Page 153 - ARM_19-1946_01
P. 153
* ***յ 3
ՏԱ՚Բ ՈՒ ՊԱ% նաեւ Միութիւննեըը ^ իրենց ցաւերու աւարման մը չիւբ անգամ ր 1լ ենթարկուի կարգա պաՀ ութեան եւ
գտնելու Համար յ
կը ստանձնէ բեմ ագրի չին կողմէ իրեն տրուած՛
0պսակով &աշքիևաա Ե բ իաասա րգական Մ իութիւննեըը որոնց միակ Դարերը * մեծ՛ թէ փոքր ։ ինչո^ւ տարբերութիւն
ցաւն է նոր սերունդը փրկել ել Հայը Հայ պաՀել, պիաի դրուի Պ * Մ ո ՚ ֊ շ ե ղ ի ակնարկած՛
ուժերուն եւ.
սկսան այդ ուղղութեամբ փոր ձեր կատարել։ Բա թատերա խումբի մ իւս անդամնե բոլս մ իջեւ. եկ
ք**՚Լ էԼս^Յ Հբա1Ք^՚ԾՐլՀ երիտասարդ Աւագի ։ բե գո բծ՜ականի Հ ա ս տ ա տ ո ւթ ի ւնն ե ր ը սկսան աղեր թո յլ պիտ ի արուի անոնց որ իրենք գիր ենք իբրեւ
Երեսանց ոչ ոք ուզեց Հաւատալ սկիզբները, ՐայՅ սել դրամ, դրամ ել միշտ դրամ ւ Հայկ* Ղ՛ատի Հ^Շ^ՇէէՇ նկատեն եւ միայն կարեւոր դերեր խաղա -
խորքին մէջ բոլորն ալ Հաւատացեալներ էիս։ Մի Տանձնախումբերը՝ սաՀմաններոլ ընդարձակում , լու իրաւունք ունենան , չստանձնեն վւոքբ դերեր է
թէ առածին Հաւատացեալ ժողովուրդներէն չէի՞նք, նո յն իսկ եթէ թուղթի վրա յ Հ ա ւա ս տի ք մը եղած՜ ւիո ր բու չգան կանոնաւոր կերպով, եւ չենթար
քրիստոնէութեան շրջանին։ ժառանգական է այգ րլլար : Երդչախումբերը տարածել եւ Հասցնել կուին նե բքին կան ոն ա գր ի տրամ ագրո ւթեանց ։
առաքինութիւնը։ ճիշգ է* ունեցանք գարեր* ՈՐՈԼ Հայ եբզը նոյնիսկ Արարչին որ մեր երդերը լսելով 3. Պ * Մ ուշեղ չանգիտանար անշուշտ , թէ
յուսա խաս բութ իւննե րով , բա յց խորքին մէջ մնա թերեւս գթայ մեղի։ Հայրենակցականները արդէն տարիներէ ի վեր աոաջին անգամն Է ոբ , Հաւաքա
ցինք Հաւատարիմ Հաւատացեալներ ։ Այս անգամ կը տեսնէին իրենց նոր աւաններբ։ Րսկ Ազգային կան ղոՀողութեամբ թատերախումբ մը Հ իմն ո ւած՜
ալ թէեւ երեսանց չՀաւատացողներ գտնուեցան ^ մ իութիւննեըը իրենց ծ՜րագիր - կանոնադրին մէջ է Փարիզի մէչ, որ անվարան եւ անսայթաք կը
բայց կրկին բան մբ կար որ կբ տանջէր —Հա սլա ե– աւելցուցին պայման մը, նախ քան անգամ ըլ գործ՜է ցարդ, արՀամաբՀելով ամէն խոչընդոտ Հ
թէ ճիկդ ըլլար * * : լալը , անՀրաժեշտ էր մէկ ժամ Աատլէնի Հրապա Մ ենք մ եր թատերա խումբէն դուրս գանուող եւ
Կը յէ շէ՞Ք Նասրէտտէն Հօճա յի պատ մ ութիւ– րակը, եկեղեցիին ղրան առջեւ, պառկած մնալ եւ կամ Հեռսւցած՜ ուժերուն գո րծ ո ւե է ո ւթ ե ան ոչ մէկ
նը* Օր մը Աել Ծովու եզերքը նստած* կ՚ուզէր ատկէ վերջ մ իա յն անդամ կրնան բնգունուիլ , կե րպով ար դե լք կը Հ անդի ս ան ան ք , կ Զրնգուն ինք
ամբողջ ծ՚ովյը . . • մակրգել։ Բարեկամներ երբ կր իսկ անգամ բլլալէ վերջ* ամէն անգամ պարտաւոր որ ամէնքն ալ ապրելոլ իրաՆՈՆնք ունին, իւըա -
Հարցնեն թէ չէ բ գիտեր արղեօք որ ջոլրբ մած՜ուն է, պառկելէ առաջ Միութեան ծ՜րագիրը գոց մրա - քան չիւր ը իր ճամրով ։ Մ եր անաչառ ղատաւորբ
չէր կրնար դաոնալ, ամենայն պաղարիւնութեամբ քին մէջ կրկնել եւ վերջաւորութեան Հարց տալ , Հասարակութիւնն է ։ Բայց Հիմա որ տարուան մր
Հ օ՜ճան կը պատասխանէ որ թէեւ ինքն ալ չի Հա– թէ իրե^նք ժ ո զո վո ւր դին կր պատկանին թէ ժո բեղուն գործունէութենէ վերջ ՓարիղաՀայ Ազգ*
,լա տ ա ր , բայց եթէ մ ա կարգը * * . բռնէր * * * ղովուրդը իրենց Հ թատե րա խումբը կանգնած՜ է պատնէշին վրա յ եւ
Մ իշա աներեւո յթ Հարցականը ** * Եւ– վերջապէս Հրաշքի լուրը Հ աս ալ Մի* ոչ մէկ արգելք չի կրնար խափանել իր ազգօգուտ
Վերջին լրագրական տեղեկոլթիւննեբը սա– Ազգեր ո ւ. ընդՀ . մողովին։ Այղ օրը թ՛ուրքը կր ըա– յառաջխաղացումը , դուրս ը մնացող ուժերբ սկսած՝
կայն, Հրաշագործ՜ութեան մասին, եկան վւաբատել ցակայէր մողովէն (չեմ դիտեր կամքէ ա՛նվա՛խ էր են վաբկաբեկելոլ աշխատիլ թատերախումբբ ու
