Page 137 - ARM_19-1946_02

ս լ ր ո ա & ո օ ս օ ւ ա ւ օ Վ ձ ո ւ ա » տիվ Նեպաղթի Կեգէ, Կոմիտեի

* Լ ք Ս \ / \ 1 Լ ՜ Ո ՝ Ո. Ը. Տ. 376.28* զեկուցումը

Օեշշէշա-ք՚աթոշէՅե-շ : ՏՕհ. յ^ւտտձ&ա ԱՏՍ ՏԱՐԻ ՄԻԱՅՆ 100 ՀՈԳԻ
17, ճւա ետաւ€տա« - ք>ձճ1Տ (13՛)
Ա) ր ան ս ա Հ ա յերու Ներգաղթի Կեդր * կոմիաէն
16Լ։ 008. 15-70 - Շ. Շ. Բ. Բ&ոտ 1678-63 մամուլի
շաբաթ օր իր դբասենեակը Հրաւիրած էր
ք՚ԱԺՆ • Տ՚"ր. 750, 6ամս. 400, Արա ասական 1000 ֆրանք

ա«աե 28 1946 Երեքշաբթի 28 ՄԱՅԻՍ ներկա յացուցիչնեբը , ներգաղթի մ ասին կարդ մր
կարեւոր աեղեկոլթ
ՕՐԱԹԵՐԹ՛ իւննե ր Հաղորդելու Համար ։

Տրուած զեկուցումէն իմացանք թէ Հայաստանի

ԺԶ. ՏԱՐԻ - 18* ձոո66 «°4711–՚Ն.ւր շրջԱն թ ի ւ 350 Խմբագիր* Շ– ՄԻՍԱՔԵԱ՜ն ԳԻՆ՛ 3 ֆթ խո բՀ րդա յին կառավա՛բութիւն ր մղում տալու Հա­

մար ներդադթին, ւերանսայի Լիազօր ներկա յա*–

ց ո ՚ ֊ ց ի չ նշանակած է Պ* Անդրանիկ Հինայէկեանր ,

ԳյԱշԱէսկցութեաԱ լաղթաԱակը քարտուղար Փարիզի խո րՀ բղա յին դեսպանատան I
՝Լ/երդազթի կոմիաէն
Ս՛ Ա Ց՛ Ի Ս 2 8 անոր Հրաւէրով երկու ան —

(ՀԱՏՈՒԱԾ) գամ տեսակցութիւն ունեցած է , տեղեկութիւնն եր

Վերջին ւո ասն ամ եակին մեր ժողովրդի ապրած տալով ել ստանալով ։ ՀՀանգուածային նեբդաղթր

պատմական օրերի մէջ 1918 թուի Մայիսի 20ից տեղի պիտի ունենա յ 1947/*^՛ յ "^էէՂՐԷՀ կամ քանի մր

2$ր կր մնան ււ ր ււլ Է ս գարագլուխ ա րիւնոտ վար - «Հայրենիքէ թղթակիցը կը գրէ <1)ազսւատէն ամիս վերջ , անշուշտ մաս առ մաս ։ I1 ս կ 1 946/՛ 5/

ձութ իւննե րի ել ծադող յոյսերի ։ (20 Ա պ ր ի լ ) – պիտի կրնան երթալ մ իա յն մ ասնագէտներ , ար -

քոլում Է թէ այս պատերազմի սկզրից* 1914 Ամիսներէ ի վեր Իբաքի Հայութիւնր տենդոտ ուեստագէտներ եւն * , մօտաւորապէս 100 (Հա —

իժուի վերջերից, մեր ժողովրդի ապրած թ շո ւա - պա՜տրաստութեան մէ^ էր՝ կատարելու Համար բիւր) Հոդի, րլլան քՒուբքիոյ նախկին Հպատակներ

ռոլթիւնների ել յոյսերի իրար յաֆորղող շար ան ր Գաւառական ժողովի 30 անգամն եր ո ւն րնա բոլ - կամ ուրիշ ազդութեանց Հպատակներ , պայմանաւ

