Page 163 - ARM_19-1946_02
P. 163
6 ԱՌԱՋ ա
Օշակաճ Մարգօ փա լային Հասկցուր , թէ կեանքիդ ֊քէՀ որ, քաղաքի Հ*Բբիստափոր% ենթակոմ ի/ո էին ուրա–
՚ԲաղախկաՕաթիւԱ
լսած– անգամ չես ո՛չ քոմիթ-Է, ո՛չ քաքիթէսի : խ ութ իւնը յա յտնեց մեր երիտասարդներուն եւ
եւէաա Վա՛յ դլխոլդ, Հիմա, եթէ յանկարծ՜ ելլես եւ թելադրեց ըլլալ լաւ Հայեր, շարունակելու Համար
փսփսաս քովինիդ , թէ փռլի լատ կայ Երեւանի Հ * Ց * Գ • գործը ։
՛քէշ : Ա՜Հ , ի ՜ ն չ կ՚ըսես . փոլի՜ ... Ե՛– տեղն ի տեղը Գագարի ընթացքին սեղաններու վրայ սկը^
193Ա ամառը Կիպրոս դացած՜ էինք Գուրգէն կը փոշիացնեն քեղ ճակատգ ի վեր նետելով գաք– սան Հա յ կա կան մողովըգական եւ ազգ * յեդափո -
Մխիթաբեանն ու ես, թէ՛ օգափոխութիւն մը ը - շելի բառբ , ՀակաՀայաստա*կեաՀն : խական երգեր , Նոր Աերունդի զանազան շրջաննե
չ՛ած՜ բ/լալու ել թէ գրական ղըոյց մր ունենալու Հիմա ամէն մարգ կարծ՜ես կբ վախնայ , որ րու խում բեր ուն կողմէ X Հայկական պարր եւս ի
Համար 0Լականի Հետ : Այգ օրերուն էր , որ Միաց– բաւական Հա յաստանեան չեն Համարեր զինք, ինչ պատուի էր :
եալ ՆաՀանգներու այն ատենուան նախագաՀը պէս ատեն մբ Հայաստանի պրոլետ-գրողները կամ Ս՛ասնաւորապէս պատրաստուած՛ Հ* Տ * Գ *
Հուվյըր , մռբաթռրիոէք Հռչակեց -. ուղե կիցնեբբ կը վախնա յին , որ բաւական յեղա - վերտառութեամբ կարկանդակ մբ աճուրդի դրուե
Խօսակցութեան մր ընթացքին՝ Գուրգէն Մխէ՜ վա խական չեն Համ արեր զիրենք , եւ ասոր Համ ար լով գոյացաւ մօտաւոր ապէս 14.000 ֆրանք X Շա -
թարեան յանկարծ՝ սպրգեցուց • ալ աւելի ումով կբ փչէին իրենց զ11ՆՈ.նաւն ; Հեցաւ բնկեք Տէբաէբեան , որ ի յիշատակ ողբաց–
Գիտե՞ ս , ագա 0 * ա կան , ՀոլէԼէՀՐԷՀ մոբսւթ-Ո– Անպատճառ զՈՆոնա՞ մր ունենալու ենք մեր էռ ա Ը^Կ^՚Ր Լ* Գեղուն ի ի , նուիրեց կարտանի բն -
յայտարարեր էէ ձեռքը , Հա յ ա ս տ ան եան բԱալոլ եւ ամ էն ուն երես ին կերներուն :
՚ ՀէՀ * ԼՀՐալ– 0 Լական կարճ մը։ պոռալու Համար : Մասնաւոր նուագախումբի մբ ղեկավաբոլ -
Բայց Գ • Մխիթաքեան ասելի լաւ կր ճանչնար ք՝այց ի՞նչ բրեր է Օշական , որպէսզի <Հղռնա - թեամ բ եւրոպական պարեր բ շա ր ո ւն ա կո ւե ց ան
ժպիտով ժ՛ ըն
իր մարդը, քան ես Հ ԹերաՀաւատ մի^եան» Հերոսներ ր իրաւունք ունենան Հակա - մինչեւ կէս գիշեր ; Բոլոր ներկաներն ալ Հաճելի
էր , որ ան կրկնեց • Հա յաստանեան կոչելու ղինք X մամտնց մբ ունեցան եւ գո Հ ո ւն ա կ ո / թ ե ամ բ մեկ -
՚ ^ԼՀ. ճանչնա^ս Հուվըր՛ր X (Յուսաբեր) ՎԷՄ ՈՒՆԻ նեցան իրենց տուները : Թ՚ԼԹԱԿԻՑ
Այո՛ յ ՚ է ր ա յ րերալ անզուգական ղի*֊ղացին * ՄԱՅԻՍ 28Ը ՍԷՆ ՇԱՄՈՆԻ ՄԷՋ
—" Ն ի կո ս ի ո յ ոստ իկանապետ ր չէ^ X ՁԱՅ՛ՆԵՐ ԳԱԻԱՌԷՆ
Փրքէջ մքն է փրցուցինք ։ Գ * Ախիթտբեան ին– ՍԷՆ ԾԱՄՈՆ , 3 Յունիս Այս տարի մենք ալ
&ի կր նայէր, Հչր՚՚ի1* քեղէԳ ԲԱելու ձեւով մ ք ։ Ե"
պապանձած՝ էի բոՀոբովին X Նա սերունդի ռաԱդԽւը խանգավառո ւթեամ բ տօնեցինք Մ այիս 28հ* X
ԳտՀ իրէ գտնուա& միջոցին , Օշական օր մը ^իրակի կէս °րէ ՚^ԲՔ՝ մամը Յին Ա ալ (ի* ան
ա^11\ՐՔԲ կբ ցսօ^ար բտդմութետմբ, ամէն գաս ա —
կՀայցելէ «Տուսա րեր»ի խմբագրատուն ր ու կր կարգէ ։
սկսի թղթատել Պարսկաստանէն ել այլ Հեռաւոր ՄԱՐՍ ԷՀ) Լ , 28 Մայիս (յապաղած) Մէկ
վայրերէ ստացուած՛ Հայերէն թերթեբու Հին Հա՝– տարուան աշխատանքը բաւական եղաւ որ « \յ ո ր Բեմռ դա բ գ ա բ ո ւա ծ՛ էր ֆ բանս ական եւ Հայ -
մարներր , ապա յանկարծ , իբրեւ իմէ թարմ լու֊ր Աերունղ^ը գառնայ կենգանի ել ծաւալուն կազ - կա կան դրօշներով , ինչպէս եւ Մայիսեան բու -
