Page 47 - ARM_19-1946_01
P. 47
ԼՃ ք > ո ա ա օ ս ց ւ ս ա ւ /^աւոտա ա $տա& ՊԻՏԻ ՑԵՏԱԶԳՈԻԻ՚Ն
* Տ ^ Օ Ա 0. .Տ 376.286 Իամ՚փ եւ Ց ո ւ Ա ա ս տ ա Դ
խ(»դխԱհդ
օ^շէշսւ՚-ք՚ւ-օթոտէ^ւտ : տշւլ ա տ տ ձ & ա յ
17, 8ատ Օտաստւատ - ՐՃ&1Տ (13՛)
761.։ Շ08. 15-70 - Շ. Շ. Բ. ք»«ւա 1678-63
ք|Ժ՚եԵԳԻՆ–– Տաք. ^0, 6աս*ս. 400, Յամս. 200 ֆրանյ Լօնտոնի թերթերը կը գրեն թէ Մ • Նահանգ–
ներոլ պատուիրակութիւն ը կ՛ուզէ Մ իացեալ Ազ
\^«ո<1ք6օւ 25 յ&աԴ6ք 1946 Ուրբաթ 25 Յունուար գերու յառաչԴկայ ժոզովին ձգել իրանի, 6ոլնաս–
տանի ել Հո լան տա կան Հնդկաստանի վերաբերեալ
ԺԸ • ՏԱՐԻ - 18* ձ ւ ա ծ X՛ 4518–՝Աբ շրջան թիւ 247 Խմբագիր՝ ն • ՄԻ8Ա*ԾԱ1ւ ԳԻՆ՛ 3 խնդիրները, որպէսզի կարելի ըլլայ յառաշ\ տանիլ
պիաի
աշխատանքները : Երկրորդ ընգհ ՚ ժոզովը
գումարուի Ուոշինկթնի մէշ՝, յառածի կա յ ապ
ՄԻՐ Խ0ՍՔԸ Տ ա ժ ա Ա հ փ Օ Բ Խ Գավաղափ րիլին , տեսակէտն այն է թէ ներ
Վ կ Մ • ՆաՀանգներու
կա յ նստաշրջան ր սաՀ մ ան ուած չէ ր վի &ելի խըն"
ԻՈՈ$(ԻԼԱՆՈԻ ԹԻԻ Ն Ն Ե Ր Գավալայէն կը գրես Աթէսքի «Աղատ0բ»ին •— գի բներ քննելու։ Ամէն պարագայի մէջ, նախ
Մ եր գաղութը նորէն խռովքի մէջ է ; Վաղ– պէտք է լրացնել նոր կազմակերպութեան մեքենան
ո ւան անո րոշութիւնր ու ա յ ս օ ր ո ւան անգործու եւ զօրացնել, որպէսզի կարենայ դիմանալ այԴ
Մեր մասնաւոր 1^Գլ^ա^էէՏԸ. Լայս0րԷս ամփո– թիւնը րա լա կան չէին կարծես , աՀա նորօրինակ կարգի խնղիրներու ծանրութեան ։ կ՚ըսուի թէ Մ *
փահ՝ Էր Պոլսո յ թուրք մամուլին թունաւոր ր ան դէպքեր ու շշուկներ ալ կուգան տառապեցնել ՆաՀանգներու արտաքին նախարարը Ո՚֊ոշինկթըն
սար կութի ւններն ու սպառնալիքները , խորձրգա զայն։ Ամէն օր րան մը կը պակսի մեր կեանքէն , պիտի երթայ, յատկապէս այս Հարցին Համար։
յին Հ իւպատոսաբանի կատարած արձանագրու տակաւ առ տակաւ կը պակսի գաղութին գիմւս~ Ուրիշ գրոյցի մը Համաձայն , քօ * Միութիւնն ալ,
թեանս առթիւ է գրական ուժը ։կարեւոր է գիտնալ իրողութիւնը եւ որ վերջին պաՀուն յա րո լցած էր (Հունաստանի
Երբ այսքան գրգռի չ լեզու կր գործածեն Պոլսոյ մատը դնել վէրքին վըայ։ խնդի ր ը , Համ աձա յն է ամ երիկեան տեսակէտին %
մ Էջ, կրնաք երեւակա յել թէ ի՛նչ կր գրեն գաւա Բայց ամէն րան կախում ունի Մ ոսկուա յ ի քա
Տէմոթիքայէն մինչեւ Մ է րէ զ սվւռուած ^այ ղաքականութենէն ։ Գալով Անգլիո յ , պաշտօնական
ռական թերթերը , սկսելովդ Ատ ան ա յի Հռչակաւս ր Համ ա յնքները Հ ոգեվարքի օրեր կ՝ անց ընեն ։ Կանգ շրջանակնեբէ կը Հաւաստեն թէ ան կ՛ուզէ որ ան–
Հ՝Բէլօղլան»էն% առած են մ շակութա յին եւ մ ար մնա մ ար զա կան մ իջա պէս քննուին վիճելի խնդիրները, որպէսզի
Վերջերս առիթ ունեցանք բացատրելու թէ շարժումները , տկում ըներ ր եւ մ ի ո ւթ ի ւնն եր ը ։ Տե միանգամ բնգ մ ի շա պարռուի մթնո լորտը ։
ծբագբեալ ներգաղթէ աւելի , խուճապի մ ը Հետե– րեւաթափ է , աշուն ու ցուրտ , խանդ ու իս ան ղա Լոնտոնի մէջ դիտել կուաան թէ անգլ* զօրքը
ւանք են կաաարուած– ա ր ձանագր ո ւ֊թի ւննե ր ը ։ վա ռութ իւն , երգ ՈԼ արեւ մի փնտռեր գերեզմա Տ ուն աստ ան կը գտնուի Գա էակիցներուն գիտու–
Ար գարե ւ , մ իա յն Հա յաս ա ան երթալու Հ ոսասք նատան մ էջ , մ իա յն բան մը խորՀ բգաւո ր պատ թեամբ ։ (Հունաստանի վարչապետը յայտարարեց