սղմ ուել ու թանձրացել էր մ էկ կողմի ո Ե րեւանի թի՛՜նը : որ անՀ բաժեշա ձեւա կեր պո լթիւննեբր կատար -

տակ , Հինաւուրց Արտքս ի ափերին , ալեզարղ Մա - հբաքի Գաւառական Ժողովի շրջանն է էոՐս ուին մինչեւ հունիս 5ւ Հաւանական մեկնում (ֆու—

սիս ի ու Արագ ա՛ծի փէ շերին ել միւս կողմից ()՝ո ւ– տարի , կը բաղկանա յ 27 ա շխա րՀական ել երեք լի՛՛ին։ Հյատ կարճ ԸԷԼալով պայմանաժամը, կարե­

գարաց աշիւարՀի մթին, անտառապատ ձորերում։ կրօնական սլա ա գա մ աւո րնե րէ , 1լ րնարուի
ՀՀ ո լ։ ս տարիների անրնգՀատ մար տն Հո ւմնե ր ր վ ր զ ա կան քո ւէա բ կութեամ բ , որ կը կատարուի րIII կամ դոյքերու մասին։ Հայաստանի մէջ Ներ­

Եփրատի ավ՛երից մինչեւ Ար աքս ու Հրազգան , նո յն օրուան ընթացքին՝ Պ ա զա ւս ա ի , Պ աս բա յ ի , գաղթի աշխատանքներր կր կատարուին մեծ խան–

մեզ թողել էին միայն բանակի երկու փշրանք ներ՝ Ա՝ուսուլի եւ ՚Բերքուքի մէ^ ; գավառութե ամ բ ։

մ էկբ Երեւանի տակ եւ մ իւսբ՝ ^Լա բաքի լի սա : Ե ՛֊ ԱՀ աւասիկ ա յ դ քուէարկութիւնն էր որ տեղի Ներկայացուցիչր Լ՛՛ելով այստեղ կատարուած

նոյն այգ աղիտաւոր տարիները ճարակելով մեր ունեցաւ Փետրուար \7ի կիրակի 1 Ո Լ ֊ րոէոբ *իայը^*~՝ աշխատանքներր , շատ դանդաղ գա ած է , ա յնպէս

ժողովուրդը *Լասպ ուրականից՛ ու Բարձր Հայքիո բու մէջ ալ վեր^ացաւ Գաշնակցոլթեան կատար - որ կը խնդրո լի մամուլին աջակցութիւնը, արձա–

մինչեւ Արա րատեան գա շտ , գ է ա ի Երեւան եւ ղէպ եալ յ ա զթանա կ ո վ X ն աղբ ո ւթեան ց ել Հանգանակութեան Համ ար ։

ի ՚Լարաքիլիսա էին շպրտել Մեծ Եղեռնից ճալ ո - Ամիսներոլ րնթացքին Հնարաւոր չեղաւ Հա - թելադրուեցաւ թեր թե րուն որ իրենց տեղե -

սլբած գա ղթա կան ո ւթ եան ալեծուփ , չ ո ւառա կկանա մաձայնութիւն գոյացնել գաղութի զանազանտար– կո ւթ ի լեն ե ր ը ստանան Ն երգա ոթ ի Կեգբ * կոմի -

բեկորներբ։ ք* աղմ ա Հ ադա ր այդ չարաբաստիկ բաղ– բերուն միջել, ու նաեւ Լիբանանի մէջ տեղի ունե­ տէէն եւ զգուշանան զանազան աղբիւրնեբէ քաղ -

մ ոլթիւԱ ր իր ցաւերն ու զաւա կն ե բ բ շա լակած ցած Համերաշխութեան դաւր մեղ Համար դաս մր ուած տեզեկութ իւննե րէ , թ ի ւբ իմ ա ց ո ւթեան եւ

