Page 65 - ARM_19-1946_01
P. 65
տա ՑուԱաստաԱի խնդիդ
- ք՝0Ոճ<5 1925 - եւ Մ ո ս կ ո ւ ա
Ո. Շ. .Տ 376.286
0ս6շէ6ԱԻ8ո>ոհ6է<ւա; : ՏԸՒ1. աՏՏ/մՕծՒ) Միացեալ Աղգերու ԱպաՀովութեան Խոր–
17, &Ա6 ն&աէտա* - ք ձ ա ( 1 3 ) Հուրգը սկսաւ, քննել Մ ոսկուա յի գանգատ ը Անգ–
161.: 008. 15-70 - Օ 0. Բ. Բ^տ 1678-63 լիոյ ղէմ, Հունաստանի կացութեան առթիւ:
ք՝Ա.Ժ1ւեԴԻՆ–~ Տ"«ք. 750, 6ամն. 400, Յաւ1ս. 200 ֆրանք Սոսկ ուայի անթելը առքի օր կծու մեղադրանքներ
Ոէ–դգե։ց (Հունաստանի միապետականներուն գէմ ք
Օւատոշհտ 3 քտ^օք 1946 կիրակի 3 Փետրուար յետո յ ամբա սա ան ե ց Անգլիտն թէ ճնշում կը բա
նեցնէ Յոյնեըուն վբայ: Գիտել տուաւ թէ օտար
* Ը • ՏԱՐԻ - 189 ձոո&յ 8 ° 4526 - Նոր շրջան ր֊իւ֊ 255 Խմբագիր՛ Հ։ • ՄԻՍԱ+ԵԱ1» ԳԻ*5»՝ 3 &թ զինուոբներ ու Լանգլիացի՝) ներկայո ւթիւն ր աւելի
կբ ծանրացնէ կա ց ո ւթ իւն ը : Եւ շարունակեց *
« Ս1՝՝յ1^.ւ^/\^ կողմէ ղրկուած՝ ապրանքները
ՄԵՐ Խ0ՍՀԸ ՊՕձԿեՀ ՄԸՆ Ա Լ Ա8Ս ՄԷԿԸ,.. երբեք լեն Հասնիր յո յն ժողովուրդին : կառավա
րական մ ասնաւո ր յանձնաժողովնեբու մ եքենա յո ւ–
թեանց Հետեւանքով բոլոր ապրանքներ ր եւ ո ւտ ե–
Ն Ե Ր Գ Ա %Թ 0 ւԻքր կ^ան ցնին արքա յա կան շաՀ տգէտներու ձեռ
... Ինծի Հետ Էր այս մէկն աչ։ Հազարնեբէն քր • Տնտեսական կացութիւնն ալ ազգուած է աՀ ու–
մէկը; Մտերիմներ չէինք, բայց, գիտէի իր պատ֊ սարսափէն : Ա՛ օ ա 200,000 Յոյներ սա ի պա ած են
Տակաւին լրացած չեն մ եբ պրպտողները, մ ութ իւնը - ո՞վ իր գերի բա իստակից բնկերոչր պաՀ ուի լ անտառներու մ էք , Հալածանքէ խուսա
սլա ամ՝ ութեան ը իրազեկ չէ՛.—• Ուրիշ Հարիւրաւոր փելու Հ ամ ար X (Հունաստանի ժողովուրդին մ եծ
ամբո ղքա կա՛ն գաղափար մր տալու Համ ւ նե մ աս բ անօթի է X Արքայական աՀ ուստրս ափ մը կը
գաղթի գործսղութեանց մասին :
ներու. Հեա զայն գտա յ ՏէՏւ\Ձւ^ին մ Էք, յետոյ ^ « ւ – տիրէ երկրին մէք եւ յետագիմական խմբակի մբ
0 ուն ո ւա ր 29 ին Հր ատ ա բակեց ինք պաշտ օն ա - սին «&ՕՈ11ռձոձօ7> թիւ 23/»։ Երկաթուղիի գՆին վը– նեո ,
կան զեկո յց մ ր, որուն Հ ամ աձա յն փար իգի խոր– րայ։ Միեւնոյն քաղաքէն զինուորագրուած֊ էինք : եսասիրական քաղաքականութիւնը կը
Հբգային դեսպանատունը Հրաւիրած՛ է Ֆր • Ագգ ՚ իՒեբեւս այգ էր սլա աճա ո.ր որ աւելի կր մօտենա սաստկացնէ տնտեսական տագնապը՝^ :
Մ իութիւնր տքա կցի՛լ նեբգաւլթի կաղմա կերպու յինք իրարու։ Մ ուշը ,Վանը ,կար ինն ու իյարբերգր Խ* Միութեան Ա* ներկայացուցիչը, Պ* Վ/1՜
թեան աշխա\տանքնեբուն , Չդիւրացնելու Համար փոխանակուած էին Փարիզ, Աաբսէյլ, Լիոն կամ շինսկի , պիտի արծարծէ ա յս Հարցը, իսկ պա
ձեռնարկին գործադրութիւնը^ ։ Պօրտոյով։ Խելօք, Համեստ, եւ սակաւախօս : Ոչ տասխանը պիտի տայ Անգլիոյ արտաքին նախա–
( \թո յն յա յտարարութեամբ , ա յն
Հա յերր & բ սքի գործին կր խառնուէր : Օրուան ա ամ անքէն բարը :
կհուզեն քՏ ՛Հայաստան երթալ , պէտք է խնդրագիր վերք, մինչեւ լոյսերու մաբիլը գործ՞ը իր ունեցած՛
մը ներկայացնեն Ազգ* Միութեան մ ի քո ցաւ, լեց գետնա խնձորն երր կարգի գնելն էր : Չգիտես ինչու 9ո)Աեաւ պառակը ԱւպաՕիայԼԱ
նելով Հ ա,մ ապատ աս խան Հարցարանը ։ Երբ °անկր կր սիրէր գի չերել միշտ անկիւն մր, մութ ատեն Լոնտոն Հասած՝ է յունական ան պա շտ օն
լրանա յ , պիտի յանձն ո լի խո րՀ րգսյ /ին դեսպանա ինկած մաՀճակալներու ՛իր այ ։ Ա՝ իշա մտազբաղ, պատ ուր ակութ իւն մը, որ կր ներկա յա ցնէ Ալսլա–
լռակեաց եւ տրտում, մինչեւ անգամ իր ծիծաղին