թե րաՀ աւատներուն կասկած՛ներ ը ։ Զէ՞ որ Աւագ ՚",1 Գ րացակայութֆլեր թէ դիվանագիտական) ել. չճանչնալ ու չընդունի լ մեր գիրքն ու վ արկը թա
աշխար Հ ի մէկ ծա յրէն մ իւս ը կրնար Հ բա չքեե ր մողովի ըո/որ պատուիրակները, փոխան նստա տերասէր Հասարակութեան առջեւ ։ Մ եր թատե -
գործ՜ել, վնոբ ուժ՛ ստացած՜ րլ/ալով» Հ րանին, սեղաններու վրայ երկննալով, մէկ մամ բախում րին դռները բաց են եւ ով որ 1լ ուղէ թա
Եւ աՀա մրցարշաւ մը։ անշարմ իրենց մտքին մէչ 1լ ամփոփեն իրենց ցա– տե րա խում րին անդամ Րէէալ աղատ է, պայմանաւ
Մ արգոց Հոգիներէն ներս սկսաւ թափանցել սակայն որ ենթարկուի ներքին կանոնագրի տրա–
այգ Հարցականը , յետրյ ընտանիքներէն սկսաւ Լաբիւրիւնթոս ։ Մ ի ա յ ն կը լսուի աո ա– մադրութիւններուն եւ ստորագրէ գայն։ Ջ ե՞ն ու
տարած՜ուիլ Միութի ւ֊ններ ու մէջ եւ վերջապէս ղութիւն ամենեցունը * * . *» ։ զեր , չեՈն ենթարկուիր , իրենց գիտնալիք րանն
Հասաւ Միացեալ Աղգեբու ընգՀ * ժողովին , անո Թուրք պատուիրակներ բ ներս կը մ անեն ա՛յդ է, մենք մեր գործ ո ւն է ութ իւնը կը շա ր ո ւնա կ ե նք
րոշ ժամ տնակով մը Հանգիստ ձգելով խմ բագիրբ վայրկեանին եւ զարմանքով կը Հարցնեն թէ նորէՓն անվարան , կատարեալ կարգապաՀոլթեամբ , Հոգ
որմէ Հաւատացեալները աօէՕՈՏ© նամակներ եւ կը Հաւատան Հայուն ։ <Հ՝Բանի քանի յմնե, չէ թէ մ եր մ էջ անճարակներ ըլլան ,ո ր ոնց մ է կրնան
լուսանկար կը պաՀանջեն ։ կրկած՜ ենք թէ աղգեբու խաղաղութիւն չի կրնար տաղանդներ դուրս գալ, բայց հնազանդիլ չգիա -
Ո՞ր ընտանիքէն ներս այժմ չի խօսուիր Հրաշ գոյութիւն ունենալ , ցոբչավւ ողջ Հայ մը կայ աշ ցողներու ճետ. գործ չունինք :
քի մասին : Շատեր որոնք անունով միայն Հայ կբ խս/ րՀ ի վրա յ» * * * 4. Ղ*ալով այն ակնարկին թէ ^ներկայացման
կարծ՜ուէին , յուսալով թէ ազգի եւ ար եան կապա կ– ՛Բաբէ լռութիւն կը տիրէ պալատին մէջ։ դադարներուն 1լարգիլոլի ժողովրդին բաժնել ու
ցութեամ բ աւելի մ օտ է ին Հ րա շագո բծ՜ին , սկսան Պատուիրակները կը խռկան • * • րիշ կաղմակերպութիւններոլ յայտագիրներր» եւն։
Հ ա ւա տ ց ե ա լ Հա յ դառնալ : Հա յ մ ամ ի կը սկսաւ Այդ պաՀուն Հ եռագիր մը կը Հաղորդէ Հլ կր պատասխանենք. Այո * գա դա րնե բուն չենք կըր~~
իր աղօթքներուն մէջ յիշել Աւադը եւ ե ր բեմն * յաստանի պատմ ական Հ րնդաբձ կում ը սար արտօ նե, որ զանազան թռուցիկներ բաժնուին
սկիզբի շրջանին, եթէ պատաՀէր որ մոռնար Հրա––, ^ Անոնք որոնք բուժուել են ես նրանց քնից 7֊չ թէ Հա կաւ կութ եան Համար, ա յարգելու
շագո բծ՜ին անունը, իր երիտասարդ աղջկան կբ 1լ արթնացնեմ * • *» ։ Համ ար թ ա տ ե ր ա կան օրէնք մ բ որուն կաս աճա յե
Հարցնէր , երբ ան անկողինը պառկած՜, սովոբա– Ու այդ րոպէ ին ^ ո ո ո ՛Ս՛ պատուիրակներ ը ներկայացման ընթացքին ,նոյն ներկայացմանազդր
կան մ էկ ժամ ուտն էսնկումի մ էջ կը գտնուէ ր ։ գրեթէ պառկած՜ տեղերէն կբ ցատկեն : եւ մի եւն ոյն ժամ անակ յաջորդ եր կայացմ ան Հեզ -
Ընտանեկան տանիքներէն ներս մտնելէ վերլ\ ՝ ճՏուր աշխարՀիս խաղաղութիւն • • *»։ դերը պէտք է բաժնուին * ինչպէս կէրլլայ ֆրանսա
այդ Հաւատքը, սկսաւ տար ածուի լ եւ վարակել ՄԵ%ՈԵ կան թատրոններուն մէջ։ Մեր ներքին կան ոն ա -
ո ել է
ԳէՐՐ Ի^ոյԼ ւԻ "՛ար մեր թատերախումբին
անգամի մբ մասնակցիլ խում բէն դուրս ուրիշ ներ՛
ս֊ոբ մի գործ՜ակալութիւն գրադարաններին Հայ—ւ ԼոնսարաԱութ ինձ եհէ կայացումներու։ Այդ մեր իրաւունքն է, Հաւաքա
թա յթ ում է գրքեր ու ա յլեւա յ լ պիտո յքնեք ։ կան գործ՜ունէութեան մը իրաւունքը , այլապէս
Աովե տական կառավարութիւնը 1935/5> 7*200– Աղդ. Թ>ս^եէ*ախոււ/րի ՎաւփԱ թատերախումբ կազմելու Հարկ չկա յ ։ *Բանի ոբ
