Page 63 - ARM_19-1946_01
P. 63
ւտ ք ո տ ա ա ց ա ւ ա տ ս & ք յ ա ա ւ հ ^ շ տ Պւղսպ Հախը
* Ո. Շ. .Տ 376.286 պիտի տաբագուվւ՚Ա
01ո5օէ«ա––յ,քՕթռ6է8;ւ–6 : Տ Օ Լ ^ ւ Տ Տ ծ ճ Լ ա 0
17, »Ա6 Օտատտաէ - ք ձ » 1 Տ (13")
Պոլսոյ «Ա արմ արագ թերթին խմբագիրը, Պ՛
ա.։ 008. 15-70 - 0. Շ. Ր. Րտհ» 167&-63
Աոլրէն Օամլեան, որ Անգարա գացած էր (Յուն
է*Ա.ժնհԳԻն–~ Տար. 750, 6սււքս. 400, Յամս. 200 ֆրանք ուար 7ին , մասնակցելու. Համար մ ամ ուլի Համա
Տտափա 2 Րծաօ՛ 1946 Շարար֊ 2 Փետրուար գումարին, տեսակցելով վարչապետ Աարաճօղլուի
«Օրերէ ի վեր
Հետ, կը գրէ իր թերթին մէչ
Հոգեկան տագնապի մէէ էր Հայ Համայնքը եւ ահա
ժ*քտՏ^7ւ» « • 4525-'Սոր շ « » ս ՐԻ– 254 եսրադիբ՝ Օ - ՄԻԱԱՔԵԱ֊Ա ԳԻՆ՛ 3 4 » ե Ր կր ին ամէնէն Հեղինակաւս ր պատասխանատու
գէ՚ք-էԸՀ) նոյն ինքն վարչապետն Է որ կուդայ Հրա
պարակ ել պատմութեան առջեւ ըսելու թէ աւելի
քան երբեք վստաՀ են Հայ մողովուրգին Հայրենա
ՄԵՐ ԽՕՕ՚ԲԸ լ&(1Խ՝ սիրական զգացումներուն վրայ եւ գիտեն թէ ան
\ Աը ա ռ թ ի ւ կապուած է երկրին եւ պետութեան անկասկածելի
կապերով Հանդիսաւոր
աբ֊ս ձայնով : վարչապետը կտրուկ եւ
լրագրողներու
Ե Թ Է Ո Ի Զեհ, ԿԸ Ս Ո Ր Վ Ի Ն մը յայտարարեց , 200
Որքան ալ Հին ԱԱան Հքիրվանզատէի խաղեբբ, առջեւ .
« Սո վե տ ա կան Հայաստան^ի աշխատակիցր ոչ միայն իրենց «Հայկականֆ բնոյթով եւ բնաա– —՚– <ւԹրքաՀայ մեր Հայրենակիցներուն զգա
շատ մր զնոր» թառերու փոխառութեանդ առթիւ, նեկան բարքերով մօտ են մեր սրտին, , այլեւ ի՜ ցումներէն Հի՚֊լէի չափ կասկած իսկ չունինք։ Ոչ
ԿԱ յիչէ Հետեւեալները պարէտ, ի փայլս , ի բա րենց թատերական արուեստով, իր ստեղծած տի մէկ չ քոլլ մեր ել անոնց յաբաբերութեանց միջել,
րօրութիւն, յանուն (գրարարէն) . դահուկ, չմուշկ պարներով իսկապէս թատերական գրականութեան ել. անվարան կրնանք ըսել թէ անոնք փարած են
(մողովրղական) : Նաեւ զօրասիւն, ծայրատում , մբ վայել արժէքներ են։ ^Նամուս^բ ծանօթ է բո երկրին օրէնքներուն ել Հայրենակցական սերտ
գոյավիճակ , փորձարկել եւն. : լորին ։ իբրեւ ամբողջութիւն շատ լաւ էր Ագգ* կապերով ել նոյն այգ օրէնքներուն պաշտպանու
Երեւի նոր իմացեր են որ այսպիսի բառեր $՝ատեբախումրին ներկա յա ցուց ած Հ\յամ ուԱՀԳբ , թիւնը կը վայելեն»։
կան Հայերէնի մէքէ։ Եւ դեռ Հարիւրաւորներ, որ իյնամ ուած, զուսպ եւ Հաճելի բեմ ագրո ւթեամբ։ <Տ ժամանակ »ի խմբագիրը, Մարտիրոս Գօչ
կր գործածուին տարիներէ ե վեր, Պո քսէն մինչեւ ՍբաՀր ամէն անգամ է աւելի ներկայանալի ։ վարչապետին մօտենալով բաներ մբ փսփսաց :
Արտ ա ս ա Հ ման : Պակսողբ մ եր երիտասարգութիւնն. է որ չի Հաս Աարաճօղլոլ յօնքերը պռստեց եւ բար&րաճայս
Ուրեմն, եթէ բարեհաճին փնտռել եւ սորվիլ, կնար եւ ոչ մէկ ճիգ ալ կ՚ուսէ բնել Հասկնալու պատասխանեց .
