոգատարութեամբ », ՛կբ յիշէ նոր բնակարասնե - գա յին վարչութիւն, Մ ի ա ց ե ւսլ Ազգերու Հսկողու­

պետութ^եաւն մ է ջ : ճ ա ր տ ա ր ա գ ո ր ծ ա կ ա ն յւալաջդի– բու շինութթւնը։ Միայն 1 9 4 6 թ ուականին պիտի թեան տակ ։ Ո՝ ո ւս էրն ալ իր են ց մա սնա ւոր ծ բա -

մ*ււ/թ–իւնը այնքան ա ր ա գ եղաւ որ Հայաստանը 1լ ա ււ ու ո ււ ւ ի մ օտ 135.000 քառ * մեթը բնակելի տա­ դիրն ունին, որուն Համաձայն վիճելի շրջանը ուղ­

սկսաւ կոչուիլ Աոսկոլայի « սիրական ոբդի& » : րածութիւն * Պիաի կառուցուին երեք աւաններ,– ղակի Ե ուկո ս լա լի ո յ պիտի յանձնոլի ։ Մ էկ ի՚օս -

Ա յ ս օ ր ռ ո ւ ս ա կ ա ն բա՛նակին մ է ջ կ ա ն 300.000 հ ա յ իւրաքանչիւր բ 2 0 0 տնտեսութեան Համ ար : քով, նոր եւ բուռն պայքար մը կը ս սլա ս ո ւի :

զինուռրներ, 50 հ ա յ զ օ ր ա վ ա ր ն ե ր : Է Լ Մ ռ ս կ ռ ւ ա Մ ինչեւ ա յս տարուան վեբ^բ Հ ա յ բեն իք կբ. Այսօր պիտի լսուի Հունգարիոյ սլա տ ո ւի ր ա -
վերադառնան կա իմի ւնը *
հ ր ա պ ա ր ա կ ա ւ օ ր հ ն ե ց հ ա յ հ ա յ բ ե ն ա ս է բ ն ե ր ո ւ պա­ քանի մը տասնեակ Հազար Հայեր Հ

հանջ ր կարսի եւ Արտահանի գաւառներու մասին Ան Հ ա ա ա կ ան բն՚ակարաններու շինութեան Հա­

Արեւելեան Թուրքիոյ մէջ » : ԱԼՊԱՆԻՐՅ ԽՆԴԻՐԸ ԵՒ ՄԻՋԱԴԷՊ ՄԸ

Այ՛՛ պաՀան^ին առթիւ ՚1՝տ16 Հեռագիր մր րս– մար բացուած է 4 0 միլիոն՛ րուբլիի ՛վարկ, եբկուՀ կ ա բա թ առտուան նիստին մէջ, ԼեՀաստանի

տացած է իր թգթակցէն, որ կը պատմ է թէ ռուս– գրամատուննեբու միջոցաւ Հ վ "ք՛ կ ո*~գէ ան - եւ Զէխոսլովաքիոյ ն՛երկայացուցիչները պաՀ ան -

եւթոկրք սաՀմանագլուխին վրայ, Արտքս ի երկայն­ Հատական բնակարան կառուցանէք, կրնայ քաղա­ ջէցին Ալպանիան ալ ընդունի լ ՚քՍ որՀ րդամողովփն

քը, «/* ո ւս զինուորնեբը իրենց կռնակբ կբ դարձ­ քի մէ^ ստանալ 30.000, գիւղական վայրերու մէ^՝ մէջ, թուելով անոր ղոՀ ո ղո ւթ իւննե ր ը ։ իրենց տ ե -

նեն երբ թուրք զին ո ւո րն ե ր կ անցն ին, ել թուրք 25.000 րուբլի, 1 5 տարի պա յմ անամամ ով * ս ո ւթ էամբ, պետութիւններր կարելի է երեք գա–

գինուորներն ալ նոյնբ կ ընեն երբ ի\* ո ւ ս է ր ր կ անց­ ի*նակարաններու յատուկ Հողերէն 4 0 0 0 քառ» սա՛կարգի բամնե լ ա յս պատէ բազմ ին մէջ, • դաշ­
նոր շինութեանց :
նին ։ Ամէնէն մ ոլեռ անգ Թուրքերէն ոմանք 1լ ոռ­ մեթբ Հ՚1 ՛լ աիտի յատկացուի նակիցներ, չէզոքներ եւ թշնամինեբ ։ Ալպանիան

նան Ո՝ ուս եր ուն դէմ *. Բա յց Ո*ուսերբ անտարբեր, Ե ր ե ւ ա ն է ն հ ա յ ր ե ն ա կ ի ց մ ր կը գ ր է ի ր ազ­ թշնամիներու կաՐԴՐ լ\ի կրնար դասուիլ* լ\էգոՔ