000 ո ու բլի յատկացրեց մի գրապալատի կառուց Վերջերս երկու անգամ Է որ ձեր թերթի թա ստիպուած՜ ենք ամ ի ս ր անգամ. մ ր ներկա յազում
ման Համար Երեւանում է տերական քրոնիկագիրը , Պ • Մ ուշեղ իր քրոնիկէն տալու, ի0նչսլէս կարելի է գլուխ Հանել այդ ներ
Հա յ Հ րատա բակի չներբ թո յլ չեն տուել , որ դուրս ակնարկներ կ1ընէ մեր թատե բախում րի մա կայացումը, երբ թ ո յ լ արուի խում բէն անՀ ատի
պատերազմ ից ստեղծ՜ուած՜ դժ ո ւա ր ո ւթ ի ւնն եր բ՝ սին , անշուշտ , առանց տեղեակ ԸԼլալու իրակա - մը երթալ մասնակցիլ ուրիշ ներկայացման ։ Այդ ՜
թւլթի եւ տպագրական նիւթերի պակասը՝ իջեցնեն նութեան ։ պէս ով ան ստիպուած՛ պիտի ըլլա յ փորձերէն բա -
իրենց արտ ագրո ւ թի ւն ն եր ի որակը : Հայ դասական /Ան առաջին անգամ ցաւ յա յան ած՜ էր թէ քանի ցակա յի լ եւ իր պա ր տ ա կանո ւթ ի ւն բ չկատարել
եւ ժամանակակից գրողների ամենագեղեցիկ Հ րա մը կարող դերասաններ մ եր թատերա խում րէն թատերախում բին Հանդէպ ։
տա րա կո ւթ ի ւննե ր ից մի քանիսը լոյս են տեսել պա դուրս մնացած՜ են , եւն * ։ 1 , Երեւի 1լ անգիտանա ք Կր կարծ՜ենք թէ ա յս բացատ րութիւններ բ բա -
տերազմի "կգբիքլ ի վյ*ր 1 որ 1 945 Փետրուարին երբ՝ էհ ր ան ս աՀ ա յ Աղդ * ւական են լուսաբանելու ձեր աշխատակից ը ։
Աւելին * պատերազմի ծ՜անր պայմաններում ԸնգՀ * Միութիւնը Հրապարկային կոչով մը Հրա
էր , որ Հա յպետՀ բատ բ Հաստատեց երաժշտութիւն ւիրած՝ Էր փա՛րիզաՀայ բեմական բոլոր ուժերը ան Անդամ վարչութեան ՏՐԴԱՏ ՚սՇԱ՚սԵԱ՚ե
տպելու իբ սեփական արուեստանոցը սարքուած՝ խտիր՝ նպատակն Էր Հիմբ դնել Ազգային յ>աաե–
ա ր դի ա կան մեքենաներով ։ Ա յն դաժան օրերին , րաիաօքյւի լքը. : Այն ժամանակ թատերախումբիս ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊՏՈՒՂՆԵՐԸ
երբ զազրելի ոսոխը կովկասի դարպասներն էր Հա մաս կը կազմ Էին նաեւ իբ ակնարկած՛ ուժերբ * ո– Երեւանի թերթերբ կը գրեն թէ մօտերս պիաի
սել , Հա յպետՀ բատի վիմ աղ ր ական բաժանմ ունքր բոնք պարտաւոր Էին ենթարկուիլ միաձայնու - Հրատարակուի գունաւոր քարտէս մր, ^.Հայաս
շարունակում էր աշխատել ե րգա Հան Ա պենդիար - թեամբ քուէարկուած՜ ներքին կանոնագր՛ին եւ տանի պտուզները» ԼԱ* Հ ատոր) :
եան ի ՀՀՍտ եզծ՜ա գո րծ՜ո ւթ ի ւննե ր ի Լրիւ Հ^ողովա– ստորագրելով ղայն անդամ դառնա լ թատերա - Այնտեղ դի տա կան օր էն պիտի ն կա ր ա գր ո լին
ծ՝ ո ւ» ի Ա* Հատորի վրայ, որ լոյս տեսաւ ձՔռԳ խում րէն ։ Հա յաստանի պտա ղներու տեսակները ։ Այս Ի՚^Ք՜
տպագրութեամ բ , ձեւաւո ր ո ւած՜ ժ՛ողովրդական Առաջին օրէն ամսականներ տ բուեցան անդամ– նատ իպ եւ աըժէքաւո ր ա շվստտութիւն ը պիտի ց ո լ–
Արուեստադէտ Տակոբ յեանի կողմ ից Հ ներու մեծ՜ մասին , իսկ ոմանք ալ անձնուիրաբար ցընէ , թէ մեր երկիրը որքան Հարուստ է պտղա
Վերջերս Հրատարակուեցան Ակադեմիկոս Ատ* իրենց աաղանդբ ի սպաս դրին նորակազմ Ագգա - տուներով ։
Մալխասեանցի քառաՀատոր ^Հայերէն Բացատ յին թատերախում րին ։ Պ աղաբուծ՜ութիւն բ Հայաստանի մէջ ունի
րական Բառարանդ ի երեք Հասարները Հ Այս տար– 2. Զենք գիտեր ինչո՛՛ւ Պ– Մուշեղ ՀԱ՝եհն Վար– բազմաթիւ դարերու պատմութիւն ։ Հայաստան բ
ուայ (1944/՛) ընթացքին Հրատարակուելիք գրքերի դան»ի ներկայացման մասին իր գրած՜ քրոնիկին Աս ի ո յ առաջաւոր երկիրներու չարքին շատ պըա–
ցանկում տեսնում են» Գանտէի <Ո՝մոխքը–» , Շէյ– մէչ ի րաւունք չի .տար մեզի Ազգ՝ թատերախում ը ղատուներու ծ՜ագմ ան կեդրոնն ու Հա յբեն իքն է
քսփիրէ ՀՅոլլիոս կեսարֆը, Ատ. քՀօրեանի <ւՊապ անունը կրելու, քանի որ Հան ի վիճակի չէ իր մէ^ Հանդիսացած՜: Առանձնապէս աչքի կը գաբնեն ծի–