մբ տուողի ձեւեբով * մակեբպոլթիւն մը Աարսէյլի շրջանին մէ^ : րումնալէտ ծազիկներով։ Բացում բ կատարուեցաւ
— Հոս նայէ, Գուրգէն , նախագա֊Հ Աւիլսբնբ Այսօր «Նոր Աերունգ^ի ումեղ մաս՛ն աճ իւ ղեր Սէն Շամոնի եւ Սէնթ էթիէնի սանուհիներու
մեռե՜ր է ։
կան գրեթէ Մարսէյլի բոլոր կարեւոր արուար - «Բամ Փորոտանիով։ Ընկեր Աաքօ քանի մք խօսքով
Գ– Մխիթարեան , որ կատակը կր սիրէ մ անա֊ ձաններուն մէ^է Բոլոր մասնաճիլղերն ալ տուին պանծա ցուց բո լո ր Հ ե ր ո սն ե բ ը ։ Գե զա ր ո ւե ս տ ա կան
ւանգ երր միամիտ մէկը գտնէ գիմացր, յուղում– իրենց բացման Հանղէսնեբը, Հանրային կեանքին բամ ինք այնքան ճոխ էր , որ թոզ ներողամիտ բը–
նաՀաւր չեչտ մը գնելով իր ձայնին մէչ՝. մասնակից քնելով ամբողջովին նոր, եր իտասարղ լան , եթէ բոլորին անուններբ չեմ կրնար յիշել :
Ի՛՛նչ կ՚ըսես, մեռեիր է Ուիլսընը։ ոլմեր է Օրուան բանախօսն էր ընկեր Խաչիկ Մկրաիէ–
Ծօ՛ , Հա՛ , նայէ, թերթին մէչ՝ գրուած– է ։ Մի՛ ւս մ ասն աճ իւղերու Հանդէսներէն վեբ^ , եան 4 «Մ1ւյյիս 28հ* ^ ա յ ժողովուրդին արիւնով
Թերթը , որուն կ՚ակնարկէր Օչական , առ այս անգամ կարգը եկած՜ էր քաղաքի «//• ոստ/ւ մ» կերտուեցաւ , եւ նոյն մողովուրդը պէտք է երախ—
նուաղն երեք ամսուան Հնութիւն ունէր։ Ա՜անկա– խում րին, տալու իք բացման Հանդէս ր Մ այիս տ ա սլա ր տ բ է լ ա յ ԲՈ Լո Ր մ11/ <ք ՚*7՝^ է ^լ անյայտ Հերոս
պարտէզի տղաքն ալ լսած– էին Հարկաւ Ուիլսընի Ղ՚եին , կիրակի կէսօրէ ետք մամք Յին , Ատլօն ՛Բոլ– ներուն , որոնք մեծ՜ թուական մ ք բացին Հայոց
մաՀուան լուրը, 0 չականէն երեք ամիս աս աք : (\լ պէռի մ է լ : պատմութեան մէջ։ Պ ա ա ի՛՛ ւ Հ ՝ ա յ ժողովուրդին ,
երր օր մը այս «վրիպանքները դիտել կը տրուէին (իամանակէն աոաՓ, բարեկամներու եւ ծնող պատիւ Հ * Տ • Գաշնակցութեան ։ Այսօբուան Հա -
իրեն տեսակ մը մեղադրանքով, ան կը չբանար ա ր— ներու կոկիկ բադմոլթիւն մը լեցուցած էր սրաՀը , յտստանր Մայէս 28^ ծնունդն է , փա՛ռք բոլոր Հե
ղ ա բ սյցն ել քնքզինքը :, եւ , կը կա բծենք թէ յուսախաբ չեղան տեսնելով րոսներուն որ ինկան Հայրենիքին Համար։
Հ"լ ՚//ձէ՛/՛ գրագէ՞տ է, մորաթորիոմբ ար - մեր նոր սեքո լնդին Հայերէն երգեր բ, արտ ասա - Ա էնթ էթ ի էն ի սանուՀ ինե բու սքանչելի խում
ո ւե՞ սա է , Ուիլսընը բանաստե՞ղծ– է : ինչո՞ւս ն ո ւթ ի ւնն ե րն ու զուտ րճախօս ութի ւննեբ ր : բը պարեց երեք եքգախառն պարեր , մէկը միւսէն
՛գէտք է իմին ա յս բաները ... Առաքին անգամ , ՛Նոր Աերունդի «//*// ս ա ////» յաջոզ, ջերմապէս գնաՀատուելով ։Վ^իէնէն շնոր–
Այսքան աՀա բոպիկ է Օչական քաղաքական խումբի անգամ—անգամուՀիներր բեմ կ՝ելլեն , եր Հ ալի օրիորդ մ բ, Տ ուտում եան , շատ դեղեց ի կ մե
գետնի վրայ : Եթէ չեմ սիւալիր , ան երբեք քա - գելու Համար <%,Մշակ բանուոբ^բ եւ «Բամ Փոբռ >- ներգ մբ երգեց X
ղաքականութիւն խաղացած՜ չէ ո՛չ տեսական , ո՛ է տան^ր , որմէ վեբ^, ընկեր Իշխան Գո չոյեան քանի Ո ւղե րձն ե ր ր եւ արտասանութիւննեբբ բոլորն
ալ մանաւանդ գործնական չափանիչով։ Միակ մր խօսքով կր բացատրէ Նոր Ա եր ունդի նպատակը ալ յաջող է ին , եւ նհւիբուած Մ ա յիս 2Տին X Հ • Տ *
Հիրք ֊էր ունի ան , գրականութիւնը։ Անկէ դուրս ել տեդեկոլթիւննեբ կուտայ իրենց կատարած աշ— Գ * Նոր Ա ե բունդի Վարդգէս խում բբ եւ սանուՀ ի–
ս՛՜րիչ մարգարէ չի ճանչնար : խտտանքներու մասին ; ներբ «Ողջոյն քեզ , Հայ գբօշ» խմբերգը երգեցին
