Page 157 - ARM_19-1946_01
P. 157
աս ՄՈՕԿՌԻԱ ԿԸ ՀԵՐ՚ԲԷ
Եհ Կ՚ԱՄԲԱՍՏԱՆԷ
Ո. Շ. .Տ 370.286
Հիմակ սղ դհպի Թռս՚քիաա❁ա
ՕՄտօԱսւ-Բւ-օբոտէՅս-օ : Տա. \«ՏՏձճԼ4>1
17 , ճւս Ս&ոսաս - Րձ1ԱՏ (138)
161.. 008. 15-70 - Շ. Շ. Բ. ք&հ» 1678-63
է՚ՏւԺՆԵԳԻՆ.– Տաք. 156, 6աս"ս. 400, Յաս՝». 200 ֆրան^ Մ ոսկուա յի պաշտօնական գորհ՜ակա լութ իւն ըՏ
Տտատօւ 16 ա&քտ 1946 Շաբաթ– 16 Մարտ քհաս , Հետեւեալ զեկոյցը Հրատարակեց Մ արա
Մ*
1 ՜Լին * Ամ երիկեան մամուլը Հրատարակեց
Խմբագիր՛ Շ ՄԻա^ԵԱն % %•• ՆաՀանգներու արտաքին նախարարութեան մէկ
ՏԱՐԻ - 18" ձ»Տ6€ » • 4561–՚սոբ շրջան թիւ 290 յայտարարութիւնը, որուն Համաձայն խորՀրդա -
յին զօրամասերու շարժումներ տեղի կ՛՚ունենան
Բ՝աւրիզէն դէպի Բ՝ԷՀրան եւ դէպի իրանի արեւ -
Ս՛ԵՐ Խ 0 Ս * Ը Կեանքը Կիպրոսի Ակ մտեան սաՀ մ անները ; քՒասը արտօնուած՜ է յայտա
րարելու՝ թէ այս տեղեկութիւնը չէ Հ ամ ապա -
տաս խաներ ի բ ա կան ո ւթ եան ւ
ԱՏԱ ՃԱԿԱՏԻՆ ՎՐԱ8 ԵԻ*Ս ՆԻԿՈԱԻԱ (Յառաջ) Միջերկրականի աբե - Մոսկուայի անթելն ալ կրկնեց այս Հերքումը։
ւելեան անկիւն
Կիպրոսը, որ ին վերջին կղզին Է պատմական Այս Հերքումին Հետ, երէկուան թերթերը կր
1878^5/ ի վեր*
Տօնակատարութիւն մը, այսօր,— Յարգանքի կը մնայ միշտ անվտանգ եւ խաղաղ Հ ր ատա բակէ ին Հետեւեալ տեղեկութիւնը զո ր կու–
արաա յա յաոլթ իլ՚հ Գիմագրական ^ակատի Հա յ շնորՀիւ բրիտանական դրօշին։ տանք վերապաՀ ութեամբ * քՒուրքիա ւոագնապի
զոՀերոււ յիշատակին ։ կիպրոսի մէջ կ՚ապրին 350.000 Յոյներ, որոնք մ ատնուեցաւ երէկ , երբ , Համ աձա յն ԹէՀ բանէն
Ո"ր ճակատին վրայ բացակայ եղահ՜ են այս ունին Պատրիարքի իրաւունքներ վայելող Արքե Հասած՜ լուրերու , Հաղորդուեցաւ թէ ռուսական
ժողովուրդին ղաւտկները ։ ^Հաշուենք գարերը պիսկոպոս մը ու երեք եպիսկոպոսներ , 8 վանսյ - զօրամաս մբ, որ մեկնած էր աւր ի զէն ել երեւու
եւ նկատի աււնենք միայն վերջին Հարիւրամեակը։ Հայրեբ , 7 ծայրագոյն վարդապետներ , բազմաթիլ թապէս դէպի Հիւսիս կ՚երթար , յան կա րծ՜ դարձաւ
ընտրենք յաւ կան շա կան պարագա յ մ ը • եկեղեցիներ , Հարիւրաւոր վանականներ ու քանի գէպի Մարանդ եւ ուզզուեցաւ դէպի Խոյ եւ թբր՜
Բա՛յց ինչո՛՛ւ, մ ի ՞ թ է մաւնալ հարկ է այն մը Հազար քաՀանաներ ։ Մ իւ" քր իստոնեանե բէն քական սաՀմ՛տնագլուխը։
երիտասարդ Հայը, ար հրացանը ձեււքը՝ Հիւսիսա
յին ՛Նահանգաց պատերազմին մէջ վիրաւորոլեցաւ, Լատիններ , Մ արոնինե ր ու ա յլ տարրեր ունին ի– Այգ Հեռադիր բ Հետեւեալ ձեւով կբ Հաղորդէր
ինկաւ եւ «ո՜հ, իմ անուշիկ ծնողքս, եղբայրներս,
բարեկամներս եւ սիրելիներս» գոչելով՝ աչքերը րենց սեփական եկեղեցիներն ու կազմ ակեբպու - ամ երիկեան «Եունայթըտ Փրէս » գործ՜ա կա լու -
գոցեց : Եւ անկից ի գատ մոոնալ վայելէ՞ այն երե
սունի մօտ հայ երիտասարդներն , որ այսօր հոն կը թիւննեբը Հ թիւնը , Արեւելեան իրանէն Հ եռացած՜ ի*որՀըր —
գտնուին եւ. իրենց կարողութեան ներածին չափ կբ
ծառայեն Հիւսիսային նահանգաց արդարութեան , թ՛ուրքերու թիւն է մօաաւորապէս 70.000, ո - ։լային ղօրամասերը $*աւրիզէն անցնելով Հետեւե–
իրալանց եւ ագատութեան դրօշակն պաշտպանող
մասին մ է ջ ։ («Ր-եգասեան Թոչնիկ», Կ– Պպիս, 15 բոնք ունին իրենց կազմակերպութիւնն երբ՝ էվքա– ցան երեք տարբեր ուղզութեանց ; Մէ՞կ քանին ան–
