Page 107 - \ARM_19-1946_03
P. 107
8 Ա # II 4
ՊոււկաոյյէճափաւԱ կաէաւաՏը Տ ա բ օ ն ի Տ և յ ՝ ո ս ա ւ 1 ա 1 տը Տարօնէ Հարազատ զաւակներն են Հրեղէն
Հրայրներ բ , աննման Գէորգ Զաւուշնեբբ , առիւ–
(800) դեպի Հայաստան ծասիրտ Կոբէլննեբ բ , զո յգ Աեբոբներբ , Աբաբօնե–
վարմապետ–
« Տաբօնբ Հերոսամարտ չունեցաւ դմբախտա– \ՐլՀ*, Մճօներբ, ՛Լու կաս ու Ա՝արդար
բար» , կլ բսեն շատեր բ , ու կ անցնին % նեբը, Ցրօնաց Մուրատ , Գալէն, Ակօն , Ջ՛՛լոն ,
ԱՐՏԱԿԱՐԳ խԱՆԴԱ֊ԼԱՌՈՒ^ՒԻն Ւ^նչ է սակայն ^.Հերոսամարտ» բառին իմ աս Մօրուք կարապետ , Հ)՝ խա ո ւս/յ Յարութիւն, Աւր ր -
. ժողովուրդ էինք թափառական դարձանք
տր։ Մեր կարծիքով, երբ մէկ Հոգիով անգամ, նայ Ասօն , Պաղչուայ Օվօն , Մեղտու.ա յ Սի սակ
կռուողներ էինք, աղերսողներ դարձանք,
Տուն կայ , պահող չկայ , մարդիկ իրենց աբիլնբ աչք առած՝՝ յուսաՀատա - Գառնենու Տիբօն , Զիաբաթայ քէավանի Մանուկ ,
Արա կայ , վարող չկայ :
կան կռիւ կբ մղեն, ինչ որ ալ բլլտյ մարտն չում ին ի&աբա խան եան ՛էյեր ս է ս եպիսկոպոս , Վարդան վար
ելքբ , յաղթանակ կամ պարտութիւն , "էէսէ կը դապետ րւ տակաւին ինչ Հծռեբ» որոնք թյուրքին
պակսեցնէ Հերոսի արժէքէն ։ քուեր ւիաէսցուցին ։ թ՛շնամին Հայ մողովուրգի մէք
Վ Ա Ռ 1 Ա , 18 Յովս (Տտռով)—, Դէպի Երկիր Առնենք Վարդանանց պատերազմ բ : Երբ Վար– կբ մտնէր եւ իր հ ա ւն ած Հայուհին կբ յափշտա -
—ւ ա հ ա ա յ ս օ ր ո ւ ա ն մ ե ր ն շ ա ն ա բ ա ն ը : Տարիներ ա֊ գանբ 60.000 Քաքերով կբ կռուէ ր Պարսից Հ էնդ կէբ այնպէս, ինչպէս գայլյլ գառնոլկբ ոչխարի
ռաչ1 ողբացեալ Հայ տրիբունը Ա/լնոէ֊նին այսպէս անգամ աւելէ բտւլմ աթէւ բանտկն եբո ւն դէմ , նո յն Հօտէն : Տարօնեան այս Հծռեբն» էին ոբ աղաղակել
Կ՚Ըսէր , կը խօսէր ւո/. կբ գրէր •• Ո՛ վ տարաբաիւա պայքարէն մէք էնկան էնք ել էրեններէն շատերր ։ տուին քիւրտ կիներուն , •—• <Հ Ամա՛՜ն, Աստուած,
մեհ՚գ Հայրենասէր , այսօր քու երաղներգ , ւիա~~ Հա յոց բանա կն եր բ պա ր տո ւե ց ան , բա յց Պարսից ֆիտան եկաւ , ո,Ր>ւբ փախչիմ »յ
փաքնեբգ կիբագորհ՜ոլին , թ ԼՈ1 վՀոլ– Հայրենատան^ գոռոզ կայսբբ Տազկերտ ետ կեցաւ իր ծրագրէն թ՝,ոզ Հշովինիստ»ա կան չ հ ա մար ո ւի ն ա յս աո–
Տ11 ՛ք իղ Հանգիստ բ/լայ , որովՀետեւ քու ցանահ՜ ու Հայերբ աւելի ումեգ վւարեցան իրենց կրօնքին ։ դերբ որոնք կբ գրուին <^Մնացորգ»ի մբ կոգմէ :
սերմբ այսօր իբ Հունձքբ կուտայ* այլեւս մոգո– ք՚սկ Վաբդանբ անմահ տցաւ իբ մահով ։ քէ՝երաՀաւատներբ կրնան գիմել Րաֆֆէէն , Խրէմ–
վոլՐԳ ենք , Հայրենիք ուն ինք , կռուողներ ենք, Գանք նահատակ Տ ար օն ի պատմութեան ։ Տա - •եան Հա՛յ բէկին, Աբ ո ւանձտ եանին ե Անդրանիկին,,,:
պետութիւն ունինք : Ջէ՞ք Հաւատար . տեսէք թէ բօնբ Հայոց աշխարհի սիրտն է ամէն տեսակէտով։ Ալ վերքապէս 1915 թոլականբ։ Ժամանակին
ի՛ նչ կ՚ըսէ յ^ոզովուրգի մեձ՜ երգիչը. Աւ ՚ ԻսաՀակ– Ան է որ ծնուձւդ տուած է Ա ա հ ա կ - Մեսբոպնեբու Տրդատ ր սուրբ ձգելով ելԱ անեա յ այրբ քաշուեչով
եան • • որոնք ստեղծեցին Հայոց այբ ու բեն բ , ու անկախ դաւաճանած եղաւ Հայ ցեղին։ Ան խաչր բնդդրկե–
Տեսանք շքեղ մ ե ր ապագան, անընկսելի աղատ ոգին դաբձուցին մեր լեզուն Յոյներէն ել Պարսէկներէւն ։ լ ՚՛ վ ի վեր քոյ ի/աչ Հանել տուաւ մեր մողովուբդբ։
հ ա յ ր ե ն ի ք ի սիրոյ հասար լքիշտ բ ա ր ձ ր ա ց ա ծ
Տաբօնբ ծնունդ տուաւ Մովսէս քԱոբենացէէն Հայ գիւղացիի ուղեղին մէք այնպէս մբ տպաւոր–
Թուր–կայ ծակիս • • •
որ կերտեց Հայոց պատմութիւն բ, աւանդ ձգելով ուած էբ որ զէնք գոբծածելր մեղք էր : « Քրիստոս
Եւ Նայիրի Զարեան կբ վկայէ թէ մեզ ։ Առանց ք(ք որենացիին պիտի չունենայինք մեր բսած էճ ապտակ մք զարնողին միւս երեսդ գաբ -