Խե՜ղճ մարգ, Հիմա ելեր անպատճառ քաղա - Տ ետո յ բեմ Հ բաւի րուեցալ րնկեր Տ * Թա - քանի, մը անգամ :
քական վերարկու Հագցնել կ՛ուզեն իրեն : Եւ ի՜նչ գոյեան որ գովելով մեր նորաՀաս սերոԼնդին Հան Հանդէսին փակում էն առաջ՝ 1Լս^^՚Ր V աքօ
վերարկու . . . կարճ , նեղ , տեղ - տեղ կարկ տուաՇ՜ , րային կեանքով Հետաքրքրուելու երեւոյթը, ծան շնոր Հա՛կա լութ իւն յա յտնեց բո լ ո ր ներկաներուն ,
օձիքները իւղոտած– , մալած՜ , \աղքաա Վազարոսի րացաւ «Նոր Աերունդի ի նպատակներուն եւ կա - որոնք եկած էին , միասին տօնելու Մայ/՚ս 2-Տի
վերարկու մը։ Աւ կռնակն ալ փակցուցեր են աման
տարած ա շխատ անքն եր ո ւն վրայ։ Մէկ տարուան յաղթանակ բ ։ (յ ւ օքինակ մր բերաւ, անմաՀ Ա՛ *
պիտակը , • ՀակաՀա յաստանեան : աբդիւնքբ խրախուսիչ բ լ լ ա լ ո վ ) Կ"է ըրաւ I"1 էոՐ Զաբղաբետնի «Գամբռ»էն , «Քալէ՜ վէսօրէն ,
Յ՛այտնի է սակայն , որ այս վերարկո՛ւն իր ծն ո դն եր ո ւն ո\ր իրենց զա լա կն եր բ , քո յրերն ու եզ– քալէ՛ բարձրավիզ, ո՜վ գա լքյա , քալէ՛ այս լքիջսէ–
կոՆթիՆԱ՚ՕեյւոՆն ծիծաղելի ամր|արաաւ.աԹւււթեա(ւ
վյրայ չէ ձեւուած՝ , ոչ ալ իրեն Համար կտրուած՜ է բայբնեբբ անդամագրեն «Նոր Աերունգ^ի շարքե - աււջեւէԹ • . .»
յատկապէս : Թերեւս մէկը նետած՛՝՝է զա յն ՛իր ա յ էն՝, բուն մէջ, եթէ կյուղեն որ անոնք Հայ մեծնան,
իրեն Համար բոլորովին նոր մր բերել տուած՜ ՐԷԼՈ՛՜ սոբվին Հայեքէն լեզուն եւ Հայոց պատմութիւնը X. Հանդէս ը վերջացա ւ «Տ առաջ ըն թանանք եղ -
լով «չավ/ո լ վրայ–» X Արտասանեցին <1(,որ Ա եբունդ^>ի անգամներէն բարք»ով ։— Թղթ-ակից
Կովկաս^ր, եւ Ա* ֆազ–
Ջեմ գիտեր իրապէս , թէ ո՞վ Հնարեց րնթա– &ովՀ+ ,^ա\րայեան «Զարկ ԲՈԼՈՐ ԽԱՐԲԵՐԳՑԻՆԵՐՈՒՆ
(ֆետոյ Նոր Աերունդի
սիկ ու թացէիկ սա բաոր , • ՀակաՀա յաստանեան ճեան «Մե ռան , չկորանար։
• ԳԼՒաԴՐՐ՝) Հ Ե՛֊ իռնչ նպատակով կամ որո՞ւ Հա - անգամներ ու կողմէ ներկայացուեցաւ ծ ի ծա դա -
մար։ կր կարծ՜եմ սակայն , որ չտա աւելի թ ո յ ն կը շաբմ զաւեշտ մ ր՝ «Թիք թաք^ր։ Բոլոր գերակա ԼԵՈՆ • Համ ա խ ա բ րե բ դց ի ա կան Ա՝ էութեան
պարունակէ ան իր մէչ^, քան Հնդկաստանի բոլոր տարներն ալ շ աւո յաջողութեամբ կատարեցին ի- Հեր ս/ն սա լի Շրջանի կեգր • Վարչութիւնս՝ յա ս
իմերր կրնան պաՀած՜ բ//ա/ իրենց լորձունքոտ ե– բենց ղերեր ր ։ Փարիղի մեր ընկերներէն Հայկ տարուան սկիդբներբ նամակ մբ գրեց Հայաստան ,
րախին մէկ անկիւնը : Ո՛– ՛ինձի կը թոլի , թէ այս Զրուանգեան որ Հիւրաբար ներկայ էր Հանդէսին , նոր հքարբերգ աւանի պատասխանատու վարչոլ —
նոյն բառին մէքէն կարելի է լսել, կարելի է մին խօսք առնելով՝ Փարիզի «Նոր Աեբունգ^ին ոդ - թեան։ Խնդրած էինք այնտեղի մեք Հայրենակից -
չեւ իսկ «տեսներ, անախորմ սուլոցը գետնա քա ր չ ջոյննեբր Հադորգեց ներկտներուն , եւ, ապա, նեբուն որ դիմումներ բնեն առ որ անկ է , ներգադ–
սողունին, որ վաբմուաճ է խայթելու ել բնաւ Գա շձւակցութեան պատմութենէն քանի մբ գըր - թ ի ատեն 3)րտնսա յէն բո լո ր փա փա քող ել արբ երգ–
Հաչուի չառներ, թէ ինչ կ՛անցնի կը դառնայ իր ո լագն եր յիշելով, թելադրեց մոռնալ անձնականը ցինեբոլ արձանադրութիւնբ յաջոդցնելու Համար X
Լորս բոլորը : եւ Հետեւիլ Հ ա ւա քական ութ ե ան շաՀերուն X եյնղրած էինք նաեւ որ րսեն մեզի թէ ներգադթոզ
Բառեր կան, որոնք երկսայրի սուրի կր նմա ՛ԷՅ ատ յսյ^ոդ արտասանեց Օ ր . Ալիս Տաբու - մեր Հա յրենակիցներ բ ի՞ն չ տանելու են իրենց
թիւնեան «Արօ՜իւն Հետ, ռ*~ զարկ
