Page 163 - ARM_19-1946_01
P. 163
ատ ւա ռ տ ա ա ց ա ւ տ ա տ ս ա ա ա ա է « ւ տ օ ւ Մ Ո Ս Կ Ո Ի Ա ԲԵՐԴ ՄՐ Կ՚ՈԻՀԷ
ՏԱՐՏԱՆհէԻ
- քՕՈճՅ 1925 - ՄԷԶ
Ո. Շ. .Տ 376.286
17 ծ ա Օտա«տա« - Բձ&1Տ (13՛) ՀատւււածԱեւ Ալ>1չիւ1 Գ ՃՆ՛Ո /.Ա
ւ61.. 008. 15-70 - € . 0 . Բ. Բտատ 1678-6Տ Ա&գլէոյ նախկէն վարչապետը իր °՝ՐՐորգ Քա՜
է՚ԱլԺնԵԳԻն՛ Տաք– է՚աօ"ս. 400, Յամ՛ս. 200 ֆրանք
Ատւ& 19 ՐՅտՄտ 1946 Էրհքշարրփ 19 Մարտ ղաքական ճառը խօսեցաւ ուրբաթ օր , Նիւ Եոբքի
ՕՐՈԲ*՝Ե1՚Ւ*՝ մեծ Հացկերոյթին , ուր ներկայ էին 20000 Հոգի եւ
քառասունէ աւելի դեսպաններ ։ Այս անգամ աւելի
*Գ • ՏԱՐԻ - 18* ձօած Ո" 4563-'Նոր շրջան թփւ 292 հմրագիթ Շ– ՄԻՍԱ*ԵԱ1» ԳԻՆ՝ Տ չափաւոր էր , բայց բան ետ չառաւ իր Հիմնական
տեսակէտներէն :
Ջրրէիլ նոբէն շօշափեց անդլեւամ ե րի կեան
ՄԵՐ ԽՕՍք-Ը ՆԱՄԱԿՆԵՐ ԼՈՆՏՈՆԷՆ գործակցութեան անՀ րամե շտութիւնը ։ իբ ո լզածը
զինակցութիւն
չէ , ա յլ «ներդաշնակութիւն մ տա
ծումի եւ գործի, կանխելու Համար Համաշխաբ -
ԶՐՈՑՑ Ա Ն Ց ՈՐ ԳԻ ՄԸ Հ Ե Տ ԱւաԱդաթԽսԱ ուժը Հային նոր պատերազմ մը։ Ես չեմ Հաւատար թէ
պատերազմը անխուսափելի է կամ մ օ ա ա լո ւա ։ Ես
Հեժ՛ Հաւատար թէԽ *Միութեան վարիչները պատե
Մեր թափառումներուն ընթացքին առիթ ու րազմ կ՛ուզեն այս պաՀ ուն : Ես Համոզուած եմ որ
նեցանք նեղ եւ շատ
- Ո՛ր ել է Հոսանքի չեմ պատկան է ր ; Բարեկամ տեսնելու է)օ\\՚Ո1Ո§ ՏէքՇՇէՀ» , որ եթէ մ իա սին կանգն ինք , Հանդարտօրէն րա յց վր&՜
եմ բո լոբին ՀեւոՀ կ՚ո՚ւզԷԷ անձամբ ճշդել կարգ մբ սապէս , պաշտպանելու
ներգաղ կարճ փողոց մ րն է ։ Բոլոր անոնք որ մեզի պէս մ ի– դաշինքին Համար Մ իացեալ Աղղեբու
լ^Ի՚֊րԷԺ՚ացոլթԷւննեբ ։ Ի՞նչ Է ձեբ դիրքր ա յն թե րթե բուն մէէ կա բղացած են , անշուշտ կ*ե– 1 կզրոլնքնեբբ մէէ արտայայտուած դաղավւարնեբն ոլ
թի մասին։ իսկ ՛Էի րաւ ո ր ա կ ան Է մեղի Հւ–՛ - րեւակայեն , պիաի յաէողինք շաՀ իլ աղա ա ու -
թէ լայն, փաււաւոբ պողոտայ մ բն է, թեան եւ իւաղազութեան
- Հարցումն յաղթանակը» ;
իսկ թիԼ I 0ը , ա յսէնքն վա ր շապետա բան բ ՀՔ^**Լ
մար։ կուսակցութիւն մբ ոբ լման 25 աս՛ ր ի «դուռ– Յետոյ նորէն իբ Հիացումբ յայտնելով ռուս
նեբբ սլա լա ւո մը։ Որքա՛ն մեծ կ^Րէէայ ուրեմն արատ -
*ԼՐայ բացէք» աղաղակած– է մ ամ ուլուէ եւ բեմ ե բու յ ողովոլբղին եւ յիչիէով անոր կրած աՀռելի կո–
սաՀմանէն եկողի մը զարմանքը , երբ կբ տեսնէ
1 հ^՚^ԼՊ-է" հ.ՍսաՍ բացասական դի՛րք բուսաներ բ գերման արշաւանքին ատեն եւ էախէա–
ոբ բրիտանական կայսբութէւնբ կառավարող այս
բռնեք թիչ յագքժանակը , անցաւ օրուան ւիէճեբուն •
Հանդէպ ։ Մ ան աւանդ Հիմա , երբ Հո փողոց բ սովորական անցք մըն է , քէչ մբ աւելէ
նեբգադթին իրան «իյ . Միութեան Համար դիւրին ճամ
պւլտիկ քան ուր է շներ , աւելէ լուռ։ իսկ Վ^աբչապե–
ղերու ընդարձակման իսնգիբ ալ ունինք ։ բա յ մբ կայ ի գերել Հանելու ա յն բոլոր ճառերը
սա ըսի ՜ աարանը եր կ յա ր կան ի տուն մը, առանց ոբ եւ է
Հա սլա թնչ բանի կը վե բագբէք որ անՀաճոյ են իրեն։ Այգ ճամբան րաց է այ յ֊մ ,
ճարտարապետական շքեղութեան ։
ըսաւները , մ ասնաւո րապէս գաւառ ի ՛մ էէ ։ յառաէիկայ տասնըՀինգ օրերու ընթացքին ։ &ՐՐ
ԲարեՀ աճեցէք ա յ դ բսի - Րսալ՝Աեր բ Հա ր– ԱՀ ա ւաս ի կ , նոր ա սլաց ո յց մբ թէ աւան զա ես կառավարութեան գլուխն էի , Իրանի եւ *
$նել Ազգ՛ Մի՛ութեան կեգբ, եւ 8՛/^* ՎաՐւ\"Լ ՜ պա շտ Ան դլի ան մ ակեբեսով չգըագէր հւ ընգՀ ան– Ա ի ո ւթեան Հետ ստորագրեցի , ամ աձա յնութիւն