գեռ ի ՜ ն չ գոՀարներ պիտի գտնեն, գրական կամ Համար։ Այս ներկայացումին մեր երկբէն Ծկող «Այս բարեկամը կ՚ըսէ թէ իսթամպուլի
մողովրգական : ,. սերունդն իսկ երբ խնդաց Համբոյլ/ի մր Համար մէջ զ/՛ոյց ելեր է թ է Հայ երբ պիտի տարագլաււին :
Ինչպէս որ պրպտելով մէչհոեգ Հաներ ե՛հ Հե ստեղծուած այս տռամին առԼեւ , Հապա ինչ պիտի Բացարձակապէս անՀիմն է այգ Լուրը Հ Մաք"է յԻ՝~
տեւեալ յաջող բառերր, զինարուեստի մէջ դ ո ր ֊ բսէր մեր \8ամեայ պատանին որ ականատես , մար պէտք է ըլլայ նման զրոյցի մը Հաւատալու
հած-ուելու Համար ,— ականանետ, ականաձիգ, ա– մասնակից ել գնաՀատողն է փոզոց իԼա ծ ՀՀազաա» Համար : Վճռապէս կր Հերքեմ այդ լուրերը եւ Հայ
կանորս , մարտակարգ, ասաջակսդ, բնագիծ եւն.–.
համ բո յրնե բուն ։ Հայրենակիցներուն կը յանձնարարեմ իրենց գոր
(Վերջին երկու րառերուն իմաստը կր բացատ , (Ի՚իրոտուի , էլուարի , ՝Բօքթոյի , Արակոնի ծերով միա յն զբաղիլ^ :
րենք, երբ Հանգիպինք անոնց գործածութեան) : արուեստով Ոգեւոր մեր մաքի տղաքն ալ չեն կբբ՜ )>Հ <Տ.Բ՝անին$ի խմբագիրը, Հիւսէյին ճաՀիտ
Երր այս գնաՀատելի գիւտերը կ՚արձանա֊ նար Հրար քե ր ո /,» ա յս գրականութիւն բ գնտհ ատել ։ Եալչըն խօսելով Հայերու արձանագրութեանց մա
գրենք, մի զարմանաք որ այնքան վրդովումով կր Անոնք բացառիկ գգ այ նու թի ւնն եր եւ փիլիսովւա– սին (Հայաստան երթալու Համար) , կր չոզոմէ .
դատապարտենք անճոռնի կապկութիւնները , յական խո ր վեբ լուծո ւմներ կբ փնտռեն , զնորու Աովիէթները տարօրինակ առաջարկ մր
էվակուացնել , մոբիլիզացնել , կոմբինացնել , օ– թիւն՝^ նիւթի, նորութիւն ձեւի , նորութիւն րեմա՜ ըրին վերջերս , Հիւպատոսարան Հրաւիրելով Հա
կռւպացնհլ • ( բարեՀաճեցէք չինել այս բա յե բուն գրութեան ։ Ամէն բանի մէԼ նոբբ, քիչ մ րն ալ յերը, իբրեւ իմէ ներգաղթի Համար։ իրենց նպա
Հ րամ այա կան ը . . . ) : սնոպ անշուշտ , ու շատ մբն ալ անգիտակից մեր տակն էր Թուրքիոյ մէջ միտք պղտորել. թուրք
Տարօրինակ չէ" . «Աով. Հայաստան^ի աշխա արժէքներուն ։ ւ Հայրենակիցներու միջել անՀանգիստ մթնոլորտ
տակիցը, Գոլրգէն Աեւակ, րաղդատաբար մաքուր Միայն Փարիզի մ ԷԼ թերեւս Հազա րի կր Հաս մ ր ստեղծել : Առաջին օրերուն , քիչ մ բ բազմու
Հո՚յեըէն մր կը գործածէ , իւրացնելով ՀՀ մ տալ ո ր ա֊ նի մ եր Երիտասարդական Ա ի ո ւթե անց ան գամն ե– թիւն Հաւաքուեցաւ Խ– Հիւպատոսարանին առջեւ,
կանութիւն»ը, «մշակոյթ»ր, «լաւատեսս լի7իւն»ր րու թի֊բ 1 Րայ*ք 1 գոնէ 10 առ Հ ար իւր ր տեսնելու Հայ Հայրենակիցներու միջել շատ բնականօրէն
ել ուրիշ սովորական բառեր։ Բայց թերթին յա– բախտբ չենք ունենար թատերասրաՀի մր մէԼ։Ս եր եռեւեվաւմ մը սկսաւ, զանազան Հայ թերթեր բո
2–"ՐԴ էջերուն մէջ, Ալ. իսաՀակեանի նուիրուած Հրաշալվ՛ լեզուն միայն բեմէն լսելու Համար չէր ղոքեցին եւ Հասկցանք թէ մեր Հայ եղբայրները
՚ք1՚ական ոլոոլմնասիրութեան մր մէջ, «բանասի "՚է՚ժեր—հա յեւս Լան /^""ւքքյքք V ^քք^^*է ւ հքն ^ Հբամ– քիշ մր Հուզումի ել ջդայնութեան մատնուեր են։
րական գիտոլթիւնների թե կ՜ևած֊ոլ» քի. ֊Լաօ-րալ ֊. - ցուած կարկանդակին Հետ քիչ մ ր աղի - լեդի ալ Եւ ՛սա՛կայն ատե՚ե մը վերջ խազր երեան ելաւ։Ո^ւր
զարեան ր վերէն վար կը չարէ Հ«օպտիմիզմ»ը , կլլել յանձն առնելով : էր, շոգենաւեր պիտի դային ել Հայ կարաւաններ ր
«օպտիմիստականներ, «պօէզիա»ն , «էրուտիցիա »ն Պզաիկ գնգ ասեղ մրն ալ Հասա բա կութեան ։ Խ– Հայաստան պիտի տանէին։ Ալ ոչ ոք դիմեց
