Page 49 - ARM_19-1946_01
P. 49
ւ & ա ա ւ ա օ,ւաաւտո * ռ տ տ տ ո ատ ք ^ շ տ Նա վսբչապետը գոբծի սկսաւ
Ճ1՝Ո4 ՜ ՚՝՝՚՚՝ո,1<՚։ 1925 - —,—«ւ ,
* .&/"**\/–% 1 \*ւ1 յլ. 0. .Տ 376.286 Առմամեայ կառավարութեան նոր վա ր չա պե
ձայնովդ
17, Տատ Օտատտատ - 1՚ՃՏ1Տ ( 1 3 ) ՛սը , Պ • Ֆէլիքս Կուէն, ընտըուեցաւ 497 դորՆի
ա–. Շ 0 8 ^ 1 8 – 7 « - ^ ն ն Բ. Բ»հտ 1878-63
555 քուէարկուներու վյրայ^ ել անմիֆասլէս մողաիր
ք*1*ՆԵԳԻ՚ե•- Տ»Ր– ՚ 7 5 6 , 6ա*ս. 400, ՅաՀււ. 200 ֆրանք ձեռնարկեց ւ
Չորեքշաբթի օրուան ԱաՀմանադիր
9 ՈԱՕ*ծ#Փւ1 Տտտշժւ 26 յ&ա՚ա 1946 Շաբաթ 26 Յունուար բացուած՜ էր մամ ր Յին, նախադաՀ ութեամր Պ՛
Մէռսիէի
(Համայնավար) : \,իսար Հաղիլ սկսած՜ ,
Հանրապետական - մողովյրդական իւմրակցութեան
ԺԸ • Տ * Ր Ի - 18տ ձտո«տ 8» 4519-Նոր շրջան թիէ. 248 Խմբագիր՝ Ն • ՄԻՍԱ*ԵԱ՚ս ԳԻՆ՛ 3 Ֆյ (^1. 1^. 8.) ներկայտցուցիչյլ առաջարկեց յետաձդել
մինչեւ մամր 6 է Առտշ^արկր քուէարկուեցաւ , Հա
կառակ զանաղան բողոքներու : ՛Նիստ ր ւէերսկսալ
ՄԵՐ ԽՕա՚ԲԸ ԹԱՏՐՈՆԸ Իա Հ Ա 9 Ա Տ Տ Ա Ն Ի ՄկԶ մամր 6.15^*՛, եւ վարչապետին րնտրութիւնր կա
տարուելովդ նորէն րնդՀատուեցաւ , քոլէՀամարր
կատարելու Համար : (ք՛ամը 8.15^4* էր որ յայտ–
«ՁԱՅՆԵՐ ԳԱԻԱՌԷՆ» թատրոնը արուեստներու մ էք բացառիկ տեղ նուեցաւ արդիլնքր : իբրեւ տեսակ մր բողոք եւ
մը կր գրաւէ, որովՀետեւ Համադրութիւն մըն է համակրանքի արտայայտութիւն , 35 երեսփոխան
բազմաթիւ արուեստներու։ Թէեւ թաաերղ ութեան ներ քուէ տուած– էին ՚Բլէմանսոյի զա լկին , Պ–
մը բնագիրը կը կազմէ կարեւոր մասը թատեբա Միչէլ ՚Բլէմանսոյի , երեք Հոդի ալ՝ զօր՛ ար Կօլի :
Հյատոնց է ոբ չի գո րծաձրուի բ «Տ ա*7 աք »ի ա,ք" կան արուեսնտստին , սակայն զանազան ազդակներ Ամբողջ նիստ ր տեւած էր ձուկէս մամ , որուն չորս
կենգանի խորագիրը։ Պ ա բ գա ։ղէ ս քանի մբ տոգ եւս մամը դադար : Միսչեւ վևր2յչ ղմուարութիւններ
խնայելու Համար**» մեծ գեր կը կատարեն շինելու Համար ի ա է ալ կլի ծագած էին, իբրեւ Հետեւանք 1\1 8. .Բ.ի կ"ղ""է
Բայց , եթէ խո բագի բբ էկայ ) բովանդակու մայ մը : դրուած՜ պայմաններուն։ կուսակցութեան ծոցին
թիւն բ կբ տեգայ կարկուտի պէս ։ Այսպէս , բեմ այ ա բ գաբ ո ւթ ի ւնը , ՝Մ\է±՝Օյ1.նեըը , մէշ՝ ալ անՀամաձայնութիւններ կը տիրէին։ Շատ
վ՛էգերով թղթակցութիւնն եր՝ ամէն օր։ Մէկ դերասաններու խաղարկութիւնը , Հանգիսական– մր անդամներ Հակառակ էին եռաթել կառավարու
մասբ Հինգ - տտսր օր առաք շարուած՜ , ուրիշներ ներոլ Հո գերան ութ իւնը կը ստեղծեն նպաստաւոր թեան , վախնալով ոբ եթէ գործակցին, ծ՚այրա–
ս բ բա գր ո ւած է Բոլորն ալ կարգի կր սպասեն ։ կամ աննպաստ մթնոլորտ։ գոյս ձախերը կր շաՀին յառաչ^իկայ ընտրութեանց
«Թերթը լեցուած Է ւ ո^ւր պիտի տ եղա ւո ր ենք» ։ Ուրեմն 1յ • Հայաստանի թատրոնի մասին "՛էշ.՛ ք՝այՏ կուսակցութեան վարիչներէն Պ՛ Պի՚տօ
Արդարեւ , չես գիտեր թէ ո՛ր շարուած՜ կտոր ր ճչգրիա գաղափար մբ ունենալու Համար մեղի կբ (արտաքին նախարարը) , անՀրամեշտ գտաւ մաս
կարելի պիտի րէէայ տեզաւորել, գլխաւոր նիւթե– պակսին էական տուեալներ ; \ք անօթ ենք կարգ մր նակցութիւնը , թէ ներքին ել թէ արտաքին պատ
բէն վխըքյլ : թ ա տ ե ր գո ւթ ի ւնն ե բ ո լ , բա յց ղանոնք ամբողքա– ճառներով : օ
