Page 151 - ARM_19-1946_02

8 ԱՌԱՋ

Պ/1ԻՏ ՛Մ ԾԻԵԱ՚Լ աաՀոգութիւնները առանց նկատի առնելու, անոնք
Հ ա ս Ա ւխ՚թււթեսմւ են ,
ազնուօբէն պատրաստակամ ութիւն կը յայան ե- ԷՀՄԻԱԾՆԻ ՊԱՏՈՒԻՐԱԿՆԵՐԸ
եւս ԼԻԲԱՆԱՆԻ ՍԷԶ
աշխատի ուր իշ երկի րնե րոյ– Հ ո վանաւոր ութ իւնը սա անձն

լով անոնց ապաՀովութեան ձանձրո յթը

յանձն առնելու ։

«.Զորսեր»ր իրենց տուները վերադարձան Փա– Կը Հսկեն , որ ա յ գ երկիրները զոՀ չերթան (Մասնաւոր թ-դթակցութ-իւ֊Զ Յառօսկի)
,• որ­
րիղէն օրերով ձու՜^Հ. 11 ւ ՔԸաէսք սպառելէ ետքր ։ Փ ա շ | ա ա կամ միապետական արշաւանքներու Մայիսի \2էն ի վեր, Լիբանան կը գտնոկին

Ի՜նչ անձնուիրութիւն եւ մարդասիրութիւն պէսզի անոնք ժողովրդապետութեան բարիքներր էկմիածնի երկու պատուիրակները, Պ* Պ * Ա՜

սա դիւանագէտներուն ըրաօ^ը : վայելեն ու ազատօրէն զարգանան ։ ռաքել Առաքէլեան ել Նիկողոս Ա՝անուկեան ։

Լքած գործ , տուն - տեղ եւ ընտանիք 1լը Այս կէտին մէկ, բաբի նախանձով մրցումի ալ Պ * Առաքելեան , *իէորգեան ճեմարանի շ րկտ­

պանդխտին Փարիղ , Լոնտոն , Նիլ Ե"րք > Ա ան էլելլեն իրարու Հետ ։ կարելի եղածին չափ բազ - նաւ արա , ու, էր երբեմն , աշակերտ ^1իէէկէոյ ծե­

Ֆբանչիսկօ , աղղերոլ խաղաղութիւնը կերտեչու մաթիլ երկիրներու Հ ՛՛գր ստանձնելու Համ ար ։ րունազարդ ^արեգին կաթոգի կոս ի , ՛Լա ր ա բադց ի

՛Համար՛. Երկիրներու սա Հմանն Լ ր ը անշաՀախնգիր Տարի մ ր կ՝րնէ որ պա տ եր ա ւլմ ը Հ ոգին աւան­ է, եւ ներկայիս կը դասախօսէ՝ Երեւանի Պե -

կ՛երպով գծելու - որոշելու Համար : դած է եւ մարդկութեան ֆաշիսւո թշնամիներբ տական Համալսարանին մէկ, Գրականութեան

Պատերազմ ին սլա աճառած անի ր աւո ւթի ւննե— գետնամած՝ շնորՀ կբ խնդրեն ։ Յաղթական ղին - Պատմութիւն : Ա՛իաժամանակ , գրաբարի դասեր

րէն եւ անգթութիւնն եր էն խոցոտուած ,• իրենց ուո րնե ր բ իրենց ընտանեկան բոյները ա պաստա - 1լաւանգէ էկմիածնի ճեմարանին մէկ, ել պատաս­

միակ նպատակն ու իտէալն է ապաՀովել տառա­ նած , էսհ– աղա տ ա գր ո ւած ազղերն ալ իրենց խանատու քարտուղարն է « է կմի ածին» սլա ր բե բ ա–

պակոծ մարդկութեան երջանկութիւնը ։ ՚/էրքերր կասլելով զբաղած են։ Բայց դիւանագէտ­ թերթին :

Իրենց 1լ՝ ա կա կց ին քանակ մ ը օգնականներ , ներու երթեւեկը կր շարունակուի եւ մարգ չի գի­