(Հմտութիւն) , Հլոգիկա^ն (տրամաբանութիւն) , ի^նչսլէս կարելի է դերասանին պոռալ , Հհայե– Հիւպատոսարան , այդ խօսքն ալ ծթռեցաւ եւ Սո
«կո ւլտ ո լր ա%ն ելն . : ր է ՚ ն ,Հայերէն^ ,անոր արտասանած քանի մբ օտար վիէթներուն ձեռքբ մնաց բութ , կոտրած զէնք մ ր
Պ՛ Աեւակ ի զուր կ՝ապաւինի ակադեմական րառերուն Համար : Ան պարտաւոր է Հետեւիլ բնա մ իա յն :
Հրաչեայ Աճառեանի մէկ վկայութեան, գրա գրին։ Հ/իբվանզատէ դիտմամբ այգ քանի մբ կո– Մեր Հայ Հայրենակիցները իրենց իսկ կամքով
բարի 10722 արմատ բառերէն 4016/, փոխ առ տրտոլկ ռուսերէն բ եւ ֆրանսերէն տւԽոՇՇ I բ դրած տուին արմանի պատաս խան ր օտար գրգռիչներուն ,
նուած են, (1405/5 պարսկերէնէ , 209/, ասորերէնէ, է թ ամ ատտ յին բերան բ ^ ցոյց տալու Հ ամար մեր մենք գիտէ ինք որ այս գործը այսպէս պիտի վեր–֊
775/, յունարէնէ, 800/, արաբերէնէ եւն.)։ Հին աւանդական բնտանեկան բարքերով տոգոր– ջանար, ել լալ եղաւ որ նոյնինքն Հայերը տուին
թուրք֊
Երեւանի Համալսարանին Հայոց լեզուի ամ ուած Հայուն քով ռուսական պետական պաշտօն արմանի պատաս խանը անոնց որ կ՝ոլզէին Թուր
աւելի
բիոնի վարիչը անշուշտ գիտէ որ այդ բառերը վախ եայ դարձած, ռուսերէն եւ ֆրանսերէն կոտրտող եւՀայ պառակտում մ ր ստեղծել։ Եւ֊ Հիմա
լաւ
առնուած , Հայացոլած ել մարսուած են այն ատեն տիպարին ծիծաղելի գոյութիւնը ։ քերն ու բայերը փոխանակ պառակտելու Բոլոր
փորձ
երբ նոր կը կազմուէր լեզուն : է1 * Հ ա յա սա ան ի մ շակո յթին նուիրուած երե լալ մօտեցած , միացած են իրարու եւ աւելի մնաք
Գարեր անցեր են այղ օրերէն ի վեր։ Լեղում կոյթ ին Պ՛ Հրաչ Ա ա իգի ս եան տ ա ոն եա կն եր ով կր Հաւատան այս անհրաժեշտութեան :
կազմուեր , Հարստացեր , դարձեր է ինքնավալ թուեց նոր թատեբա խազերու ֊անուններ : ք^նչպէս թուրք Հայրենակիցներուն ի Հաշիւ, շատ լաւ
եւ ճկուն։ Միչտ ընդունակ բարեփոխման եւ յարա կարելի չբ1եաբ գոնէ 4 5 Հատ մը բերել տալ եւ մր եղաւ ասիկա։ Հիմա Սովիէթներուն կը
ճոլն զարգացման։ ներկայացնել ֆրանսահայ գաղութին ։ ճՄարղպե– այս փճացած զէնքը իրենց գէմ գործածեր :
Շատ քիչ բառեր կան որ չեն թարգմանուիլ տ ո ւն ի)*>ն պա ամ ական թատերախաղ մ բն է եւ չի ԻոսԱի խ Ա դ ի դ կը ք ճ ճ ա ի
Մենք եր
կամ անՀրամ՜եշտ չէ որ թարղմանուին։ կրնար լիակատար գաղավւար մբ տալ Հայաստանի
բեք Համաձայն չենք եղած քարացած Հայկաբա՛ թատերական դրականութեան մ ասին : Եթէ նո յն–
նութեան , ոչ ալ վարակուած «Հայաշունչ» մար իսկ տեղական պայմ աններոլ ներշնչում ով , գբր– Մ իացեալ Աղդեբու ԱպաՀովո ւթեան Խ ո ս՝* ո ւ ո -
ասֆալտ կոչել ե։ ո ւած բլյան անոն՛ք , դարձեալ էլաբժէր տեսնել զա
մաջով : Կարելի է «ասֆալտ^ր , ինչո՛՛ւ պիտի չգոր նոնք հոս , Հա յկական բեմին վրա յ ։ ԳԲ ոԲռլ^՚3 ք^՝Հ– * օրուան յետաձդել իրանեան Հար
«րոլշեւիկ»ը բոլշեւիկ : Բայց ցին քննութիւնը։ Այս որոշում ր տրուեցաւ ^ * 1Լի՜
ծածենք ինչ որ ոլնինք , ինչ որ կրնանք թարգ ԱնվերԼ կրկնել մեր Հայրենիքին մշակութա շինս կֆ ի Հ ետեւեալ յայտա ը ա ր ո ւթենէն վեբԼբ *
մանել կամ յարմտրցնել Համաձայն լեզուի օրէն յին վերելքր ամէն մ արզի մ ԷԼ , թատե բա կան՛– գր ա՛ 1 . քէնւսրժէք է իրանի գանգատը որ ներկայացուե
քին : Առանց բոնի ճիգեր փորձե/ու , ինչպէս սը՝նր-ո֊տ կան , երաժշտական եւայլԳէ , որքան ալ ոգեւորիչ ցաւ հրաժարեալ կառավարութեան մր կողմէ*—- 2.
