Page 159 - ARM_19-1946_02
P. 159
ւտ րրյտաւ Չսօւաաիւ ճւտ&Իււ&ս օ՝ւ աճսօը ւա ա ր տ Ա Ն է կ ՈԶ ալթրիէսթէ
- քօոճ* ւա - օ
Տ. Շ. .Տ 376.288 ԱԱգփոյ աաաւիԱ ևախաոսւիԱ
Օետշէշա-֊ք՚ւ-օթւ-աէՅՄտ : Տա. ա Տ Տ Ճ ճ ա ՝ 1 ածա>Այ՚ակշխւ խօս/եւո
17, &ատ եօաէտա* - ՐՃ«1Տ (136) ժողովփն (Հունիս 4է
Անգլէոյ երեսփ* նիսաին
16Լ։ 008. 15-70 - Օ 0. Բ. Ր*ա 1678-63
ԲԱԺՆ– Տար. 750, ծալքս. 400, Արաասա^ս՞ան 1000 ֆրանք
յ6սճւ 6 յ ս ա ւ946 Հինգշաբթի 6 8 ՈՒ՛ՍԻ Ս մ էկ , արտաքին նախարարը , Պ * ՊէզԱ՚ն շատ կարե
ւոր յա յա ար ար ո ւ իժի ւն ե եր ըքալ մ ի կտզզային կա —
ցութեան մասին , էր խօսքերն ուղղելով մասնաւո–
ԺՋ– ՏԱՐԻ - 18* ձ ո ո « Ւ1" 4 7 1 8 – ՚ 1 . պ ՛ շրջան թիւ 357 Խմբագիր՛ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱ՜Ն ԳԻՆ՛ 3 ֆթ րապէս իյ * Ա էութեան ։ Այս ճառը անուղղակի պա–
տաս խանն էր Պ • Ս ո էո Ի^ո Վէ Վէր^^է" յա յտարարուր
թեան , որով կր մեղադրեր Անգլէան ել Մ * Նա -
ՄԷ.Ր Խ 0 Ս * Ը Հանգն երը թէ կյուղեն էրենց կամքը պա բտադրե լ •
ուրէշներու, այսինքն է0 • Միութեան ։
ՀՍԱ6ԵԱԿ 1°1ա1՚11ՀԵԱՆԻ ՍԱՀԸ Պ * Պ Է վ ի նի ճառը /Ի ո վին կը Համապատասխա
ԱՐԱԲԱԿԱՆ ԾՈՎՈՒՆ ՄԷԶ նէր բրիտանական՝ կայսրութեան տեսակէտներուն ,
Ցաւով կր Հ ագոբգ ենռ մաՀը ծանօթ փաստա - եւ ծափաՀարուեցալ այնպէս էնչպէս եթէ ԶրրէէէՐ
բան Հմայեակ /(/ ոսրով եան ի , որ անկողին դամ - կամ իտրնը խօսէ էն ; քաղաքական շր կան ակնէ ր ու
ո լա ծ էր մօտ մէկ ամ ի ս է ի վեր։ Երեքշաբթի օր մէկ մ եծ ո ւշա գր հ ւթ ի ւն գրաւեց ին իր Հետեւեալ
•Ատ են Է մբ ի *Ս՚Ո) Րայռ մանաւանգ վերջին ա– դժբախտութիւնն ունեցանք գինքը տեսնելու մա - ագգարարոլթ իւննե ր ը *
մ իսներոլ ըհ թ՛աց քէն , ՀետզՀետէ կը խտանա յ , էլը Համեբձ յիէճակի մէկ , բոլորովին անճ՛անաչելի ։ « Պիաի թելադրէի երեսփ* ժողովին եւ ամ—
ծաւալի արաբական շարժումը ։ Ա աՀ բ տեղի ունեցած է երէկ առաւօտ : լ՛ ո ղկ աշվսարՀի որ միշտ ի մտի ունենան Հետեւեալ
Այլեւս անցած Է մասնակի, տեղական փորձե Հանգոլցեալը 70 տարեկան էր , էնիկ կարն ե– պա բադան ,-—« Եթէ չենք ուզեր ամ բո զկա կան պա -
րու , ցուցադրական ձեոնարկնեբու շ ր կան ր : Համա ցի, ։ Պոլս ո լ ք՛ բալա գի տա կան վարժարանր աԼար - տեբազմ , պէտք է ունենանք ամ բո զէական իսա զա —
տարած եւ յար աճուն ալիք մ՛րն Է որ կը բարձրա ա հ լէ վերկ յ ւիւսսաա բանական ասպարէզը նետ ո ւած #7 ո ւթիւն : կը յայտարարեմ խորՀրդային կառավա
նայ Մէկէն Արեւելքի մէկ ծա յրէն միւս՛ը, վա րա ՚֊ եւ. շուտով փայլուն Համ բաւի մը տիրացած էր , րութեան , եթէ կը գնաՀատէք խաղաղութիւնը ,
կելով միլիոնաւոր բազմ ո ւթ է ւննե ր : Այլ մ անա - ստանձնելով բազմաթիւ կարեւոր դատէ ր , առել — ամէն բանէ առակ մի կորսնցնէք զա յն ։ կո բսուելէ
ւանդ լուրկ մաաՀ ոդո ւթեան մ տանելով ա շխար - տ բական գործեր է մինչեւ սուլթանական գեբդաս - վերկ այլեւս երբեք չի կրնար վերադառնալ ։ Տա
Հ ակալհերը ։ տանին պատկանող Հարցեր ; ժա՛նելէ է խաղաղութեան կառուցման ճամբան ,
վարժումին թագ ու պսակը պիտի կազմէ , Իր ամ էն էն կարեւոր դատէ րէն մէկն եղաւ մ ասնաւո րապէս երբ կը բա րգանա յ քաղաքական
ան լո ւշտ , վարկէն Համ աղում արբ , որ տեղէ >ւՀիՎանշիբի աՀա բե կի չին՝ Մ ի ս ա ք Թորլաքեանի տարբեր ըմբռնումներով , զանազան երկիրներու
ունեցաւ Մայէ" 1^ էն , Եգէպտոսի մէկ մասնակ - պա շա պան ո ւթ ի ւն ը \ 92 I ին , Պ ո լս ո յ մէկ ։ Ե զած է մ էկ ։ Բա յց ես յոռետես չեմ ։ Տ ա կա ւ ին կառչած կր
ց ութեամր եօթ ր պետութեանց եւ նախագաՀ ո՛ւ - ուսուցիչ Պոլսոյ Համալսարանին , թեկնածու Օսմ * մնամԼէթվինովէ նշանաւոր խօսքին քիքնեւէ մէկ.