մր չէ որ կը նշմ արուի ։ Կացութիւնը ա յնքան ա ն ~ գամ մը կրնայ փրկել այս թշուառ բեկորները, այս առթիլ *—- ^Բրիտանական զօրքը Ցունաստան
.ա ան ելի դարձած է որ , շա ա ե ր ճար մը կը փբն– նե բ գա* ղթ գէպի Հա յրենիք : կը գտնուի Հ ելլէնական կառավարութեան կատար
առեն, մինչեւ ձրանսա , Ամերիկա եւ այլուր գաղ Ուտելիքի պակասութիւն , Հետեւաբար ծիւ– եալ Հա ւան ո ւթե ամբ եւ պար կեշտ օր էն կը գործակ
թելու Համար։ Տեսակ մր կբկնութիւնր 1921 22^ րում , Հիւանդկախ մարմին ու պա բա ուա & Հոգի։ ցի բարեկարգութիւնը վե րաՀ աստատ ելու ՝» ։ Մ իւս
օրերուն , երր առտուն կանուխ արթնցողը անցա Հագնելիքի պակասութիւն , յուսաբեկում ու թբշ~ կողմ է , Տ ունաստան ի Համ ա յնավաբ կուսակցու–
գիր մ ը կը ճարէր եւ շոգենաւ կը նեաուէր , ամ– ո ւ առ ո ւ իժի ւն ։ Ամէն ինչ , ամէն օր կը ոգէ , աղքա թի՚֊նր զեկո յց մր Հ րատարակեց ՝Բա լամ ա թ այի
րողջ ընտանի քուի յ տը կը Հատնի , կը ծախսէ իր վերջին լուման։ ք)ւ խռովութեանց առթիւ , պա՛տտս խան ատ ուո ւթ ի ւն ր
թ՛ուրք մամուլին Հըատարակութիւնները կը ի՛նչ աղքատութիւն կայ մեր շրջանին մէջ։ Մ ար ւլ բեռցնելով Անգլիացիներուն վրայ եւ պաՀ անջելով
լրացնեն պատկերը ։ Երր կառավարութիւնը ի^՜ոյք կա յին ա յս եզե րե րգութիւն ը աւելի զաբգա րուե– անգլ* զօրքը ետ քաշել օր առաջ։
կուտա յ որայնքան սանձարձակ լեղու գործ՜ածեն ցալ դեռ նոր շրջան ըրած լուրով մը , որ կր թուի
անճար փոքրամ ասն ութ ե ան մը Հանգէպ , կը նշա թէ բո լո բովին սուտ չէ : Վերջերս ոստի կանո ւթ իւ ԱՊՍՏԱՄԲԱԿԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄԸ ՊԵԼՈՊՈՆԷՍԻ ՄԷՋ
նակէ թէ մասնաւոր ծրագիր մը ունին, աՀուսար– նը շատ Հետաքրքբուեցաւ Հայերով։ Հայերու ամ - Վերջին լուրերու Համաձայն, Պելոպոնէսի
անգամ դաւադրութիւն
սափ տարածելու եւ Պոլսոյ Հայ գաղութը բողիւս կան ցանկը ձեռքեբուն մէջ, փողոցէ փողոց , պետականները ը սարքած են Տուն աս տան ի միա–
մը ե ւս նոսրացնելու Համար։ տունէ տուն կը պատին եւ գրաց ի Յոյներէն՝ դրա , վեր աՀ ա ս տատ ե լու Համ ար Ե որ–
Այգ ազատութեան շնոբՀիւ, թուրք մամուլը ոչ ցի Հայերու մասին տեղեկութիւնն եր կ՛ուզեն : Ոս կիոս թագաւորը , ոը Լոնաոն կը գտնուի ։ Հինգ
միայն նոր սպառնալիքներ կը տեղայ, այլեւ կ ր– տիկաններէն ոմանք յայտարարած են թէ ^անբաղ Հարիւր ապստամբներ լեռնեըը քաշուած են, միա
նէ կարգ մր խո ս տ ո վան ո ւթ ի ւնն եր որոնք մ ե ^ ա չւ– ձալի» Հայեր բ պիտի աքսորուին : Ոչ ոք Հաւատաց սին տանելով 125 պատանդներ ։ կառավարութիւներ
մէք ունին պատմութեան Համար : երէկ, որովՀեաեւ ոչ ոք կրնայ փաստել թէ այսի՚*ել\ պայմանաժամ տուաւ, որպէսզի անձնատուր ըլլան
Այսպէս , ամ՚էնքն ալ, ուզզակի կամ անուղղայ կամ այնինչ Հայր գործակցած է Պուլկարին Հետ եւ վերադարձնեն պատանդները, որոնցմէ ոմանք
կի , կը Հաստատեն թէ 1914 18ին ՀՀսաիպուեցւՀն եւ վտանգած է ($ո յնբ + րա յց չմոռնանք որ անմե սպյյյննուած են արդէն ։ Պաշտօնական տեղեկու
Հ աշուե յարդարի ենթարկել» Հայ մ՜ողովռւրգը։ ղութիւնը՝ մի շա իր պաշտպանը չունի , ու անմե թեանց Համ աձա յն , Պ ե լո պոն է ս ի մ իա պետ ական