են Վենետիկի Հան քար,
Ախիթարեաններր , բլլա յ մ եղի Հ ամ ար , բաւական չէ տպաւորութիւն Այս գանգատ բ չի կրնար ընգունուիլ Ապահովու
թեան եւն » գասագի րքե բու մէԼ։ ձգելու , արտասահմանի մշակութային կեանքին թեան ԽորՀու բդին կողմէ, քանի որ խոբՀրդային–
Երեւանի բռնած ուղին թե ր եւս կր ն սյ ա ս Հ մ ԷԼ, եթէ չկարդանք այգ գէր^՜ՐԷՀ^ չտեսնենք ի բանկան վէճ մ բ չկայ եւ խոբՀ բգա յ ին կառավա–
էեզուն Հս0 աս սա յականացնե լուքչ , ինչպէս կ՚ըսեն։ այդ թատեբգութիւններբ, չլսենք այդ երաժշտռւ–. ր ութիւն ը մ ի շա պատ բաստ է բանակցելու իրանի
ք՝ա յս երբեք անս ր Հ ա րադատ , (ս ա յծառ գիմ ՚է,լք՜ թիւնր եւ երգեբբ ՚ Տարրական պահանԼ է գաղութ– կառավարութեան Հետ ։
օ՛ր պահելու, անոր անկախութիւնր , ճոխացուր նեբբ փոխադրել եւ տարածել Հայաստանի դիբքե
եւ արգիասումր ապահովելու Հ բո ՛է թատեբգութիւններ ր եւ նուագբ։ Ոչ իսկ կրր՜ Թէեւ Պ* Վ>էշիսսկի ս01Գ^Յ "Ր ԱպաՀովութեան
ք& ոբՀ բգա յին իշխանութեան Հա սա ատումն ցանք տեսնել ՀձԱլմաստֆբ, լսել <ձԵ°թլ1 Արմաւենի յ#որՀձւբդը վճիռ արձակէ այս տեսակէտին արդա
շատ առա Լ , ար գէն ս տ ե ղծո լ ահ՜ Էր լա բի լր ին թս ները^ կամ Արամ քՏաչատրեանի ՀՀԱԷնֆոնի^ներբ րութեան վր ա յ • բայց ոբոշուեցաւ վիճա բան ու -
յետաձգել։
մը) ուր կթ փայլէին ք՝աշխի Իշխտնեաններբ ւ զոր ազատօրէն կը վայելեն օտարները եւ որոնց թիւնր
Հայկական դպրոցը կէս ձգած Հ ամ ալս արան ա կո այնքան կարօտը ունինք ։ Այո պիտի ըԱար լաւա ՊաէեԱաւաՎաԱ տագԱապը
Համար, ե–
ներ Հ Այն աստիճան որ, մարդիկ սաիպուեցան բ– գոյն քաբողոլթիլնր մեր Հայրենիքին
սարան մբ ԼԷա^Է ԼԱ* Շիրակունի) : Անշուշտ աւն թէ կբ կարծուի թէ տակաւին պէտք ունինք բանա
բանէ առա Լ իրենք իրենց Համար : ւոր եւ գրաւոր քարոզութեան , մեր երկիրը սիք՜ ՛Հա ր չա պետ Պ » ֊Ֆէքիքս Կոլէն Հետեւեալ տե–
ցնելու Համար
Մենք բոլորովին տարբեր բան կբ սպասէ ք իր զաւակներուն ։ զեկաթիւնները Հաղորդեց ԱաՀմանաղիբ ժ յո զո
էրելանի պետական Համ ա լսարանէն եւ ԱկաՀ– Տ– ՍԵԳԱ վին Հէջ, պար են ալ ո րմ ան տագնապի մասին.
միայկն։ Մ անաւ անգ Հիմա որ մողովուրգին եըւ ^աց Ցորենի սպառումն է 3.715.000 կենդի
Հատուածնե ր ր իբար պի՚ոի խաոնուին , մշակոյ» ՏՊԱՐԱՆՆԵՐՈՒ ԳՈՐԾԱԳՈՒԼԻՆ առթիւ, նա– նար 1946 փետրուար 1 է ն սկսեալ, այսինքն մինչեւ
կապերով եւ ներգաղթով յ խարարական խորՀուրդը որոշեց անփոփոխ պաՀեք նոր Հունձքը, եօթն ամսուան միջոցին պէտք ու–
Հայրենիքին մէԼ Հաստատուած էդլալբ իի իր դիրքը (մերմել պաՀանջուած յաւելում ր ) : Այն նինք2& միլիոն կենդինարի , ա պա Հ ո վե լո լ Համար
լունք չի տար լեղուն վեր ի վայր շրջելու , տար՛ք֊ օրավարձերը որ աւելցած էին, սկզբնական սակին իւրաքանչիւր Ֆրանսացիի օրուան Հացը։ Ի՞նչ ու–
կան ղիտելիքներ անտեսելու եւ մ ան աւանդ արք֊ պիտի վերածո։ ին : Աշխատանքի նախարարը , Պ • նինքայս պաՀանջին դիմաց։ (յունուար \ին ու
մարՀելու տարագիր Հայութեան կամքբ : Ար փրուաղա (Համայնավար) ձայնասփւռ ճառ մբ խօ նէինք 4 միլիոն կենդինարի պաշար մը։ Յունուար
վաստակն ու գանձր : սելով , խստօրէն մեղադրեց տպարանի աշխատա \էն քինչել յուլիս 31 կը յուսանք Հաւաքել 7 մի
Այս խառնածին լեղոռւն է որ պիաի պար/" ւորներ ր , դիտել տալով թէ մետաղագործական լիոն կենդինար : Նախատեսուած ներածումները
գրեն, ոթէ Հարիւր գբոց - բբոցներ էբձւան Հէ եւն. րանուորներ շատ աւելի պակաս կը ստանան։ կը Հսսնին մօտ 13 միլիոնի, Համագումար 24 մի–
նին Արտասահմանէն : Հ