թե անց ՛անոնց ամ էն մէկ անգամ ին՛—որոնք աՀ ա րապէս կը իոոբշէ ցուցագբութենէ ։ Այս աՂ.աԷ^Լ մը որով Հ անդիս աւո րապէս յանձն կ՚առնէինք յաբ–
մէկ տա րի է ի վեր ամէն Հ՛ր թ ո յ ն կը Հոսեցնեն ի– վէսղոցէն կր բացուի Հրապարակ մբ ուր կը տեսնէք ել իրանի ամ րոլլէոլթիւնբ եւ դե ր ի շխ ան ութ իւն ը
րենց պաշտօնական օր կտնին մէէ, գիտակցաբար պատերազմ ի նաՀ աաա կնեբուն յիշատակին կա՛– ե՜լ պարպել այգ երկիրը որոշեալ թուականին : Այս
կամ անգիտակցաբար ։ Բտրեւ ըրէք եւ ըսէք որ ռուցուահ յուշարձանը։ Եթէ ներելէ ըլլայ բաղդա– գաշնագիբբ. Հաստատուեցաւ ԹէՀրանի մէէ։ Ի
)բաըեՀաճին ՆՈՅՆՈՒԹԵԱՄԲ արտատպել «Յա - տ ութ իւն մ ը ընել Փարիզի Յաղթական կամ արին »ԷՈ ր ծ ա գ ր ո ւթ ի ւն այգ Հ ամ աձա յն ո ւթե ան Մ՛ Նա -
ռաէ»ի Փետը. Յի եւ 20ի , Մարտ \ի, 2ի , 5// եւ (փ Մշտավառ Բոցին եւ այս յուշարձանին միէեւ , Հանգնեբբ եւ Բրիտանիա արդէն պարպած են այգ
իսմբագր ականն երբ ։ Ե՛– թոդ բաղդատեն իրենց ներ պէտք է առանց վարանում ի բսել ո բ Փարիզի յի երկիրը* Ր ա յ * յ այմմ մեզի կ՚ըսեն թէ խո բՀ բդա յին
շնչած կ ամ Հ ո վան աւո ր ած թ րքավա բ ի քս ո ւ թի ւն>– շատակարան բ աւելէ դեղարուեստական է եւ աւելի կառա վար ութ իւնբ փոխանակ իբ դօրքբ քաշելու ,
նեբուն , սուտերուն , իսեղաթի լրումն եր ուն , ԳԼՀ(՛ ՜ պատ կե րա լից՝ իբրեւ խո բՀ բգանշան : նոր ո լմեր կբ ղրկէ ։ Արգ ւ ա յ ս ՒսԳէԲՐ. ժէկն է
գո֊իչ բանսարկութեանց Հետ : Տաու-նինկ Աթրէթ թիւ. 10^ Ա"գԺ"մ ՝&է այն պարագաներէն որոնց Համար մա սնաւ ո ր ա սլ է ս
- Արդեօք ձեբ ԼաՐՔռՐր սխա^լ Հասկցած կամ տ՚Օռսէն է ։ Այս պզտիկ կամ խոշոր շէնքե - Հւտեղծուած է ԱպաՀ ո վութեան խո րՀոլբդը : Ա ՛֊ -
ուրիշ ինքնագլուխ գործե՞ր կատարած են։ րուն մէէ է որ կբ տնօրինուի կայսրութեան կամ բեմն թող այս խնդիրը քննուի այնտեղ ել ամէնէն
6=3 Մ եր շարքեր ը ամ էն բանէ առաէ տղամարդ թերեւս աշիւաբՀի ճակատաղիրբ ։ մեծ եւ ուղղակի շաՀ ա գրգռուած պետ ո ւթի լննեբ բ
են եւ կար գա պաՀ ։ Անոնք վարմ ո ւած չեն ծուռ եւ ԵԼ աՀ աւասիկ ԼոբտերՈւ գ՜ողովը : Բախտ թող յարգեն Աս լ աՀ ո վո ւ իժ եան որՀուբգին եզրա -
ծածկամիտ ճամբաներու ։ Ներգաղթի առաէ ին լու չունեցանք ներկայ ԸԷԼալու նիստի մը, բայց մեր կացութիւննե ը ը։ Այս կերպով միէազգային օրէն -
րերուն վրայ իսկ, անոնք ստացած են երկու շբէա*– առա էն ո ր գին բացատ րութիւննեբ բ նոյնքան թան - քին տ իր սւ պետ ո ւ իժիւն ր եւ տեւական խաղա ղու -
բեբ ականն եր , ուր կուսակցութեան տեսակէտները կագին էին : թեան մբ մ ի էտ զդա յին Հ իմ երբ ան Հուն տպէս պիտի
յստակօրէն պարզուած եւ Համ ա պա տ ա ս խ ան թ ՚ - Ներս մ տանք, ոչ շատ րնդարձակ սրաՀԷ մբ ։ ամրապնդուին ։ Պատճառ չկայ ոբ ք$ * Ա իութիւնր
լադբութիւննեբն եղած են ։ Ատկէ զատ , կուսակ Այս է բուն դո* Հ լիճ բ , շատ Հ ամ ե սա կաՀաւոբույ– ինքւլինքր զէշ վաբձատրուած զգայ պատերազմին
ցական ժողովնեբու մէէ ալ , լուսաբանութիւններ մով։ Ամէնէն աւեքի մեր ուշադրութիւնը ղրաւեւյ մէէ թավւած ճիգերուն Համար։ Եթէ իր կորուստ–
աբուած են եւ, կը արուին միշտ . ՝ Ժ՜ողովի ատենապետին ( Լո բա Ջ էն ս բլր ր ) նստարա նեբբ աՀադին էին, իր շաՀերն ալ փառաւոր եղան։
—- կաբելի չէ՛*ր աւելի կանուխ կատարել ձեր նը , Հասարակ բազմոց մր, բաւական մեծ, ա՛ իբ երկու աՀ ա ր կո լ ոսոխները, Ղ՝եբմանիա եւ ճա