Եւ մեր թղթակի°նեբր, արտնքալով Հանդերձ , ցնոգ մնացեալ ազդակները Հեռու են մեղմէ : Թէեւ տակաւին վերջնական Համաձայնութիւն
Համբերութեամբ կը– սպասեն , ինչպէս եթէ փուռի Որքան բաղձալի պիաի ԼՀԷէար որ խ . Հայաս գոյացած չէ ընդՀանուր քաղաքականութեան մա
մ ր առքել կեցած՜ ր//ա յին : տանի թատերական խումբ մը կարենար գալ ար– սին, բայց կը թուի թէ նոր գաՀլիճը մեծ տար
«Պ"չ»եբու շրջանի մր մէք կ՚ապրինք, եւ այս ա ա ս ա Հ մ ան ել իր իսկ ինքնատիպ բեմաղրոլ– բերութիւն պիտի չունենայ նախորդէն X ՛Նախարա
ակամայ սպասումներն ալ գարձած են սովորական թեամբ ել խաղարկությամբ ներկայացնէր ղա րութեանց թիւր ՚ դ Ի ա Ի ԸձԼայ 19 , փոխանակ 22ի :
երեւոյթ X նոն ՛Ք՛ իւրաքանչիւր Հոսանք պիտի ունենա յ վեց նախա
Այս գրութիւնը
Ամ էն պարագա յի մէք , բոլոր պիտանի նիւ Համեստ եզրակացութեան մբ րար , մէկ ալ պիտի առնուի դուբսէն , իբրեւ մաս
թե րն ալ պիտի երեւան , ո ւ շ– կան ո ւխ % Հրատարակ կը ձգտի, ամփոփել կարգ մը ուսումնաս իբու նագէտ; ԱՀաւասիկ Հաւանական ցւսնկը,
ուած Ըէէան թէ Հ րատարակելի , մենք խանդաղա թիւններ եւ տեղեկութիւններ Հա յաս տան ի Վարչապետութեան խո րՀ ր գա կա՛ւ։ Պ • Կաս–
տանքով կբ Հետելինք անոնց բովանդակութեան : թատրոնի մասին Հ թ.օն Տէֆէռ (Մ՚սրսէյլի նախորդ քաղաքապետը,
Են է որ աչքի կբ ղարնէ ամէնէն առաք, Հգաւա– ԸնգՀ ան բա պէս ամէն երկրի մէք Բուրդիկ Հա ընկերվարական) : Փոխ - վարչապետ՝ Պ • Մ որիս
Ո–»ի գանազան մի ո ւթեանց աշխուժացումն է : Դրե– ճոյքով եւ Հետաքբքբութեամբ կր յաճախեն թատ թ՚որէղ (Համայնավար)։ Արտաքին նախարար՝ Պ–
թէ ամէն տեղ ծաղկոց : Ամէն տեղ Հանդէս Հ Երե– րոն , իսկ 1Ս ոբՀ բգա յին Հա յաստանի մէք Հայ ժո– Պիտօ (Հինը), Ազգ՛ պաշտպանութեան՝ ընկերվա
ԿոմԲ> Ցերեկոյթ, մողով։ Ոչ միայն բարոյական ղովուրղր ծայրայեղ խանղավառութեամբ կը Հե– րական մը (Օրիոլ կամ Լը թրոքէր) , սպառազի
շարժում , ոգեւորութիւն , այլեւ նիւթական առա տեւի թատերական ներկայացումներուն : Օրեր ու նութեանց՝ Շ. թիյեօն (Համայնավար) , ազգ՛
տաձեռնութիւն X ռաք թատրոնները գրաւուած՛ են ք& * Հա յաստանի տնտեսո ւթեան՝ Պիյեու (Հինը, Համայնավար) ,
Մեր Ժողովուրդին ձեռքբ միշտ րաց եղած է * մէքւ Ականատեսները կը պատմեն թէ թատրոնի ելմտական՝ Ժի՚-Լ Մօք (րնկերվաբական , փոխան
ամէն, անգամ որ Հանրօգուտ գործ մը կը տեսնէ ։ Կ|ւշէ՜/յՅ> մօտ իրարու ձեռքէ կը խլուին տոմսակնե Փլէվէնի) , ներքին՝ Լր Թրոքէր կամ Վէնսան
Այս անգամ շատ աւելի լւսյն բացուած՝ են ձ եռ քե րը ել թատերասրաՀին մէք ունկնգիբները երկիւ Օրիոլ (րնկեբվաբվ* , ինչպէս նախորդը), դատա
րբ , ամէն ճակատ ի վրա յէ ղածս լթեամբ կր Հ ետ եւին ներկա յացումներուն եւ կան Պ. Թէթժէն Լնախկինր, Ա. ՀԼ, Ր.) , կրթական՝
՝Րանք։ մր օրինակներ; պւս***֊Հաբադ քւ՚Հոլ* ^. ֊4–՛"" /ք (՝* յ ՚ր՚՚քա^ււէւ ո – - ™ – - = — - ֊ - - — - — " ~ – - ՚իոնիեօ (Հաւ1 այնաւԼար)~1լաս՜ ընկերվարական մը ,
Ս՝արրփկ|ւ մէք ( $ ՝ ա ր ս է յ լ ի չրքա՚") 1 "լՐ ա փ ^I՛ ԱՀա թէ ինչու & * Հայաստանի մէք առօբեա / գա գթային՝ Մ ութէ (ընկերվարական) , Աշխատան
Հայեր կբ բնակին , ամէն Հայրենակից յանձն ա– կենց •յղի սնՀ րաժեշտագո յ ՛ն մ& գաբ ձա&
ռած է ամսական մը վճարել ծաղկոցին , գաւակ թատրոնը, Հոգեկ։. քի՝ ՝Բ րուաղա ( Համ ա յնավար ) ^ Հողագործական՝