Փետրուար 1865) :
ֆը, միւֆթին եւայլն։ միջապէս շեղեցան դէպի թրքական սահմանաւդլու–
Հայոց թիւն է 4000։ Հայերը առաջին անդամ իւը • Միւսները յառաջացան գէպի Հիւսիս, Մա
Կիպրոս Հաստատուած՜ է ի ո 1 1 րդ գարուն , ու միշտ րանդի ուղղութեամբ եւ Հաւանաբար գէպի Հա -
ունեցած՝ են իրենց կրօնական ու եկեղեցական կազ յաստան , բա յց սլարենաւորման կարաւաններբ յե–
մակերպութիւնը ։ աո յ երկուքի բաժնուեցան գէպի Խոյ, որ 160 քի–
Կիլիկիան թագաւորութեան շրջանին , Հայ իշ լոմեթր Հեռու է $* աւր ի զէն : Վերջապէս "՚֊րԻշ
Այսպէս նաեւ Ֆրանսայի մէշ^, ^րբ էա֊օ֊ի տակ խաններ ու կաթողիկոսներ կիպրոս այցելած՜ էին ։ ղօրամ ասեր Հ ետեւեցան Հարաւա յին - արեւելեան
էր երկիրը, իբրեւ Հետեւանք պարտութեան։
Կիպրոս երբեմն ունէր բազմաՀաղաբ Հայութիւն մր ճամբուն որ կը տանի դէպի Միանէ , նոյնպէս \ 60
ԶՀարցնենք թէ ո՛վքե՞ր էին անոնք որ , Յ՚Օ կամ երկու վանքերուի ու եպիսկոպոսական երկու թե քի լոմ եթր Հեռու քՒաւր իղէն , իսկ քանի մը ւլօ րա–
50 ՀոԳՐ) միացան տեղացի ըմրո ս ան եր ո ւն , կրթ մերով։ Երբեմն Կիպրոսի մէջ կային կէս երկո - մասեր բռնեցին Մարազայի (30 քիլոմեթր Թաւ -
ուեցան ու ինկան, իրրեւ ղեկավար կամ ըմրոստ։ տասան մը Հայկական ուրոյն դիւղեբ՝ որոնցմէ բիղէն) եւ Միանտապի ճամբան ։ Ասկէ զատ , 17
ԱեՆ մ ասով ե ր ի ա ա ս ա ր զն ե ր , մասնաւոր գա– «Արմէնօխօրի»ն ցարդ պաՀ ած՜ է իր անունը ։ վաճառաբարձ վակոններ , որոնց չո ր ս ր լեցուած՛
սակարգէ մր չէին որս ակ ան եր անոնք։ Ամէն Հո ԿիպրաՀայ գաղութը այժւք ունի քանի մր եկե– էին ղինուորնեբուի եւ միւսներբ ռազմամթերքով,
սանքէ ներկա յարուցիչներ կա յին ։ & աաերր գոՀա– ոեց ինե ր , մէկ վանք , յառաջադէմ ւէա րժ ար աններ ՝ ՚/» ա ր ա ճ Հասան երեքշաբթի օր , Հ ի ւս ի ս էն դալով ։
ցան թռուցիկներ ց ր ո ւե լո վ , դէնք եւ յեգափո խա - կար ող ու սրացաւ ուսուց չական կազմ ա կե ր պո լ - ինչ կր վերաբերի բուն իսկ քՒաւրիւլի , զինուոր նե–
կան գրականութիւն փոխագրելով ։ Ուրիշներ լեռ թեամբ ոլ Հարիւրաւոր երկսեռ աշակերտներով, բու թի՚֊ը ԴՐռթէ եռապատիկն է երկու ամիս առաջ
բարձրացան զէն ի ձեռին , կամ դաւադիրներ սլա– քանի մը Հայկական միութիւններ , Ակումբներ , եղած՜ին ։
Հեց ին ։ ՛Հ՛եռ ուրիշներ իսկապէս յան գուզն գո բհ՜եբ Հ* ք՝ * Ը* Միութեան մասնաճիւղ ,« Հայաստանի Իրազեկներ կը Հաւաստեն թէ զօր * ք՝ազրամ -
կաաարեցին , Համաձայն ար ուած՜ Հ րաՀ անգնեբուն ։ Բարեկամաց Միութեան» կեդրոններ , ու մանա եւսն ի ււ կապէս Թաւրիղ կը գտնուի , ատեն է մը ի
—. Ընկե՛ր, ե թ է իյնաս դուն,— Ուրիշ ընկեր ւանդ ՚Հքիկոսիոյ «Հայ Եբիտասարգաց Միութիւ– վեր , Հոն Հաստատած՜ Րէէալով իր բանակատեղին ։
մը արթո֊ւ֊ն *— Տեղըդ կը բոսէ • • •
"Ր» տ որուն շուրջ Համախմբուած՜ են Հայրենասէր Լոնտոնի քաղաքական շբջանակնեբուն մէջ կը
Տ ա կաւին լմ ան գրուած՛ չէ բուն պա ամ ութ իւ - Ժրաջան երի ՚արդնեբր կարծեն թէ ա յս զինուորական շարժումն երբ Հա -
նը ։ կան վաւերական գէպքեր , եւ ուրիշներ ոբ Նիկոսիա քագաքին մ օա է նաեւ ՀՄ ե լքոնեան լան ա բա ր սաՀման ո ւած՜ են ազդելու ԹէՀ բանի
Լուբէ\ լուսաբանութեան կբ կարօտին ։ կրթական Հաստատութիւնը» ։ վ ր սւ յ , ոբպէսզի Խ՛ Միութեան Համակիր կառա