— «Տարակաս Ռուսիա լքեր սահմանամերձ շըր– ղութիւնը երբեմն ալ մեծագոյն յանցանքն է, մա շարժումին կը Հեաեւին \ 5.000 Հոգի , կտա ար ելա–*
ջաններուն մէջ ստեղծեց կադմակերպա/րինններ նաւանդ միջավայրի մր մէջ, ուր Հազար Հազար ոլէս զինուած ա բ դի ա կան գէն քե րով , որսանք ճար
ււրոնք յանդդնեցան կռնակէն զարնել թտսըք բա* ներով Հաղգոլթիւն»ին փոխեցին , եզան Հէ*ֆ» ել ուած են Հետեւեալ ազբիւբներէն * 1. էլասի զէն
նակը : Ասիկա բնականաբար ենթ-ականերա-ն վրայ ձիձ՚Հ , դարձան մատնիչ ու լրտես։ Հիմա որ օրեբբ քերը * 2, Անգլիացիներուն կողմ է յունական բա
հրաւիրեց աշխարհի ամէնէն արդար փոխադար պայծառացած են , յանցաւոր մր կբ փնտռուի նա կին սաՀմանուած զէնքեր , 3. քաղաքացինե
ձութիւնը, եւ մենք ստիաուեցանք կամայ - ակա պատմուելու Համար, ու չեն գտներ, վասնզի իրար րու կոզմէ յանձն ուա ծ զէնքեր , 1944 Գեկտեմբեբի
մայ կռխ կռտել եւ կրակը մարել» (թասվիր , 24 չտեսնելու կուգան , վասնզի իրարու եզբայր են : զինաթավւութենէն վերջը ւ
Դեկտեմբեր 1944)։ Դատարաններ ր երթաք, եւ Հայերը ամբ աս տա
մա ր՛՝
(\է միայն խոստովանութիւն, այլեւ արղա– նողները տեսնէք, ամէնէն վարի խաւերէն ԼիրաԽւՕի հ ւ Ս ո ^ ի պ 0ՏVI^
ր այ ա մ Հայածինէ՝ Սարսափներուս ւ Երեսուն ա Աւ զիկ , գինովներ , ա բկածա խնդի րնե ր , խաղւ ՚մու–
րի վեր^ն ալ, նոյն պատմութիւնը, նոյն բառերով։ ներ եւ դրամաշորթներ Հ Մարգ կը պժգայ զանոնք ղինաոէԱեդ խղուիԱ
Եւ նոյն ձգտումը վերսկսելու, սպանդը՛ տեսնելով ։ Տոքթ* Գայըլեանը զոՀ ռնառ ա ւս %
— « ճիշդ է որ Թուրքերը շատ համբերատար տեսակ մ արգոց չարակամ ո լթիւնն եր ո ւն ։ ք՝աբե– Աուբիոյ վարչապետր Հաղորդեց թէ ճէզիրէի
են, բայց այսօր չափազանց փափուկ է շրջանը, եւ րախտաբար , վերջերս կարգ մը պատուալոը 0ոյ– եւ Եփրատի շրջաններու օտար զինուորները պիտի
,
նախկին տկար Օսմ– կայսրութեան տեղ գոյութիւն ներ օգնութեան եկան Հայ ամբաստանեալներուն քաշուին այս ուրբաթէն սկսեալ։ Պարպում բ պիտի
ունի արթուն Թուրքիա մը որ աչալուրջ կր հսկէ» : ւիա ստեցին ու վկա յո ւթ իւննեբ տուին ։ Այս աշխա լրանայ Փետրուար եին , երբ սուրիականգրօշը պի
տանքներ ուն շնոբՀ իւ անպարտ ա բձա կո ւե ց ան Տ ի զ ՜
ՊոլսաՀայ ողորմելի , վախկոտ թերթ մր , տի ծածանի զօրանոցներուն եւ օդակայաններուն
Հ \յո ր Լուր > Համարձակեր է քանի մր գիտողու– բան Պ լէճետնր եւ Թ" բոս եան եղբայրները։ վրայ ։ կը կարծուի թէ բոլոր օտար ղինուորներու
թիւններ սահեցնել, րսելու Համար թէ փոքրա– Կ՚ըսեն թէ քակուած է կծ՜իկին ծայրը ։ Այսօր , պարպումը սլիաի լրանայ երկու ամիսէն ։
մասնութիւնները Հաւասարութիւն չեն վայելեր : Գ* ավալԼալււնԲակ լ եւ առեւտրակւան լ ԱՍ աարլգ՛իզսլ՛" ^՚է,փլԱք՚Քք՝ «֊ * I -ՐI է* յ Ր Ն. #*
եանր - իր բետա նիքով միասին ՆՈ7՝
Եւ աՀա նոր փոթորիկ մր*— (Vւր այսքան ազա– - ոստիկանութե– դ ա ^ ի Ո ր Ա ^ք«^Ա Ո1թթ^Ը
աութիւն վայելեր էիք, ապերախտներ .•. նէն Հ բամ ան ստացաւ , տաս բ օրուան ընթացքին
Պաշտօնական մարմիններուն Հաւաստիքներն II ո ւնաստանէն Հեռանալու* * * ։ ԱնՀաւանական չէ ,
անղամ անղօր են եղած։ Թ՛ուրք մամա Ա։ միաբե– որ շուտ՛ո՛վ կրնանք գտնուիլ նմանօրինակ նոր ինչպէս Հաղորդած էինք երէկ , նոր գաՀ լիճ ին
րան կր սլաՀանշՀԷ որ Հա յերր ծունկի գան եւ ՚էմե– Հրամաններու առջեւ։ Տր֊ամայէն ալ ութ Հայ ըն կազմութիւնը յանձնոլեցալ Պ* Ֆէլիքս Կուէնի, ո–