նին, թէ՛ նեբսէն կը կտրեն, թէ՛ դուրսէն։ Հա կա բուռն ծ՜ափերու։ ու կադնին » , արմտնանալով որ օգտակար բ լ է ^ յ թէ էբռ^՝Ց
տայ
յս՛ սա ան եան ր այս տեսակ բառ մ րն է ։ Ան չատ կր «Նոր Աերունդ՝>>ի Մարոէյլի Շրր~ Հ ա յ քեն իքի վերելքին :
յի լեցնէ ինձի Թուրքիոյ երբեմնի «քոմիթաճի»ն : ջանային վարչութեան կոդմէ ուղերձ մբ կարգաց Մեր նամակի պատասխանբ ապաՀովադրեալ
Հա,
- « Բոմիթաճի» է, էֆէնտիմ, կ՚ըսէին Հայր րնկեր Տ արութիւն Ղ֊աղա րեան , թե լա դրելով ան - ստացանք այս շաբաթ ։ Մ ամուլի միջոցաւ կը
լրտեսները իրենց էֆէնտիին՝ այս կամ այն վՀատ շարունակել սկսուած աշվսատանքբ ել չ յ ո ւ – յանձն ենք ֆրան սա բնակ Խ՝ ա ր րե ր դց ին ե ր ո լ եւ մ աս
մատնելու Համար ո ստի կան ո ւթ եան : սաՀատիլ դմուարութիւններու առջեւ է ՛ն աւո բա բ ար մեր մ ա սն աճ ի ւղե բ ո ւ դի տ ո ւթ ե ան ։
Փակա՞ւ Հեղ մը ՀՀքոմիթաճի»ն կռնակիդ, գնա «Նոր Աերունգ^էն րնկեր Գ* Բրմոյեան ա ր ա ա— (ԽՄԲ՝ .^ամփոփենք Հիմնական մասերը։ Նա -
****Հ*է***Հէ^&**0աւտ*֊***֊*֊֊*&֊ք֊֊է–^^ // ա Ն ե ց Զարենցի «Գովք Հա ( ա ս ւո ա ն » ի ն , արմանա - մակը դրուած է Նոր Խարբեբդէն , Աարտ \7ին) ֊
հազար , 3 անաս ՛ո ան 30 Հազար , Եգիպաոս եւ Աոլ– նալով ջերմ ծափերու եւ կրկնութեան։ Տետոյ , . . . կարող էք ձեղ Հետ բերել Հետեւեալները*
ատն 30.000, Արմանթին ե ւ Ձի լի 20.000, Ի բաք 15 դաշնակի վրա յ յ ա ^ ո ղ ա սլ ^ ս նուադեց փռքքի կն ֊ – Մեր ալանում կ ա յ մանուածքային գործարան,
Հազար, Անղլիա , Գերմանիա , Իտալիա ԷԼ Հաս - Աիւզան Ե՝ առոլկեան , ջերմ ապէս ւլ ն ա Հատու ել ո վ : ուր աշխատում են մի քանի Հարիւր Հոդի։ Այ"
տան , Հունգար իա , Պելճիքա , Զուիցերիա եւն • 1 0 Ընկեր * Տէրտէբեան ամբողջ Հանդէսի տե - գոբծարանր կ աո ո ւ ց ուած Է Հայ ժողովրդի Հաւ ա–
հազար, Պաղեստին եւ Անդր յորդանան 7000, Պրա– ւոդո ւթեան , սրամիտ դո լա րճախօս ութ ի ւնն եր ով տար իմ , աբմանաւոր գաւակ, Մեծ Ատալինի Հա–
զիլիա 5000 , Ո՚֊րս՚-կու Էյ 5000, Կիպրոս 4000, Համեմեց յայաագի,րբ։ Տետոյ արտասանեցին Ն որ ր աղա էո զինակից բնկեբ Միկոյեանի անմիջական օ–
Հնդկաստան եւ ^ավա 3000 , Մ ան չար իա եւ Զի - Աերունդի անգամներէն (Հ ակո ր ե ա ն եւ Տ,արութիւն– մանգա կո ւթեամ ր , 1936 թոլին ներգաղթողներին
նաստան 2000, Եթովպիա հազար , Մեքսիկա, Բու– ե ան քո յր ել եդբա յր : //* ա սն ա լոր ա բա ր ա յս վեր - դործ Հայթայթելու Համար։ Այգ գործ^արանր օրից
պա Ալժ֊երիա Աարօք ելն 5000, 907 ջիննեբը իրենց երգերով , աբտասանոլթիւններով օր բնգաբձակւում Է, ուստի, Հայրենակցական
Հաղաբ ; եւ պարերով իրական յայտնութիւն մբ եղան։ Միութիւնք կարող Է գործարանի Համար բերել
Ուրեմն Խ– Միութեան եւ Սփիւռքի, ա յս ինքն Նոր Աերունդի անդամնեբու կողմէ ներկայաց Հետեւեա՛լ մեքենաները* ՚
ամ բողէ՝ աչխարհի մ ԷՓ ապրող Հայերու համագոս– ուեցաւ կրկին անգամ փոքր կատակերդութիլֆ մը, Բամբակի թել փաթաթող մեքենայ : Ափ^րլօք
: (31,
մարբ կարելի է Հաշուել կլոր թիւս՛/՝ 3.400.000: «Ակամայ Հիւանդր՝^, մասնակցութեամբ Վ՛ Այ - ԼթրԷք0 կա քող մեքենայ)։ Կարի մեքենայ (400
(20ից
Այս 3.400.000 Հայերէն միայն 1.100.000/–, է/."/Գ^ա^111 . Ցարոլթիւնեանի եւ &ա։Հբաղլետնի , ո– 32, եւ 16 քլասանոց) : Թրիքօ Հիւսող մեքենայ 220
այսինքն՝ մէկ ,երրորգ էն ալ պակաս ր կ՛ապրի ներ րոնք բնական կե րպով կատարեց ին իրենց դերերը ։ եւ 700 ասեղանոց) : ԱօթԷօրներ 220 վօլ՚ո
կայ Հայաստանի սաՀմաններէն ներ՛ս։ Հ. Ապա խօսք տրուեցաւ րնկեր Ա* ՝ԲէօսԷեանի մինչեւ 100 ձիու ում ունեցող)։ Մօթէօրներ