Ոչի՛նչ ։ ք*բ ո գո ւթի ւնն ա յն է որ ունեցանք ե՛ ւ Կիպրոս այժմ չունի իր թեմակայ առաջնորդը, վարութիւն մը Հաստատուի ։
ռազմիկներ ե՛ւ զոՀեր : Ոչ միայն այս երկրին մէջ, որուն պակասը ամ էն անգամ է աւելի գդալի է ա յ ս ՆԱԽԱԳԱՀ ԹՐՈՒՄԸՆ ԼԱՒԱՏԵԱ
ա յլեւ ուրիշ ուր որ Հա յ կա կան Համբանք մբ կր օրերուն ։ կիպրաՀա յը մի շտ ճանչցուած՛ է ԻրՐռլ Մ * ՆաՀանգներու նա խագաՀ բ պատասխանն -
շնչէր , օաար գրաւման տակ ։ Հայրենասէր, եկեղեցասէր գաղութ մը, նախան - լով մ ամ ուլի ներկա յաց ուց ի չնե բու Հաբցումնե -
Ա եղի անծ՜անօթ չէէ՛ն զանազան դրուագներ՝ ձա խնդի ր՝ ծ՜իսա կատւս րութեանց եւ եկեզեցագի - բուն , յա յտարարեց թէ պաշտօնական տեղեկոլ -
այդ ճակատագրական օրերուն ։ Ել մենք տակաւին տ ո ւթ ե ան , շնորՀ իւ կարող առաջնորդներու եւ թիւն չունի խո րՀ բղային ղօրքի շարժումներու մա
չենք խօսիր այլապէս «դիմադրական» ճիգերու շարականագէտ Հայ քաՀանաներհ 1 րոնց վեր - սին եւ թէ ինչ որ դիտէ թերթերէն իմացած է:
մասին, որոնք չեն գրուած՜ ։ ջիններն էին Առաջն ո րդ Ա արա ճ եան արք * ( վերջէն Յետոյ Հերքեց այն ղրոյցներբ թէ անՀ ամ աձա յն ու
Աանբամասնութի ւննեբր կարեւոր չեն։ Հիմ - կաթողիկոս Տանն Կի/իկիոյ) > Ո 1 ֊ քաջաՀմուտ ծ՜ի– թիւն ծ՜ագած՝ է իր եւ արտաքին նախարարին միջեւ
նա կան բ ա յն է՝ որ ա յս ժողովուրդին զաւակներն սագէտ Հ ան գո ւց ե ա լ 3 ո վՀ աննէ ս քաՀանա յ Հթա - եւ թէ վերջինը պիտի Հրաժարի։ *հալուի ներկայ
ալ բանտ ու աքսոր տեսան , կամ արիաբար կռուե Հինեանը, որ ապշեցուցած էր կաթողիկոսներ ու միջազգային կացութեան , նա խագաՀ ը մ աաՀոգ չե–
ցան ու մեռան : պատրիարքներ ։ րելար ել վստաՀ ութիւն յայտնեց թէ ներկայ
կրակ մբ կբ վառէր մեր գլխուն վերեւ, եւ աս Եկեղեցական առաջին կազմ ակերպութիւնը դժո ւա ր ո ւթիւնն եբ ը պիտի Հարթուին ։ Երբ յատ -
ու ան , Համոզումով կամ երիտասարդի թափով , տեսնուած էր 1079 թուականին ու ամբողջ \ \բդ* կապէս Հարցուցին թէ միջազգային կացութիւնը
նետուեցան ասպարէզ : Անշուշտ արկած՜ալի էր \2րդ 1 ^Յրղ եւ \4րդ ղաբեբուն Կիպրոս կ՚այցելէին վտւսնզ աւո®ր է , Պ • Թրումբն պատասխանեց *
պայքարբ , եւ կրնար ազէտի մր յանզիլ, եթէ ու քեուբինեան Հայ իշխաններ ո/– կաթողիկոսներ ։ «Չեմ կարծ՜եր թէ ւէտանգաւո ր է» : Ա յս առթիւ ա–
րիշներ չհսկէին : (,ոյնիսկ \էերսէս Արք * Լամբրոնացին Կիպրոս ւսյ– ւելցոլց թէ վերջերս անձնական Հաղորդակցու -
(իամանակր չէ դատելու այգ պատմական շբր~՛ ցելած՝ էր (Հաւանաբար $չամակուստայի Հայոց թ ի ւն ո ւն եցած՝ չէ Ա $ ա լին ի Հ ետ Հ ամ աշխ արՀայի ն
^անին գէպքերր։ Ա եղի Համար յարգանքի արմանի «կանչ ուոբ սուրբ Աստուած՜ածին» վանքին ւքէջ) իր խնդիրներ ո լ մասին եւ ըսաւ թէ ծ՜րագիր չունի Ե—
է ո եւ է մէկը, որ կր ղոՀոլի գաղափարի մբ, ա– յունարէնը յառաջ տանելու Համար ։ ՐռՔ Մեծերու նոր ժողովի մը մասին։ Հարցումներ
ռանց սնափառութեան կամ ասիական շռայլաբա - 1191 թ ուականին Կիպրոս այցելեց Հայոց թա եզան նաեւ Լ) թա լինի կողմէ Ջրրչիլի ուղղուած՛
ն ութեան X գաւորներէն՝ Լեւոն ք* * «Մեծագործ»բ (որ դեռ մ եղադրանքնեբուն առթիւ ։ Ն ա խագ ա Հ բ խնդալով
Ա՝ենք տարիներով պայքար մղեցինք Ազասի իշխանապետ էր) * իբր կոքաՀայբբ՝ Անգլիոյ Րի - պատասխանեց թէ ռուսերէն չի կրնար կարդալ եւ