տան ,որ պիտի կատարէ մնացեալ գո րծ^ո զութ իւն ր ։ նիո յ Հ ադա ր ա ւո ր յո յն փա խ ս տ ականն եբ ը եւ 5000
ինչպէս Հաղորդած ենք ժամանակին , գտցող կամ մ պիտին մէք։ քառ * քիլոմեթր Հող կը պաՀանքէ Ալպանիայէն
ներ բ պիտի կրնան մ իա սին տանիլ ամ էն տեսակ ք՚^նչ ունիս կր Հարցնէի երբեմն անՀ ամ ար Լայդ երկրի տարածութեան գրեթէ մէկ Հինգե–
անձնական գոյքեր , առանց մաքսատո ձակ ։ Ռչինչ , կր պատասխանէ բ կտրուկ ։ Րորգր) ։ Պ ատ ո ւիբակո ւթեան նախագաՀն է եպիս
լԲՔԻ՛ Միւս ճակատագրի րնկեբներ էինք եւ ճակատագիր ր կոպոս մը որ յայտարարեց թէ ինք պաՀանքուած՝
կողմ է կառավարութիւնը կր խոստանա յ ստանձնել մեղ երկար ատեն միասին սլա ա ցուց ։ Զղեցի քօ– Հողամաս ին բնիկներէն է , թէ ա յ գ ԼՐքա^է
տուներու կառուցմ ան ծախքին 50 առ Հար իւր ը X մանտօն, Տէծ1ծ§ գացի, կրկին վերադարձայ քօման– բնակչութեան 60 աո Հարիւրը Յոյներ են եւ թէ
՝ք^անի մը օր առաք ալ, Երեւանի մէք կազ՛ աօ : ՛կորէն Հոն էր ։ \ք իշտ նոյն անխօս տղան ։ ամ բողք յո յն ազդը Համ աձայն է ա յս պաՀանքին :
մ ուած ներգաղթի յանձնախում բր Հեռագրով տե– Ե^նչ ունիս , Հարցուցի մս երմ ւ ւրար , նրբ Եպիսկոպոս ր թարգմ անի մը միքոցաւ խօսելով
ղեկութիւններ կը պաՀանքէր , կատարուած՛ ա շ– նկատեցի որ այգ օ ր ր չափազանց ոնկճուած էր* մամ ուլի ներկայացուցիչներուն առքեւ, ըսաւ թէ
խատանքնեբու մասին X - Ոչինչ, պատասխանեց Հոգւոց մը քաշե անցեալ տարի 6000 յո յն փախստականներ Յա -
Աբձանադրոլթիւններն սկսած՜ են արդէն , ինչ լով X ւ՝իչ փերք, յանկարծ՜ թուղթի կտոր մբ եր նաստան Հասած՜ են Ալպանիա յէն, բացի ոլրի Լ
: (յա յե– փախստականներէ որոնք եկած են նախըն
պէս ուրիշ դաղութնե բու մ էք , Ո՚ում ան իա , Պ՚*ւ֊\– կարեց : կարդաց ի , յետո յ վերագարձուցի 25,000
կարիա , Ա ուր իա-Լե բանան , իրան ե լ ն ։ Միեւնոյն ցայ ալքերուն , արդէն թաց էին : Այս , իր ունք թաց 13 տարիներու ընթացքին ։ Այս փախստա
ատեն ժողովներ կը սարքուին , լուսաբանութիւն– ունէր X ՝\քամակին բովանդակութի՛՛՛ւնը • • • Այսօր ւ կանները տ ե դա ւո ր ո ւած՜ են 3 ուն աստ ան ի զանա
. ներ տալու Համար X թող մնայ թաղուած, միայն այսքան ը ըսեմ գան կղզիներուն եւ քա ղաքն եր ո ւն մ էք եւ մ իու–
Աւելի մ անրամ ասն տեղեկութիւն առ ա յ մմ Ծեր, մեծ ոտքը գերեղմանը Հասած՝ մօյ հո > թիլննեբ կազմած են ո ր ոնք կը Հո գան պ ատ ո լի
չուն ինք X Ջենք ալ գիտեր թէ ե՛րբ կրնայ ճամբա ո րա կնե րուն ծաիյքերր ։ Ո*֊րիչ պատուի բա կութ իւն
ընտանիքի Հոգը, տան ՀոգքԼ՝՝ք՝աձՅ ""՛Վ ^ո1–նէր ա յ գ մ ըԳւ ալ Մ * ՆաՀ անդն երր եւ զանազան
ելլել առաքին կարաւանը , կամ ո՛ ր քան կը նա՛խա– երկիրներ
Հոգերը։
տեսեն մ եր գա ղո ւթ ին բամ ինը : պիյոի երթայ , Հանրային կաՐ°^իքր լուսաբանելու
քՒերեւս խնդիր ը կապ ունի սաՀմաննե բու ըն Արիւնի , արցունքի , վշտի ու տաժանքի Հինդ Համար ։
դարձակման Հեա; Ուրեմն , ո՛րքան բազմաթի–. ԽՈ ար իները ետ եւս ձգա՜ծ՝՝ տունս եմ սիրելիներուս Մ իացեալ Աղգերու պատուիրակներէն 52
Րէէաս արձանագրոլթիւնները , այնքան լաւ % էրած մ օւ Այ&Կոլներ 1 Հոդի էնֆլուէնցա յէ վ արա կա. ած բլ լալով , շատ
կը ձայնեն
սրտի մխիթարանք պիտի դառնար , եթէ խսգիրՐ Օր մը վարէն ։ ՊատուՀանը կը բա մր ստիպողական գործեր երեսի վրայ մնացած՝
փակուէբ 191 ^էի սաՀմաններու վերաՀաստատա - նամ վար կը նայիմ ։ Ղ՝բացի մը։ ^ *1^ար եկուր՝^ , են ։փ ար տ ո ւղարն եր ը չեն կրնար ռբր օրին Հասցնե ք
մով Լկարս - ԱրտտՀան - Աուբմալու) : կ*րսէ X Այցելու մը եկեր է քեղի , շատ ծ՜եր է, վեր լեռնակուտակ փաստաթուղթերու թարգմանո լ–