Fonds A.R.A.M
Օշակաճ Մարգօ փա լային Հասկցուր , թէ կեանքիդ ֊քէՀ որ, քաղաքի Հ*Բբիստափոր% ենթակոմ ի/ո էին ուրա–
՚ԲաղախկաՕաթիւԱ
լսած– անգամ չես ո՛չ քոմիթ-Է, ո՛չ քաքիթէսի : խ ութ իւնը յա յտնեց մեր երիտասարդներուն եւ
եւէաա Վա՛յ դլխոլդ, Հիմա, եթէ յանկարծ՜ ելլես եւ թելադրեց ըլլալ լաւ Հայեր, շարունակելու Համար
փսփսաս քովինիդ , թէ փռլի լատ կայ Երեւանի Հ * Ց * Գ • գործը ։
՛քէշ : Ա՜Հ , ի ՜ ն չ կ՚ըսես . փոլի՜ ... Ե՛– տեղն ի տեղը Գագարի ընթացքին սեղաններու վրայ սկը^
193Ա ամառը Կիպրոս դացած՜ էինք Գուրգէն կը փոշիացնեն քեղ ճակատգ ի վեր նետելով գաք– սան Հա յ կա կան մողովըգական եւ ազգ * յեդափո -
Մխիթաբեանն ու ես, թէ՛ օգափոխութիւն մը ը - շելի բառբ , ՀակաՀայաստա*կեաՀն : խական երգեր , Նոր Աերունդի զանազան շրջաննե
չ՛ած՜ բ/լալու ել թէ գրական ղըոյց մր ունենալու Հիմա ամէն մարգ կարծ՜ես կբ վախնայ , որ րու խում բեր ուն կողմէ X Հայկական պարր եւս ի
Համար 0Լականի Հետ : Այգ օրերուն էր , որ Միաց– բաւական Հա յաստանեան չեն Համարեր զինք, ինչ պատուի էր :
եալ ՆաՀանգներու այն ատենուան նախագաՀը պէս ատեն մբ Հայաստանի պրոլետ-գրողները կամ Ս՛ասնաւորապէս պատրաստուած՛ Հ* Տ * Գ *
Հուվյըր , մռբաթռրիոէք Հռչակեց -. ուղե կիցնեբբ կը վախնա յին , որ բաւական յեղա - վերտառութեամբ կարկանդակ մբ աճուրդի դրուե
Խօսակցութեան մր ընթացքին՝ Գուրգէն Մխէ՜ վա խական չեն Համ արեր զիրենք , եւ ասոր Համ ար լով գոյացաւ մօտաւոր ապէս 14.000 ֆրանք X Շա -
թարեան յանկարծ՝ սպրգեցուց • ալ աւելի ումով կբ փչէին իրենց զ11ՆՈ.նաւն ; Հեցաւ բնկեք Տէբաէբեան , որ ի յիշատակ ողբաց–
Գիտե՞ ս , ագա 0 * ա կան , ՀոլէԼէՀՐԷՀ մոբսւթ-Ո– Անպատճառ զՈՆոնա՞ մր ունենալու ենք մեր էռ ա Ը^Կ^՚Ր Լ* Գեղուն ի ի , նուիրեց կարտանի բն -
յայտարարեր էէ ձեռքը , Հա յ ա ս տ ան եան բԱալոլ եւ ամ էն ուն երես ին կերներուն :
՚ ՀէՀ * ԼՀՐալ– 0 Լական կարճ մը։ պոռալու Համար : Մասնաւոր նուագախումբի մբ ղեկավաբոլ -
Բայց Գ • Մխիթաքեան ասելի լաւ կր ճանչնար ք՝այց ի՞նչ բրեր է Օշական , որպէսզի <Հղռնա - թեամ բ եւրոպական պարեր բ շա ր ո ւն ա կո ւե ց ան
ժպիտով ժ՛ ըն
իր մարդը, քան ես Հ ԹերաՀաւատ մի^եան» Հերոսներ ր իրաւունք ունենան Հակա - մինչեւ կէս գիշեր ; Բոլոր ներկաներն ալ Հաճելի
էր , որ ան կրկնեց • Հա յաստանեան կոչելու ղինք X մամտնց մբ ունեցան եւ գո Հ ո ւն ա կ ո / թ ե ամ բ մեկ -
՚ ^ԼՀ. ճանչնա^ս Հուվըր՛ր X (Յուսաբեր) ՎԷՄ ՈՒՆԻ նեցան իրենց տուները : Թ՚ԼԹԱԿԻՑ
Այո՛ յ ՚ է ր ա յ րերալ անզուգական ղի*֊ղացին * ՄԱՅԻՍ 28Ը ՍԷՆ ՇԱՄՈՆԻ ՄԷՋ
—" Ն ի կո ս ի ո յ ոստ իկանապետ ր չէ^ X ՁԱՅ՛ՆԵՐ ԳԱԻԱՌԷՆ
Փրքէջ մքն է փրցուցինք ։ Գ * Ախիթտբեան ին– ՍԷՆ ԾԱՄՈՆ , 3 Յունիս Այս տարի մենք ալ
&ի կր նայէր, Հչր՚՚ի1* քեղէԳ ԲԱելու ձեւով մ ք ։ Ե"
պապանձած՝ էի բոՀոբովին X Նա սերունդի ռաԱդԽւը խանգավառո ւթեամ բ տօնեցինք Մ այիս 28հ* X
ԳտՀ իրէ գտնուա& միջոցին , Օշական օր մը ^իրակի կէս °րէ ՚^ԲՔ՝ մամը Յին Ա ալ (ի* ան
ա^11\ՐՔԲ կբ ցսօ^ար բտդմութետմբ, ամէն գաս ա —
կՀայցելէ «Տուսա րեր»ի խմբագրատուն ր ու կր կարգէ ։
սկսի թղթատել Պարսկաստանէն ել այլ Հեռաւոր ՄԱՐՍ ԷՀ) Լ , 28 Մայիս (յապաղած) Մէկ
վայրերէ ստացուած՛ Հայերէն թերթեբու Հին Հա՝– տարուան աշխատանքը բաւական եղաւ որ « \յ ո ր Բեմռ դա բ գ ա բ ո ւա ծ՛ էր ֆ բանս ական եւ Հայ -
մարներր , ապա յանկարծ , իբրեւ իմէ թարմ լու֊ր Աերունղ^ը գառնայ կենգանի ել ծաւալուն կազ - կա կան դրօշներով , ինչպէս եւ Մայիսեան բու -
