Page 223 - ARM_19-1946_02
P. 223
6 ԱԹԱ Զ ա
ԳԻՏԱԿԱՆ ԱՍՈՒԼԻՍ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ Հ ե զ ա պ ե ս աաա
ւՍ հ Ա փ ա թ փ ք ը » ծ Ր Ե հԱ Ն ՎերՐապէս * • .
օ Անցեալի յեղափոխականներուն նման, Հայ
<ձՍէմվ,աթիք»ը 1,ղայրն գրութեան կարեւոր Արարատի ադամանդէ աչքի տակ , ք՛ոյ Ժ կամ աւոբ Աշխ ա ր Հ ամ արտի ամ բոզՐ տեւողու
Փայլփլում ես հանց մատանու գոհարակ ,
մէկ մասը կր կազմէ . կր գտնուի գանկին մէ^ եւ Իմ Երեւան, չքնաղ ոստա՛ն հայկական : թեան , կապարճն ու պա ր ս ա տի կբ , նետն ու աղե -
ողնայարի իւրաքանչիւր կողմին վրայ, Աղային ղԲ ուս բե դան ութ , լեռնեբն ու անկոխ բարձրունք֊
կծիկներու չղթայ մր կամ իրարու միացան՝ Հան - նեբբ թավւառելէ վերՐ , խաղաղութեան ա ր շա լո յ -
Դոյ9 Ը > որոնք Հաղորդակցութեան մէ^ են ^ղա - Վարդ տուֆից ես հաբսնաշոբհրդ կաբել , սին ի խսդիր գ դարձեալ մտաւ մոդովոլրգին մ ԷՐ ։
Յակինթ լոյսի աստղհր կրծքին քո շարել ,
յին կեդրոնական դրութեան Հետ, ( " – ՛ յ " առաւելա Իմ Երեւան, իմ վարդարա՛ն հայկական : Եկա՛ւ վերիսպէս , ծառայելու վաս(1 հայրեն–
պէս կ՝ արձակեն կամ կ՝ ընդ ունին Աղային րնաթե– հ Ա1 <ձ յ որուն Հարազատ ծնունդն էր ։ Եւ , Հուսկ ու
լեր, կազմելով անսաՀման ցանց մը անվերի ճիլ - րեմն , Հասակ նետած անձնեայ ու թիկնեղ ,
դաւորումներոլ, որոնք կր թափանցեն մարմնի բո Հովտում լերանց շուրջպար բոնած երկնի մէջ , կաշմ բուռն , կո բ ո վա բ ի բ եւ ամ ենազօր , ան պիտի
Դու նազում ես նորահարսի նման պերճ,
լոր գործարաններուն ել Հիւսուածքներուն մէ^ : իմ Երեւան, իմ ծառաստան հայկական : լեցնէ պա կա ս բ բժիշկին ու զարմ անին բոլոր ա -
Ա՝յԳ &անցր գործ՜արաններու բոլոր մասեբուն նոնց , որոնք ֆիզիքական ու Հոգեկան նելմկայ
լէ. ՂԸ. Բա1յԻյԷ էվայԻ^՛ իորՀբգաւոր ներ խո լմում - Րլախտաւոր վիճակին տուայտանքը կ՚ապրին ։ Ան
ներ, մեր կամքէն բոլորովին անկախ , սակայն Մեզբ դեղձի , սաթ խազողի հայրենիք , եկաւ շարունակելու իր կիսատ թո զած գործբ ։
Հեղեզուել ես դու գետերով մրգերի —
խիստ կարեւոր՝ կենսական ամրող^ գործունէու - Իմ Երեւա՛ն, իմ մրգաստա՛ն հայկական։ Մ եր շրՐանին մ էր , ամ էն Հա յ որ եր կա կեն ց ա զ
թեան Համար , եւ Հիմնական տարրը կը կազմէ չէ եւ որ անիմաստ գոյութիւն մբ չունի , ան որ
Հիւսուա՛ծներու կենսական բնդՀտնուբ երեւոյթ - գիտէ պրիսմակին բիւրեղներուն ճաճանչէն ծիրա
նեբուն: - Ամենուրեք, ուր կայ գէթ մի հայորդի , նի գօտիին գոյնեբուն Հեշտանքբ վայելել , գերա
Նրա մայրն ես, յոյսն ես նրա հուր սրտի,
Ան ղ ւււմտզ՛նական տեսակէտով, կրնանք չլսեք Իմ Երեւան, իմ հանգրուան հայկական : գո յն Հաճոյքով մբ , Զպակաս թիլեբբ կ՛ուզեմ ոբ
թէ ք/Լայիս գրութեան կեդրոնբ կբ գանուի գանկին լրանայ » մբ կ՚բսէ :
եւ ողնայարին մէր, ուրկէ կբ մեկնին ել ուր կբ Աեզանիս վրայ ուր, վերՀրատարակուած վեր
, իբրեւ
մամ անեն ՐԻզեբը , մինչդեռ սէմփաթիք լ \ ո ա յէ^1 Մայր Արաքսի այն ափերից շարունակ Րին չորս թիւեր բ յ ա զ թ ա կանօր էն կ՛երեւան
՚Իեզ են թախծում երեք գերուած ծիծեռնակ — դասա–
գրութիւնբ գետ եդուած է ոսկբա յին շբ ^ա սլա ա էն կարս , Անի , Վան , երեք օրրան հայկական : բո վան դա կո ւթ ի ւն , լեզու , ոճ , խնամ ուած եդինակին