ծանօթ ճշդումբ 9* • 3 ա ր ո ւթ ի ւն ե ան ի ճառին առ - ռանց յենարանի եւ կարմ իբ : Անոր սովորական ա - փոն գետին փռուեցան : .էՀափոն յաղթուեցաւ գրե
թիւ, ոչ թէ 350 400.000, այլ առաւ/դա գոյն նունն է «Բուրդէ Պարկ» (^Օօ1 Տ&շե) ել ունի իր թէ ամբողէովէն Ամ եր ի կաց իներուն կողմէ ել ք& •
35 40 Հազար Հոդի միա յն կրնան բնգունիլ ։ պատմութիւնը : Եդուարդ Ղ՝ * թագաւորէն ի վեր Մ իութիւնր վերա գրաւեց , գրեթէ առանց ժ՚էկ
=~ Մենք ուրիշ աղբիւր չունէինք աւելի կա ատենապետը այդ բազմոցին վրայ կը տեղաւոր - թնդանօթ արձակելու, ամէն ինչ որ թափոնի ձեռ
նուխ կատարելու Հ ամ ար ա յ դ պա բա ական ութ իւ ուի , գ՜ողովը բանալու Համ ար : Մ եր ամէնուս ծա քը անցած էր քառասուն տարի առաէ։ Արեւմտեան
նբ։ Պէյբութէն կը ստանանք միայն «Ազդակ» եւ նօթ «բուրդբ» ա րմ ան ա ց ա ծ է մ ասն աւո բարաբ կոդմը , պալթեան երկիրները եւ 3) ին լան ա ա յ ի մէկ
«Ազդարար» ։ Անոնց փետրուար Տ եւ 9 թուակիր \երդ դարէն այս բացառիկ պատ ի ւին : Տեսակ մ ը մեծ մասը նորէն կցուեցան քիուսիոյ յ 1^ըրգընի գի–
թ երթերը ստացած էինք մէկ - երկու օր առաէ, պա– խորՀ բգանի շ շեշտելու Համ աբ բուրգի ճարտա–
տ/սՀ ա բա բ Հասկցանք թիւր իմ ացութ իւնբ ել Մ արտ բաբ ուե ստէն կա բ ե ւո ր ո ւթիւնը ա յգ օրերուն : Ա - *^ԼՀ ՚Լ.Է^^՚ւ1՛ էէ այե^**՜"։
5ին գրեցինք «ԶԷբօնեռՈՆ խաղը» ; Ոչ «Արարատ» ւանգութիւն՝ միշտ ու ամէն տեղ։ ՏԱՐՏԱՆԷԼԻ ԽՆԴԻՐԸ.- Այմմ խօսինք Տար–
ենք տեսած - ոչ ալ ուրիշ որ եւ է լի բան ան ե ան Ինչպէս գիտէք, Լորտեբու հիողովբ կը Համա տանէ լի մ աս ին : Ե" 1լ ուլէունեմ ռուսական ՚ԼՐ° ԷՐ
թերթ, « 3 առաէ» ի վեբՀ բատա բակում էն ի վեր։ պատասխանէ ուրիշ երկիրներու ծերակոյտին , սա բաց ծովերու եւ ովկիանոսներու վբայ։ Ե" ՛՛՛է Լ"1
Ֆր* Ագգ* Մ էութիւնը, որ կը յաւակնի իբրեւ գա տարբերութեամբ որ իր անդամները ընտրովի չեն։ բսած եմ մեր ռուս դաշնակիցներուն թէ Մեծն
ղութի վերին իշխանութիւն ներկայանալ, ոբ յա Անդամ ա կց ո ւթ ի ւն ը ժառանգական է եւ առն ո ւազն Բրիտանիա ում պիտի տա յ Մ ոնթրէօ յի դաշնա
րա բե ր ա կան գործերը կր վ տրէ Հա յ ա ս տ ան ի Հետ , 700 տարուան Հնութիւն ունի։ Այսօբուան ընկեր՛ գրին վերաքննութեան։ Փոցտամի ժողովին ատեն,
սլաբտաւոր էր թոք անմ իէապէս Հաղորդել ճշղու– վարական կառավարութիւնը , ինչպէս անցեալին Մ * Ն աՀ ան ղն ե ր բ եւ Մ եծն Բրիտանիա առաէարկե–
մը - փոխանակ մ ո լորեցնելու ժ՜ողովուրդը ։ Նեռ - ուրիշներ , ծրագիր մբ կբ մշակէ որոշ բարեվւո - ցին 1Ս ՚ Մ ի ութ եան Հաւաքաբար երաշխաւորել նա
Գագթը ձիարշաւ չէ , որպէսզի փողոցին անկիւնը իսումներու ենթարկելու Համար զայն։ Ամէն պա ւարկութեան կատարեալ ազատութիւևբ Նեղուցնե
կեցած՝ «Հ ի՛ փ , Հ ի՛փ , Հ ուռռա՛» աղաղակենք նմ ան րագա յի մէէ , Լո րտեբու $՝ողովին ի ր աւա ս ո ւթ ի ւն բ րուն մ էէ , իւ ա զա ղո ւթե ան թէ պատեբաղմի մամ ա–
վարձու մունետիկնեըու ։ Ներգտղթբ ամէն բանէ սաՀմանավւակ է եւ վերէին խօսքր կ՚արտասանէ նակ , առեւտրական թէ պատերազմ ական նաւերու
առաէ կբ պաՀանէէ էրէութիւն եւ պարկեշտութիւն։ եբեսւի * ժողովը : Լորտեբու մողովփն դաՀուն Համար ։ Թուրքիան յօմաբա կամ պիտի մ ի ան ար
Մանրակրկիտ ծբադիբ եւ կազմակերպութիւն ։ Ան– կռնակբ կա խ ո ւած է ԳՐ°Լա^Լ ժ՛ ը Մ եծն Բրիաանիո յ այդպիսի ե րա շիսաւո բութ եան մբ։ ք^^Այց Ա^եզի Ա|ւԱ–
Հրաժեշտ է վստաՀութիւն ներշնչել։ Մեր գործբ չէ զինանշանով։ Անոր վրայ կր կարդաք ոսկի տառե՛ աասխանեցին թ-Է բաւական չէ այդ. Ռուսիա կ*ու>–
