Page 147 - ARM_19-1946_02
P. 147
8 ԱՌԱՋ
ՏԱ-Բ ՈՒ ՊԱ՚Լ արդարութեան եւ էիս ւոաՀ ո ւթ Լ ան ոդիներր վտսՀ - ուագներ Հայ ժողովուրդի Հերոսական մարարն *
ո լեց ան :
չո ւմնե րէն , գովեց անոր աշխատասիրութիւնը եւ
ԻսէղաղութիւԱ կը փ ն տ ռ ո ւ ի Ջղայնացած Էին բոԷոըբ* Ագիները սարսափ– կա ր գա պաՀ ո ւթ ի ւն ը , իր անկեղծ Համ ակրանքբ
"իրեէ
Հար, գացին եւ շալկած թերին խաղաղութեան ^– յա յտնեց Հա յութեան Հանդէպ : հորդորեց
գին , որ կմախք դարձած էր , անճանաչելի եւ 4– Ֆ ր անսան , րայց միշտ, սիրել 111– չմաւնալ Հ ա յ աս -
գեվարքի մօտ։ Հաղիւ լԱելի ձայնով մը սկաւ տանը3 մինչեւ այն օրը երբ բոլոր Հայերը Համ ա–
Ընթերցողները կը յիշեն անշուշտ , Չորսերու մաՀամերձ ոգին ։ խ մ բուին եւ տիբէ կատարեալ ազատութիւն ։ ^աււը
խ ո ր Հ ր գաժ ո ղո վի բացառիկ գա գտնա պաՀ ո ւթի ւնն Թ՛ողէ՜ք ղիս Հանգիստ ։ Այսքան տարի պ վեըկացալ բուռն ծափերու մէկ։
ու Հսկողութիւնը % քարելով այս աշխարՀին մէկ , աՀա ձեռք ձղ Հայրենասիրական չոլնչով գեղեցիկ ուղերձ մր
Բաց ի լակոնական զեկոյցներէն , խեղճ լրա արդիւնքս ։ Աեռնողներն են միայն որ իրենց սկէ կարդաց Նոր Աեբունդի քարտուղար ՀՀաւէն Ղ՛ի -
գրողն ե ր ր ս սլա ս մ ան սրաՀ ին մէկ , լա ր ա խաղա ց ո լ – ները ունին մեր աշխարՀ ին մէկ։ Ա* ա րգկա յ ին էա\* նոսեան , ուղղուած .Հյաւարշ Ն ա ր գո ւն ի ին ։
թեան փ ո ր ձեր անգամ կատարեց ին , գաղտնիք մր ներդ, գոլք ձեր Հոգիներուն
մէկ 1լ\ապրեցնէք կեն Եւ աՀա Հտունի սիրուած տզան» , ընկեր Նար
կորզելու կամ ա յգ խ ա գա ղո ւթ ե ան նախափորձի դանի ոգիներ , յափշտակութեան
, սպանդի , ա տ Լ– դանին էր , որուն խօսքին ասՀամ բեր կը սպասէ ր
ներկայացման դռնփակ սրաՀէն ներս սպրդելու լութեան
, վրէժի , շաՀամ ոլութեան , իսա րէ ո ւ \ ժողովուրդը եւ որ կարտ ան ի Հասա րա կո ւթ Լ ան
Համար:
թեան , կեղծիքի *** կողմ է մ կրտուեցաւ Հ^հաշնակց ութ եան կռունկը» :
Լրագրողները դիւրաւ վՀատոզներ չեն ւ Ամ է - ^ԷՀ Բաւէ՛ 1 կը Բ^՚-է՛ յ այս անդամ կյուղեն, Ընկերը իր կոլռ բանախօսութեամբ ելեկտրակա -
տալ քեղի
նէն վարպետ ը վեբկապէս կրցաւ - սրա՛Հէն ներս կեանք ալ անգին , յաւիտենականութեան սաՀմաՂ ն ա ց ո ւց սբաՀր , յիչեց Ղ՛ ա շնա կց ո ւթ Լ ան կատարած
ներէն հ) ոստում
սպրդիլ ։ Միայն թկ մ արդ մ ա ր գաթան ք չէր մնա անունդ պիտի արձանագրենք* * *| գերը Հայ ժ ո զո վո ւր գին մ էկ , թելադրեց Ն" բ Ս ե—
ցած գաղտնաշխարՀ ին մէկ, Հարցաքննելու Հա չէ որ կյուղեմ , այլ գործք, շա՜ ս բո ւ ն զ ին արժանի յակոբգները դառնալ նախորդ -
մար , այլ լ^՜դՔ՜՚ահ.ւ^Ց Ա է՚^ՔԳէ^ՔՌ գէ1^ գէ՚^^Տ գա ւ՛ւ ծ լսեց ի ձեր խօս քեր ը եւ իմ անունիս շաՀագո րծու– նեբուն ։ «Շատեր թաղեցին Հ. 3 * Ղ՝ ՛ը եւ դամբա
Էր պարապ չո ր ս աթոռն եբու , որոնք կէոր ո եղա մը։ Ղ՝ուք որ էլուղէք խաղաղութիւնը Հաստատել նականներ կարդացին, բայց այսօր այս փոքրիկ
նի մ ր շուրկ պաՀ ա կ կեցած էին՛, կազմ ու պատ
ձեր աշխարՀին մէկ, նախ լեղոլ գտէք, գիս կան՛ -Վ գաղութին մէկ անՀամար %.յուզարկաւոբ»նեբ եկած
րաստ :
գուն պաՀ ող ոգիներուն Հետ էք անոր յուսատոլ խօսքր լսելու : Ուր որ կ՚երթամ
Առակին առթիւ կր Հարցաքննէ կլոՀր եռո -
՛յց մ ենք չալ կը ճանչնանք զանոնք , Հս1– կր տեսնեմ միեւնոյն բազմ ութիւն ը ։ փառք ել պա՛
տանի սեղանը , գաղտնիքներու միակ բանա լին ։
Նասարռւթի^ւնը ամէնէն աւելի կը խօսի մեր տիլ Հայ ժողովուրդին որ ծնած է Ղ՚աշնակցու —
ԱՀա թէ ի՚նչպէս կը նկարագրէ \ի ր տեսա կց ու - Օրն >ի բուն ա յգ անու
սրտին , Ա ր դ ա ր ո ւ թ ի ւ ն ը 7– թինը » I