Հիմա գոլ չես սամբին բուսած ապրիմ-չապրիմ
պտտմութիւնբ, եւ առանց այգ պատմութեան մեր ձոլբ»ւ Քրիստոնեայ մբ ծնած Րէէա/"՛է Հանդերձ ,
ծաղկի թուփ • • •
Ոչ մ ի դ ա հ ի ս է լ չ ի կ ա ր ո ղ քո լ ե ո ն ե բ ի ն մօտենալ... ագգբ պիտի նմանէր Հիմք չունեցող տունի մբ այլեւս չեմ սէրեր Մեսիան ։ Այլ իմ պաշտամուն
որ մամ անՂ, ւակէ աւերէչ Հարուածներէն շատ ոնց քէս առարկան կբ մնայ Աոլրբ 3ովՀաննէս Մ կրր"
խորտակ ւ լած ու անՀ ետացած պէտէ ր/ Է՛Ս ր
ՈրովՀետեւ պետութիւն ունինք ել պաՀանշ֊ աէչբ , որ քարոզած է * « Ակն /Լսդ ական եւ ատամն
ներ Հ Գեռ Փետրուարին Գրիգոր Տարոլթիլնեան Տարօնր ծնունդ տուած է ՀՀ.1) ա ս մ ան ց ծռեբուն»^ բնգ ատամ ան » • • •
ձա յն ա ս փ ի լռէն իւօսքր գա ղո ւթ ին ուղղելով կ՛ բ– •—• Աանասաբ, Բազտասաբ , Մ Հեր ու Գաւիթ , ո– 1915^ արՀ աւէ բքէն պատաս խան ատ ուս ւթիւն ր
սէր* ^ ԱբտաստՀմանի Հայեր, էսօսքս ձեգ եմ րոնք տասնեակ դա ր ե բ ո վ ո ւլ ե լ ո րեցին սերունդներ չի յնա ր Տարօնի մոոովոլբդին վր ա յ ։ Մեծ քաղաք֊
ուղղում , ամէն օր Հասնող ձեր իյնղրանքնեբին ու այսօր ալ մեր լաւագոյն փառքերէն կր հանգի - ներոլ մէք բազմած Հ^Թոմաս էֆէնտի»նեբն ու Հ^Քա–
պատասխանում եմ. ներգաղթը օբոլայ Հարց է. սանան : Վկայ՝ 1Ա • Արիութեան մէք գտած արձա - ւոբ Պետր՚ոսներ»ն էին որ մեր մողովուբդի մուխբ
շուտով պիտի իրականանա յ , ձեր բաղձանքը մերն գանդբ ։ Տաբօնբ ծնունդ տուած է , Վահագնի , կբ մարէին ։
ալ է \՝ Աստղիկ - ԱնաՀիտի ։ Տաբօնբ չունեցաւ Վասպուրականի բախտաւո**
Ոթր Հա յ՛ո լ սրա էն չէ խօսէր այս յայտարարուէ Տաբօնբ ծնունդ տուած է Մամիկոնեաններուն^ ր ութիւնբ : \,ո յնիսկ Տ ո ւր ո ւբե ր ան է Հարք շրքանր
թիւնբ % որոնք դարեր շարունակ Հայոց բազուկբ հանգի - աւելէ բախտաւոր եղաւ։ Ւ ՚ ն չ էր պատճառ.շ։ Մէ–
Գէպի երկի՛ր* Ներգա՛ղթ * ս»Հա այս բառեբուն սացան ։ կբ այն՝ ոբ այղ շրքանն երբ պարսկական սաՀմա–>
Հնչումներ ո լ ւո ւս կ ա յսօր կ^իրականանա յ Ակնունի– Ու վեր քա պէս Տաբօնբ օրրան բ դարձաւ մեր նագլխէն մօտ ԱԱալով, կրցած էին աւելէ օդտուէլ
էն երազբ : նո բ յեղափոխութեան ։ Հն չակեան ու Գաշնակցա - Հազուագիւտ զէնքերէն քան Մ ուշն ու Աասունբ։
Ամ էսն եր առաք մասնաւոր Հարցարաններ ներ–՛ կան կո ւս ա կց ո ւթէ ւնն ե ր բ ոչ մէկ տեղ կրնա՝յէն Երկրորդ եւ աւելի Հիմնական պատճառլշ ո ուստ -
գաղթ՜ողներու կողմէ լեցուած եւ ղրկուած էէն արգասաւոր ո ւէ լ այնպէս , էնչսլէս Տարօնէ մէք ։ կան զ°բքէ ն եր խ ո ւմ ո ւմ բ այգ շյլքաննե բբ ու յան
Հայաստան, ւորպէսզի Հոն Վաւերացուին Հ Վեր Տաբօն Անդրանիկներբ , ԱեպուՀներբ, Քեռի - կար ծա կէ\ Հ րամ անէ մբ վրա յ ետ քաշուէ լբ , ( տ ես
քերս արգէն Հա յասաանէն երկու պատուիրակներ ներ բ , զո յգ Մ ոլրաաներ բ , Վահաններն ու բազ - Կ * Ա աս ունէ է <ՀՏ աճկաՀ ա յաստան բ ռուսական տի
եկած են՝ քՍրէմչեան եւ Օնթարեան որոնք շաբաթ մաթիլ ուրիշներբ սեղմեց իր կբծքին , օծեց իր Հե րապետութեան տակ» Հատորբ) ։ Մեր մողովուբդբ
ներով զբաղեցան ներգաղթէ Հարցերով : րոսական շունչով ^ անմահացուց զանոնք ։ անզէն էր ։ Եղած փոքրաթէլ զէնքբ գործածեց Հե
Պուլկարէայէն արձանագրուած են մօտ 12.000 րոսաբար եւ էնկալ անդարձ ։ կբ յէ շեմ մէկ Հօրեղ
Հայեր , որոնց 3.500/* միայն այս առաքին կարաւա՛ սա կան Հքամ իոն»նեբ տրամ ադած էր ոբպէսզի բօրս՝ Մոսոյ Մէսաքէ Հ^խափաղլի» Հրացանբ։ Երբ
նէն պիտի մ տոնակցին : Ա յս առթիւ կազմուեցան նե րգազթողներ ո ւ բեռներ բ Հաւաքուին եւ քարափ առա քէն էսկ գէր կբնդխառն բն դՀ ա րո ւմ էն էր զէն–
մասնաւոր յանձնախումբեր , ներգաղթ բ կազմա տարուին ։ Տեսնելիք բան էբ 20 30 քամիոններ քբ գործածել փորձեց , փամ փոլշտբ փողին մ էք