թ՝ագաւոր"&ը, Գ– Գեմիրճեանի ձՎարդանանք՝»ի Բ* •ընդունելու ել գոՀացնելու Փարիղի րոլոր Հայ դե– րաննեբու եւ դեղձերու տեսակները, որոնք իրենց
Հատորը եւայն ։ րասաններր՝» ել կ՚աւելցնէ որ «ապրելու իրաւունք որակով յայտնի են ՀամաշխարՀ ա յին տեսակաւոր–
՛ներկայումս Հայաստանում Լոյս տեսնող ղ ր ր - ունին բոլորը , նոյ նպէս անճարակները եւ հնսպան– մ ան մ էջ եւ Հա յկական պաղ ա բուծ՜ ո ւթեան փառ–
քերի ութսուն տոկոսը Հ րատա րա կլում է Հայպետ– դիլ չգիտցողներն ալ երբեմն» • • • Ի՛՛նչ վիճակի քբ կր Հ անդ ի սան ան ։ Չափազանց Հետաքրքրական
Հրատի կողմից։ Եւ ամէն տարի այս Հրատարակ պիտի ենթարկուէր այսօր մեր թատերախումրր , եւ բազմազան են սալորներու ել ալոճներու տե
ութիւնը Հրատարակում է աւելի ու աւելի գրքեր։ եթէ մեր մէչ տեղ ունենային Հնազանդի լ չպիտ - սակները ։
ց ո զներն ալ ։ Այո , Ազգ * թատե բախում բը իր մ էջ Ատլասի առաջին Հատորի մէջ պիտի ներկա
ԳԱՐԵԳԻՆ ԼԵԻՈՆԵԱՆ բնդուն ելու կոչ ըրաւ Փարիզի բոլոր Հայ գերա - յացուին Հայաստանի պտղաբուծութեան ժամանա
Վաստակաւոր արուեստի սանները, մասամբ գոՀացուց ալ զիրենք, չենք ր– կակից վիճակը , կոր ի զա ւո ր տես ակն ե բու մ շակո Լ»
ոեր լեցուն ամսականներով, քանի որ սկզբնական թե ան եւ տեսակաւս ր մ ան բնղՀ անուր բնութագի
շրջանի մ էջ էր տակաւին եւ անշուշտ Հ ետզՀետէ րը , առանձին տեսակներու նկաբագրութիւնբ եւ
յլ. ՇԱՆԹԻ ԱՄԲՈՀՋԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸ Հաւաքական աշխատանքով թատերական ղ ո րծ ր անոնցգունաւոբ նկարնեբը։Այս Հատորի մէջ պիտի
էաւ Հիմ ե բու վրա յ դրուելով , ամ սականնե րն ալ ն կա ր ա գր ո լին Հտրիւբէ աւելի տեսակներ , որոնց
Պէյրութի <Ակօս»էն կ՛իմանանք թէ Լ , ^անթ պիտի բարձրանային։ Բայց մե^րն է յանցանքբ , 21ԼՀ ծիրանի, ՅՕբ դեղձի, 15/յ սալորի, \4ր ալոճիդ
ձեռնարկած է իր ղեղարուեստական երկերու Հրա երբ Պ * Մուշեզի ակնարկած ուժերէն ոմանք փա \\ր կեռասի եւ բալի, 9հ» նուշի։ Ասոնց մեծ՜ մասը
տարակութեան ։ ԱմըողԸ գորձ-ը պիտի ըաղկանայ ռասիրութենէ մզուած՜ * չուզեցին ներքին կանոնա մինչեւ Հիմա բոլորովին նկարագբուած՝ չէ; Աա–
Հորս Հատորներէ , վէպեր, ըանաստեղհոլթիւն– դրին Հնազանդիլ , չստորադրեց ին զա յն ել Հեռա լասը կը պատրաստուի երեք լեզուներով^ Հայէր՛
ներ եւ թատերա ցան , ուրիշ մը, թատե բախում րին մէջ մուտք գո ր– րէն , ռուսերէն եւ անդլիերէն (Համառօտ) ։ Այս
խաղեր ։ Ավաչին
Հ ատ ո րին մաս Նելէ վերջ իրեն վստաՀուած՜ պաշտօնը չարաչար ա շխատութ իւն բ մեծ՜ Հետաքրքրութիւն պիտի շար
գործ՜ած՜ելով գումարներ իւրացուցած՛ էր եւ այդ ժէ նաեւ Հայաստանէն դուրս՝ դիտական եւ ու
պիտի կազմեն Հեղինակին սկզբնական ՀՐլ\անի պատճառով ալ աբաաքսԻւած թատերախումբէն : սումնական նպատակներու Համար։ Առաջարկուած՝
Վերան
գործերը* *%Մսաք բարովի իրիկունը», Մե^բն է յանցանքը , երբ յանուն Հաւաքական դե - է վերաՀասաաաել ել վերստեղծ՜ել պտուղներու
ԱղջիկլԴ տ «Երազ օրեր» , «.Գբսեցինեբը» , «էրգեր» ։ ղ&$թկ դժր^ի մը մեք թաաեբախո՚ւմբի իւ րաքան - ա յն Հայկական անունները , որոնք աղաւաղուած՛
Այս Հ են օէսար աղգեբո՛ւ աիբապեաու թե ան մ ամանակ ։
աաորԱ րւյււ սքխո^ի աեմնէ մօտերս :
Fonds A.R.A.M
ՏԱ՚Բ ՈՒ ՊԱ% նաեւ Միութիւննեըը ^ իրենց ցաւերու աւարման մը չիւբ անգամ ր 1լ ենթարկուի կարգա պաՀ ութեան եւ
գտնելու Համար յ
կը ստանձնէ բեմ ագրի չին կողմէ իրեն տրուած՛
0պսակով &աշքիևաա Ե բ իաասա րգական Մ իութիւննեըը որոնց միակ Դարերը * մեծ՛ թէ փոքր ։ ինչո^ւ տարբերութիւն
ցաւն է նոր սերունդը փրկել ել Հայը Հայ պաՀել, պիաի դրուի Պ * Մ ո ՚ ֊ շ ե ղ ի ակնարկած՛
ուժերուն եւ.