որմէ Հ ասա բա կո ւթ իւն ր իր Թ՛անկի - Փ ւ՛ իժ ան (ընկերվարական, Հինը) եւն*։
ունենա յ թէ ոչ ։ եւ բաբո յական սնունգր կը ստանայ ։ Նոր վարչապետը, Պ՛ Ֆէլիքս կուէն , որու
կրընռպլի ւքէ՜ջ , կապոյտ Խաչբ Հանդէս մր կր ՆոբաՀ աս սե բունդը կը գիմ է թատրոն որո գ մ ասին կարգ մր կենսագրական տեղեկութիւններ
սարքէ ի նպաստ Հունաստանի կարօտ Հ ա յրենա– պատրանքներով եւ ցանկութիւննեբով : Թատրոնբ Հաղորդած էինք երէկ , րա բեմ ո յն եւ լեզուանի
կիցներուն եւ կբ գոյանայ 26.104 ֆրանք, ծախքե– մասամբ գււլրո ց ի գեր կը կատարէ ք$ . Հայաստանի մարգ մրն է եւ րնգՀանուր Համակրութիւն կը վա
րը ղեղչելով՝ 16.540։ Նոյն նպւ սկին Համ ս մէք եւ շաաեբոլ Համար ալ եկեղեցիին պակաս ր կր յ ե լ է ։ Աովորութիւն ըրած է առտուն ժամը 5ին ել
Սէնթ– էթփէ՜նի Կապոյտ քԱաչի սանուՀիները կբ գո լրացնէ : լել եւ իր ձեռքով պատրաստել սուրճը ։ \ 941 ին
յացնեն 1 0.000 ֆրանք ( ղո ւա Հասո յթ՝) * Նո յն կաւլ– Հա յաստանի մէք խորՀ բղա յին իշխանութեան
մ ակերպութեանՎ1ըԷ\ւՀւ սանուՀ իները ծանուցին եր Հաստատուելէն անմիքապէս վե՛րք , 1 921 ին վերա րը Թագիկ Աարեան եւ ԷՀրամճեան ։ Կայ նաեւ
կու Հասութաբեր ձեռնարկներ ի նպաստ գ՚դրոցին : կազմուեցալ Հայ թատրոնբ : չրքիկ թատ երախում բ մը ղեկավարութեամբ ա–
Մ ար ս Է յյի ամ Էն Էն ժոգովբգական արուարձա Հայ ժողովուրդը առաքին անդամ ունեցաւ րօ հյարաղեանի որ Հայաստանի ամէնէն Հեռաւոր
նին , Պալվար Օաաոյի մէք կապոյտ հաչի մասնա– պետական մնա յ ո ւն թատրոն , ազատագրուած պա– գիւղերն ու աւանները 1լե բթա յ խաղա լու ։
ճիւզբ կ՚ունենայ աւելի քան 20.000 ֆրանք Հա տ աՀ ա կանո ւթիւններ է եւ այս թատրոնը ապրեցաւ Հայաստանի մէք ա յսօբ գո յո ւթիւն ունին 28
սոյթ, Նոր Տարուան առթիւ ս ա րքուած թէյասե– Հ ա յբե՛նի Հողի սրտին՝ Երեւսւնի մէք, շբքապաա– թատրոններ , որոնց 24/* Հայկական, 2,ը ռուսա
ղանով մը : ու 11/ծ սրտագին գուրգուրանքով եւ շատ քեբմ Հ ո֊ կան, մէկը Ատրպէյճանեան եւ մէկը՝ միակը աշ–
Դարձեալ ՄաՐ**էյլի "*Կք > Հ * Ց • ՛հ * Նոր Սե գատարութեամբ եւ ունեցաւ գա ր գա ց ման փա յ– խաբՀ ի մէք՝ ՝Բրաական թատրոնբ :
րունդի ԳոԽդ մասնաճիւղբ կ՝ապտՀովէ 40.000 լուն Հեռանկարներ ԸնգՀ . պատերազմի ընթացքին $0 . Հայաստա
ֆրանք , ճաշասեղանով մը։ Երեւանի առաքին պետական Դրամատիկական նի բոլոր թատրոննեբր Հսկայական գործ կատարե
Օրինակ մըն ալ Փաբիզէն , կա պո յտ Խաչի թատրոնը նուիրուեցաւ մեր ամէնէն ինքնատիպ ցին Հայրենասիրական թատերգութիւններ բեմ
տեղական մասն աճ իւղի ՚Լ&րքին պա րաՀ անգէս էն եւ աաոսաղնեոաւոր թատերագիր Գ* Աունգուկեանի Հանելով, տենդագին աշխատանք թափեցին թի՜
գոյացած՜ է Հարիւր Հազար ֆր . , զուտ Հասոյթ ։ անուան ։ կունքը զօրացնելու եւ ռազմաճակատի օրՀ ա ս ա կան
Տակաւին կարելի էր խօսիլ ուրիշ Միութեանց Աունգուկեան թատրոնի մէք, որ Հայաստանի պա յ քա րի մասնակցոգ մարտիկներուն բաբո յա կա
եւ կազմ ակեր պո ւթեանց աւելէ կամ պա էլաս ա ր– ՀՀ՝Բոմէտի $)րանսէզ»բ կր Համարուի, աբժէքաւոր նչ՛ վառ պաՀ ելու Համար ։
գիւնաւոբ ձեռնարկնեբու մասին; Հ ին ու նոր դե բ ա ս անն ե ր ո ւ խումբ մը կը խաղայ , Հա յ թատերագիրն երր ստեղծեցին այնպիսի
Ան շ ո լ շա ա յս նի ւթ ա կան Հ ու նձքր արդիւնք Է Հայ դասական թէ նորագոյն խաղեր , ինչպէս նաեւ գործեր որոնք կը պատկերացնեն Հա յ ռազմ իկնե–