քայլ առ քայլ ընթանում էր նաՀան^ռղ բանակների եղաւ : ՝Լերջ ի վերջո յ կազմ ո ւե ց ան երկու ճակատ— շփոթութեան տեղի չտալու Համ ար ։ Ա յս առթիւ

Հ ետ , ա պա ս տ անի վայր ու Հ ան ղի ս տ փնտռելով ։ ներ, մէկ կողմէ բոլոր Հակադաշնակցական տար - շեշտուեցալ թէ կատարուելիք Հանգանա/լութետն

Հորիզոնները փո խլում էին անդադար եւ րերը՝ Համայնավար , ռամկավար եւայլնւ ք՚սկ եւ քարոզչութեան մեծագոյն դերբ կ ՚ ի յ ն ա յ մամու­

բախտբ նոյնն էր ՚յնընգՀ տա կռիւ , ապւ միւս կողմ՝ Գաշնա կց ո ւթի ւնր : լին վրտյ ։ ք* պատասխան Հ արցում ի մը թէ ներ ~

Հանջ գէպի նոր լեռներ ու նոր ձորեր ։ Աեծ պատե— կարելի չէ նկարագրել բո լո ր ա յն մ իջ*1 ցն եր ր , ղազթոզնե բ ր աշխատանքի եւ բնակութեան ադա -

բազմի տարեգրութեան մէջ լ\^Լայ է*լ ո Լ\ "՚ի է)աոէ որոնք գործադրուեցան Հակառակորդներուն կող­ ւոոլթիւնր պիտի ո ւն են ա ՛հ ,««/ յո^պատաս խանռւե–

որին վիճակուած Լինէր կռիւնե ր ի այս աստիճան մէ պարտութեան մատնելու Հ ամար մեր ցանկր : ցաւ։ Տեղեկոլթիւններր կը պակսին դոյքերու փո­

Հոմ ե րական յ ե ղ յ ե զ ո ւմներ, ուր զօրք ու խուճա - Միայն յայտնենք որ մարդիկ միջոցներու մէջխըտ– խադրութեան եւն * մ ասին ո բոնց Համ ար ան -

պոզ ժողովուրդ անագորոյն թշէւամոլ աո^ել շա­ բութիւն չդրին ու նո յնիսկ ուզեց ին օգտագործեք Հրաժեշտ է նախապէս Համաձայնիլ տեղական իշ­

րունակ իրար են Հիւսուած բաղեղների պէս ,ել ուր Հայաստանի ս ր բո ւթ իւններր , նեբդաղթր, ու իր - խանութեան Հետ։ Տէանգ ո ւա հ ա յին ներգաղթի քաղ­

զինուոր ր ամ էն մի զ նզ տկ արձակե լիս նախ շուրթն րել աննախընթաց երեւոյթ , Հրապարակ իջան ծա­ նակի մասին ալ ճշգրիտ տեդեկո ւթի ւննե ր կր պակ­

է նա լում , իր Հաբազատնեբր վւնտռելով ։ խու առնելու ժողովուրդին խիղճ ր : Մ ինչեւ տարր սին ։

Այսքան ողբերգական պայմաններում ընթա — տինաբ վճարեցին իւրաքանչիւր քուէի, ծախսեցին Ներգաղթի կեդր* կոմիտէի նախադաՀր յայտ–

ցաւ մեր ազատամարտը , ել այսպէս է լ Հասաւ նա աւելի քան 5000 տինաբ ի պատկառելի գումար մր, նեզ թէ 1 այսուՀետել պարբերաբար տեղեկութիւն–

մէկ կողմից Ղ^արաքիլիսա , ել միւս կողմից Երե­ Լմօտ 50.000 ս * ոսկի) եւ արդիւնք ստացան • • * ներ պիտի արուին, մամուլին, ներգաղթի մա -

ւան : Ել֊ աՀա այստեղ, Գէբէտի եւ Արաքսի ափե— պարտութիւն : սին Մ– Մ–

լ՛ին , Հ այ ^"""վըգի անձնաոոՀ զա ւա կն եր ր իրենց Ասոր գիմ աց մ ենք պէտք չունեցանք նիւթա­ ՝)>Հ Պ* Հինա յէ կետն կիրակի ՛օր ներկայ էր