թ ե ամ բ 3) ար ո ւք թագաւորին , բացարձակապէս Երեոփ * ժողովին , իբրեւ Վերա կազմեալ Հնչակ - քէ/ ա զա զո ւթ իւնը անբաժանելի է։ Բրիտանական
գազանէ ։ եան% Դործօն գեր կատարած է ազգ* կեանքի մէկ, կառավարութեան– արտաքին քա զա քա կան ո ւթ ե ան
«Տ առակ» Հ րա տարա կա ծ է ր խորՀ բգակցոլ - մ ասնաւո րապէս Ա էծ Պատերազմ՛ի զին ա դա գա ր ին ։ Հիմնական նպատակն է այնպէս չարժի լ որ Մ էաս ՜
թ Լ անց առթիլ տրուած ո ր ո չո ւմնե բ ր ,
Պոլսոյ արտագաղթէն վեբկը , ինքն՛ ալ Փարիզ եա լ Ազգեր ո լ կազմակերպութիւնը գործէ աբդիւ–
1 . (Բացարձակապէս մերժել Հրեայ նոր գազ - Հաստատուեցաւ։ Այստեղ եւս կը մասնակցէր ազգ. նաւորապէս ։ Երբ կ՚ըսեմ թէ յոռետես չեմ , աչքի
իժականներու մուաքք Պազեստին * 2 » կատարեալ զանազան գործեբու։ ինքնաշխատսւթեամբ անգ — առկեւ ունիմ սա իրողութիւնը թէ մեր էոլ–°^^լԻք
ա նկ ախո ւթէ ւն Լ է բէո յ (Ափր է կ եան Տրիպ "լէ " եւ լեբէն սորվելով, պաշտ պան եց զանազան առեւ - խնդիրները շատ աւելի բարդ են քան 1919–
Պ էն կա ւ լի ) . 3* Բացարձակ անկախութիւն եւ տրական դատէ ր թ բքա կան կառավարութեան՛ դէմ էն ։ Վերկին պատերազմը Ե ւր ո սլան կազմալուծեց
գերէշխաս&ւթէւս՛ Եզ ի պ ՛ասի ։ (Մ արքօ պէ յ Պաքրճեան եւն .) : Վերկին տարիներս շատ աւելի լա յն տարածութեամ բ քան 1914—1918–
Ասոնք՝ պաշտօնապէս արտօնուած լուրերն մ է կուսաց ած վիճակ մր ունէր , եւ երկու անգամ ին ։ Վերկին պատերազմ ի Հաշուէ յար գա ր ին ատեն
են ։ Մնացեալբ Հաստուածներու գազան իքն է» ։ միայն երեւցաւ Փարիզի Հայոց եկեղեցին, գամ - Ո՛ ո ւ ս ի ան բա ց ա կա յ էր : Ես անձնապէս միշտ ող -
Համ աղում արէն վեր կը , աւելի ա շխուժացալ բանականներ խօսելով բժ * Վ* Թորգոմեանի եւ Պ* բերդութիւն մը նկատած եմ այդ պարագան։ Այո
շար Ժում.Ր ՚՝ Աէբովբէ Պէրպէրեանի վրայ : Ագաւոր կը մնան իր պատերազմ ին մէկ հ) * Միութիւնր աՀ ագին գեր մր
Արաբական Երեք տարի առակ ալ
Դա՚ շնակց ութիւն ր եւ իսլամական այբին եւ երկու ազկիկները։ * Պ * Դ * Խոսրովեան կատարեց եւ ոտքի ելաւ 191 7ի պարտութենէն ։
,
Եզբա յր ութ իւնը տ են գա գին ա շիւ ատ ան քի լծուած կոբսնցուցած էր իր "ԳՐայՐ(Լ Մեծ֊ յառակդիմութիւն է որ ։ <այս անգամ պէտէ
մասնակցի, որովՀետել վրա ք
են եւ ամէն օր անակնկալ մր կը սարքեն հ հիսի մէչ : Եւրոպայի ցամաքէն
Տակ՛աւին առիթ
Դեռ երէկ էր որ ք՛ո լամ ական Եզբա յր ութ իլն բ կ՚ունենանք խօսելու իր մասին; իւ ա զ ազու, թե ան որ եւ է գրաւական կրնանք ունէ -
մաբտական բանաձեւ մը կր քուէարկէր , ի լուր նալ միայն այն ատեն երբ (Ի ո ւս ի ան ազատօրէն կը
աշխարՀԷ* ՚ Ուժ տալ եօթը պետութեանց յայտա մասնակցի խնգիրնե ր ո լ կարգագրութեան» ։
րարութեան , խզել Անգլիոյ Հետ կատարուած բա Հ Աե՝ Ա Ա ՏԱՆ
նակ ցու իժ իւ ւնն ե ր ր , մինշել որ անգլ* զօրքը Հեռա - ԽԱՂԱՂՈՒԹԵԱՆ ԱՄԵՆԱՄԵԾ էսՈԶԸՆԳՈՏԸ
նայ Եգիպաոսէն ե լ ն * ։ (Թերթերը կր գրեն թէ /՛ս Պ * ՊէվԷն Մ • ՆաՀանգներու դերն ալ պարզելէ
լամ ական Եզբա յրութէւնն ունի աւելի քան երկու Գ. Հ Ա գ ա մ ե ա կ ը վերկ , դաոնօրէն գանգատեցաւ թէ «//եր խորՀր —
միլիոն անգամ) : (՚Քազոլա՚ծ Երեւանի թհրթերէն) գա յին բա ր ե կա մն ե ր ը» իրենց բո լո ր ճառէ ր ուն ՚ եւ
Օրուան Հրատապ խնգիրր կ111 ՛զ ունի Պաղես — գրութեանց մէկ այն տեսութիւն ր կը պարզէն թէ