արքան ժ ո ղո վո ւր դ ի առատաձեռնութեան , նո յնքան մ իքաղղա յին Համբաւաւոր Հեղինակներու գո բծեր ։ բոլ բացառի կ ղոՀաբերումր , իսկ Հայ ղ երասան ր
կաղմ ակերպի չներու բաբո յական վ ա ր կին եւ կորո 10 • Հայաստանի երկրորդ կարեւոր թատրոնբ մ արմնաւորեց Հայ քաք մարտիկներու պանծալի
վին , յարատեւութեան ։ կը գտնուի Լենինականի մէք։ դէմքեբը , խորՀրգային թիկունքի անձնուէր մար
Մ ասնաւորապէս կրթական գետնի վրա յ կա Այսօր կարելի է ըսել որ չկայ նաՀանզային գոց տիպարները ել ընգգիմագիր Հերոսները։
տարուած աշխատանքբ ամ էն էն կաոդո ւր ի չ երե կեդրոն մբ որ էր շրքանային թատրոնբ չունենայ։ Նոյնիսկ պատմական թաաեբախաղեբու մէք ,
ւ ո յ թ ն է ։ ճիլդ այն պաՀ ուն երբ կը խօսինք Հայրե Այգ թատրոններ ր ունին իրենց առանձին գեղեցիկ Հայ թատերագիրը վերապրեցուցած՜ է այնպիսի
նիքի բնգաբձակման , ներգաղթի եւ ուրիշ Հեռա շէնքբ եւ թատերական ուրոյն խումբ, առանձին պատմական դրուագներ որոնք Հ րաՀ րած են Հայ
նկարներու մասին։ խաղացանկով ։ դիւցազնութեան եւ խիդախ պայքաբներու բացա
Եթէ կբ Հաւատանք թէ լեզուն է ամէնէն ա– Հա յաստանի մա յ բ ա քա զաքին մէք կան նաե լ ռիկ շրքաննեբը եւ ստեղծ՛ած Հին փառքերու եւ Հին
մ ուր ազդակը Վա զգա պա Հ պան ո ւթե ան» , ապա– բացի 0 վ՛երա յէն , կոմ ետ իա յի թատրոնը , Հերոսական կռիւներու բարերար կլիման, ոգեկո
, Պատանի Հանդիսատեսի թատրոնը նուիր–
ուրեմն ինչ որ կբ կատարուի այգ ուզզութեամբ չելով ազզային եւ Հայրենասիրական ԴԱոեցիկ
ուած՝ Ա՚Միկոյեանի անուան որ 10-16 տարեկան
իրական վաստակ մըն է ինքնին : գէմքեբ եւ կենդանացնող պատ աՀա բներ ՚, Անտա
մր առանց զ պ ր ո ց ա կանն եր ո ւ Համար մասնաւո բ թատերախա
Ւ"*նչ պիտի արժէբ նոր սերունդ րակոյս՝ ռուսական թատրոնբ խոր Հետքեր ձգած՝
Հայրենիք ղեր կբ խազա յ ճոխ բեմադրութեամբ, իբրեւ բե–
մայրենի լեզուի : կամ ընդարձակուած* է Հայ թատերագիրներու աաեղծտդո րծ ո ւթեանց
ժ՚աղիբ ունենալով յայտնի դերասաններ Աարզիս
ոանց նոր լնդի։ գեղար– վրայ։ Այս ուղղութեամբ մեծ՛ աշխատանք տարած
՛Բո չար եան եւ Աստղիկ Աղա ս եան ը , իսկ
V ւ • ււ են Հայ բեմադիբներր օգառւելով ռուս վարպետ
ւոեաակ ուեստական մասբ կբ ղեկավարէ Տիգրան Հ^ամիր–
ինչ որ էՋայներ ղաւաոՀն» կր կոչենք, ներէ որոնք թատերական աշխաբՀի մէք Հեղինա
խ ան եան : Այս թատ բոնին մէք մեծ տեղ կը տ բուի
մ ր աւետիս է : կս՛ թ իւններ եղած՜ են , ինչպէս Շչէպկ/՚նբ , Լէնս–
րանէ Հ էքեաթային բեմադբութիւձւնեբու : Տիկնիկային
Անոնք իւօսքր գորէէի ւիերաձե/աք , ամէն կին, Ատանիսլավսքին Նէմիրովիչ - Տանչէնքօն ,
, եղբայրակ թատրոնը նուիբուած ՑովՀ . Թումանեանի անուան
աո ա Հ իրական Հայրենասիրութեան եւ մանաւանդ Մ ոսկուայի Գե՛լ՛ս րա ե ս աա կ ան
եւ ար 9 1 0 տարեկան ե րա խան եր ու Համար Հաստատ
ցութեան փաստեր է որ կա տան : Տոկալու Թատրոնբ , որոնք բոլս լ՛ր խորապէս ազդած՛ են Հայ
ուած է եւ կը Համապատասխանէ ծանօթ^\\\Անօ\ին :
տադրելու կամքն է օր կր շեչաեն : թատրոնին վբայ։
Աւելի եռանդ եւ յարատեւ ու թ իւն , Ր" 1ՈՐ1՛^ ՝• Օփերեթային թ ատրոնր որուն գքթզարուեստական
Ամէնէն առա$՝ հրիտւսոարպ ա թետն : դեկա՚վարն է Արտէմ Այվս/դէքսյն , թս՚կ րհմադիրնե– (Մնացհէպր յաջորդով) ՀՐԱՉ Ս ԱՐԳԻՍ Ե1Ռ