վերջին կաթիլ արիւնը թափեցին Հայրենիքի վեր– կան դրամ ագլոլխի , մ եր բաբո յա կան ուժ ր բաւա­ «Գեբասան ՝Բ ին՝» ի ն ե ր կա յա ց մ ան ։ Այ՛՛ առթիլ Պ *

ւ\է" կա ո բ Հ ողբ պ տ շտ պան ե լո ւ եւ ցեղի մնացոբդր կան եղաւ Համախմբելու ժողովրդական բո յ ււ ր (յաՀխաթունի յարգանքի խօսք ո ՚ ՛Լ ՛է Ս
բեմէն:
փրկելու անողորմ ու տմարդի թ շն ամ ու ց : տարրերր , ու առաջնորդելու զանոնք քուէատուփ X

Երկսւ ճակատամաբտնեբը •—• Աարգաբապատի Տ ուղի չ էր տ եսնե լ թէ ինչպէս ժողովուրդր

եւ Ղ^ա ր աքի լս ա յ ի /՛րար արժանի են թէ իրենց արՀ ամար Հանքով կը մ երժէր իւ ո ստումներն ու ԱՄեՐԻԿեԱՆ ԳՈՐԾԱԳ/1ԻԼԸ

Հերոսական շեչով, թէ ինքնաբուխ ու ինքնակամ գումարներբ, թէ ինչպէս Համակիրներ ել նո յնիսկ
դժնդակ
թափով եւ թէ շրֆա սլա տ ո դ պա յմաննեբի ծերացած կամ քաշու.ած րնկերներ անակնկալ կեր—

դասաւո րութեամ բ ։ պով Հրապարակ կոլգային ու կը կատարէին իրենց

ք\*աղմ ամ թե բ քի եւ ուտեստի պակաս , բաւլմա - ււլ ար ա ք բ կուսակցութեան Հանդէպ, արժանավայեք

Հազար գաղթականութեան թշուառութիւն, Հարե­ գիտակցութեամբ մը։ ՜՜Մ * ՆաՀանգնեբոլ երկաթուղիներու ղոբծա —

ւաններ ի թշնամ ութիւն եւ յեւոո յ մար տ ի կն ե րի Երէկ Հեռադիրներ ստացուեցան նաեւ Պ ա ս բա– դուլր վեբջացաւ Մայիս 25ին , 48 ժամ տեւելէ

Հ ո դիներ ի մ էջ ան Հուն դառնութիւն ապրած անա­ յէն , Մուսուլէն եւ փեբքուքէն • (1Ոէ"Ր վայրերու վերջ՛՛ Գործադուլին վարիչները Հաւանեցան կա -

սելի ան ի ր ա ւո ւթ ի ւնն ե ր ի ց ու չարիքներից : մէջ ալ Գա էակցութեան ցանկն է որ անցած է նոյ­ ռավարութեան առաջարկած ՛պայմաններուն ։Նա֊

էր դրում ը խլել էր նրանց ի ց բո լշեւիկ ք)՚ո ւս ի ո յ նութեամբ X խադաՀ թրում րն պայմանաժամ նշանակած էր

աննախընթաց յեղափոխութիւնր , կարսր՝ Հայոց Գաւառականի այս ըն տ ր ո ւթ ի ւնն ե բ ր փոբձա - մին չեւ ժամր 4 ( Փ ա ր ի ղ ի ժամ ութ 1 0) ^ ա յլապէս

աշխաբՀի բրօնզէ դուռր, բացել էր թշնամու առա Փ քար մը եղան * յայտնի դարձաւ կրկին անգամ որ բանա կր շարժմ ան մ էջ պիտ ի դնէ ր ։ Համ աձայնու–