թիւնր :
նով է որ կր գործենք, Վստահութի՛՛ւն– • ՛եթէ չու Խօսք առաւ նոյնպէս ՛երիտասարդ րն կե ր վա -
« Նախափորձ մըն էր որ կատարուեցաւ , կը նենայինք, ինչո^լ այս սեղանը Հաւաքուած ենք*** բականներու ք 6շ1շ1Ձ.է10Ո/՛ անդամ եւ քարտուղար
պատասխանէ սեղանը,միայն թէ չկրց՛այ Հասկնալ, եթէ զիս կը փնտռէք միայն Լ\ոըսով* քի է էք \\օ%Հ.\ յշւճձ. * որ իր Հիացումը յա յան ելով Հանդէ -
ղաւե՝ շտ էր թէ ողրերդութիւն , մէկ իսօսքով անշուշտ , իսկ եթէ կր փնտռէք թաղելու Համար, սՒ*^ յ ս , լ – " Գ կազմակերպութեան Համար , լեշաեց
մարդկային ողբերգութիւն % Առակին օրն իսկ* շատ էք* մէկ Հոգին ա լ կք բաւէ։ Աի կան աք զիս ամ էն ազգի երիտասարդներու եղբա լրակցութեան
թուղթերու լեռնակոյտի մը տակ կորսուած էի ել խաբել , չեմ կմտնար վիճիլ * * * անկարոգ եմ * * • անՀ րաժեշտութիւն ր , միասին վերաշինելու Համար
այսպէս օրեր շարունակ։ Եւ օր մըն ալ նկատեցին Եւ յանկարծ ԼԱ-եց Ի) ա զաղութ եան ոգին Հ Ց)րանսան ե այդպէս ով յա ո ական ա լ ո ւ մ ի կա զղա յին
որ թուղթերէն եւ վէճերէն բան գուբս չի գար , Նուաղած էր : Շ ր կա ալ ատող ոգիներ ը ի զուր կր եղբայրակցութեան իրականացման ճամ բուն վբայ։
դիմեցին ինծի ։ փորձէ ին սւ֊չքի բերել ։ Ոգիներու բժշկապետը Ներկայացուեցաւ քրքկալի ր զաւեշտ մր, «Թ" -•
Ութ ձեռքեր Հանգչեցան վրաս , ոգեկոչման տկարութեան կր վերադրէ , Հանգստեան՛ կոչելով բոս ծառան» , Նոր Աե բունդին կոզմէ ։ Հակառակ
նախապայմանը յ մինչեւ Յունիս 15։ ԹիկնապաՀ ոգիները շալկած Հապճեպ պատրաստութեան ել անփորձութեան ,
Խաղաղութեան ոգի՜ * • • խաղաղութեան ո– կը տանին դա յն , այնպէս ինչպէս բերած էին ։ ՝ տզաքը բաւական յա կող էին իրենց դերերուն մէկ։
գի՜ • * • • Բե՜ ղ կր փնտռենք * . . Ա եղանը վերկաց ուցւած էր իր խօսքր ։ Ա յս ան Գեզա ր ո ւես տակ ան բաժ ին էն վերկ > Բա 3 ո լ ե -
՝Բանի մր վայրկեան վերկ, անգրաշխարՀէն գամ , աթոռները կը պատմ են թէ Հո լ՛" աթոռով ցաւ խնկոյքի մասը, որ մինչեւ առա ո ւան ժամը 6
խուլ , խեղդուած ձայն մը պատասխանեց . կարելի չէ ոտքի Հանել նուաղած ոգին , առ նուաղն ոգեւորութեան մ էկ պաՀեց Հ անգի ս ա կանն ե բ ը ։
Հոս՝ արդարութեան ոգին , ի^նչ կ՚ուսէք ։ անՀրաժեշտ էր 21 աթոռ, վերկին աթոռն ալ վե Խօսք առին ընկերներ Պ * Ղ՝որգիկեան , Կ * Կ *ի կոզ
կորս ո լէ շուտ , քեղ չէ որ կր փնտռենք : րա պաՀ ելով Թուրքին ։ կարելի® է խաղաղութիւնը մէ , (Իիրայր Ոսկեան՝ Ն"ր Աեբունգի Երկ* փա Ր"
Վեբսկ սալ խաղաղութեան ոգեկո չմ ան նո յն վե ր ա կան դն ե լ առանց Թուրքին օժանդակութեան ։ չո ւթեան կողմ է եւն * ։ կողովուրդը պարեց Հայկ *
յանկեքգր, Ոէ֊բիչով մ ր ։ Այո անգամ Հաւասարու Զար բերաններ կ՚ըսեն թէ խո րՀ րդաժոզուիին ձա - եւ եւրոպական պարեր , ընկերակցութեամբ նուա—
թեան ոգին էր որ մ եղմ աձա յն կր պա տա ս խ ան է ր : իսողմ ան մ իակ պատճառ ր այդ վերկին աթոռի գի : Խորոված Հաւ մր եւ շիշ մր շամ ւի ան ե ա ա -
- Դիւրիմացութի՜ւն , թի ւր իմ ացո ւթ ի՜ ւն * . . սլա կա սն էր» * • * ճուբգի դրուելով գոյացաւ կոկի՚կ գումար մը։ Ա -
Եւ այսպէս շարան շարան, Հաւասարութեան, ՄԵ%ՈԻ ճուրգը շաՀեցաւ Պ • Ցար՛ութ ի ւն Տ ելա յեան ; Նա -
խագաՀր շն ո ր Հ ա կա լո ւթ ի ւն յա յտնեց բոլոր Հան -
ԱՊՐԻԼ ՏԱԱՆԸՄԷԿԸ ԿԻՊՐՈՍԻ ՄԷԶ ՑԱՅ՚եԵՐ ԳԱԻԱՌԷ՚ե զ ի ս ա կ անն ե ր ո ւն եւժողոփուրգր բաժնուեցաւ խան
՛հաշ -
~՛ օ դավառ տրամադրութեամբ , ոգեւորուած
ՆԻԿՈԱԻԱ, (Ցաոաջ) Բոլոր Միութիւնե - նակցոլթեան կենսատու խօսքէն :
Նա "ԽաՏդի մեծ ռաՕդհսը ՎԻՐԱՊԱԿԱՆ
րոլ մասնակցութեամբ Ապրիլեան ԱգաՀանդէսր