Հարցարանները լեցնել ՚ չի նշանակեր բեււ չի կրնար ելլել, կր փափաքի որ վար ի քնես զէնքը թինը ։
կապել մէկ օրէն միւսը : Ամէնէն առաք ա՝ րՀեստա– տեսնելու » : Մ իացեալ Աղգերու ընգՀ * քարտուղար ըն–
ւոբներու խմբակներ են ոբ կբ կազմուին, մե ՋՈՐՐՈՐԳ յարկէն մինչեւ վար արագ - արագ արուեցաւ Պ • Թբիւկվէ Լի , \յոբվեկիոյ արտաքին
քենաներ եւ գոյքեր կր գնեն, վախադրելու կամ. կ՛ ի քնեմ ։ ԱլեՀեբ մաղերով ծ՜եր կինը Հ աղիւ տե նաիւարարր, որ պիտի ստանայ 50,000 տոլար տա
անձ ամ բ տանելու Համ ար ։ Եւ լաւ կ՚ընեն , որով սած՝ ) յանկարծ՝ , կը չփ"ի^իյ,> * կամքէս անկախ րեթոշակ ել ճրի բնակարան ։
Հետեւ դործը բարդ Հ անգամ անք ունի եւ կը կա ցնցում մր կ՚ունենամ : Տարաբախտ բարեկամիս
րօտի երկար ժամանակի X մայրն էր ։ Իոսք>պիտի օգտուի ԻսկհտեբուՇհԱ
Յետո յ , պէտք չէ ոտքբ գետն էն ԿտՐ^*Լ ՝ռլ Կը փորձէ ոտքի կտնգնիլ , բայց կբ Համոզեմ Աքն գա բա յէն կբ Հ եռա գրեն թէ կ ւս ա ւս ր ո ւա ծ
պոռոտ ցոյցի մ բ կեր պա բան քր տալ ներգաղթին , որ նստի ։ կը Համբուրեմ ձեռքր : բանակցութեանց շնոբՀիլ, ՚Ւրաք պիտի կրնայ օգ–
տեղի տալով գանաղան թ ի ւր ի մա ց ո ւթեանց , ինչ ք+արոՎ եկար , տղաս : Անցա՛ծ՝ ըյյայ * • *» : տուիլ Ալէքսանտբէթի նաւաՀ ան գիս տ էն , ներա–
պէս եզա& է Աուբիոյ եւ Լիբանանի մէք։ :—- Վ>°^Ր եէԼէ&Ք ֊ ^ ա յ Ր է՛ ւ ՚ միասին սուրճ մր ծումներ կատաբե լու Համար ։ Այս կարգադրու–
Պ ա Հ սլ անս դա կան <ձկոչնակ՝»ի թղթակիցն է որ առնէինք, այնտեղ աւելի լաւ կը խօսինք, կ՚ըսեմ թեամ բ բաք տասր օր պիտի շաՀ ի , քանի որ
կը գրէ, այս առթիւ, Հալէպէն • գրեթէ թ՜ոթովելով։ Պաս բալի ճամբով կատարուած փո խադրութ իւն
« * * • Մ^Ր ներգւսղթի խանդավաււութիւնները , ֊֊— Ոչ* տղաս կը պատասխանէ Համեստօրէն , ներ ր կ՛անցնեն Ա ու էգէն : Աղէ քս անտ րէ թի նաւա–
սակայն, անոնց (Արարներուն) համար ստացան մինչեւ այստեղ ցուպիս կռթնած՝ եկայ։ Չորրորդ Հանգիստբ կրնա յ բնդուն ի լ չորս նաւեր , իւրա
քանչիւրը
սեւ մը որ տեսակ մր անտանելի կեանքէ մը կամ յարկն է, րսին, ծ՛եր եմ, ծ՜ունկերուս վրայ ում 10>000 թոն տաըողութեամբ եւ շինուե
անբաղձալի երկրէ մյւ ազատող ժողովուրդի մր լկայ"—ոՀ , ալ ում մնաց վրաս * * ՛Ախ , տղաս , լաւ է ցաւ Ան գլի ա ց ին ե ր ո ւն կողմ է , պատերազմի րն–
հրճուանքին մեկնութիւնը տուաւ մեր հայրենա քար րլլալ քան թէ մայր։ Գմուար է, շատ ԴՐ^~ թացքին ։
կիցներուն» : (29 դեկա •) ուար է ։ Լսեցի որ եկեր ես, բարի տեսի եկայ, ք*ն չ՚գէ ս յայտնի է , Ա ո ւր ի ա ց ին եր ր ետ կը պա–
Առվ էՈէ–°^Ր վերադառնալ Հայրենիք, այնտեղ գուն Հիմա ան րսէ , սա մեր տղան ո0ւր մնաց ։ Ատ Հ անքեն ա յս նաււսՀանգիստը , որ Ֆրանսա յի կող
թափելու Համար իր քրտինքր : Հայրենիքի անշուք քաղաքի գերիները րոլոբը եկան, դուք բոլորդ աք մէ Թուրքիոյ յանձնուեցաւ \939ին , Աանճաքին
Հողաթումբն անդամ աւելի տանելի Է քան օտար այդ քաղաքէն եկաք, լուր մը, խասրսր մը, մեռած՝ Հետ : Եր աքէն պատ ո ւիբա կ ո ւթ ի ւն մ ր Ա՛ն ւլ արա կբ
քաղաքի մբ շքեղ գամ բա բան բ ։ կամ ողք ՐԷԼալուն խօսք մը–՛* որու որ կր Հար ս սլաս ո ւ ի վէետր * /՛ին , առեւտրական բանակցու
Եւ սակայն , ուշադրութիւն եւ Համբերու ցնեմ ,<ձմիասին լէինքՖ ըսեն , ես չտեսա յ ,կ՚րսեն ։ թիւնն եր կատարելու եւ նաւաՀ անդստին օգտա
թ ի ւ ն ։ Մինչեւ որ ԳոՐ°՜ր Հիմնովին կազմակեր Մեր ազուն Հետ Հէչ մարգ չկա՛*բ , բնաւ մարգ չէ®ր գործում բ ապաՀովելոլ Համար ։
պուի , կարաւաններ բ դասաւորուին աղգանշանր
, ճանչնար իմ տղաս . . .