մ ո լորեցնել տարագիր բազմ ութիւննեբր , խուժա - րով 0ւ6Ա 6է աՕՈ Օաւէ , (Աստուած եւ իմ Իրա - օէբ նեղուցներուն ներսը ունենա^ ամրոց մը որով
նավս՛ ր ական գոռում - գոչումներով ։ ԱպաՀովա - ւունքս ) : Կր թուի թէ միայն մենք Հ այեբս ենք որ պիտի կրնար տիրապեւոել <1խլսոյ վ ր ա յ • Արդ > ա –
բաբ Երեւանը ինք անգամ պիտի վրդովուի , երբ օր ուն ի՛նք շատ մ ը պա ր տ ա կ ան ո ւթ ի ւնն ե բ , բա յց երբ սիկա կը նշանակէ ոչ թ-Է երաշխաւորել աղատ
մը իմանայ ամ բոգէ անցուդարձը եւ իր անունով կը խօսինք մեր իրաւունքներու մասին, գոց ա - անցքը նեղուցներուն մէջ , այլ միայն մէկ աղդի
կա տ ա ը ո ւած շաՀ ա տ ա կո ւթ ի ւնն ե ր ը ։ Թող նո - կանէԳտեբոլ կը Հանղիպինք ։ տալ զանոնք փակելու իշխանութիւնը։ Այս պա–
րէն կարդան , թ ո ղ արաատպեն ու տարածեն ս՛եր փաղաքական կա ց ո ւթ ի ւն ը փափուկ է , ինչպէ ս Հանէբ չի Հ ամ ա պատա ս իսանեբ ա յն սկզբունքին
վեց խմբագրականները , եւ թող ցուցնեն մէկ հա կդիմանաք թերթերէն։ Բայց Անգլիոյ մուլով ուր - զոր էատադոված են Մ * ՆաՀանգներու ներ կա յա -
տիկ բառ կամ տ՛եսակէտ որ սահմանուած ԲԱայ ղ բ Հանդարտ է եւ աւ անգապաշտ ։ Եթէ պատերաղ– ՛լուցիչները, 1 Ազատութիւն Եվրոպայի մեծ էրո՛ ~
միտք պղտորելու։ ինչպէս զանազան խնդիրներ , մ ի զո Հ՛եր չկան ա յս մ էէոցէն , շաբաթական մար զիներուն , Ղ՚անուբի , Հռենոսի եւ ուրիշ գետերու
ներգաղթն ալ պատրուակ մը դարձած է Ո1՜ս1՚*7 զական մրցումներն են որ պատճառ կ՚ըլլան զո՛– ոբ 1լ անցնին շատ մբ երկիրներէ ։ Ամէն պարագայի
Հաշիւներ կարգադրելու Համար ։ Ոք ինչ ։ ժողո– ՀեՐ ւ8առաի>էն իմացաք անշուշա , Անոեւ մէէ, առաէաբկբ եռած է եւ տարակոյս չունիմ թէ
վուբդբ արթուն է, աչք եւ ականէ ունի եւ կրնա ւ շարթոլ 33 Հոգի մեռան եւ 500էն աւելի վիրալոր– մ իշտ ի զօրու կր մնա յ . եւ Համ ոզուած եմ որ
դատել ծուռն ու շիտակը , սուտն ու իբաւբ ։ ուեցան , երր 70.000 հոգէ իէումաՆ էին մարզարան 1»թ–է Ռուսիա շարունակէ սնշոլմ բանեցնել Թուբ–
- ճ իռ շգ է որ Ա ուրիա—Լիբանանբ պիտի սլ ա ր– մր, ֆութսլոլի մրցումի մր առթիւ։ Հակառակ քիոյ վբայ 7 այս իոնդիրբ պէտք է առա էէն առթէւ
պուէն , թէ ւբա ղութին 90 առ Հարիւր բ աբձանա - ծանր դէպքին , մրցում ր շա րո ւնակո ւեցաւ , մ՛ին < յանձն ո ւի ԱպաՀ ո ՛Լո ւթե ան ք0 ո րՀ ուրդէն քենու– -
դրուած է ներգաղթէ Համար, թէ*** Աալանտեանէն անդին ՉրրՀ՚իէ նոր պատերազմի թեան ։ Եւ ասիկա պիտի ըլլայ շատ մեծ փորձ մը
Հ = = Ա՚յԳ Ւ"Գ/՚ՐԼՀ Գ"3 ԳԷՐՔ ^Ր^1 է մեղէ Համար։ վտանգներու մասին կր խօսէր– • • Այսօր ալՀ(Փրավ– Միացեալ Աղգերու կազմակերպութեան Համար ո–
կբ սպասենք վաւերական տեղեկութեանց : տա»ն ել Աթալինր շանթեր կր տեղան, բայց մողո– րուն վբայ մեծ յոյսեր դրուած են»։
Ի՛՛նչ լաւ կըլլար եթէ այսպէս գլուխ գլ/սէ վ"ւըղր կր պաՀ է իր պաղարիւնր :
ԱՐՓԻԿ
խօսէինք ուրէշ Հիմնական Հարցերու մասին։ ՄԻՍԱՀԵԱՆ ԼԵՀԱԿԱՆ ՐոլոՐ բանակները որ * կը գտնուին
Հ= Նորէն Հրամեցէք եւ կբ խօսինք , մէկ պայ Անդլիա , Իտալիա , Գերմանիա , Մէէ\էն Արեւելք
մանովդ ոչ թէ Հետաքրքբութէւն գոՀէ մնե լու, ԵՈՒԿՈԱԼԱՒ ենթաոպայ մ բ սպաննուեցաւ եւայլն , պէաէ լուծուէն անմ իէապէս ։ Անդր կա–
Հատուցումներու
այլ իսկապէս լուսաբանուելու Համար։ Թրիէոթէի մէշ–. Անգամ էր ռավաբութիւն բ պէաէ մէէնորդէ ո րպէս զէ փափա\–