քարտոլզար , տնտեսագէտ , թարգման , մատնա - տեր թէ՝ երբ պիտի Հանգչին անոնք ։ Պ • Նիկողոս Մ անուկեան , երիտասարդ , ծնած

՚ւիը^ (<^&Օէյ1օ) սիրունիկ օրիորդներ եւ սպա - կ՝երեւակայեմ ։ Ղ*իշեը - ցերեկ քրաինքբ ճակ– է *Լբաստանի Ա ո ւր ամ գի՚֊զը յ եւ իր ուսումը ստա­

սալորներ : Որքա՜ն անձնուիրաբար եւ խղճմտօ— տին , մոռցած նո յնիսկ ճաշելու բնական սլա բ ւո ա - ցած է Թիֆլիսի Ներսէսեան վարժարանին մէկ :

րէն կ* ո ւս ո ւմն ա սի բեն անոնք մի կա զգա յին խնդիր - լոր ո ւթ ի ւն ը , Հանգիստը , քունը , թատերական - Աշակերտութեան շբկանին իսկ > աշվսատած է տր­

ները , որպէսզի Հիւլէա չափ անիրաւութիւն կսպր­ երաժշտական վայելքը, վե բկապէս իրենց Հաճոյքն պա ր ան ա կան գործ ե ր ո լ մ էկ ։ Նե բկա յիս ան օրէնն
դի մէկ կամ միւս կողմին ի վնաս ։
ու նո յնիսկ աոոզկութիւնր , Նիւ Ե ո բքէն մինչեւ է Երեւանի կեդրոնական Տպարանին ։Աասնագէտ է

Այո բոլորին մէկ, իրենց երկրին շաՀերր նկա­ Փարիզ, տենդագին , աշխատանքի լծուած են այս տպագրական գոբծեբոլ ։

տի չունին անոնք : կ՚աշխատին Համ ո զել ազա - մարգիկը ։ Երկ ուքն ալ կո ւգան Ամ ենա յն Հա յոց

տագբուած ազգերը, որ եղբայրաբար մէկ մէկ հիամտնակ չունին , Փարիզի կամ Նիւ Եորքի Ղ՝էոբգ Զ* Կաթոզիկոսի կոզմէ, իբրեւ ւԻաՂ°Ր

կտոր Հոզ դիկէն իրար ու , յանուն Համերաշիւու - կենսապարգեւ եւ անուշիկ ուՀինեբն իսկ գիտելու պատուիրակներ : Լիբանանի մէկ , Հիւրն են Անթի–

թեան եւ ագգեր ո ւ ինքնորոշման բարձր դագա - եւ վայրկեան մը թեթեւնալու ։ այս բոլորբ աշ­ լիասի Կ ա թո զի կո ս ա բ՛ան ին , ուր կր գի շե ր են : ի ֊

Փար րուն : րենց գլխաւոր առաքելութիւն ք պիտի ր լ լա յ Հան -

խար Հի խազա զո ւթեան ել ժ ո ղո վո ւր զն եր ո ւ բարօ­ դիսւԻէ իրենց ճամ բուն վրայ եզած թեմերր, եւ

Եւ այնքա՜ն իսղճամիա են, որ փոխանակ վեր րութեան Համար մ իա յն ։ ա պա Հ ո վե լ աշխատակիցներ եւ բաժանորդներ

ի վե բո յ զ ործ տեսնելով վերկնա պէս իրենց րն տա­ Ջեմ գիտեր փոքր ազգերը ի նչ ձեւուի պիտի զէկմիածին» Հանդէսին։ Այս կերպով, Հանգէսր

նիքին մօտ վերադառնալու ել իրենց անձնական գնաՀատեն ու պիտի վարձատրեն այսքան զո Հ ո - ոչ մ իա յն ինքնաբաւ պիտի դառնայ եւ պիտի ճո -