գուբս ; Առաջինը կամաւոբ է , մինչդեռ երկրորդբ լորում , նիլթեբոլ պէսպիսութիւն ,Հ
ա՛հ կա իւ մ եր կամ քէն , սա կա յն խիստ գո րծուն եա ք պաշարն ու Հ մտ.ո ւթ ի ւն բ , թ ե ր թ ր կբ վերածեն
եւ կանոնաւս բոգ աճական կեանքին % ի* ր գեր բ կր Հհռունհբից հալքերի պէս տարագիր տեսակ մը Համայնագիտարանի։ ՚Հյիւթեր՝ որոնք
ՏոէԼն կը դառնան պանդուխտ որդիքդ , երկի՛ր —
կայանայ կանոնաւորել գործ՜արաններու գործու– Իմ Հայաստան, իմ ապաստան հայկական : Հանրութեան կբ Հրամ ղուին քադցբաՀամ պտուղ —
եէութեան ուժդնոլթիւնբ՛, ^*Ա1էռլ սպառումին ւիբ— ներոլ նման ։ թղթատեցէք անգամ մբ , Հին կամ
բա յ , կանխեյ վատնում ր եւ խնա յել անօգուտ մ ապ նոր սոյն կարգի Հրատարակութիւն մբ , դուք պի
շումներ ր : Դեռ ափերին այս քարաշատ , գովանի , տի զանազանէք , ակնթարթի մբ մէր, այն է խոՐ
Կը խոյանան նոր քաղաքներ գեղանի ,
Սէմփաթիքբ կբ ներգո բծէ քրտինքի գեղձերու Իւք Երեւա՛ն, իմ օթհւա՜ն հայկական : տա ր բե ր ո ւթ ի ւն բ որ կայ ^Հայ ք՝ոյժ՝ֆին եւ անոնց
փոքր մկաններուն եւ մաղեր ու մկաններուն վբա/* միվեւ :
եւ ա յգ կերպով կր մ ի^ամ տէ մ արմն ի րերմ ական Ոգեկո չումն է ան կարծես , մ եր անցեա լին ու
կանոնաւս րութեան Հ ՝Բ բտինքբ գո լո ր շի ան ա լո ւի Ուր եղել եմ, երգս քեզ է հրազհլ , ներկայի Հիպպոկրատի տուրքին : ՝ք՝ան\ի* , քանի*
Հրազդանի անոյշ ազմոլկր լսել ,
ցրտութիւն յառածէ կոլգայ, իս"կ մաղեր բ ցցուելով Իմ Երեւան, ծովակ Սեւա՜ն հայկական : բնթե րցողնե ր իրենց Հիացումն ու գո Հ ո ւն ա կո լ -
մոբթր կր պաշտպանոլի ցուրտին գէմ ։ Ան կբ Հրա՜ թ՜իւնր կբ յա յտնեն , յա յտարարելով թէ ^ափսո՛ս
մ ա յէ ամր ո զ ր մ աբսողական խողովակին շաբժա - որ շուտ կբ Հատնի՝^ * * •
կան ո ւթե ան , կբ կանոնաւորէ սեղմ ի է գնղեբնեբբ , Աշնանային բարտիներդ, քնքշաթեւ Իսկ ես, կբ կրկնեմ մի միայն, մեծ բանաս -
Ոսկիներ են տեղում համբին իմ թ ե թ ե ւ ,
Հետե լա բա ր ՝ իր ա՚ղդեցութիւն բ անՀրամեշտ է Իմ Երեւա՛՛ն, ռսկէ վրան հայկական : տեզծին ԼԱ* իսաՀակեանի , որուն ՚յՕամեակբ տօն
մարսողութեան մեքենականութեան Համար : ուեցաւ գեռ նոր, Հոս եւ Հայաստանի մէՐ; , բնթ–
կ՚բնդլայնէ կամ կը կծկէ աչքին բիբբ, եւ ստոծա բ իքէ մ բ վերՐ , բառ առ բառ արտասանած սա
նիի այղ խաղով՝ կբ թոյլատրէ աչքի ցանցենիին Սիրտս լիքը երգով , սիրով մի անծիր , էսօսքբ* ՀԵթէ արտասաՀմանի մ ԷՐ գրոգ մբ կայ,
Ես կարօտի համրով եկայ քեզ այցի, ՚Լործբ միայն պի
տալու կա տ ար ե լա սլէ ս ճշդուած պատկե բներ : Իմ Երեւա՜ն , իմ երգաբան հայկական : ան ալ Հյ • Նարգունին է , որուն
Աակայն սէմվւաթիքի կանոնաւորող ազդեցու - ԱՇՈՏ տի ապրի » :
թիւնբ գերա կշիռ է արեան շրջաբերութեան մԷՐ : ԳՐԱՇԻ ՏՈ՚ԲԹ– 3– ՓԱՓԱԶԵԱՆ
Անոր ճիւղաւորումներ բ կր վերկանան արիւնային
եւ աւշային անօթներու պատ եր ո ւն րնդարձակ ցան ՁԱՅՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ
ցի մբ մէՐ՛. Այգ ցնցուղներ բ, սէմփաթիքի ազղե - Ղ՝աաբ գրուի լուբՐ Հիմերու վրայ եւ զայն վարող–
ց ո ւթ ե ան տակ , կրնան կծկուի լ կամ բնգաբձակ - ոերբ բլլան պարկեշտ մարդիկ ։
ուիլՀ Այսպէս , ամէն վայրկեան այդ Րգային ներ– •Բ1Ե8ԻՆԵՐՌՒ ՋԵՌՆԱԲԿԸ Բանախօսութենէն վերՐ , «*աբա մ աղք, թատե– .