լուռ ու մուն^ կբ շարունակեն իրենց ճամբան » : գականին, Յ ո ւ լ ի ս 13 թ-ուականով ալ չի կրնար Համարոլիլ, քանի որ Առանցքին պե­

Այս բոլորին եզր ա կա ց ո ւթ ի0ւնբ : Ուրիշ խօս– ^Ապրուստբ սկսում է ամաննալ • մթեբքներբ տութեանց յարձակմ ան ենթարկուեցաւ : Ե ուկո -

Ք"*Ն Րո ո *- 1լԼ\ աատկանին այգ Հ ոգերբ*։ • առատանում են % Ար գիլնաբե րական ապրանքն երբ սլալիոյ պատուիրակն ալ ի^եր խօսեցաւ, նախ

Թզթակիցբ կբ յիշէ մանրավէպ մ բ, նախորդ նոյնպէս ։ Մի քանի օր սաւււ9 Ունիվերմագում (Ո՚ - պաշտպանելով Ալպանիոյ պատ իւր Պ * Յալտարիսի

\Ա՝ եծ Պատերազմ էն : նիվե բ ս ալ Մ ադա զին ) ա պր անքնե րի գ ին երր 5 0 % յա րձես կումն էր ուն գէմ ։ Այո առթիւ գանգատեցաւ

Անգլիական քննիչ յանձնսքխումբ մբ կբ Հար­ ամանցան ։ ՎստաՀ եմ որ եթէ գալու լինէք չէք որ Մ * Ն աՀ անգնէբու առաջին ն եր կա յա ցուց ի էր
փոշմանի
ցաքննէր էշր զր ո ւմ ի ՀՀանուս այլ խորամ անկդ քա­ Լգգ^յ" է) * ա մէնքդ ալ 1լ ա շխատէք եւ կ՝առաջարկէ կ ան ոն ագր ի 3անձնամողովին յգել

ղաքագէտը : Մ աՐԳԱ ձանձրանալով ազգագրական Հայկական միջավայրում կ ապրէք Հ՝դ խնդիր բ, եւ պաՀանջեց անմիջապէս քուէարկել Ալ–

եւ վիճակագրական վերլուծումներէն, յանկարծ սլ ան ի ոյ մ ա սնակց ո ւթ իւն ը Հ

կարճ կը կապէ վ ի ճ ա բան ո ւթ ի ւնբ եւ պատուի բակ– 3 ես՛ ո յ խօսեցաւ խո ր Հ րգա յին Բ . պատուիրա­

ներբ կ առաջնորդէ Հայկական դե բեղմ անատուն բ % ՄԵՏՐՈՊՈԼԻՏ ԵՒԼՈԿԻ, Եւրոպայի օրթոտ՛ոքս կը^ Վ.իչԻսԱ1լիյ փառաբանելով Աք պան ի ո յ Հայրե -

Յետոյ կր տանի թրքական գերեզմանատուն մ բ, ա– եկեղեցիներուն Հովուապետբ, մ եո ալ Փարիզի նասէրներուն Գ^՚ՐԸ պատերազմին մէջ։ Ամերիկեան

ւելի մեծ : Եւ Հ անգիսաւորապէս կը յայտարարէ . մէջ, երկարատեւ Հիւանդութենէ մբ վերջ։ Ենթա­ պատ ո ւի բակը խօսք առնելով, առաջարկեց նախ

€. Այս աեսակ թուանշանները չեն ստեր Դ % կայ էր Պո լայ օրթոտ՛ոքս պատրիարքին, իր իրա­ լսել ՝Բ ո ւպա յի, Մ եքսիկայի և Եգիատոսի պա տուի-
աննոցնե ր բ բաղ­
Օ՚Հ, եթէ կարգր ԳաՐ գե րեզմ ւասութեան՛ տակ ունենալով \ 4 երկիրներու Հա - բակներբ, որոնք նո յնպէս մա սնակց իլ կ՛ուզեն ։
Համրելու * * •
դատելու,՝ եւ մանաւանդ մեռելներբ գերեզման մբ. ւա ւո աո եւս լ ները։ 1945 Սեպտեմբերին էր որ Հաշ– կ էսօր էն վերջր* Պ * Վիշի-եսկի նորէն խօսք ուզեց :
տուեցաւՄոսկուայի
Ամբոզ^ Անատօլուն Հայկական պատրիարքին Հետ։ Հթնած էր

չէ՞։ Շ– 1868///–։ ( Լ ո ւ ր ե ր ո ւ շարունակութ-իւնը կ ա ր դ ա լ դ. է շ )

Fonds A.R.A.M