գա՚՚յ» արտասանեն Հրապարակաւ, Հին թէ նոր տանիքներ Հրաման ստացաք են մեկնելու Տունաս– րուն թեկնածութիւնը գրած էին Համայնավարնե
հլմեղքեբու՚ֆ Համար։ տանէն։ Հեռագրով գիմում կատարուեցաւ Ազգ* րը, մերժելով միւս րնկեբվարական թեկնածուն ,
Այս առթիւ, կարելի" էր Հարցնել թէ Պոլսոյ Կեգր* Վ ար չո ւ թ ե ան : Պ* Վէնսան Օրիոլ։ Երեք Հոսանքները Համաձայ
խորՀրգային Հիւպատոսարանը ինչո՛ւ կը գոՀանայ ԽՄԲ* Աթէնքի Ազգ* վարչութեան դիմու նած ըլլալով, ԱաՀմ անագի ր ժողով ր Հաւանութիւն
է մեկնելու Հրամանին
ձեւական արձանագրուի՛իւննե րով., փոխանակ մէկ մին վրայ, յետաձգուած յայտնեց առանց դժուարութեան , քանի որ Պ՝ Ֆէ–
անգամ էն շոգենաւ գնելու գիմ ողներ ը : գործադրութիւնը : 1իքս Կոլէն ԱաՀմանագիր ժողովյին նախագաՀ
թուրքիան ոչ Ֆրանսա է , ոչ ալ Սուբիա-Լի– ընտրուած էր միաձայնութեամբ։ ՛կորէն ընկերվա
բ ա՛ն ա՛ն , որպէսզի ներգաղթի Համար արձանա րական պիտի ԸՀԼա՝յ ԱաՀմանագիր ժոզովին նախտ–
գրուած րաղմութիւ ններր կարենան –.կարգի սպա ՆԻՒՐԸՆՊԷՐԿԻ ԳԱՏԱՎԱՐՈՒՒԵԱՆ վեըԱո գահը :
յայտարա
սել , առանց կասկած ի ել վախի : Աւելի գէչ , եթէ նիստին մէէ՝, ֆրանսական դատախաղը 150.000 Հո Նոր վարչապետը 62 տարեկան է : Հ ա յ ր ը եւ~
աւարառութիւն–
ա րտմագրո ւթ իւննե ր ր շօշափելոլ փորձ մըն է որ րեց թէ գրաւման շրջանին առ նուաղն մայրը ուսուցիչ էին, եւ անոնցմէ ժառանգած է
կր կատարուի Տ գի մեռաձ– են սնունդի պակասէն , սովորութիւն մը , մատիտով զարնել սեղանին X
Եթէ անծանօթ էին միջավայրին, թուրք մա ներէն եւ զանազան զրկանքներէ եւ թէ ազդին ա– Երեսփոխան Պուշ տիւ (հոնի շրջանին , Պ՝ *եէ~
մուլին Վայնասունը բաւական չէ"ր աւելի ԼՐշ\°բէս ոսոխութիւնը խանգարուած է գալիք տարիներու լիքս Կուէն Գիմ աղբ ական լՀակատի Հերոսներէն է9
քննելու Համար խնգիրը։ Հիմա ի՚նչպէս պիաի բնթացքին : Աւելի ահաւոր վիճակի մը մատնուած Գրաւման շրջանին Լոնաոն գնաց Ապանիոյ ճամ -
Հանգստացնեն ափ մը ժողովուրդ , որ կրակն ին են Պելժիան եւ մանաւանդ Հո լան տան : Ֆրանսա բով եւ դարձաւ զօր* տը Կօլի գործօն աջակիցնե
կած՜՝ օգնութիւն կը սպասէ աէ՚էն ել ձախէն : չորս տարուան ընթացքին 632 միլիառ ֆրանք վը– րէն մէկը։ Սպանիացիները ձերբակալած էին,
Այսպէս կամ այնպէս, ծանր տագնապի մը ճաբած է , գերմ ան զօրքը պատսպարելու եւ կե բայց յաջողեց ալ ազատիլ, Անգլիացի ձեւանալով
մատնուած է Պոլսոյ Հայ գաղութը, Հակառակ րակրելու Համար։ եւ կարգ մբ թուղթեր ներկայացնելով։ կինն ալ
Հաւատարմութեան բոլոր ցոյցերուն եւ նիւթական ՊԵԼԺԻՈ8 թագաւորը, որ Զուիցերիա կր ծածկեց իր փախուստը , ամէն ՚ ո ե ղ պատմելով թէ
աՀագին զոՀողութեանց յ գտնուի, առաջարկեց Հանրաքուէ կատարել, Հաս փախած է ուրիշ կնոջ մը Հետ։ ատ չանցած այր
թուրք մամուլին խոստովանս ւթիւններր ան կնալու Համար ժողովուրդին տրամաղրութիւն– ել կին իրար գտան ճիպրալթարի մէջ։
գամ մը եւս կ՚ապացուցանեն թէ նոր գաւեր կբ ՚եերը իր վերադարձի մասին։ կառավարութիւնր Նոր վար չապետր գրականութեան պսակաւոր
սարք՛՛ւին: վճռապէս մեբժեց , Հակաստհմանագրական գտնե կ եւ փաս տա բաս \907էնիվեր։ Րնկեբվարական
Շ– լով ա յս առաջարկը: կուսակցութեան միացաւ 1 9 0 4 ^ ։ Աէկն է այն 80–