(յ անձն ամ ո գովին : քողնեբը կարենան ԼեՀաստան վերադառնալ։
Fonds A.R.A.M
ՏԱՐՏԱՆհէԻ
- քՕՈճՅ 1925 - ՄԷԶ
Ո. Շ. .Տ 376.286
17 ծ ա Օտա«տա« - Բձ&1Տ (13՛) ՀատւււածԱեւ Ալ>1չիւ1 Գ ՃՆ՛Ո /.Ա
ւ61.. 008. 15-70 - € . 0 . Բ. Բտատ 1678-6Տ Ա&գլէոյ նախկէն վարչապետը իր °՝ՐՐորգ Քա՜
է՚ԱլԺնԵԳԻն՛ Տաք– է՚աօ"ս. 400, Յամ՛ս. 200 ֆրանք
Ատւ& 19 ՐՅտՄտ 1946 Էրհքշարրփ 19 Մարտ ղաքական ճառը խօսեցաւ ուրբաթ օր , Նիւ Եոբքի
ՕՐՈԲ*՝Ե1՚Ւ*՝ մեծ Հացկերոյթին , ուր ներկայ էին 20000 Հոգի եւ
քառասունէ աւելի դեսպաններ ։ Այս անգամ աւելի
*Գ • ՏԱՐԻ - 18* ձօած Ո" 4563-'Նոր շրջան թփւ 292 հմրագիթ Շ– ՄԻՍԱ*ԵԱ1» ԳԻՆ՝ Տ չափաւոր էր , բայց բան ետ չառաւ իր Հիմնական
տեսակէտներէն :
Ջրրէիլ նոբէն շօշափեց անդլեւամ ե րի կեան
ՄԵՐ ԽՕՍք-Ը ՆԱՄԱԿՆԵՐ ԼՈՆՏՈՆԷՆ գործակցութեան անՀ րամե շտութիւնը ։ իբ ո լզածը
զինակցութիւն
չէ , ա յլ «ներդաշնակութիւն մ տա
ծումի եւ գործի, կանխելու Համար Համաշխաբ -
ԶՐՈՑՑ Ա Ն Ց ՈՐ ԳԻ ՄԸ Հ Ե Տ ԱւաԱդաթԽսԱ ուժը Հային նոր պատերազմ մը։ Ես չեմ Հաւատար թէ
պատերազմը անխուսափելի է կամ մ օ ա ա լո ւա ։ Ես
Հեժ՛ Հաւատար թէԽ *Միութեան վարիչները պատե
Մեր թափառումներուն ընթացքին առիթ ու րազմ կ՛ուզեն այս պաՀ ուն : Ես Համոզուած եմ որ
նեցանք նեղ եւ շատ
- Ո՛ր ել է Հոսանքի չեմ պատկան է ր ; Բարեկամ տեսնելու է)օ\\՚Ո1Ո§ ՏէքՇՇէՀ» , որ եթէ մ իա սին կանգն ինք , Հանդարտօրէն րա յց վր&՜
եմ բո լոբին ՀեւոՀ կ՚ո՚ւզԷԷ անձամբ ճշդել կարգ մբ սապէս , պաշտպանելու
ներգաղ կարճ փողոց մ րն է ։ Բոլոր անոնք որ մեզի պէս մ ի– դաշինքին Համար Մ իացեալ Աղղեբու
լ^Ի՚֊րԷԺ՚ացոլթԷւննեբ ։ Ի՞նչ Է ձեբ դիրքր ա յն թե րթե բուն մէէ կա բղացած են , անշուշտ կ*ե– 1 կզրոլնքնեբբ մէէ արտայայտուած դաղավւարնեբն ոլ
թի մասին։ իսկ ՛Էի րաւ ո ր ա կ ան Է մեղի Հւ–՛ - րեւակայեն , պիաի յաէողինք շաՀ իլ աղա ա ու -
թէ լայն, փաււաւոբ պողոտայ մ բն է, թեան եւ իւաղազութեան
- Հարցումն յաղթանակը» ;
իսկ թիԼ I 0ը , ա յսէնքն վա ր շապետա բան բ ՀՔ^**Լ
մար։ կուսակցութիւն մբ ոբ լման 25 աս՛ ր ի «դուռ– Յետոյ նորէն իբ Հիացումբ յայտնելով ռուս
նեբբ սլա լա ւո մը։ Որքա՛ն մեծ կ^Րէէայ ուրեմն արատ -
*ԼՐայ բացէք» աղաղակած– է մ ամ ուլուէ եւ բեմ ե բու յ ողովոլբղին եւ յիչիէով անոր կրած աՀռելի կո–
սաՀմանէն եկողի մը զարմանքը , երբ կբ տեսնէ
1 հ^՚^ԼՊ-է" հ.ՍսաՍ բացասական դի՛րք բուսաներ բ գերման արշաւանքին ատեն եւ էախէա–
ոբ բրիտանական կայսբութէւնբ կառավարող այս
բռնեք թիչ յագքժանակը , անցաւ օրուան ւիէճեբուն •
Հանդէպ ։ Մ ան աւանդ Հիմա , երբ Հո փողոց բ սովորական անցք մըն է , քէչ մբ աւելէ
նեբգադթին իրան «իյ . Միութեան Համար դիւրին ճամ
պւլտիկ քան ուր է շներ , աւելէ լուռ։ իսկ Վ^աբչապե–
ղերու ընդարձակման իսնգիբ ալ ունինք ։ բա յ մբ կայ ի գերել Հանելու ա յն բոլոր ճառերը
սա ըսի ՜ աարանը եր կ յա ր կան ի տուն մը, առանց ոբ եւ է
Հա սլա թնչ բանի կը վե բագբէք որ անՀաճոյ են իրեն։ Այգ ճամբան րաց է այ յ֊մ ,
ճարտարապետական շքեղութեան ։
ըսաւները , մ ասնաւո րապէս գաւառ ի ՛մ էէ ։ յառաէիկայ տասնըՀինգ օրերու ընթացքին ։ &ՐՐ
ԲարեՀ աճեցէք ա յ դ բսի - Րսալ՝Աեր բ Հա ր– ԱՀ ա ւաս ի կ , նոր ա սլաց ո յց մբ թէ աւան զա ես կառավարութեան գլուխն էի , Իրանի եւ *
$նել Ազգ՛ Մի՛ութեան կեգբ, եւ 8՛/^* ՎաՐւ\"Լ ՜ պա շտ Ան դլի ան մ ակեբեսով չգըագէր հւ ընգՀ ան– Ա ի ո ւթեան Հետ ստորագրեցի , ամ աձա յնութիւն