ա ին ի եւ Ե զիպա ո սի Հետ : Բայց , ատով չի ս աՀ - միայն իրենք կր ներկայացնեն բանուորները, մի
մ անա փա կուի ր շարժումը։ այն իրենք են ժողովրդավար ։ «Անոնց րմբռնու -•
իԼրաբները կյուղեն տէր տիրական դաոնալ ի— ինշպէս ամ րոզշ՝ Ե * Մ էութեան , նո յնաէս Հա– մ ով , կարգ մը ուրիշ կառավար ո ւթի ւննե ր ֆաշա -
րենց ճ ա կա տ ա գր ին , արաբական աշխաբՀ ի բո լո ր յասաանի մէշ^ մշակուած՜ են մասնաւոր հ՜րագիր — կան էն կամ անոր պէս բան մը։ Այս գաղափարէն
մա սերուն մէկ։ Տեսակ մր ճակատ՝ օտար աշխար— ներ ՛Ի . Հնգամեակի Համար։ կը Հէտեւէ թէ իյ * Մ էութեան ա պաՀ ո վո ւթ ի ւն ր
Հակալոլթեանց դէմ , որոնք ամէն միկոց կր փոր - Այսպէս \950ին պիտի արտագրուին 20000 կրնայ պաՀ պան ո լէ լ միայն երբ աշխարՀԷ մ է կամ էն
ձեն , իրենց Հին գէըքհըը պաՀ ելու կամ նոր ցան - մահճակալ, 800.000 ճենապակիէ ամաններ, 300 պետութիւն ընդունէ խորՀբգայէն գրոլթէլնը ։
ցեր Հաստատելու Համար ։ Հազար էմալապատ ( կիտ ուածան կար) ամաններ , Այս ըմ բոնումը ամ ենամեծ խո չընգոտն է խաղա -
Այո պայքարին մէկ ալ, դէմ դիմաց կանգնած մէկ միլիոն ղին կա պատ ամաններ , բլաստամասիի ղո լիէ եան ։ Մ ենք չենք Հ աւատ ա ր թէ իսորՀ բղա յին
են Անզլեւսաքսոննեբբ ել հք * Միութիլնբ ։ ամաններ , 250.000 զո յգ կօշիկ , 40.000 թոն տորֆ , գրութիւն ր բանուորներուն չա^ռՐՐ կր ներկա յա -
Դժուար է նախատեսել թէ ո՛ւր կրնան յանգի լ 15 Հազար թոն ածուխ , երեք միլիոն ոուպլիի կա– ցնէ գրեթէ նոյն արդէւնաւորութեամր էնչպէս այ\ն
ներքին իսլբտումնեբր ել արտաքին մրցակցութիւն– ՚՚յք ՚յյլ ն։ գրութէւնր որուն կը Հեաեւի այս ընկեբային—ժո -
՛Նոր Հ նգամ էակին գովրգավար խոբՀրգարանը։
ներ ը ։ Մ ան աւան էլ եթէ Մ եծերը չուզեն չափաւո մ ասնաւո բ ո ւշա գր ո ւթէ ւն Ե11 մէկ ՛վայրկեան
րէ լ իրենց քաղաքական եւ անտեսական ծաւալման ՛գի"7 ի նուէ բուի տեղական շէնանիւթեբոլ ար ա ա - էսկ չեմ ժխտեր Ո՝ ո ւս է ո յ ի րաւունքրճա ր տաք ագո ր–
տենչերը ։ գրութեան զարգացման ։ Պէաէ րնգարձակուէն ա– ծակս/ն յեզափոիսութիւն կատարելու իր Հասկցած
Այո բոլոր անցուդարձին մէկ , մեզ կր Հետա զէւսի , քէգմէնտրէ, քարի եւ գաճի արտազրոլ - եղանակով, բայց մեզի Համար , այս երկրին մէկ,
քրքրէ ե"՚՜Ր2. պարագա լ մ ը , մ եր տա բագի բ բազ թիւնը : Այս առթիլ Երեւանի թերթեր ր կր գրեն որ ճա բա ա բ ագո բծական յեղափո խո ւթէ ւնն սկսաւ
մութեանց ապաՀովութեան խնգիրր։ թէ Հա յասաանի ար գիւն։ արեր ո ւթի ւնր ծնաւ եւ ք՛աւելի քան 150 տարէ առակ, ռուսական մեթոտն
Հա բ իւր Հ ա զա ր ա ւո ր Հա յեր կր բնակին արա - զարգացաւ Հնգամէակի առակէն տար էնե բուն։ Ա* ընդունի լ՝ պէտէ նշանակէ բ իրապէ ս յետաշրկա -
բական Հողերուն՛ վրայ , վայելելով ամէն դիւրու Բ *եւԴ * Հնղամեակներոլ ըԳյթացքին իրարույակոր– կան քայ^լ մը առնել։ Ես կը կարծեմ թէ ա րե ւմ տ -
թիւն ։ Ա ուր իա, Լիբանան, Եգիպաոս, Ի բաք, Պա դեցին արտագրութեան բազմազան ձեռնարկներ ։ եան Ե ւր ո պա յի բան ո ւո ր գա ս ա կա բ գին մ ե ծամ աս–
ղես ա ին եւն* այն երկիրներն են ո բ 1915 \եին իբ Այսպէս, եթէ առակին Հնգամէակի վ&բկը Հան ն ո ւթիւնն ալ առ նուաղն մեզի պէս կբ մտածէ *
րեւ աքս որավա յր զո բծած ո ւե ցան ք1՝թթ իՀ ատի րապետութեան տեղական ա ր գի ւն ա բե բ ո ւթ ի ւն ր Հետեւաբար , եթէ կհուզենք իրական Համաձայ -