տեգի ունեցաւ կիրակի , 28 աարիէ» Ս * Ասա ուա - ՀԱՅԿ– ԿԵԱՆ-ԲԸ ՏԷՍԻՆԻ ՄԷՋ
օ՜ածին եկեղեցւո յ բակին մէկ , պատ * նա իսա գա - ԿԱՐ ՏԱՆ , ( յ ապսսլած) Հ. 3– Գ– Նոր Աե–
Հ ութեամբ քիչիկի" յ կա թո ղի կո ս ա կան պատուի - բունդի Վարանդեան իա ւմ րի բացման Հանդէս ր ՏԷՍԻՆ , 23 Մայիս* Այս տարի մեր գա զ ու
բակ՝ Փառէն \ք * * Մելքոնեանի ։ տեգի ունեցաւ Ա՝ ա յի ս \ \ ին , 1\/1ձ.1Տ0Ո (Խ Բ6Աթ1շ/՛ րն թը բացառիկ եռուզեռի մէկ է ։ Շ ա բ ա իժ չանցնիր
Ամ բողկ գաղութը ներկայ էր սգաՀանգէ - դարձակ ս ր աՀ ին մէկ , պա տ ո ւո յ նա խագաՀոլ - առանց որ եւ է ձեռնարկի ։ Թուականները իրար կը
սին որուն լա յտագիբբ կը բո վան դա կէ ր բանա իւ օ - թե ամթ Հայերէ մեծ բա րե կամ , քաղաքապետ եւ Հրմշտկեն ։
ս ո ւթ ի ւննե ր , երգեր , խմբե բ զն ե բ ու արտասա - նաՀանդային խոբՀոլրդի անգամ , քաղաքացի \^10 Ապր իլեան ս դատ օնը Հոս եւս տօնուեցաւ Հա -
նո ւթ ի ւնն ե ր ։ էՕՐ ՏՁ^ւա;^՛ , եւ մասնակցութեամբ ընկերվարական մ""Րլս՛յին շուքով ։ Դժբախտաբար նախաձեռնող
Առակին բանախօսն էր Պ՛ Ս՛ Տէօվլէթեան , մասնաճիւղերուն ; իբրեւ բանախօս Հրաւիրուած մարմինը, Հ* Ա* Ը* Մ՛ը մեզի անՀ ա ս կ ն ա լի պատ
իսկ երկրորդը1 Պ * Մոլ֊չեղ Աեբոբեան (նախկին Էր ՜Է/աւաբշ Նաբգունին % ճառներով յարմար չէր դատած Հրաւիրել Հ* 3*
գրագէտ եպիսկոպոսը^ , որ երկար ու իմաստուն կաբաանի եւ շրկականերոլ Հայութիւնր , որ ՛հ • կոմիտէն$եւ Նռբ Ա երունգը։ Փրօֆ. Խայիկ -
բանախ՛օսութեամբ մը պաբզեց Ապրիլեան ԱրՀա— պատերազմէն ի վեր ղրկուած էր Հ* 0* *)՝ ՚ կեն եան յոլգիձ բանախօսութեամբ մը վեր լուծեց երէկի
՚՜ԻՐՔՐ Իր Բոէ"Ր մանրամասնութիւներով ։ ՝/* /////մ—սատու խօսքէն , իսուռներամ փութացած էր քակա– թրքական խժգժութիւն%երը եւ քրքրելով Հայոց
նե լի կարգեր ը ու ամ բո զկա կան տեղա Հան ութ իւն - չերելու մեր սքանչելի Հայորդիները եւ միեւնոյն պատմ ո ւթեան էկերը , Վեր Հանեց Հա յուն տոկուն
ներր վաղուց պիտի կնկէին ուրիշ ցեղի մը գոյու– ատեն իր Հ ամ ակր ութիւն ր յայանելոլ Հայ ժ ո զո — նկարագիրը, իմացական բարձր յա ակութ իւննե րը
թիէ-նբ՚ւ Բայց Հ "՛յ ազդը ապրեցաւ ու յառակդիմեց եւ յարատեւելու եւ ապրելու աննկուն կամքր։ Գե–
շնոբՀիւ իր Նայիրեան ու Աբմենեան ընդվզող կամ վոլՐգէ մեծ կուսակցութեան կազմին , որ Հա յա՛ - զա ր ո ւե ս տ ական բաժ ին ր ճոխ էր եւ խնամքով
քին ու բնածին Հա յ բեն աս ի րութեան ։ Ապր իլեան նուն մ տանիքներու կողմ է Հալածանքի ենթաբ - պատրաստուած Տիկին Ղ՝եղանՓափազեան ի կողմ է ։
ԱրՀաւիբքր բացատրելէ վերկ,գրագէտ բանախօսբ կուած էր , աղատագրութեան շրկանին : 0) բան ս աՀ ա յ կապո յտ Խ ա չի վա բ չո ւթ ի ւն ը
անգբագա բձալ Հին Հայ ա ս տ ան ի աննկուն կամ քին Հանդէս ր ստացած էր մեծ ուխտագնաաոց ու - օգ աո ւ ե լ ո վ Ե * Նարդանի ի Լիոն Հանդիպելէն ,
եւ ազատ ու պետական կեանք մր վարելու Համար
թեան մր երեւոյթը։ Հ՛ազարի մօտ բազմութիւն մը սարքած էր դասախօսութիւն - թէյասեզան մը ի
թափած ճիգերուն , որոնց բոլորին մէկէն յազթա^– լեցուած ընդս ւձակ Եկած պատիլ մ եր տաղանդաւոր գրագէտին , Մ ա յիս 18–
կան դուրս ելաւ Հայը՝ Արամէի , Երուանգի ,Վաբ– էին Կաբտանէն, էքսէն , Մ իլէն, Անթ ուա
Աէնթ ին , զուտ րնկեբա—Հ ամ ա կրական չրկանակի մ էկ :
գանի^ Մ ուշեղիդ Աշոտի ու քիուրէնի բազուկներով ՜նէն, Ս է՛ն Լուէն, Պօմոնէն, եւ Մ՚որսէքչի բոլոր ՛դասախօս ր յանպատբաստից նիւթ ընտրեց «Հ ու -
պաշտպանս ւած ու ամ բողկ աշխարՀիս առկեւ պաբ արուարձաններէն : Բեմին ճաղատ ր ֆրանսական յուն իս ե լա ց ո ւթ ի ւն ը» , որուն չոլ֊րկ խօսեցաւ մ էկ