մեր Հարեւաններ ի կաբճամ իտ , յանցաւոր ու ինք­ Գա տնակցութիւնը ապրում մ ըն է այս ժո ղո վո ւբ– թիւն դո յա ցաւ պա յմ անաժամ էն երեք վա յ Ր ^ ^ ՚ ա ^ ՛

նասպան թ րքաս ի բութ իւն ր , Ալէ քս ան ղր ա պօ լը զոՀ ղին Համար : առաջ։ ՆախագաՀք այս առթիլ ճառ մը խօսեցաւ–

էր գնացել թիւբքական նենգութեան : Բոլոր տեղերու մ էջ , Հակառակ կողմ եր ու լար­ խորՀ րդա բան ին առջեւ , եւ խնգր եց օրէնք մը

Գբսից օգնութեան ոչ մի յ ո յ ս , թշնամին՝ յա~ ման , ընտ րութ իւննե բ բ կատարուած են առանց մի— քուէարկել, արգիլելու Համար նման գործադուլ -

մառ ու վայրագ , օբՀասական պայքարի ժամն էր ջաղէպի : Միայն Ա ուսուլի մէջ Հակառակորդները ներ որոնք կրնան ջլատել երկրին ամբՈէԼ^ հ^^^ՔՍԼ ։

Հնչել մեր արիւնաքամ ու պար տաս ուած բանակի վարձած են անկանոնութիւնն եր մատնանշել , սա - Այս առթիւ Հաղորդուեցաւ նաեւ թէ ժամ ական 1 6

Համար : կայն այնտեղ եւս եթէ նո յնիսկ կրկնակի րն ա բ ո ւ– սէնթի յաւելում պիտի արուի , սկսելով 1946
լուն—
Ե՛– ա յ գ պայքարը.նա ընդունեց մի վճռակա - թիւն տեղի ունենա յ , արդիւնքը դարձեալ պիտի

նութեամբ ու աբիութեամբ , որ յիշեցնում էր Հե­ ըյյայ նոյնը ։\թախապէս արդէն փորձուահ էր ԳԸ^՜~ ուար 1 էն , իսկ 2ուկէս սէնթի նոր յաւելում մ րն ալ

րոսական գա բեր բ մեր ալեծուփ պատմութեան X ուաբոլթիւններ յարուցանել* ժամերով Հեռու Մ ա յիս 22էն սկսեալ , ուրեմն Համ աղում ար \ Տու­

Եւ մեր Հ ին աւուրց ու արիւնարբու .թշնամ ու գանուող Հավրէզքի ԷՐ ջանին մէջ փոխանակ քուէ­ կէս ււէնթ յաւելում , մինչեւ մէկ տարի ։

դէմ բախում ը Գա րՀուբե լի եղաւ , գրեթէ մ իաժա– տուփ Հաստատելու , պնդած են որ բոլոր քուէար­ Համ աձայնութեան յա յաարա բութենէն 50

մանակ թէ Սարդարապատում եւ թէ մանաւանդ կողներն ալ պէտք է Մուսուլ իթնեն , ու Հակառակ վայրկեան վերջը*, առաջին կառա խո ւմբեր բ սկսան

՚Լարաքիլիսայում : տրուած այս անիմաստ դժուարութեան , գիւղերու բան իլ։ Այդ մի^սցիս երեսփ* ժողովբ ջախջախիչ

Ա ա ր տար ապատ ում մ երոնք յաղ թեց ին երեք ժ ո ղո վո ւբ՚գը «օթօ»նեբով իջած է Մ ուսուլ ու կա­ մ եծամասնո ւթեամ բ ար տ ա կա ր դ լի ա զօ ր ո ւթ ի ւնն ե բ

օբուայ ԼԱ այիս 21, 22, 23 ին) աՀեղ ճակատամարտ– տարած իր պարտականութիւնը* տուաւ նա խադաՀ ին , արտօնելով ի Հարկին պա -

նեբում շնոբՀիւ Արամ ի երկաթէ կամքին , եւ իր Պաղտատի մէջ ընտրական ցանկի վրայ արձա– տիժնեբ սաՀմանել, եթէ գործադուլներ սաբքուին