քՍանջեաննեբու , ԱաՀակ Տէր *իաբրիէլեաննեբու , չբբա Առիւծասիրտ թագաւորին որ Կիպրոս ամուս չի գիտեր թէ ճի^շդ է թեբթեբուն կատարած՛
Զարենցներոլ , Ալազաննեբու եւ ուրիշներու դէմ : նացած՜ էր ։ թ արզ մ անութիւնը :
ք՝այց , երբ անոնք ինկան իրենց դաւանանքին Հա Կիլիկի"յ Հայոց թագաւորութեան անկումէն Այս աս ուլիս էն վերջ*, Մ • ՆաՀանգներու ար -
մար , յանուն այս ժողովուրդի բարիքին , եւ երբ ի– վերջ (1 375) » Կիպրոսի լատին - Լուս ինե ան թա տաքին նախարարութեան մէկ բանբերը Հաստա -
րենց ի շխանաւո բներն ու Հաւատակիցներ բ իրար գաւո րներբ \ 393 էն սկսեալ ու մ ինչեւ 1489 թուա աեց նախապէս Հաղորդուած՛ լուրերը, թէ Մ ոս
կբ Հրմշտկէին «դաւաճան» Հռչակելու Համար ղա կանը՝ Կիպրոսի մէջ թագաւոր կբ պսակուէին իբ կուա նոր զինուոր կբ ղրկէ Իրան , բա յց մերժեց
նոնք, մենք Հրաւիրեցինք
ուբացողնեբբ էինք որ յարգանքի րեւ «քՀօւ յ՚ճաւՇաՇ» , իրաւունք մբ զոր ժառանղած՝ էր եւ Է մանրամասնութիւն տալ՝,
: էին Հայոց վերջին թագաւորէն՝ Լեւոն Ե* Լու ~ ԱՆԳԼԻՈՅ ՄԷՋ ԱԼ ՊԱՂԱՐԻՒՆ
Ե*֊ այսօր ալ, մենք ենք որ կր Հարցնենք թէ ս ինե ան էն : Անգլիոյ արաաիին նախարարը, Պ* Պէվին , խօ
ո՛ւր են , ի նչ եղան միւսներբ . . . սելով իրանի դէպքերու մասին , ըսաւ* Աենք
Ամբողջ սերունդ մբ մատաղ գնաց պատերազ ՆՈՒՊԱՐ ՄԱԳԱՈՒՏԵԱն բացարձակ Հ ա լա ստիքն եր ստացած՜ ենք սպա րա -
մէն առաջ, իր իսկ երկնած , փառաբանած՜ կարգու պետ Ա թալինէն եւ խո րՀ րգա յին կառավարութենէն
սարքին մէջ։ Եւ այսօր ուրիշ սերունդ մբ «կբ փրն– թէ իրանի ամբող^ութիւնբ պիտի յարգուի ել թէ
առուի» , Րո է" V ԳռՐէ ազգեբու ազատութ՛են էն մ է– 12 ԱՊԱՆԻԱՑԻ ԼՐՏԵԱՆԵՐ ձերբակալուեցան ոբ եւ է յարձակողական նպատակ չունին։ Պ* Մո ՜
կուկէս տարի վերջը է Բ՝ուլուզի եւ Փէրւիինեանի մէջ , հրր սաՀմանր լոթով էն բացորոշապէս իմ ացա յ թէ Հակառակ չեն
Եթէ Մանուշեանները , Լասերն ու Արփիարնեբը 1լ անցնէին գազանի խում բերուէ։ Ֆրանսայի ներքին որ դաշնակից զինուորնեբը Հեռանան Համաձայն
ողջ ՐԱային » անշուշտ պիտի ուղղէին նոյն Հար - նւսխաբարութիւնը այս առթիւ Հրաաարակած՝ զե ստորագրուած՝ դաշնագրին , այսինքն 1946 Մ արս՛
ցումներբ, ո^ ր են Աիրունիներր , 3* Տէվէճեան– կոյցով մբ կ^բսէ թէ կալանաւորները մասնաւորա ՜Լին։ կառավարութեան Համար շատ դժուար է Հ աս -
ները, իշխանեաններբ եւ միւսները* * . Չէին կրնար պէս մարզուած՜ էիս եւ իբրեւ Հանրապետական կնալ Խ * (հուս իո յ ներկայ քագա քւսկան ութիւն ը այս
չՀաբցնել, իբրեւ Հայ յեղափոխականներ ։ փախստականներ պիտի ներկայանային , մինչդեռ Հարցին մէջ եւ ա՛լ աւելի դժուար՝ Հաւատալ թէ
Այո 1 յարգանք Դիմադրական ճակատի զոՀե - Ֆրանքոյի կողմէ ղրկուած՜ էին , Ֆրանսայի ղին - իրենց բոլոր Հ աւաստիքներր պիտի չգործ՜ագրուին ։
բուն ւ Բայց նաեւ արզ^արութիւն անոնց որ առտու ուոբտկան շարժումները եւ Աււլանիոյ Հտնրաւզե - Մենք այժմ կը սպասենք Խ* կառավարութեան
մբ արոր ո լեց ան կամ քշուեցան ան յա յա ուղղու - տականներուն գաղտնիքները իմանալու Համար : պատասխանին ։ Բրիտանական կառավար ո ւթ ի ւն ը
թեամբ , իբրեւ Հետեւանք անոպայ, քստմնելի քի– քհրանսա միշտ կը պնդէ որ գո րծն ա կան միջոցներ պիաի ցաւի, եթէ որ եւ է կարգադրութիւն էՀԱայ
նախ՝նգրութեանց : #. ձեռք առնուին, բայց Անգլիա եւ Մ * ՆաՀանդներբ,