տրոլի եւ նաւեբր շոգի արձակեն X Ես, մայրիկ , կը կմկմամ , ես վերջին Ը՚սԹԵՐՑՈՂՆԵՐհԻ՚ս
Որ եւ Է գանդուածային նեբգւսղթ՝ բացառիկ օրերր քանի մը ընկերներով փախայ եւ ամ երիկ Մեքենայի խանգարման հետեւանքով կիրակի
օրուան չուրս էջը լոյս պիտի տեսնէ Գշ– օ ր :
Հոգեր եւ կազմակերպութիւն կը պտՀանքէ : Ւսկ եան բանակին յանձնուեցայ ։ Ջեմ գիտեր թէ քա–
ներկա յ պարագաներուն մէք ,ա չխւս բՀադղո րդ պա ՂԱՔՐ ք՚^է ։"նց ալ գա րձաւ ։ Լուր չունիմ ։
տերազմէն Հազիւ մէկ տաբի վերքը, երբ կգիպտո– Կ՚ըսեն թէ անցեալ Յունուարին մեծ ոբմ–
սէն նաւ մր Ա՚աբսէյլ կը Հասնի մէկ ամիս էն , կրբ– րակոծսւթեան մը ատեն Հքաւխր իքտծ է ու աք Գ^ոխքը զոր տեսանք, Րռ ո ապրեցանք, եւ
նաք երեւակա յել թէ ի՛նչ վիթխարի բեռ մ ը կր գոլրս չէ ելած • . .» : Կ՚ըսէ ու արցունքները կր ուր, մէկի տեղ Հինգ ազնուական Հայորդիներ թա
ծ՜անրանա յ Ա ոսկուայի եւ Երեւանի վրա յ : կախուին իր թարթիչներէն ... ղեցինք * * * 1945 Յունուար 16, Մակտըպուրկ :
Ղ*էպի հրկիբ, այո X Աանաւանդ աշխատա Տիեզերքի մայրերուն մէ^ Հտյ մօր չափ ար– Այսօր, կրկին Յունուար ամիսն ենք աբգէն , 1946։
ւոր բազմսւթիւննեբր, ոբ աՀա քսան տաբիէ ի ցոլնք թափած կին կա"յ ։ ուրեմն տաբի մը, տարեդարձ մը** սուգի տարե–
վեր կը Հեւան ծխնելոյզներու սեւ շուքին տակ ։ Ինձմէ , տուած պատասխաններէս գմգոՀ՝ դար ձ մր
բաներ Բայց միայն
Գէպ ի երկիր՝ անոնք որ «ոսկի ասլրքանգ ու մէն°Ը Կ" ՀաԿԷ) Թք իր գէմը քանի մը Հինգ Հայորդիներ ել մէկ տարե
նին իրենց թեւերուն վբայ, արդի գիտութեան կր մ ոլտ այ ու կր մեկնի։ «Գիտեմ , զփտեմ , բոլորգ դարձ։ ՛Բանի* , քանիներ , Հոս ու Հոն ամէն տեղ ,
բո լ ո ր կատաբե լութիւսնեբով % դէաէք , ԲՈԼ"ՐԳ Հ " " – կր ճանչնաք տզաս , բա յց ամէն ճակատի վրա/ ^երկրագունդի բոլոր <Հքան»ե–
^՚Է՚^ՂՒ ^Օհհք՝ "՚յս ԴՐՈ9՚ԲՐոՑԱռՐՐ ՈՐ ասպա ինծի բան մը չէք ըսեր . . . կբ պաՀէք , կր պաՀէք» : րուն եւ Հքօմանտօֆնեբոլն դատապարտուած -
րէզ չզանելով իրենց բնդունակութ՛եանց զարգաց Վէր կը բարձրանամ, յոգնած ու բնկճուած... ներ • • • Հալած մտչաՀ. ու չքացած • • • Դ՛ուռ մբ գոց
ման , մտաւոր գո րծունէութեան Համար, կբ մա կարծես ծանր բեռ գրեր են ուսեբուս վրայ։ Կր \րագ մսըոմս ՚յծ • ՚
շին խորթ ա .իւ սաւան վաւերս ւ մէք։ անոնց
յիչեմ—իՐնչպէո չյիչել, թնչպէս չապրիլ ՈՀ , «Հայոց աչխարՀ–» , Հայ մանկտիք...)
