Page 25 - ARM_19-1946_01

8 ԱՌԱ» 3

ՊՈՒՏ ՝Մ ԾԻԾԱՂ. գռբձ-չլ, ե՜ս ալ իմ աչիյաաանքի բամինս կ՛՛ուզեմ 0 ՊհոցԽԿաԱի ԱուագաԽւՕդհււը
բա­
բերել անոր , տալով օ՜րագիր ֊ կանոնագրի

նաձեւ մլլ, ոբ կարենայ բոլոր գոյութիւն ունեցող

Արէւհստ ք1ֆո> թ հԱսպածա րհանա, կամ կազմուելիք Միութիւններուն Հաւասարապէս Առաջին մ ասին մէջ Հետաքրքրական էր յա–

հ՜աո-այել : ջորդաբար լսել ֆրանսական դ ռուսական , սպա­

Աաենր եկած է կարծեմ , ամուր Հիմերու վյ՚այ Օրինակ՝ Հա յ \,պա բավաճաոՖե բու ԸնգՀ* նիական եւ Հայ ժողովյրգական երդերէն գեղեցիկ
Միութիւն :
դ՛նելու^ Ա էութիւն կազմելու արՀեսար։ նմոյշնեբ։ Այս մերձեցումը աւելի որոշ կերպով

Համրանքր ծանօթ չէ ինծի թէ՛ որքան Միո1՝ ԾՐԱԳԻՐ - ԿԱՆՈՆԱԳԻՐ զգալի կը դարձնէր թէ ինչպէս ժամանակին եւ մի–

թ իւններ ուն ինք այս մրտյաս էտն՝. Աաեն մըդ յամառ Մխւթհսմա նպատակն է, Ա– Հայը անպայման ջ՚՜*ցին մէջ իրարմէ Հեռու ծնած ֆոքլորներու ար­

ԳՐոձ° ^֊ԼՀ ԼՐ2յ>Բ մեր ազդայէն շր^անակներու մէջ* Հայ պահել՝ հոգիով, մարմնով, նկարագրով ե ւ մատները երբեմն այնքան կը մօտենան իրարուդ

թէ Հաբիւրբ րաւական մր անցած է անոնց թիւ՜ր * իր բոլոր յատկութիւններով : թէ ինչպէս մեր երդերուն ետին կը նշմարուի սա–

Ներկայիս ճիգ մր կա յ դ զանոնք մէկ կոթի ՚/ւ՚՜ Բ– • Սատարել հայ մշակոյթի գարգացման : կա յն մ իջերկրականեան կւսսլո յա ի Հեռաւո ր խորք

բայ խուրձելու : Թէեւ աղուոր դաղափարճ սակայն Գ– Հայաստանը , իր քսակէն աւելի սիրցնել ա – մր : (յո յնպէ ս դ զանագան գա շնտլո ր ո ւմներ ո ւն քով

այս մի՚ոքր շաա գործնական չերել ար ինծի -> ՛Ա­ նոր : 1Լաբդապետինը կը զատորոշուէր իր մանեակի

մար սա մ ո ղո ւիր դա ՛Լա ր –ւապեաակա գա­ 1՛ • Աշխատիլ, համերաշխութիւնը գոնէ մա­ թափանցութեամբը դ որ այնքան գուրգուրանքով
սամբ ներարկելու անոր մէջ : Ե • Հայը Հայուհի–
րուն մէջ՛. Ս ասնաւո րասչէ ս նկատի պէաք է առնել նհբոլ հետ ամուսնացնելու համար , օբիոբդնեբուն կբ պարուրէ մեր ցեզային աւանդները դ ել կը թուի
սորվեցնել հայ աղաքը գրաւելու միջոցները : Զ •
Հա յերուս ան կա իյ ա սլա շւո նկարազիրր ՚ Աշխատիլ, որ մեր անդամները միայն մեր Միու­ ըլ՛՛լալ պատուէր մր իր յաջորդներուն՝ Հասարակէն
թեան օգտակար ըլլան եւ անոր ուժեղացումին մի­
Բայց դ որաէսղի ազդր ուժեղանա յ դ սլէաք է այն ււատարեն: է– ՛Նոր սերունդին այբուբէն սոր­ խուսաւիելոլ :
վեցնելու համար , շաբաթական գոնէ կէս ժամ հա­
(քիութիւններոլ բաժնել զայն*** յերէն դասախօսութիւննեբ հաստատել : Տիկին ՀՀՇՀՅԼ1 իր Համոզիչ մեկնութիւնովը ,

