Page 54 - ARM_19-1946_02

ՑԱռյսէ

ՀԱՑ Ր են Ի ՛Բ Ի ՀիԱգ կոկոԱԱԽ հիԱ աՕոՕք ԱՐԱՔՍԻ ԾՆՈՒՆԴԸ
(Հէքեաթ)

աԱմաձ պսակաւաԱեաՆ&

1915 ; Ա ե ս տ ա ր ի ն էը վերջին օրերը կը Համրէ*

Արիւնի թարկ Հոտ մը կբ տ ա րածուի միԼոցին մ ԷԼ ։ Խպաւէպ են Հ ^ է « ց ձպւհրը աաուսկ,
Սարերը բարձըր, բարձրաշէն գմթէթ :
Թել *քը կ ա յ սրտիս ի ա ր ը ՝ որ չ ի գադ– Ամէն կողմ անթաղ մեռելներ։ Ու Դեո– շ ա տ ե ր , ոբ Այդ ս ա Ր ո լ ձ^Ր1»–11 ենուց ժամանակ
Մ ի հայ մ ա յ ր կ ՚ ա պ ր է ր իրեն որդու, հետ:
րիր թ ր թ ռ ա լ է երբ վիշտիս մատները կը սուինաՀաբ , ինկած էին Հոս ու Հոն եւ, ամէն
Ինչպէս կր հնչէ ծաղկունանց միջով
բ ա խ ի ս անոր––– ԵՂ– • ԴՈԻՐԵԱ՚ն անցնող դարձողէ պ ո ւ տ մը կ ե ա ն ք կը խնդրէ ին ։ Սալփ հովն անո՜ւշ,
Այդպէս մեղրաձայն՛
*ԼեբԼին գարու, պ ա տ ե ր ա զ մ ն ե ր ը ա ն գ ա մ մ րն աշ Ե ս ալ, մէկ զաւակը այս մարտիրոս ժողովուր­ Հօտն աոաջ ձգած , սրինգ փչելով
իրկուն տուն կուգար միամօր տղան:
ե կ ա ն ցուցադրել իսկական դիմագիծը մ ա ր գ ո ւն Հ դին , որբութեան սեւ կնիքբ ճ ակտիս , այն օրերուն
էյս նրանց դ ր կ ի ց կ ՚ ա պ ր է ր մ ի ա ղ ջ ի կ ՝
քաղաքակիրթ մար գուն՝ ո ր ուրանալովդ իր ա ր - ինկած էի ամեՀի լեբան մբ ս տ ո ր ո տ ը Հանգչող Ոսկհմագելավ սարերի եզնիկ։
Ու նրանց սէրը գարնան պէս ծ ա ղ կ ա ծ ՝
մէքն ու արժանիքը , Լ ա բ դ ե ց ու փշրեց սանձակո - գիւղակ մը որ կբ թ ա ր գ մ ա ն ո ւ է ր Ա ե ւ Թ՛առ ։ Վաո. - վ ա ս մ ա ն ծ ա ղ ի կ :

տոբ իր իսկ Հրա Հա կերան երր, յանուն ընչաքաղց 12 տուներէ բաղկացած ա յ գ քիւրտ դիւղակը* Այս վաւչ աշխարհում ի՞նչ կայ փոփոխուն,
փան բախտը մարդուս–
կիրքերու %Փրկութեան եւ յաղթանակի ^է%ո ՜ 12 Հայորդիներ կը պ ա Հ է ր իր ծոցին մէէ։ Ամէն ի՞նչ կայ ամպի պէս անհիմն ու փխրուն,
Քան բախտը մարդուս :
ցլլ վ ե ր ա ծ ե լ ո վ դա տ ա պա բ ա ո ւթեան եւ պ ա ր ա ո լ - մէկս փ ր ց ո ւ ա ծ մեր արմատներ է ն , կ՚ապրէինք
Որտեղից որ էր, մեր աշխարհ մտան
թ ե ա ն , միութեան եւ կեանքի միԼռցը վերածելով մա Հա ս ա ր ս ուռ վայրկեանն եր ։ Հ ա յ ի թ շ ն ա մ ի ք • • • մ ա ր դ ա կ ե ր պ գազաԱ,
Եկան քանդեցին մեր տունն ռ ւ այգին,
քայքայումի եւ մաՀուան , արդարութիւն եւ իրա­ Ւ՚րիկուն մ ը ։ Ո տ ք ի վբայ կենալու ուժ չունիմ ։ Աահ, աւեր բերին մեր շէն աշխարհքին:

ւունք ե օ թնա սլա ա ի կ խ ա չ ո ւ ե ց ան աՀ աղան գի շե - Տ ո դ ն ա ծ եմ: Փորս անօթի ու մարմինս կ՚ասդըն -, Եւ մ ի օր եկաւ մ ի վ ա յ ր ի հօրգա,
Ու ա յ դ հ օ ր դ ա յ ի գ լ ո ւ խ - բ ռ ն ա պ ե տ
փորն եր ո վ • * « տուի։ *Լա՚խ մը կայ մէԼս : Տեսաւ նազելի սիրուն աղջկան,
Խլեց մօր գրկէն ու տարաւ իր հետ :
Գմուար է կանգնի լ թարմ ա ւ ե ր ա կ ս յա եր ո լ Ա կ ա մ ա յ դուրս կբ նեա ո ւիմ յ ՚)՝ր ան առԼեւ՝ ա–
Այս տխուր անցքր երթ լսեց տզան՝
առԼեւ, սլաղարիւն , դ ա ս ա ւ ո ր ե լ Հին ու դարաւոր շ™ւնը , պ ա ռ ա ւ ի մը պ է ս կ՚ըսես , աւել մը ձեռքը , Ոչխարը թողեց գայլ՛երի բերան,
Գնաց խլելու թշնամու ձեոքէն
դ է ա ք ե ր ր եւ անոնց Հեղինակները իրենց պատճառ՜ փ Լ Հո ո ո օ ճաէ֊ւէ 5 Սարերի եղնիկ ամբախտ աղջկան :

ներով ու Հ ե տ ե ւ ա ն ք ն ե ր ո վ , գ ա ր ո ւ ս ոճիրներր մեղ՛­ կռնակս պ ա տ ի ն ՝ սեմին վրայ կը կենամ X Սարի կողերին վրանների ծով ,
Ու նրանց մէջտեզ մ ի կարմիր վ ր ա ն ։
մացնելու տ ր ա մ ա դ ր ո ւ թ ե ա մ բ » . * Եւ սակայն կա - 3 ան կա բ ծ , մ աՀ աս ա ր ս ուռ խ ա ւ ա ր ին մ ԷԼԷն Եւ բռնապետը գրկում աղջկան .
Մագր կը պոկէր լացով ու կոծով :
քելի է յայտնել ա ն վ ա ր ա ն որ մարդբ կբ մնայ մի­ ձայն մը կբ Հասնի ։ Ա տիկ էլ՛ ընեմ: Աայլ մբն էր,
եւնոյն ամէն Ու վ ր ա յ պ ր ծ ա ւ յ ո ւ ս ա հ ա տ տղան,
ե ս ա ս է ր եւ աիւթապսւշտ. ա ր ա ր ա ծ ը , որ մ օ տ ա կա յ պա Հ ա կան ո ց է մ ը ճռնչելով եկաւ ու Դ-աշոյնը խրեց սիրտը գ ա զ ա ն ի ։
Այն բռնաւորի խոլամներն եկան,
գ ա ր ո ւ եւ ամէն իԼավյսյրի մէԼ։ կ ե ց ա ւ անկիւնը ; 1Աումբ մը ե ր ա խ ա ն ե ր կ՚երեւին Փերթեցին մէկտեզ տղին, աղջկան :

մէԼբ, որոնց պ ւ ր ո ի կ գլուխները, ա ր ելէն խանձած Ապա թշնամին լէշն իրենց մեծին
Հետներն առած՝
Հ ե տ ե լելով միչա ս ե փ ա կ ա ն շաՀու տ ի եղեր ա - կոկոններու պ է ս կ՚օբօբուէին : Աայլապանը, բիրտ կատղած, փրփրած,
Աւեր ալարով առաջ գնացին :
կան օրինագրքին , կ՚ունենանք այն խորունկ Հա - մ ա ր գ մը,՛բռնեց անոնց ցնցոտիներէն ու, մէկի կ
Մայրը սպասեց մի հատիկ որդուն,
մ ո զումը ոբ թ է ե ւ Մ ա Ր Գ Ա իրաւունք ունի ծնելու ••• մէկիկ, մ ե ռ ա ծ տերեւներու նման վար ն ե տ ե ց ւ Ու օրեր անցան , որդին չ ե կ ա ւ տուն,
Լալով , ողբալով բնկալ սար ու քար,
ա զ ա տ օ ր է ն , բայց չունի իրաւունք շնչելու եւ ապ­ ԱայԱԼ* դարձեալ, գնաց Հ ե ռ ա ց ա ւ X Որդուն կր փնտռէր, ոբ աւա՜ղ չը կար :