Շ– յ՚իչատակը — ա՛չքիս սէո^ե։ կը պսէտկերտնայ այն ՄԻՍԱ-Բ ՄԻԲԶհ
Fonds A.R.A.M
- ք՝0Ոճ<5 1925 - եւ Մ ո ս կ ո ւ ա
Ո. Շ. .Տ 376.286
0ս6շէ6ԱԻ8ո>ոհ6է<ւա; : ՏԸՒ1. աՏՏ/մՕծՒ) Միացեալ Աղգերու ԱպաՀովութեան Խոր–
17, &Ա6 ն&աէտա* - ք ձ ա ( 1 3 ) Հուրգը սկսաւ, քննել Մ ոսկուա յի գանգատ ը Անգ–
161.: 008. 15-70 - Օ 0. Բ. Բ^տ 1678-63 լիոյ ղէմ, Հունաստանի կացութեան առթիւ:
ք՝Ա.Ժ1ւեԴԻՆ–~ Տ"«ք. 750, 6ամն. 400, Յաւ1ս. 200 ֆրանք Սոսկ ուայի անթելը առքի օր կծու մեղադրանքներ
Ոէ–դգե։ց (Հունաստանի միապետականներուն գէմ ք
Օւատոշհտ 3 քտ^օք 1946 կիրակի 3 Փետրուար յետո յ ամբա սա ան ե ց Անգլիտն թէ ճնշում կը բա
նեցնէ Յոյնեըուն վբայ: Գիտել տուաւ թէ օտար
* Ը • ՏԱՐԻ - 189 ձոո&յ 8 ° 4526 - Նոր շրջան ր֊իւ֊ 255 Խմբագիր՛ Հ։ • ՄԻՍԱ+ԵԱ1» ԳԻ*5»՝ 3 &թ զինուոբներ ու Լանգլիացի՝) ներկայո ւթիւն ր աւելի
կբ ծանրացնէ կա ց ո ւթ իւն ը : Եւ շարունակեց *
« Ս1՝՝յ1^.ւ^/\^ կողմէ ղրկուած՝ ապրանքները
ՄԵՐ Խ0ՍՀԸ ՊՕձԿեՀ ՄԸՆ Ա Լ Ա8Ս ՄԷԿԸ,.. երբեք լեն Հասնիր յո յն ժողովուրդին : կառավա
րական մ ասնաւո ր յանձնաժողովնեբու մ եքենա յո ւ–
թեանց Հետեւանքով բոլոր ապրանքներ ր եւ ո ւտ ե–
Ն Ե Ր Գ Ա %Թ 0 ւԻքր կ^ան ցնին արքա յա կան շաՀ տգէտներու ձեռ
... Ինծի Հետ Էր այս մէկն աչ։ Հազարնեբէն քր • Տնտեսական կացութիւնն ալ ազգուած է աՀ ու–
մէկը; Մտերիմներ չէինք, բայց, գիտէի իր պատ֊ սարսափէն : Ա՛ օ ա 200,000 Յոյներ սա ի պա ած են
Տակաւին լրացած չեն մ եբ պրպտողները, մ ութ իւնը - ո՞վ իր գերի բա իստակից բնկերոչր պաՀ ուի լ անտառներու մ էք , Հալածանքէ խուսա
սլա ամ՝ ութեան ը իրազեկ չէ՛.—• Ուրիշ Հարիւրաւոր փելու Հ ամ ար X (Հունաստանի ժողովուրդին մ եծ
ամբո ղքա կա՛ն գաղափար մր տալու Համ ւ նե մ աս բ անօթի է X Արքայական աՀ ուստրս ափ մը կը
գաղթի գործսղութեանց մասին :
ներու. Հեա զայն գտա յ ՏէՏւ\Ձւ^ին մ Էք, յետոյ ^ « ւ – տիրէ երկրին մէք եւ յետագիմական խմբակի մբ
0 ուն ո ւա ր 29 ին Հր ատ ա բակեց ինք պաշտ օն ա - սին «&ՕՈ11ռձոձօ7> թիւ 23/»։ Երկաթուղիի գՆին վը– նեո ,
կան զեկո յց մ ր, որուն Հ ամ աձա յն փար իգի խոր– րայ։ Միեւնոյն քաղաքէն զինուորագրուած֊ էինք : եսասիրական քաղաքականութիւնը կը
Հբգային դեսպանատունը Հրաւիրած՛ է Ֆր • Ագգ ՚ իՒեբեւս այգ էր սլա աճա ո.ր որ աւելի կր մօտենա սաստկացնէ տնտեսական տագնապը՝^ :
Մ իութիւնր տքա կցի՛լ նեբգաւլթի կաղմա կերպու յինք իրարու։ Մ ուշը ,Վանը ,կար ինն ու իյարբերգր Խ* Միութեան Ա* ներկայացուցիչը, Պ* Վ/1՜
թեան աշխա\տանքնեբուն , Չդիւրացնելու Համար փոխանակուած էին Փարիզ, Աաբսէյլ, Լիոն կամ շինսկի , պիտի արծարծէ ա յս Հարցը, իսկ պա
ձեռնարկին գործադրութիւնը^ ։ Պօրտոյով։ Խելօք, Համեստ, եւ սակաւախօս : Ոչ տասխանը պիտի տայ Անգլիոյ արտաքին նախա–
( \թո յն յա յտարարութեամբ , ա յն
Հա յերր & բ սքի գործին կր խառնուէր : Օրուան ա ամ անքէն բարը :
կհուզեն քՏ ՛Հայաստան երթալ , պէտք է խնդրագիր վերք, մինչեւ լոյսերու մաբիլը գործ՞ը իր ունեցած՛
մը ներկայացնեն Ազգ* Միութեան մ ի քո ցաւ, լեց գետնա խնձորն երր կարգի գնելն էր : Չգիտես ինչու 9ո)Աեաւ պառակը ԱւպաՕիայԼԱ
նելով Հ ա,մ ապատ աս խան Հարցարանը ։ Երբ °անկր կր սիրէր գի չերել միշտ անկիւն մր, մութ ատեն Լոնտոն Հասած՝ է յունական ան պա շտ օն
լրանա յ , պիտի յանձն ո լի խո րՀ րգսյ /ին դեսպանա ինկած մաՀճակալներու ՛իր այ ։ Ա՝ իշա մտազբաղ, պատ ուր ակութ իւն մը, որ կր ներկա յա ցնէ Ալսլա–
լռակեաց եւ տրտում, մինչեւ անգամ իր ծիծաղին