խումին ենթակայ է Հ ի լսուած՜ ի մ բ կամ գործարա օ բա խումբի կոզմէ ներկա յացնելու « Ջէ յթունի
նի մբ մէր աւելի կամ նուաղ քանակութեամբ Հո - Մ ԱՐՍ ԷՅ Լ - ՚Բզիի Հայրենակցական Միռւ - պատերազմլչ% թատերախազբ , Լգործ Ա * Հ^աՀԷ -
սող արիւնք։ Մ որթի մակերեսին վրայ անօթներու թիւնբ , որ պատերազմի բնթտցքին դադրեցուցած նի՝) չորս արաբ, Զէյթունի կեանքէն։ Հակառակ֊
սեղմում բ կբ յայտնուի դեղնութեամբ, եւ կբ էր իր գո րծո ւնէո ւթ իւն՛բ , վերՐեբս , Ամերիկայի թե բութիւննե բուն , գերակատարներ բ յարոզոլ -
նուաղեցնէ շբՐոզ արեան գանգուածին պա զո ւթ ի ւ– կեգրոնփ ՀբաՀանդին վրայ ւքերակազմո ւած բ լ լ ա ~ ~ թեամբ կատարեցին իրենց դերերբ։
նբ, մինչդեռս՝ անօթներու բնգլայնումր Հակառակ լով , առա՚րին առթիւ , գովելի գա դա փա ր բ յղացած Եբրո րդ արարի դա գա ր ին , Պ * Արմէն արտա
արդիւնք կուտայ , եւ յառար կբ բերէ մորթին կար՜ էր իրարու մօտ Հ աւաքելու բոլոր ՝Բգեցիներք ։ սանեց իբ մէկ ո ա ա ն ։ււ ւ ււր ր , ձօնուած ապբիլեան՝
մբութիւնբ ։ Հայրենակցական Միութեան կոչին պատաս - զոՀերու յիշատակին ։
Ա էմ փաթիքբ ամ ենազօր կանոնաւս բող մ բ չէ , խանած էին մեծ թիւով ՝§°՝ղեցիներ ։ Հաւաքսյթբ \քեր կա յա ց ո ւմ Էն վերՐ , օրուան նախագաՀ ր
ան ալ իր կարգին կ՛ազդուի քիմիական կամ ֆիզի՜ տեղի ունեցաւ Յունիս 23 ին , կիրակի օր , Պ* Ն՛ թեմ գալովն բսաւ թէ տօնակատարութեան առթիւ
քական կարդ մբ պատճառնեբէ , Հոգեկան եւ զդա– Կրճի կեանի ագարակ ր ՚. Եղան ուղեբձնե բ , մեներգ Հրաւէր ղրկուած էր բոլոր կազմ ակե ր պո ւթ իւննե–
ցական շարժառիթներէ : իր Հ ա կազգեց ո ւթ իւննե ր բ ներ , աբտասանոլթիւններ ել զանազան անակնկալ բուն ան խտիր : իրենց պաշտօնական մասնակցու -
բոլոր անՀատնեբու Համար նոյնբ չեն : Յանկար - ներ Հայրենակիցներու կողմ է : Մ ասնաւոբա բար թփւնբ բերած են Ազգային Առարնորգարանբ , կա
ծական վախ մբ յառար կբ բերէ անօթներու կծկու սւ չք ի կբ զա բ նէ ին նո բ սեր ո ւնդ ի ներ կայաց ուցիհէ պս յ ա 1$աչբ եւ Հ • 3 * Ղ՝ա էակցութիւն բ ։ Ապա ,
մի տարբեր աստիճաններ՝, եւ կբ յայտնուի գեզ - ներու Հայեցի երդերն ու ա ր տ ա ս ան ո ւթ իւննե բ բ Հ շնոբՀակալութիւն յայտնելով ներկաներուն, փակ–
նութեամ բ , քր111 ինք ի առատութեամբ , ստամ ո քսի հքոբոված Հաւ մբ, նուիրուած Հայրենակից Պ* ուած յայտարարեց Հանդէսի պաշտօնական մա ոք ,
կծկումով եւ մինչեւ իսկ նուաղումով։ Ամօթբ կամ Կա յծտկ ^աբայեանի կողմ է , աճուրդի դրուելով որմէ վերՐ սկսան պարեր ք տեւելով մ ինչեւ լո յս Հ
ամ չկոտութիւնբ կրնա յ ոմ անց կւ էրմ բու թի, գո յա ցաւ մ օտաւո րապէս Հինգ Հազար ֆրանք ։ Թղթակից
պատճառել, մինչդեռ ուրիշներու քով բաբկոլ - Առատ կերուխում էն վերՐ^ եզան Հայկական եւ Մ ԱՐ ԹԷ Կ 0
թիւնր յառար կբ բերէ անօթներու րնդարձակում ; քգեցիական պարեր որոնց մասնակցեցաւ նեբկանե–
Սէմփաթիք Րղային դրութիւնք անՀատնե բու րոլ մեծամասնութիւնր ։
Համաձայն կբ ներկայացնէ առաւելութ իւննեբ կամ ՄԱՐՍԷՅԼ Ամէնէն անտեսուած արուար -
թեբութիւններ ։3ուզական կամ խիստ զգայուն ան Ուշ մամանակ, ներկաներբ մեկնեց ան գոՀ ձանն է Մ արթէկօն ոբ կբ տա ր ած ո լի Լէ ՛Լ 0 լի վի
Հատնե բո լ վրայ սէմփաթիքբ մեծ չափով կբ Հա տպաւորութեամբ , իբենց Հետ աանելով գեղեցիկ Հանրակառքին դծին երկա յնքբ , միա յարկ եւ երկ–
կազդէ , իսկ ոլրիշԳէեբոլ վրա յ՝ իր Հակազգեցոլ - օրուան մբ յիշատակբ ։ պերկայ լքը. յ ար կ տո լներ ո վ եւ խան ո ւթնեբո վ ։
թիւնբ նուազ Է, Համաձայն արտաքին տղգեցոլ - ԶԷՅԹՈՒՆԻ ԵՒ ՍԱՍՈՒՆԻ ՅԻՇԱՏԱԿԻՆ Մայր պողոտայէն դէպի վեր բուն Մ արթէկօն