Fonds A.R.A.M
* Ո. Շ. .Տ 376.286 պիտի տաբագուվւ՚Ա
01ո5օէ«ա––յ,քՕթռ6է8;ւ–6 : Տ Օ Լ ^ ւ Տ Տ ծ ճ Լ ա 0
17, »Ա6 Օտատտաէ - ք ձ » 1 Տ (13")
Պոլսոյ «Ա արմ արագ թերթին խմբագիրը, Պ՛
ա.։ 008. 15-70 - 0. Շ. Ր. Րտհ» 167&-63
Աոլրէն Օամլեան, որ Անգարա գացած էր (Յուն
է*Ա.ժնհԳԻն–~ Տար. 750, 6սււքս. 400, Յամս. 200 ֆրանք ուար 7ին , մասնակցելու. Համար մ ամ ուլի Համա
Տտափա 2 Րծաօ՛ 1946 Շարար֊ 2 Փետրուար գումարին, տեսակցելով վարչապետ Աարաճօղլուի
«Օրերէ ի վեր
Հետ, կը գրէ իր թերթին մէչ
Հոգեկան տագնապի մէէ էր Հայ Համայնքը եւ ահա
ժ*քտՏ^7ւ» « • 4525-'Սոր շ « » ս ՐԻ– 254 եսրադիբ՝ Օ - ՄԻԱԱՔԵԱ֊Ա ԳԻՆ՛ 3 4 » ե Ր կր ին ամէնէն Հեղինակաւս ր պատասխանատու
գէ՚ք-էԸՀ) նոյն ինքն վարչապետն Է որ կուդայ Հրա
պարակ ել պատմութեան առջեւ ըսելու թէ աւելի
քան երբեք վստաՀ են Հայ մողովուրգին Հայրենա
ՄԵՐ ԽՕՕ՚ԲԸ լ&(1Խ՝ սիրական զգացումներուն վրայ եւ գիտեն թէ ան
\ Աը ա ռ թ ի ւ կապուած է երկրին եւ պետութեան անկասկածելի
կապերով Հանդիսաւոր
աբ֊ս ձայնով : վարչապետը կտրուկ եւ
լրագրողներու
Ե Թ Է Ո Ի Զեհ, ԿԸ Ս Ո Ր Վ Ի Ն մը յայտարարեց , 200
Որքան ալ Հին ԱԱան Հքիրվանզատէի խաղեբբ, առջեւ .
« Սո վե տ ա կան Հայաստան^ի աշխատակիցր ոչ միայն իրենց «Հայկականֆ բնոյթով եւ բնաա– —՚– <ւԹրքաՀայ մեր Հայրենակիցներուն զգա
շատ մր զնոր» թառերու փոխառութեանդ առթիւ, նեկան բարքերով մօտ են մեր սրտին, , այլեւ ի՜ ցումներէն Հի՚֊լէի չափ կասկած իսկ չունինք։ Ոչ
ԿԱ յիչէ Հետեւեալները պարէտ, ի փայլս , ի բա րենց թատերական արուեստով, իր ստեղծած տի մէկ չ քոլլ մեր ել անոնց յաբաբերութեանց միջել,
րօրութիւն, յանուն (գրարարէն) . դահուկ, չմուշկ պարներով իսկապէս թատերական գրականութեան ել. անվարան կրնանք ըսել թէ անոնք փարած են
(մողովրղական) : Նաեւ զօրասիւն, ծայրատում , մբ վայել արժէքներ են։ ^Նամուս^բ ծանօթ է բո երկրին օրէնքներուն ել Հայրենակցական սերտ
գոյավիճակ , փորձարկել եւն. : լորին ։ իբրեւ ամբողջութիւն շատ լաւ էր Ագգ* կապերով ել նոյն այգ օրէնքներուն պաշտպանու
Երեւի նոր իմացեր են որ այսպիսի բառեր $՝ատեբախումրին ներկա յա ցուց ած Հ\յամ ուԱՀԳբ , թիւնը կը վայելեն»։
կան Հայերէնի մէքէ։ Եւ դեռ Հարիւրաւորներ, որ իյնամ ուած, զուսպ եւ Հաճելի բեմ ագրո ւթեամբ։ <Տ ժամանակ »ի խմբագիրը, Մարտիրոս Գօչ
կր գործածուին տարիներէ ե վեր, Պո քսէն մինչեւ ՍբաՀր ամէն անգամ է աւելի ներկայանալի ։ վարչապետին մօտենալով բաներ մբ փսփսաց :
Արտ ա ս ա Հ ման : Պակսողբ մ եր երիտասարգութիւնն. է որ չի Հաս Աարաճօղլոլ յօնքերը պռստեց եւ բար&րաճայս
Ուրեմն, եթէ բարեհաճին փնտռել եւ սորվիլ, կնար եւ ոչ մէկ ճիգ ալ կ՚ուսէ բնել Հասկնալու պատասխանեց .
գեռ ի ՜ ն չ գոՀարներ պիտի գտնեն, գրական կամ Համար։ Այս ներկայացումին մեր երկբէն Ծկող «Այս բարեկամը կ՚ըսէ թէ իսթամպուլի
մողովրգական : ,. սերունդն իսկ երբ խնդաց Համբոյլ/ի մր Համար մէջ զ/՛ոյց ելեր է թ է Հայ երբ պիտի տարագլաււին :
Ինչպէս որ պրպտելով մէչհոեգ Հաներ ե՛հ Հե ստեղծուած այս տռամին առԼեւ , Հապա ինչ պիտի Բացարձակապէս անՀիմն է այգ Լուրը Հ Մաք"է յԻ՝~
տեւեալ յաջող բառերր, զինարուեստի մէջ դ ո ր ֊ բսէր մեր \8ամեայ պատանին որ ականատես , մար պէտք է ըլլայ նման զրոյցի մը Հաւատալու
հած-ուելու Համար ,— ականանետ, ականաձիգ, ա– մասնակից ել գնաՀատողն է փոզոց իԼա ծ ՀՀազաա» Համար : Վճռապէս կր Հերքեմ այդ լուրերը եւ Հայ
կանորս , մարտակարգ, ասաջակսդ, բնագիծ եւն.–.