Այո կէ*"ր օգաակար է , կարդ մր տեսակէտնե­ « Միութիւնս անկախ է : Անոր կրնան անդա­ Տիկին Պյշէօհշ* իր գրաւիչ եւ նրբօրէն այլազան
մակցիլ երկու սեռէ բոլոր անկախ Հայերը՝ ւսոանց
րով ալ. ՝Ա * որքան րազմաթիլ (ԼԼԼան կազմակեր֊ դաւանանքի , կուսակցական եւ տեսակէտի խտրու­ էւաեւՇովը կը ներկայացնէին օտար երգերը Հ Յայտ­
թեան , պայմանաւ ոբ Հայաստանը անվերաաահ–
սլոլթ իւննե ր ր դ այնքան շաա թիւուէ վարչական ան­ օբէն ել անքննադատ կերպով սիրեն եւ անոր «հա­ նութիւն մըն էր Օր • 71՝չգալացեանբ Հայ երդերուն
կառակորդներուն» երես չտան» :
դամի սլէաք կր աեսնռլի ։ ք)*֊բեմն , պարզ անդամ– մ էջ ։ Ղ՝մ ո լա ր չէ շնորՀ ալի Օրիորդին Հ ամ ար նա­

ներու թիւր կր նուաղի կամ կ*անշքանա ք դնոյնիսկդ խատեսել ոչ մ իա յն Հ ա յ կա կան դ ա յլեւմիջագգա յին

ուրիշ Ա իութիւննե րէն դ վարչական անգամի փո– Գ՛ԻՐՔ մը դ երբ ան պիտի կրնայ Լիովին օգտագոր­

իյաոութեան սլէաքր զգալի կր դառնայ : ծել իր առողջ ել գեղեցիկ ձայնին բոլոր կարելիու­

Այո կեր՛""՛/* րնգՀանուր անգամ՚ական ժողո­ թիւնն եբը Հ

վի տաղտուկէնկ՚աղաաին Ա* իութ իւննե ր ր ։ Երկրորդ մ ասը ամրոդ^ովին յատկացուած էր

Բ • էէր ա գ ի Ր ՜ կ անոն ագրի ել գ ր են ա կ ան սլ ի– առաջին ունկնդրութեան 0 . Պ է ր պէ ր ե ան ի Հա յկա–

սայրի սլէաքր զգալի դաոնալով դ Հայ ա էւ> ւս ր ա « Միութիւնս իրեն յատուկ գեղատիպ թերթը կան Համանուագին դ ոբ կարեւոր Հանգրուան մըն
ներն ալ անգործ չեն մնար ։ պիտի ոլնենայ :
է Ափիւռքի արուեստին վերելքի ճամբուն վրայ ;

Ղ՝ * Ամէն Հայ անՀսււո դ վարչութեան մ ր ոտն– Միութեանս , կարեւոր գոլլքարնհբ նոլիբող– Հեղին ակր անոր իրր նա խ ան ի ւթ 1լ առնէ մ եր

դամ նշանակուելով դ իր ազգային ււլա ր տ ա կան ո լ– ները , ո՛ր դասակարգի եւ գռյնի ալ պատկանին , ժ՜ ո ղո վո րդտ կան երդերէն մէկ քանին ։ \ք՛անօթ մ ե֊

թիւնր կաաարա^– կ՝Բ(քա ք , միեւնոյն աաեն , իր «բարերար - անմահ» անդամներ կը հռչակուին եւ ղեգինեբու վրայ յօրինուած գործ մր ընդՀանրա–

վար շ ակ ան կա ր ո ղո ւթ ի ւն ր ցո յց ա ւս լո ւ առիթ դա– իրենց անունները , մեր տոմարին մէջ , դլի՚ադիր պէս կուաայ խճանկարի մը պատկերր , ուր անոնք