թիւննեբուն ։ Այն անՀ ա ան եր բ , որոնց սէմփաթիքբ կանանչ պարտէղներումԷՐ կորսուած է *կարմիբ ա–
կբ յարմարի կենսական բոլոր պարագաներուն, ՄԱՈՍ1ՀՅԼ * Ա աս ո ւն ի ապստամ բո ւթ ե ան եւ գիւս է պզտիկ տնակներ կիս աւարտ , որոնք զուրկ
1լ ունենան արեան կանոնաւոր շբՐաբեբութիւն , կբ Զէյթունի պատերազմի յիսնամեակին առթիւ , Ս • են նաեւ օղային կազէ ել ելե կա բա կանո ւթենէ ։ ՛Բի ք
պա Հեն իրենց մարմն՛ի յօրինուածութեան Հա՛ւասա Ղ՝ • Հնչակեան կուսակցութեան Ա) ր ան ււ ա յի Վ,աբիչ մբ վեր Մարթէկոյի մաս կը կազմեն Ֆ՚ոնտանքչբ
րակշռութիւն բ , եւ իրենց գործարաններուն կանո Մարմնի Հովանաւորութեամբ եւ ՄաԲսէյլֆ ԼԲւ\ա~ եւ Սէն - ժիւլիէնը , զուտ Հայկական գիւդ մբ, բո
նաւոր գո րծո լնէ ութ իւն բ , ինչ որ կարեւոր են ա– նի Հնչակեան մ ասնաճիլզե բու նախաձետւնու — լորն ալ սեփականատէր ։ ինչպէս Աաբթան , ա յ ս
ոողՐութեան պաՀ պան ո ւմ ին Համար : թեամբ, կրկնակ յիշատակի Հանդէս մբ տեղի ու շքՐանբ եւս պատերազմէն առար չունէր ուրոյն ազ
Ըստ այսմ , մեր ֆիզիքական եւ Հոգեկան յատ– նեցաւ 3 ունիս 2,2,ին , շաբաթ իրիկուն ժամ բ *)ին , գա յին ու կր թա կան կեանք , իսկ կրօնապէս կապ
կութ իւննե բբ սերտօրէն կապուած են սէմփաթիք նախկին ՝Բ ւա լա տ՚իթալիայի սրաՀին մէՐ ։ ուած՜ էր Պոմոնի եւ Սէս Ժէրոմի , օժանդակելով
Րղայիս դրութեան Հետ, որ ներդաշնակ ու յարա Մ եծ թ ի ՚ – ո * Լ երկսեռ Հ ա ս ա բ ա կո ւթ ի ւն մ ր փու անոնց Հողերուն գնման եւ մատուռներու շինու -
տեւ կանոնաւորութեան մէր կբ պաՀԷ մեր ներքին թացած էր իր ներկա յութեամբ պատուել Հնչակ– թեան : Կ՛իմանամ թէ մօտալուտ թաղային բնտբու–
գործարաններուն մեքենա կանո ւթիւնք , եւ Հոգե - եաննե բու ա յս *էովելի ձեռնաբկբ , որ 1լ ոգեկո չէր թիւննեբուն ա յս շբՐյսննեբ բ եւս պիտի մ տոնակցին
բնախօս ական ո լսումն աս ի րութեան ց տեսակէտով երկու պատմական դէպքերու յիշատակք ։ վւրենց ներկա լացուցի քներով ։
խիստ շաՀեկան ու թաքուն երեւոյթներ կ՚բնծայէ , Օրուան նախագաՀբ , Պ ՚ Արամ , իբ բացման Մ արթէկօն կա բծուածին չափ ալ պզտիկ ար
որոնց չեն կրցած մինչեւ այսօր լիովին թափանցէ ւ խօսքին մ էր , Հակիրճ խօսքե րով բացատրեց օր - ուարձան մբ չ է ։ ԹրքաՀայ Գատի կողմէ ձեռնար
խուզարկու միտքեր ։ ուտն նշանակութիւնր որմէ վերՐ բեմ Հրաւիբուե - կուած մ ա ր ղ ա Հ ա մ արբ մ օտ օրէն երեւան կբ Հանէ
Հ– ՏԷՐՈՍԿԻ ցաւ բանախօսր , Պ՛ Վ՛ Զէյթոլ–սռռլսն (Փա - ճշգրիտ թ ի ւ ֊ բ ւ Մինչ այդ կրնանք բսեք որ, ունին
րիզէն^ որ խօսեցաւ Հա յ քա զաքա կան կուսա կց ու - Հինդ նպարավաճառ , եբկու մսավաճառ , չորս կօշ
ԵՐԵՒԱՆԻ Ֆիլարմոնիայի ամառնային թատրոնին թեանց անցեալի մէր կատարած ա շխատանքնե բու կակար , երեքբ պզտիկ , իսկ չ\ոՐԲոՐԳԲ Հյաքարեան
բացում ր կատարուեցաւ Մ այիս 25ին ։ Տեղի ունե մասին, մասնաւոբապէս ծանրանալով անոնց կա - I, ւլ բա յրնեբու բաւական րնդարձակ դո րծ ատ ե ղին :
ցան արդիական պարեր՝ զեղար ո ւես տ ական ճոխ րեւոր գերին վրայ Հայկական ՛հատին առնչու - ՜Պատերազմէն վերՐ այս արուարձանի ժողովոլրդբ
բամինով մը։ Պարտէզին մէչ ըմպարան մը, ուր թեամբ։ Այս առթիւ էեշտեց թէ 1լ ապրինք 1913 եւս սկսաւ նոր սե բունդի Հա յեց ի դաստիաբակու–
պաղպաղակ եւ զովացուցիչ իւքեբ : թուի ժամանակաշբՐանբ ։ Պէտք է որ Հայկական թեամբ զ բ ա ղ է լ * Հակառակ թափուած րանքեբուն
Fonds A.R.A.M
ԳԻՏԱԿԱՆ ԱՍՈՒԼԻՍ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ Հ ե զ ա պ ե ս աաա
ւՍ հ Ա փ ա թ փ ք ը » ծ Ր Ե հԱ Ն ՎերՐապէս * • .