կ"գմ է , բայց յետո յ , Թուրքիս յ պա բ տ ո ւթ են էն տուած էր \ .960.000 րուբլի արժոզութեամրա րա ա– նոլթեան մը յանդի լ երկու կոզմէն , պէտք է յանձն
վերկ , դարձան ամ էն էն տաք ա պա ս տ ան ա բ անն ե բ ր գրութիւն ,Բ * Հնգամէակի վեբկը եղած էր 3496000 առնենք մեր քա զա քա կան կարղ ուսարքը զա ր գա -
ոզկ մնացած բ՛՛ ւղմ ութ եւ ւնղ Հաւ : Այսօլ րուբլի, երրորդ Հ նղամ էակին ՝ 15.800.000, էս^է ցնել մեր սեփական ճամբուի , աո անց վարձելու մեր
արաբ յ-ո
I՛ ։ ԷՈ֊ՐՐ"ՐԳ Հնգամէակին , այսինքն |9՚50,ի5* պիտի գր ո ւթ իւնը պ ար տաղ բ ել ո լ րի շ եր կ իր նէ բու* պէ աք
Ո եւ է Հայ , որ երախտապարտ Չըլլայ տայ 50 միլիոն. րուբլիի արտագրութիւն ։ է բացարձակապէս ագատ ձգենք ժ ողո վոլրգներր
ղովուրգին , ինչպէս է լ Հոգատար իշխանութեանց * Մ ինչեւ Հիմա արտագրուած ս պ բանքն եր ո ւն
տեսակը կբ Հասնի
Արդ, ամէն օր բան մր կբ փոխուի ժողովուրդ 300ի ։ Հայաստանի եղա - իրենը եւ դատողութեամբ
բանականութեամբ
ներու կեանքէն մ էկ ։Ա ո ւր իա եւ Լիբանան դարձան
դո բծելու » ;
անկախ ։ Ի բաք եւ Եգիպաոս շատոնց ստացած են կան ա բդի ւն արեր ո ւթեան Հ աս տա աո ւթի ւննե —
այդ բնական իրաւունքը : ր ր կպարտագրեն ոչ միա յն քարածուխ , Նախարարը այս առթիլ յիշեց թէ անցեալ
Հայկական կեանքի մէկ ալ տեղի կ՚ունենայ աորֆ , գի ւզա անտ ես ական մ եքենանեբ էլ գեկտեմ բերին Աթալին է առա կար կա ծ է ր բա ր ե կ ա–
Հտեղաշարժ» մր Հայրենադարձ կամ ներգաղթ հ գործիքներ , ամենօրեայ գործածութեան առարկա–* մութեան դաշնագէր մը կնքել 50 տարուան Հա -
Եւ առակին կարաւանները պիտի մեկնին Ա ուր իա– ներ , կաՀ կարասիներ , այլեւ մաՀճակալներ եւն * ։ մար , ուբէշ խօսքով՝ տեսակ մբ տեւական կապ
Լիբանանէն :
Պատերազմի տարիներուն Երեւանի սա յ լա շի - Հաստատել երկու երկիրներուն միկեւ, կանխելու
Ո՜րքան մտածելիք բաներ , կացութեան այս ե - նա կան գործարանը մեծ աշխատանք կատարեց , Համար թիւրիմացութիւնները ։ <ձԿր ցաւիմ որ այն
լէլէկնեբուն մէկ։ Մանաւանդ որ ներգաղթը , թէել թէ կարմիր բանակին եւ թէ տեղական պաՀանկ - ատեն լրկօբէն նկատի չառին այն աո ակարկս , ել
ծաւալուն , չի կրնար պարպել ամբոզկ Ա ուր իա - ներուն գոՀացում տալու Համար։ տակաւին վստաՀ եմ թէ օր մբ պիտի րնզունին» ։
Լի բանան ը եւ մնացեալը ։ Նոր Հնգամ էա՛կին Հինդ անդամ պիտի աւելնա յ Անցանելով օրուան խնգէրնեբուն , Պ * Պէվէն
Ուրեմն Հարկ է մնալ արթուն եւ սրատես , որ– զործաբանին արտագրութիւնր ։ էւ^«0՚^«*^կ»ւ»^^
պէ"գի նոր թիւբիմ ացութիւննե բ չծա ղին արաբա Զոր բոբդ Հնգամ էակին պիտ է չէն ո ւէն Հետեւ Հոյքէ գործարանը էնչպէս եւ մետաղէ ել ապակէէ
է զոր ծա -
կան ծովուն մէկ։ եալ գո բծա բաննէ ր ր * Երեւանէ կաՀոյքէ գործա ամ անեղէն է գործարաններ , ճենապակի
յասաանի
^մոռնանք որ Թուրքս ր ր այս ճակատին վրա ւ րանը , կիրովականէ մեքենական ՚ գործարանը , բան , վերանորոգմ ան գործարան՝ Հա
եւս կը գործեն յա յանի եւ գազանի գաւերով , Իկէւանէ կաՀոյքէ գործարանր, Կէբովականի կա– զանազան մ աս ե ր ո ւն մէկ։ ,
Լուրերր սլզտ ո րե լո լ Համար ։ ՀՀ*
Fonds A.R.A.M
- քօոճ* ւա - օ
Տ. Շ. .Տ 376.288 ԱԱգփոյ աաաւիԱ ևախաոսւիԱ
Օետշէշա-֊ք՚ւ-օթւ-աէՅՄտ : Տա. ա Տ Տ Ճ ճ ա ՝ 1 ածա>Այ՚ակշխւ խօս/եւո
17, &ատ եօաէտա* - ՐՃ«1Տ (136) ժողովփն (Հունիս 4է