ն ել ո վ դ թե բթեր ո լ մէջ ի ր ան ո ւն ին յ ի շա աակո ւ– եւ գունագեղ տառերով կ՚արձանագրուին– • •>> իրարու կը յաջո ր դեն խճաքարերու պէս դ աւելի

–թիկնով ր մարդու կարգ, էլանզնի * * • Ահ աւասիկ ծրագրի րնգՀանուր բանաձեւը դ զոր կամ նուազ օտար շաղախով մբ միացած :

կարելի է թուել դ տակաւին շատ մ ր տռաւե– կրնան օգտագործել անխտիր ամէն տեսակի Մ ի– 0 . Պ է րպէ րե ան չընտրեր այդ ղիւբին ճամ­

լութ իւններ՝ ի նսլասա Մ իո ւթի ւնն ե ր ո ւ բազմա­ ոլթիւններ դ փրկելու Համար Հալոց ազդր երեւե­ բան ։ Ան կ՛ուղէ ա յ դ երդերուն ա ^լա զան ո ւթ ե ան բ
պատկութեան ։ ...
լի ել անեբեւոյթ վտանգներէ մէջ դնել Տ^աթհօռ1€^ մբ միութիւնը ՚. իսկ այդ մի–

Արզ , գի1 բացնելոլ Համար ա քս ազգօգուտ Կ. ՊԵՏՈՒՀ ոլթիւնը կբ պաՀանջէ ստեղծում բ եբաժ շտական
մշտաՀոս աւիշի մըդ որկարենայ պատրանքբ տալ

թէ այդ մեղեդինեբր իր փբթումնեբն ու կաղա­

կատարուած դ ձեւապաշտ ական տարազներու ցսւ– Ան, ոլշտ , գեղեցիկ է որոնել գոյեր որ կր խօ­ պար ո ւմներն իսկ են :

ցագրութիւն է միայն կամ բանաստեղծութիւն։ սի Հոգի ին դ բա յց ել ա յնւգէս գունախաղի նկար­ Անարմէք պիտի Րէէաբ այդ կենսաՀիւթր կազ­

Բայց կարելի® է միթէ ծանր եւ անսպառ նիւթ չութենէն վեր դ զզ այարանքներբ թտւշա լին լոգան­ մել ֆոքլոր^ զանազան արտա յա յտ ո ւթ\ի լիւներ ուն

մբ պա բզել օրաթերթի մր երկու կարճլիկ սիւնակ– քի մէջ դնող գեղարուեստներէն վեր կայ ել կր մ էջէն առնե լով մ իա յն Հ ասա րա կաց դարձուած ք–

ներու* մէջ՛. Նշմար մր միայն։ մնայ բարձր արուեստ լէ դ մտածման գիցուՀին ներըդ յատկանշական աշ\օճ1զԱՇ կամ չափական

Ա* ութաֆեան ի սիրած գոյնն է կանանչը դ ոբ զգայութեանց Հիւսած բարակ Հգաբշով ; շարժ ումնեբը Հ Ե ր ամ շտ ո ւթ ե ան իրական յա ո ՚սք՛

երբեմն կր յորդի դ կր ղեզոլ , կր փրվ՚րի 1 յորձանք Երի՚ոասարգ է՛Ա*–ութաֆեան եւ խոստումնե­ գիմ ութիւեր արդէն արձակուած ճառագայթնե–

կր շինէ եւ կանանչ ՀրգեՀ մր կբ ձեւացնէ (ք՝նւս– րով լեցուն : Եւ ես գեռ շատ առիթ կ՚ունենամ ա– բուն ընդլայնումը չէ դ այլ վերելքը «գէպի աղ­

նկար մը Սարերէն, թ|ւՆ 1) , ել երբեմն կբ մսիդ լելի րնդարձակ կանգ առնելու իր գործին վրա յ : բիւր բ լո յսինդ ։ Այդ վերելքը 1լ ենթ աղ րէ գիւտր

կր սարսռայ դ կր սբսւիայ։ Նոյն կանանչն է դարձ­ Շ ՚ ՆԱՐԳՈԻՆԻ աւելի ս կզբն ա կան ին ո ր ս ա կա յն նաէսապէստ բուած բ
եալդ որդ ուրիշ բնանկարի
մր մէջդ յուշկապարիկի չէ>, աւելի րնդՀանոլբին որ սակայն աւելի Հա­