րելու իբրեւ մարգ՝ արդարութեան եւ իրաւունքի Գ ա ղ տ ա գ ո ղ ի , աԼ ու ձախ նայելով մ&քոեցայ ։ Եւ մի առաւօտ գտաւ իր որդուն,
՞Նազիկ հարսի հետ՝ մ է կ մ է կ ո ւ գրկին–
բնականոն կ ե ա ն ք ո վ մ ը ։ Այ՛* է մեկնակէտը այն Եղբայրներու պ է ս սեղմուեցան իրարու։ Կը գ ո - Սուրբ նշխարները համբուրեց լացով,
ւմ ես Ու նրանց գ ր կ ա ծ ՝ ա ւ ա ն դ ե ց հ ո գ ի ն :
բռնազբօսիկ պայքարին որ մարդը կը Հանէ մար - :•յն կը գող,
Արդար արիւնր չի կորի ի զուր,—
գուն դէմ , անձնական շաՀու գիւանագիտական Աստծու հրաշքով՛ մօր, հարսի, ազի
Արիւն –^արցունքէն հագար ակն - աղբիւր
խոստումներով, մինչ մարդկային անմեղ արիւեր Տ ա ն կ ա ր ծ , մէկուն կմախաց ած դէպքին վրայ Իխեցին նման լուսեղէն աստղի :

կը ծ ա ռ ա յ ե ց ն է իբբել աղբիւր , իր ս ե փ ա կ ա ն շա - ժ պ ի տ մը փայլեցաւ։ Կը նայիմ ։ Կը նայի ինքն ալ Եւ գետին թափուած պուտերն արիւնի
Անուշ հոտերով ծաղիկներ դառաճ •
Հերուն *• • ինծի։ Ա ր դ ե օ ք ճանչցաթլ, չեմ գ ի տ ե ր ։ Բայց գի­ Անուշ հոտերով, հազարան գոյնի,
Աղբեբաց - արիւն, շուշան անթառամ :
տ ե մ որ բան մբ ԷՀսել կ՚ուզէր : Անցան քանի մբ
Աղբիւբներն ալմաստ ու անապական
Ղ՚արձնենք սակայն , պատմութեան ընթացքը էսուլ վայրկեանն եր : Եւ աՀա, չորցած շրթնեբէն, Բլբուլի ձայնով օրօր ասացին,
Ծաղիկներն ամբիծ ու անմահական
գ է պ ի . . . Ապրիլ 1 1 ։ Թ ո ւ ա կ ա ն մը իր կսկիծին չափ ծամծմելով , բ ա ռ մը արտասանեց • Ծածկեցին անզարթ քուն մտածներին։

անմոռանալի ։ Ա պ ր ի լ * * * ամիսներու անմեղն ու Հացի՛կ կ՛ուզեմ * *. Այն սեւ օրուանէն քփւրակն են կոչուհլ
Գ մ բ է թ սարերը բիւր - աղրիլբնէրաւվ •
մանկունակդ՚ , որ քու նորածիլ կ ա ն ա չ ո վ ու մ իր ա– Ա նա ց ա ծ ը չկրցաւ շարունակել : կապանքի մբ Այն սեւ օրոլանէն սար՛երն հն զուգուել
Զոհուած արիւնի վառ ծաղիկներով։
բ ե ւ ո վ կ՚ոգԼունես գարունը բովանդակ աչխաըՀին, պէս– ա կ ռ ա ն ե ր ը գ ո ց ո ւ ե ց ա ն X
Ու ա յ դ ակները Հ ա յ ո ց սարերէն
ու կը բ ա շ խ ե ս պ ա ր գ ե ւ ն ե ր ո ւ դ ամէնէն թակագինը , - Վ ա ղ բ ա ռ ա ւ օ տ , ա խ պ ա ր ի կ , ըսի աչքերս Իջել են , կոլգան , ու կ՛իջնեն էլի ,
Հ ի ւ ս ո ւ ե լ ո վ ի ր ա ր ՝ մ է կ տ ե զ դ ա ռ ե լ հ/6
Կ Ե Ա Ն Ք Ը > անխտիր . . . Ա ինչ գեղեցիկ առաւօտ մ ր սրբելով, վաղը ա ռ ա ւ օ տ Հացիկ ալ պ ի տ ի բերեմ, Մեր Մայր - Արաքսը հազար սիրելի:

երբ կեանքը կը պ ո ռ թ կ ա ր վերածնունդի ցնծու - պանիր ալ : Մի վ ա խ ն ա ր : ԱՒ. Ի Ա Ա Հ Ա Կ Ե Ա Ն

թ ե ա ն Համերգովը ներդաշնակ* ու մինչ ծերեր ու Չպատասխանեց : Ա ութը կը ց ա ծ ն ա ր : իր

մանուկներ թ ա ց աղօթքը շրթունքին կ՚օրՀնէ ին ու բախտակիցնեբուն պ է ս այս պզաիկբ ինքն ա լ,գլու­

կը փ ա ռ ա բ ա ն է ի ն լոյսդ կ ե ն ա ր ա ր , գուն մեղսակից խը կ ա խ ե ց կուրծքին ու փակեց ա չքեր ր :

խ ա ւ ա ր ին ... կ ա մ ե ց ա ր խ ա փ ա ն ե լ արեւը մեր ան­ •Բն Կացա լ ա ր դ ւ-օ էձես

մեղ երկուքին ... եւ կ ա տ ա ղ ի ու մ ո լեդին քանդելով եդրբը. ա ռ տ ո ւ ն վ ե ր ա դգ ֊ա ար բճձա յ ՛հ չեմ գիտեր
, ոչ ոք գ ս ն–

բոյները բիւրաւոր բնտանիքնեբու , գարձուցիբ զիւ-նը

Հաւք բունաւեր , բեկորներ Հայրենազուրկ * .• • , Ըսե^մ , ըսեԲմ թ է ինչ ե գ ա ն ա յգ կոկոնները :

ա ն Հ ա ւ ա ս ա ր փորձութեան ենթարկելով արի ա - Լսեցէ՚քխ լսեցէ՚ք, ո ՛ վ աշխարՀի Հզօրներ , ա–

բանց սերունդի մը ազնուական Հ ա ն գ ա մ ա ն ք ը » • . եւ րիւեռուշտ դաՀիճներբ, ա յ գ գիշեր, անոնց գլուխ­

յ ա ն դ գ ն ե ց ա ր վար առնել ու մարել շողշողուն ա ս ա– ները քաքերուն վբայ փշրեցին X

ղը քու ծ ա գ ո ւ մ է դ աւելի Հին մողովոլրդի մր երկ–

նա կամ արին վ ր ա յ է ն , \ նենգ ու դիւային ժպիտով աՏՈՒՐ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ

մր * * ՛Այսպէս վ ա ր ո ւ ե ց ա ր , ա յ ո , Հ ա ւ ա տ ք ո վ մը որ

ք ո ւ կ դ է ր * * * եւ յոյսով մը որ կը յաԼոդիս աւե - սուրբ ա ւան դ ո ւթի ւնն ե ր ո ւ ն , պ ա Հ ա կ ր Հա յկական

բակներու վ ե ր ա ծ ե լ Հայ մտքի մեծութիւնն ու ա ն ե գ ծ ոգիին ու ո ս կ ե ք ա ն դ ա կ կոթոոքԼ մեր ցեղա­

ս տ ե ղ ծ ագո րծող թ ա փ բ եւ ս տ ո ւե ր ո տ ե լ ցեղին ա– յ ի ն Հրաշակերտներուն :

ն ա ղ ա ր ա պ ա տ ի ւ ը ։ Բայց * .« վ ի ժ ե ց ա ւ Հբէշային Հայրենիք աննման, անկարելի է մոռնալ ե-