համ բո յրնե բուն ։ Հայրենակիցներուն կը յանձնարարեմ իրենց գոր
(Վերջին երկու րառերուն իմաստը կր բացատ , (Ի՚իրոտուի , էլուարի , ՝Բօքթոյի , Արակոնի ծերով միա յն զբաղիլ^ :
րենք, երբ Հանգիպինք անոնց գործածութեան) : արուեստով Ոգեւոր մեր մաքի տղաքն ալ չեն կբբ՜ )>Հ <Տ.Բ՝անին$ի խմբագիրը, Հիւսէյին ճաՀիտ
Երր այս գնաՀատելի գիւտերը կ՚արձանա֊ նար Հրար քե ր ո /,» ա յս գրականութիւն բ գնտհ ատել ։ Եալչըն խօսելով Հայերու արձանագրութեանց մա
գրենք, մի զարմանաք որ այնքան վրդովումով կր Անոնք բացառիկ գգ այ նու թի ւնն եր եւ փիլիսովւա– սին (Հայաստան երթալու Համար) , կր չոզոմէ .
դատապարտենք անճոռնի կապկութիւնները , յական խո ր վեբ լուծո ւմներ կբ փնտռեն , զնորու Աովիէթները տարօրինակ առաջարկ մր
էվակուացնել , մոբիլիզացնել , կոմբինացնել , օ– թիւն՝^ նիւթի, նորութիւն ձեւի , նորութիւն րեմա՜ ըրին վերջերս , Հիւպատոսարան Հրաւիրելով Հա
կռւպացնհլ • ( բարեՀաճեցէք չինել այս բա յե բուն գրութեան ։ Ամէն բանի մէԼ նոբբ, քիչ մ րն ալ յերը, իբրեւ իմէ ներգաղթի Համար։ իրենց նպա
Հ րամ այա կան ը . . . ) : սնոպ անշուշտ , ու շատ մբն ալ անգիտակից մեր տակն էր Թուրքիոյ մէջ միտք պղտորել. թուրք
Տարօրինակ չէ" . «Աով. Հայաստան^ի աշխա արժէքներուն ։ ւ Հայրենակիցներու միջել անՀանգիստ մթնոլորտ
տակիցը, Գոլրգէն Աեւակ, րաղդատաբար մաքուր Միայն Փարիզի մ ԷԼ թերեւս Հազա րի կր Հաս մ ր ստեղծել : Առաջին օրերուն , քիչ մ բ բազմու
Հո՚յեըէն մր կը գործածէ , իւրացնելով ՀՀ մ տալ ո ր ա֊ նի մ եր Երիտասարդական Ա ի ո ւթե անց ան գամն ե– թիւն Հաւաքուեցաւ Խ– Հիւպատոսարանին առջեւ,
կանութիւն»ը, «մշակոյթ»ր, «լաւատեսս լի7իւն»ր րու թի֊բ 1 Րայ*ք 1 գոնէ 10 առ Հ ար իւր ր տեսնելու Հայ Հայրենակիցներու միջել շատ բնականօրէն
ել ուրիշ սովորական բառեր։ Բայց թերթին յա– բախտբ չենք ունենար թատերասրաՀի մր մէԼ։Ս եր եռեւեվաւմ մը սկսաւ, զանազան Հայ թերթեր բո
2–"ՐԴ էջերուն մէջ, Ալ. իսաՀակեանի նուիրուած Հրաշալվ՛ լեզուն միայն բեմէն լսելու Համար չէր ղոքեցին եւ Հասկցանք թէ մեր Հայ եղբայրները
՚ք1՚ական ոլոոլմնասիրութեան մր մէջ, «բանասի "՚է՚ժեր—հա յեւս Լան /^""ւքքյքք V ^քք^^*է ւ հքն ^ Հբամ– քիշ մր Հուզումի ել ջդայնութեան մատնուեր են։
րական գիտոլթիւնների թե կ՜ևած֊ոլ» քի. ֊Լաօ-րալ ֊. - ցուած կարկանդակին Հետ քիչ մ ր աղի - լեդի ալ Եւ ՛սա՛կայն ատե՚ե մը վերջ խազր երեան ելաւ։Ո^ւր
զարեան ր վերէն վար կը չարէ Հ«օպտիմիզմ»ը , կլլել յանձն առնելով : էր, շոգենաւեր պիտի դային ել Հայ կարաւաններ ր
«օպտիմիստականներ, «պօէզիա»ն , «էրուտիցիա »ն Պզաիկ գնգ ասեղ մրն ալ Հասա բա կութեան ։ Խ– Հայաստան պիտի տանէին։ Ալ ոչ ոք դիմեց
(Հմտութիւն) , Հլոգիկա^ն (տրամաբանութիւն) , ի^նչսլէս կարելի է դերասանին պոռալ , Հհայե– Հիւպատոսարան , այդ խօսքն ալ ծթռեցաւ եւ Սո
«կո ւլտ ո լր ա%ն ելն . : ր է ՚ ն ,Հայերէն^ ,անոր արտասանած քանի մբ օտար վիէթներուն ձեռքբ մնաց բութ , կոտրած զէնք մ ր