Անգլէոյ երեսփ* նիսաին
16Լ։ 008. 15-70 - Օ 0. Բ. Ր*ա 1678-63
ԲԱԺՆ– Տար. 750, ծալքս. 400, Արաասա^ս՞ան 1000 ֆրանք
յ6սճւ 6 յ ս ա ւ946 Հինգշաբթի 6 8 ՈՒ՛ՍԻ Ս մ էկ , արտաքին նախարարը , Պ * ՊէզԱ՚ն շատ կարե
ւոր յա յա ար ար ո ւ իժի ւն ե եր ըքալ մ ի կտզզային կա —
ցութեան մասին , էր խօսքերն ուղղելով մասնաւո–
ԺՋ– ՏԱՐԻ - 18* ձ ո ո « Ւ1" 4 7 1 8 – ՚ 1 . պ ՛ շրջան թիւ 357 Խմբագիր՛ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱ՜Ն ԳԻՆ՛ 3 ֆթ րապէս իյ * Ա էութեան ։ Այս ճառը անուղղակի պա–
տաս խանն էր Պ • Ս ո էո Ի^ո Վէ Վէր^^է" յա յտարարուր
թեան , որով կր մեղադրեր Անգլէան ել Մ * Նա -
ՄԷ.Ր Խ 0 Ս * Ը Հանգն երը թէ կյուղեն էրենց կամքը պա բտադրե լ •
ուրէշներու, այսինքն է0 • Միութեան ։
ՀՍԱ6ԵԱԿ 1°1ա1՚11ՀԵԱՆԻ ՍԱՀԸ Պ * Պ Է վ ի նի ճառը /Ի ո վին կը Համապատասխա
ԱՐԱԲԱԿԱՆ ԾՈՎՈՒՆ ՄԷԶ նէր բրիտանական՝ կայսրութեան տեսակէտներուն ,
Ցաւով կր Հ ագոբգ ենռ մաՀը ծանօթ փաստա - եւ ծափաՀարուեցալ այնպէս էնչպէս եթէ ԶրրէէէՐ
բան Հմայեակ /(/ ոսրով եան ի , որ անկողին դամ - կամ իտրնը խօսէ էն ; քաղաքական շր կան ակնէ ր ու
ո լա ծ էր մօտ մէկ ամ ի ս է ի վեր։ Երեքշաբթի օր մէկ մ եծ ո ւշա գր հ ւթ ի ւն գրաւեց ին իր Հետեւեալ
•Ատ են Է մբ ի *Ս՚Ո) Րայռ մանաւանգ վերջին ա– դժբախտութիւնն ունեցանք գինքը տեսնելու մա - ագգարարոլթ իւննե ր ը *
մ իսներոլ ըհ թ՛աց քէն , ՀետզՀետէ կը խտանա յ , էլը Համեբձ յիէճակի մէկ , բոլորովին անճ՛անաչելի ։ « Պիաի թելադրէի երեսփ* ժողովին եւ ամ—
ծաւալի արաբական շարժումը ։ Ա աՀ բ տեղի ունեցած է երէկ առաւօտ : լ՛ ո ղկ աշվսարՀի որ միշտ ի մտի ունենան Հետեւեալ
Այլեւս անցած Է մասնակի, տեղական փորձե Հանգոլցեալը 70 տարեկան էր , էնիկ կարն ե– պա բադան ,-—« Եթէ չենք ուզեր ամ բո զկա կան պա -
րու , ցուցադրական ձեոնարկնեբու շ ր կան ր : Համա ցի, ։ Պոլս ո լ ք՛ բալա գի տա կան վարժարանր աԼար - տեբազմ , պէտք է ունենանք ամ բո զէական իսա զա —
տարած եւ յար աճուն ալիք մ՛րն Է որ կը բարձրա ա հ լէ վերկ յ ւիւսսաա բանական ասպարէզը նետ ո ւած #7 ո ւթիւն : կը յայտարարեմ խորՀրդային կառավա
նայ Մէկէն Արեւելքի մէկ ծա յրէն միւս՛ը, վա րա ՚֊ եւ. շուտով փայլուն Համ բաւի մը տիրացած էր , րութեան , եթէ կը գնաՀատէք խաղաղութիւնը ,
կելով միլիոնաւոր բազմ ո ւթ է ւննե ր : Այլ մ անա - ստանձնելով բազմաթիւ կարեւոր դատէ ր , առել — ամէն բանէ առակ մի կորսնցնէք զա յն ։ կո բսուելէ
ւանդ լուրկ մաաՀ ոդո ւթեան մ տանելով ա շխար - տ բական գործեր է մինչեւ սուլթանական գեբդաս - վերկ այլեւս երբեք չի կրնար վերադառնալ ։ Տա
Հ ակալհերը ։ տանին պատկանող Հարցեր ; ժա՛նելէ է խաղաղութեան կառուցման ճամբան ,
վարժումին թագ ու պսակը պիտի կազմէ , Իր ամ էն էն կարեւոր դատէ րէն մէկն եղաւ մ ասնաւո րապէս երբ կը բա րգանա յ քաղաքական
ան լո ւշտ , վարկէն Համ աղում արբ , որ տեղէ >ւՀիՎանշիբի աՀա բե կի չին՝ Մ ի ս ա ք Թորլաքեանի տարբեր ըմբռնումներով , զանազան երկիրներու
ունեցաւ Մայէ" 1^ էն , Եգէպտոսի մէկ մասնակ - պա շա պան ո ւթ ի ւն ը \ 92 I ին , Պ ո լս ո յ մէկ ։ Ե զած է մ էկ ։ Բա յց ես յոռետես չեմ ։ Տ ա կա ւ ին կառչած կր
ց ութեամր եօթ ր պետութեանց եւ նախագաՀ ո՛ւ - ուսուցիչ Պոլսոյ Համալսարանին , թեկնածու Օսմ * մնամԼէթվինովէ նշանաւոր խօսքին քիքնեւէ մէկ.