գեռ ւէեր՚ապաՀ են ։
Fonds A.R.A.M
Եհ Կ՚ԱՄԲԱՍՏԱՆԷ
Ո. Շ. .Տ 370.286
Հիմակ սղ դհպի Թռս՚քիաա❁ա
ՕՄտօԱսւ-Բւ-օբոտէՅս-օ : Տա. \«ՏՏձճԼ4>1
17 , ճւս Ս&ոսաս - Րձ1ԱՏ (138)
161.. 008. 15-70 - Շ. Շ. Բ. ք&հ» 1678-63
է՚ՏւԺՆԵԳԻՆ.– Տաք. 156, 6աս"ս. 400, Յաս՝». 200 ֆրան^ Մ ոսկուա յի պաշտօնական գորհ՜ակա լութ իւն ըՏ
Տտատօւ 16 ա&քտ 1946 Շաբաթ– 16 Մարտ քհաս , Հետեւեալ զեկոյցը Հրատարակեց Մ արա
Մ*
1 ՜Լին * Ամ երիկեան մամուլը Հրատարակեց
Խմբագիր՛ Շ ՄԻա^ԵԱն % %•• ՆաՀանգներու արտաքին նախարարութեան մէկ
ՏԱՐԻ - 18" ձ»Տ6€ » • 4561–՚սոբ շրջան թիւ 290 յայտարարութիւնը, որուն Համաձայն խորՀրդա -
յին զօրամասերու շարժումներ տեղի կ՛՚ունենան
Բ՝աւրիզէն դէպի Բ՝ԷՀրան եւ դէպի իրանի արեւ -
Ս՛ԵՐ Խ 0 Ս * Ը Կեանքը Կիպրոսի Ակ մտեան սաՀ մ անները ; քՒասը արտօնուած՜ է յայտա
րարելու՝ թէ այս տեղեկութիւնը չէ Հ ամ ապա -
տաս խաներ ի բ ա կան ո ւթ եան ւ
ԱՏԱ ՃԱԿԱՏԻՆ ՎՐԱ8 ԵԻ*Ս ՆԻԿՈԱԻԱ (Յառաջ) Միջերկրականի աբե - Մոսկուայի անթելն ալ կրկնեց այս Հերքումը։
ւելեան անկիւն
Կիպրոսը, որ ին վերջին կղզին Է պատմական Այս Հերքումին Հետ, երէկուան թերթերը կր
1878^5/ ի վեր*
Տօնակատարութիւն մը, այսօր,— Յարգանքի կը մնայ միշտ անվտանգ եւ խաղաղ Հ ր ատա բակէ ին Հետեւեալ տեղեկութիւնը զո ր կու–
արաա յա յաոլթ իլ՚հ Գիմագրական ^ակատի Հա յ շնորՀիւ բրիտանական դրօշին։ տանք վերապաՀ ութեամբ * քՒուրքիա ւոագնապի
զոՀերոււ յիշատակին ։ կիպրոսի մէջ կ՚ապրին 350.000 Յոյներ, որոնք մ ատնուեցաւ երէկ , երբ , Համ աձա յն ԹէՀ բանէն
Ո"ր ճակատին վրայ բացակայ եղահ՜ են այս ունին Պատրիարքի իրաւունքներ վայելող Արքե Հասած՜ լուրերու , Հաղորդուեցաւ թէ ռուսական
ժողովուրդին ղաւտկները ։ ^Հաշուենք գարերը պիսկոպոս մը ու երեք եպիսկոպոսներ , 8 վանսյ - զօրամաս մբ, որ մեկնած էր աւր ի զէն ել երեւու
եւ նկատի աււնենք միայն վերջին Հարիւրամեակը։ Հայրեբ , 7 ծայրագոյն վարդապետներ , բազմաթիլ թապէս դէպի Հիւսիս կ՚երթար , յան կա րծ՜ դարձաւ
ընտրենք յաւ կան շա կան պարագա յ մ ը • եկեղեցիներ , Հարիւրաւոր վանականներ ու քանի գէպի Մարանդ եւ ուզզուեցաւ դէպի Խոյ եւ թբր՜
Բա՛յց ինչո՛՛ւ, մ ի ՞ թ է մաւնալ հարկ է այն մը Հազար քաՀանաներ ։ Մ իւ" քր իստոնեանե բէն քական սաՀմ՛տնագլուխը։
երիտասարդ Հայը, ար հրացանը ձեււքը՝ Հիւսիսա
յին ՛Նահանգաց պատերազմին մէջ վիրաւորոլեցաւ, Լատիններ , Մ արոնինե ր ու ա յլ տարրեր ունին ի– Այգ Հեռադիր բ Հետեւեալ ձեւով կբ Հաղորդէր
ինկաւ եւ «ո՜հ, իմ անուշիկ ծնողքս, եղբայրներս,
բարեկամներս եւ սիրելիներս» գոչելով՝ աչքերը րենց սեփական եկեղեցիներն ու կազմ ակեբպու - ամ երիկեան «Եունայթըտ Փրէս » գործ՜ա կա լու -
գոցեց : Եւ անկից ի գատ մոոնալ վայելէ՞ այն երե
սունի մօտ հայ երիտասարդներն , որ այսօր հոն կը թիւննեբը Հ թիւնը , Արեւելեան իրանէն Հ եռացած՜ ի*որՀըր —
գտնուին եւ. իրենց կարողութեան ներածին չափ կբ
ծառայեն Հիւսիսային նահանգաց արդարութեան , թ՛ուրքերու թիւն է մօաաւորապէս 70.000, ո - ։լային ղօրամասերը $*աւրիզէն անցնելով Հետեւե–
իրալանց եւ ագատութեան դրօշակն պաշտպանող
մասին մ է ջ ։ («Ր-եգասեան Թոչնիկ», Կ– Պպիս, 15 բոնք ունին իրենց կազմակերպութիւնն երբ՝ էվքա– ցան երեք տարբեր ուղզութեանց ; Մէ՞կ քանին ան–
Փետրուար 1865) :