տան ,որ պիտի կատարէ մնացեալ գո րծ^ո զութ իւն ր ։ նիո յ Հ ադա ր ա ւո ր յո յն փա խ ս տ ականն եբ ը եւ 5000
ինչպէս Հաղորդած ենք ժամանակին , գտցող կամ մ պիտին մէք։ քառ * քիլոմեթր Հող կը պաՀանքէ Ալպանիայէն
ներ բ պիտի կրնան մ իա սին տանիլ ամ էն տեսակ ք՚^նչ ունիս կր Հարցնէի երբեմն անՀ ամ ար Լայդ երկրի տարածութեան գրեթէ մէկ Հինգե–
անձնական գոյքեր , առանց մաքսատո ձակ ։ Ռչինչ , կր պատասխանէ բ կտրուկ ։ Րորգր) ։ Պ ատ ո ւիբակո ւթեան նախագաՀն է եպիս
լԲՔԻ՛ Միւս ճակատագրի րնկեբներ էինք եւ ճակատագիր ր կոպոս մը որ յայտարարեց թէ ինք պաՀանքուած՝
կողմ է կառավարութիւնը կր խոստանա յ ստանձնել մեղ երկար ատեն միասին սլա ա ցուց ։ Զղեցի քօ– Հողամաս ին բնիկներէն է , թէ ա յ գ ԼՐքա^է
տուներու կառուցմ ան ծախքին 50 առ Հար իւր ը X մանտօն, Տէծ1ծ§ գացի, կրկին վերադարձայ քօման– բնակչութեան 60 աո Հարիւրը Յոյներ են եւ թէ
՝ք^անի մը օր առաք ալ, Երեւանի մէք կազ՛ աօ : ՛կորէն Հոն էր ։ \ք իշտ նոյն անխօս տղան ։ ամ բողք յո յն ազդը Համ աձայն է ա յս պաՀանքին :
մ ուած ներգաղթի յանձնախում բր Հեռագրով տե– Ե^նչ ունիս , Հարցուցի մս երմ ւ ւրար , նրբ Եպիսկոպոս ր թարգմ անի մը միքոցաւ խօսելով
ղեկութիւններ կը պաՀանքէր , կատարուած՛ ա շ– նկատեցի որ այգ օ ր ր չափազանց ոնկճուած էր* մամ ուլի ներկայացուցիչներուն առքեւ, ըսաւ թէ
խատանքնեբու մասին X - Ոչինչ, պատասխանեց Հոգւոց մը քաշե անցեալ տարի 6000 յո յն փախստականներ Յա -
Աբձանադրոլթիւններն սկսած՜ են արդէն , ինչ լով X ւ՝իչ փերք, յանկարծ՜ թուղթի կտոր մբ եր նաստան Հասած՜ են Ալպանիա յէն, բացի ոլրի Լ
: (յա յե– փախստականներէ որոնք եկած են նախըն
պէս ուրիշ դաղութնե բու մ էք , Ո՚ում ան իա , Պ՚*ւ֊\– կարեց : կարդաց ի , յետո յ վերագարձուցի 25,000
կարիա , Ա ուր իա-Լե բանան , իրան ե լ ն ։ Միեւնոյն ցայ ալքերուն , արդէն թաց էին : Այս , իր ունք թաց 13 տարիներու ընթացքին ։ Այս փախստա
ատեն ժողովներ կը սարքուին , լուսաբանութիւն– ունէր X ՝\քամակին բովանդակութի՛՛՛ւնը • • • Այսօր ւ կանները տ ե դա ւո ր ո ւած՜ են 3 ուն աստ ան ի զանա
. ներ տալու Համար X թող մնայ թաղուած, միայն այսքան ը ըսեմ գան կղզիներուն եւ քա ղաքն եր ո ւն մ էք եւ մ իու–
Աւելի մ անրամ ասն տեղեկութիւն առ ա յ մմ Ծեր, մեծ ոտքը գերեղմանը Հասած՝ մօյ հո > թիլննեբ կազմած են ո ր ոնք կը Հո գան պ ատ ո լի
չուն ինք X Ջենք ալ գիտեր թէ ե՛րբ կրնայ ճամբա ո րա կնե րուն ծաիյքերր ։ Ո*֊րիչ պատուի բա կութ իւն
ընտանիքի Հոգը, տան ՀոգքԼ՝՝ք՝աձՅ ""՛Վ ^ո1–նէր ա յ գ մ ըԳւ ալ Մ * ՆաՀ անդն երր եւ զանազան
ելլել առաքին կարաւանը , կամ ո՛ ր քան կը նա՛խա– երկիրներ
Հոգերը։
տեսեն մ եր գա ղո ւթ ին բամ ինը : պիյոի երթայ , Հանրային կաՐ°^իքր լուսաբանելու
քՒերեւս խնդիր ը կապ ունի սաՀմաննե բու ըն Արիւնի , արցունքի , վշտի ու տաժանքի Հինդ Համար ։
դարձակման Հեա; Ուրեմն , ո՛րքան բազմաթի–. ԽՈ ար իները ետ եւս ձգա՜ծ՝՝ տունս եմ սիրելիներուս Մ իացեալ Աղգերու պատուիրակներէն 52
Րէէաս արձանագրոլթիւնները , այնքան լաւ % էրած մ օւ Այ&Կոլներ 1 Հոդի էնֆլուէնցա յէ վ արա կա. ած բլ լալով , շատ
կը ձայնեն
սրտի մխիթարանք պիտի դառնար , եթէ խսգիրՐ Օր մը վարէն ։ ՊատուՀանը կը բա մր ստիպողական գործեր երեսի վրայ մնացած՝
փակուէբ 191 ^էի սաՀմաններու վերաՀաստատա - նամ վար կը նայիմ ։ Ղ՝բացի մը։ ^ *1^ար եկուր՝^ , են ։փ ար տ ո ւղարն եր ը չեն կրնար ռբր օրին Հասցնե ք
մով Լկարս - ԱրտտՀան - Աուբմալու) : կ*րսէ X Այցելու մը եկեր է քեղի , շատ ծ՜եր է, վեր լեռնակուտակ փաստաթուղթերու թարգմանո լ–