զեց իր անսասան իրաւունքը ։ Պ * Մ եբոբեան իր գրօշեհրր կր Հովանաւորէին մեր Հոյակապ զինա*– ժամէ աւելի։ Ապա նեբկաներու կոզմէ արուեցան
բանախօսութեան վերջին մասին մէ^ բացատրեց նշանր։ Վարագոյրը կբ բացոլի , բեմին վյրայ կ՝ե– Հարցումներ, որոնց իւրաքանչիւրին տուաւ բալա—
Հայ Յեղափոխութեան Հրաշքներբ; Մինչ \Գ\5ին րեւին Նոր Ա եր ունդի նորակազմ երկսեռ եբգչա - րա ր լո ւս արան ո ւթ ի ւնն եր ։ Բաղձալի էր որ նման
Հարդերն ու տեղաՀանութիւններր կբ կատարուէին իսումբին անգամները , որոնք կերգեն 1\1ՁքՏ6ւ11&1Տ€/» շինիչ Հաւաքսյթներ յաճախ վայելելու առիթը ըն
անապատներուն մէՀ, անգին, կող՛կասետն ճակատ ու «Մշակ րանուոր»ը յ Հանդէսը բացաւ ընկերՄել– ծայուէր մեզի։
՛ն ե բուն ո լ Աբաբատեան դաշտիւն մէկ Հայ եղա - քոն Ասատուրեան , որ գեղեցկօրէն պա բզեց Ն"Ր X Կիրակի օր (19 Մայիս) Հ. 3– Գ– Տան
, կը
փոխական խում բերը նոյն տ անկո լոզ ազգին ին պե - Սերունդի նպատակր ,եւ անոր ունեցած ՚էերելքր սրաՀը կը յ"րգէր իսուռն բազմ ութեամբ ։ Ամէն
Հարուածէ ին նոյն թչնամին ել կը յակոզէ ինք ամսուան ընթացքին ։ Այս առթիւ պաբզեց ա - դասակարգէ մարգիկ եկած էին ծափաՀա րե լու մեր
ատ կան կեանքի մը կորիզը ԳԱել 1 9 1 8 ^ ։ սլա զա յ դո րծո լնէ ո ւթեան ծրագիբր ։ դպ բ ո ց ա կանն ե ր ր ։
Մ եծանուն գրագէտ ին բանախօսութիւնը յո լ - \ճիչգ ա յգ պաՀ ուն ներս կը մտնեն րնկեբվյս •— Տէր էւ Տիկին Մ՛ Փափաղեաններ ու անխոնջ
Էր որ պիտի ցուցադրուէր
զեց ՐոIոք1 ներկաները, որոնց առիթ տրուած էր րական մասնաճ իւղերու ներկա յացուցիչներր , եւ աշխատանքի արգասիքն
Ագատօնի մը յուղում էն աւելի զ ա ս աի ար ա կա ել ո լ քաղաքացի V^^էՕ^ ՏշաՈ6 , որոնք որոտ ընդոստ ծա– բեմ ին ւէրա յ :
ազգային Հին ու նոր պատմութեան գեղեցկագոյն վւերու տարափին տակ , կը Հրաւիրուին պատուոյ Հանդէսին յայտագիրը այնքան ճոխ էր ու այ
դրուագներով : աթոռներր ։ Ընկեր Հ ՛Աւետիսեան բեմ բարձրանա լազան որ կարելի չէ մի առ մի թուել բոլոր գերա
Փ՛ակման խօսքն րրաւ Փառէն \ք • վարդապետ , լով Հայ ժ ո զո վո ւր դ ին երախա ագի աո ւթի ւնր կր կատարները։ Մ եհ՜ թէ փոքր, իւրաքանչիւրը իրեն
եւ Հանդէս ր վերկ գտաւ Հայկական ու անգլիական յա յանէ ա ս ւզնկա կան ւի) ր ան ս ա յի մ եծ ազգին , յատուկ չնորՀռվ, բնատուր ձիրքով թէ վադաՀաս
քայլերգներով ։ շնո րՀակալոլթիւն կը յա յանէ Հ իւրերուն , մ ասնա– տաղանդով եկան Հանդէսին փայլ տալու։ Թոդ նե
Նիկոսիոյ «Հայ Երիաասաբդաց Միութիւնը » ւորապէս Հայերու մեծ բարեկամ ին՝ \^1ՇէՕՄ ՏՏւ\աշի , րողամիտ ըլլան օ՜նողները որ ստիպուաՀք եմ զանց
Հիմա կը պատրաստուի տօնելու Հայաստանի Հան որ կարտանի Հա յերու անշաՀ ախնգիբ բարեկամր առնել անունները։ իւրաքանչիւր գա սա բան ա -
րապետութեան ստեղծումին , Մայիս 2$ի ցնծատօ– եղած է միշտ ։ Յետոյ խօսք արու Լցաւ \^1ՇէՕք Տտէ " ռանձին բերաւ իր բաժինը, խմբերգներով, ար ֊
նր, որ ամէն տարի կը տօնուի կիպրոսի մէկ ; \\ս\շի * որ ծափերու մէկ, բեմ բարձրանալով , նախ տասանութիւններով թէ մեներգներով : Ո՛՛րքան
Որքան լաւ պիտի ըԱար , եթէ կիպրաՀայ բո >- շնո րՀակալոլթիւն յա յտնեց իրեն եղած պատ իլին քաղցր էր լսել մեր մայրենի բար բառը այգ ման -
լոր միութիւնները այս Հանդէս ին ալ բերէին իրենց Համար , ժոզովուրդի մր կոզմէ այնքան բարձր եւ կունակ անկեղհ– Հոգիներու չրթներէն : Տակաւին
մասնակցութիւնը։ *Աու.պաբ Ս՝սւքսույաեաՕ քաղաքակիրթ ինչպէս է Հայ ազգը։ Յիչեց գըր - երէկ՝ անոնցմէ չատեր չէին կրնար երկու բառ Հա–