ֆը, միւֆթին եւայլն։ միջապէս շեղեցան դէպի թրքական սահմանաւդլու–
Հայոց թիւն է 4000։ Հայերը առաջին անդամ իւը • Միւսները յառաջացան գէպի Հիւսիս, Մա
Կիպրոս Հաստատուած՜ է ի ո 1 1 րդ գարուն , ու միշտ րանդի ուղղութեամբ եւ Հաւանաբար գէպի Հա -
ունեցած՝ են իրենց կրօնական ու եկեղեցական կազ յաստան , բա յց սլարենաւորման կարաւաններբ յե–
մակերպութիւնը ։ աո յ երկուքի բաժնուեցան գէպի Խոյ, որ 160 քի–
Կիլիկիան թագաւորութեան շրջանին , Հայ իշ լոմեթր Հեռու է $* աւր ի զէն : Վերջապէս "՚֊րԻշ
Այսպէս նաեւ Ֆրանսայի մէշ^, ^րբ էա֊օ֊ի տակ խաններ ու կաթողիկոսներ կիպրոս այցելած՜ էին ։ ղօրամ ասեր Հ ետեւեցան Հարաւա յին - արեւելեան
էր երկիրը, իբրեւ Հետեւանք պարտութեան։
Կիպրոս երբեմն ունէր բազմաՀաղաբ Հայութիւն մր ճամբուն որ կը տանի դէպի Միանէ , նոյնպէս \ 60
ԶՀարցնենք թէ ո՛վքե՞ր էին անոնք որ , Յ՚Օ կամ երկու վանքերուի ու եպիսկոպոսական երկու թե քի լոմ եթր Հեռու քՒաւր իղէն , իսկ քանի մը ւլօ րա–
50 ՀոԳՐ) միացան տեղացի ըմրո ս ան եր ո ւն , կրթ մերով։ Երբեմն Կիպրոսի մէջ կային կէս երկո - մասեր բռնեցին Մարազայի (30 քիլոմեթր Թաւ -
ուեցան ու ինկան, իրրեւ ղեկավար կամ ըմրոստ։ տասան մը Հայկական ուրոյն դիւղեբ՝ որոնցմէ բիղէն) եւ Միանտապի ճամբան ։ Ասկէ զատ , 17
ԱեՆ մ ասով ե ր ի ա ա ս ա ր զն ե ր , մասնաւոր գա– «Արմէնօխօրի»ն ցարդ պաՀ ած՜ է իր անունը ։ վաճառաբարձ վակոններ , որոնց չո ր ս ր լեցուած՛
սակարգէ մր չէին որս ակ ան եր անոնք։ Ամէն Հո ԿիպրաՀայ գաղութը այժւք ունի քանի մր եկե– էին ղինուորնեբուի եւ միւսներբ ռազմամթերքով,
սանքէ ներկա յարուցիչներ կա յին ։ & աաերր գոՀա– ոեց ինե ր , մէկ վանք , յառաջադէմ ւէա րժ ար աններ ՝ ՚/» ա ր ա ճ Հասան երեքշաբթի օր , Հ ի ւս ի ս էն դալով ։
ցան թռուցիկներ ց ր ո ւե լո վ , դէնք եւ յեգափո խա - կար ող ու սրացաւ ուսուց չական կազմ ա կե ր պո լ - ինչ կր վերաբերի բուն իսկ քՒաւրիւլի , զինուոր նե–
կան գրականութիւն փոխագրելով ։ Ուրիշներ լեռ թեամբ ոլ Հարիւրաւոր երկսեռ աշակերտներով, բու թի՚֊ը ԴՐռթէ եռապատիկն է երկու ամիս առաջ
բարձրացան զէն ի ձեռին , կամ դաւադիրներ սլա– քանի մը Հայկական միութիւններ , Ակումբներ , եղած՜ին ։
Հեց ին ։ ՛Հ՛եռ ուրիշներ իսկապէս յան գուզն գո բհ՜եբ Հ* ք՝ * Ը* Միութեան մասնաճիւղ ,« Հայաստանի Իրազեկներ կը Հաւաստեն թէ զօր * ք՝ազրամ -
կաաարեցին , Համաձայն ար ուած՜ Հ րաՀ անգնեբուն ։ Բարեկամաց Միութեան» կեդրոններ , ու մանա եւսն ի ււ կապէս Թաւրիղ կը գտնուի , ատեն է մը ի
—. Ընկե՛ր, ե թ է իյնաս դուն,— Ուրիշ ընկեր ւանդ ՚Հքիկոսիոյ «Հայ Եբիտասարգաց Միութիւ– վեր , Հոն Հաստատած՜ Րէէալով իր բանակատեղին ։
մը արթո֊ւ֊ն *— Տեղըդ կը բոսէ • • •
"Ր» տ որուն շուրջ Համախմբուած՜ են Հայրենասէր Լոնտոնի քաղաքական շբջանակնեբուն մէջ կը
Տ ա կաւին լմ ան գրուած՛ չէ բուն պա ամ ութ իւ - Ժրաջան երի ՚արդնեբր կարծեն թէ ա յս զինուորական շարժումն երբ Հա -
նը ։ կան վաւերական գէպքեր , եւ ուրիշներ ոբ Նիկոսիա քագաքին մ օա է նաեւ ՀՄ ե լքոնեան լան ա բա ր սաՀման ո ւած՜ են ազդելու ԹէՀ բանի
Լուբէ\ լուսաբանութեան կբ կարօտին ։ կրթական Հաստատութիւնը» ։ վ ր սւ յ , ոբպէսզի Խ՛ Միութեան Համակիր կառա
Ոչի՛նչ ։ ք*բ ո գո ւթի ւնն ա յն է որ ունեցանք ե՛ ւ Կիպրոս այժմ չունի իր թեմակայ առաջնորդը, վարութիւն մը Հաստատուի ։