կերպելու եւ ֆոնտ մբ Հաստատելու Համար։ Մէկ որոնք Տօպբիչ եւ Ս իլի՛ս՛թրէ կամ այլուր երթալով մնաց : Ալ այգ անիծեալ զէնքր փայտէ տեղ գոր
ու կէս ամսուան մրանան աշխատանքնեբէ վերք, ներ գաղթողներ ո լ դոյքերբ կբ փոխագրէին՛ ՀԸՐ՜ ծածեց , Հարուածներ տալով թշնտմ ո լ գլխուն ։
գործր լրացած բ/լալով , ներգազթողներբ կազմ ՛ու ճուանքի 1ւ Հպարտանքի օբ մբ եղաւ այսօր , Հինգ Նոյն այգ Մէստքր էր Գարեղէն եւ Գեղամ երկու
պատրաստ Տուչիս 12 \3ին ուրբաթ եւ շաբաթ օր շաբթի , Հայերուս Համար երբ տեսան կառքերր ո*ա զաւակներով ազատուեցալ եւ այմմ ալ 1լապրէ քՕ •
Հասան Վառնա , Աթաբա—ՏԼակօրայէն , Աիլիսթբա– րոնք վեբտտառութիւններով ներգաղթս զներ ր դէ– Հա յաստան : թ՛շնամիէն Հքէ֊-էէ՚֊կ էաՓ1Ր^էս գէ1^
յէն , Հյումէնէն, Տօպբիճէն , քիուսճոլքէն ել ուրիշ պի նաւամատոյց կբ տանէին։ Առտուան մամբ 5ին վւայտով կռոլէլր եւ յաղթելբ Հ եր ո ս ո ւթ է® ւն է թէ
վայրերէ։ Ք-ոլորբ տեսչաւորուեցան ազգ՛ վարմա– սկսաւ եւ վերքացաւ իբիկուան մամբ ^(ին * Պուլ ոչ։ Հեբկերտ ու Անճոն Մերկուայ ձոր քան է մր
բանին եւ պուլկար ական Հ,քՒրկովսկա» ա կա զ եմ իա– կարական կառավարութիւնն ալ մեծ բաբեացակա– մէն չեւ ատամներ բ զէն ո լած շուներ ո չն չացնելէ
յին մէջ։ մ ււ ւ թ ե ամ ր վարուեցաւ ; Հ.Պ ա կամ»նե բ ո ւ քենու - ետք , էր խեղճ ու կրակ ՀՀսոլրմալբ»ով աւելէւ քան
քաղաքիս վար չո ւթիւնբ անթերի կազմ ա կեր թեան առթիւ ոչ մէկ գմուաբոլթիւն : Պարզ ակ 50 քիլոմեթր լե ռնայէն տարածոլթէւն կտրելով Ա .
պում ով մ ր ներգաղթողներ բ ուրբաթէն մին չեւ նարկ մբ եւ մոզովոլբդբ Հանգիստ 1լ անցնէր մաք– Կ ար ա պ ետ է ան ասա ր մ եղ Հ ա ս ա ւ ։ Հ եր ոս,ո լթ է° ւն է
Հ ինգշաբթի ( (Հմուլիս 1 2 1 8 ) կե բա կրեց եւ պատս— սատո ւնէն; Գ եռ աւելին,—- տրամադրած էր 2^ թէ ոչ :
պարեց , Հոգալով անոնց ամէն պիտոյքբ։ Հյոգե– քիլօ ճերմակ Հաց , \^ ՔԷԼ° կարմրցուած Հաց , Իքարախանեան եպիսկոպոսէ մ օ տի՛կ ազգական
նալբ պիտի մեկնէր (Հուլիս \^ին , բայց Հաստլ չո կէս քիէ° Հսյքար , քառորդ քիյլօ աղած ձուկ , Ար է ստակէ սբ (մէականէ) \Գ\֊\էն իր մ էակ Հ բա
րեքշաբթի առաւօտ , երեք օր վերք ։ մէկ քէլօ պաՀ ած ո յ մ էս\, անշուշտ մարդ գլուխ, ցան ո ւէ , Ս ու լ ււ լ էսա յ կամ ուր քի գլուխ բ բազմաթիւ
Վառնան , արգէն լեցուն զբօսաշրջիկներով, նե բ գա գթողէն դրամ ով ; Ա ա կա յն մի մ ոռնաք որ ո ս տ ի կան—զին ո ւո բն ե ր զգետն ե լո վ , զէնքեր կբ յա–
ունեցաւ 800 ներգաղթս զնեբու բազմ ո ւթ իւն մ բ , մ ենք քաղաքաց ինեբս , տ եղա ց ին ե բ ս Հ եր թո վ ել փ Ր Լ Լ Ա ա Ս "ւ՜ ^ԼՐ ՐաՀ–ք"է> Ր անզէն մողովոլրգին ,
առան ց Հաշուելու կէսէն աւելէ ճամ բորղնեբ ավ , կտբօնով 1լ առնենք , ան ալ ոչ լաճ ա էս : Օրինակ , ել ինքն ալ ինկաւ այգ ճամ բու վրայ։ ԼՓա՚ռք իր
ներգաղթողներուն ազգականներ բ , բաբե կամն երբ շաքարին երեսբ երկար ատեն է ոբ տեսած չենք : յիշատակին) ։ Հերոսս ւթի՛՛ւն է թէ ոչ։
ել Ըս^երներբ ։ Քաղաքը ղաբձած էր կատարեալ Կարօտներուն ալ բ ամն ո լ ե ց ա լ ^Լ°ԼԷ^Լ » ճեբմ ակե– 14 տարեկանի մօտ պատանի մրն էի , չտեսա ք
մէկ հատիկ մարգ որ զէնքր ձեռին թ ուլան ար կամ
Հայնոց մբ, ամէն գիշեր նոր տեսարան, աղ - զէն , Հագուստ կա պո լ սա ամէն բան : վատանար ;
գա յին թէ պուլկար ական վարմարան ին պարտէզին Ն ա էս ա սլ է ււ ո բո շուտ ծ էր .իւրաքանչիւր ներ
մէջ բացօթեայ Հ ան ղ էսն եր , շատ անգամ յան սլա ա– գաղթողէ շոգենաւէ տոմ ս առնել 2500 էէվ եւ \ 0 ք*թնչ կարելի է ս ա կա յն ս պասել անզէն մ ո ղո–
բաստից , երգ , արտասանութիւն , զաւեշտ ։ քհուս– լէվ ալ ղպակամ»է Համար Լքի՛՛լոյէ վրայ^ ։Աակայն վուրդէն որ շղթա յա կապ Հրոյ ճարակ դարձաւ ։