Fonds A.R.A.M
ՏԱ-Բ ՈՒ ՊԱ՚Լ արդարութեան եւ էիս ւոաՀ ո ւթ Լ ան ոդիներր վտսՀ - ուագներ Հայ ժողովուրդի Հերոսական մարարն *
ո լեց ան :
չո ւմնե րէն , գովեց անոր աշխատասիրութիւնը եւ
ԻսէղաղութիւԱ կը փ ն տ ռ ո ւ ի Ջղայնացած Էին բոԷոըբ* Ագիները սարսափ– կա ր գա պաՀ ո ւթ ի ւն ը , իր անկեղծ Համ ակրանքբ
"իրեէ
Հար, գացին եւ շալկած թերին խաղաղութեան ^– յա յտնեց Հա յութեան Հանդէպ : հորդորեց
գին , որ կմախք դարձած էր , անճանաչելի եւ 4– Ֆ ր անսան , րայց միշտ, սիրել 111– չմաւնալ Հ ա յ աս -
գեվարքի մօտ։ Հաղիւ լԱելի ձայնով մը սկաւ տանը3 մինչեւ այն օրը երբ բոլոր Հայերը Համ ա–
Ընթերցողները կը յիշեն անշուշտ , Չորսերու մաՀամերձ ոգին ։ խ մ բուին եւ տիբէ կատարեալ ազատութիւն ։ ^աււը
խ ո ր Հ ր գաժ ո ղո վի բացառիկ գա գտնա պաՀ ո ւթի ւնն Թ՛ողէ՜ք ղիս Հանգիստ ։ Այսքան տարի պ վեըկացալ բուռն ծափերու մէկ։
ու Հսկողութիւնը % քարելով այս աշխարՀին մէկ , աՀա ձեռք ձղ Հայրենասիրական չոլնչով գեղեցիկ ուղերձ մր
Բաց ի լակոնական զեկոյցներէն , խեղճ լրա արդիւնքս ։ Աեռնողներն են միայն որ իրենց սկէ կարդաց Նոր Աեբունդի քարտուղար ՀՀաւէն Ղ՛ի -
գրողն ե ր ր ս սլա ս մ ան սրաՀ ին մէկ , լա ր ա խաղա ց ո լ – ները ունին մեր աշխարՀ ին մէկ։ Ա* ա րգկա յ ին էա\* նոսեան , ուղղուած .Հյաւարշ Ն ա ր գո ւն ի ին ։
թեան փ ո ր ձեր անգամ կատարեց ին , գաղտնիք մր ներդ, գոլք ձեր Հոգիներուն
մէկ 1լ\ապրեցնէք կեն Եւ աՀա Հտունի սիրուած տզան» , ընկեր Նար
կորզելու կամ ա յգ խ ա գա ղո ւթ ե ան նախափորձի դանի ոգիներ , յափշտակութեան
, սպանդի , ա տ Լ– դանին էր , որուն խօսքին ասՀամ բեր կը սպասէ ր
ներկայացման դռնփակ սրաՀէն ներս սպրդելու լութեան
, վրէժի , շաՀամ ոլութեան , իսա րէ ո ւ \ ժողովուրդը եւ որ կարտ ան ի Հասա րա կո ւթ Լ ան
Համար:
թեան , կեղծիքի *** կողմ է մ կրտուեցաւ Հ^հաշնակց ութ եան կռունկը» :
Լրագրողները դիւրաւ վՀատոզներ չեն ւ Ամ է - ^ԷՀ Բաւէ՛ 1 կը Բ^՚-է՛ յ այս անդամ կյուղեն, Ընկերը իր կոլռ բանախօսութեամբ ելեկտրակա -
տալ քեղի
նէն վարպետ ը վեբկապէս կրցաւ - սրա՛Հէն ներս կեանք ալ անգին , յաւիտենականութեան սաՀմաՂ ն ա ց ո ւց սբաՀր , յիչեց Ղ՛ ա շնա կց ո ւթ Լ ան կատարած
ներէն հ) ոստում
սպրդիլ ։ Միայն թկ մ արդ մ ա ր գաթան ք չէր մնա անունդ պիտի արձանագրենք* * *| գերը Հայ ժ ո զո վո ւր գին մ էկ , թելադրեց Ն" բ Ս ե—
ցած գաղտնաշխարՀ ին մէկ, Հարցաքննելու Հա չէ որ կյուղեմ , այլ գործք, շա՜ ս բո ւ ն զ ին արժանի յակոբգները դառնալ նախորդ -
մար , այլ լ^՜դՔ՜՚ահ.ւ^Ց Ա է՚^ՔԳէ^ՔՌ գէ1^ գէ՚^^Տ գա ւ՛ւ ծ լսեց ի ձեր խօս քեր ը եւ իմ անունիս շաՀագո րծու– նեբուն ։ «Շատեր թաղեցին Հ. 3 * Ղ՝ ՛ը եւ դամբա
Էր պարապ չո ր ս աթոռն եբու , որոնք կէոր ո եղա մը։ Ղ՝ուք որ էլուղէք խաղաղութիւնը Հաստատել նականներ կարդացին, բայց այսօր այս փոքրիկ
նի մ ր շուրկ պաՀ ա կ կեցած էին՛, կազմ ու պատ
ձեր աշխարՀին մէկ, նախ լեղոլ գտէք, գիս կան՛ -Վ գաղութին մէկ անՀամար %.յուզարկաւոբ»նեբ եկած
րաստ :
գուն պաՀ ող ոգիներուն Հետ էք անոր յուսատոլ խօսքր լսելու : Ուր որ կ՚երթամ
Առակին առթիւ կր Հարցաքննէ կլոՀր եռո -
՛յց մ ենք չալ կը ճանչնանք զանոնք , Հս1– կր տեսնեմ միեւնոյն բազմ ութիւն ը ։ փառք ել պա՛
տանի սեղանը , գաղտնիքներու միակ բանա լին ։
Նասարռւթի^ւնը ամէնէն աւելի կը խօսի մեր տիլ Հայ ժողովուրդին որ ծնած է Ղ՚աշնակցու —
ԱՀա թէ ի՚նչպէս կը նկարագրէ \ի ր տեսա կց ու - Օրն >ի բուն ա յգ անու
սրտին , Ա ր դ ա ր ո ւ թ ի ւ ն ը 7– թինը » I
թիւնր :