պէս կբ նետ ու ի ծաղիկներոլ գեղին անկողին ին մէջ րուստն է ։ Այսպէս ըմըռնուած սկզբնականը իս­

կամ բլուրէն իջնող անգայտ մշուշին մէջ պատմ ոլ–– Հ՛ Ց՛ Գ* «ՆՈՐ ՍԵՐՈԻՆԳԻ» ՑԵՐԵԿՈ՛ՅԹԸ կական ստեզծաղործութիւսն է մտքին ։ Անոր քու/^
ճանի պէս բացուած , նե. ու օրրօօր մ՛բ դ ւլա–
նան չ սէնֆոնի : ս՚Րզ է ն ծ ան օթ ր կր ներկա յանա ք իբրեւ մ ասնաւո ր

սլա բա գա յ մ ր դ կամ պարզում մ ր դ կամ մօտաւոր

յ^նչ քաղել կանանչին այս խազերէն դ իբրեւ Հ* 3՛ Գ՝ «Նոր Աերունգդի Փարիզի վարչու– արժէք մր (&բթաճաւ&էւօո) :
ցերեկոյթ
Հ ոդե բնախօս ական աշխատանք : / • ա յց կանանչին թիւնր կազմակերպած էր պարանցիկ - Այսպէս Դ Համանուագր կբ նմանի յափրացած

Հոգեբնախօսոլթիլնբ կատարելու Համար , պէաք է մբ Յունուար 1 ին երեքշաբթի օրը դՏէսձւօՇտւստՏւէԱոի
ունե­ (տՅէԱւ՚շ) Հեզուկի մը որուն մէջ ծանօթ երգերը
մկջդորպէսզի նոր տարուան սեմին առիթբ
մանել դոյներոլ պատմութեան մէջդ սիրելի զուարճա­ կա րծե ս բնակ ան օր էն կը րի ւր ե ղան պն , կամ կոլ
նային իրար շնորՀաւորելու ու միասին
գոյն մր Հին արուեստին մէջդ արդարեւ կանանչ կատար­ տայ պատրանքբ ծովու մը որուն վրայ ՝^\^\էերր
նալու։ Մեր ընկերներու այս ձեռնարկր
կր Հ ագո լեցնէին դի ց ա բան ո ւթ ե ան յաւե բժաՀ արս– Հայեբկ– եր բեմն կբ գագաթ են եւ 1լ անձն աւո բուին կոՀակ–
եալ յաջողութիւն մր եղաւ։ Ատուաբաթվւլ
նե բ բ եւ քր իստոնէո ւթեան Հ րե շաակնեբը , 3 ով– կբ լեցնէր ներու պէս դ երբեմն կբ վերածուին նրբին վւրփոլ ր–
՚ սեռ երիտասարդներու րազմ՛ութիւն ր
Հաննէս աւետարան ի չբ ել Ա՝ ո ւՀ ամմէտ , ոբովՀե– մբ նեբոլ դ կամ կը էսորասոլդուին ու կ՛ընթանան խոր­
սրաՀը դ ու յա բակից սենեակներր : Ա թնոլոբտ
աեւ դ ինչ պ էս Հ նդ կաս տանի եւ է/գի պա ո ս ի ա ս տ^ անկեղծ քի ալիքներու նման ։
սաեզծուած էր շատ տաք եւ խանդավառդ
ուածները ն կա բո զ տ ր ո ւե ս տ ա գէ տն եր ո ւն ~* ամ ար դ
ե զբայ րակց ութ իւն երիտասարգնե բու միջեւ ։ Յա­ Այս ձեոնարկր կր կարօտի անշուշտ երաժրշ–

կանանչր կբ խորՀրգանշէբ կենդանութիւնդ երի­ նուն Ֆրանսայի Հ* 3* 9** Հ-Նոբ Աերունդդի կեգբ * ւոական բարդ յթ–Է՚քն|ւք// մբ։ Հոս պիտի աւլէի զգա­

տասարդութիւն դ ստեղծագործութիւն , յո յս եւ վարչութեան րնկեր Լորիս Բաբան ե ան խօսք առ­ լի գաբձնե լ Հ ե գինակին ուրիշ մէկ արման իքը ։