ճոլքի Հայկ* երգչախումբբ իր պուլկար ղեկավար– Ներգաղթի 3անձնախում րբ նկատէ առնելով որ ՄոլԼ Ք ք էա ո ս յ Հայկական թաղբ գիմադրեց եւ
րով օրուան փայլբ Կ՝*աւելսնէր Հայ ել օտար գի՝~ <Հպա կամ» բ \ 0 էէվ քէլօն սուղ է , պատկան մ ար– թնդանօթներու Հ ա բ ո ւած ին տակ ոչնչացաւ ;
տոզնեբու առքեւ, ազգային , կոմիտասեան եւ մէնբ ճամ բու ծախքր էքեցուց 1500 քէվէ եւ քէլօն Աասունբ գիմ ադրեց աւելի քան ՛Լեց ամիս ,
պուլկարական երգերով : աԼ ^ էէ ՛ԼԷ ։ է գարմտնաք , եթէ քսեմ ոբ ամենա– մինչեւ ռուս բանակի մամ անում բ , ուր կմախա -
Ք ա զա քի ս ռուս Հրամ անատար բ , ք1 պ ր ա Հ ի մ ով , պզտիկ իրն իսկ մէասէն առէն ^ որովՀետեւ Հրա– ցած մարդիկ սարէն իքտն ե դիմաւորեցին։ Աւա՛դ,
քՒաթար , ոբ սահուն Հայերէն ալ կբ խօսի ռու • ֊ Հ անգո լած էր թէ Հա յա ս տ ան բ տախտակէ կողմ է այնքան ուշ մնացած էր փրկարար բանակբ։
շատ կբ նեղուցէ ել ամ էն մ արդ պէտք է մ էասէն Իբրեւ կենդան ի վկայ , ի վի ճ ա կի ենք ի չուր
«յ; է*մ աննման Յակոբ, քուրի կումբ, քուրի աււնէ էն չ որ կրնայ։ Շատեր էրենց ամենահէն աշխարհ ի աղաղակելու յգ ՏարօԹը ի&կս֊լ, ա ն զ է ն ,
ճամբան կր փշրէ՛* Այսսէէս է բախտբ բոլոր այն բազմ ոցբ կամ խարխուլ աթոռն անդամ բեռ կա իր բախաին. լքօ֊Նսւծ , ս ա կ ա յ ն եերւոսաբար : Տարի
մայրերուն , որոնք ազատութեան կբ տենչան , պած էէն ել ատոր Համար ալ երկու օր ու գիշեր ներ շարունակ « Մ ահ կամ Ազատութիւն » աղա
Մ շոյ զուլում կառավարութիւնք քու գիակբ ար Վառնա յէ ե ր է տ աս ա ր դո ւթ է ւն ր կ* օգն էր ներ դաղ– ղակելէ ետք ինկաւ ռւմասպառ • ք՛նկաւ , վրէ^՜ի
մանի տեսաւ ինձ վե ր աղար ձնելու , քու վրէմ քու թողէն , ռուս զէնուոբփն Հետ : կրեցին ու լեցուցին պարտականութիւնք խլեակնեբուս կտա կեչով ։
մօրգ Հոգու պարտքք թող բԱայ , մէկէ փոխարէն ռուսական Հսկա յ երկծխանի նաւբ , չմ ոռնալով Ա յսօր քՍ . Հա յաստանի մ էք ապրող ամ բողք
մ ո–
երկու ղ էակ գրվելու զուլում կառավարութեան ։ նոյնիսկ տան փիսիկր » գոլրսէն գէւաող ճամբողնե– Հ ա յո ւթեան մէկ տ ասն ե բ ո ր դ բ Տուրուբերանի թբթ–
Քնիր անուշ քունով, օր մլ/ն ալ քու գծած ճամ բով բու խնդուքին տակ ։ ղովուրդն է* ան է որ կբ Հանդիսանա յ մեր
կուգամ քեզ մ էանալու »։ « կարաւանն անցաւ բարձած արցունքով » . . » խմորբ ։
Հարուածն ու կսկիծ * • ՛չկրցան բան մբ խլել քա– Յուզիչ էբ պաՀբ բամնուողնեբուն , լաց ու կոծ, Հա յ մ ո ղո վո ւբ գէն կր մնա յ դաս քաղել պատ
քուսի րտ իքանմոյէն ։ Ան մնաց իր սիրած սկզբունքի սիրելիներ , մնացորդներ կր ձգէին իրենց ետին, մութենէն , Րէէալ մէակամ եւ չտարուիլ դատարկ
բարձրութեան վրայ» աւելի քանքով ու եռանդով ՔոյՐ1 եղԲայՐ ) մայՐ<> հայՐ^ վ ագո ւան յոյսով՛*. եւ սէն վէճեբէ , է բ ա կան ա ցնե լո լ Համ ար մեր ազ
նուիրեց իբ աշխատանքր կուսակցութեան ։ Օբ մբ բոլորս Հոն պիտի մ ի ան անք իրարու , մեր գա լիւն էտէալբ, այլապէս մեր մողովուբդբ է գուբ
1904^ Ա ասնոյ դիմադրութեան զսպում բ խ"ր ե ր կի ր բ , դրախտավայր Հայաստան։ աբէւն թափած պիտ է ,րլլ\ա յ ՛եւ մ ենք անոնց անէծ
վիշտ բացաւ \$անմոյի սրտին մէք։ Կբ կսկծար ու Գէպի Երկիր 800 Հայութիւն։ Գեռ առաքին քէ՛ս ամբսղք ծանր ո ւթեան բ աբմանացած պէտէ բլ–
մեկնին լանք * . . :
ողբալով կ բսէր * կարաւանն է այս ։ Յուլիս 25\էն աչ պէտէ Ներ~
Հայաս
- «Ամէն բան վերքացաւ , իմ Յա կորիս վրէմբ Աոֆէայէ, Ֆէլէպէէ եւ Պ՚ուրկազէ Հայերբ։ XI Անէ՛ծք դաՀէճներուն ։ Փա՛ռք մեր անուանի եւ
մնաց, կբ վախնամ որ ուխտագրում մեռնիմ» ։ գաղթ ^ պարծանք Հայութեան, կեցցէ* անանուն բոլոր Հերոսներու յիշատակին ։
(Մնացեալը յաջորդով) ՄԱՐԳԱՐ ԲԱՐձԵԱՆ տան \ ԼԵԻՈՆ ՏՕՆԻԿԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