գործեբուն ու զաւակներուն նուիրուելու, կ՚երթան ղութի ւէն , որ իրենց շաՀուն Համար կը վատնուի ։ իս ան ա Հ , ա յլեւ Հիմնադրամ մ ր պիտի գո յանա յ

իրենց երկիրները, մանրամասն խո բՀ րդակցելու Եւ տակաւին կա՜ն որ բերնի ծամոց ըրած են Հոգալու Մա յ (՚ Աթոռի անՀրաժեշտ պէտքերը ։

Համար իրենց մենծերուն Հետ եւ կրկին գալ արք— թ Է՝՝ դիւանագիտութիւն ր գութ չունի ։ թէ իրա - Պաաուիրակներբ թէեւ կը խուսափին բացարձակ

նելոլ կանաչ ՛սեղանին առկեւ , մ իշա ի սէր փ"ՔԸ լունք, արդարութիւն եւ այլասիրութիւն բառերը եւ Հ ր ա սլա ր ա կա յին յա յա ա ր ա բ ո ւթ ի ւննե ր է , բայց

ազգեբու ։ աեղ չունին անոր բառարանին մէկ։ կը տեզեկանամ՝ թէ Մ ա յր Աթոռը մատնուած է

Կբ կարծէք , որ ասով կր գո Հանածն անոնք ։ Ի՜նչ կոյբ ապերաիստութիւն ** * նիւթական մ եծ անձկութեան , ու պէտք ուն ի ան­

Երբեք։ իրենց երկրին դժ ո ւա բո ւթ իւննե րն ու մր— Կ– ՊԵՏՈՒՇ մ՛ իկական լիաբուռն օժանդակութեան ։

Այս իրողութիւնը* * * * պետական գաղտնիք չէ

Ի՜Աչպես մեռաւ Հաք գբաւքհտը արդէն , երբ նկատի ունենանք նոյնինքձն ^.էկմիա -
ծին» Հանդէսի 1945^՛ թիլերու պարունակութիւնը։

ՎաԽյւԱ ՄիԱախաեաԱ Այդտեղ, կաթողիկոսը բացորոշապէս կը շեշտէ

ԽՄԲ •— «Աըած-անի»^ ի • հատորով ծանուցեր Ղ՝րագէտ ը իբ ցեղի , իբ Հա յր են իքի Հարազատ « Ար ս՛ ա ս ա Հ մ անի օժանդակութեան ան յետաձգե լի

Էինի ողբացեալ Վոէհ(ան Մինախոբեանի մահը , զաւակն է , նրա բախտակիցր ; Աւելին կդասեմ , պաՀ անկը , ստեղծել ու տնտեսական բազ էշ .

Պելկրատի մէջ (Օոլկոսլաւիա) : Ընկեր Սոդոմոն, Հ ա յրենիքի ցալից նրա բա ժ ինն աւելի մեծ պիտի միա;ծնի կարիքներուն Համար, նկ ւաե/՚ոլովւչ որ կա -

ի պատասխան մեր մէկ նամակին , հետէւեալ լինի : ՀձՈբում շատ տուաւ , շատ իսնդր ե ս ցի» : Ողբ թո զի կոս ութ իւնը Հող ու կալուած չ* նի ,Հասոյթի

ման բ ամ՛աս նա լ թ ի ւ ննհ րր կը հաղորդէ դժբախտ յ ե ­| ու զ ան գա ա ը ա ն վայ ել են ու ն ո ւա ս ա ա ց ո ւց ի չ ; իբրեւ աղբիւր» : Արդ , ըմբռնելի է , որ Մ այբ Ա -

ղափոխականին մահուդն պարագաներու մասի(3 Արուեստի առկեւ ծունկի կր գամ , բայց ինձ թոռի , Մ ի ա բան ո ւ*թ ե ան եւ Ղ՝է որ զեան ճեմարանի

(նախապէս Դաշնակցական , յ ե տ ո յ է ս - է ր ) : Այս, ամ ար գերագո յն գեղեցկութիւնը , գե րագո յն ա ր– Համար մեկենասներ վւնտռուին գազութներու մէկ,