սկսան այդ ուղղութեամբ փոր ձեր կատարել։ Բա թատերա խումբի մ իւս անդամնե բոլս մ իջեւ. եկ
ք**՚Լ էԼս^Յ Հբա1Ք^՚ԾՐլՀ երիտասարդ Աւագի ։ բե գո բծ՜ականի Հ ա ս տ ա տ ո ւթ ի ւնն ե ր ը սկսան աղեր թո յլ պիտ ի արուի անոնց որ իրենք գիր ենք իբրեւ
Երեսանց ոչ ոք ուզեց Հաւատալ սկիզբները, ՐայՅ սել դրամ, դրամ ել միշտ դրամ ւ Հայկ* Ղ՛ատի Հ^Շ^ՇէէՇ նկատեն եւ միայն կարեւոր դերեր խաղա -
խորքին մէջ բոլորն ալ Հաւատացեալներ էիս։ Մի Տանձնախումբերը՝ սաՀմաններոլ ընդարձակում , լու իրաւունք ունենան , չստանձնեն վւոքբ դերեր է
թէ առածին Հաւատացեալ ժողովուրդներէն չէի՞նք, նո յն իսկ եթէ թուղթի վրա յ Հ ա ւա ս տի ք մը եղած՜ ւիո ր բու չգան կանոնաւոր կերպով, եւ չենթար
քրիստոնէութեան շրջանին։ ժառանգական է այգ րլլար : Երդչախումբերը տարածել եւ Հասցնել կուին նե բքին կան ոն ա գր ի տրամ ագրո ւթեանց ։
առաքինութիւնը։ ճիշգ է* ունեցանք գարեր* ՈՐՈԼ Հայ եբզը նոյնիսկ Արարչին որ մեր երդերը լսելով 3. Պ * Մ ուշեղ չանգիտանար անշուշտ , թէ
յուսա խաս բութ իւննե րով , բա յց խորքին մէջ մնա թերեւս գթայ մեղի։ Հայրենակցականները արդէն տարիներէ ի վեր աոաջին անգամն Է ոբ , Հաւաքա
ցինք Հաւատարիմ Հաւատացեալներ ։ Այս անգամ կը տեսնէին իրենց նոր աւաններբ։ Րսկ Ազգային կան ղոՀողութեամբ թատերախումբ մը Հ իմն ո ւած՜
ալ թէեւ երեսանց չՀաւատացողներ գտնուեցան ^ մ իութիւննեըը իրենց ծ՜րագիր - կանոնադրին մէջ է Փարիզի մէչ, որ անվարան եւ անսայթաք կը
բայց կրկին բան մբ կար որ կբ տանջէր —Հա սլա ե– աւելցուցին պայման մը, նախ քան անգամ ըլ գործ՜է ցարդ, արՀամաբՀելով ամէն խոչընդոտ Հ
թէ ճիկդ ըլլար * * : լալը , անՀրաժեշտ էր մէկ ժամ Աատլէնի Հրապա Մ ենք մ եր թատերա խումբէն դուրս գանուող եւ
Կը յէ շէ՞Ք Նասրէտտէն Հօճա յի պատ մ ութիւ– րակը, եկեղեցիին ղրան առջեւ, պառկած մնալ եւ կամ Հեռսւցած՜ ուժերուն գո րծ ո ւե է ո ւթ ե ան ոչ մէկ
նը* Օր մը Աել Ծովու եզերքը նստած* կ՚ուզէր ատկէ վերջ մ իա յն անդամ կրնան բնգունուիլ , կե րպով ար դե լք կը Հ անդի ս ան ան ք , կ Զրնգուն ինք
ամբողջ ծ՚ովյը . . • մակրգել։ Բարեկամներ երբ կր իսկ անգամ բլլալէ վերջ* ամէն անգամ պարտաւոր որ ամէնքն ալ ապրելոլ իրաՆՈՆնք ունին, իւըա -
Հարցնեն թէ չէ բ գիտեր արղեօք որ ջոլրբ մած՜ուն է, պառկելէ առաջ Միութեան ծ՜րագիրը գոց մրա - քան չիւր ը իր ճամրով ։ Մ եր անաչառ ղատաւորբ
չէր կրնար դաոնալ, ամենայն պաղարիւնութեամբ քին մէջ կրկնել եւ վերջաւորութեան Հարց տալ , Հասարակութիւնն է ։ Բայց Հիմա որ տարուան մր
Հ օ՜ճան կը պատասխանէ որ թէեւ ինքն ալ չի Հա– թէ իրե^նք ժ ո զո վո ւր դին կր պատկանին թէ ժո բեղուն գործունէութենէ վերջ ՓարիղաՀայ Ազգ*
,լա տ ա ր , բայց եթէ մ ա կարգը * * . բռնէր * * * ղովուրդը իրենց Հ թատե րա խումբը կանգնած՜ է պատնէշին վրա յ եւ
Մ իշա աներեւո յթ Հարցականը ** * Եւ– վերջապէս Հրաշքի լուրը Հ աս ալ Մի* ոչ մէկ արգելք չի կրնար խափանել իր ազգօգուտ
Վերջին լրագրական տեղեկոլթիւննեբը սա– Ազգեր ո ւ. ընդՀ . մողովին։ Այղ օրը թ՛ուրքը կր ըա– յառաջխաղացումը , դուրս ը մնացող ուժերբ սկսած՝
կայն, Հրաշագործ՜ութեան մասին, եկան վւաբատել ցակայէր մողովէն (չեմ դիտեր կամքէ ա՛նվա՛խ էր են վաբկաբեկելոլ աշխատիլ թատերախումբբ ու
թե րաՀ աւատներուն կասկած՛ներ ը ։ Զէ՞ որ Աւագ ՚",1 Գ րացակայութֆլեր թէ դիվանագիտական) ել. չճանչնալ ու չընդունի լ մեր գիրքն ու վ արկը թա