ՊոււկաոյյէճափաւԱ կաէաւաՏը Տ ա բ օ ն ի Տ և յ ՝ ո ս ա ւ 1 ա 1 տը Տարօնէ Հարազատ զաւակներն են Հրեղէն
Հրայրներ բ , աննման Գէորգ Զաւուշնեբբ , առիւ–
(800) դեպի Հայաստան ծասիրտ Կոբէլննեբ բ , զո յգ Աեբոբներբ , Աբաբօնե–
վարմապետ–
« Տաբօնբ Հերոսամարտ չունեցաւ դմբախտա– \ՐլՀ*, Մճօներբ, ՛Լու կաս ու Ա՝արդար
բար» , կլ բսեն շատեր բ , ու կ անցնին % նեբը, Ցրօնաց Մուրատ , Գալէն, Ակօն , Ջ՛՛լոն ,
ԱՐՏԱԿԱՐԳ խԱՆԴԱ֊ԼԱՌՈՒ^ՒԻն Ւ^նչ է սակայն ^.Հերոսամարտ» բառին իմ աս Մօրուք կարապետ , Հ)՝ խա ո ւս/յ Յարութիւն, Աւր ր -
. ժողովուրդ էինք թափառական դարձանք
տր։ Մեր կարծիքով, երբ մէկ Հոգիով անգամ, նայ Ասօն , Պաղչուայ Օվօն , Մեղտու.ա յ Սի սակ
կռուողներ էինք, աղերսողներ դարձանք,
Տուն կայ , պահող չկայ , մարդիկ իրենց աբիլնբ աչք առած՝՝ յուսաՀատա - Գառնենու Տիբօն , Զիաբաթայ քէավանի Մանուկ ,
Արա կայ , վարող չկայ :
կան կռիւ կբ մղեն, ինչ որ ալ բլլտյ մարտն չում ին ի&աբա խան եան ՛էյեր ս է ս եպիսկոպոս , Վարդան վար
ելքբ , յաղթանակ կամ պարտութիւն , "էէսէ կը դապետ րւ տակաւին ինչ Հծռեբ» որոնք թյուրքին
պակսեցնէ Հերոսի արժէքէն ։ քուեր ւիաէսցուցին ։ թ՛շնամին Հայ մողովուրգի մէք
Վ Ա Ռ 1 Ա , 18 Յովս (Տտռով)—, Դէպի Երկիր Առնենք Վարդանանց պատերազմ բ : Երբ Վար– կբ մտնէր եւ իր հ ա ւն ած Հայուհին կբ յափշտա -
—ւ ա հ ա ա յ ս օ ր ո ւ ա ն մ ե ր ն շ ա ն ա բ ա ն ը : Տարիներ ա֊ գանբ 60.000 Քաքերով կբ կռուէ ր Պարսից Հ էնդ կէբ այնպէս, ինչպէս գայլյլ գառնոլկբ ոչխարի
ռաչ1 ողբացեալ Հայ տրիբունը Ա/լնոէ֊նին այսպէս անգամ աւելէ բտւլմ աթէւ բանտկն եբո ւն դէմ , նո յն Հօտէն : Տարօնեան այս Հծռեբն» էին ոբ աղաղակել
Կ՚Ըսէր , կը խօսէր ւո/. կբ գրէր •• Ո՛ վ տարաբաիւա պայքարէն մէք էնկան էնք ել էրեններէն շատերր ։ տուին քիւրտ կիներուն , •—• <Հ Ամա՛՜ն, Աստուած,
մեհ՚գ Հայրենասէր , այսօր քու երաղներգ , ւիա~~ Հա յոց բանա կն եր բ պա ր տո ւե ց ան , բա յց Պարսից ֆիտան եկաւ , ո,Ր>ւբ փախչիմ »յ
փաքնեբգ կիբագորհ՜ոլին , թ ԼՈ1 վՀոլ– Հայրենատան^ գոռոզ կայսբբ Տազկերտ ետ կեցաւ իր ծրագրէն թ՝,ոզ Հշովինիստ»ա կան չ հ ա մար ո ւի ն ա յս աո–
Տ11 ՛ք իղ Հանգիստ բ/լայ , որովՀետեւ քու ցանահ՜ ու Հայերբ աւելի ումեգ վւարեցան իրենց կրօնքին ։ դերբ որոնք կբ գրուին <^Մնացորգ»ի մբ կոգմէ :
սերմբ այսօր իբ Հունձքբ կուտայ* այլեւս մոգո– ք՚սկ Վաբդանբ անմահ տցաւ իբ մահով ։ քէ՝երաՀաւատներբ կրնան գիմել Րաֆֆէէն , Խրէմ–
վոլՐԳ ենք , Հայրենիք ուն ինք , կռուողներ ենք, Գանք նահատակ Տ ար օն ի պատմութեան ։ Տա - •եան Հա՛յ բէկին, Աբ ո ւանձտ եանին ե Անդրանիկին,,,:
պետութիւն ունինք : Ջէ՞ք Հաւատար . տեսէք թէ բօնբ Հայոց աշխարհի սիրտն է ամէն տեսակէտով։ Ալ վերքապէս 1915 թոլականբ։ Ժամանակին
ի՛ նչ կ՚ըսէ յ^ոզովուրգի մեձ՜ երգիչը. Աւ ՚ ԻսաՀակ– Ան է որ ծնուձւդ տուած է Ա ա հ ա կ - Մեսբոպնեբու Տրդատ ր սուրբ ձգելով ելԱ անեա յ այրբ քաշուեչով
եան • • որոնք ստեղծեցին Հայոց այբ ու բեն բ , ու անկախ դաւաճանած եղաւ Հայ ցեղին։ Ան խաչր բնդդրկե–
Տեսանք շքեղ մ ե ր ապագան, անընկսելի աղատ ոգին դաբձուցին մեր լեզուն Յոյներէն ել Պարսէկներէւն ։ լ ՚՛ վ ի վեր քոյ ի/աչ Հանել տուաւ մեր մողովուբդբ։
հ ա յ ր ե ն ի ք ի սիրոյ հասար լքիշտ բ ա ր ձ ր ա ց ա ծ
Տաբօնբ ծնունդ տուաւ Մովսէս քԱոբենացէէն Հայ գիւղացիի ուղեղին մէք այնպէս մբ տպաւոր–
Թուր–կայ ծակիս • • •
որ կերտեց Հայոց պատմութիւն բ, աւանդ ձգելով ուած էբ որ զէնք գոբծածելր մեղք էր : « Քրիստոս
Եւ Նայիրի Զարեան կբ վկայէ թէ մեզ ։ Առանց ք(ք որենացիին պիտի չունենայինք մեր բսած էճ ապտակ մք զարնողին միւս երեսդ գաբ -