Fonds A.R.A.M
Ճ1՝Ո4 ՜ ՚՝՝՚՚՝ո,1<՚։ 1925 - —,—«ւ ,
* .&/"**\/–% 1 \*ւ1 յլ. 0. .Տ 376.286 Առմամեայ կառավարութեան նոր վա ր չա պե
ձայնովդ
17, Տատ Օտատտատ - 1՚ՃՏ1Տ ( 1 3 ) ՛սը , Պ • Ֆէլիքս Կուէն, ընտըուեցաւ 497 դորՆի
ա–. Շ 0 8 ^ 1 8 – 7 « - ^ ն ն Բ. Բ»հտ 1878-63
555 քուէարկուներու վյրայ^ ել անմիֆասլէս մողաիր
ք*1*ՆԵԳԻ՚ե•- Տ»Ր– ՚ 7 5 6 , 6ա*ս. 400, ՅաՀււ. 200 ֆրանք ձեռնարկեց ւ
Չորեքշաբթի օրուան ԱաՀմանադիր
9 ՈԱՕ*ծ#Փւ1 Տտտշժւ 26 յ&ա՚ա 1946 Շաբաթ 26 Յունուար բացուած՜ էր մամ ր Յին, նախադաՀ ութեամր Պ՛
Մէռսիէի
(Համայնավար) : \,իսար Հաղիլ սկսած՜ ,
Հանրապետական - մողովյրդական իւմրակցութեան
ԺԸ • Տ * Ր Ի - 18տ ձտո«տ 8» 4519-Նոր շրջան թիէ. 248 Խմբագիր՝ Ն • ՄԻՍԱ*ԵԱ՚ս ԳԻՆ՛ 3 Ֆյ (^1. 1^. 8.) ներկայտցուցիչյլ առաջարկեց յետաձդել
մինչեւ մամր 6 է Առտշ^արկր քուէարկուեցաւ , Հա
կառակ զանաղան բողոքներու : ՛Նիստ ր ւէերսկսալ
ՄԵՐ ԽՕա՚ԲԸ ԹԱՏՐՈՆԸ Իա Հ Ա 9 Ա Տ Տ Ա Ն Ի ՄկԶ մամր 6.15^*՛, եւ վարչապետին րնտրութիւնր կա
տարուելովդ նորէն րնդՀատուեցաւ , քոլէՀամարր
կատարելու Համար : (ք՛ամը 8.15^4* էր որ յայտ–
«ՁԱՅՆԵՐ ԳԱԻԱՌԷՆ» թատրոնը արուեստներու մ էք բացառիկ տեղ նուեցաւ արդիլնքր : իբրեւ տեսակ մր բողոք եւ
մը կր գրաւէ, որովՀետեւ Համադրութիւն մըն է համակրանքի արտայայտութիւն , 35 երեսփոխան
բազմաթիւ արուեստներու։ Թէեւ թաաերղ ութեան ներ քուէ տուած– էին ՚Բլէմանսոյի զա լկին , Պ–
մը բնագիրը կը կազմէ կարեւոր մասը թատեբա Միչէլ ՚Բլէմանսոյի , երեք Հոդի ալ՝ զօր՛ ար Կօլի :
Հյատոնց է ոբ չի գո րծաձրուի բ «Տ ա*7 աք »ի ա,ք" կան արուեսնտստին , սակայն զանազան ազդակներ Ամբողջ նիստ ր տեւած էր ձուկէս մամ , որուն չորս
կենգանի խորագիրը։ Պ ա բ գա ։ղէ ս քանի մբ տոգ եւս մամը դադար : Միսչեւ վևր2յչ ղմուարութիւններ
խնայելու Համար**» մեծ գեր կը կատարեն շինելու Համար ի ա է ալ կլի ծագած էին, իբրեւ Հետեւանք 1\1 8. .Բ.ի կ"ղ""է
Բայց , եթէ խո բագի բբ էկայ ) բովանդակու մայ մը : դրուած՜ պայմաններուն։ կուսակցութեան ծոցին
թիւն բ կբ տեգայ կարկուտի պէս ։ Այսպէս , բեմ այ ա բ գաբ ո ւթ ի ւնը , ՝Մ\է±՝Օյ1.նեըը , մէշ՝ ալ անՀամաձայնութիւններ կը տիրէին։ Շատ
վ՛էգերով թղթակցութիւնն եր՝ ամէն օր։ Մէկ դերասաններու խաղարկութիւնը , Հանգիսական– մր անդամներ Հակառակ էին եռաթել կառավարու
մասբ Հինգ - տտսր օր առաք շարուած՜ , ուրիշներ ներոլ Հո գերան ութ իւնը կը ստեղծեն նպաստաւոր թեան , վախնալով ոբ եթէ գործակցին, ծ՚այրա–
ս բ բա գր ո ւած է Բոլորն ալ կարգի կր սպասեն ։ կամ աննպաստ մթնոլորտ։ գոյս ձախերը կր շաՀին յառաչ^իկայ ընտրութեանց
«Թերթը լեցուած Է ւ ո^ւր պիտի տ եղա ւո ր ենք» ։ Ուրեմն 1յ • Հայաստանի թատրոնի մասին "՛էշ.՛ ք՝այՏ կուսակցութեան վարիչներէն Պ՛ Պի՚տօ
Արդարեւ , չես գիտեր թէ ո՛ր շարուած՜ կտոր ր ճչգրիա գաղափար մբ ունենալու Համար մեղի կբ (արտաքին նախարարը) , անՀրամեշտ գտաւ մաս
կարելի պիտի րէէայ տեզաւորել, գլխաւոր նիւթե– պակսին էական տուեալներ ; \ք անօթ ենք կարգ մր նակցութիւնը , թէ ներքին ել թէ արտաքին պատ
բէն վխըքյլ : թ ա տ ե ր գո ւթ ի ւնն ե բ ո լ , բա յց ղանոնք ամբողքա– ճառներով : օ
Եւ մեր թղթակի°նեբր, արտնքալով Հանդերձ , ցնոգ մնացեալ ազդակները Հեռու են մեղմէ : Թէեւ տակաւին վերջնական Համաձայնութիւն