քաջարի րնկերակիցնե րի՝ զօր * Ա իլիկեանի , Փի - ն ա գբո ւա ծ՜ էին 1150 ընտրողներ , ասոնցմէ 873 Հո­ ընդդէմ կառավարութեան :

բում եան ի եւ ան պա րա ելի Գրօի : դի մասնակցեցան քուէարկութեան ։ Գաշնակցոլ - ՆախագաՀ ը ձայնասփիւռ ճառով մր կր

Ղ^արաքիլիսայում, նոյնքան դժուարին պայ - թեան ցանկր շաՀեցաւ 482 ձայն ։ սպառնար շարժման մէջ դնել բանա կր , պաշտպա­

մաններում , ծերունի Հրամանատար զօր* Նազաբ - նէ լու Համար անոնք որ կ՛ուզեն աշխատիլ ։ Այս

րեդեանի կոչր մի օրում տասն Հազար մարտիկ ՄԱՅԻՍ 28Ի ԱՌԹԻՒ ուրիչ դրութիւններ՝ վա– առթիւ կր յիշէր թէ գործադուլին Հ ետ ե լան քո վ
ղբ , երբ տեղի կ՚ունենայ
Համախմբեց թիւբքական 20 Հ աղա րն ո ց բանակի թիւներ, իրիկուան ժամր Փարիզի տօնակատարու­ կաբելի չէ եդած բեռցնել 100.000 թոն ցորեն որ

դէմ: Եւ չորս օր տեւող (Մայէ" 23, 24, 25 ,26) ա– Գէն մինչեւ լո յս ; ս ա Հ մա ն ուած է Ելրոպայի սովաՀար ժողովուրդ -

Հեղ ճակատամարտի մէչ1 Հակառակորդներից իւ - ներուն : Կ՚ըսէր նաեւ թէ գործադուլին վարիչն/,րր

րաքանչիւրր դիմաց ին ին ոչնչացնելու ղարՀոլբելի 150 ԿՐԱՄ ՍԱՌԱ՛Ծ ՄԻՍ պիտի բաժնուի Մա­ պարզապէս ասպարէդ կբ կարդան կառավարու -

ւԼճռականոլթեամբ ինքղինքն էր ՚իչրել կատաղօր - յիս Ոկն Յունիս 2, մայիսի 810 ( 1 0 0 ^ 0 եւ ա թեան, ««/՚արաաՀբաւէր մը որ գրեթէ երբեք չէ

րէն : ճորս Հաղար Հայ մատաղ կեանքեր փռուեցին (50 կ–) կտրօններով։ հողեղէն՝ 100. կրամ 89 տեսնուած մ եր պատմ ութեան մ էջ : Եւրաքան չիւր

Գուդարաց ձորերում ել կրկնակի աւելի թիւրք կտրօնաք , ձիու միս՝ 100 կրամ , 0 8 կտրօնով : Ա– բանթողի կբ յայտարարեմ թէ ձեր երկրին Հան -

դիակներ։ Սարդարապատի ել ՚Լարաքիլիսայի ա– հ ուիսի 1946 47/՛ տոմսակին 0 չարքի կտրօններով դէպ եղած պարտականութիւն ր դեր ի վեր է ձեր

ր իւնաՀ եղ ճակատամ ա րտնե րն էին, որ ան կա իւ Հա­ «չլամ» պիտի արուի (վարնոց աօ՜ուխ, իյոՀանոցի անձնական շաՀէն։ Կ առա խում բեր ր կր բանին

յաստանի Հանրասլետութ՜եան Հիմքերր ճղեցին Հա ք Համար) : Ասլս սլրանքնե ր ր տալ օդոստոս\էն աււա^։ ձեր կառավարութեան միջոցաւ եւ դործաղուլը

մ-ողովուրղի արդար արիւնով : Ա . ԱՀԱՐՈՆԵԱՆ

Fonds A.R.A.M