թե անց ՛անոնց ամ էն մէկ անգամ ին՛—որոնք աՀ ա րապէս կը իոոբշէ ցուցագբութենէ ։ Այս աՂ.աԷ^Լ մը որով Հ անդիս աւո րապէս յանձն կ՚առնէինք յաբ–
մէկ տա րի է ի վեր ամէն Հ՛ր թ ո յ ն կը Հոսեցնեն ի– վէսղոցէն կր բացուի Հրապարակ մբ ուր կը տեսնէք ել իրանի ամ րոլլէոլթիւնբ եւ դե ր ի շխ ան ութ իւն ը
րենց պաշտօնական օր կտնին մէէ, գիտակցաբար պատերազմ ի նաՀ աաա կնեբուն յիշատակին կա՛– ե՜լ պարպել այգ երկիրը որոշեալ թուականին : Այս
կամ անգիտակցաբար ։ Բտրեւ ըրէք եւ ըսէք որ ռուցուահ յուշարձանը։ Եթէ ներելէ ըլլայ բաղդա– գաշնագիբբ. Հաստատուեցաւ ԹէՀրանի մէէ։ Ի
)բաըեՀաճին ՆՈՅՆՈՒԹԵԱՄԲ արտատպել «Յա - տ ութ իւն մ ը ընել Փարիզի Յաղթական կամ արին »ԷՈ ր ծ ա գ ր ո ւթ ի ւն այգ Հ ամ աձա յն ո ւթե ան Մ՛ Նա -
ռաէ»ի Փետը. Յի եւ 20ի , Մարտ \ի, 2ի , 5// եւ (փ Մշտավառ Բոցին եւ այս յուշարձանին միէեւ , Հանգնեբբ եւ Բրիտանիա արդէն պարպած են այգ
իսմբագր ականն երբ ։ Ե՛– թոդ բաղդատեն իրենց ներ պէտք է առանց վարանում ի բսել ո բ Փարիզի յի երկիրը* Ր ա յ * յ այմմ մեզի կ՚ըսեն թէ խո բՀ բդա յին
շնչած կ ամ Հ ո վան աւո ր ած թ րքավա բ ի քս ո ւ թի ւն>– շատակարան բ աւելէ դեղարուեստական է եւ աւելի կառա վար ութ իւնբ փոխանակ իբ դօրքբ քաշելու ,
նեբուն , սուտերուն , իսեղաթի լրումն եր ուն , ԳԼՀ(՛ ՜ պատ կե րա լից՝ իբրեւ խո բՀ բգանշան : նոր ո լմեր կբ ղրկէ ։ Արգ ւ ա յ ս ՒսԳէԲՐ. ժէկն է
գո֊իչ բանսարկութեանց Հետ : Տաու-նինկ Աթրէթ թիւ. 10^ Ա"գԺ"մ ՝&է այն պարագաներէն որոնց Համար մա սնաւ ո ր ա սլ է ս
- Արդեօք ձեբ ԼաՐՔռՐր սխա^լ Հասկցած կամ տ՚Օռսէն է ։ Այս պզտիկ կամ խոշոր շէնքե - Հւտեղծուած է ԱպաՀ ո վութեան խո րՀոլբդը : Ա ՛֊ -
ուրիշ ինքնագլուխ գործե՞ր կատարած են։ րուն մէէ է որ կբ տնօրինուի կայսրութեան կամ բեմն թող այս խնդիրը քննուի այնտեղ ել ամէնէն
6=3 Մ եր շարքեր ը ամ էն բանէ առաէ տղամարդ թերեւս աշիւաբՀի ճակատաղիրբ ։ մեծ եւ ուղղակի շաՀ ա գրգռուած պետ ո ւթի լննեբ բ
են եւ կար գա պաՀ ։ Անոնք վարմ ո ւած չեն ծուռ եւ ԵԼ աՀ աւասիկ ԼոբտերՈւ գ՜ողովը : Բախտ թող յարգեն Աս լ աՀ ո վո ւ իժ եան որՀուբգին եզրա -
ծածկամիտ ճամբաներու ։ Ներգաղթի առաէ ին լու չունեցանք ներկայ ԸԷԼալու նիստի մը, բայց մեր կացութիւննե ը ը։ Այս կերպով միէազգային օրէն -
րերուն վրայ իսկ, անոնք ստացած են երկու շբէա*– առա էն ո ր գին բացատ րութիւննեբ բ նոյնքան թան - քին տ իր սւ պետ ո ւ իժիւն ր եւ տեւական խաղա ղու -
բեբ ականն եր , ուր կուսակցութեան տեսակէտները կագին էին : թեան մբ մ ի էտ զդա յին Հ իմ երբ ան Հուն տպէս պիտի
յստակօրէն պարզուած եւ Համ ա պա տ ա ս խ ան թ ՚ - Ներս մ տանք, ոչ շատ րնդարձակ սրաՀԷ մբ ։ ամրապնդուին ։ Պատճառ չկայ ոբ ք$ * Ա իութիւնր
լադբութիւննեբն եղած են ։ Ատկէ զատ , կուսակ Այս է բուն դո* Հ լիճ բ , շատ Հ ամ ե սա կաՀաւոբույ– ինքւլինքր զէշ վաբձատրուած զգայ պատերազմին
ցական ժողովնեբու մէէ ալ , լուսաբանութիւններ մով։ Ամէնէն աւեքի մեր ուշադրութիւնը ղրաւեւյ մէէ թավւած ճիգերուն Համար։ Եթէ իր կորուստ–
աբուած են եւ, կը արուին միշտ . ՝ Ժ՜ողովի ատենապետին ( Լո բա Ջ էն ս բլր ր ) նստարա նեբբ աՀադին էին, իր շաՀերն ալ փառաւոր եղան։
—- կաբելի չէ՛*ր աւելի կանուխ կատարել ձեր նը , Հասարակ բազմոց մր, բաւական մեծ, ա՛ իբ երկու աՀ ա ր կո լ ոսոխները, Ղ՝եբմանիա եւ ճա
ծանօթ ճշդումբ 9* • 3 ա ր ո ւթ ի ւն ե ան ի ճառին առ - ռանց յենարանի եւ կարմ իբ : Անոր սովորական ա - փոն գետին փռուեցան : .էՀափոն յաղթուեցաւ գրե