Համբերութեամբ կը– սպասեն , ինչպէս եթէ փուռի Որքան բաղձալի պիաի ԼՀԷէար որ խ . Հայաս գոյացած չէ ընդՀանուր քաղաքականութեան մա
մ ր առքել կեցած՜ ր//ա յին : տանի թատերական խումբ մը կարենար գալ ար– սին, բայց կը թուի թէ նոր գաՀլիճը մեծ տար
«Պ"չ»եբու շրջանի մր մէք կ՚ապրինք, եւ այս ա ա ս ա Հ մ ան ել իր իսկ ինքնատիպ բեմաղրոլ– բերութիւն պիտի չունենայ նախորդէն X ՛Նախարա
ակամայ սպասումներն ալ գարձած են սովորական թեամբ ել խաղարկությամբ ներկայացնէր ղա րութեանց թիւր ՚ դ Ի ա Ի ԸձԼայ 19 , փոխանակ 22ի :
երեւոյթ X նոն ՛Ք՛ իւրաքանչիւր Հոսանք պիտի ունենա յ վեց նախա
Այս գրութիւնը
Ամ էն պարագա յի մէք , բոլոր պիտանի նիւ Համեստ եզրակացութեան մբ րար , մէկ ալ պիտի առնուի դուբսէն , իբրեւ մաս
թե րն ալ պիտի երեւան , ո ւ շ– կան ո ւխ % Հրատարակ կը ձգտի, ամփոփել կարգ մը ուսումնաս իբու նագէտ; ԱՀաւասիկ Հաւանական ցւսնկը,
ուած Ըէէան թէ Հ րատարակելի , մենք խանդաղա թիւններ եւ տեղեկութիւններ Հա յաս տան ի Վարչապետութեան խո րՀ ր գա կա՛ւ։ Պ • Կաս–
տանքով կբ Հետելինք անոնց բովանդակութեան : թատրոնի մասին Հ թ.օն Տէֆէռ (Մ՚սրսէյլի նախորդ քաղաքապետը,
Են է որ աչքի կբ ղարնէ ամէնէն առաք, Հգաւա– ԸնգՀ ան բա պէս ամէն երկրի մէք Բուրդիկ Հա ընկերվարական) : Փոխ - վարչապետ՝ Պ • Մ որիս
Ո–»ի գանազան մի ո ւթեանց աշխուժացումն է : Դրե– ճոյքով եւ Հետաքբքբութեամբ կր յաճախեն թատ թ՚որէղ (Համայնավար)։ Արտաքին նախարար՝ Պ–
թէ ամէն տեղ ծաղկոց : Ամէն տեղ Հանդէս Հ Երե– րոն , իսկ 1Ս ոբՀ բգա յին Հա յաստանի մէք Հայ ժո– Պիտօ (Հինը), Ազգ՛ պաշտպանութեան՝ ընկերվա
ԿոմԲ> Ցերեկոյթ, մողով։ Ոչ միայն բարոյական ղովուրղր ծայրայեղ խանղավառութեամբ կը Հե– րական մը (Օրիոլ կամ Լը թրոքէր) , սպառազի
շարժում , ոգեւորութիւն , այլեւ նիւթական առա տեւի թատերական ներկայացումներուն : Օրեր ու նութեանց՝ Շ. թիյեօն (Համայնավար) , ազգ՛
տաձեռնութիւն X ռաք թատրոնները գրաւուած՛ են ք& * Հա յաստանի տնտեսո ւթեան՝ Պիյեու (Հինը, Համայնավար) ,
Մեր Ժողովուրդին ձեռքբ միշտ րաց եղած է * մէքւ Ականատեսները կը պատմեն թէ թատրոնի ելմտական՝ Ժի՚-Լ Մօք (րնկերվաբական , փոխան
ամէն, անգամ որ Հանրօգուտ գործ մը կը տեսնէ ։ Կ|ւշէ՜/յՅ> մօտ իրարու ձեռքէ կը խլուին տոմսակնե Փլէվէնի) , ներքին՝ Լր Թրոքէր կամ Վէնսան
Այս անգամ շատ աւելի լւսյն բացուած՝ են ձ եռ քե րը ել թատերասրաՀին մէք ունկնգիբները երկիւ Օրիոլ (րնկեբվաբվ* , ինչպէս նախորդը), դատա
րբ , ամէն ճակատ ի վրա յէ ղածս լթեամբ կր Հ ետ եւին ներկա յացումներուն եւ կան Պ. Թէթժէն Լնախկինր, Ա. ՀԼ, Ր.) , կրթական՝
՝Րանք։ մր օրինակներ; պւս***֊Հաբադ քւ՚Հոլ* ^. ֊4–՛"" /ք (՝* յ ՚ր՚՚քա^ււէւ ո – - ™ – - = — - ֊ - - — - — " ~ – - ՚իոնիեօ (Հաւ1 այնաւԼար)~1լաս՜ ընկերվարական մը ,
Ս՝արրփկ|ւ մէք ( $ ՝ ա ր ս է յ լ ի չրքա՚") 1 "լՐ ա փ ^I՛ ԱՀա թէ ինչու & * Հայաստանի մէք առօբեա / գա գթային՝ Մ ութէ (ընկերվարական) , Աշխատան
Հայեր կբ բնակին , ամէն Հայրենակից յանձն ա– կենց •յղի սնՀ րաժեշտագո յ ՛ն մ& գաբ ձա&
ռած է ամսական մը վճարել ծաղկոցին , գաւակ թատրոնը, Հոգեկ։. քի՝ ՝Բ րուաղա ( Համ ա յնավար ) ^ Հողագործական՝
որմէ Հ ասա բա կո ւթ իւն ր իր Թ՛անկի - Փ ւ՛ իժ ան (ընկերվարական, Հինը) եւն*։