Հիմա գոլ չես սամբին բուսած ապրիմ-չապրիմ
պտտմութիւնբ, եւ առանց այգ պատմութեան մեր ձոլբ»ւ Քրիստոնեայ մբ ծնած Րէէա/"՛է Հանդերձ ,
ծաղկի թուփ • • •
Ոչ մ ի դ ա հ ի ս է լ չ ի կ ա ր ո ղ քո լ ե ո ն ե բ ի ն մօտենալ... ագգբ պիտի նմանէր Հիմք չունեցող տունի մբ այլեւս չեմ սէրեր Մեսիան ։ Այլ իմ պաշտամուն
որ մամ անՂ, ւակէ աւերէչ Հարուածներէն շատ ոնց քէս առարկան կբ մնայ Աոլրբ 3ովՀաննէս Մ կրր"
խորտակ ւ լած ու անՀ ետացած պէտէ ր/ Է՛Ս ր
ՈրովՀետեւ պետութիւն ունինք ել պաՀանշ֊ աէչբ , որ քարոզած է * « Ակն /Լսդ ական եւ ատամն
ներ Հ Գեռ Փետրուարին Գրիգոր Տարոլթիլնեան Տարօնր ծնունդ տուած է ՀՀ.1) ա ս մ ան ց ծռեբուն»^ բնգ ատամ ան » • • •
ձա յն ա ս փ ի լռէն իւօսքր գա ղո ւթ ին ուղղելով կ՛ բ– •—• Աանասաբ, Բազտասաբ , Մ Հեր ու Գաւիթ , ո– 1915^ արՀ աւէ բքէն պատաս խան ատ ուս ւթիւն ր
սէր* ^ ԱբտաստՀմանի Հայեր, էսօսքս ձեգ եմ րոնք տասնեակ դա ր ե բ ո վ ո ւլ ե լ ո րեցին սերունդներ չի յնա ր Տարօնի մոոովոլբդին վր ա յ ։ Մեծ քաղաք֊
ուղղում , ամէն օր Հասնող ձեր իյնղրանքնեբին ու այսօր ալ մեր լաւագոյն փառքերէն կր հանգի - ներոլ մէք բազմած Հ^Թոմաս էֆէնտի»նեբն ու Հ^Քա–
պատասխանում եմ. ներգաղթը օբոլայ Հարց է. սանան : Վկայ՝ 1Ա • Արիութեան մէք գտած արձա - ւոբ Պետր՚ոսներ»ն էին որ մեր մողովուբդի մուխբ
շուտով պիտի իրականանա յ , ձեր բաղձանքը մերն գանդբ ։ Տաբօնբ ծնունդ տուած է , Վահագնի , կբ մարէին ։
ալ է \՝ Աստղիկ - ԱնաՀիտի ։ Տաբօնբ չունեցաւ Վասպուրականի բախտաւո**
Ոթր Հա յ՛ո լ սրա էն չէ խօսէր այս յայտարարուէ Տաբօնբ ծնունդ տուած է Մամիկոնեաններուն^ ր ութիւնբ : \,ո յնիսկ Տ ո ւր ո ւբե ր ան է Հարք շրքանր
թիւնբ % որոնք դարեր շարունակ Հայոց բազուկբ հանգի - աւելէ բախտաւոր եղաւ։ Ւ ՚ ն չ էր պատճառ.շ։ Մէ–
Գէպի երկի՛ր* Ներգա՛ղթ * ս»Հա այս բառեբուն սացան ։ կբ այն՝ ոբ այղ շրքանն երբ պարսկական սաՀմա–>
Հնչումներ ո լ ւո ւս կ ա յսօր կ^իրականանա յ Ակնունի– Ու վեր քա պէս Տաբօնբ օրրան բ դարձաւ մեր նագլխէն մօտ ԱԱալով, կրցած էին աւելէ օդտուէլ
էն երազբ : նո բ յեղափոխութեան ։ Հն չակեան ու Գաշնակցա - Հազուագիւտ զէնքերէն քան Մ ուշն ու Աասունբ։
Ամ էսն եր առաք մասնաւոր Հարցարաններ ներ–՛ կան կո ւս ա կց ո ւթէ ւնն ե ր բ ոչ մէկ տեղ կրնա՝յէն Երկրորդ եւ աւելի Հիմնական պատճառլշ ո ուստ -
գաղթ՜ողներու կողմէ լեցուած եւ ղրկուած էէն արգասաւոր ո ւէ լ այնպէս , էնչսլէս Տարօնէ մէք ։ կան զ°բքէ ն եր խ ո ւմ ո ւմ բ այգ շյլքաննե բբ ու յան
Հայաստան, ւորպէսզի Հոն Վաւերացուին Հ Վեր Տաբօն Անդրանիկներբ , ԱեպուՀներբ, Քեռի - կար ծա կէ\ Հ րամ անէ մբ վրա յ ետ քաշուէ լբ , ( տ ես
քերս արգէն Հա յասաանէն երկու պատուիրակներ ներ բ , զո յգ Մ ոլրաաներ բ , Վահաններն ու բազ - Կ * Ա աս ունէ է <ՀՏ աճկաՀ ա յաստան բ ռուսական տի
եկած են՝ քՍրէմչեան եւ Օնթարեան որոնք շաբաթ մաթիլ ուրիշներբ սեղմեց իր կբծքին , օծեց իր Հե րապետութեան տակ» Հատորբ) ։ Մեր մողովուբդբ
ներով զբաղեցան ներգաղթէ Հարցերով : րոսական շունչով ^ անմահացուց զանոնք ։ անզէն էր ։ Եղած փոքրաթէլ զէնքբ գործածեց Հե
Պուլկարէայէն արձանագրուած են մօտ 12.000 րոսաբար եւ էնկալ անդարձ ։ կբ յէ շեմ մէկ Հօրեղ
Հայեր , որոնց 3.500/* միայն այս առաքին կարաւա՛ սա կան Հքամ իոն»նեբ տրամ ադած էր ոբպէսզի բօրս՝ Մոսոյ Մէսաքէ Հ^խափաղլի» Հրացանբ։ Երբ
նէն պիտի մ տոնակցին : Ա յս առթիւ կազմուեցան նե րգազթողներ ո ւ բեռներ բ Հաւաքուին եւ քարափ առա քէն էսկ գէր կբնդխառն բն դՀ ա րո ւմ էն էր զէն–
մասնաւոր յանձնախումբեր , ներգաղթ բ կազմա տարուին ։ Տեսնելիք բան էբ 20 30 քամիոններ քբ գործածել փորձեց , փամ փոլշտբ փողին մ էք