մբ տուողի ձեւեբով * մակեբպոլթիւն մը Աարսէյլի շրջանին մէ^ : րումնալէտ ծազիկներով։ Բացում բ կատարուեցաւ
— Հոս նայէ, Գուրգէն , նախագա֊Հ Աւիլսբնբ Այսօր «Նոր Աերունգ^ի ումեղ մաս՛ն աճ իւ ղեր Սէն Շամոնի եւ Սէնթ էթիէնի սանուհիներու
մեռե՜ր է ։
կան գրեթէ Մարսէյլի բոլոր կարեւոր արուար - «Բամ Փորոտանիով։ Ընկեր Աաքօ քանի մք խօսքով
Գ– Մխիթարեան , որ կատակը կր սիրէ մ անա֊ ձաններուն մէ^է Բոլոր մասնաճիլղերն ալ տուին պանծա ցուց բո լո ր Հ ե ր ո սն ե բ ը ։ Գե զա ր ո ւե ս տ ա կան
ւանգ երր միամիտ մէկը գտնէ գիմացր, յուղում– իրենց բացման Հանղէսնեբը, Հանրային կեանքին բամ ինք այնքան ճոխ էր , որ թոզ ներողամիտ բը–
նաՀաւր չեչտ մը գնելով իր ձայնին մէչ՝. մասնակից քնելով ամբողջովին նոր, եր իտասարղ լան , եթէ բոլորին անուններբ չեմ կրնար յիշել :
Ի՛՛նչ կ՚ըսես, մեռեիր է Ուիլսընը։ ոլմեր է Օրուան բանախօսն էր ընկեր Խաչիկ Մկրաիէ–
Ծօ՛ , Հա՛ , նայէ, թերթին մէչ՝ գրուած– է ։ Մի՛ ւս մ ասն աճ իւղերու Հանդէսներէն վեբ^ , եան 4 «Մ1ւյյիս 28հ* ^ ա յ ժողովուրդին արիւնով
Թերթը , որուն կ՚ակնարկէր Օչական , առ այս անգամ կարգը եկած՜ էր քաղաքի «//• ոստ/ւ մ» կերտուեցաւ , եւ նոյն մողովուրդը պէտք է երախ—
նուաղն երեք ամսուան Հնութիւն ունէր։ Ա՜անկա– խում րին, տալու իք բացման Հանդէս ր Մ այիս տ ա սլա ր տ բ է լ ա յ ԲՈ Լո Ր մ11/ <ք ՚*7՝^ է ^լ անյայտ Հերոս
պարտէզի տղաքն ալ լսած– էին Հարկաւ Ուիլսընի Ղ՚եին , կիրակի կէսօրէ ետք մամք Յին , Ատլօն ՛Բոլ– ներուն , որոնք մեծ՜ թուական մ ք բացին Հայոց
մաՀուան լուրը, 0 չականէն երեք ամիս աս աք : (\լ պէռի մ է լ : պատմութեան մէջ։ Պ ա ա ի՛՛ ւ Հ ՝ ա յ ժողովուրդին ,
երր օր մը այս «վրիպանքները դիտել կը տրուէին (իամանակէն աոաՓ, բարեկամներու եւ ծնող պատիւ Հ * Տ • Գաշնակցութեան ։ Այսօբուան Հա -
իրեն տեսակ մը մեղադրանքով, ան կը չբանար ա ր— ներու կոկիկ բադմոլթիւն մը լեցուցած էր սրաՀը , յտստանր Մայէս 28^ ծնունդն է , փա՛ռք բոլոր Հե
ղ ա բ սյցն ել քնքզինքը :, եւ , կը կա բծենք թէ յուսախաբ չեղան տեսնելով րոսներուն որ ինկան Հայրենիքին Համար։
Հ"լ ՚//ձէ՛/՛ գրագէ՞տ է, մորաթորիոմբ ար - մեր նոր սեքո լնդին Հայերէն երգեր բ, արտ ասա - Ա էնթ էթ ի էն ի սանուՀ ինե բու սքանչելի խում
ո ւե՞ սա է , Ուիլսընը բանաստե՞ղծ– է : ինչո՞ւս ն ո ւթ ի ւնն ե րն ու զուտ րճախօս ութի ւննեբ ր : բը պարեց երեք եքգախառն պարեր , մէկը միւսէն
՛գէտք է իմին ա յս բաները ... Առաքին անգամ , ՛Նոր Աերունդի «//*// ս ա ////» յաջոզ, ջերմապէս գնաՀատուելով ։Վ^իէնէն շնոր–
Այսքան աՀա բոպիկ է Օչական քաղաքական խումբի անգամ—անգամուՀիներր բեմ կ՝ելլեն , եր Հ ալի օրիորդ մ բ, Տ ուտում եան , շատ դեղեց ի կ մե
գետնի վրայ : Եթէ չեմ սիւալիր , ան երբեք քա - գելու Համար <%,Մշակ բանուոբ^բ եւ «Բամ Փոբռ >- ներգ մբ երգեց X
ղաքականութիւն խաղացած՜ չէ ո՛չ տեսական , ո՛ է տան^ր , որմէ վեբ^, ընկեր Իշխան Գո չոյեան քանի Ո ւղե րձն ե ր ր եւ արտասանութիւննեբբ բոլորն
ալ մանաւանդ գործնական չափանիչով։ Միակ մր խօսքով կր բացատրէ Նոր Ա եր ունդի նպատակը ալ յաջող է ին , եւ նհւիբուած Մ ա յիս 2Տին X Հ • Տ *
Հիրք ֊էր ունի ան , գրականութիւնը։ Անկէ դուրս ել տեդեկոլթիւննեբ կուտայ իրենց կատարած աշ— Գ * Նոր Ա ե բունդի Վարդգէս խում բբ եւ սանուՀ ի–
ս՛՜րիչ մարգարէ չի ճանչնար : խտտանքներու մասին ; ներբ «Ողջոյն քեզ , Հայ գբօշ» խմբերգը երգեցին