աււթիլ կ՛իմանանք թ է «Յուսաբեր» մասնաւոր թ ի ւ ուեստր կը մնայ ն ա իւ ել առակ տառապող մա րւլ ր : ուր գրական ա շ իս ա տ ան քիւ լծուած են արդէն ազդ *

մը պիտի նուիրէ անոր յիշատակին •— *իեղագէտ անգլիաց ի փիլիսոփա յ Բըս կինն էր եկեղեցական մ արմ իններ :

՜ ՎաՀանի մաՀուան պարագան ողբերգական է ։ ասում , թէ մի եբկրում , ուր մանուկ — Ե կեգեց * Համագումարի օրերուն , Լի բանան ի

Ո՚մ բա կոծ՜ման պատճառով իր կեանքի վերջին րո­ ներբ կապտած շրթունքներով ի զուր են քաշքշում պատզամաւո բներէն Պ * Մ * Մ ս ր լեան խ, ո ստասառ

պէներուն գա լաթ մբ Հուր նո յնիսկ տուող չեղաւ : իրենց քաղցած ու վտիտ մօր ստինքներր, ամօթ է էր կատարեալ տպարան ի մ բ կաղմածնեբր նուիրել
մեռաւ։
Բանի մբ տողով բսեմ քեղի թէ՝ ինչպէս այդ եբկրում գեղարուեստ փնտռել Հ Մ այ ր Աթոռին ։ Պատուիրակներբ պիտի զբագին

1 944/» Ապրիլի 1 եի՚Ա ՚իաշնակիցնե րր սկսան ան իւն այ Երբ միլիոնաւոր մարդկային էակներ ակռա­ նաեւ այս խնդրով , տպարանը ապաՀովելու Հա -

ռմբա կոծ ել ՚կելկրատբ : Բնակչոլթիւնը քաղաքէն ներն իրար են սղմ ում չճչալու Համ ար, ան Հնարին մար անմիկապէս ։

իսկոյն քաշուեցաւ գէպի արուարձանները եւ մօ - տառապանքի ց , գրագէտը անարժան է իր կոչման , Պ * Պ * Առաքելեան ել Մ անուկեան միասին
երբ փորձի իր վեՀափառ մենութեան մէկԱբամազգ
տակայ՛ գիլղերբ : Տեղւոյս Հայերն **/հ(120 Հոգի կբ լինել : Եւ չի կարող լինեչ : բերած են կոնդակներ՝ Գաբեգին . կաթողիկոսի ,

Հաշուենք) ձգեցին քաղաքը։ ՎաՀանբ Հակառակ Արաաւազգ արք* Աիւրմէեանի եւ ուրիշներու ։ Ի

մեր պնգո ւմն եր ո ւն չ ո ւ զ ե ց Հ եռանալ քաղաքէն : « Աիրելի եզրայրակից , ասում էի ես Հթիրվան– դէպ , • Ղ՝էոբգ կաթողիկոս վաւերացուցած
է Ար–
զաղէի յորելենական Հանդէսին , 1911 թոլին Թիֆ՜
Ռմբակոծման վտանգը աւելի սաստկացաւ Ա՛ա յիս ի տալաղդ արք՛ի Եվրոպայի Առակն ո բդո ւթիւնր ,

ընթացքին ; Ես գիւղէն միշտ կր Հանդիպէի քա - լիզում , չտրտնկանք մեր ճակաաազբից։ Հ^եշտ չէ արընորբերոաւծղղուեանծ , նաիերւ կո,նդեարկիկ նու մմեէծկէ։ յգիը Պալտդուի,մրնեակնԲե­

զաք եւ 1ԼաՀանր կր Համոզէի դալ մեզ մօտ։ ՀԼեր– անտառի մէկ Բս։րձբագիր կազմէի լի՛նել, վա թորիկի մէկը Նոյեմբեր 2Ղի տօնակատարոլթիւննեբոոււե ն