Հարցարանները լեցնել ՚ չի նշանակեր բեււ չի կրնար ելլել, կր փափաքի որ վար ի քնես զէնքը թինը ։
կապել մէկ օրէն միւսը : Ամէնէն առաք ա՝ րՀեստա– տեսնելու » : Մ իացեալ Աղգերու ընգՀ * քարտուղար ըն–
ւոբներու խմբակներ են ոբ կբ կազմուին, մե ՋՈՐՐՈՐԳ յարկէն մինչեւ վար արագ - արագ արուեցաւ Պ • Թբիւկվէ Լի , \յոբվեկիոյ արտաքին
քենաներ եւ գոյքեր կր գնեն, վախադրելու կամ. կ՛ ի քնեմ ։ ԱլեՀեբ մաղերով ծ՜եր կինը Հ աղիւ տե նաիւարարր, որ պիտի ստանայ 50,000 տոլար տա
անձ ամ բ տանելու Համ ար ։ Եւ լաւ կ՚ընեն , որով սած՝ ) յանկարծ՝ , կը չփ"ի^իյ,> * կամքէս անկախ րեթոշակ ել ճրի բնակարան ։
Հետեւ դործը բարդ Հ անգամ անք ունի եւ կը կա ցնցում մր կ՚ունենամ : Տարաբախտ բարեկամիս
րօտի երկար ժամանակի X մայրն էր ։ Իոսք>պիտի օգտուի ԻսկհտեբուՇհԱ
Յետո յ , պէտք չէ ոտքբ գետն էն ԿտՐ^*Լ ՝ռլ Կը փորձէ ոտքի կտնգնիլ , բայց կբ Համոզեմ Աքն գա բա յէն կբ Հ եռա գրեն թէ կ ւս ա ւս ր ո ւա ծ
պոռոտ ցոյցի մ բ կեր պա բան քր տալ ներգաղթին , որ նստի ։ կը Համբուրեմ ձեռքր : բանակցութեանց շնոբՀիլ, ՚Ւրաք պիտի կրնայ օգ–
տեղի տալով գանաղան թ ի ւր ի մա ց ո ւթեանց , ինչ ք+արոՎ եկար , տղաս : Անցա՛ծ՝ ըյյայ * • *» : տուիլ Ալէքսանտբէթի նաւաՀ ան գիս տ էն , ներա–
պէս եզա& է Աուբիոյ եւ Լիբանանի մէք։ :—- Վ>°^Ր եէԼէ&Ք ֊ ^ ա յ Ր է՛ ւ ՚ միասին սուրճ մր ծումներ կատաբե լու Համար ։ Այս կարգադրու–
Պ ա Հ սլ անս դա կան <ձկոչնակ՝»ի թղթակիցն է որ առնէինք, այնտեղ աւելի լաւ կը խօսինք, կ՚ըսեմ թեամ բ բաք տասր օր պիտի շաՀ ի , քանի որ
կը գրէ, այս առթիւ, Հալէպէն • գրեթէ թ՜ոթովելով։ Պաս բալի ճամբով կատարուած փո խադրութ իւն
« * * • Մ^Ր ներգւսղթի խանդավաււութիւնները , ֊֊— Ոչ* տղաս կը պատասխանէ Համեստօրէն , ներ ր կ՛անցնեն Ա ու էգէն : Աղէ քս անտ րէ թի նաւա–
սակայն, անոնց (Արարներուն) համար ստացան մինչեւ այստեղ ցուպիս կռթնած՝ եկայ։ Չորրորդ Հանգիստբ կրնա յ բնդուն ի լ չորս նաւեր , իւրա
քանչիւրը
սեւ մը որ տեսակ մր անտանելի կեանքէ մը կամ յարկն է, րսին, ծ՛եր եմ, ծ՜ունկերուս վրայ ում 10>000 թոն տաըողութեամբ եւ շինուե
անբաղձալի երկրէ մյւ ազատող ժողովուրդի մր լկայ"—ոՀ , ալ ում մնաց վրաս * * ՛Ախ , տղաս , լաւ է ցաւ Ան գլի ա ց ին ե ր ո ւն կողմ է , պատերազմի րն–
հրճուանքին մեկնութիւնը տուաւ մեր հայրենա քար րլլալ քան թէ մայր։ Գմուար է, շատ ԴՐ^~ թացքին ։
կիցներուն» : (29 դեկա •) ուար է ։ Լսեցի որ եկեր ես, բարի տեսի եկայ, ք*ն չ՚գէ ս յայտնի է , Ա ո ւր ի ա ց ին եր ր ետ կը պա–
Առվ էՈէ–°^Ր վերադառնալ Հայրենիք, այնտեղ գուն Հիմա ան րսէ , սա մեր տղան ո0ւր մնաց ։ Ատ Հ անքեն ա յս նաււսՀանգիստը , որ Ֆրանսա յի կող
թափելու Համար իր քրտինքր : Հայրենիքի անշուք քաղաքի գերիները րոլոբը եկան, դուք բոլորդ աք մէ Թուրքիոյ յանձնուեցաւ \939ին , Աանճաքին
Հողաթումբն անդամ աւելի տանելի Է քան օտար այդ քաղաքէն եկաք, լուր մը, խասրսր մը, մեռած՝ Հետ : Եր աքէն պատ ո ւիբա կ ո ւթ ի ւն մ ր Ա՛ն ւլ արա կբ
քաղաքի մբ շքեղ գամ բա բան բ ։ կամ ողք ՐԷԼալուն խօսք մը–՛* որու որ կր Հար ս սլաս ո ւ ի վէետր * /՛ին , առեւտրական բանակցու
Եւ սակայն , ուշադրութիւն եւ Համբերու ցնեմ ,<ձմիասին լէինքՖ ըսեն , ես չտեսա յ ,կ՚րսեն ։ թիւնն եր կատարելու եւ նաւաՀ անդստին օգտա
թ ի ւ ն ։ Մինչեւ որ ԳոՐ°՜ր Հիմնովին կազմակեր Մեր ազուն Հետ Հէչ մարգ չկա՛*բ , բնաւ մարգ չէ®ր գործում բ ապաՀովելոլ Համար ։
պուի , կարաւաններ բ դասաւորուին աղգանշանր
, ճանչնար իմ տղաս . . .