Fonds A.R.A.M
* Տ ^ Օ Ա 0. .Տ 376.286 Իամ՚փ եւ Ց ո ւ Ա ա ս տ ա Դ
խ(»դխԱհդ
օ^շէշսւ՚-ք՚ւ-օթոտէ^ւտ : տշւլ ա տ տ ձ & ա յ
17, 8ատ Օտաստւատ - ՐՃ&1Տ (13՛)
761.։ Շ08. 15-70 - Շ. Շ. Բ. ք»«ւա 1678-63
ք|Ժ՚եԵԳԻՆ–– Տաք. ^0, 6աս*ս. 400, Յամս. 200 ֆրանյ Լօնտոնի թերթերը կը գրեն թէ Մ • Նահանգ–
ներոլ պատուիրակութիւն ը կ՛ուզէ Մ իացեալ Ազ
\^«ո<1ք6օւ 25 յ&աԴ6ք 1946 Ուրբաթ 25 Յունուար գերու յառաչԴկայ ժոզովին ձգել իրանի, 6ոլնաս–
տանի ել Հո լան տա կան Հնդկաստանի վերաբերեալ
ԺԸ • ՏԱՐԻ - 18* ձ ւ ա ծ X՛ 4518–՝Աբ շրջան թիւ 247 Խմբագիր՝ ն • ՄԻ8Ա*ԾԱ1ւ ԳԻՆ՛ 3 խնդիրները, որպէսզի կարելի ըլլայ յառաշ\ տանիլ
պիաի
աշխատանքները : Երկրորդ ընգհ ՚ ժոզովը
գումարուի Ուոշինկթնի մէշ՝, յառածի կա յ ապ
ՄԻՐ Խ0ՍՔԸ Տ ա ժ ա Ա հ փ Օ Բ Խ Գավաղափ րիլին , տեսակէտն այն է թէ ներ
Վ կ Մ • ՆաՀանգներու
կա յ նստաշրջան ր սաՀ մ ան ուած չէ ր վի &ելի խըն"
ԻՈՈ$(ԻԼԱՆՈԻ ԹԻԻ Ն Ն Ե Ր Գավալայէն կը գրես Աթէսքի «Աղատ0բ»ին •— գի բներ քննելու։ Ամէն պարագայի մէջ, նախ
Մ եր գաղութը նորէն խռովքի մէջ է ; Վաղ– պէտք է լրացնել նոր կազմակերպութեան մեքենան
ո ւան անո րոշութիւնր ու ա յ ս օ ր ո ւան անգործու եւ զօրացնել, որպէսզի կարենայ դիմանալ այԴ
Մեր մասնաւոր 1^Գլ^ա^էէՏԸ. Լայս0րԷս ամփո– թիւնը րա լա կան չէին կարծես , աՀա նորօրինակ կարգի խնղիրներու ծանրութեան ։ կ՚ըսուի թէ Մ *
փահ՝ Էր Պոլսո յ թուրք մամուլին թունաւոր ր ան դէպքեր ու շշուկներ ալ կուգան տառապեցնել ՆաՀանգներու արտաքին նախարարը Ո՚֊ոշինկթըն
սար կութի ւններն ու սպառնալիքները , խորձրգա զայն։ Ամէն օր րան մը կը պակսի մեր կեանքէն , պիտի երթայ, յատկապէս այս Հարցին Համար։
յին Հ իւպատոսաբանի կատարած արձանագրու տակաւ առ տակաւ կը պակսի գաղութին գիմւս~ Ուրիշ գրոյցի մը Համաձայն , քօ * Միութիւնն ալ,
թեանս առթիւ է գրական ուժը ։կարեւոր է գիտնալ իրողութիւնը եւ որ վերջին պաՀուն յա րո լցած էր (Հունաստանի
Երբ այսքան գրգռի չ լեզու կր գործածեն Պոլսոյ մատը դնել վէրքին վըայ։ խնդի ր ը , Համ աձա յն է ամ երիկեան տեսակէտին %
մ Էջ, կրնաք երեւակա յել թէ ի՛նչ կր գրեն գաւա Բայց ամէն րան կախում ունի Մ ոսկուա յ ի քա
Տէմոթիքայէն մինչեւ Մ է րէ զ սվւռուած ^այ ղաքականութենէն ։ Գալով Անգլիո յ , պաշտօնական
ռական թերթերը , սկսելովդ Ատ ան ա յի Հռչակաւս ր Համ ա յնքները Հ ոգեվարքի օրեր կ՝ անց ընեն ։ Կանգ շրջանակնեբէ կը Հաւաստեն թէ ան կ՛ուզէ որ ան–
Հ՝Բէլօղլան»էն% առած են մ շակութա յին եւ մ ար մնա մ ար զա կան մ իջա պէս քննուին վիճելի խնդիրները, որպէսզի
Վերջերս առիթ ունեցանք բացատրելու թէ շարժումները , տկում ըներ ր եւ մ ի ո ւթ ի ւնն եր ը ։ Տե միանգամ բնգ մ ի շա պարռուի մթնո լորտը ։
ծբագբեալ ներգաղթէ աւելի , խուճապի մ ը Հետե– րեւաթափ է , աշուն ու ցուրտ , խանդ ու իս ան ղա Լոնտոնի մէջ դիտել կուաան թէ անգլ* զօրքը
ւանք են կաաարուած– ա ր ձանագր ո ւ֊թի ւննե ր ը ։ վա ռութ իւն , երգ ՈԼ արեւ մի փնտռեր գերեզմա Տ ուն աստ ան կը գտնուի Գա էակիցներուն գիտու–
Ար գարե ւ , մ իա յն Հա յաս ա ան երթալու Հ ոսասք նատան մ էջ , մ իա յն բան մը խորՀ բգաւո ր պատ թեամբ ։ (Հունաստանի վարչապետը յայտարարեց