ծրագիրդ։ Ու գ ա բ ե ր ո վ Հոսող Հայկական արիւնն ր ախտ իքը աստուածատի պ ծնոգներուդ ո բոնց շբ–

ու արցունքը բ ի ւ ր ե ղ ա ց ա ծ այսօր, կը պանծացնեն նոբՀիւ չ ս ա ռ ե ց ա ւ արիւնը երակներուն մէԼ որդի -

մ եր ան մ աՀնեբուն փ ա ռ ք ն ու զօրութիւնը գեբա - ներուդ գիւց ազանց։ Որդիներուդ՝ որ նուիրումի

զանց * * * չ թ ա փ ե ց է ք արիւնը , նաՀ ատակն րեու Հոգը եւ զո Հա բեր ո ւթե ան ա ս պետ ա կա ն պատ իւն եր ո վ

կբ բեղմնաւորէք ի վ ն ա ս ձեզ % Աերմեբ կը ց ա ն է ք , Հռչակուեցան Համաշխւ հ ն պւ ւ բ ա գմնեք,
թատերաբեմէն՝ շառաւիզներ
Հ ա մ ա կ կ ե ա ն ք եւ ո յ մ ։ Ո ր ք ա ն Հնձէք, աւելի 1լ ա ֊ իբրեւ արժանաւոր բ

ճ ինք» . ըսաւ (հր • Լուսաւորիչ, զգաստութեան Հայկ - *Լաբդանի անվեՀեբ ցեգին* որ իրենց պոո–

Հ բաւի րելով Հ ե թ ա ն ո ս թագա ւո ր ը : պ ա տ ե ա յ կ ա մ ք ո վ ու վսեմ խոյանքով սլ ս ա կ ո ւե ց ան

Ա Հ ա թ է ինչու Ապրիլ 1 \բ թ ո ւ ա կ ա ն մ ը ն է ան­ դ ա փ ն իներով ան թ ա ռ ա մ ։

մոռանալի եւ փառապանծ , որ կը մնայ վեր, շատ Ա յ ս պ է ս է որ մեր ն ա Հ ա տ ա կ ն ե ր ո լ արիւնով ա–

բարձր սովորական օրերու իմաստէն , իր ամուր եւ կօսուած Հ ո դ ր կբ ծլի ու կր ծա զկի ձ՜առ ու ծաղ­

ներկուռ ն կ ա ր ա գ ր ո վ ։ ք*բ ցաւի եւ Հ պ ա ր տ ո ւ թ ե ա ն կունքով, իր ս է ր ե ր ո վ ու սերմերով յ ո ր դ ա ռ ա տ • +*

վսեմ ներշնչումով յ զարմ ան աՀ բաշ ան մ ա Հ ութ Լ ան կոիքր ԳՐոԼ^^*ԼՈէԼ

թ ո ւ ա կ ա ն մրն է Ապրիլը ո ր ե թ է մոռնան ա– մեր ալեզարդ եւ լուսասփիւռ Հայրենիքի ճակա -

մէնքը, ամէնքը*** չեն կրնար մոռնալ Հայ մայ - տին :

րերը : Անոնց սրտին խորը քանդակուած է լուսա՛­ Եւ ա Հ ա թ է ինչու սգաւորի տարազով

ւոր յիշատակբ ցեգին բոլոր Հ ա ր ա գ ա տ ն ե բ ո ւ ն , ան­ մօտենաբ Ապբիլեան Տօնին , չնսեմացնելու խի -

խտիր ։ Ա ա յրեբունն են փ ա ռ ք ն ու պարտութիւնը զա խ ու Հ պ ա ր տ մ աՀ ո վ պսակաւս րներոլ փառաւո ր

Հ ա յ ր են իքին ։ Ա ա յ բ ե ր ո ւ ն կբ մնայ արցունքն ու յ ի շա ա ա կր ։ Փ ա ռ ք մը որ ցեղինն է , որ ա զգինն է*

մպիտը կեանքին « * • սէր աննման եւ բնորոշիչ մայ­ փ ա ռ ք մը որ մեր պ ա շ տ ե լ ի Հայրենիքինն է եւ զոր