ռազմիկներ ե՛ւ զոՀեր : Ոչ միայն այս երկրին մէջ, որուն պակասը ամ էն անգամ է աւելի գդալի է ա յ ս ՆԱԽԱԳԱՀ ԹՐՈՒՄԸՆ ԼԱՒԱՏԵԱ
ա յլեւ ուրիշ ուր որ Հա յ կա կան Համբանք մբ կր օրերուն ։ կիպրաՀա յը մի շտ ճանչցուած՛ է ԻրՐռլ Մ * ՆաՀանգներու նա խագաՀ բ պատասխանն -
շնչէր , օաար գրաւման տակ ։ Հայրենասէր, եկեղեցասէր գաղութ մը, նախան - լով մ ամ ուլի ներկա յաց ուց ի չնե բու Հաբցումնե -
Ա եղի անծ՜անօթ չէէ՛ն զանազան դրուագներ՝ ձա խնդի ր՝ ծ՜իսա կատւս րութեանց եւ եկեզեցագի - բուն , յա յտարարեց թէ պաշտօնական տեղեկոլ -
այդ ճակատագրական օրերուն ։ Ել մենք տակաւին տ ո ւթ ե ան , շնորՀ իւ կարող առաջնորդներու եւ թիւն չունի խո րՀ բղային ղօրքի շարժումներու մա
չենք խօսիր այլապէս «դիմադրական» ճիգերու շարականագէտ Հայ քաՀանաներհ 1 րոնց վեր - սին եւ թէ ինչ որ դիտէ թերթերէն իմացած է:
մասին, որոնք չեն գրուած՜ ։ ջիններն էին Առաջն ո րդ Ա արա ճ եան արք * ( վերջէն Յետոյ Հերքեց այն ղրոյցներբ թէ անՀ ամ աձա յն ու
Աանբամասնութի ւննեբր կարեւոր չեն։ Հիմ - կաթողիկոս Տանն Կի/իկիոյ) > Ո 1 ֊ քաջաՀմուտ ծ՜ի– թիւն ծ՜ագած՝ է իր եւ արտաքին նախարարին միջեւ
նա կան բ ա յն է՝ որ ա յս ժողովուրդին զաւակներն սագէտ Հ ան գո ւց ե ա լ 3 ո վՀ աննէ ս քաՀանա յ Հթա - եւ թէ վերջինը պիտի Հրաժարի։ *հալուի ներկայ
ալ բանտ ու աքսոր տեսան , կամ արիաբար կռուե Հինեանը, որ ապշեցուցած էր կաթողիկոսներ ու միջազգային կացութեան , նա խագաՀ ը մ աաՀոգ չե–
ցան ու մեռան : պատրիարքներ ։ րելար ել վստաՀ ութիւն յայտնեց թէ ներկայ
կրակ մբ կբ վառէր մեր գլխուն վերեւ, եւ աս Եկեղեցական առաջին կազմ ակերպութիւնը դժո ւա ր ո ւթիւնն եբ ը պիտի Հարթուին ։ Երբ յատ -
ու ան , Համոզումով կամ երիտասարդի թափով , տեսնուած էր 1079 թուականին ու ամբողջ \ \բդ* կապէս Հարցուցին թէ միջազգային կացութիւնը
նետուեցան ասպարէզ : Անշուշտ արկած՜ալի էր \2րդ 1 ^Յրղ եւ \4րդ ղաբեբուն Կիպրոս կ՚այցելէին վտւսնզ աւո®ր է , Պ • Թրումբն պատասխանեց *
պայքարբ , եւ կրնար ազէտի մր յանզիլ, եթէ ու քեուբինեան Հայ իշխաններ ո/– կաթողիկոսներ ։ «Չեմ կարծ՜եր թէ ւէտանգաւո ր է» : Ա յս առթիւ ա–
րիշներ չհսկէին : (,ոյնիսկ \էերսէս Արք * Լամբրոնացին Կիպրոս ւսյ– ւելցոլց թէ վերջերս անձնական Հաղորդակցու -
(իամանակր չէ դատելու այգ պատմական շբր~՛ ցելած՝ էր (Հաւանաբար $չամակուստայի Հայոց թ ի ւն ո ւն եցած՝ չէ Ա $ ա լին ի Հ ետ Հ ամ աշխ արՀայի ն
^անին գէպքերր։ Ա եղի Համար յարգանքի արմանի «կանչ ուոբ սուրբ Աստուած՜ածին» վանքին ւքէջ) իր խնդիրներ ո լ մասին եւ ըսաւ թէ ծ՜րագիր չունի Ե—
է ո եւ է մէկը, որ կր ղոՀոլի գաղափարի մբ, ա– յունարէնը յառաջ տանելու Համար ։ ՐռՔ Մեծերու նոր ժողովի մը մասին։ Հարցումներ
ռանց սնափառութեան կամ ասիական շռայլաբա - 1191 թ ուականին Կիպրոս այցելեց Հայոց թա եզան նաեւ Լ) թա լինի կողմէ Ջրրչիլի ուղղուած՛
ն ութեան X գաւորներէն՝ Լեւոն ք* * «Մեծագործ»բ (որ դեռ մ եղադրանքնեբուն առթիւ ։ Ն ա խագ ա Հ բ խնդալով
Ա՝ենք տարիներով պայքար մղեցինք Ազասի իշխանապետ էր) * իբր կոքաՀայբբ՝ Անգլիոյ Րի - պատասխանեց թէ ռուսերէն չի կրնար կարդալ եւ