կերպելու եւ ֆոնտ մբ Հաստատելու Համար։ Մէկ որոնք Տօպբիչ եւ Ս իլի՛ս՛թրէ կամ այլուր երթալով մնաց : Ալ այգ անիծեալ զէնքր փայտէ տեղ գոր
ու կէս ամսուան մրանան աշխատանքնեբէ վերք, ներ գաղթողներ ո լ դոյքերբ կբ փոխագրէին՛ ՀԸՐ՜ ծածեց , Հարուածներ տալով թշնտմ ո լ գլխուն ։
գործր լրացած բ/լալով , ներգազթողներբ կազմ ՛ու ճուանքի 1ւ Հպարտանքի օբ մբ եղաւ այսօր , Հինգ Նոյն այգ Մէստքր էր Գարեղէն եւ Գեղամ երկու
պատրաստ Տուչիս 12 \3ին ուրբաթ եւ շաբաթ օր շաբթի , Հայերուս Համար երբ տեսան կառքերր ո*ա զաւակներով ազատուեցալ եւ այմմ ալ 1լապրէ քՕ •
Հասան Վառնա , Աթաբա—ՏԼակօրայէն , Աիլիսթբա– րոնք վեբտտառութիւններով ներգաղթս զներ ր դէ– Հա յաստան : թ՛շնամիէն Հքէ֊-էէ՚֊կ էաՓ1Ր^էս գէ1^
յէն , Հյումէնէն, Տօպբիճէն , քիուսճոլքէն ել ուրիշ պի նաւամատոյց կբ տանէին։ Առտուան մամբ 5ին վւայտով կռոլէլր եւ յաղթելբ Հ եր ո ս ո ւթ է® ւն է թէ
վայրերէ։ Ք-ոլորբ տեսչաւորուեցան ազգ՛ վարմա– սկսաւ եւ վերքացաւ իբիկուան մամբ ^(ին * Պուլ ոչ։ Հեբկերտ ու Անճոն Մերկուայ ձոր քան է մր
բանին եւ պուլկար ական Հ,քՒրկովսկա» ա կա զ եմ իա– կարական կառավարութիւնն ալ մեծ բաբեացակա– մէն չեւ ատամներ բ զէն ո լած շուներ ո չն չացնելէ
յին մէջ։ մ ււ ւ թ ե ամ ր վարուեցաւ ; Հ.Պ ա կամ»նե բ ո ւ քենու - ետք , էր խեղճ ու կրակ ՀՀսոլրմալբ»ով աւելէւ քան
քաղաքիս վար չո ւթիւնբ անթերի կազմ ա կեր թեան առթիւ ոչ մէկ գմուաբոլթիւն : Պարզ ակ 50 քիլոմեթր լե ռնայէն տարածոլթէւն կտրելով Ա .
պում ով մ ր ներգաղթողներ բ ուրբաթէն մին չեւ նարկ մբ եւ մոզովոլբդբ Հանգիստ 1լ անցնէր մաք– Կ ար ա պ ետ է ան ասա ր մ եղ Հ ա ս ա ւ ։ Հ եր ոս,ո լթ է° ւն է
Հ ինգշաբթի ( (Հմուլիս 1 2 1 8 ) կե բա կրեց եւ պատս— սատո ւնէն; Գ եռ աւելին,—- տրամադրած էր 2^ թէ ոչ :
պարեց , Հոգալով անոնց ամէն պիտոյքբ։ Հյոգե– քիլօ ճերմակ Հաց , \^ ՔԷԼ° կարմրցուած Հաց , Իքարախանեան եպիսկոպոսէ մ օ տի՛կ ազգական
նալբ պիտի մեկնէր (Հուլիս \^ին , բայց Հաստլ չո կէս քիէ° Հսյքար , քառորդ քիյլօ աղած ձուկ , Ար է ստակէ սբ (մէականէ) \Գ\֊\էն իր մ էակ Հ բա
րեքշաբթի առաւօտ , երեք օր վերք ։ մէկ քէլօ պաՀ ած ո յ մ էս\, անշուշտ մարդ գլուխ, ցան ո ւէ , Ս ու լ ււ լ էսա յ կամ ուր քի գլուխ բ բազմաթիւ
Վառնան , արգէն լեցուն զբօսաշրջիկներով, նե բ գա գթողէն դրամ ով ; Ա ա կա յն մի մ ոռնաք որ ո ս տ ի կան—զին ո ւո բն ե ր զգետն ե լո վ , զէնքեր կբ յա–
ունեցաւ 800 ներգաղթս զնեբու բազմ ո ւթ իւն մ բ , մ ենք քաղաքաց ինեբս , տ եղա ց ին ե բ ս Հ եր թո վ ել փ Ր Լ Լ Ա ա Ս "ւ՜ ^ԼՐ ՐաՀ–ք"է> Ր անզէն մողովոլրգին ,
առան ց Հաշուելու կէսէն աւելէ ճամ բորղնեբ ավ , կտբօնով 1լ առնենք , ան ալ ոչ լաճ ա էս : Օրինակ , ել ինքն ալ ինկաւ այգ ճամ բու վրայ։ ԼՓա՚ռք իր
ներգաղթողներուն ազգականներ բ , բաբե կամն երբ շաքարին երեսբ երկար ատեն է ոբ տեսած չենք : յիշատակին) ։ Հերոսս ւթի՛՛ւն է թէ ոչ։
ել Ըս^երներբ ։ Քաղաքը ղաբձած էր կատարեալ Կարօտներուն ալ բ ամն ո լ ե ց ա լ ^Լ°ԼԷ^Լ » ճեբմ ակե– 14 տարեկանի մօտ պատանի մրն էի , չտեսա ք
մէկ հատիկ մարգ որ զէնքր ձեռին թ ուլան ար կամ
Հայնոց մբ, ամէն գիշեր նոր տեսարան, աղ - զէն , Հագուստ կա պո լ սա ամէն բան : վատանար ;
գա յին թէ պուլկար ական վարմարան ին պարտէզին Ն ա էս ա սլ է ււ ո բո շուտ ծ էր .իւրաքանչիւր ներ
մէջ բացօթեայ Հ ան ղ էսն եր , շատ անգամ յան սլա ա– գաղթողէ շոգենաւէ տոմ ս առնել 2500 էէվ եւ \ 0 ք*թնչ կարելի է ս ա կա յն ս պասել անզէն մ ո ղո–
բաստից , երգ , արտասանութիւն , զաւեշտ ։ քհուս– լէվ ալ ղպակամ»է Համար Լքի՛՛լոյէ վրայ^ ։Աակայն վուրդէն որ շղթա յա կապ Հրոյ ճարակ դարձաւ ։