աշխար Հ ի մէկ ծա յրէն մ իւս ը կրնար Հ բա չքեե ր մողովի ըո/որ պատուիրակները, փոխան նստա տերասէր Հասարակութեան առջեւ ։ Մ եր թատե -
գործ՜ել, վնոբ ուժ՛ ստացած՜ րլ/ալով» Հ րանին, սեղաններու վրայ երկննալով, մէկ մամ բախում րին դռները բաց են եւ ով որ 1լ ուղէ թա
Եւ աՀա մրցարշաւ մը։ անշարմ իրենց մտքին մէչ 1լ ամփոփեն իրենց ցա– տե րա խում րին անդամ Րէէալ աղատ է, պայմանաւ
Մ արգոց Հոգիներէն ներս սկսաւ թափանցել սակայն որ ենթարկուի ներքին կանոնագրի տրա–
այգ Հարցականը , յետրյ ընտանիքներէն սկսաւ Լաբիւրիւնթոս ։ Մ ի ա յ ն կը լսուի աո ա– մադրութիւններուն եւ ստորագրէ գայն։ Ջ ե՞ն ու
տարած՜ուիլ Միութի ւ֊ններ ու մէջ եւ վերջապէս ղութիւն ամենեցունը * * . *» ։ զեր , չեՈն ենթարկուիր , իրենց գիտնալիք րանն
Հասաւ Միացեալ Աղգեբու ընգՀ * ժողովին , անո Թուրք պատուիրակներ բ ներս կը մ անեն ա՛յդ է, մենք մեր գործ ո ւն է ութ իւնը կը շա ր ո ւնա կ ե նք
րոշ ժամ տնակով մը Հանգիստ ձգելով խմ բագիրբ վայրկեանին եւ զարմանքով կը Հարցնեն թէ նորէՓն անվարան , կատարեալ կարգապաՀոլթեամբ , Հոգ
որմէ Հաւատացեալները աօէՕՈՏ© նամակներ եւ կը Հաւատան Հայուն ։ <Հ՝Բանի քանի յմնե, չէ թէ մ եր մ էջ անճարակներ ըլլան ,ո ր ոնց մ է կրնան
լուսանկար կը պաՀանջեն ։ կրկած՜ ենք թէ աղգեբու խաղաղութիւն չի կրնար տաղանդներ դուրս գալ, բայց հնազանդիլ չգիա -
Ո՞ր ընտանիքէն ներս այժմ չի խօսուիր Հրաշ գոյութիւն ունենալ , ցոբչավւ ողջ Հայ մը կայ աշ ցողներու ճետ. գործ չունինք :
քի մասին : Շատեր որոնք անունով միայն Հայ կբ խս/ րՀ ի վրա յ» * * * 4. Ղ*ալով այն ակնարկին թէ ^ներկայացման
կարծ՜ուէին , յուսալով թէ ազգի եւ ար եան կապա կ– ՛Բաբէ լռութիւն կը տիրէ պալատին մէջ։ դադարներուն 1լարգիլոլի ժողովրդին բաժնել ու
ցութեամ բ աւելի մ օտ է ին Հ րա շագո բծ՜ին , սկսան Պատուիրակները կը խռկան • * • րիշ կաղմակերպութիւններոլ յայտագիրներր» եւն։
Հ ա ւա տ ց ե ա լ Հա յ դառնալ : Հա յ մ ամ ի կը սկսաւ Այդ պաՀուն Հ եռագիր մը կը Հաղորդէ Հլ կր պատասխանենք. Այո * գա դա րնե բուն չենք կըր~~
իր աղօթքներուն մէջ յիշել Աւադը եւ ե ր բեմն * յաստանի պատմ ական Հ րնդաբձ կում ը սար արտօ նե, որ զանազան թռուցիկներ բաժնուին
սկիզբի շրջանին, եթէ պատաՀէր որ մոռնար Հրա––, ^ Անոնք որոնք բուժուել են ես նրանց քնից 7֊չ թէ Հա կաւ կութ եան Համար, ա յարգելու
շագո բծ՜ին անունը, իր երիտասարդ աղջկան կբ 1լ արթնացնեմ * • *» ։ Համ ար թ ա տ ե ր ա կան օրէնք մ բ որուն կաս աճա յե
Հարցնէր , երբ ան անկողինը պառկած՜, սովոբա– Ու այդ րոպէ ին ^ ո ո ո ՛Ս՛ պատուիրակներ ը ներկայացման ընթացքին ,նոյն ներկայացմանազդր
կան մ էկ ժամ ուտն էսնկումի մ էջ կը գտնուէ ր ։ գրեթէ պառկած՜ տեղերէն կբ ցատկեն : եւ մի եւն ոյն ժամ անակ յաջորդ եր կայացմ ան Հեզ -
Ընտանեկան տանիքներէն ներս մտնելէ վերլ\ ՝ ճՏուր աշխարՀիս խաղաղութիւն • • *»։ դերը պէտք է բաժնուին * ինչպէս կէրլլայ ֆրանսա
այդ Հաւատքը, սկսաւ տար ածուի լ եւ վարակել ՄԵ%ՈԵ կան թատրոններուն մէջ։ Մեր ներքին կան ոն ա -
ո ել է
ԳէՐՐ Ի^ոյԼ ւԻ "՛ար մեր թատերախումբին
անգամի մբ մասնակցիլ խում բէն դուրս ուրիշ ներ՛
ս֊ոբ մի գործ՜ակալութիւն գրադարաններին Հայ—ւ ԼոնսարաԱութ ինձ եհէ կայացումներու։ Այդ մեր իրաւունքն է, Հաւաքա
թա յթ ում է գրքեր ու ա յլեւա յ լ պիտո յքնեք ։ կան գործ՜ունէութեան մը իրաւունքը , այլապէս
Աովե տական կառավարութիւնը 1935/5> 7*200– Աղդ. Թ>ս^եէ*ախոււ/րի ՎաւփԱ թատերախումբ կազմելու Հարկ չկա յ ։ *Բանի ոբ