քՍանջեաննեբու , ԱաՀակ Տէր *իաբրիէլեաննեբու , չբբա Առիւծասիրտ թագաւորին որ Կիպրոս ամուս չի գիտեր թէ ճի^շդ է թեբթեբուն կատարած՛
Զարենցներոլ , Ալազաննեբու եւ ուրիշներու դէմ : նացած՜ էր ։ թ արզ մ անութիւնը :
ք՝այց , երբ անոնք ինկան իրենց դաւանանքին Հա Կիլիկի"յ Հայոց թագաւորութեան անկումէն Այս աս ուլիս էն վերջ*, Մ • ՆաՀանգներու ար -
մար , յանուն այս ժողովուրդի բարիքին , եւ երբ ի– վերջ (1 375) » Կիպրոսի լատին - Լուս ինե ան թա տաքին նախարարութեան մէկ բանբերը Հաստա -
րենց ի շխանաւո բներն ու Հաւատակիցներ բ իրար գաւո րներբ \ 393 էն սկսեալ ու մ ինչեւ 1489 թուա աեց նախապէս Հաղորդուած՛ լուրերը, թէ Մ ոս
կբ Հրմշտկէին «դաւաճան» Հռչակելու Համար ղա կանը՝ Կիպրոսի մէջ թագաւոր կբ պսակուէին իբ կուա նոր զինուոր կբ ղրկէ Իրան , բա յց մերժեց
նոնք, մենք Հրաւիրեցինք
ուբացողնեբբ էինք որ յարգանքի րեւ «քՀօւ յ՚ճաւՇաՇ» , իրաւունք մբ զոր ժառանղած՝ էր եւ Է մանրամասնութիւն տալ՝,
: էին Հայոց վերջին թագաւորէն՝ Լեւոն Ե* Լու ~ ԱՆԳԼԻՈՅ ՄԷՋ ԱԼ ՊԱՂԱՐԻՒՆ
Ե*֊ այսօր ալ, մենք ենք որ կր Հարցնենք թէ ս ինե ան էն : Անգլիոյ արաաիին նախարարը, Պ* Պէվին , խօ
ո՛ւր են , ի նչ եղան միւսներբ . . . սելով իրանի դէպքերու մասին , ըսաւ* Աենք
Ամբողջ սերունդ մբ մատաղ գնաց պատերազ ՆՈՒՊԱՐ ՄԱԳԱՈՒՏԵԱն բացարձակ Հ ա լա ստիքն եր ստացած՜ ենք սպա րա -
մէն առաջ, իր իսկ երկնած , փառաբանած՜ կարգու պետ Ա թալինէն եւ խո րՀ րգա յին կառավարութենէն
սարքին մէջ։ Եւ այսօր ուրիշ սերունդ մբ «կբ փրն– թէ իրանի ամբող^ութիւնբ պիտի յարգուի ել թէ
առուի» , Րո է" V ԳռՐէ ազգեբու ազատութ՛են էն մ է– 12 ԱՊԱՆԻԱՑԻ ԼՐՏԵԱՆԵՐ ձերբակալուեցան ոբ եւ է յարձակողական նպատակ չունին։ Պ* Մո ՜
կուկէս տարի վերջը է Բ՝ուլուզի եւ Փէրւիինեանի մէջ , հրր սաՀմանր լոթով էն բացորոշապէս իմ ացա յ թէ Հակառակ չեն
Եթէ Մանուշեանները , Լասերն ու Արփիարնեբը 1լ անցնէին գազանի խում բերուէ։ Ֆրանսայի ներքին որ դաշնակից զինուորնեբը Հեռանան Համաձայն
ողջ ՐԱային » անշուշտ պիտի ուղղէին նոյն Հար - նւսխաբարութիւնը այս առթիւ Հրաաարակած՝ զե ստորագրուած՝ դաշնագրին , այսինքն 1946 Մ արս՛
ցումներբ, ո^ ր են Աիրունիներր , 3* Տէվէճեան– կոյցով մբ կ^բսէ թէ կալանաւորները մասնաւորա ՜Լին։ կառավարութեան Համար շատ դժուար է Հ աս -
ները, իշխանեաններբ եւ միւսները* * . Չէին կրնար պէս մարզուած՜ էիս եւ իբրեւ Հանրապետական կնալ Խ * (հուս իո յ ներկայ քագա քւսկան ութիւն ը այս
չՀաբցնել, իբրեւ Հայ յեղափոխականներ ։ փախստականներ պիտի ներկայանային , մինչդեռ Հարցին մէջ եւ ա՛լ աւելի դժուար՝ Հաւատալ թէ
Այո 1 յարգանք Դիմադրական ճակատի զոՀե - Ֆրանքոյի կողմէ ղրկուած՜ էին , Ֆրանսայի ղին - իրենց բոլոր Հ աւաստիքներր պիտի չգործ՜ագրուին ։
բուն ւ Բայց նաեւ արզ^արութիւն անոնց որ առտու ուոբտկան շարժումները եւ Աււլանիոյ Հտնրաւզե - Մենք այժմ կը սպասենք Խ* կառավարութեան
մբ արոր ո լեց ան կամ քշուեցան ան յա յա ուղղու - տականներուն գաղտնիքները իմանալու Համար : պատասխանին ։ Բրիտանական կառավար ո ւթ ի ւն ը
թեամբ , իբրեւ Հետեւանք անոպայ, քստմնելի քի– քհրանսա միշտ կը պնդէ որ գո րծն ա կան միջոցներ պիաի ցաւի, եթէ որ եւ է կարգադրութիւն էՀԱայ
նախ՝նգրութեանց : #. ձեռք առնուին, բայց Անգլիա եւ Մ * ՆաՀանդներբ,
գեռ ւէեր՚ապաՀ են ։
Fonds A.R.A.M