թ ե ամ բ 3) ար ո ւք թագաւորին , բացարձակապէս Երեոփ * ժողովին , իբրեւ Վերա կազմեալ Հնչակ - քէ/ ա զա զո ւթ իւնը անբաժանելի է։ Բրիտանական
գազանէ ։ եան% Դործօն գեր կատարած է ազգ* կեանքի մէկ, կառավարութեան– արտաքին քա զա քա կան ո ւթ ե ան
«Տ առակ» Հ րա տարա կա ծ է ր խորՀ բգակցոլ - մ ասնաւո րապէս Ա էծ Պատերազմ՛ի զին ա դա գա ր ին ։ Հիմնական նպատակն է այնպէս չարժի լ որ Մ էաս ՜
թ Լ անց առթիլ տրուած ո ր ո չո ւմնե բ ր ,
Պոլսոյ արտագաղթէն վեբկը , ինքն՛ ալ Փարիզ եա լ Ազգեր ո լ կազմակերպութիւնը գործէ աբդիւ–
1 . (Բացարձակապէս մերժել Հրեայ նոր գազ - Հաստատուեցաւ։ Այստեղ եւս կը մասնակցէր ազգ. նաւորապէս ։ Երբ կ՚ըսեմ թէ յոռետես չեմ , աչքի
իժականներու մուաքք Պազեստին * 2 » կատարեալ զանազան գործեբու։ ինքնաշխատսւթեամբ անգ — առկեւ ունիմ սա իրողութիւնը թէ մեր էոլ–°^^լԻք
ա նկ ախո ւթէ ւն Լ է բէո յ (Ափր է կ եան Տրիպ "լէ " եւ լեբէն սորվելով, պաշտ պան եց զանազան առեւ - խնդիրները շատ աւելի բարդ են քան 1919–
Պ էն կա ւ լի ) . 3* Բացարձակ անկախութիւն եւ տրական դատէ ր թ բքա կան կառավարութեան՛ դէմ էն ։ Վերկին պատերազմը Ե ւր ո սլան կազմալուծեց
գերէշխաս&ւթէւս՛ Եզ ի պ ՛ասի ։ (Մ արքօ պէ յ Պաքրճեան եւն .) : Վերկին տարիներս շատ աւելի լա յն տարածութեամ բ քան 1914—1918–
Ասոնք՝ պաշտօնապէս արտօնուած լուրերն մ է կուսաց ած վիճակ մր ունէր , եւ երկու անգամ ին ։ Վերկին պատերազմ ի Հաշուէ յար գա ր ին ատեն
են ։ Մնացեալբ Հաստուածներու գազան իքն է» ։ միայն երեւցաւ Փարիզի Հայոց եկեղեցին, գամ - Ո՛ ո ւ ս ի ան բա ց ա կա յ էր : Ես անձնապէս միշտ ող -
Համ աղում արէն վեր կը , աւելի ա շխուժացալ բանականներ խօսելով բժ * Վ* Թորգոմեանի եւ Պ* բերդութիւն մը նկատած եմ այդ պարագան։ Այո
շար Ժում.Ր ՚՝ Աէբովբէ Պէրպէրեանի վրայ : Ագաւոր կը մնան իր պատերազմ ին մէկ հ) * Միութիւնր աՀ ագին գեր մր
Արաբական Երեք տարի առակ ալ
Դա՚ շնակց ութիւն ր եւ իսլամական այբին եւ երկու ազկիկները։ * Պ * Դ * Խոսրովեան կատարեց եւ ոտքի ելաւ 191 7ի պարտութենէն ։
,
Եզբա յր ութ իւնը տ են գա գին ա շիւ ատ ան քի լծուած կոբսնցուցած էր իր "ԳՐայՐ(Լ Մեծ֊ յառակդիմութիւն է որ ։ <այս անգամ պէտէ
մասնակցի, որովՀետել վրա ք
են եւ ամէն օր անակնկալ մր կը սարքեն հ հիսի մէչ : Եւրոպայի ցամաքէն
Տակ՛աւին առիթ
Դեռ երէկ էր որ ք՛ո լամ ական Եզբա յր ութ իլն բ կ՚ունենանք խօսելու իր մասին; իւ ա զ ազու, թե ան որ եւ է գրաւական կրնանք ունէ -
մաբտական բանաձեւ մը կր քուէարկէր , ի լուր նալ միայն այն ատեն երբ (Ի ո ւս ի ան ազատօրէն կը
աշխարՀԷ* ՚ Ուժ տալ եօթը պետութեանց յայտա մասնակցի խնգիրնե ր ո լ կարգագրութեան» ։
րարութեան , խզել Անգլիոյ Հետ կատարուած բա Հ Աե՝ Ա Ա ՏԱՆ
նակ ցու իժ իւ ւնն ե ր ր , մինշել որ անգլ* զօրքը Հեռա - ԽԱՂԱՂՈՒԹԵԱՆ ԱՄԵՆԱՄԵԾ էսՈԶԸՆԳՈՏԸ
նայ Եգիպաոսէն ե լ ն * ։ (Թերթերը կր գրեն թէ /՛ս Պ * ՊէվԷն Մ • ՆաՀանգներու դերն ալ պարզելէ
լամ ական Եզբա յրութէւնն ունի աւելի քան երկու Գ. Հ Ա գ ա մ ե ա կ ը վերկ , դաոնօրէն գանգատեցաւ թէ «//եր խորՀր —
միլիոն անգամ) : (՚Քազոլա՚ծ Երեւանի թհրթերէն) գա յին բա ր ե կա մն ե ր ը» իրենց բո լո ր ճառէ ր ուն ՚ եւ