կապէս Համ ոպեցի եւ Ա՝ այ իս ի կէսերուն տաբի առակին թափը* ամպրոպի առակին ճայթիւնը, յատուկ , իսկ միւսը էկմիա&նի կաթողիկոսական

Հետս գիլզ ։ \ 5 օրի չափ մնաց , շատ գոՀ էր , ու­ շանթի առակին բոցը նրա ճակատին Է զարկում ։ ընտրութեան եւ օծումի Հ անգիս ո ւթեանց մասին։

րախ եւ լաւ տրամադրութեամբ ժամանակ անցու– Ջա բանկանք , գր ա փոխարէն ա ր շա լո յս ի առակին

ցինք: Յուն իս ի 1 կամ 2-ի'ն ուզեց ան սլա յմ ան վե - ցոլքր նրան է ոգկունում ել վերկալոյսի հերկին Համաձայն Հկռունկ»նեբո ւ յայտարար ո լ -

ր ա դաոնա լ քաղաք , պատճառաբանելով որ դրա՝ - չոզը նրա տերեւներին է ժպտում ծածկուելուց թեանց՝ կառավարական ծախքով 16 ս՛ենեակներէ

կան քանի մ ք օրուան աշխատանք ունի եւ լրացնելէ առակ» : բաղկացած ապարանք մ ը կը կառուցոլի Երեւան ,

վերկ նորէն պիտի գիւղ Դայ։ Ամէն կանք թափեցի Այսօր ես կարող եմ նոյնը կրկնել նոյն Համո­ Օփեբայի շէնքին դիմաց, ո րպէս վեՀաբան՝ էկ -
զումով :
այգ մտադրութենէն ետ կեցնելու , բայց էյակո - մ իածնի զ ա Հ ա կա լին ;

զեցայ ; Ղ՚րադէտի գե բ ա գո յն վարձքն է ա յս , եւ ո՜ բ– Մ իւս կոզմէ , կր Հաղորդուի , թէ Գէորգ Զ*
տա­
Յունիսի հին ղինքր տեսնող եզեր է իր բնակա­ քան պարուրիչ, որքան գեղեցիկ : կաթոգի կոս առա կա դրա ծ է մ իւռոնօրՀնէք կա
Մ*
րան ին գետնա յարկը , երբ ռմ բակոծմ ան փա անդ Այո, այսօր է լ նոյնն եմ կրկնում ։ Այսօր ա - րել աշնան սկիզյւր ։

կար դուրսը։ Ատկէ վերկ այլեւս կոբաւ մեր Վա - ւելի , քան երբեք գրագէտ ր Հայ ցեղի բարձրադիր

Հանը։ Ամ սու Պին գիւղը ինձ մօտ եկաւ իր մէկ ու մրրկածեծ կաղնին պիտի լինի ։ խորանում պաՀ ում ՛են։ Փոշու ու ցեցերին ^եր ,

սերպ բարեկամը եւ իրեն մասին տեղեկութիւն ու­ Ա եր ցեղի անտառն է փշրուած ք ինչո^ւ 1լոլ - տարին մի անգամ , Հ անդ ի ս ա լո ր օրերին , մէկ է լ
զեց , յայտնելով չլինի : տեսար՝ կր Հանեն էգ անտէր ըայգազր , թափ կր
թէ սենեակը փակ է եւ ՎաՀանը զէք , որ կաղնին ճղակոտոր, տերեւաթավւ

մէկտեղ չկայ։ Աերպր մտածեր է թէ նորէն գիւղը Ա պասեց էք • տան փոշին, ման կհածեն գ^խների վրայ, աշխար­

իմ քովս է եկեր։ Աեզի արգէն կասկածելի թուե– Համբերութիւն եւ աշխատանք , թող աճի իսոբ– Հին ցոյց կբ տան , թէ՝ ՀայՀտբայ , էսպէս բաներ

ցալ տ յս պարագան եւ ես յա կո րղ առաւօտ կբ տակուած անտառը։ թողէք, որ մատղաշ ծի լե րր ունինք խո բանում պաՀ ած ։ ՛Հանդէսը վե րկացաւ ,