օ Անցեալի յեղափոխականներուն նման, Հայ
<ձՍէմվ,աթիք»ը 1,ղայրն գրութեան կարեւոր Արարատի ադամանդէ աչքի տակ , ք՛ոյ Ժ կամ աւոբ Աշխ ա ր Հ ամ արտի ամ բոզՐ տեւողու
Փայլփլում ես հանց մատանու գոհարակ ,
մէկ մասը կր կազմէ . կր գտնուի գանկին մէ^ եւ Իմ Երեւան, չքնաղ ոստա՛ն հայկական : թեան , կապարճն ու պա ր ս ա տի կբ , նետն ու աղե -
ողնայարի իւրաքանչիւր կողմին վրայ, Աղային ղԲ ուս բե դան ութ , լեռնեբն ու անկոխ բարձրունք֊
կծիկներու չղթայ մր կամ իրարու միացան՝ Հան - նեբբ թավւառելէ վերՐ , խաղաղութեան ա ր շա լո յ -
Դոյ9 Ը > որոնք Հաղորդակցութեան մէ^ են ^ղա - Վարդ տուֆից ես հաբսնաշոբհրդ կաբել , սին ի խսդիր գ դարձեալ մտաւ մոդովոլրգին մ ԷՐ ։
Յակինթ լոյսի աստղհր կրծքին քո շարել ,
յին կեդրոնական դրութեան Հետ, ( " – ՛ յ " առաւելա Իմ Երեւան, իմ վարդարա՛ն հայկական : Եկա՛ւ վերիսպէս , ծառայելու վաս(1 հայրեն–
պէս կ՝ արձակեն կամ կ՝ ընդ ունին Աղային րնաթե– հ Ա1 <ձ յ որուն Հարազատ ծնունդն էր ։ Եւ , Հուսկ ու
լեր, կազմելով անսաՀման ցանց մը անվերի ճիլ - րեմն , Հասակ նետած անձնեայ ու թիկնեղ ,
դաւորումներոլ, որոնք կր թափանցեն մարմնի բո Հովտում լերանց շուրջպար բոնած երկնի մէջ , կաշմ բուռն , կո բ ո վա բ ի բ եւ ամ ենազօր , ան պիտի
Դու նազում ես նորահարսի նման պերճ,
լոր գործարաններուն ել Հիւսուածքներուն մէ^ : իմ Երեւան, իմ ծառաստան հայկական : լեցնէ պա կա ս բ բժիշկին ու զարմ անին բոլոր ա -
Ա՝յԳ &անցր գործ՜արաններու բոլոր մասեբուն նոնց , որոնք ֆիզիքական ու Հոգեկան նելմկայ
լէ. ՂԸ. Բա1յԻյԷ էվայԻ^՛ իորՀբգաւոր ներ խո լմում - Րլախտաւոր վիճակին տուայտանքը կ՚ապրին ։ Ան
ներ, մեր կամքէն բոլորովին անկախ , սակայն Մեզբ դեղձի , սաթ խազողի հայրենիք , եկաւ շարունակելու իր կիսատ թո զած գործբ ։
Հեղեզուել ես դու գետերով մրգերի —
խիստ կարեւոր՝ կենսական ամրող^ գործունէու - Իմ Երեւա՛ն, իմ մրգաստա՛ն հայկական։ Մ եր շրՐանին մ էր , ամ էն Հա յ որ եր կա կեն ց ա զ
թեան Համար , եւ Հիմնական տարրը կը կազմէ չէ եւ որ անիմաստ գոյութիւն մբ չունի , ան որ
Հիւսուա՛ծներու կենսական բնդՀտնուբ երեւոյթ - գիտէ պրիսմակին բիւրեղներուն ճաճանչէն ծիրա
նեբուն: - Ամենուրեք, ուր կայ գէթ մի հայորդի , նի գօտիին գոյնեբուն Հեշտանքբ վայելել , գերա
Նրա մայրն ես, յոյսն ես նրա հուր սրտի,
Ան ղ ւււմտզ՛նական տեսակէտով, կրնանք չլսեք Իմ Երեւան, իմ հանգրուան հայկական : գո յն Հաճոյքով մբ , Զպակաս թիլեբբ կ՛ուզեմ ոբ
թէ ք/Լայիս գրութեան կեդրոնբ կբ գանուի գանկին լրանայ » մբ կ՚բսէ :
եւ ողնայարին մէր, ուրկէ կբ մեկնին ել ուր կբ Աեզանիս վրայ ուր, վերՀրատարակուած վեր
, իբրեւ
մամ անեն ՐԻզեբը , մինչդեռ սէմփաթիք լ \ ո ա յէ^1 Մայր Արաքսի այն ափերից շարունակ Րին չորս թիւեր բ յ ա զ թ ա կանօր էն կ՛երեւան
՚Իեզ են թախծում երեք գերուած ծիծեռնակ — դասա–
գրութիւնբ գետ եդուած է ոսկբա յին շբ ^ա սլա ա էն կարս , Անի , Վան , երեք օրրան հայկական : բո վան դա կո ւթ ի ւն , լեզու , ոճ , խնամ ուած եդինակին
գուբս ; Առաջինը կամաւոբ է , մինչդեռ երկրորդբ լորում , նիլթեբոլ պէսպիսութիւն ,Հ