ճոլքի Հայկ* երգչախումբբ իր պուլկար ղեկավար– Ներգաղթի 3անձնախում րբ նկատէ առնելով որ ՄոլԼ Ք ք էա ո ս յ Հայկական թաղբ գիմադրեց եւ
րով օրուան փայլբ Կ՝*աւելսնէր Հայ ել օտար գի՝~ <Հպա կամ» բ \ 0 էէվ քէլօն սուղ է , պատկան մ ար– թնդանօթներու Հ ա բ ո ւած ին տակ ոչնչացաւ ;
տոզնեբու առքեւ, ազգային , կոմիտասեան եւ մէնբ ճամ բու ծախքր էքեցուց 1500 քէվէ եւ քէլօն Աասունբ գիմ ադրեց աւելի քան ՛Լեց ամիս ,
պուլկարական երգերով : աԼ ^ էէ ՛ԼԷ ։ է գարմտնաք , եթէ քսեմ ոբ ամենա– մինչեւ ռուս բանակի մամ անում բ , ուր կմախա -
Ք ա զա քի ս ռուս Հրամ անատար բ , ք1 պ ր ա Հ ի մ ով , պզտիկ իրն իսկ մէասէն առէն ^ որովՀետեւ Հրա– ցած մարդիկ սարէն իքտն ե դիմաւորեցին։ Աւա՛դ,
քՒաթար , ոբ սահուն Հայերէն ալ կբ խօսի ռու • ֊ Հ անգո լած էր թէ Հա յա ս տ ան բ տախտակէ կողմ է այնքան ուշ մնացած էր փրկարար բանակբ։
շատ կբ նեղուցէ ել ամ էն մ արդ պէտք է մ էասէն Իբրեւ կենդան ի վկայ , ի վի ճ ա կի ենք ի չուր
«յ; է*մ աննման Յակոբ, քուրի կումբ, քուրի աււնէ էն չ որ կրնայ։ Շատեր էրենց ամենահէն աշխարհ ի աղաղակելու յգ ՏարօԹը ի&կս֊լ, ա ն զ է ն ,
ճամբան կր փշրէ՛* Այսսէէս է բախտբ բոլոր այն բազմ ոցբ կամ խարխուլ աթոռն անդամ բեռ կա իր բախաին. լքօ֊Նսւծ , ս ա կ ա յ ն եերւոսաբար : Տարի
մայրերուն , որոնք ազատութեան կբ տենչան , պած էէն ել ատոր Համար ալ երկու օր ու գիշեր ներ շարունակ « Մ ահ կամ Ազատութիւն » աղա
Մ շոյ զուլում կառավարութիւնք քու գիակբ ար Վառնա յէ ե ր է տ աս ա ր դո ւթ է ւն ր կ* օգն էր ներ դաղ– ղակելէ ետք ինկաւ ռւմասպառ • ք՛նկաւ , վրէ^՜ի
մանի տեսաւ ինձ վե ր աղար ձնելու , քու վրէմ քու թողէն , ռուս զէնուոբփն Հետ : կրեցին ու լեցուցին պարտականութիւնք խլեակնեբուս կտա կեչով ։
մօրգ Հոգու պարտքք թող բԱայ , մէկէ փոխարէն ռուսական Հսկա յ երկծխանի նաւբ , չմ ոռնալով Ա յսօր քՍ . Հա յաստանի մ էք ապրող ամ բողք
մ ո–
երկու ղ էակ գրվելու զուլում կառավարութեան ։ նոյնիսկ տան փիսիկր » գոլրսէն գէւաող ճամբողնե– Հ ա յո ւթեան մէկ տ ասն ե բ ո ր դ բ Տուրուբերանի թբթ–
Քնիր անուշ քունով, օր մլ/ն ալ քու գծած ճամ բով բու խնդուքին տակ ։ ղովուրդն է* ան է որ կբ Հանդիսանա յ մեր
կուգամ քեզ մ էանալու »։ « կարաւանն անցաւ բարձած արցունքով » . . » խմորբ ։
Հարուածն ու կսկիծ * • ՛չկրցան բան մբ խլել քա– Յուզիչ էբ պաՀբ բամնուողնեբուն , լաց ու կոծ, Հա յ մ ո ղո վո ւբ գէն կր մնա յ դաս քաղել պատ
քուսի րտ իքանմոյէն ։ Ան մնաց իր սիրած սկզբունքի սիրելիներ , մնացորդներ կր ձգէին իրենց ետին, մութենէն , Րէէալ մէակամ եւ չտարուիլ դատարկ
բարձրութեան վրայ» աւելի քանքով ու եռանդով ՔոյՐ1 եղԲայՐ ) մայՐ<> հայՐ^ վ ագո ւան յոյսով՛*. եւ սէն վէճեբէ , է բ ա կան ա ցնե լո լ Համ ար մեր ազ
նուիրեց իբ աշխատանքր կուսակցութեան ։ Օբ մբ բոլորս Հոն պիտի մ ի ան անք իրարու , մեր գա լիւն էտէալբ, այլապէս մեր մողովուբդբ է գուբ
1904^ Ա ասնոյ դիմադրութեան զսպում բ խ"ր ե ր կի ր բ , դրախտավայր Հայաստան։ աբէւն թափած պիտ է ,րլլ\ա յ ՛եւ մ ենք անոնց անէծ
վիշտ բացաւ \$անմոյի սրտին մէք։ Կբ կսկծար ու Գէպի Երկիր 800 Հայութիւն։ Գեռ առաքին քէ՛ս ամբսղք ծանր ո ւթեան բ աբմանացած պէտէ բլ–
մեկնին լանք * . . :
ողբալով կ բսէր * կարաւանն է այս ։ Յուլիս 25\էն աչ պէտէ Ներ~
Հայաս
- «Ամէն բան վերքացաւ , իմ Յա կորիս վրէմբ Աոֆէայէ, Ֆէլէպէէ եւ Պ՚ուրկազէ Հայերբ։ XI Անէ՛ծք դաՀէճներուն ։ Փա՛ռք մեր անուանի եւ
մնաց, կբ վախնամ որ ուխտագրում մեռնիմ» ։ գաղթ ^ պարծանք Հայութեան, կեցցէ* անանուն բոլոր Հերոսներու յիշատակին ։
(Մնացեալը յաջորդով) ՄԱՐԳԱՐ ԲԱՐձԵԱՆ տան \ ԼԵԻՈՆ ՏՕՆԻԿԵԱՆ
Fonds A.R.A.M