նով է որ կր գործենք, Վստահութի՛՛ւն– • ՛եթէ չու Խօսք առաւ նոյնպէս ՛երիտասարդ րն կե ր վա -
« Նախափորձ մըն էր որ կատարուեցաւ , կը նենայինք, ինչո^լ այս սեղանը Հաւաքուած ենք*** բականներու ք 6շ1շ1Ձ.է10Ո/՛ անդամ եւ քարտուղար
պատասխանէ սեղանը,միայն թէ չկրց՛այ Հասկնալ, եթէ զիս կը փնտռէք միայն Լ\ոըսով* քի է էք \\օ%Հ.\ յշւճձ. * որ իր Հիացումը յա յան ելով Հանդէ -
ղաւե՝ շտ էր թէ ողրերդութիւն , մէկ իսօսքով անշուշտ , իսկ եթէ կր փնտռէք թաղելու Համար, սՒ*^ յ ս , լ – " Գ կազմակերպութեան Համար , լեշաեց
մարդկային ողբերգութիւն % Առակին օրն իսկ* շատ էք* մէկ Հոգին ա լ կք բաւէ։ Աի կան աք զիս ամ էն ազգի երիտասարդներու եղբա լրակցութեան
թուղթերու լեռնակոյտի մը տակ կորսուած էի ել խաբել , չեմ կմտնար վիճիլ * * * անկարոգ եմ * * • անՀ րաժեշտութիւն ր , միասին վերաշինելու Համար
այսպէս օրեր շարունակ։ Եւ օր մըն ալ նկատեցին Եւ յանկարծ ԼԱ-եց Ի) ա զաղութ եան ոգին Հ Ց)րանսան ե այդպէս ով յա ո ական ա լ ո ւ մ ի կա զղա յին
որ թուղթերէն եւ վէճերէն բան գուբս չի գար , Նուաղած էր : Շ ր կա ալ ատող ոգիներ ը ի զուր կր եղբայրակցութեան իրականացման ճամ բուն վբայ։
դիմեցին ինծի ։ փորձէ ին սւ֊չքի բերել ։ Ոգիներու բժշկապետը Ներկայացուեցաւ քրքկալի ր զաւեշտ մր, «Թ" -•
Ութ ձեռքեր Հանգչեցան վրաս , ոգեկոչման տկարութեան կր վերադրէ , Հանգստեան՛ կոչելով բոս ծառան» , Նոր Աե բունդին կոզմէ ։ Հակառակ
նախապայմանը յ մինչեւ Յունիս 15։ ԹիկնապաՀ ոգիները շալկած Հապճեպ պատրաստութեան ել անփորձութեան ,
Խաղաղութեան ոգի՜ * • • խաղաղութեան ո– կը տանին դա յն , այնպէս ինչպէս բերած էին ։ ՝ տզաքը բաւական յա կող էին իրենց դերերուն մէկ։
գի՜ • * • • Բե՜ ղ կր փնտռենք * . . Ա եղանը վերկաց ուցւած էր իր խօսքր ։ Ա յս ան Գեզա ր ո ւես տակ ան բաժ ին էն վերկ > Բա 3 ո լ ե -
՝Բանի մր վայրկեան վերկ, անգրաշխարՀէն գամ , աթոռները կը պատմ են թէ Հո լ՛" աթոռով ցաւ խնկոյքի մասը, որ մինչեւ առա ո ւան ժամը 6
խուլ , խեղդուած ձայն մը պատասխանեց . կարելի չէ ոտքի Հանել նուաղած ոգին , առ նուաղն ոգեւորութեան մ էկ պաՀեց Հ անգի ս ա կանն ե բ ը ։
Հոս՝ արդարութեան ոգին , ի^նչ կ՚ուսէք ։ անՀրաժեշտ էր 21 աթոռ, վերկին աթոռն ալ վե Խօսք առին ընկերներ Պ * Ղ՝որգիկեան , Կ * Կ *ի կոզ
կորս ո լէ շուտ , քեղ չէ որ կր փնտռենք : րա պաՀ ելով Թուրքին ։ կարելի® է խաղաղութիւնը մէ , (Իիրայր Ոսկեան՝ Ն"ր Աեբունգի Երկ* փա Ր"
Վեբսկ սալ խաղաղութեան ոգեկո չմ ան նո յն վե ր ա կան դն ե լ առանց Թուրքին օժանդակութեան ։ չո ւթեան կողմ է եւն * ։ կողովուրդը պարեց Հայկ *
յանկեքգր, Ոէ֊բիչով մ ր ։ Այո անգամ Հաւասարու Զար բերաններ կ՚ըսեն թէ խո րՀ րդաժոզուիին ձա - եւ եւրոպական պարեր , ընկերակցութեամբ նուա—
թեան ոգին էր որ մ եղմ աձա յն կր պա տա ս խ ան է ր : իսողմ ան մ իակ պատճառ ր այդ վերկին աթոռի գի : Խորոված Հաւ մր եւ շիշ մր շամ ւի ան ե ա ա -
- Դիւրիմացութի՜ւն , թի ւր իմ ացո ւթ ի՜ ւն * . . սլա կա սն էր» * • * ճուբգի դրուելով գոյացաւ կոկի՚կ գումար մը։ Ա -
Եւ այսպէս շարան շարան, Հաւասարութեան, ՄԵ%ՈԻ ճուրգը շաՀեցաւ Պ • Ցար՛ութ ի ւն Տ ելա յեան ; Նա -
խագաՀր շն ո ր Հ ա կա լո ւթ ի ւն յա յտնեց բոլոր Հան -
ԱՊՐԻԼ ՏԱԱՆԸՄԷԿԸ ԿԻՊՐՈՍԻ ՄԷԶ ՑԱՅ՚եԵՐ ԳԱԻԱՌԷ՚ե զ ի ս ա կ անն ե ր ո ւն եւժողոփուրգր բաժնուեցաւ խան
՛հաշ -
~՛ օ դավառ տրամադրութեամբ , ոգեւորուած
ՆԻԿՈԱԻԱ, (Ցաոաջ) Բոլոր Միութիւնե - նակցոլթեան կենսատու խօսքէն :
Նա "ԽաՏդի մեծ ռաՕդհսը ՎԻՐԱՊԱԿԱՆ
րոլ մասնակցութեամբ Ապրիլեան ԱգաՀանդէսր