Պ՛ Աեւակ ի զուր կ՝ապաւինի ակադեմական րառերուն Համար : Ան պարտաւոր է Հետեւիլ բնա մ իա յն :
Հրաչեայ Աճառեանի մէկ վկայութեան, գրա գրին։ Հ/իբվանզատէ դիտմամբ այգ քանի մբ կո– Մեր Հայ Հայրենակիցները իրենց իսկ կամքով
բարի 10722 արմատ բառերէն 4016/, փոխ առ տրտոլկ ռուսերէն բ եւ ֆրանսերէն տւԽոՇՇ I բ դրած տուին արմանի պատաս խան ր օտար գրգռիչներուն ,
նուած են, (1405/5 պարսկերէնէ , 209/, ասորերէնէ, է թ ամ ատտ յին բերան բ ^ ցոյց տալու Հ ամար մեր մենք գիտէ ինք որ այս գործը այսպէս պիտի վեր–֊
775/, յունարէնէ, 800/, արաբերէնէ եւն.)։ Հին աւանդական բնտանեկան բարքերով տոգոր– ջանար, ել լալ եղաւ որ նոյնինքն Հայերը տուին
թուրք֊
Երեւանի Համալսարանին Հայոց լեզուի ամ ուած Հայուն քով ռուսական պետական պաշտօն արմանի պատաս խանը անոնց որ կ՝ոլզէին Թուր
աւելի
բիոնի վարիչը անշուշտ գիտէ որ այդ բառերը վախ եայ դարձած, ռուսերէն եւ ֆրանսերէն կոտրտող եւՀայ պառակտում մ ր ստեղծել։ Եւ֊ Հիմա
լաւ
առնուած , Հայացոլած ել մարսուած են այն ատեն տիպարին ծիծաղելի գոյութիւնը ։ քերն ու բայերը փոխանակ պառակտելու Բոլոր
փորձ
երբ նոր կը կազմուէր լեզուն : է1 * Հ ա յա սա ան ի մ շակո յթին նուիրուած երե լալ մօտեցած , միացած են իրարու եւ աւելի մնաք
Գարեր անցեր են այղ օրերէն ի վեր։ Լեղում կոյթ ին Պ՛ Հրաչ Ա ա իգի ս եան տ ա ոն եա կն եր ով կր Հաւատան այս անհրաժեշտութեան :
կազմուեր , Հարստացեր , դարձեր է ինքնավալ թուեց նոր թատեբա խազերու ֊անուններ : ք^նչպէս թուրք Հայրենակիցներուն ի Հաշիւ, շատ լաւ
եւ ճկուն։ Միչտ ընդունակ բարեփոխման եւ յարա կարելի չբ1եաբ գոնէ 4 5 Հատ մը բերել տալ եւ մր եղաւ ասիկա։ Հիմա Սովիէթներուն կը
ճոլն զարգացման։ ներկայացնել ֆրանսահայ գաղութին ։ ճՄարղպե– այս փճացած զէնքը իրենց գէմ գործածեր :
Շատ քիչ բառեր կան որ չեն թարգմանուիլ տ ո ւն ի)*>ն պա ամ ական թատերախաղ մ բն է եւ չի ԻոսԱի խ Ա դ ի դ կը ք ճ ճ ա ի
Մենք եր
կամ անՀրամ՜եշտ չէ որ թարղմանուին։ կրնար լիակատար գաղավւար մբ տալ Հայաստանի
բեք Համաձայն չենք եղած քարացած Հայկաբա՛ թատերական դրականութեան մ ասին : Եթէ նո յն–
նութեան , ոչ ալ վարակուած «Հայաշունչ» մար իսկ տեղական պայմ աններոլ ներշնչում ով , գբր– Մ իացեալ Աղդեբու ԱպաՀովո ւթեան Խ ո ս՝* ո ւ ո -
ասֆալտ կոչել ե։ ո ւած բլյան անոն՛ք , դարձեալ էլաբժէր տեսնել զա
մաջով : Կարելի է «ասֆալտ^ր , ինչո՛՛ւ պիտի չգոր նոնք հոս , Հա յկական բեմին վրա յ ։ ԳԲ ոԲռլ^՚3 ք^՝Հ– * օրուան յետաձդել իրանեան Հար
«րոլշեւիկ»ը բոլշեւիկ : Բայց ցին քննութիւնը։ Այս որոշում ր տրուեցաւ ^ * 1Լի՜
ծածենք ինչ որ ոլնինք , ինչ որ կրնանք թարգ ԱնվերԼ կրկնել մեր Հայրենիքին մշակութա շինս կֆ ի Հ ետեւեալ յայտա ը ա ր ո ւթենէն վեբԼբ *
մանել կամ յարմտրցնել Համաձայն լեզուի օրէն յին վերելքր ամէն մ արզի մ ԷԼ , թատե բա կան՛– գր ա՛ 1 . քէնւսրժէք է իրանի գանգատը որ ներկայացուե
քին : Առանց բոնի ճիգեր փորձե/ու , ինչպէս սը՝նր-ո֊տ կան , երաժշտական եւայլԳէ , որքան ալ ոգեւորիչ ցաւ հրաժարեալ կառավարութեան մր կողմէ*—- 2.