ա՛հ կա իւ մ եր կամ քէն , սա կա յն խիստ գո րծուն եա ք պաշարն ու Հ մտ.ո ւթ ի ւն բ , թ ե ր թ ր կբ վերածեն
եւ կանոնաւս բոգ աճական կեանքին % ի* ր գեր բ կր Հհռունհբից հալքերի պէս տարագիր տեսակ մը Համայնագիտարանի։ ՚Հյիւթեր՝ որոնք
ՏոէԼն կը դառնան պանդուխտ որդիքդ , երկի՛ր —
կայանայ կանոնաւորել գործ՜արաններու գործու– Իմ Հայաստան, իմ ապաստան հայկական : Հանրութեան կբ Հրամ ղուին քադցբաՀամ պտուղ —
եէութեան ուժդնոլթիւնբ՛, ^*Ա1էռլ սպառումին ւիբ— ներոլ նման ։ թղթատեցէք անգամ մբ , Հին կամ
բա յ , կանխեյ վատնում ր եւ խնա յել անօգուտ մ ապ նոր սոյն կարգի Հրատարակութիւն մբ , դուք պի
շումներ ր : Դեռ ափերին այս քարաշատ , գովանի , տի զանազանէք , ակնթարթի մբ մէր, այն է խոՐ
Կը խոյանան նոր քաղաքներ գեղանի ,
Սէմփաթիքբ կբ ներգո բծէ քրտինքի գեղձերու Իւք Երեւա՛ն, իմ օթհւա՜ն հայկական : տա ր բե ր ո ւթ ի ւն բ որ կայ ^Հայ ք՝ոյժ՝ֆին եւ անոնց
փոքր մկաններուն եւ մաղեր ու մկաններուն վբա/* միվեւ :
եւ ա յգ կերպով կր մ ի^ամ տէ մ արմն ի րերմ ական Ոգեկո չումն է ան կարծես , մ եր անցեա լին ու
կանոնաւս րութեան Հ ՝Բ բտինքբ գո լո ր շի ան ա լո ւի Ուր եղել եմ, երգս քեզ է հրազհլ , ներկայի Հիպպոկրատի տուրքին : ՝ք՝ան\ի* , քանի*
Հրազդանի անոյշ ազմոլկր լսել ,
ցրտութիւն յառածէ կոլգայ, իս"կ մաղեր բ ցցուելով Իմ Երեւան, ծովակ Սեւա՜ն հայկական : բնթե րցողնե ր իրենց Հիացումն ու գո Հ ո ւն ա կո լ -
մոբթր կր պաշտպանոլի ցուրտին գէմ ։ Ան կբ Հրա՜ թ՜իւնր կբ յա յտնեն , յա յտարարելով թէ ^ափսո՛ս
մ ա յէ ամր ո զ ր մ աբսողական խողովակին շաբժա - որ շուտ կբ Հատնի՝^ * * •
կան ո ւթե ան , կբ կանոնաւորէ սեղմ ի է գնղեբնեբբ , Աշնանային բարտիներդ, քնքշաթեւ Իսկ ես, կբ կրկնեմ մի միայն, մեծ բանաս -
Ոսկիներ են տեղում համբին իմ թ ե թ ե ւ ,
Հետե լա բա ր ՝ իր ա՚ղդեցութիւն բ անՀրամեշտ է Իմ Երեւա՛՛ն, ռսկէ վրան հայկական : տեզծին ԼԱ* իսաՀակեանի , որուն ՚յՕամեակբ տօն
մարսողութեան մեքենականութեան Համար : ուեցաւ գեռ նոր, Հոս եւ Հայաստանի մէՐ; , բնթ–
կ՚բնդլայնէ կամ կը կծկէ աչքին բիբբ, եւ ստոծա բ իքէ մ բ վերՐ , բառ առ բառ արտասանած սա
նիի այղ խաղով՝ կբ թոյլատրէ աչքի ցանցենիին Սիրտս լիքը երգով , սիրով մի անծիր , էսօսքբ* ՀԵթէ արտասաՀմանի մ ԷՐ գրոգ մբ կայ,
Ես կարօտի համրով եկայ քեզ այցի, ՚Լործբ միայն պի
տալու կա տ ար ե լա սլէ ս ճշդուած պատկե բներ : Իմ Երեւա՜ն , իմ երգաբան հայկական : ան ալ Հյ • Նարգունին է , որուն
Աակայն սէմվւաթիքի կանոնաւորող ազդեցու - ԱՇՈՏ տի ապրի » :
թիւնբ գերա կշիռ է արեան շրջաբերութեան մԷՐ : ԳՐԱՇԻ ՏՈ՚ԲԹ– 3– ՓԱՓԱԶԵԱՆ
Անոր ճիւղաւորումներ բ կր վերկանան արիւնային
եւ աւշային անօթներու պատ եր ո ւն րնդարձակ ցան ՁԱՅՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ
ցի մբ մէՐ՛. Այգ ցնցուղներ բ, սէմփաթիքի ազղե - Ղ՝աաբ գրուի լուբՐ Հիմերու վրայ եւ զայն վարող–
ց ո ւթ ե ան տակ , կրնան կծկուի լ կամ բնգաբձակ - ոերբ բլլան պարկեշտ մարդիկ ։
ուիլՀ Այսպէս , ամէն վայրկեան այդ Րգային ներ– •Բ1Ե8ԻՆԵՐՌՒ ՋԵՌՆԱԲԿԸ Բանախօսութենէն վերՐ , «*աբա մ աղք, թատե– .