տեգի ունեցաւ կիրակի , 28 աարիէ» Ս * Ասա ուա - ՀԱՅԿ– ԿԵԱՆ-ԲԸ ՏԷՍԻՆԻ ՄԷՋ
օ՜ածին եկեղեցւո յ բակին մէկ , պատ * նա իսա գա - ԿԱՐ ՏԱՆ , ( յ ապսսլած) Հ. 3– Գ– Նոր Աե–
Հ ութեամբ քիչիկի" յ կա թո ղի կո ս ա կան պատուի - բունդի Վարանդեան իա ւմ րի բացման Հանդէս ր ՏԷՍԻՆ , 23 Մայիս* Այս տարի մեր գա զ ու
բակ՝ Փառէն \ք * * Մելքոնեանի ։ տեգի ունեցաւ Ա՝ ա յի ս \ \ ին , 1\/1ձ.1Տ0Ո (Խ Բ6Աթ1շ/՛ րն թը բացառիկ եռուզեռի մէկ է ։ Շ ա բ ա իժ չանցնիր
Ամ բողկ գաղութը ներկայ էր սգաՀանգէ - դարձակ ս ր աՀ ին մէկ , պա տ ո ւո յ նա խագաՀոլ - առանց որ եւ է ձեռնարկի ։ Թուականները իրար կը
սին որուն լա յտագիբբ կը բո վան դա կէ ր բանա իւ օ - թե ամթ Հայերէ մեծ բա րե կամ , քաղաքապետ եւ Հրմշտկեն ։
ս ո ւթ ի ւննե ր , երգեր , խմբե բ զն ե բ ու արտասա - նաՀանդային խոբՀոլրդի անգամ , քաղաքացի \^10 Ապր իլեան ս դատ օնը Հոս եւս տօնուեցաւ Հա -
նո ւթ ի ւնն ե ր ։ էՕՐ ՏՁ^ւա;^՛ , եւ մասնակցութեամբ ընկերվարական մ""Րլս՛յին շուքով ։ Դժբախտաբար նախաձեռնող
Առակին բանախօսն էր Պ՛ Ս՛ Տէօվլէթեան , մասնաճիւղերուն ; իբրեւ բանախօս Հրաւիրուած մարմինը, Հ* Ա* Ը* Մ՛ը մեզի անՀ ա ս կ ն ա լի պատ
իսկ երկրորդը1 Պ * Մոլ֊չեղ Աեբոբեան (նախկին Էր ՜Է/աւաբշ Նաբգունին % ճառներով յարմար չէր դատած Հրաւիրել Հ* 3*
գրագէտ եպիսկոպոսը^ , որ երկար ու իմաստուն կաբաանի եւ շրկականերոլ Հայութիւնր , որ ՛հ • կոմիտէն$եւ Նռբ Ա երունգը։ Փրօֆ. Խայիկ -
բանախ՛օսութեամբ մը պաբզեց Ապրիլեան ԱրՀա— պատերազմէն ի վեր ղրկուած էր Հ* 0* *)՝ ՚ կեն եան յոլգիձ բանախօսութեամբ մը վեր լուծեց երէկի
՚՜ԻՐՔՐ Իր Բոէ"Ր մանրամասնութիւներով ։ ՝/* /////մ—սատու խօսքէն , իսուռներամ փութացած էր քակա– թրքական խժգժութիւն%երը եւ քրքրելով Հայոց
նե լի կարգեր ը ու ամ բո զկա կան տեղա Հան ութ իւն - չերելու մեր սքանչելի Հայորդիները եւ միեւնոյն պատմ ո ւթեան էկերը , Վեր Հանեց Հա յուն տոկուն
ներր վաղուց պիտի կնկէին ուրիշ ցեղի մը գոյու– ատեն իր Հ ամ ակր ութիւն ր յայանելոլ Հայ ժ ո զո — նկարագիրը, իմացական բարձր յա ակութ իւննե րը
թիէ-նբ՚ւ Բայց Հ "՛յ ազդը ապրեցաւ ու յառակդիմեց եւ յարատեւելու եւ ապրելու աննկուն կամքր։ Գե–
շնոբՀիւ իր Նայիրեան ու Աբմենեան ընդվզող կամ վոլՐգէ մեծ կուսակցութեան կազմին , որ Հա յա՛ - զա ր ո ւե ս տ ական բաժ ին ր ճոխ էր եւ խնամքով
քին ու բնածին Հա յ բեն աս ի րութեան ։ Ապր իլեան նուն մ տանիքներու կողմ է Հալածանքի ենթաբ - պատրաստուած Տիկին Ղ՝եղանՓափազեան ի կողմ է ։
ԱրՀաւիբքր բացատրելէ վերկ,գրագէտ բանախօսբ կուած էր , աղատագրութեան շրկանին : 0) բան ս աՀ ա յ կապո յտ Խ ա չի վա բ չո ւթ ի ւն ը
անգբագա բձալ Հին Հայ ա ս տ ան ի աննկուն կամ քին Հանդէս ր ստացած էր մեծ ուխտագնաաոց ու - օգ աո ւ ե լ ո վ Ե * Նարդանի ի Լիոն Հանդիպելէն ,
եւ ազատ ու պետական կեանք մր վարելու Համար
թեան մր երեւոյթը։ Հ՛ազարի մօտ բազմութիւն մը սարքած էր դասախօսութիւն - թէյասեզան մը ի
թափած ճիգերուն , որոնց բոլորին մէկէն յազթա^– լեցուած ընդս ւձակ Եկած պատիլ մ եր տաղանդաւոր գրագէտին , Մ ա յիս 18–
կան դուրս ելաւ Հայը՝ Արամէի , Երուանգի ,Վաբ– էին Կաբտանէն, էքսէն , Մ իլէն, Անթ ուա
Աէնթ ին , զուտ րնկեբա—Հ ամ ա կրական չրկանակի մ էկ :
գանի^ Մ ուշեղիդ Աշոտի ու քիուրէնի բազուկներով ՜նէն, Ս է՛ն Լուէն, Պօմոնէն, եւ Մ՚որսէքչի բոլոր ՛դասախօս ր յանպատբաստից նիւթ ընտրեց «Հ ու -
պաշտպանս ւած ու ամ բողկ աշխարՀիս առկեւ պաբ արուարձաններէն : Բեմին ճաղատ ր ֆրանսական յուն իս ե լա ց ո ւթ ի ւն ը» , որուն չոլ֊րկ խօսեցաւ մ էկ