են Վենետիկի Հան քար,
Ախիթարեաններր , բլլա յ մ եղի Հ ամ ար , բաւական չէ տպաւորութիւն Այս գանգատ բ չի կրնար ընգունուիլ Ապահովու
թեան եւն » գասագի րքե բու մէԼ։ ձգելու , արտասահմանի մշակութային կեանքին թեան ԽորՀու բդին կողմէ, քանի որ խոբՀրդային–
Երեւանի բռնած ուղին թե ր եւս կր ն սյ ա ս Հ մ ԷԼ, եթէ չկարդանք այգ գէր^՜ՐԷՀ^ չտեսնենք ի բանկան վէճ մ բ չկայ եւ խոբՀ բգա յ ին կառավա–
էեզուն Հս0 աս սա յականացնե լուքչ , ինչպէս կ՚ըսեն։ այդ թատեբգութիւններբ, չլսենք այդ երաժշտռւ–. ր ութիւն ը մ ի շա պատ բաստ է բանակցելու իրանի
ք՝ա յս երբեք անս ր Հ ա րադատ , (ս ա յծառ գիմ ՚է,լք՜ թիւնր եւ երգեբբ ՚ Տարրական պահանԼ է գաղութ– կառավարութեան Հետ ։
օ՛ր պահելու, անոր անկախութիւնր , ճոխացուր նեբբ փոխադրել եւ տարածել Հայաստանի դիբքե
եւ արգիասումր ապահովելու Հ բո ՛է թատեբգութիւններ ր եւ նուագբ։ Ոչ իսկ կրր՜ Թէեւ Պ* Վ>էշիսսկի ս01Գ^Յ "Ր ԱպաՀովութեան
ք& ոբՀ բգա յին իշխանութեան Հա սա ատումն ցանք տեսնել ՀձԱլմաստֆբ, լսել <ձԵ°թլ1 Արմաւենի յ#որՀձւբդը վճիռ արձակէ այս տեսակէտին արդա
շատ առա Լ , ար գէն ս տ ե ղծո լ ահ՜ Էր լա բի լր ին թս ները^ կամ Արամ քՏաչատրեանի ՀՀԱԷնֆոնի^ներբ րութեան վր ա յ • բայց ոբոշուեցաւ վիճա բան ու -
յետաձգել։
մը) ուր կթ փայլէին ք՝աշխի Իշխտնեաններբ ւ զոր ազատօրէն կը վայելեն օտարները եւ որոնց թիւնր
Հայկական դպրոցը կէս ձգած Հ ամ ալս արան ա կո այնքան կարօտը ունինք ։ Այո պիտի ըԱար լաւա ՊաէեԱաւաՎաԱ տագԱապը
Համար, ե–
ներ Հ Այն աստիճան որ, մարդիկ սաիպուեցան բ– գոյն քաբողոլթիլնր մեր Հայրենիքին
սարան մբ ԼԷա^Է ԼԱ* Շիրակունի) : Անշուշտ աւն թէ կբ կարծուի թէ տակաւին պէտք ունինք բանա
բանէ առա Լ իրենք իրենց Համար : ւոր եւ գրաւոր քարոզութեան , մեր երկիրը սիք՜ ՛Հա ր չա պետ Պ » ֊Ֆէքիքս Կոլէն Հետեւեալ տե–
ցնելու Համար
Մենք բոլորովին տարբեր բան կբ սպասէ ք իր զաւակներուն ։ զեկաթիւնները Հաղորդեց ԱաՀմանաղիբ ժ յո զո
էրելանի պետական Համ ա լսարանէն եւ ԱկաՀ– Տ– ՍԵԳԱ վին Հէջ, պար են ալ ո րմ ան տագնապի մասին.
միայկն։ Մ անաւ անգ Հիմա որ մողովուրգին եըւ ^աց Ցորենի սպառումն է 3.715.000 կենդի
Հատուածնե ր ր իբար պի՚ոի խաոնուին , մշակոյ» ՏՊԱՐԱՆՆԵՐՈՒ ԳՈՐԾԱԳՈՒԼԻՆ առթիւ, նա– նար 1946 փետրուար 1 է ն սկսեալ, այսինքն մինչեւ
կապերով եւ ներգաղթով յ խարարական խորՀուրդը որոշեց անփոփոխ պաՀեք նոր Հունձքը, եօթն ամսուան միջոցին պէտք ու–
Հայրենիքին մէԼ Հաստատուած էդլալբ իի իր դիրքը (մերմել պաՀանջուած յաւելում ր ) : Այն նինք2& միլիոն կենդինարի , ա պա Հ ո վե լո լ Համար
լունք չի տար լեղուն վեր ի վայր շրջելու , տար՛ք֊ օրավարձերը որ աւելցած էին, սկզբնական սակին իւրաքանչիւր Ֆրանսացիի օրուան Հացը։ Ի՞նչ ու–
կան ղիտելիքներ անտեսելու եւ մ ան աւանդ արք֊ պիտի վերածո։ ին : Աշխատանքի նախարարը , Պ • նինքայս պաՀանջին դիմաց։ (յունուար \ին ու
մարՀելու տարագիր Հայութեան կամքբ : Ար փրուաղա (Համայնավար) ձայնասփւռ ճառ մբ խօ նէինք 4 միլիոն կենդինարի պաշար մը։ Յունուար
վաստակն ու գանձր : սելով , խստօրէն մեղադրեց տպարանի աշխատա \էն քինչել յուլիս 31 կը յուսանք Հաւաքել 7 մի
Այս խառնածին լեղոռւն է որ պիաի պար/" ւորներ ր , դիտել տալով թէ մետաղագործական լիոն կենդինար : Նախատեսուած ներածումները
գրեն, ոթէ Հարիւր գբոց - բբոցներ էբձւան Հէ եւն. րանուորներ շատ աւելի պակաս կը ստանան։ կը Հսսնին մօտ 13 միլիոնի, Համագումար 24 մի–
նին Արտասահմանէն : Հ
Fonds A.R.A.M