խումին ենթակայ է Հ ի լսուած՜ ի մ բ կամ գործարա օ բա խումբի կոզմէ ներկա յացնելու « Ջէ յթունի
նի մբ մէր աւելի կամ նուաղ քանակութեամբ Հո - Մ ԱՐՍ ԷՅ Լ - ՚Բզիի Հայրենակցական Միռւ - պատերազմլչ% թատերախազբ , Լգործ Ա * Հ^աՀԷ -
սող արիւնք։ Մ որթի մակերեսին վրայ անօթներու թիւնբ , որ պատերազմի բնթտցքին դադրեցուցած նի՝) չորս արաբ, Զէյթունի կեանքէն։ Հակառակ֊
սեղմում բ կբ յայտնուի դեղնութեամբ, եւ կբ էր իր գո րծո ւնէո ւթ իւն՛բ , վերՐեբս , Ամերիկայի թե բութիւննե բուն , գերակատարներ բ յարոզոլ -
նուաղեցնէ շբՐոզ արեան գանգուածին պա զո ւթ ի ւ– կեգրոնփ ՀբաՀանդին վրայ ւքերակազմո ւած բ լ լ ա ~ ~ թեամբ կատարեցին իրենց դերերբ։
նբ, մինչդեռս՝ անօթներու բնգլայնումր Հակառակ լով , առա՚րին առթիւ , գովելի գա դա փա ր բ յղացած Եբրո րդ արարի դա գա ր ին , Պ * Արմէն արտա
արդիւնք կուտայ , եւ յառար կբ բերէ մորթին կար՜ էր իրարու մօտ Հ աւաքելու բոլոր ՝Բգեցիներք ։ սանեց իբ մէկ ո ա ա ն ։ււ ւ ււր ր , ձօնուած ապբիլեան՝
մբութիւնբ ։ Հայրենակցական Միութեան կոչին պատաս - զոՀերու յիշատակին ։
Ա էմ փաթիքբ ամ ենազօր կանոնաւս բող մ բ չէ , խանած էին մեծ թիւով ՝§°՝ղեցիներ ։ Հաւաքսյթբ \քեր կա յա ց ո ւմ Էն վերՐ , օրուան նախագաՀ ր
ան ալ իր կարգին կ՛ազդուի քիմիական կամ ֆիզի՜ տեղի ունեցաւ Յունիս 23 ին , կիրակի օր , Պ* Ն՛ թեմ գալովն բսաւ թէ տօնակատարութեան առթիւ
քական կարդ մբ պատճառնեբէ , Հոգեկան եւ զդա– Կրճի կեանի ագարակ ր ՚. Եղան ուղեբձնե բ , մեներգ Հրաւէր ղրկուած էր բոլոր կազմ ակե ր պո ւթ իւննե–
ցական շարժառիթներէ : իր Հ ա կազգեց ո ւթ իւննե ր բ ներ , աբտասանոլթիւններ ել զանազան անակնկալ բուն ան խտիր : իրենց պաշտօնական մասնակցու -
բոլոր անՀատնեբու Համար նոյնբ չեն : Յանկար - ներ Հայրենակիցներու կողմ է : Մ ասնաւոբա բար թփւնբ բերած են Ազգային Առարնորգարանբ , կա
ծական վախ մբ յառար կբ բերէ անօթներու կծկու սւ չք ի կբ զա բ նէ ին նո բ սեր ո ւնդ ի ներ կայաց ուցիհէ պս յ ա 1$աչբ եւ Հ • 3 * Ղ՝ա էակցութիւն բ ։ Ապա ,
մի տարբեր աստիճաններ՝, եւ կբ յայտնուի գեզ - ներու Հայեցի երդերն ու ա ր տ ա ս ան ո ւթ իւննե բ բ Հ շնոբՀակալութիւն յայտնելով ներկաներուն, փակ–
նութեամ բ , քր111 ինք ի առատութեամբ , ստամ ո քսի հքոբոված Հաւ մբ, նուիրուած Հայրենակից Պ* ուած յայտարարեց Հանդէսի պաշտօնական մա ոք ,
կծկումով եւ մինչեւ իսկ նուաղումով։ Ամօթբ կամ Կա յծտկ ^աբայեանի կողմ է , աճուրդի դրուելով որմէ վերՐ սկսան պարեր ք տեւելով մ ինչեւ լո յս Հ
ամ չկոտութիւնբ կրնա յ ոմ անց կւ էրմ բու թի, գո յա ցաւ մ օտաւո րապէս Հինգ Հազար ֆրանք ։ Թղթակից
պատճառել, մինչդեռ ուրիշներու քով բաբկոլ - Առատ կերուխում էն վերՐ^ եզան Հայկական եւ Մ ԱՐ ԹԷ Կ 0
թիւնր յառար կբ բերէ անօթներու րնդարձակում ; քգեցիական պարեր որոնց մասնակցեցաւ նեբկանե–
Սէմփաթիք Րղային դրութիւնք անՀատնե բու րոլ մեծամասնութիւնր ։
Համաձայն կբ ներկայացնէ առաւելութ իւննեբ կամ ՄԱՐՍԷՅԼ Ամէնէն անտեսուած արուար -
թեբութիւններ ։3ուզական կամ խիստ զգայուն ան Ուշ մամանակ, ներկաներբ մեկնեց ան գոՀ ձանն է Մ արթէկօն ոբ կբ տա ր ած ո լի Լէ ՛Լ 0 լի վի
Հատնե բո լ վրայ սէմփաթիքբ մեծ չափով կբ Հա տպաւորութեամբ , իբենց Հետ աանելով գեղեցիկ Հանրակառքին դծին երկա յնքբ , միա յարկ եւ երկ–
կազդէ , իսկ ոլրիշԳէեբոլ վրա յ՝ իր Հակազգեցոլ - օրուան մբ յիշատակբ ։ պերկայ լքը. յ ար կ տո լներ ո վ եւ խան ո ւթնեբո վ ։