"էր* (^արմիրր՚ճ ԿրաԿ* արիւն , Զատկական տօնդ նելով Նոր Տ ա բ ո ւան առթիւ լաւ աղ ո յն մ աղթանք– (յ ո յքե ի ււ կ ելրո սլ ացի ծ ան օթ եր ու մ ի շան եր ու

ում դ արարչագործութիւնդ քաջութիւն դ Հինա– նեբ բրաւ ներկայ երիտասարդութեան ու ամբողջ զ ո բծե բուն մ էջ ղժ ուար չէ դտնե լ թէ՜ք ն|ւք բաբ–

աեն կարմիր երիզներ ունէին ղօրապետներր դ ՛իր ա ն ս ա Հ ա յ երիտասարդութեան դ ցանկալով որ գ ութ իւննե բու կուտակումնե ր , որոնք չեն արդա­

այլ մանաւանդ առնականութիւնդ բՈՈՇ1ք>Շ ՈսԱշ , մ ոտիկ ապագա յին մ եր ազատուած Հա յբեն իքին րանար իրական պաՀ անջներով ։ Ա յ դ գործերը կր

տռվւանք) : մէջ տօնենք Նոր Տարին : Յետոյ սկսան պարերը ։ նմ անին ն ա ւե ր ո ւ որոնց րազմ տթ իւ ել բաբդ առա–

Այս տաբրերբ կբ Հաստատեն արդէն թէ Մ ա- Մէջ ինդ մէ^դ տեղի ունեցաւ դե զա բ ո ւե ս ւո ա կան ւլ ւս ս ան ե ր ը կբ կախ ուին թո յլ եւ երերուն ։ ՚հիտե–

թաֆեանի արուեստի վւիլիսոփայութիւնր կբ թրր– ճոխ բաժ ին մ բ դ ամբոգջով ին Հա յեր էն , ա րաասա– "էք Հս1ւքս1ւ1ոՆաց//7/ թէքնիք բարղոլթեան աստի–

թռայ արբունքի դողերովդ կանանչ աս։ րիքի" երե- նու թ իւննե րով ու երգերով դ «Նո ր Ա ե րունգ »// րն– ւ\ա՛հ ւա ո բում ը ։ Հե տեւեցէք անոր բարձրացումին

ւակա յո ւթ ե ամ բ ել ստեղծագործական անսպառ կեր-ընկերոլՀինեբու կողմէ ։ Մեծ յաջողութեամբ զարգացման կամ մ անաւանգ ք^1Ո<ւ1/՛ ՚/եբ՛

թավավ մրէ ԱգկԷճ լաւատես դ խաղաղ դ գոՀ ունակ տտսանեցին րնկերնեբ > Զ՛ Մ՚ոլրաւոեան դ էմբիկ– ջաւո ր ո ւթե ան ընթացքին , ո լ պիտի տեսնէք ձրւլ -

ար տա յա յտութ իւն բ իր գո յներուն մ էջ : եան դ Հ* փէօսէեան եւ րնկերուՀի Մկրաիչետնդ տում բ բոլոր պարաններուն դ պրկումբ լա յնաւոա–

Ա յ ս տ մ է ն է ն վերջ * կ՛ուզեմ արձ ան ա գր ել ն ա ե ճ իսկ երդերու բամինը բացաւ ընկեբոլՀի Լիւսի րւսծ բայց ողորկ առագաստներուն դ որոնք այսպէս

թէ Ա ութաֆեան պատրաստուած տեսաբան մըն է , Ղ՛ ո ր զ ի կե ան մեծ խան գավ՛սա. ութիւն ստեղծ ե լով : կր վկայեն ներկայութեան մը իրականութի՚նր ։

նկա ր չական արուեստին մ էջ, որ շատ կարեւորու­ Եր՚լ ե ցին նաե լ րնկերուՀ՛ի Մ ոլրատեան դ Աշխէն Երկարատեւ ծափեր ցոյց տուին թէ ունկնդիր­

թիւն կուտայ գոյներու խազին եւ «թշքյտմ ի ել բա­ Զրուանդեան եւ րնգՀանուր ի փափաքին վրա ք մեր ները այս անգամ աւելի սերւոօրէն Հաղորղու ե ց ա ն