ունենա յ թէ ոչ ։ եւ բաբո յական սնունգր կը ստանայ ։ Նոր վարչապետը, Պ՛ Ֆէլիքս կուէն , որու
կրընռպլի ւքէ՜ջ , կապոյտ Խաչբ Հանդէս մր կր ՆոբաՀ աս սե բունդը կը գիմ է թատրոն որո գ մ ասին կարգ մր կենսագրական տեղեկութիւններ
սարքէ ի նպաստ Հունաստանի կարօտ Հ ա յրենա– պատրանքներով եւ ցանկութիւննեբով : Թատրոնբ Հաղորդած էինք երէկ , րա բեմ ո յն եւ լեզուանի
կիցներուն եւ կբ գոյանայ 26.104 ֆրանք, ծախքե– մասամբ գււլրո ց ի գեր կը կատարէ ք$ . Հայաստանի մարգ մրն է եւ րնգՀանուր Համակրութիւն կը վա
րը ղեղչելով՝ 16.540։ Նոյն նպւ սկին Համ ս մէք եւ շաաեբոլ Համար ալ եկեղեցիին պակաս ր կր յ ե լ է ։ Աովորութիւն ըրած է առտուն ժամը 5ին ել
Սէնթ– էթփէ՜նի Կապոյտ քԱաչի սանուՀիները կբ գո լրացնէ : լել եւ իր ձեռքով պատրաստել սուրճը ։ \ 941 ին
յացնեն 1 0.000 ֆրանք ( ղո ւա Հասո յթ՝) * Նո յն կաւլ– Հա յաստանի մէք խորՀ բղա յին իշխանութեան
մ ակերպութեանՎ1ըԷ\ւՀւ սանուՀ իները ծանուցին եր Հաստատուելէն անմիքապէս վե՛րք , 1 921 ին վերա րը Թագիկ Աարեան եւ ԷՀրամճեան ։ Կայ նաեւ
կու Հասութաբեր ձեռնարկներ ի նպաստ գ՚դրոցին : կազմուեցալ Հայ թատրոնբ : չրքիկ թատ երախում բ մը ղեկավարութեամբ ա–
Մ ար ս Է յյի ամ Էն Էն ժոգովբգական արուարձա Հայ ժողովուրդը առաքին անդամ ունեցաւ րօ հյարաղեանի որ Հայաստանի ամէնէն Հեռաւոր
նին , Պալվար Օաաոյի մէք կապոյտ հաչի մասնա– պետական մնա յ ո ւն թատրոն , ազատագրուած պա– գիւղերն ու աւանները 1լե բթա յ խաղա լու ։
ճիւզբ կ՚ունենայ աւելի քան 20.000 ֆրանք Հա տ աՀ ա կանո ւթիւններ է եւ այս թատրոնը ապրեցաւ Հայաստանի մէք ա յսօբ գո յո ւթիւն ունին 28
սոյթ, Նոր Տարուան առթիւ ս ա րքուած թէյասե– Հ ա յբե՛նի Հողի սրտին՝ Երեւսւնի մէք, շբքապաա– թատրոններ , որոնց 24/* Հայկական, 2,ը ռուսա
ղանով մը : ու 11/ծ սրտագին գուրգուրանքով եւ շատ քեբմ Հ ո֊ կան, մէկը Ատրպէյճանեան եւ մէկը՝ միակը աշ–
Դարձեալ ՄաՐ**էյլի "*Կք > Հ * Ց • ՛հ * Նոր Սե գատարութեամբ եւ ունեցաւ գա ր գա ց ման փա յ– խաբՀ ի մէք՝ ՝Բրաական թատրոնբ :
րունդի ԳոԽդ մասնաճիւղբ կ՝ապտՀովէ 40.000 լուն Հեռանկարներ ԸնգՀ . պատերազմի ընթացքին $0 . Հայաստա
ֆրանք , ճաշասեղանով մը։ Երեւանի առաքին պետական Դրամատիկական նի բոլոր թատրոննեբր Հսկայական գործ կատարե
Օրինակ մըն ալ Փաբիզէն , կա պո յտ Խաչի թատրոնը նուիրուեցաւ մեր ամէնէն ինքնատիպ ցին Հայրենասիրական թատերգութիւններ բեմ
տեղական մասն աճ իւղի ՚Լ&րքին պա րաՀ անգէս էն եւ աաոսաղնեոաւոր թատերագիր Գ* Աունգուկեանի Հանելով, տենդագին աշխատանք թափեցին թի՜
գոյացած՜ է Հարիւր Հազար ֆր . , զուտ Հասոյթ ։ անուան ։ կունքը զօրացնելու եւ ռազմաճակատի օրՀ ա ս ա կան
Տակաւին կարելի էր խօսիլ ուրիշ Միութեանց Աունգուկեան թատրոնի մէք, որ Հայաստանի պա յ քա րի մասնակցոգ մարտիկներուն բաբո յա կա
եւ կազմ ակեր պո ւթեանց աւելէ կամ պա էլաս ա ր– ՀՀ՝Բոմէտի $)րանսէզ»բ կր Համարուի, աբժէքաւոր նչ՛ վառ պաՀ ելու Համար ։
գիւնաւոբ ձեռնարկնեբու մասին; Հ ին ու նոր դե բ ա ս անն ե ր ո ւ խումբ մը կը խաղայ , Հա յ թատերագիրն երր ստեղծեցին այնպիսի
Ան շ ո լ շա ա յս նի ւթ ա կան Հ ու նձքր արդիւնք Է Հայ դասական թէ նորագոյն խաղեր , ինչպէս նաեւ գործեր որոնք կը պատկերացնեն Հա յ ռազմ իկնե–