թիւնբ նուազ Է, Համաձայն արտաքին տղգեցոլ - ԶԷՅԹՈՒՆԻ ԵՒ ՍԱՍՈՒՆԻ ՅԻՇԱՏԱԿԻՆ Մայր պողոտայէն դէպի վեր բուն Մ արթէկօն
թիւննեբուն ։ Այն անՀ ա ան եր բ , որոնց սէմփաթիքբ կանանչ պարտէղներումԷՐ կորսուած է *կարմիբ ա–
կբ յարմարի կենսական բոլոր պարագաներուն, ՄԱՈՍ1ՀՅԼ * Ա աս ո ւն ի ապստամ բո ւթ ե ան եւ գիւս է պզտիկ տնակներ կիս աւարտ , որոնք զուրկ
1լ ունենան արեան կանոնաւոր շբՐաբեբութիւն , կբ Զէյթունի պատերազմի յիսնամեակին առթիւ , Ս • են նաեւ օղային կազէ ել ելե կա բա կանո ւթենէ ։ ՛Բի ք
պա Հեն իրենց մարմն՛ի յօրինուածութեան Հա՛ւասա Ղ՝ • Հնչակեան կուսակցութեան Ա) ր ան ււ ա յի Վ,աբիչ մբ վեր Մարթէկոյի մաս կը կազմեն Ֆ՚ոնտանքչբ
րակշռութիւն բ , եւ իրենց գործարաններուն կանո Մարմնի Հովանաւորութեամբ եւ ՄաԲսէյլֆ ԼԲւ\ա~ եւ Սէն - ժիւլիէնը , զուտ Հայկական գիւդ մբ, բո
նաւոր գո րծո լնէ ութ իւն բ , ինչ որ կարեւոր են ա– նի Հնչակեան մ ասնաճիլզե բու նախաձետւնու — լորն ալ սեփականատէր ։ ինչպէս Աաբթան , ա յ ս
ոողՐութեան պաՀ պան ո ւմ ին Համար : թեամբ, կրկնակ յիշատակի Հանդէս մբ տեղի ու շքՐանբ եւս պատերազմէն առար չունէր ուրոյն ազ
Ըստ այսմ , մեր ֆիզիքական եւ Հոգեկան յատ– նեցաւ 3 ունիս 2,2,ին , շաբաթ իրիկուն ժամ բ *)ին , գա յին ու կր թա կան կեանք , իսկ կրօնապէս կապ
կութ իւննե բբ սերտօրէն կապուած են սէմփաթիք նախկին ՝Բ ւա լա տ՚իթալիայի սրաՀին մէՐ ։ ուած՜ էր Պոմոնի եւ Սէս Ժէրոմի , օժանդակելով
Րղայիս դրութեան Հետ, որ ներդաշնակ ու յարա Մ եծ թ ի ՚ – ո * Լ երկսեռ Հ ա ս ա բ ա կո ւթ ի ւն մ ր փու անոնց Հողերուն գնման եւ մատուռներու շինու -
տեւ կանոնաւորութեան մէր կբ պաՀԷ մեր ներքին թացած էր իր ներկա յութեամբ պատուել Հնչակ– թեան : Կ՛իմանամ թէ մօտալուտ թաղային բնտբու–
գործարաններուն մեքենա կանո ւթիւնք , եւ Հոգե - եաննե բու ա յս *էովելի ձեռնաբկբ , որ 1լ ոգեկո չէր թիւննեբուն ա յս շբՐյսննեբ բ եւս պիտի մ տոնակցին
բնախօս ական ո լսումն աս ի րութեան ց տեսակէտով երկու պատմական դէպքերու յիշատակք ։ վւրենց ներկա լացուցի քներով ։
խիստ շաՀեկան ու թաքուն երեւոյթներ կ՚բնծայէ , Օրուան նախագաՀբ , Պ ՚ Արամ , իբ բացման Մ արթէկօն կա բծուածին չափ ալ պզտիկ ար
որոնց չեն կրցած մինչեւ այսօր լիովին թափանցէ ւ խօսքին մ էր , Հակիրճ խօսքե րով բացատրեց օր - ուարձան մբ չ է ։ ԹրքաՀայ Գատի կողմէ ձեռնար
խուզարկու միտքեր ։ ուտն նշանակութիւնր որմէ վերՐ բեմ Հրաւիբուե - կուած մ ա ր ղ ա Հ ա մ արբ մ օտ օրէն երեւան կբ Հանէ
Հ– ՏԷՐՈՍԿԻ ցաւ բանախօսր , Պ՛ Վ՛ Զէյթոլ–սռռլսն (Փա - ճշգրիտ թ ի ւ ֊ բ ւ Մինչ այդ կրնանք բսեք որ, ունին
րիզէն^ որ խօսեցաւ Հա յ քա զաքա կան կուսա կց ու - Հինդ նպարավաճառ , եբկու մսավաճառ , չորս կօշ
ԵՐԵՒԱՆԻ Ֆիլարմոնիայի ամառնային թատրոնին թեանց անցեալի մէր կատարած ա շխատանքնե բու կակար , երեքբ պզտիկ , իսկ չ\ոՐԲոՐԳԲ Հյաքարեան
բացում ր կատարուեցաւ Մ այիս 25ին ։ Տեղի ունե մասին, մասնաւոբապէս ծանրանալով անոնց կա - I, ւլ բա յրնեբու բաւական րնդարձակ դո րծ ատ ե ղին :
ցան արդիական պարեր՝ զեղար ո ւես տ ական ճոխ րեւոր գերին վրայ Հայկական ՛հատին առնչու - ՜Պատերազմէն վերՐ այս արուարձանի ժողովոլրդբ
բամինով մը։ Պարտէզին մէչ ըմպարան մը, ուր թեամբ։ Այս առթիւ էեշտեց թէ 1լ ապրինք 1913 եւս սկսաւ նոր սե բունդի Հա յեց ի դաստիաբակու–
պաղպաղակ եւ զովացուցիչ իւքեբ : թուի ժամանակաշբՐանբ ։ Պէտք է որ Հայկական թեամբ զ բ ա ղ է լ * Հակառակ թափուած րանքեբուն
Fonds A.R.A.M