մր չէ որ կը նշմ արուի ։ Կացութիւնը ա յնքան ա ն ~ գամ մը կրնայ փրկել այս թշուառ բեկորները, այս առթիլ *—- ^Բրիտանական զօրքը Ցունաստան
.ա ան ելի դարձած է որ , շա ա ե ր ճար մը կը փբն– նե բ գա* ղթ գէպի Հա յրենիք : կը գտնուի Հ ելլէնական կառավարութեան կատար
առեն, մինչեւ ձրանսա , Ամերիկա եւ այլուր գաղ Ուտելիքի պակասութիւն , Հետեւաբար ծիւ– եալ Հա ւան ո ւթե ամբ եւ պար կեշտ օր էն կը գործակ
թելու Համար։ Տեսակ մր կբկնութիւնր 1921 22^ րում , Հիւանդկախ մարմին ու պա բա ուա & Հոգի։ ցի բարեկարգութիւնը վե րաՀ աստատ ելու ՝» ։ Մ իւս
օրերուն , երր առտուն կանուխ արթնցողը անցա Հագնելիքի պակասութիւն , յուսաբեկում ու թբշ~ կողմ է , Տ ունաստան ի Համ ա յնավաբ կուսակցու–
գիր մ ը կը ճարէր եւ շոգենաւ կը նեաուէր , ամ– ո ւ առ ո ւ իժի ւն ։ Ամէն ինչ , ամէն օր կը ոգէ , աղքա թի՚֊նր զեկո յց մր Հ րատարակեց ՝Բա լամ ա թ այի
րողջ ընտանի քուի յ տը կը Հատնի , կը ծախսէ իր վերջին լուման։ ք)ւ խռովութեանց առթիւ , պա՛տտս խան ատ ուո ւթ ի ւն ր
թ՛ուրք մամուլին Հըատարակութիւնները կը ի՛նչ աղքատութիւն կայ մեր շրջանին մէջ։ Մ ար ւլ բեռցնելով Անգլիացիներուն վրայ եւ պաՀ անջելով
լրացնեն պատկերը ։ Երր կառավարութիւնը ի^՜ոյք կա յին ա յս եզե րե րգութիւն ը աւելի զաբգա րուե– անգլ* զօրքը ետ քաշել օր առաջ։
կուտա յ որայնքան սանձարձակ լեղու գործ՜ածեն ցալ դեռ նոր շրջան ըրած լուրով մը , որ կր թուի
անճար փոքրամ ասն ութ ե ան մը Հանգէպ , կը նշա թէ բո լո բովին սուտ չէ : Վերջերս ոստի կանո ւթ իւ ԱՊՍՏԱՄԲԱԿԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄԸ ՊԵԼՈՊՈՆԷՍԻ ՄԷՋ
նակէ թէ մասնաւոր ծրագիր մը ունին, աՀուսար– նը շատ Հետաքրքբուեցաւ Հայերով։ Հայերու ամ - Վերջին լուրերու Համաձայն, Պելոպոնէսի
անգամ դաւադրութիւն
սափ տարածելու եւ Պոլսոյ Հայ գաղութը բողիւս կան ցանկը ձեռքեբուն մէջ, փողոցէ փողոց , պետականները ը սարքած են Տուն աս տան ի միա–
մը ե ւս նոսրացնելու Համար։ տունէ տուն կը պատին եւ գրաց ի Յոյներէն՝ դրա , վեր աՀ ա ս տատ ե լու Համ ար Ե որ–
Այգ ազատութեան շնոբՀիւ, թուրք մամուլը ոչ ցի Հայերու մասին տեղեկութիւնն եր կ՛ուզեն : Ոս կիոս թագաւորը , ոը Լոնաոն կը գտնուի ։ Հինգ
միայն նոր սպառնալիքներ կը տեղայ, այլեւ կ ր– տիկաններէն ոմանք յայտարարած են թէ ^անբաղ Հարիւր ապստամբներ լեռնեըը քաշուած են, միա
նէ կարգ մր խո ս տ ո վան ո ւթ ի ւնն եր որոնք մ ե ^ ա չւ– ձալի» Հայեր բ պիտի աքսորուին : Ոչ ոք Հաւատաց սին տանելով 125 պատանդներ ։ կառավարութիւներ
մէք ունին պատմութեան Համար : երէկ, որովՀեաեւ ոչ ոք կրնայ փաստել թէ այսի՚*ել\ պայմանաժամ տուաւ, որպէսզի անձնատուր ըլլան
Այսպէս , ամ՚էնքն ալ, ուզզակի կամ անուղղայ կամ այնինչ Հայր գործակցած է Պուլկարին Հետ եւ վերադարձնեն պատանդները, որոնցմէ ոմանք
կի , կը Հաստատեն թէ 1914 18ին ՀՀսաիպուեցւՀն եւ վտանգած է ($ո յնբ + րա յց չմոռնանք որ անմե սպյյյննուած են արդէն ։ Պաշտօնական տեղեկու
Հ աշուե յարդարի ենթարկել» Հայ մ՜ողովռւրգը։ ղութիւնը՝ մի շա իր պաշտպանը չունի , ու անմե թեանց Համ աձա յն , Պ ե լո պոն է ս ի մ իա պետ ական
— «Տարակաս Ռուսիա լքեր սահմանամերձ շըր– ղութիւնը երբեմն ալ մեծագոյն յանցանքն է, մա շարժումին կը Հեաեւին \ 5.000 Հոգի , կտա ար ելա–*