թիւ, ոչ թէ 350 400.000, այլ առաւ/դա գոյն նունն է «Բուրդէ Պարկ» (^Օօ1 Տ&շե) ել ունի իր թէ ամբողէովէն Ամ եր ի կաց իներուն կողմէ ել ք& •
35 40 Հազար Հոդի միա յն կրնան բնգունիլ ։ պատմութիւնը : Եդուարդ Ղ՝ * թագաւորէն ի վեր Մ իութիւնր վերա գրաւեց , գրեթէ առանց ժ՚էկ
=~ Մենք ուրիշ աղբիւր չունէինք աւելի կա ատենապետը այդ բազմոցին վրայ կը տեղաւոր - թնդանօթ արձակելու, ամէն ինչ որ թափոնի ձեռ
նուխ կատարելու Հ ամ ար ա յ դ պա բա ական ութ իւ ուի , գ՜ողովը բանալու Համ ար : Մ եր ամէնուս ծա քը անցած էր քառասուն տարի առաէ։ Արեւմտեան
նբ։ Պէյբութէն կը ստանանք միայն «Ազդակ» եւ նօթ «բուրդբ» ա րմ ան ա ց ա ծ է մ ասն աւո բարաբ կոդմը , պալթեան երկիրները եւ 3) ին լան ա ա յ ի մէկ
«Ազդարար» ։ Անոնց փետրուար Տ եւ 9 թուակիր \երդ դարէն այս բացառիկ պատ ի ւին : Տեսակ մ ը մեծ մասը նորէն կցուեցան քիուսիոյ յ 1^ըրգընի գի–
թ երթերը ստացած էինք մէկ - երկու օր առաէ, պա– խորՀ բգանի շ շեշտելու Համ աբ բուրգի ճարտա–
տ/սՀ ա բա բ Հասկցանք թիւր իմ ացութ իւնբ ել Մ արտ բաբ ուե ստէն կա բ ե ւո ր ո ւթիւնը ա յգ օրերուն : Ա - *^ԼՀ ՚Լ.Է^^՚ւ1՛ էէ այե^**՜"։
5ին գրեցինք «ԶԷբօնեռՈՆ խաղը» ; Ոչ «Արարատ» ւանգութիւն՝ միշտ ու ամէն տեղ։ ՏԱՐՏԱՆԷԼԻ ԽՆԴԻՐԸ.- Այմմ խօսինք Տար–
ենք տեսած - ոչ ալ ուրիշ որ եւ է լի բան ան ե ան Ինչպէս գիտէք, Լորտեբու հիողովբ կը Համա տանէ լի մ աս ին : Ե" 1լ ուլէունեմ ռուսական ՚ԼՐ° ԷՐ
թերթ, « 3 առաէ» ի վեբՀ բատա բակում էն ի վեր։ պատասխանէ ուրիշ երկիրներու ծերակոյտին , սա բաց ծովերու եւ ովկիանոսներու վբայ։ Ե" ՛՛՛է Լ"1
Ֆր* Ագգ* Մ էութիւնը, որ կը յաւակնի իբրեւ գա տարբերութեամբ որ իր անդամները ընտրովի չեն։ բսած եմ մեր ռուս դաշնակիցներուն թէ Մեծն
ղութի վերին իշխանութիւն ներկայանալ, ոբ յա Անդամ ա կց ո ւթ ի ւն ը ժառանգական է եւ առն ո ւազն Բրիտանիա ում պիտի տա յ Մ ոնթրէօ յի դաշնա
րա բե ր ա կան գործերը կր վ տրէ Հա յ ա ս տ ան ի Հետ , 700 տարուան Հնութիւն ունի։ Այսօբուան ընկեր՛ գրին վերաքննութեան։ Փոցտամի ժողովին ատեն,
սլաբտաւոր էր թոք անմ իէապէս Հաղորդել ճշղու– վարական կառավարութիւնը , ինչպէս անցեալին Մ * Ն աՀ ան ղն ե ր բ եւ Մ եծն Բրիտանիա առաէարկե–
մը - փոխանակ մ ո լորեցնելու ժ՜ողովուրդը ։ Նեռ - ուրիշներ , ծրագիր մբ կբ մշակէ որոշ բարեվւո - ցին 1Ս ՚ Մ ի ութ եան Հաւաքաբար երաշխաւորել նա
Գագթը ձիարշաւ չէ , որպէսզի փողոցին անկիւնը իսումներու ենթարկելու Համար զայն։ Ամէն պա ւարկութեան կատարեալ ազատութիւևբ Նեղուցնե
կեցած՝ «Հ ի՛ փ , Հ ի՛փ , Հ ուռռա՛» աղաղակենք նմ ան րագա յի մէէ , Լո րտեբու $՝ողովին ի ր աւա ս ո ւթ ի ւն բ րուն մ էէ , իւ ա զա ղո ւթե ան թէ պատեբաղմի մամ ա–
վարձու մունետիկնեըու ։ Ներգտղթբ ամէն բանէ սաՀմանավւակ է եւ վերէին խօսքր կ՚արտասանէ նակ , առեւտրական թէ պատերազմ ական նաւերու
առաէ կբ պաՀանէէ էրէութիւն եւ պարկեշտութիւն։ եբեսւի * ժողովը : Լորտեբու մողովփն դաՀուն Համար ։ Թուրքիան յօմաբա կամ պիտի մ ի ան ար
Մանրակրկիտ ծբադիբ եւ կազմակերպութիւն ։ Ան– կռնակբ կա խ ո ւած է ԳՐ°Լա^Լ ժ՛ ը Մ եծն Բրիաանիո յ այդպիսի ե րա շիսաւո բութ եան մբ։ ք^^Այց Ա^եզի Ա|ւԱ–
Հրաժեշտ է վստաՀութիւն ներշնչել։ Մեր գործբ չէ զինանշանով։ Անոր վրայ կր կարդաք ոսկի տառե՛ աասխանեցին թ-Է բաւական չէ այդ. Ռուսիա կ*ու>–