000 ո ու բլի յատկացրեց մի գրապալատի կառուց Վերջերս երկու անգամ Է որ ձեր թերթի թա ստիպուած՜ ենք ամ ի ս ր անգամ. մ ր ներկա յազում
ման Համար Երեւանում է տերական քրոնիկագիրը , Պ • Մ ուշեղ իր քրոնիկէն տալու, ի0նչսլէս կարելի է գլուխ Հանել այդ ներ
Հա յ Հ րատա բակի չներբ թո յլ չեն տուել , որ դուրս ակնարկներ կ1ընէ մեր թատե բախում րի մա կայացումը, երբ թ ո յ լ արուի խում բէն անՀ ատի
պատերազմ ից ստեղծ՜ուած՜ դժ ո ւա ր ո ւթ ի ւնն եր բ՝ սին , անշուշտ , առանց տեղեակ ԸԼլալու իրակա - մը երթալ մասնակցիլ ուրիշ ներկայացման ։ Այդ ՜
թւլթի եւ տպագրական նիւթերի պակասը՝ իջեցնեն նութեան ։ պէս ով ան ստիպուած՛ պիտի ըլլա յ փորձերէն բա -
իրենց արտ ագրո ւ թի ւն ն եր ի որակը : Հայ դասական /Ան առաջին անգամ ցաւ յա յան ած՜ էր թէ քանի ցակա յի լ եւ իր պա ր տ ա կանո ւթ ի ւն բ չկատարել
եւ ժամանակակից գրողների ամենագեղեցիկ Հ րա մը կարող դերասաններ մ եր թատերա խում րէն թատերախում բին Հանդէպ ։
տա րա կո ւթ ի ւննե ր ից մի քանիսը լոյս են տեսել պա դուրս մնացած՜ են , եւն * ։ 1 , Երեւի 1լ անգիտանա ք Կր կարծ՜ենք թէ ա յս բացատ րութիւններ բ բա -
տերազմի "կգբիքլ ի վյ*ր 1 որ 1 945 Փետրուարին երբ՝ էհ ր ան ս աՀ ա յ Աղդ * ւական են լուսաբանելու ձեր աշխատակից ը ։
Աւելին * պատերազմի ծ՜անր պայմաններում ԸնգՀ * Միութիւնը Հրապարկային կոչով մը Հրա
էր , որ Հա յպետՀ բատ բ Հաստատեց երաժշտութիւն ւիրած՝ Էր փա՛րիզաՀայ բեմական բոլոր ուժերը ան Անդամ վարչութեան ՏՐԴԱՏ ՚սՇԱ՚սԵԱ՚ե
տպելու իբ սեփական արուեստանոցը սարքուած՝ խտիր՝ նպատակն Էր Հիմբ դնել Ազգային յ>աաե–
ա ր դի ա կան մեքենաներով ։ Ա յն դաժան օրերին , րաիաօքյւի լքը. : Այն ժամանակ թատերախումբիս ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊՏՈՒՂՆԵՐԸ
երբ զազրելի ոսոխը կովկասի դարպասներն էր Հա մաս կը կազմ Էին նաեւ իբ ակնարկած՛ ուժերբ * ո– Երեւանի թերթերբ կը գրեն թէ մօտերս պիաի
սել , Հա յպետՀ բատի վիմ աղ ր ական բաժանմ ունքր բոնք պարտաւոր Էին ենթարկուիլ միաձայնու - Հրատարակուի գունաւոր քարտէս մր, ^.Հայաս
շարունակում էր աշխատել ե րգա Հան Ա պենդիար - թեամբ քուէարկուած՜ ներքին կանոնագր՛ին եւ տանի պտուզները» ԼԱ* Հ ատոր) :
եան ի ՀՀՍտ եզծ՜ա գո րծ՜ո ւթ ի ւննե ր ի Լրիւ Հ^ողովա– ստորագրելով ղայն անդամ դառնա լ թատերա - Այնտեղ դի տա կան օր էն պիտի ն կա ր ա գր ո լին
ծ՝ ո ւ» ի Ա* Հատորի վրայ, որ լոյս տեսաւ ձՔռԳ խում րէն ։ Հա յաստանի պտա ղներու տեսակները ։ Այս Ի՚^Ք՜
տպագրութեամ բ , ձեւաւո ր ո ւած՜ ժ՛ողովրդական Առաջին օրէն ամսականներ տ բուեցան անդամ– նատ իպ եւ աըժէքաւո ր ա շվստտութիւն ը պիտի ց ո լ–
Արուեստադէտ Տակոբ յեանի կողմ ից Հ ներու մեծ՜ մասին , իսկ ոմանք ալ անձնուիրաբար ցընէ , թէ մեր երկիրը որքան Հարուստ է պտղա
Վերջերս Հրատարակուեցան Ակադեմիկոս Ատ* իրենց աաղանդբ ի սպաս դրին նորակազմ Ագգա - տուներով ։
Մալխասեանցի քառաՀատոր ^Հայերէն Բացատ յին թատերախում րին ։ Պ աղաբուծ՜ութիւն բ Հայաստանի մէջ ունի
րական Բառարանդ ի երեք Հասարները Հ Այս տար– 2. Զենք գիտեր ինչո՛՛ւ Պ– Մուշեղ ՀԱ՝եհն Վար– բազմաթիւ դարերու պատմութիւն ։ Հայաստան բ
ուայ (1944/՛) ընթացքին Հրատարակուելիք գրքերի դան»ի ներկայացման մասին իր գրած՜ քրոնիկին Աս ի ո յ առաջաւոր երկիրներու չարքին շատ պըա–
ցանկում տեսնում են» Գանտէի <Ո՝մոխքը–» , Շէյ– մէչ ի րաւունք չի .տար մեզի Ազգ՝ թատերախում ը ղատուներու ծ՜ագմ ան կեդրոնն ու Հա յբեն իքն է