զեց իր անսասան իրաւունքը ։ Պ * Մ եբոբեան իր գրօշեհրր կր Հովանաւորէին մեր Հոյակապ զինա*– ժամէ աւելի։ Ապա նեբկաներու կոզմէ արուեցան
բանախօսութեան վերջին մասին մէ^ բացատրեց նշանր։ Վարագոյրը կբ բացոլի , բեմին վյրայ կ՝ե– Հարցումներ, որոնց իւրաքանչիւրին տուաւ բալա—
Հայ Յեղափոխութեան Հրաշքներբ; Մինչ \Գ\5ին րեւին Նոր Ա եր ունդի նորակազմ երկսեռ եբգչա - րա ր լո ւս արան ո ւթ ի ւնն եր ։ Բաղձալի էր որ նման
Հարդերն ու տեղաՀանութիւններր կբ կատարուէին իսումբին անգամները , որոնք կերգեն 1\1ՁքՏ6ւ11&1Տ€/» շինիչ Հաւաքսյթներ յաճախ վայելելու առիթը ըն
անապատներուն մէՀ, անգին, կող՛կասետն ճակատ ու «Մշակ րանուոր»ը յ Հանդէսը բացաւ ընկերՄել– ծայուէր մեզի։
՛ն ե բուն ո լ Աբաբատեան դաշտիւն մէկ Հայ եղա - քոն Ասատուրեան , որ գեղեցկօրէն պա բզեց Ն"Ր X Կիրակի օր (19 Մայիս) Հ. 3– Գ– Տան
, կը
փոխական խում բերը նոյն տ անկո լոզ ազգին ին պե - Սերունդի նպատակր ,եւ անոր ունեցած ՚էերելքր սրաՀը կը յ"րգէր իսուռն բազմ ութեամբ ։ Ամէն
Հարուածէ ին նոյն թչնամին ել կը յակոզէ ինք ամսուան ընթացքին ։ Այս առթիւ պաբզեց ա - դասակարգէ մարգիկ եկած էին ծափաՀա րե լու մեր
ատ կան կեանքի մը կորիզը ԳԱել 1 9 1 8 ^ ։ սլա զա յ դո րծո լնէ ո ւթեան ծրագիբր ։ դպ բ ո ց ա կանն ե ր ր ։
Մ եծանուն գրագէտ ին բանախօսութիւնը յո լ - \ճիչգ ա յգ պաՀ ուն ներս կը մտնեն րնկեբվյս •— Տէր էւ Տիկին Մ՛ Փափաղեաններ ու անխոնջ
Էր որ պիտի ցուցադրուէր
զեց ՐոIոք1 ներկաները, որոնց առիթ տրուած էր րական մասնաճ իւղերու ներկա յացուցիչներր , եւ աշխատանքի արգասիքն
Ագատօնի մը յուղում էն աւելի զ ա ս աի ար ա կա ել ո լ քաղաքացի V^^էՕ^ ՏշաՈ6 , որոնք որոտ ընդոստ ծա– բեմ ին ւէրա յ :
ազգային Հին ու նոր պատմութեան գեղեցկագոյն վւերու տարափին տակ , կը Հրաւիրուին պատուոյ Հանդէսին յայտագիրը այնքան ճոխ էր ու այ
դրուագներով : աթոռներր ։ Ընկեր Հ ՛Աւետիսեան բեմ բարձրանա լազան որ կարելի չէ մի առ մի թուել բոլոր գերա
Փ՛ակման խօսքն րրաւ Փառէն \ք • վարդապետ , լով Հայ ժ ո զո վո ւր դ ին երախա ագի աո ւթի ւնր կր կատարները։ Մ եհ՜ թէ փոքր, իւրաքանչիւրը իրեն
եւ Հանդէս ր վերկ գտաւ Հայկական ու անգլիական յա յանէ ա ս ւզնկա կան ւի) ր ան ս ա յի մ եծ ազգին , յատուկ չնորՀռվ, բնատուր ձիրքով թէ վադաՀաս
քայլերգներով ։ շնո րՀակալոլթիւն կը յա յանէ Հ իւրերուն , մ ասնա– տաղանդով եկան Հանդէսին փայլ տալու։ Թոդ նե
Նիկոսիոյ «Հայ Երիաասաբդաց Միութիւնը » ւորապէս Հայերու մեծ բարեկամ ին՝ \^1ՇէՕՄ ՏՏւ\աշի , րողամիտ ըլլան օ՜նողները որ ստիպուաՀք եմ զանց
Հիմա կը պատրաստուի տօնելու Հայաստանի Հան որ կարտանի Հա յերու անշաՀ ախնգիբ բարեկամր առնել անունները։ իւրաքանչիւր գա սա բան ա -
րապետութեան ստեղծումին , Մայիս 2$ի ցնծատօ– եղած է միշտ ։ Յետոյ խօսք արու Լցաւ \^1ՇէՕք Տտէ " ռանձին բերաւ իր բաժինը, խմբերգներով, ար ֊
նր, որ ամէն տարի կը տօնուի կիպրոսի մէկ ; \\ս\շի * որ ծափերու մէկ, բեմ բարձրանալով , նախ տասանութիւններով թէ մեներգներով : Ո՛՛րքան
Որքան լաւ պիտի ըԱար , եթէ կիպրաՀայ բո >- շնո րՀակալոլթիւն յա յտնեց իրեն եղած պատ իլին քաղցր էր լսել մեր մայրենի բար բառը այգ ման -
լոր միութիւնները այս Հանդէս ին ալ բերէին իրենց Համար , ժոզովուրդի մր կոզմէ այնքան բարձր եւ կունակ անկեղհ– Հոգիներու չրթներէն : Տակաւին
մասնակցութիւնը։ *Աու.պաբ Ս՝սւքսույաեաՕ քաղաքակիրթ ինչպէս է Հայ ազգը։ Յիչեց գըր - երէկ՝ անոնցմէ չատեր չէին կրնար երկու բառ Հա–
Fonds A.R.A.M