տրոլի եւ նաւեբր շոգի արձակեն X Ես, մայրիկ , կը կմկմամ , ես վերջին Ը՚սԹԵՐՑՈՂՆԵՐհԻ՚ս
Որ եւ Է գանդուածային նեբգւսղթ՝ բացառիկ օրերր քանի մը ընկերներով փախայ եւ ամ երիկ Մեքենայի խանգարման հետեւանքով կիրակի
օրուան չուրս էջը լոյս պիտի տեսնէ Գշ– օ ր :
Հոգեր եւ կազմակերպութիւն կը պտՀանքէ : Ւսկ եան բանակին յանձնուեցայ ։ Ջեմ գիտեր թէ քա–
ներկա յ պարագաներուն մէք ,ա չխւս բՀադղո րդ պա ՂԱՔՐ ք՚^է ։"նց ալ գա րձաւ ։ Լուր չունիմ ։
տերազմէն Հազիւ մէկ տաբի վերքը, երբ կգիպտո– Կ՚ըսեն թէ անցեալ Յունուարին մեծ ոբմ–
սէն նաւ մր Ա՚աբսէյլ կը Հասնի մէկ ամիս էն , կրբ– րակոծսւթեան մը ատեն Հքաւխր իքտծ է ու աք Գ^ոխքը զոր տեսանք, Րռ ո ապրեցանք, եւ
նաք երեւակա յել թէ ի՛նչ վիթխարի բեռ մ ը կր գոլրս չէ ելած • . .» : Կ՚ըսէ ու արցունքները կր ուր, մէկի տեղ Հինգ ազնուական Հայորդիներ թա
ծ՜անրանա յ Ա ոսկուայի եւ Երեւանի վրա յ : կախուին իր թարթիչներէն ... ղեցինք * * * 1945 Յունուար 16, Մակտըպուրկ :
Ղ*էպի հրկիբ, այո X Աանաւանդ աշխատա Տիեզերքի մայրերուն մէ^ Հտյ մօր չափ ար– Այսօր, կրկին Յունուար ամիսն ենք աբգէն , 1946։
ւոր բազմսւթիւննեբր, ոբ աՀա քսան տաբիէ ի ցոլնք թափած կին կա"յ ։ ուրեմն տաբի մը, տարեդարձ մը** սուգի տարե–
վեր կը Հեւան ծխնելոյզներու սեւ շուքին տակ ։ Ինձմէ , տուած պատասխաններէս գմգոՀ՝ դար ձ մր
բաներ Բայց միայն
Գէպ ի երկիր՝ անոնք որ «ոսկի ասլրքանգ ու մէն°Ը Կ" ՀաԿԷ) Թք իր գէմը քանի մը Հինգ Հայորդիներ ել մէկ տարե
նին իրենց թեւերուն վբայ, արդի գիտութեան կր մ ոլտ այ ու կր մեկնի։ «Գիտեմ , զփտեմ , բոլորգ դարձ։ ՛Բանի* , քանիներ , Հոս ու Հոն ամէն տեղ ,
բո լ ո ր կատաբե լութիւսնեբով % դէաէք , ԲՈԼ"ՐԳ Հ " " – կր ճանչնաք տզաս , բա յց ամէն ճակատի վրա/ ^երկրագունդի բոլոր <Հքան»ե–
^՚Է՚^ՂՒ ^Օհհք՝ "՚յս ԴՐՈ9՚ԲՐոՑԱռՐՐ ՈՐ ասպա ինծի բան մը չէք ըսեր . . . կբ պաՀէք , կր պաՀէք» : րուն եւ Հքօմանտօֆնեբոլն դատապարտուած -
րէզ չզանելով իրենց բնդունակութ՛եանց զարգաց Վէր կը բարձրանամ, յոգնած ու բնկճուած... ներ • • • Հալած մտչաՀ. ու չքացած • • • Դ՛ուռ մբ գոց
ման , մտաւոր գո րծունէութեան Համար, կբ մա կարծես ծանր բեռ գրեր են ուսեբուս վրայ։ Կր \րագ մսըոմս ՚յծ • ՚
շին խորթ ա .իւ սաւան վաւերս ւ մէք։ անոնց
յիչեմ—իՐնչպէո չյիչել, թնչպէս չապրիլ ՈՀ , «Հայոց աչխարՀ–» , Հայ մանկտիք...)
Շ– յ՚իչատակը — ա՛չքիս սէո^ե։ կը պսէտկերտնայ այն ՄԻՍԱ-Բ ՄԻԲԶհ
Fonds A.R.A.M