բե կամ դոլներու տեսութեանդ , այնպէս որ կ՚աշ­ "/՛բեք/՛ Օր ՚ Հ •* ՝Բնեւսզեանբ ։ք1ւշ աաեն վլակոլ I.ցաւ •հեղինակին Հետ դ Հակառակ անոր որ ան իր ա յս

խատի պա աո առին վրա ք Հ սա տատ ե լ զ ո յն ե ր ո ւ Հ ա– ցե բեկ ո յթ բ , ու. ե բիտասւսրզ ոլթիլնը սկսաւ Հոս ի լ ղ ործին մէջ կբ մՆար մ ի շա նո յնքան խուսավւող

մեբաշխութիւն ու ներդաշնակութիւն դ «թալշային սրաՀէն զուրս 1 իր Հետ տանելով քաղցր յիշաւոակ ւլ իւ րին ուղիներէն դ եւ կ՚րնգգծէբ դարձեալ իր ե՛

տեսողութեանդ մբ Համար ։ *\,մտն մտաՀոգութիւն­ մբ : բաժշտութեան գլխաւոր յաականիշերը ազնուա­

ներ ունէին Հիներն ալ , կր պատմուի թէ էօժէն կան զտութիւն մը , պրկուած , խիտ մտածում մբ

Տրլաքրուա գեղին կերպաս մր կր նկարէբ , բայց ՝^>Հ Հանդէսին մէջ կարդացուեցաւ Հ * 8 * 1՛ * "Ր 1՚Ր °րէ^էՔԸա Կր պ արտադրէ ամէնէն ուժեղ

չէր կրնար գտնել իր ուզած գեղինր* «Ա՛խ , ի^նչ– ՜քլոր Աերունդի Մարսէյլի մասնաճիւզին չ/ւորՀաւո– մ այթքու ւԻւեբուն դ զդայնութիւն մը որ արուեստով

պէս քիուպէնս կրնա յ ա յսքան գեղեցիկ դեղիններ րական Հեռագիբր։ ՕրջՈւն թ ղ թ ա կ Ի ( յ միայն կբ սիրէ քուզել :

գտնելդ դ կ՚բսէր։ Ո*– կլուղէ Լուվբ երթ ալւկաոք մբ Արուեստագէտի այս կեցուածքը ինձ կը յի՛

կ՛ուզէ։ 1830/՛ ատեննեբն էրդ երբ կառքեբր դեզին ՕՓԵՐԱՑԻ եւ Օփէրա ՚Բոմիքի երամիշտներր լեցնէ պատկերը զոր նամակի մը մէջ Մալառմկ

կբ ներկուէին ։ Երր կաո֊ՔՐ պիաի նստէր , տեսաւ գործադուլ Հռչակած րլ՛լալովդ երկու Հաստատու­ կուտայ ինքն իր մասին . « . . • մէջտեղբ՝ իմ իսկ

որ կառքին գեղինր դ շուքին մէջդ անուշ մանիշէ իմ եանց վարիչԳւեբբ Հ ա ր կա ղ ր ո ւե ց ան վե բ ա գա ր ձն ե լ կեզբոնս ուր կբ մնամ սարդի մը պէս դ իմ մտքէս

՚ւգո քն մր ց– ՝ծմ9 Հասկցւ կառքէն ի– տոմսերու աբժէքր ։9*" րծւսդո ւ լ բ կբ շաբունակուի ։ բխած գլխաւոր թելերուն վբայՏ որոնց՝ միջոցաւ
ջալդ յա ղու ւս եԿւ՛ ներշՀւչուած իր կտաւին ԵԱՏ անոնց միացման կէտեբուն Հիւսեմ
գնաց ՄԸ ապաՀովազրական բնկերութիք-ններ շուրջ պիտի

քով եւ գործտգրեց գոյներու **րէնքրդ ղոչ* Հաո– կ ամբասաանուին Ազգ* Տնտեսութեան նախարա­ Հրաշալի մանեակներ * . »^ •

՚ ւ ց ե ր էր՛ րութեան կողմէ դ իբրեւ մեղսակից սել չոլկայի ; Ա. ՓԱՓԱԶԵԱՆ

Fonds A.R.A.M