րութեան որ կ ո ւ գ ա յ կր Հասնի Հին Հին դար րեու ոչ ոք կրնայ խլել • • •

պողպատ եա յ խաւերէն , Հայ ցեղի յեզափո իսոլ - Օ ՚ Հ , ԱԱ(րի^լ » Աար1՚^1 րնգՀանուր Աեռելոցր

թի լեներով Հարուստ բ ա գ մ ա դ ա ր եան կեանքէն : Հայուն » * • Ա օ տ ե ց ի ր պա Հ մը խնկաւէտ <Հ.Լո յ ս

Անոր ծ ա գ ո ւ մ բ ցեղինն է* խ ո ր ա ր մ ա տ եւ անխոր - Զո ւ ա ր թ՚$>ն ե ր ո վն ո լ մ եղեգին եր ո վ ր Հ ո գեղմ ա Ա կի­

տակելի • *« րակմուտքիդ ու միւռոնաբոյր ծնոզներուս Հետ

Ապրիլ անմոռանալի է մանականդ, իբրեւ մտեր իմ լսէ պ ա զ ա տ ա ն ք ք որդիներուդ տարա -
արիւնռուշտ քաղաքակրթութեան ճա -
արասւ մը գիր* ու մի դ ա դ ր ի ր թրթռացնելէ վշտին ԹԵԼԸ

կ ա տ ի ն , մինչեւ Լ Ւ Ո Վ Ւ Ն վ ա ր ձ ա տ ր ո ւ ի մեր դա - մեր բազմալար նուագարանին , աւելի Հզօրա -

բաւոր զոՀերուն արիւնովը նուիրականացած ան - ց ա ծ եւ աւելի ներդաշնակ ե ր գե լո լ փ ա ռ ք ը ՝ մ եր

վիճելի իրաւունքը , իրաւունք մը՝ աւելի քան ար­ պսակաւորներու շ ք ե գ ա շ ո ւ ք կարաւանին * * * ան -

դ ա ր եւ անվիճելիորուն իրենց սիրտն ու Հոգին,ի– թ ա ռ ա մ ծագիկներով պսակաւոր՝ մեր ՚ յ ն ն մ ան

րենց միտքն ու բազուկը միացուցած են ք ա ղ ա ք ա ց ի ն Հա յրենիքին ; ՈՍԿԵԳԵՏԱԿ , Տ ա ր ե գ ի ր ք , նոլիրուաս՜ Արաբ -

թ է գիւղացին ,սուրի եւ էսաչի պաշտօնեան ,մտաւո­ ԱՆՆԱ ՇԱՀԼԱՄԵԱՆ կիրի եւ չ ր ^ ա ս 1 ՛ պ ա տ մ ո ւ թ ե ա ն եւ ա ղ դ ա գ ր ո ւ թ ե ա ն I

րականն ու կ ո ւ ս ա կ ց ա կ ա ն ը , մեծն ու փոքրը, բո - Խ մ բ ա գ ր ե ց ^ Ա . Բ ա խ տ ի կ ե ա ն , Պէյրութ, 1945։ Գ թ

100 ֆ ր ա ն ք :

Լ"րբ, ՐՈԼՈՐ11 անխտիր եւ միաբան՝ որ ղ ա ն գ ո ւ ա ծ ա – ՊԱՏԱՆԵԿԱՆ Ա Ր Ձ Ա Գ Ա Ն Գ , ընտանեկան շաբա–

յ ի ն բազուկներով, արիւն քբսէինքով կերտած են թաթերթ, ժ՛ տարէ թիւ 5 (1 Մ ա ր տ 1 9 4 6 ) : Հ աս - ԱՐԱԲԿԻՐ8Ի ԱՇՈԻ՚ԼՆԵՐ, ն ո յ ն Հեղինակէն ,

մեր ս ե փ ա կ ա ն Հայրենիքը : սկ— ՒԼ Տհոօւ-եաո, ճաշոշՅՈ քԴշտտ, Օշյս՚օսէհ, Տ առա չ ա ր ա ն . Հ . Ներսէս Վ . Ակինեանի : Պէյ("»–թ 1
(Լւետո) տ
Հայրենիք • * » Հաւատարիմ պա Հակը քքեղին 1 9 4 3 ։ Գին 10 ֆրանք։ Հասցէ Տ&ւե» թ ^ ա ^ Ո ,

Fonds A.R.A.M