արքան ժ ո ղո վո ւր դ ի առատաձեռնութեան , նո յնքան մ իքաղղա յին Համբաւաւոր Հեղինակներու գո բծեր ։ բոլ բացառի կ ղոՀաբերումր , իսկ Հայ ղ երասան ր
կաղմ ակերպի չներու բաբո յական վ ա ր կին եւ կորո 10 • Հայաստանի երկրորդ կարեւոր թատրոնբ մ արմնաւորեց Հայ քաք մարտիկներու պանծալի
վին , յարատեւութեան ։ կը գտնուի Լենինականի մէք։ դէմքեբը , խորՀրգային թիկունքի անձնուէր մար
Մ ասնաւորապէս կրթական գետնի վրա յ կա Այսօր կարելի է ըսել որ չկայ նաՀանզային գոց տիպարները ել ընգգիմագիր Հերոսները։
տարուած աշխատանքբ ամ էն էն կաոդո ւր ի չ երե կեդրոն մբ որ էր շրքանային թատրոնբ չունենայ։ Նոյնիսկ պատմական թաաեբախաղեբու մէք ,
ւ ո յ թ ն է ։ ճիլդ այն պաՀ ուն երբ կը խօսինք Հայրե Այգ թատրոններ ր ունին իրենց առանձին գեղեցիկ Հայ թատերագիրը վերապրեցուցած՜ է այնպիսի
նիքի բնգաբձակման , ներգաղթի եւ ուրիշ Հեռա շէնքբ եւ թատերական ուրոյն խումբ, առանձին պատմական դրուագներ որոնք Հ րաՀ րած են Հայ
նկարներու մասին։ խաղացանկով ։ դիւցազնութեան եւ խիդախ պայքաբներու բացա
Եթէ կբ Հաւատանք թէ լեզուն է ամէնէն ա– Հա յաստանի մա յ բ ա քա զաքին մէք կան նաե լ ռիկ շրքաննեբը եւ ստեղծ՛ած Հին փառքերու եւ Հին
մ ուր ազդակը Վա զգա պա Հ պան ո ւթե ան» , ապա– բացի 0 վ՛երա յէն , կոմ ետ իա յի թատրոնը , Հերոսական կռիւներու բարերար կլիման, ոգեկո
, Պատանի Հանդիսատեսի թատրոնը նուիր–
ուրեմն ինչ որ կբ կատարուի այգ ուզզութեամբ չելով ազզային եւ Հայրենասիրական ԴԱոեցիկ
ուած՝ Ա՚Միկոյեանի անուան որ 10-16 տարեկան
իրական վաստակ մըն է ինքնին : գէմքեբ եւ կենդանացնող պատ աՀա բներ ՚, Անտա
մր առանց զ պ ր ո ց ա կանն եր ո ւ Համար մասնաւո բ թատերախա
Ւ"*նչ պիտի արժէբ նոր սերունդ րակոյս՝ ռուսական թատրոնբ խոր Հետքեր ձգած՝
Հայրենիք ղեր կբ խազա յ ճոխ բեմադրութեամբ, իբրեւ բե–
մայրենի լեզուի : կամ ընդարձակուած* է Հայ թատերագիրներու աաեղծտդո րծ ո ւթեանց
ժ՚աղիբ ունենալով յայտնի դերասաններ Աարզիս
ոանց նոր լնդի։ գեղար– վրայ։ Այս ուղղութեամբ մեծ՛ աշխատանք տարած
՛Բո չար եան եւ Աստղիկ Աղա ս եան ը , իսկ
V ւ • ււ են Հայ բեմադիբներր օգառւելով ռուս վարպետ
ւոեաակ ուեստական մասբ կբ ղեկավարէ Տիգրան Հ^ամիր–
ինչ որ էՋայներ ղաւաոՀն» կր կոչենք, ներէ որոնք թատերական աշխաբՀի մէք Հեղինա
խ ան եան : Այս թատ բոնին մէք մեծ տեղ կը տ բուի
մ ր աւետիս է : կս՛ թ իւններ եղած՜ են , ինչպէս Շչէպկ/՚նբ , Լէնս–
րանէ Հ էքեաթային բեմադբութիւձւնեբու : Տիկնիկային
Անոնք իւօսքր գորէէի ւիերաձե/աք , ամէն կին, Ատանիսլավսքին Նէմիրովիչ - Տանչէնքօն ,
, եղբայրակ թատրոնը նուիբուած ՑովՀ . Թումանեանի անուան
աո ա Հ իրական Հայրենասիրութեան եւ մանաւանդ Մ ոսկուայի Գե՛լ՛ս րա ե ս աա կ ան
եւ ար 9 1 0 տարեկան ե րա խան եր ու Համար Հաստատ
ցութեան փաստեր է որ կա տան : Տոկալու Թատրոնբ , որոնք բոլս լ՛ր խորապէս ազդած՛ են Հայ
ուած է եւ կը Համապատասխանէ ծանօթ^\\\Անօ\ին :
տադրելու կամքն է օր կր շեչաեն : թատրոնին վբայ։
Աւելի եռանդ եւ յարատեւ ու թ իւն , Ր" 1ՈՐ1՛^ ՝• Օփերեթային թ ատրոնր որուն գքթզարուեստական
Ամէնէն առա$՝ հրիտւսոարպ ա թետն : դեկա՚վարն է Արտէմ Այվս/դէքսյն , թս՚կ րհմադիրնե– (Մնացհէպր յաջորդով) ՀՐԱՉ Ս ԱՐԳԻՍ Ե1Ռ
Fonds A.R.A.M