քսփիրէ ՀՅոլլիոս կեսարֆը, Ատ. քՀօրեանի <ւՊապ անունը կրելու, քանի որ Հան ի վիճակի չէ իր մէ^ Հանդիսացած՜: Առանձնապէս աչքի կը գաբնեն ծի–
թ՝ագաւոր"&ը, Գ– Գեմիրճեանի ձՎարդանանք՝»ի Բ* •ընդունելու ել գոՀացնելու Փարիղի րոլոր Հայ դե– րաննեբու եւ դեղձերու տեսակները, որոնք իրենց
Հատորը եւայն ։ րասաններր՝» ել կ՚աւելցնէ որ «ապրելու իրաւունք որակով յայտնի են ՀամաշխարՀ ա յին տեսակաւոր–
՛ներկայումս Հայաստանում Լոյս տեսնող ղ ր ր - ունին բոլորը , նոյ նպէս անճարակները եւ հնսպան– մ ան մ էջ եւ Հա յկական պաղ ա բուծ՜ ո ւթեան փառ–
քերի ութսուն տոկոսը Հ րատա րա կլում է Հայպետ– դիլ չգիտցողներն ալ երբեմն» • • • Ի՛՛նչ վիճակի քբ կր Հ անդ ի սան ան ։ Չափազանց Հետաքրքրական
Հրատի կողմից։ Եւ ամէն տարի այս Հրատարակ պիտի ենթարկուէր այսօր մեր թատերախումրր , եւ բազմազան են սալորներու ել ալոճներու տե
ութիւնը Հրատարակում է աւելի ու աւելի գրքեր։ եթէ մեր մէչ տեղ ունենային Հնազանդի լ չպիտ - սակները ։
ց ո զներն ալ ։ Այո , Ազգ * թատե բախում բը իր մ էջ Ատլասի առաջին Հատորի մէջ պիտի ներկա
ԳԱՐԵԳԻՆ ԼԵԻՈՆԵԱՆ բնդուն ելու կոչ ըրաւ Փարիզի բոլոր Հայ գերա - յացուին Հայաստանի պտղաբուծութեան ժամանա
Վաստակաւոր արուեստի սանները, մասամբ գոՀացուց ալ զիրենք, չենք ր– կակից վիճակը , կոր ի զա ւո ր տես ակն ե բու մ շակո Լ»
ոեր լեցուն ամսականներով, քանի որ սկզբնական թե ան եւ տեսակաւս ր մ ան բնղՀ անուր բնութագի
շրջանի մ էջ էր տակաւին եւ անշուշտ Հ ետզՀետէ րը , առանձին տեսակներու նկաբագրութիւնբ եւ
յլ. ՇԱՆԹԻ ԱՄԲՈՀՋԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸ Հաւաքական աշխատանքով թատերական ղ ո րծ ր անոնցգունաւոբ նկարնեբը։Այս Հատորի մէջ պիտի
էաւ Հիմ ե բու վրա յ դրուելով , ամ սականնե րն ալ ն կա ր ա գր ո լին Հտրիւբէ աւելի տեսակներ , որոնց
Պէյրութի <Ակօս»էն կ՛իմանանք թէ Լ , ^անթ պիտի բարձրանային։ Բայց մե^րն է յանցանքբ , 21ԼՀ ծիրանի, ՅՕբ դեղձի, 15/յ սալորի, \4ր ալոճիդ
ձեռնարկած է իր ղեղարուեստական երկերու Հրա երբ Պ * Մուշեզի ակնարկած ուժերէն ոմանք փա \\ր կեռասի եւ բալի, 9հ» նուշի։ Ասոնց մեծ՜ մասը
տարակութեան ։ ԱմըողԸ գորձ-ը պիտի ըաղկանայ ռասիրութենէ մզուած՜ * չուզեցին ներքին կանոնա մինչեւ Հիմա բոլորովին նկարագբուած՝ չէ; Աա–
Հորս Հատորներէ , վէպեր, ըանաստեղհոլթիւն– դրին Հնազանդիլ , չստորադրեց ին զա յն ել Հեռա լասը կը պատրաստուի երեք լեզուներով^ Հայէր՛
ներ եւ թատերա ցան , ուրիշ մը, թատե բախում րին մէջ մուտք գո ր– րէն , ռուսերէն եւ անդլիերէն (Համառօտ) ։ Այս
խաղեր ։ Ավաչին
Հ ատ ո րին մաս Նելէ վերջ իրեն վստաՀուած՜ պաշտօնը չարաչար ա շխատութ իւն բ մեծ՜ Հետաքրքրութիւն պիտի շար
գործ՜ած՜ելով գումարներ իւրացուցած՛ էր եւ այդ ժէ նաեւ Հայաստանէն դուրս՝ դիտական եւ ու
պիտի կազմեն Հեղինակին սկզբնական ՀՐլ\անի պատճառով ալ աբաաքսԻւած թատերախումբէն : սումնական նպատակներու Համար։ Առաջարկուած՝
Վերան
գործերը* *%Մսաք բարովի իրիկունը», Մե^բն է յանցանքը , երբ յանուն Հաւաքական դե - է վերաՀասաաաել ել վերստեղծ՜ել պտուղներու
ԱղջիկլԴ տ «Երազ օրեր» , «.Գբսեցինեբը» , «էրգեր» ։ ղ&$թկ դժր^ի մը մեք թաաեբախո՚ւմբի իւ րաքան - ա յն Հայկական անունները , որոնք աղաւաղուած՛
Այս Հ են օէսար աղգեբո՛ւ աիբապեաու թե ան մ ամանակ ։
աաորԱ րւյււ սքխո^ի աեմնէ մօտերս :
Fonds A.R.A.M