պատրաստուէի քաղաք իկնել, երբ լուր տուին թէ բարձրանան ,թոզ տ ո ւն կե ր ր յաղթ կաղԳւինեբ դառ­ նորից կր տանին կբ ձգեն մութ ու խոնաւ խորանր

1ԼաՀ ան ը իր վւակ սենեակին մ էկ մ եռած գտեր են : նան եւ վսեմ կաէոարներն օրօրեն Աստծու , երկնքի վւոշիների մէկ ու կը մոռանան մինչեւ * * *վաՀ , է լ

Բոլոր երեւոյթներէն գատելով, յանկարհ՜ամաՀ ե- եւ Հողմերի ու արեւի առակ, թող սա անտառր իԲնչ էք վայ տալիս գլիսնե ր՚իդ , Հայոց ազգի իսա չ–
վառն ենք մ ենք Հ
ղահ– պէտք է ըլլայ : Գիակը չորս օր մնացած֊ էր վերստին եռայ ու փոթորկուի թռչունների ձայ - բանն

սենեակին մէը առանց որ ել է մէկուն գիտոլ - նով , թող կեանքի մեծ, Հզօր , ստեղծագործական ՚հտՋէննեբս կտրենք ու գոՀ մնանք –մեր Հ ա լա­
էլ էսպէս է» * * * մեր
թեան։ Ամսի)0ին թաղեցինք տեղւոյս սերպական երգը վերստին զրնգա յ մեր անուշ ու քազցր Հա -

դեբեղմաննոցը։ Այդպէս անՀետացաւ մեր ՎաՀա– յաստանում ։ , *** Կը գայ մի օր, եւ այն Հեռու չէ

նը, միասին տանելով բոլոր իր յոյսերը եւ երազ - Ա պասեց Է՛ք ։ ւս ացէք ինձ, չատ մօտ է կը գայ մի օր,

ներբ մեր տառապած֊ ցեղին վերաբերեալ .. « « Ա՜Հ, թոզէք՝ որ մեծնամ»*** «Գ՛ Վա - Հայրենիքը վերստին կր բարձրանայ մոիոիրների

Գալով իբ գործ-երուն , իբ լիակատար յուշե - յաւժան)։ միկից* մեր խորտակուած անտառը կը &լի ու

րոլ ձեռագիրը կայ Ա. Աս աուածատ րհանի մօտ, * * * Կ*ոլզէի յիշատակել եւ ողբացեալ 3– Թ վւաբթամ շիւ֊զեր կ՚արձակի , նորէն կը բաց ուին

նաեւ ունեցած֊ Համեստ գոյքերբ : Գրական ուրիշ ո լ՛­ խորանները , նորէն գոկրս կր Հանեն Հաւատ ի ու

կարեւոր բա՛ն մ ր չթոդոլց , բացի իր յուշերէն ել ման եան ի մի բնորոշ իսօսքր * փառքի խաչվառները, թափ կը տան մոռացու -

իմ յուշերէն : 1 942/.*՛ , իր առա շար կով , իմ յոլշերբ Ագա ասում էր յաճաիս մեր ե պ ի կո ւր ե ան թեան փոշին, պատուով ու Հպարտութեամբ ման

գրեց։ Ինքբ աղատ էր, ես ալ մեծ֊ ղրաղում մբ Գւ՚՚՜ւ^է՛ւ րանասաեղծր իր գունագեղ , ռամիկ ու կհածեն գլուխներից բարձր, աշիսարՀի առակ, Հայ

չունէի եւ կրցանք մեր ամբողչ^ ժամանակը այղ կուռ ոճով աղա , ձեզ եմ ասում * է՜է , զ ան զ ա— Հայրենիքի փառքի Համար ։

գործեին նուիրել : ար զո՛ր է : Աենք որ կանք, Հայոց ազգի խաչվառն Ա. ԱՀԱՐՈՆԵԱ՛Ն

ենք. էն բայդաղի նման զատը, էէ՛ , որ եկեղեցու.

Fonds A.R.A.M