ջաններուն մէջ ստեղծեց կադմակերպա/րինններ նաւանդ միջավայրի մր մէջ, ուր Հազար Հազար ոլէս զինուած ա բ դի ա կան գէն քե րով , որսանք ճար
ււրոնք յանդդնեցան կռնակէն զարնել թտսըք բա* ներով Հաղգոլթիւն»ին փոխեցին , եզան Հէ*ֆ» ել ուած են Հետեւեալ ազբիւբներէն * 1. էլասի զէն
նակը : Ասիկա բնականաբար ենթ-ականերա-ն վրայ ձիձ՚Հ , դարձան մատնիչ ու լրտես։ Հիմա որ օրեբբ քերը * 2, Անգլիացիներուն կողմ է յունական բա
հրաւիրեց աշխարհի ամէնէն արդար փոխադար պայծառացած են , յանցաւոր մր կբ փնտռուի նա կին սաՀմանուած զէնքեր , 3. քաղաքացինե
ձութիւնը, եւ մենք ստիաուեցանք կամայ - ակա պատմուելու Համար, ու չեն գտներ, վասնզի իրար րու կոզմէ յանձն ուա ծ զէնքեր , 1944 Գեկտեմբեբի
մայ կռխ կռտել եւ կրակը մարել» (թասվիր , 24 չտեսնելու կուգան , վասնզի իրարու եզբայր են : զինաթավւութենէն վերջը ւ
Դեկտեմբեր 1944)։ Դատարաններ ր երթաք, եւ Հայերը ամբ աս տա
մա ր՛՝
(\է միայն խոստովանութիւն, այլեւ արղա– նողները տեսնէք, ամէնէն վարի խաւերէն ԼիրաԽւՕի հ ւ Ս ո ^ ի պ 0ՏVI^
ր այ ա մ Հայածինէ՝ Սարսափներուս ւ Երեսուն ա Աւ զիկ , գինովներ , ա բկածա խնդի րնե ր , խաղւ ՚մու–
րի վեր^ն ալ, նոյն պատմութիւնը, նոյն բառերով։ ներ եւ դրամաշորթներ Հ Մարգ կը պժգայ զանոնք ղինաոէԱեդ խղուիԱ
Եւ նոյն ձգտումը վերսկսելու, սպանդը՛ տեսնելով ։ Տոքթ* Գայըլեանը զոՀ ռնառ ա ւս %
— « ճիշդ է որ Թուրքերը շատ համբերատար տեսակ մ արգոց չարակամ ո լթիւնն եր ո ւն ։ ք՝աբե– Աուբիոյ վարչապետր Հաղորդեց թէ ճէզիրէի
են, բայց այսօր չափազանց փափուկ է շրջանը, եւ րախտաբար , վերջերս կարգ մը պատուալոը 0ոյ– եւ Եփրատի շրջաններու օտար զինուորները պիտի
,
նախկին տկար Օսմ– կայսրութեան տեղ գոյութիւն ներ օգնութեան եկան Հայ ամբաստանեալներուն քաշուին այս ուրբաթէն սկսեալ։ Պարպում բ պիտի
ունի արթուն Թուրքիա մը որ աչալուրջ կր հսկէ» : ւիա ստեցին ու վկա յո ւթ իւննեբ տուին ։ Այս աշխա լրանայ Փետրուար եին , երբ սուրիականգրօշը պի
տանքներ ուն շնոբՀ իւ անպարտ ա բձա կո ւե ց ան Տ ի զ ՜
ՊոլսաՀայ ողորմելի , վախկոտ թերթ մր , տի ծածանի զօրանոցներուն եւ օդակայաններուն
Հ \յո ր Լուր > Համարձակեր է քանի մր գիտողու– բան Պ լէճետնր եւ Թ" բոս եան եղբայրները։ վրայ ։ կը կարծուի թէ բոլոր օտար ղինուորներու
թիւններ սահեցնել, րսելու Համար թէ փոքրա– Կ՚ըսեն թէ քակուած է կծ՜իկին ծայրը ։ Այսօր , պարպումը սլիաի լրանայ երկու ամիսէն ։
մասնութիւնները Հաւասարութիւն չեն վայելեր : Գ* ավալԼալււնԲակ լ եւ առեւտրակւան լ ԱՍ աարլգ՛իզսլ՛" ^՚է,փլԱք՚Քք՝ «֊ * I -ՐI է* յ Ր Ն. #*
եանր - իր բետա նիքով միասին ՆՈ7՝
Եւ աՀա նոր փոթորիկ մր*— (Vւր այսքան ազա– - ոստիկանութե– դ ա ^ ի Ո ր Ա ^ք«^Ա Ո1թթ^Ը
աութիւն վայելեր էիք, ապերախտներ .•. նէն Հ բամ ան ստացաւ , տաս բ օրուան ընթացքին
Պաշտօնական մարմիններուն Հաւաստիքներն II ո ւնաստանէն Հեռանալու* * * ։ ԱնՀաւանական չէ ,
անղամ անղօր են եղած։ Թ՛ուրք մամա Ա։ միաբե– որ շուտ՛ո՛վ կրնանք գտնուիլ նմանօրինակ նոր ինչպէս Հաղորդած էինք երէկ , նոր գաՀ լիճ ին
րան կր սլաՀանշՀԷ որ Հա յերր ծունկի գան եւ ՚էմե– Հրամաններու առջեւ։ Տր֊ամայէն ալ ութ Հայ ըն կազմութիւնը յանձնոլեցալ Պ* Ֆէլիքս Կուէնի, ո–