Օրուան Հրատապ խնգիրր կ111 ՛զ ունի Պաղես — գրութեանց մէկ այն տեսութիւն ր կը պարզէն թէ
ա ին ի եւ Ե զիպա ո սի Հետ : Բայց , ատով չի ս աՀ - միայն իրենք կր ներկայացնեն բանուորները, մի
մ անա փա կուի ր շարժումը։ այն իրենք են ժողովրդավար ։ «Անոնց րմբռնու -•
իԼրաբները կյուղեն տէր տիրական դաոնալ ի— ինշպէս ամ րոզշ՝ Ե * Մ էութեան , նո յնաէս Հա– մ ով , կարգ մը ուրիշ կառավար ո ւթի ւննե ր ֆաշա -
րենց ճ ա կա տ ա գր ին , արաբական աշխաբՀ ի բո լո ր յասաանի մէշ^ մշակուած՜ են մասնաւոր հ՜րագիր — կան էն կամ անոր պէս բան մը։ Այս գաղափարէն
մա սերուն մէկ։ Տեսակ մր ճակատ՝ օտար աշխար— ներ ՛Ի . Հնգամեակի Համար։ կը Հէտեւէ թէ իյ * Մ էութեան ա պաՀ ո վո ւթ ի ւն ր
Հակալոլթեանց դէմ , որոնք ամէն միկոց կր փոր - Այսպէս \950ին պիտի արտագրուին 20000 կրնայ պաՀ պան ո լէ լ միայն երբ աշխարՀԷ մ է կամ էն
ձեն , իրենց Հին գէըքհըը պաՀ ելու կամ նոր ցան - մահճակալ, 800.000 ճենապակիէ ամաններ, 300 պետութիւն ընդունէ խորՀբգայէն գրոլթէլնը ։
ցեր Հաստատելու Համար ։ Հազար էմալապատ ( կիտ ուածան կար) ամաններ , Այս ըմ բոնումը ամ ենամեծ խո չընգոտն է խաղա -
Այո պայքարին մէկ ալ, դէմ դիմաց կանգնած մէկ միլիոն ղին կա պատ ամաններ , բլաստամասիի ղո լիէ եան ։ Մ ենք չենք Հ աւատ ա ր թէ իսորՀ բղա յին
են Անզլեւսաքսոննեբբ ել հք * Միութիլնբ ։ ամաններ , 250.000 զո յգ կօշիկ , 40.000 թոն տորֆ , գրութիւն ր բանուորներուն չա^ռՐՐ կր ներկա յա -
Դժուար է նախատեսել թէ ո՛ւր կրնան յանգի լ 15 Հազար թոն ածուխ , երեք միլիոն ոուպլիի կա– ցնէ գրեթէ նոյն արդէւնաւորութեամր էնչպէս այ\ն
ներքին իսլբտումնեբր ել արտաքին մրցակցութիւն– ՚՚յք ՚յյլ ն։ գրութէւնր որուն կը Հեաեւի այս ընկեբային—ժո -
՛Նոր Հ նգամ էակին գովրգավար խոբՀրգարանը։
ներ ը ։ Մ ան աւան էլ եթէ Մ եծերը չուզեն չափաւո մ ասնաւո բ ո ւշա գր ո ւթէ ւն Ե11 մէկ ՛վայրկեան
րէ լ իրենց քաղաքական եւ անտեսական ծաւալման ՛գի"7 ի նուէ բուի տեղական շէնանիւթեբոլ ար ա ա - էսկ չեմ ժխտեր Ո՝ ո ւս է ո յ ի րաւունքրճա ր տաք ագո ր–
տենչերը ։ գրութեան զարգացման ։ Պէաէ րնգարձակուէն ա– ծակս/ն յեզափոիսութիւն կատարելու իր Հասկցած
Այո բոլոր անցուդարձին մէկ , մեզ կր Հետա զէւսի , քէգմէնտրէ, քարի եւ գաճի արտազրոլ - եղանակով, բայց մեզի Համար , այս երկրին մէկ,
քրքրէ ե"՚՜Ր2. պարագա լ մ ը , մ եր տա բագի բ բազ թիւնը : Այս առթիլ Երեւանի թերթեր ր կր գրեն որ ճա բա ա բ ագո բծական յեղափո խո ւթէ ւնն սկսաւ
մութեանց ապաՀովութեան խնգիրր։ թէ Հա յասաանի ար գիւն։ արեր ո ւթի ւնր ծնաւ եւ ք՛աւելի քան 150 տարէ առակ, ռուսական մեթոտն
Հա բ իւր Հ ա զա ր ա ւո ր Հա յեր կր բնակին արա - զարգացաւ Հնգամէակի առակէն տար էնե բուն։ Ա* ընդունի լ՝ պէտէ նշանակէ բ իրապէ ս յետաշրկա -
բական Հողերուն՛ վրայ , վայելելով ամէն դիւրու Բ *եւԴ * Հնղամեակներոլ ըԳյթացքին իրարույակոր– կան քայ^լ մը առնել։ Ես կը կարծեմ թէ ա րե ւմ տ -
թիւն ։ Ա ուր իա, Լիբանան, Եգիպաոս, Ի բաք, Պա դեցին արտագրութեան բազմազան ձեռնարկներ ։ եան Ե ւր ո պա յի բան ո ւո ր գա ս ա կա բ գին մ ե ծամ աս–
ղես ա ին եւն* այն երկիրներն են ո բ 1915 \եին իբ Այսպէս, եթէ առակին Հնգամէակի վ&բկը Հան ն ո ւթիւնն ալ առ նուաղն մեզի պէս կբ մտածէ *