Խե՜ղճ մարգ, Հիմա ելեր անպատճառ քաղա - Տ ետո յ բեմ Հ բաւի րուեցալ րնկեր Տ * Թա - քանի, մը անգամ :
քական վերարկու Հագցնել կ՛ուզեն իրեն : Եւ ի՜նչ գոյեան որ գովելով մեր նորաՀաս սերոԼնդին Հան Հանդէսին փակում էն առաջ՝ 1Լս^^՚Ր V աքօ
վերարկու . . . կարճ , նեղ , տեղ - տեղ կարկ տուաՇ՜ , րային կեանքով Հետաքրքրուելու երեւոյթը, ծան շնոր Հա՛կա լութ իւն յա յտնեց բո լ ո ր ներկաներուն ,
օձիքները իւղոտած– , մալած՜ , \աղքաա Վազարոսի րացաւ «Նոր Աերունդի ի նպատակներուն եւ կա - որոնք եկած էին , միասին տօնելու Մայ/՚ս 2-Տի
վերարկու մը։ Աւ կռնակն ալ փակցուցեր են աման
տարած ա շխատ անքն եր ո ւն վրայ։ Մէկ տարուան յաղթանակ բ ։ (յ ւ օքինակ մր բերաւ, անմաՀ Ա՛ *
պիտակը , • ՀակաՀա յաստանեան : աբդիւնքբ խրախուսիչ բ լ լ ա լ ո վ ) Կ"է ըրաւ I"1 էոՐ Զաբղաբետնի «Գամբռ»էն , «Քալէ՜ վէսօրէն ,
Յ՛այտնի է սակայն , որ այս վերարկո՛ւն իր ծն ո դն եր ո ւն ո\ր իրենց զա լա կն եր բ , քո յրերն ու եզ– քալէ՛ բարձրավիզ, ո՜վ գա լքյա , քալէ՛ այս լքիջսէ–
կոՆթիՆԱ՚ՕեյւոՆն ծիծաղելի ամր|արաաւ.աԹւււթեա(ւ
վյրայ չէ ձեւուած՝ , ոչ ալ իրեն Համար կտրուած՜ է բայբնեբբ անդամագրեն «Նոր Աերունգ^ի շարքե - աււջեւէԹ • . .»
յատկապէս : Թերեւս մէկը նետած՛՝՝է զա յն ՛իր ա յ էն՝, բուն մէջ, եթէ կյուղեն որ անոնք Հայ մեծնան,
իրեն Համար բոլորովին նոր մր բերել տուած՜ ՐԷԼՈ՛՜ սոբվին Հայեքէն լեզուն եւ Հայոց պատմութիւնը X. Հանդէս ը վերջացա ւ «Տ առաջ ըն թանանք եղ -
լով «չավ/ո լ վրայ–» X Արտասանեցին <1(,որ Ա եբունդ^>ի անգամներէն բարք»ով ։— Թղթ-ակից
Կովկաս^ր, եւ Ա* ֆազ–
Ջեմ գիտեր իրապէս , թէ ո՞վ Հնարեց րնթա– &ովՀ+ ,^ա\րայեան «Զարկ ԲՈԼՈՐ ԽԱՐԲԵՐԳՑԻՆԵՐՈՒՆ
(ֆետոյ Նոր Աերունդի
սիկ ու թացէիկ սա բաոր , • ՀակաՀա յաստանեան ճեան «Մե ռան , չկորանար։
• ԳԼՒաԴՐՐ՝) Հ Ե՛֊ իռնչ նպատակով կամ որո՞ւ Հա - անգամներ ու կողմէ ներկայացուեցաւ ծ ի ծա դա -
մար։ կր կարծ՜եմ սակայն , որ չտա աւելի թ ո յ ն կը շաբմ զաւեշտ մ ր՝ «Թիք թաք^ր։ Բոլոր գերակա ԼԵՈՆ • Համ ա խ ա բ րե բ դց ի ա կան Ա՝ էութեան
պարունակէ ան իր մէչ^, քան Հնդկաստանի բոլոր տարներն ալ շ աւո յաջողութեամբ կատարեցին ի- Հեր ս/ն սա լի Շրջանի կեգր • Վարչութիւնս՝ յա ս
իմերր կրնան պաՀած՜ բ//ա/ իրենց լորձունքոտ ե– բենց ղերեր ր ։ Փարիղի մեր ընկերներէն Հայկ տարուան սկիդբներբ նամակ մբ գրեց Հայաստան ,
րախին մէկ անկիւնը : Ո՛– ՛ինձի կը թոլի , թէ այս Զրուանգեան որ Հիւրաբար ներկայ էր Հանդէսին , նոր հքարբերգ աւանի պատասխանատու վարչոլ —
նոյն բառին մէքէն կարելի է լսել, կարելի է մին խօսք առնելով՝ Փարիզի «Նոր Աեբունգ^ին ոդ - թեան։ Խնդրած էինք այնտեղի մեք Հայրենակից -
չեւ իսկ «տեսներ, անախորմ սուլոցը գետնա քա ր չ ջոյննեբր Հադորգեց ներկտներուն , եւ, ապա, նեբուն որ դիմումներ բնեն առ որ անկ է , ներգադ–
սողունին, որ վաբմուաճ է խայթելու ել բնաւ Գա շձւակցութեան պատմութենէն քանի մբ գըր - թ ի ատեն 3)րտնսա յէն բո լո ր փա փա քող ել արբ երգ–
Հաչուի չառներ, թէ ինչ կ՛անցնի կը դառնայ իր ո լագն եր յիշելով, թելադրեց մոռնալ անձնականը ցինեբոլ արձանադրութիւնբ յաջոդցնելու Համար X
Լորս բոլորը : եւ Հետեւիլ Հ ա ւա քական ութ ե ան շաՀերուն X եյնղրած էինք նաեւ որ րսեն մեզի թէ ներգադթոզ
Բառեր կան, որոնք երկսայրի սուրի կր նմա ՛ԷՅ ատ յսյ^ոդ արտասանեց Օ ր . Ալիս Տաբու - մեր Հա յրենակիցներ բ ի՞ն չ տանելու են իրենց
թիւնեան «Արօ՜իւն Հետ, ռ*~ զարկ
նին, թէ՛ նեբսէն կը կտրեն, թէ՛ դուրսէն։ Հա կա բուռն ծ՜ափերու։ ու կադնին » , արմտնանալով որ օգտակար բ լ է ^ յ թէ էբռ^՝Ց