գա՚՚յ» արտասանեն Հրապարակաւ, Հին թէ նոր տանիքներ Հրաման ստացաք են մեկնելու Տունաս– րուն թեկնածութիւնը գրած էին Համայնավարնե
հլմեղքեբու՚ֆ Համար։ տանէն։ Հեռագրով գիմում կատարուեցաւ Ազգ* րը, մերժելով միւս րնկեբվարական թեկնածուն ,
Այս առթիւ, կարելի" էր Հարցնել թէ Պոլսոյ Կեգր* Վ ար չո ւ թ ե ան : Պ* Վէնսան Օրիոլ։ Երեք Հոսանքները Համաձայ
խորՀրգային Հիւպատոսարանը ինչո՛ւ կը գոՀանայ ԽՄԲ* Աթէնքի Ազգ* վարչութեան դիմու նած ըլլալով, ԱաՀմ անագի ր ժողով ր Հաւանութիւն
է մեկնելու Հրամանին
ձեւական արձանագրուի՛իւննե րով., փոխանակ մէկ մին վրայ, յետաձգուած յայտնեց առանց դժուարութեան , քանի որ Պ՝ Ֆէ–
անգամ էն շոգենաւ գնելու գիմ ողներ ը : գործադրութիւնը : 1իքս Կոլէն ԱաՀմանագիր ժողովյին նախագաՀ
թուրքիան ոչ Ֆրանսա է , ոչ ալ Սուբիա-Լի– ընտրուած էր միաձայնութեամբ։ ՛կորէն ընկերվա
բ ա՛ն ա՛ն , որպէսզի ներգաղթի Համար արձանա րական պիտի ԸՀԼա՝յ ԱաՀմանագիր ժոզովին նախտ–
գրուած րաղմութիւ ններր կարենան –.կարգի սպա ՆԻՒՐԸՆՊԷՐԿԻ ԳԱՏԱՎԱՐՈՒՒԵԱՆ վեըԱո գահը :
յայտարա
սել , առանց կասկած ի ել վախի : Աւելի գէչ , եթէ նիստին մէէ՝, ֆրանսական դատախաղը 150.000 Հո Նոր վարչապետը 62 տարեկան է : Հ ա յ ր ը եւ~
աւարառութիւն–
ա րտմագրո ւթ իւննե ր ր շօշափելոլ փորձ մըն է որ րեց թէ գրաւման շրջանին առ նուաղն մայրը ուսուցիչ էին, եւ անոնցմէ ժառանգած է
կր կատարուի Տ գի մեռաձ– են սնունդի պակասէն , սովորութիւն մը , մատիտով զարնել սեղանին X
Եթէ անծանօթ էին միջավայրին, թուրք մա ներէն եւ զանազան զրկանքներէ եւ թէ ազդին ա– Երեսփոխան Պուշ տիւ (հոնի շրջանին , Պ՝ *եէ~
մուլին Վայնասունը բաւական չէ"ր աւելի ԼՐշ\°բէս ոսոխութիւնը խանգարուած է գալիք տարիներու լիքս Կուէն Գիմ աղբ ական լՀակատի Հերոսներէն է9
քննելու Համար խնգիրը։ Հիմա ի՚նչպէս պիաի բնթացքին : Աւելի ահաւոր վիճակի մը մատնուած Գրաւման շրջանին Լոնաոն գնաց Ապանիոյ ճամ -
Հանգստացնեն ափ մը ժողովուրդ , որ կրակն ին են Պելժիան եւ մանաւանդ Հո լան տան : Ֆրանսա բով եւ դարձաւ զօր* տը Կօլի գործօն աջակիցնե
կած՜՝ օգնութիւն կը սպասէ աէ՚էն ել ձախէն : չորս տարուան ընթացքին 632 միլիառ ֆրանք վը– րէն մէկը։ Սպանիացիները ձերբակալած էին,
Այսպէս կամ այնպէս, ծանր տագնապի մը ճաբած է , գերմ ան զօրքը պատսպարելու եւ կե բայց յաջողեց ալ ազատիլ, Անգլիացի ձեւանալով
մատնուած է Պոլսոյ Հայ գաղութը, Հակառակ րակրելու Համար։ եւ կարգ մբ թուղթեր ներկայացնելով։ կինն ալ
Հաւատարմութեան բոլոր ցոյցերուն եւ նիւթական ՊԵԼԺԻՈ8 թագաւորը, որ Զուիցերիա կր ծածկեց իր փախուստը , ամէն ՚ ո ե ղ պատմելով թէ
աՀագին զոՀողութեանց յ գտնուի, առաջարկեց Հանրաքուէ կատարել, Հաս փախած է ուրիշ կնոջ մը Հետ։ ատ չանցած այր
թուրք մամուլին խոստովանս ւթիւններր ան կնալու Համար ժողովուրդին տրամաղրութիւն– ել կին իրար գտան ճիպրալթարի մէջ։
գամ մը եւս կ՚ապացուցանեն թէ նոր գաւեր կբ ՚եերը իր վերադարձի մասին։ կառավարութիւնր Նոր վար չապետր գրականութեան պսակաւոր
սարք՛՛ւին: վճռապէս մեբժեց , Հակաստհմանագրական գտնե կ եւ փաս տա բաս \907էնիվեր։ Րնկեբվարական
Շ– լով ա յս առաջարկը: կուսակցութեան միացաւ 1 9 0 4 ^ ։ Աէկն է այն 80–
Fonds A.R.A.M