մ ո լորեցնել տարագիր բազմ ութիւննեբր , խուժա - րով 0ւ6Ա 6է աՕՈ Օաւէ , (Աստուած եւ իմ Իրա - օէբ նեղուցներուն ներսը ունենա^ ամրոց մը որով
նավս՛ ր ական գոռում - գոչումներով ։ ԱպաՀովա - ւունքս ) : Կր թուի թէ միայն մենք Հ այեբս ենք որ պիտի կրնար տիրապեւոել <1խլսոյ վ ր ա յ • Արդ > ա –
բաբ Երեւանը ինք անգամ պիտի վրդովուի , երբ օր ուն ի՛նք շատ մ ը պա ր տ ա կ ան ո ւթ ի ւնն ե բ , բա յց երբ սիկա կը նշանակէ ոչ թ-Է երաշխաւորել աղատ
մը իմանայ ամ բոգէ անցուդարձը եւ իր անունով կը խօսինք մեր իրաւունքներու մասին, գոց ա - անցքը նեղուցներուն մէջ , այլ միայն մէկ աղդի
կա տ ա ը ո ւած շաՀ ա տ ա կո ւթ ի ւնն ե ր ը ։ Թող նո - կանէԳտեբոլ կը Հանղիպինք ։ տալ զանոնք փակելու իշխանութիւնը։ Այս պա–
րէն կարդան , թ ո ղ արաատպեն ու տարածեն ս՛եր փաղաքական կա ց ո ւթ ի ւն ը փափուկ է , ինչպէ ս Հանէբ չի Հ ամ ա պատա ս իսանեբ ա յն սկզբունքին
վեց խմբագրականները , եւ թող ցուցնեն մէկ հա կդիմանաք թերթերէն։ Բայց Անգլիոյ մուլով ուր - զոր էատադոված են Մ * ՆաՀանգներու ներ կա յա -
տիկ բառ կամ տ՛եսակէտ որ սահմանուած ԲԱայ ղ բ Հանդարտ է եւ աւ անգապաշտ ։ Եթէ պատերաղ– ՛լուցիչները, 1 Ազատութիւն Եվրոպայի մեծ էրո՛ ~
միտք պղտորելու։ ինչպէս զանազան խնդիրներ , մ ի զո Հ՛եր չկան ա յս մ էէոցէն , շաբաթական մար զիներուն , Ղ՚անուբի , Հռենոսի եւ ուրիշ գետերու
ներգաղթն ալ պատրուակ մը դարձած է Ո1՜ս1՚*7 զական մրցումներն են որ պատճառ կ՚ըլլան զո՛– ոբ 1լ անցնին շատ մբ երկիրներէ ։ Ամէն պարագայի
Հաշիւներ կարգադրելու Համար ։ Ոք ինչ ։ ժողո– ՀեՐ ւ8առաի>էն իմացաք անշուշա , Անոեւ մէէ, առաէաբկբ եռած է եւ տարակոյս չունիմ թէ
վուբդբ արթուն է, աչք եւ ականէ ունի եւ կրնա ւ շարթոլ 33 Հոգի մեռան եւ 500էն աւելի վիրալոր– մ իշտ ի զօրու կր մնա յ . եւ Համ ոզուած եմ որ
դատել ծուռն ու շիտակը , սուտն ու իբաւբ ։ ուեցան , երր 70.000 հոգէ իէումաՆ էին մարզարան 1»թ–է Ռուսիա շարունակէ սնշոլմ բանեցնել Թուբ–
- ճ իռ շգ է որ Ա ուրիա—Լիբանանբ պիտի սլ ա ր– մր, ֆութսլոլի մրցումի մր առթիւ։ Հակառակ քիոյ վբայ 7 այս իոնդիրբ պէտք է առա էէն առթէւ
պուէն , թէ ւբա ղութին 90 առ Հարիւր բ աբձանա - ծանր դէպքին , մրցում ր շա րո ւնակո ւեցաւ , մ՛ին < յանձն ո ւի ԱպաՀ ո ՛Լո ւթե ան ք0 ո րՀ ուրդէն քենու– -
դրուած է ներգաղթէ Համար, թէ*** Աալանտեանէն անդին ՉրրՀ՚իէ նոր պատերազմի թեան ։ Եւ ասիկա պիտի ըլլայ շատ մեծ փորձ մը
Հ = = Ա՚յԳ Ւ"Գ/՚ՐԼՀ Գ"3 ԳԷՐՔ ^Ր^1 է մեղէ Համար։ վտանգներու մասին կր խօսէր– • • Այսօր ալՀ(Փրավ– Միացեալ Աղգերու կազմակերպութեան Համար ո–
կբ սպասենք վաւերական տեղեկութեանց : տա»ն ել Աթալինր շանթեր կր տեղան, բայց մողո– րուն վբայ մեծ յոյսեր դրուած են»։
Ի՛՛նչ լաւ կըլլար եթէ այսպէս գլուխ գլ/սէ վ"ւըղր կր պաՀ է իր պաղարիւնր :
ԱՐՓԻԿ
խօսէինք ուրէշ Հիմնական Հարցերու մասին։ ՄԻՍԱՀԵԱՆ ԼԵՀԱԿԱՆ ՐոլոՐ բանակները որ * կը գտնուին
Հ= Նորէն Հրամեցէք եւ կբ խօսինք , մէկ պայ Անդլիա , Իտալիա , Գերմանիա , Մէէ\էն Արեւելք
մանովդ ոչ թէ Հետաքրքբութէւն գոՀէ մնե լու, ԵՈՒԿՈԱԼԱՒ ենթաոպայ մ բ սպաննուեցաւ եւայլն , պէաէ լուծուէն անմ իէապէս ։ Անդր կա–
Հատուցումներու
այլ իսկապէս լուսաբանուելու Համար։ Թրիէոթէի մէշ–. Անգամ էր ռավաբութիւն բ պէաէ մէէնորդէ ո րպէս զէ փափա\–
(յ անձն ամ ո գովին : քողնեբը կարենան ԼեՀաստան վերադառնալ։
Fonds A.R.A.M