տայ
յս՛ սա ան եան ր այս տեսակ բառ մ րն է ։ Ան չատ կր «Նոր Աերունդ՝>>ի Մարոէյլի Շրր~ Հ ա յ քեն իքի վերելքին :
յի լեցնէ ինձի Թուրքիոյ երբեմնի «քոմիթաճի»ն : ջանային վարչութեան կոդմէ ուղերձ մբ կարգաց Մեր նամակի պատասխանբ ապաՀովադրեալ
Հա,
- « Բոմիթաճի» է, էֆէնտիմ, կ՚ըսէին Հայր րնկեր Տ արութիւն Ղ֊աղա րեան , թե լա դրելով ան - ստացանք այս շաբաթ ։ Մ ամուլի միջոցաւ կը
լրտեսները իրենց էֆէնտիին՝ այս կամ այն վՀատ շարունակել սկսուած աշվսատանքբ ել չ յ ո ւ – յանձն ենք ֆրան սա բնակ Խ՝ ա ր րե ր դց ին ե ր ո լ եւ մ աս
մատնելու Համար ո ստի կան ո ւթ եան : սաՀատիլ դմուարութիւններու առջեւ է ՛ն աւո բա բ ար մեր մ ա սն աճ ի ւղե բ ո ւ դի տ ո ւթ ե ան ։
Փակա՞ւ Հեղ մը ՀՀքոմիթաճի»ն կռնակիդ, գնա «Նոր Աերունգ^էն րնկեր Գ* Բրմոյեան ա ր ա ա— (ԽՄԲ՝ .^ամփոփենք Հիմնական մասերը։ Նա -
****Հ*է***Հէ^&**0աւտ*֊***֊*֊֊*&֊ք֊֊է–^^ // ա Ն ե ց Զարենցի «Գովք Հա ( ա ս ւո ա ն » ի ն , արմանա - մակը դրուած է Նոր Խարբեբդէն , Աարտ \7ին) ֊
հազար , 3 անաս ՛ո ան 30 Հազար , Եգիպաոս եւ Աոլ– նալով ջերմ ծափերու եւ կրկնութեան։ Տետոյ , . . . կարող էք ձեղ Հետ բերել Հետեւեալները*
ատն 30.000, Արմանթին ե ւ Ձի լի 20.000, Ի բաք 15 դաշնակի վրա յ յ ա ^ ո ղ ա սլ ^ ս նուադեց փռքքի կն ֊ – Մեր ալանում կ ա յ մանուածքային գործարան,
Հազար, Անղլիա , Գերմանիա , Իտալիա ԷԼ Հաս - Աիւզան Ե՝ առոլկեան , ջերմ ապէս ւլ ն ա Հատու ել ո վ : ուր աշխատում են մի քանի Հարիւր Հոդի։ Այ"
տան , Հունգար իա , Պելճիքա , Զուիցերիա եւն • 1 0 Ընկեր * Տէրտէբեան ամբողջ Հանդէսի տե - գոբծարանր կ աո ո ւ ց ուած Է Հայ ժողովրդի Հաւ ա–
հազար, Պաղեստին եւ Անդր յորդանան 7000, Պրա– ւոդո ւթեան , սրամիտ դո լա րճախօս ութ ի ւնն եր ով տար իմ , աբմանաւոր գաւակ, Մեծ Ատալինի Հա–
զիլիա 5000 , Ո՚֊րս՚-կու Էյ 5000, Կիպրոս 4000, Համեմեց յայաագի,րբ։ Տետոյ արտասանեցին Ն որ ր աղա էո զինակից բնկեբ Միկոյեանի անմիջական օ–
Հնդկաստան եւ ^ավա 3000 , Մ ան չար իա եւ Զի - Աերունդի անգամներէն (Հ ակո ր ե ա ն եւ Տ,արութիւն– մանգա կո ւթեամ ր , 1936 թոլին ներգաղթողներին
նաստան 2000, Եթովպիա հազար , Մեքսիկա, Բու– ե ան քո յր ել եդբա յր : //* ա սն ա լոր ա բա ր ա յս վեր - դործ Հայթայթելու Համար։ Այգ գործ^արանր օրից
պա Ալժ֊երիա Աարօք ելն 5000, 907 ջիննեբը իրենց երգերով , աբտասանոլթիւններով օր բնգաբձակւում Է, ուստի, Հայրենակցական
Հաղաբ ; եւ պարերով իրական յայտնութիւն մբ եղան։ Միութիւնք կարող Է գործարանի Համար բերել
Ուրեմն Խ– Միութեան եւ Սփիւռքի, ա յս ինքն Նոր Աերունդի անդամնեբու կողմէ ներկայաց Հետեւեա՛լ մեքենաները* ՚
ամ բողէ՝ աչխարհի մ ԷՓ ապրող Հայերու համագոս– ուեցաւ կրկին անգամ փոքր կատակերդութիլֆ մը, Բամբակի թել փաթաթող մեքենայ : Ափ^րլօք
: (31,
մարբ կարելի է Հաշուել կլոր թիւս՛/՝ 3.400.000: «Ակամայ Հիւանդր՝^, մասնակցութեամբ Վ՛ Այ - ԼթրԷք0 կա քող մեքենայ)։ Կարի մեքենայ (400
(20ից
Այս 3.400.000 Հայերէն միայն 1.100.000/–, է/."/Գ^ա^111 . Ցարոլթիւնեանի եւ &ա։Հբաղլետնի , ո– 32, եւ 16 քլասանոց) : Թրիքօ Հիւսող մեքենայ 220
այսինքն՝ մէկ ,երրորգ էն ալ պակաս ր կ՛ապրի ներ րոնք բնական կե րպով կատարեց ին իրենց դերերը ։ եւ 700 ասեղանոց) : ԱօթԷօրներ 220 վօլ՚ո
կայ Հայաստանի սաՀմաններէն ներ՛ս։ Հ. Ապա խօսք տրուեցաւ րնկեր Ա* ՝ԲէօսԷեանի մինչեւ 100 ձիու ում ունեցող)։ Մօթէօրներ
Fonds A.R.A.M