րեւ աքս որավա յր զո բծած ո ւե ցան ք1՝թթ իՀ ատի րապետութեան տեղական ա ր գի ւն ա բե բ ո ւթ ի ւն ր Հետեւաբար , եթէ կհուզենք իրական Համաձայ -
կ"գմ է , բայց յետո յ , Թուրքիս յ պա բ տ ո ւթ են էն տուած էր \ .960.000 րուբլի արժոզութեամրա րա ա– նոլթեան մը յանդի լ երկու կոզմէն , պէտք է յանձն
վերկ , դարձան ամ էն էն տաք ա պա ս տ ան ա բ անն ե բ ր գրութիւն ,Բ * Հնգամէակի վեբկը եղած էր 3496000 առնենք մեր քա զա քա կան կարղ ուսարքը զա ր գա -
ոզկ մնացած բ՛՛ ւղմ ութ եւ ւնղ Հաւ : Այսօլ րուբլի, երրորդ Հ նղամ էակին ՝ 15.800.000, էս^է ցնել մեր սեփական ճամբուի , աո անց վարձելու մեր
արաբ յ-ո
I՛ ։ ԷՈ֊ՐՐ"ՐԳ Հնգամէակին , այսինքն |9՚50,ի5* պիտի գր ո ւթ իւնը պ ար տաղ բ ել ո լ րի շ եր կ իր նէ բու* պէ աք
Ո եւ է Հայ , որ երախտապարտ Չըլլայ տայ 50 միլիոն. րուբլիի արտագրութիւն ։ է բացարձակապէս ագատ ձգենք ժ ողո վոլրգներր
ղովուրգին , ինչպէս է լ Հոգատար իշխանութեանց * Մ ինչեւ Հիմա արտագրուած ս պ բանքն եր ո ւն
տեսակը կբ Հասնի
Արդ, ամէն օր բան մր կբ փոխուի ժողովուրդ 300ի ։ Հայաստանի եղա - իրենը եւ դատողութեամբ
բանականութեամբ
ներու կեանքէն մ էկ ։Ա ո ւր իա եւ Լիբանան դարձան
դո բծելու » ;
անկախ ։ Ի բաք եւ Եգիպաոս շատոնց ստացած են կան ա բդի ւն արեր ո ւթեան Հ աս տա աո ւթի ւննե —
այդ բնական իրաւունքը : ր ր կպարտագրեն ոչ միա յն քարածուխ , Նախարարը այս առթիլ յիշեց թէ անցեալ
Հայկական կեանքի մէկ ալ տեղի կ՚ունենայ աորֆ , գի ւզա անտ ես ական մ եքենանեբ էլ գեկտեմ բերին Աթալին է առա կար կա ծ է ր բա ր ե կ ա–
Հտեղաշարժ» մր Հայրենադարձ կամ ներգաղթ հ գործիքներ , ամենօրեայ գործածութեան առարկա–* մութեան դաշնագէր մը կնքել 50 տարուան Հա -
Եւ առակին կարաւանները պիտի մեկնին Ա ուր իա– ներ , կաՀ կարասիներ , այլեւ մաՀճակալներ եւն * ։ մար , ուբէշ խօսքով՝ տեսակ մբ տեւական կապ
Լիբանանէն :
Պատերազմի տարիներուն Երեւանի սա յ լա շի - Հաստատել երկու երկիրներուն միկեւ, կանխելու
Ո՜րքան մտածելիք բաներ , կացութեան այս ե - նա կան գործարանը մեծ աշխատանք կատարեց , Համար թիւրիմացութիւնները ։ <ձԿր ցաւիմ որ այն
լէլէկնեբուն մէկ։ Մանաւանդ որ ներգաղթը , թէել թէ կարմիր բանակին եւ թէ տեղական պաՀանկ - ատեն լրկօբէն նկատի չառին այն աո ակարկս , ել
ծաւալուն , չի կրնար պարպել ամբոզկ Ա ուր իա - ներուն գոՀացում տալու Համար։ տակաւին վստաՀ եմ թէ օր մբ պիտի րնզունին» ։
Լի բանան ը եւ մնացեալը ։ Նոր Հնգամ էա՛կին Հինդ անդամ պիտի աւելնա յ Անցանելով օրուան խնգէրնեբուն , Պ * Պէվէն
Ուրեմն Հարկ է մնալ արթուն եւ սրատես , որ– զործաբանին արտագրութիւնր ։ էւ^«0՚^«*^կ»ւ»^^
պէ"գի նոր թիւբիմ ացութիւննե բ չծա ղին արաբա Զոր բոբդ Հնգամ էակին պիտ է չէն ո ւէն Հետեւ Հոյքէ գործարանը էնչպէս եւ մետաղէ ել ապակէէ
է զոր ծա -
կան ծովուն մէկ։ եալ գո բծա բաննէ ր ր * Երեւանէ կաՀոյքէ գործա ամ անեղէն է գործարաններ , ճենապակի
յասաանի
^մոռնանք որ Թուրքս ր ր այս ճակատին վրա ւ րանը , կիրովականէ մեքենական ՚ գործարանը , բան , վերանորոգմ ան գործարան՝ Հա
եւս կը գործեն յա յանի եւ գազանի գաւերով , Իկէւանէ կաՀոյքէ գործարանր, Կէբովականի կա– զանազան մ աս ե ր ո ւն մէկ։ ,
Լուրերր սլզտ ո րե լո լ Համար ։ ՀՀ*
Fonds A.R.A.M